장음표시 사용
111쪽
Cum itaque multis incolis, habitatoribus partiun, dominiorum ei uia
dein Regi citia montes coniti rutorum indigentila ita per huiusmodi censitalium vendulones subueniri, ipsique foeneratorum usuris eximi possint. Sed qui in hoc pecuniis abundantes,dulmant usurariam prauitatem committere Melidem indigentibus more praemisso succurrere sermi lant, in indigenti uni detrimentum, i eratorum eOrii mdem euidens incrementum pro parte eiusdem Regis asserentis ubiuis serenitaris sitae . quam plures grauium usuratu Ora inibus magni hactenus pecuniis τxhaullos exiliere; asios umerus in cites pecuniis emtes scaenore magis oppriori, vexari nobis filii humi luet supplicatum, ut eis paterno compatienae a Dctu in praemiussis,de opportunae prouisionis opere succurrere,praefatasque censualiuet uenditiones,cum clausulis, Vcautionibus, ad earum validitatem inter venditores, S emptores, mutuo consei,sui neniadssarique laesione coni lentia in Iuguri Sicilia citra, ultra Farum fieri posse, debete decernere, declarare deben gnitate Apostolica dignatemur.Nos igitur pro debito pastoralis minitterii nobis diuinitus in unci uper his situ es prouuleri, ac ita rui,&indemnitatibus incolarum, ω habitatorum Regnorum, terrarum dicti Regis, citra montes coniti tuto iarum praesentium , futurorum , quantum cum Deo possumus subulenire ci pirates,&attendentes, quod terO,terrarum,&dominiorum ipsius Regi sciisera montes constitutorum in suis olim indigentiis per venditiones praedicto. rum centu aliutit auctoritate Apostolica pluries consultum, it ouisivnsuit, praelati Regis in hac parre supplicationibus inclinati, tam eidem Regi, quam huiusmodi Regnorum Siciliae citra , vltra Farum , omnibus,& suas ulis iu colis,&hatata toribus ae locorum, ciuitatu, terrarum Vniuersitatibus prae-tyntibu neu suturis huiris di ceni ualia luper rebus, proprietatibus suis ac facilitatibusci emolumentis eorundem inllrumento gratia pro consimili plerio illa tedimendi medianti. Dummodo annuatis census huiusnodi censu lium decimam partem principalis recepti, seu pretii eorundem non excedat,m et econtrahendi, vel dendi, Memendi, cum opportuna contrahentium se euritate, uitione,&tiademnitate, acclam potestate vendeutes, personas, e
ruinque topila taces, redditus, lura,iurisdictiones,ceni ac omnia, singula mobilia,&cinmobilia bona obligandi, obligari faciendi, ac etiam quascum
ope alias obligationes, resuinmissiones, cuicunque foro, necnon enunciatio. nre, promissiones putationeS, poenis, iuramentis,&alis cautioni b. vallatas, alia quaecunnue,de quibus interementes,4 vendentes huiusmodi censua-Ii . conuentum, in pactum reducium fuerit,plenam licentiam, cliberam, auctoritate Apostolica, tenore praesentium concedimus facultatem. Decernentes,&decloantes eosdem incolas, habitatores,ac Ciuitatum, rati ita ruiti Universitates ensualia praedicta, modo praemisso in Regnis ipsis Sicilie citra,&vltra Farum, libere,&licue contrahere, ac maere uendere posse, neq; propterea usurariam prauitatem coinmittere,dummodo alias,qua, ve praemittitur, quodlibet aru uu censuale decimam partem recepti, leu pretii
venditionis ipsius non exced , pensionibus, seu annualitatibus illotum fortem non computatist pro totali redemptionem praeter principalem summam, nihil ultra percipiatur ab emptore, vel exhibeatur a uenditore,non obonantibus Conititutionibus, ordinationibus, ac priuilegiis Apostolicis, nec non statutis municipalibus, vel Regalibu . conluetudinibus Ciuitatum,&terrarum Regnorum praedictorum iciliae,citra,& vltra Farum, etia iuramento, confirmatione Apoliolica, vel quacuaque firmitate alia robotatis etiam
de ea facienda esset specialis mentio , quae hic haberi uolumus,4 habemus pro lassicientet expreisis, caeterioque contrarias quibusscunque.
