장음표시 사용
91쪽
da profuimares, vel quattuor ranos determinare; est contra Ex uagantes summorum Pontificu, de quibus infra erit sermo. Praeterea hec pensio, Qua exigere intedis, donee fiat integra solutio preti, conuenti, aut sunt proprie auctus, quos tibi
reseruas,& tunc eo anno, quo pereunt pensionem,exigere non poteris alias
signum esset, te exigere fruetus pecunia expectare,& non rei uenditae: si autenon sunt proprie fructus,sed ius, dacultas quaeaam exigendi pensionem superet alienata, obligata loco fructuum,quod cum fit ad tempus determinatum dicet fieri non potest, ut dixi, oedicetur in materia de centibus spactum enim exigendi pretium rei venditae ab hinc ad tres annoso interim exigere pensionem pro illis,non est aliud,qua minuare illa pecuniam per tres annos, o inde exigere aliquod lucrum pro illa,cuod est usura. Pro harum rationum confirmaaione addo,quod hoc casu registratocinueni in quodam libello, hoc dubium fiuM Roms agitarum, d patribus Soeieratis Iesu poenitentiari; SD.N. Papae apud S. Petrum sic fuisse resposum,praefatus casus praepositus ei usurarius,&hene sentiunt praeallegati Doctorestanter quos fuit, Pater Lese deuiis Hispanus, Theologus, decanonista; qui longo tempore praefecturam studiolum suae Religionis rexit, cuius responsa omnes admirabantur Dacore promio minucium casum esse usurarium confessus est, secundum doctrinam
D.Thoma L. L. 7s.arti 1.ad .arg. non parum rabatur de ovarruvii opinione contra iacuius opinionis aequitas tunc locum haberet, quando dominium rei non transferretur,ut supra tetigi. Rutilius Bensonius Theologus S Petti,vir magna aettimationifac bonarum literarum benemeritus, post casum benediscussu it a casu praeposito,iudico usuri committi,4 ad restituti nem teneri,supposito quod retium dominium rei venditae transferat in emotorem, una cum eius periculo , nullaque habita consideratione de mota in Lamptore,nec de interesse in venditore,cum sua sponte e lalipsius commodiate, non emptoris,aut prece terminum ad soluendum dederit Plautius Viecelebris v. I. D.publicam lecturam Rom*in Gymnasio Sapientiae tenens Reuerendissimus pater Sacrilla S. D. N. Papae Pii v.aceius confessisr nomine A gustinus Romanus Theologus celebratus. Reuerendusa Magister Sixtus L censis generalis procii rator Oidinis S. Dominici Theologus excellentissimus Minultique alii ramos Doctores,quorum nomina pertranseo breuitatis causa,dixerunt,mnc viam rasse tutiorem pio animarsi salute. Ali:,de quorum numeromu Illustrissimus,ac Reuerendissimus Carianalis D. Paulus Aretius, primo dici is Archiepi opus de Placentia,deinde de Neapoli, Vir consumma tussiunus, ac expellus in hac facultate; cum suerit in seculo Consiliarius in dista Ciuit te Regia,cuius auctoritas fuit non paruae aestimationis,dixerunt, non commi tere usuram,qui Ioco fiuctus pensione sibi reseruare intendit . donec pretium rei uenditae soluatur,si in contractu tres conditiones apponet. Prima est,ut si
aliquid sibi reseruate intendit, talis reseruatio fiat in ipsa traditione rei, qMe venditur,& non post habitam fidem de pretio, alias continetus esset foenera- titius:exempli gratia Titius vendit domum,rus,aut simile frugiferum, mille
aureis,quor quingentos accipit in pecunia numerata,relioui quingenti,vult, ut possint solui abhinc ad tres annos non debet in contractu confiteri, is recepisse mille aureos,dein lede quingentis, quos realiter non recepit, censum constituere svper dicta re vendita cum pacto,ut debeat astrancari starim elapsis tribus annis,esset enim hoc inodo directe contra formam Budiae SummoruPontificum, qui ordinant, ut astra ncatio fiat ad arbitrium debitoris tunc aurem contractus esset licitus secundum praenominatos Doctatas, quando do- uuis ipsa uenderetur pro quingentis aureis cum onere solvendi tantam, vel
iam Pensionein loco fructuum inpoantium uallatem ipsius domus re
92쪽
eirea emptionem ει venditionem. 3
spectu pretii soluti eum pacto, ut dicta pensio possit, debeat asstancati abhinc ad tres annos pro quingentis alijs aureis , prout tanti valere, aestimata fuit, hoc enim modo res sic attrecta transit cum tali onere, sicut fructus alicuius rei frugiferae vendi possunt in herba, pro tot annis determinatis; sic in casu possunt reseruari aliqui tutius rei venditat;deinde eos vendere per tot annos. Et si dicta domus tota credito vendetur,omnes eius fructus aestimari possunt,ae uendi per tot annos,quibus elapsis,extingui possint,&debeant, soluto pretio,quo domus valet. Secunda conditio est,quod dicta penso, vel tensus, loco frumium soluendus, non excedat valorem fluctuum, quos reddete potest res vendita alias adhuc contractus esset illicitus; videretur enim pensio respectum habere ad pecuniam expectata, non ad fructus rei vendiis: exempli gratia,si quis venderet domum mille aureis,qua locari solet, quinquaginis