112쪽
autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotetis Dei. Beatorum Petri, MI auli Apodiolor tim eius,se nouerit an cursurum. Datu Romae apud Sanctum Petrum, anno incarnatio ius Dominicii sti pridie alendis Octobris,Pontificatus nostri anno sexto Exi quibus incla ac parte indemnitati, ac pro ero statui incoluum 'abitato lum Ciusmodi Regnorum nostrorum, Siciliae, cura.& vltraiarum .rationi bus,& causis in eis explemis , multis riodis plene consultum, atque prospectum est, nostra propterea laudatione,&acceptatione dignum. Quocirca scienter,& deliberate, di insulte huiuis modi Apostolicas litteras, singula in eis contenta tenore praesentium laudamus, di acceptam usu decernentes declarantes tanti roboris,& auctoritatis existere,quanti ea, quae a nostrae Maiestatis prouidentia, legem condera do,decreta, statuta laut.
Tettia Constitutio fuit Calisti III. QSii successiit Nicola V. in Anno Darmim i s s. Qui fecit aliam Constitutionem de Censibus, quaeliabetur in Extrauaganti secunda, de emptione, ,enditione, quae incipit, Regimini. Quarta fuit I Pii . qui fecit aliam uniuersalem Con-iluutionem de Ceissibus , subavi anno Dominicis 63.
113쪽
ii 'α - - ποβοlie seruitutis obeuntes eognovierimus innumeros celebratos fuisse, indies telebrarimensaia
utractus, qui ne m non continentur intra limItes a nostris antecessisibus, eisdem eo tractibus flaιuros, verum etiam,quos cieremsest miramuroram pactionibus propter ardentem a--
contemptum praeust timis Diuimus arumclum,pνout tenemur,saluti consulentes,aepiam entium perumnibus etiam satisfacientes iram graui morbo,laetiferoque venenosalutari antidoto nommedern me igitur nostr costitutione uimus ensum, ea an um rediatum errari constitu ue nullo modo posse,nisi in re immobili, aut qua pro immobili habetur, de fui natura fluctifera, qua nominatim, eretis finibus designatasit. Rurisum nisi eia in peeunia numerataupraesentibus renibus, ac notario, in actu celebraιionis instrumenti,non autem prius, recepto integro, unoque pretio. Solutiones, quas ou kanticipata appellant, fieri aut inpactam deduci, prohibemus. o emi esdirecte,aut indirem obligantes adrasesus fortuitos, eum, qui δε ex natura emtractus non tenetur, nullo modo alere volumus. Quemadmodum nee pactum auferens, aut restri gens faeustatem alienandi rem erasu suppositam; quia volumus, rem ipsam semper, inliberὸ ae sine solutione laudemi, seu quinquagesimae, aut alterius quautitatis, vel rectam inter vivos, quὰm in ultima uolum rate, alienari. Vbi autem vendenda sic, volumus dominum Census aliis omnibus ναferri, eique denuntiari conditiones, quibus vendenda sit , per mensem expectari Pacta tantinentia morosum ensus debitorem. neri ad interesse tueri erisantis, vel ad eambium , seu certas expensas rutereta falaria, aut ad salaria, seu expensas medio iuramento ereditoris liquidandas, aut rem Cresuisubiectam, siue aliquam eius partem ami rere,aut aliud ius ex eodem e tractu, bue aliun a ustum, perdere, aut in aliquam poenam eadere, ex toto irrita sint, ct nulla. M Censum augeri re nouum crearisuper eadem, vel aliarem fauorem eiusdem, aut persona pereum suppositae pro Censibus temporis vetraeteriti, Afuturi, omnino prohibemus. Sicuti etiam annustamus pacta eontine tis Olutioncs onerum ad eum lectare,ad quem alias de lare, ex na ura
114쪽
eahraactus, non spectarent Tostremo ensus omoes in futurum creanctis, non solam reis tortim, is pro parte perempta, aut infructuosa in totum, pro varie affecta, volumiιs ad ratam perire , sed etiam posse pro eodem pretio exim mutato obctante longismi etiam temp.is,ac immemoralali,t centum, plurium annorum praescriptione non obstantibus alι quibus pactis,diretae,aut indirem talemfacultatem auferentibus, quibuscunque
verbis,aut clausulis concepta sint. Cum vero traditione pratu redditus exatinguendus erit volumus per bimestre ante adrinuntiar e , cur pretium dandum erit, post denuntiam, intra num tamen, etiam ab innito pretium repeti posse. ubi pretium nee uolens intra bimestre soluet,nec ab inuito mira annum exigatur. volumus . nihilominus quandocunque reddι-
tum exti eui posse,praeuia tamen semper denuntia, de qua supra; non binnantibus his, de quibus supra idque obseruari mandamus,etiam quod pluries,ac pluries denuntiatum fuisset; nec unquam effectus secutus fuset. Facta et ιam continentia pretium Census extricasium praedictum ab inuito, aut ob pamam, aut ob aliam causam, repeti posse , omnino probi bemus. Contractusque sub alia forma possthac celebrandos realitiosi indicamus. Et ita illis propterea non obstantibus, quidquid vel expresse, vel tactu contra haec noctra mandata dari,remitti,aut demitti contingat,df Ovolumus posse vendidari. Hant uviem salutiferam sanctionem nedum in erasu nouiter creando verum etiam in creato,quo Plist querempo ali nando,modo poli publicationem in omnibus seruari sumus Seclarantes pretium siemeli su constitutum,nunquam pose ob temporum, aut contrahentium qualitatim , seu aliud accidens, nec quo ad ultimo contrahentes minui, vel aureri. Et licet legem ipsam ad contractus iam celebratos non extenda tuus osten om
nt,in quos sub alia forma peruenerui tinctus hortalitu in θόmio ut sinu.
los contractus censurae bonoru religi sirum
consulant. Non obstantibus quibus ut Conβιtuιionibus, ordinationibus Apostolicis, statutis, ct consuetudinibus, necnon priuilegus. ιιι tem tiam per quoscunque Romanos Pontifices praedecessores nouros se etiam nos sub quibuscunque tenoribus, ct formis, ae cum quibusure clauseulis etiam derogatoriarum derogatorks, necnon irritantibus decretis, e .Fauueausa , etiam per modum legis uniuersalis , aut alius quomodolibet editis, siue in fauorem ιerbitatum,cdmunitatum,Collegiorum, Congrmat 9-num,Ciuitatum, locorum concessis,approbatis, innovatisquibus emmbus,c sinpulis illorum tenorem' ium,pro expresis babentes,quatenus, cte, vel indιrecte pressent nostra Co titutioni in toto, vela parte cotrari&vr,specialiter, expreste derogamus,ceterisque coiret ' quibμμcunque Volumus aut quod praesentes litter. in cancellaria Macie CapiFlorae publitatur inter Extra uaganι es perpetuo abiuras cobcribatur.
115쪽
Et quia discile foret, praesentes ad singula quaeque loca deferri, volitamus, etiam dcclaramus, quὀd earum eransumptis, etiam impressis mata ciluvius Notari public substriptis,ae si isto adiculas Traelat manuis. eadem prorsus fides ubique adhibeatur,que prasientibus adbiberetur,βD- ,eut ex bibitis, vel ostensae. Nulla ergo omniso hominum liceat bane paginam Tostrae probibui ta, armallitionis ut nis,l rorationis, declaratιossis, voluntatis infrangere, vel ea seu temerario contraire S quas autem hoc attentare praesumpserit dignationem Omn potentis Det,ac beatorum Petri. Paul Aρ tuorum eius seno. uerit incursurum. Datum Romae apud Sanctum Petrum. Anno Incarnaintιonis Dominica Isi 8. Quartodecimo Kalendas Februarij. Fontifica tus nostνι,anno quarto.
. mim Pu diuina prouulentia Papae; ann 'el quarto et roscriptae
litterae Apostolicae a fixari ublicare merui, Romae in Ae 2 retro Ter piri u delicet ad valua, Basilica Ptincipis Apostolorum de Uaxe,Catellarie Apostollics, in acie Campi Flors perim Camillum hemia iram,ia hilui uinde Monte,praelibata Sanctissimi Domini nostri Papae Cursores.