in pro anno,recipiens medietatem pretii, non debet ero quingentis restantiis bus, quaerere ad rationem octo pro centenario,sed quinque; nam tanti valere solent tructus eius;alias videretur velle pensionem nummorum , ut censuatii solent, non rationem tructuum ipsius domus; qua plus reddere non ualet,& quod de domo dicitur,intelligi debet de quacunque re fructifera.Tertia est, ut venditor subiaceat periculis omnibus,si qua euenerint circa dictos fluctus, quandiu eorum ratione pensionem recipit, pro rata parte preti non soluti et itaque si uno anno tempetus,aut turbo omnes fructus destruxeritia ut si pluina eos decoxeri aut simile inforrunium euenerit, propter quod praedicti fructus extinguerentur,non poterit illo anno venditor pensionem exigere,pro dictis fructibus,cum non extent. At si procella, aut graudo non omnes, sed Partem fluctuum tolleret, venditor partem pensionis pro rata fruetuum amistoria relaxare debet. Qui vero oppositum fecerit usuram committet; signum enim
est, quod ad ratam preti j non soluti δε non addictos fructus respectum habet. Qui ergo absque conscientis labe negociari vult, has conditiones in contractu apponati vel dominium rei in emptorem non transferat,modo superius dicto verum qui ante notitiam huius decisionis aliter contraxerunt, si bona fide, Mabsque malitia errauerunt,excusantur usque ad praesens, nec de praeteritis ad restitutionem tenentur tenentur tamen contractum reformare modo
praedicto qui autem scienter, malitiose contraxit modo a nobis condemnato, uel post notitiam huius doctrine decisae in illa mala opinione perseuerauerit,non excusabitur a peccato usurae,cum obligatione restituendi tructus male perceptos Nec sussicit dicere,ut ait Centus consi. ix .num.vltimo, quod in minum Coillis Prouinciis,ubi pro licito habetur, ut in aliquibus partibus Calabriae non sis
est peccatum; illud enim,quod,ut licitum communiter habetur,tanquam usuratium condemnandum non est,sed hoc consilium tanquam animae uenenu6 Casas μιν fugiendum est,unde standum est decisioni tantorum grauium Doctorum,&χυ νιοι ad Thoo muniter sacrorum Theologoru,ad quos principaliter pertinet casus, surarios ι,νιι a....definire in foro conscientiput ait D.Thom.Quodlibetis,de cuius doctrina di ι. tum suit: Bene scripsisti deme Thoma. Qui in nundinis, quando est in fine, vendit ad credentiam altiori pretio
quam currit ad numeratum, eo quod in principio carius ual bant propter copiam emptorum, postea propter inopiam eorum , copiam mercium quae
affluxerunt vilius venduntur, Peccati&tenetur ex cessum rei
93쪽
Erasius qui, Vino in usurariAsunt tamen
contra iusitiam, hic examinantur.
ψρονem sui humano sunt accomodatae, ad vita de da necessariae, ut sum domus , massariet merces,quet victui humano, vestitui necessariae sunt huiusmodi,tunc regula est intes ligenda cum modificatione, dest cum illis inditioni bus supta recitatis,& quantum ad pretium legitimu,& quantum ad natiuale ut dicebamus, &difusius dicem ιν certitudo pretii inuenta est propter tialitate pu ca,ut seruetur squalitas uiti is inrebus,que usui quotidiano deseruiut. Si aut no ut de illis,quae usui humano sunt necenatia,ut sunt falsones accipitres,canes venatici Ram,preciosae gemmae.& similia,ista tanti valet ulti illi matur ab emente prudete,& sciet , dumodo non interueniat deceptio ter contrahetes,lfaceret actu in uoluntariu ,spectat. n. ad magnificetia inbilium,&imatinum, illas re magno aestimate P eoru decorri&nobilitatis tae te, de his est verum dicere simplicite res tanti valet, quati vendi potet Fallit haec te la quamum ad primu membrum in duobus casibus primus casus est,quando res propter eius commoditatem, ves saltem tactionem Ioaquedo de illa affectione,de qua locuti sumus supra in materia de iteresse plus valet editori,quam sit cois aestimatio, vendens illa mouetur ad instantiam emptoris,tunc potest illud plus in eius incornodu compensare . Et si res,qua venditur,enet multum commoda emptoris, nihil incommodi afittet venditori,non pet hoc venditor id aduertens,plus iusto illam vendere debet, compensando commodum, quod resultatemptori,&eum suebcando,dicere. vis
rem meam emere,iantu in Volo, posset tamen em8tor gratiose propter utilitatem sibi prouenientem ex tali re sibi commoda,aliquid plus venditori donare.