Vinta sui Constitutio Gregorij XIII. Pciatifiss Matimi, quae ecialiter facta sint pro Regno Siciliae vina parum, ad instantiam Regis Philippi II .sub Anno Dominicis inc V is Secundum Martinum vi&Catillum III .sexco ditiones uanda erant in Contractu C suali, quas enumeta auctor Summae Cocilior uinos Cocilium Floreἡtinum in vita calisti III.& habentur in Manuali ut rati Italo Nasar.
cI mum 'at 1. Prima conditio est,uternariit annuus census spe aliqua re immobili, quae sola, &certa remaneat obligata sine alia speciali hypothetea,vel gensisti bonorum. Secunda est,ut res illi obligata let pericul emptoris , ita, vi si pereat aliquo casu sortuito,liberetur debrior auolutione census.Tertia elivi illa re super qua ponitur census sit Ducti sera ita, ut census no superet valo em fluctuum. Quarta,ut adponatur pactum de retrouendendo,quandocunque ita ut liberum sit venditori extinguere Censu in , siue in totum, siue inpari a prorata Quinta conditio est, ut nullo pacto possiit cogi vemulo adrea mendum , sed libera sit ei Acultasathancandi. Sexta, o vh n. aut Census ematur pretio ultes, ut possit ascendere usque adcitat tuordecuri pro cente-
116쪽
natio &pretium soluatur in pecunia numerata tempore contractus Secundum conititutionem Pij .tredecim conditiones requiruntur. Prima est,ut annuus redditus constituatur super re immobili, aut quae pro immobili habeatur. Secunda est ut res censui luppolita sit de natura sua fructifera, no ex industria humana. Tertia eit,ut res,super uua,vel super quibus cesus imponitur,sint in contractu nominatae, certi, finibus designatae. Quarta est, ut emptio fit facta in pecunia numerata,vere praesentibus testibus, di notario,in actu Celebrationis instrumenti, non autem irius.Quinta,ut solutio census
non fiat in principio anni,nec inpactum deducatur. Se MLut conuentio obligansad casus fortuitos, directe , vel indirecte eum , qui ex natura contractus non tenetur,non valeat. Septima,nec pactum auferens potestatem,aut illam restringens alienandi rem censui suppositam, valere possita uerum quando censuarius eam vendere voluerit, dominus cenius sit semper praeferendus ac sibi debeant denunciari omnes conditiones, quibus recipia vendenda erit a ceriam per mensem expectari debeat Octaua nec pacia continentia, censuarium morosum ad soluendum, teneri ad interesse lucri cessantis aut ad cam-hia, ad quasdam expensas, aut ad certa salaria, per creditorem, medio iuramento, liqui dandasaut rem censui subiectam,aut Partem eius amittere, aut saltem aliquod lus,ex eodem contractu, vel aliunde acquisitum amittere, aut in aliquami unam incidere, omnino valent. Nona, cetiam de tertiis decursis pretetitis, aut in futurum decurrendis censum augere , aut nouum initi- tui re super eadem te, vel alia, domino census liceat, seu alij personae per eum supposita Decima,nec quoque pacta continentia solutiones onerum fieri deis bere per alium, quam per euin,ad quem de iure, Me natura contractus spe ctant,aliquid ualeant.Undecima conditio est,quod declarat, omnes census in futurum creandos extingui in totum, vel in parte, pro rata re ipsa perempta in toto,vel in parte.Duodecima est,quod declarat etiam posse pro eodem pretio redimi in totum,uel in partem,non obstante longissima, immemorabilitcmporum prescriptioncinon obitantibus etiam claululis conceptis, talem tacultatem aliferentibus Verum volens censum pretio extinguere,per bimetire teneantur ante denuntiare,cui facienda est tradito pretii. Tertiodecimo mandat redditum census tingui posse quandocunqumprauia tamen denuntia,&post factam,posse ab inuito pretium exigi infra annum tamen;Sed pacta coniinentia pretiu census ab inuito repetimoue,o poenam vel aliam causam, pret- ter praedictam prohibet. Omnes ergo contractus post hanc denuntiationem celebrandos sub alia sorma,faenerationis iudicati dicit. Census quoque creandos, ac creatos a tempore publicationis huius Cossitutionis, ouod fuit anno Domini is et die vigesima nona Ianuarii, hoc modo seruati vult in perpetuum. Secundum conititutionem Nicolai V.quattuor conditiones requiruntur in contractu censuali Prima est, ut pretium census annui non excedat decimam partem sortis principalis,ira, ut ait uitta percipiatur ab emptore, ς exhibe tu a venditor quam decem pro celenario Secunda est, ut apponatur pactude retro uendendo simpliciter, nullo praefixo tempore.Tertia est ut in redime do annuo censu soluatur quantum iniit acceptum, pensionibus pro tempore maturitatis usque ad die af ncationis, non computatis in sortem. Quarta est.
ut libere possint obligari omnia bona debitoris, praesentia, tututa,mobilia stabilia,ae etiam propria persona. Secundu constitutionem Gregorii XIlI.quam edidit . Regno Siciliae ultra Farum. Anno Dominicis et .quattuor requirumur. Primo, ut seruetur Bulla
Nicolai .ut supra,non olitante pullatii V. quoniam Cossitutio Nicolai est
117쪽
eentenaria per orptrone seruata Secundo,ut in emptione annui census fiat expressa mentio alicuius rei certae, uel plurium certarum, super quibus expressa constituatur census annuus:deinde obligentur omnia alia bona. Totio,ur Δ- cultas redimendi maneat uenditori perpetuo,&vullo pacto restringatur.Quarto,ut omnes abusus,qni Bullae Nicolai, aduersantur, penitus tollanturetquos abusus,ut euitari polliint,intra tangemu per orditem.
duae Bulla dicti Nicolais hodie seruanda est in hoc Regno Neap. alias
contractus esset illicinus, ut in dicta Bulla patet; non obstante nulla Pii'.que est uniuersalis; quia i hoc regno citra, itera Farum non fuit usu recepta a ideo non obligat tu colas, habitatores la dicto Regno lex enim,quae usu recepta non est,imissato sciente,& tolerante, seu di mulante,non ligat mez. obligatio foro conicientiae Textus est in cap. Quia de amnitate, tonsan, iii nitate.Et Abbas in cap.primo, de tregua, iace. Sylvest verbo, Lex, 6. Ita fuit in casu. Quae conditiones,ut melius intelligantur, sunt per ordinem examinandae. Quantum ad primam conditionem, scilicet, ut census no excedat decimam partem capitalis est aduertendum,quod census noue imponendos non liceat emere minori pretio,qua a lege statuto per dici Extrauagantes supra recitatas; puta emeret hoc Regno decem aureos annui census superfundo imponendos pro nonaginta aureis esset illicitum, esset enim exigere plus quam decem pro centenario,quod est prohibitum per Extravagantem NicoIai v.ut dictum est;extra tamen Regnum seruanda est Constitutio Calistia H.uel consuetudole it ma, iuxta uoletatem locorum,cum conditionibus appositis in Extra uaganti Pii .supra recitatis.Sed census iam impositus,alias pro pretio iusto,pollet uendi minoris:puta Marcellus habet ius exigendi decem annuos aureos super domo Petri,emptos pro ducatis centum,indiget pecunia pro suo commodo, uendex illud lias Seruio rogato, ut emat pro nonaginta aureis; in hoc casu licitum est, quia indici solethultrones merces uilescunta cla lex latuens,ut census uendatur ad ratiose decem pro centenario, intelligitur de censibus noue imponendis: qm lex cessat in iam impositis.argum.cap. in cessantrita
His stantibus,duobus modis in hoc cotractu iuiustitia eommitti potest. Primo directe,&est, quando contrahentes conueniunt, ut soluantur undecim, aut duodecim pro centenario,contra Brmam Bullae. Secudo indirecte, hoc multis modis;primo quado anticipatu solutio census,puta fit pactum, ut usus soluatur in mincipio anni, uel quasi ponitur pactum,ut censuarius teneaturisiuere centum tertiatim,aut mensatim uel quando costituitur census,puta decem aureorum pro centum aureis, emptor soluit nonaginta, decem sibi retinet pro censu primi anni: in his, similibus casibus censuatius grau tun quia per uiam indirectam soluit plus quam decem pro centenario huius rationem assignat D.Tho.quia illa pecuniae anticipatio est pietio aestimabilist plus enm dari qui ante tempus dat. Institi de fideiussore, ε.non solutum, per leges regularite omne debitum tam naturales, quam ciuile non debet solui. iec pote it alitingi ad soluendum,nisi in fine temporis. Dixi regulariter quia in aliquibus casio ,erit licitum exigere a deditore neniatim pensionem,seu censum, est quado census poneretur super aliquibus gabellis uniuersitatis, quae mensatim uenduntur, uel exiguntur per totum annum currentem vel et existi posset tertiatim. quando census constitueretur super tructibus alicuius rei fructiferae, quae fructificaret ter in anno , ut sunt altariae, quae mense Iulii fructificant intritico, mense octobris in uino, di mense Matti, in lignis, Mita de si libus tunc eo casu posset fieri pactum,ut fructua soluantur, Pro
118쪽