Secu udus casus est,quando uenditori plurimum refert rem suam vendere,&no inuenies emptores,offert illam pro minori, quam ualet regulariter .ed alius cui patui reset res illa pietate motus,emit eam minus iusto pretio Exeinpruquidam nobilis incidens in pauperi pro uita transigenda, Pesimis exponiein publico quodam indumenta serica, ornamenta camerae, similia,quibus utebatur,dum erat in pros eritate,quae non sunt omnibus commoda, uel communiter necessaria,unde non inueniens,qui eis indigeret. t penuria pecuniarum,uendit ea multo minus,quam eis impensum fuit,aut tunc regulariter ualerent, uiro parum eis indigenti, sed tantum ementi, ut ei benefaciat, uel quia habet pecuniam otiosam, multam. Aliud exemplum de paupere non habente,qui eum coducat, fame perir. alius parum indigens Iocat eius operasito
uictu. Nauar.& Sylvest. quibus supra.. rein queri uir, an cinens rem citra dimidium iusti pretii,faciat fructus suos
. , Respondetur si inemptione interuenit dolus emens inducit uenditorem suasionibus,uel minis, tu fallaciis,& huiusmodi, qui alias non erat uenditurus Dicitur,quisa non facit fructus suos, quia cum talis contractus non fuerit liber, non est ualidus δε ex consequenti non est translatum dominium rei uenditae,ideo non potest facere fructus suos,ides il- ros accipere tuta conscientia, sed una cum residuo pretii illos restituere tene. xur, non tamen omnes, sed secundum ratam pietis non soluit,in quo fuit de
94쪽
eepilo. Si autem talia nem interuenerunt, sed libere L bona fide contraxerui, sufficit,ut contractus rescindatur,aut residuum iusti pretii suppleatur Glo in capconquestus,de V suris, in . tus lib. de Iust.&iure,q.3.art. .
item quaeritur,an licitaxoriqui accipitrem venalem vendendam, possit sibi aliquid retinere de pretio Ad hoc dico multa,primo si dominus rei uiuit promini uenditori pro suo labore, tunc vendito potest sibi aliquid pio labore retinere: si autem conuenit pro suo labore,aut gratis eudere promtat, nihil potestibi retinere. Et si dominus rei tradidit rem videndam tuo cerro pretro, puta pro decem di illa vendidie pro duodecim,an possit sibi illa duo retinere Dicit Ang.Vetho emptio, S. 13. quod illiud plus est suum. Sed melius dicendum secundum Archid. Sylv. Verbo,emptio, 3.1 si Nauar.cx3 nu. I. scilicet si conuenit eum domino rei, tacite, rexpresse, ut illud plus sibi procuret pro suo salario, di labore,tuno potest sibi retinere, si autem pro labore conuenit cum domino rei,debet illud plus dare domino rei, sibi retinere salarium: si uero promisit gratis uendere,adhuc tenetur illud plus dare domino,& ab ipso petere aliqua gratitudinem,& ratio est: quia illud pretium statutum fuit ut non minus uenderetur, non tamen intendebat dominus illud plus donare, tolle, si plus venderetur.Sed si licitator rem vendendam sua industria,puta erat sutor, qui arte sua uestem vendendam ita accommodauit,& similia, propter quod illam plus vendidisiillud plus potest sibi retinere.Gabriel Biel.la 4 dist. to.aret.
3.dubio 4. Qui emit vili rem pretiosam a non cognoscente eam, puta aurum bonum a putante esse auricalcum, uel petram pretiosam a non cognoscenterius ualorem,tenetur ivlium pretium adaequare Nauar. quo sup.nu.8 Et econtra,qui uendit rem vilem pro optima,aut falsam pro uera,puta auricalcum pro auro optimo,vitrum pro diamante, inuiusmodi,tenetur restis vere excessum.