ut miliguntur. ando autem emitur census moenia ius,non potioni Pacts ut soluatur tertiatim,nisi quando diminueretur talum de censu annuo quan rum valet illa anticipatio, ita ut iudiearet ut vera compensario: exemplum; in hoc Regno pol est emi census,vsque ad decem pro centenatio; sed si emat ut aurationem octo pro centenario,tune ilIa duo minus facerent ut pactum de lail. uendo tertiatim, valeret; quia sic tulit sicatur contractus,aliter mininie. Iniu stum,& illicitum etiam esset, fit metue pactum, vescensuatius aeneatur sol uere salarium procuratori, seu exactoriis aut Notario pro Histrumento cen mali conficiendo,ue reassumendor et ut teneare soluere abellas,seu colloetas, aut appretium, luxusmodi,quae proprie poni solent super censibus pocuniariis quia huiusmodi regulariter tenentur soluere emptores census. l.Debet in fine, frae aedilit edici Unde censuatius indirecte grauaretur ad plus , quam decem pro centenario. Follertus in dicta Pragmatica de censibus in vetho. nil ultra ademptore percipiatus. nu. 2.
Quantum ad secundam conditionem,est,ut pactum de retrouendendo sicli trberum impetuum, nullo pacto restringatur;alias pamim non ualet. Sed hie nota,quod dupliciter hoc pactum teli ringi potest,scilicet directe, di indirecte. Directe quidem, quando poneretur pactum retrouedendi, tamen libertas maneret ex parte emptoris solum,s ut emptor pecuniam suam repetere posset quando vellet; tunc enim simpliciter iniquu esset,latet enim in eo usura,ae si mutuasset. Sed si cum emptore pacisceretur,ut si usque ad certu tempus displicuisset censum eruisse,& suam pecunia voluisset, possi restindi cotractus, cis restitutione omnium fructuum,&censuu perceptorum usque ad tale rempus
ruin sortem computare, conueniens esset,&lici ru,nec aliter vetitu Ite,quando poneretur paciu,ut census no possit extingui ante quinque, aut sex annos, aut vendens teneatur fatim post'ilinque, aut sex annos censum redimere Nota,ponere pactum, ut si nota redemetri censum ante sex annos, remaneat rari
medimi uilis,simpliciter loquendo. et illicitum , dummodo non si laesio inpletio, sicut enim potest enii census simplicitet irredimibilis, hacum hoc pactii: sicut census simpliciter irredimi bilis valetiliis,quam census cum pacto redimendi,ita census cum hoc pacto ad tempus deterininatu valet plus,quacii pacto affancandi quandocunque, ait botus, quo iapra Sed propter supradictas Extra uagantes non licebit Indirecte autem multis modis fieri pol.Primo,quando fit paetum,ut vendator in extinguendo censum, teneatur emptori soluere item, seu capitale, ita Pecunia aurea,tunc enim grauatur in inueniendo aurum,& interim solute ceu sum.Secundo,quando ponitur pactum,ut in extinguendo censum venditor teneatur omnes alios census antiquos extinguere,quos eidem ex aliis contractis bus antiquis debebat Tertio,quando ponitur pactum, ut fi censuarius nons luerit censum per biennium,aut triennium , teneatur luere censum capiatale:quia est contra formam Bullae quae dicit,ut sit libet omni modo.Et si diceretur,quod hoc pactum ponitur ad timore,ut censuarius cogitet de soluendo, non ualet, tum quia posset mutari,&uti illo pacto, tum etiam quia etsi ipse habeat bonam uoluntatem, heredes tamen forian non habebunt, uel saltem
habebur causam ignorantiae; tum denique, quia est contra formam contractu ficentualis, ut dictum est. Quarto quando fit pactum, ut censuarius,dum uult extinguere censum,teneatur pecuniam deponere apud nsmuiarium de campis rem, niurium est;grauaretur enim aeditor o quod interim euet sine re, pecunia: di hoc quantum ad praesumptionem, sed in conscientia attenditur intentio.Quinto,pactum,ut uenditor , quando vult remidere , teneatur totum praetrum intelli Ioluere , licitum erit , quamuis in Bulla Pi v.alitet dicatur: iba
119쪽
enim proceditur ex maiori aequitate,& non auia tala pactum maeularet eo tractum labe usurae: unde quia talis Bulla in hoc Regno non est in usu inper Bullam Nicolai .non prohibetur,ideo in Regno licitum erit. Sextoi pactum
ut uenditor,uolens redimere censum . teneatur ante duos menses creditoti M.
nuntiare , iustum est, quia creditor grauaretur, tutatim daretur fibi pecuniarquod pactu seruatur in Bullati, V. unde lex dat dece dies pro termino, ut teneatur denunciare, quando vult redimere i promi lar. 6. I. s de conitit pecu. Qui autem contraxerunt cum pactis ipsis,&similibus illicitis,donee fuerunt in bona fide, non pecc uerunt, ted postamam sciuerint,tenetur illa pacta rescindere,&non contractum: pacta enim illa vitiantur,&non uitiant contractum. i. Pecuniae,&LPlacuit. Ude Usuris.
Quantum ad teli iam conditionem, scilicet ut eum census redimi, Massiancati velit, nil plus solui debeat quam quod prima emptione pro pretio datum fuit;aduersati potest,datum pactum fit in constitutione census, ut quando cecisuatius redimere vult,teneatur,vltra censum decursum soluere plus Leo , qua emptus tuit censiis,quod erit directe contra tultitiam, quamuis sub quouis coicite id fiauretur. Ad hoc facit cap. illo vos, de Pignotibus Nec suaderi potest esse talam aliquem , in quo tale pactum licitum esset, ut accidit in contraeli. bus de retrouendendo,ibi namque conceditur, vel respectu aliculus melioramenti vel fructuum pendentium, ut dictum fuit,ibi;sed hic talis ratio non militat: ia enim fructus,&census maturati soluuntur,ideo simplicitet illicitu est. Quantum ad quartam conditionem est aduertendum, quod annuus census regulariter, iure communi non solum potest poni super certis bonis,pura sit per praedio, DominVinea,vel simili, sed etiam incertis,ae omnibus bonis, editoris,vel super uniuersitate, gabellis ut ait Innoc& Abbas in cap. In ciuitate,de usuris Corrad. in tit.de Contractibus quaeli. 8t conclus.1.Sotus quo supra,ac etiam Nicolaus quintus in praedicta Bulla. Iustius, autius tamen esset si constitueretur super re certa,deinde obligarentur caetera bona,ut dictum est.
Hinc oriuntur quaedam corollaria,ex quibus patebunt pacta illicita, licita.Primo si quis non possidens, fingeret habere Dona, venderet censum annuum supe Donis, quq non habet, peccat mortaliter. contractus ipso iure eit nullus,quia deberet subesse aliqua materii, super qua constituendus esset census,& co tractus debet esse fundatus super aliqua te certa, fructifera,alias corruit Secundo si quis venderet super bonis suis, quae falso dixit esse burgentatica,idest in uero,& libeto dominio,&non sunt, seu seudalia, quae non possunt alienari, sine assensu Regio,contractus est nullus, si emens scutetit, illa bona esse fetidalia, non facit fructus suos sed si emit bona fide, putans nδὰμ se seudalia faetet fiuctus suos donec durabit bona fides:& si sciens esse lauda-lia,emit tamen sub tali conditione,quia uendens promisit impetrare assensum Regiu,potest recipere fructus tuta conscientiae. Medina in tit. descensibus. 2. Tertio,quando emitur census super rebus iniustis, seu gabellis illicitis, contractus et inualidus, Memptor si tale scit, non facit tructus suos, secus si bona fide emit, ut dictum est.
Nota primo pactum quod poneretur scilicet, ut venditor qui aluit cesum, teneatur in omni periculo,&casu,etiam tye belli, pestis soluere censum,valet in hoc Regno quia est secundu formam Nicolai v. ubi habetur possint toni omnia pacta.quibus contrahentes se reddant indemnes, quae poni so-
encia omnibus contractibus, praeter ea, Quae sunt contrarunnam Bullae, substantiam contractus. acta conuenta,rfide contrahentempti&abbas in α
120쪽
miram,alienare no missile, fie absolute iniustum est, inualidum,per stipi incias Extra uagantes,sed quod id facere non valeat sine notitia , ola consensu domini centus , ad hoc solum, ut si ipse rem emere uelit, resoluatur, ullum erit, nec quicquam pro assensu dando, in casu,quo ipse rem non intendit emere exigere pote it, puta laudemium,quinquagelimam ut vocant, vel aliud similemuod proniditu est per Bullath v. Maisq; rationibus,etsi in censibus em phytheuticis hoc permitratur ritur ex eo, quia dominus talis census retinet sibi dilectu dominium super re censuata; ideo tali priuilegio frui poteli. mimis autem stipliciscensus,cum dominium nullum habeat super re censuata, nisi actionem exigendi, quae actio semper transit cum re alienata,qua inritur ratione aliquid nus exigere velle, dum res alienatur Et quamuis,dum constituitur aliquis census,super,na,vel pluribus rebus certis,possint hypothecari omnia alia bona venditoris pro meliori cautela emptoris,tamen obligare illu, venon possit ea uendere, ignorare,aut quouis modo de illis disponere,esset m. ponere onus intolerabile,quo suta neue debitores quandoque necessitate dueti. Ideo seeundum omnium sententiam apponere in cran tractu, quod debitor contra faeiens,incidat in poenam legis commitariae, vel priuetur medietate, Mel. tertia parte bonorumvel denique soluat aliquod notabile,nullius vigoris est,eo quod iniquum est. Nota tertio,apponere pactum,qubd si non soluerit per duos, vel tres annos, incidat in aliquam penam,no excedit rationem,absolute loquendo, potest. n.
in contractibus apponi pactum aliquod penale,dumodo non sit contra mima
Bullae,&naturae contractus,l.Tauri,inmen,uti ultum appareat, rna moderatameita oportet, iuxta quantitatem culpavitaque apponere pactum, ut si non
soluerit per duas, vel tres teruas,possit repetere capitale, est contra formam Bullae sumicesibus emanati,vel ut amittae locum censu obligatu, aut simile notabileret dixi,iniustissimum est Imb ubi praedicta Bulsatis .est in viridi obseruantia,nullum pactum etiam paruae qua uitatis,in tali casu ualebit Aliae coditiones in predictis bullis apposita tu sint clarae, aliqua declaratione minime indigent. Nota denique,quia prelisi census semet constitutum amplius augeri, uel minui non potest,contemplatione tempotis uarietatis. Dixi conte- placione temporis.ynam asia ratione pretium augeri posset,scilicet copia pecuniarum, put qui olueret deeem pro centenario, inueniens qui daretes ad Hrionem octo pio centenario,posset cum suo creditore, si velit,cotentari, ut exigati prout ab aliis offertur,de nouo censum constituere; pretium augere. Procoplemento istius capituli,quaeritur, an usurarius ultra usuras extortas teneatur soluere interesse,quod passus est debitor,& lucrum quod usuraria, cunia peperit Respondent aliqui Canonista indillincte,quod non,pro hoc alIegant textum in Cap. Quamqua,de usuris, in .quod clare loquitur de usuris,&non de interesse: rationem affignat usi dicens, si accipiens ad usuram paritur aliquod intereisse, sibi imputeturiqua auoluntarie patitur,ca. Debitores,de Iureiurando Praeterea quo ad lucrum,nummus ex re furtiua receptus,non est furtivus. l. qui vas, .finali,ff. de furtis ergo lucrum ex pecunia usuraria non erit usurarium, pari enim ratione currunt. Archidia c. aliam rationem assonat Pro utroque membro,dicens,qui nimis emungit, elicit sanguinem. Prouetui rum to. lassicit ergo ut restituat usuras, uerum tamen tutius esset, ait ipsi, si cum patiente illas de interetis,& lucro concordarer. Alii tenent oppositam sententiam, scilicet,vsurarium nedum teneri ad reis stitutionem usurarum , uerum etiam ad interella, ducrum inde causarum, nam quae ex corrupta radice procedunt,corrupta sunt. μ.quaest. . est Sen-rentia Pauli ad Romanos D. Si radix sancta, rami,ergo,eadem rationem ili