Qui uencit equum habentem vitium, aut desectum occultum,pro leuitimo,&sano,tenetur ad tantum, quantum vendidisse s vitium aut defeetum
Qui emit, ut carius vendat statim,cum lucro, sine mutatione rei, temporis, loci: sicut faciunt m nundinis, qui emunt pro decem, Sion concludunt, donec inueniant,cui vendant pro duodecim, traudem committendo, cum re stitutione illius plutis,peccat. Secus autem si tali intentione non emit,&postea occurrit ei statim alius, qui eandem rem emere uoluit cum aliquo lucro. Sutu verbo , em pilo, 3 3
Qui vendit triticum contra legem Pragmaticae,vel aliquid aliud maiori pretio qui sit aestimatum, positum a Republica , seu ab nabente potestatem statuendi pretia. peccat morialiter,& tenetur restituere excessum: n Pragmatica, aestimatio illa sit iusta, rationabilis, ob utilitatem publicam facta, alias non: Medina Cod de restitue q. 36.Et qε dicitur de Laicis,intelligendum est etiam de Clericis, ait Nauar.cis num. 18. quia etsi non sint subiecti legi seculari sunt tamen subiecti legi Diuinae naturali , quae praecipit, ne quis suum ultra iustum pretium uendat. Unde charitatis foret, ut Pralati suis edictis facerent, ut eorum subditi dictis Pragmaticis se conlatinarent, quando sunt iussae. Thesaurarius,aut collecto Ciuitatis,seu alicuius Communitatis, vel alicuius Domini,qui negotiatur de pecunia publica, quando est tempus soluendi pro Ciuitate, seu Communitate,aut dominis,non potest respondere,aut sal rein laluit eum damno,& interesse uitatis, Communitatis,aut re inorum pecuniae, tenetur ad totum damnum passum culpa sua. Secus autem si cum
95쪽
ricentia dominorum id faceret, aut nullum damnum pateretur communitas, seu pecuniarum domini,quia tunc ad nihil tenetur. Et si habuerit multam pecuniam exactam in arca ociosam,tenetur certiorem facere Universitatem, ut de pecunia disponere possiti scilicet debita soluere,redimere extinguere, & L milia,qubd si de illa nihil disposuerit facere,tunc potoli collectorea uti,dummodo tempore necet gitatis requisitus, paratus,si pecuniam exhibere. Sylvest..
Item quaeritur an in subhallatione idest auctione voce praeconis, quando venduntur res plus offerenti, si quis emere illas mulio minus quam valent esse liciturRespondetur,quia conluetudine introductum est, ut aliquando es, in publica auctione quando voce praeconis ad emendu in uitantur emptores, minus uendantur,quam in onicina,qn emptor quaerit uenditorem,ideo iustuest Uerum ad iustitiam huius contractus, tria requiruntur secundi: m D. Tho. in quoddam opusculo. Primo ut praecones uellant in loco publico, ubi solent conuenire mercatores, personae huiusmodi venialia emere assuetae adunant. Secundo . ut ad uendendum, fretonirandum exeant hora solita, ut emere volentes ibi inueniantur fraus enim esset si exirent extra horam,quando multitudo non adest. Tertio ut illa minoratio pretii non sit ultra dimidium Latias in contractu esset iniustitia, vendulo esset rescindenda, uel ullum pretium supplendum Verbi gratia ,res,quae in officina valeret rmulariter triginta.non pouet iuste vendi quindecim vel circa stultum tamen esset, siquidem venderetur viginti,vel circa Adde quarto ex Soto, lib.6.de Iust. civ. q. 1art. s. ut in subhastatione non committatur staus monopolij,scilice quado alios aue teretine licitarent, ut ipse solus minoris emat, nam no illorum interuenienis te,esset iniustitiae fraus cum relli tutionis obligatione. 1 Et quia iniquitas monopoliorum valde damnosa est Reipublicae, lau---, is in peres premit, ideo notandum est circa huiusmodi, irinio... l. --. Mercatores,qui ex industria conueniunt,vel iurata fide, ut certo pretio metti ces vendantiscilicet nullus eorum,nisi tanti vetidativel vice veris,quado conueniunt ad extenuanda pretia, ut nullus eorum, nisi tanti emari puta tempore, quo receiis oleum colligiturimulti respondere debent suis creditoribus ob pecuniam ante receptam, quibus promiserunt consignare dictum oleum pretio currenti: ut illud vili eman stabiliunt pretia suo modo . Item applicuit nauis tritico vel aliis mercibus onerata in portu, illi, qui emere possunt, solent, promittunt ad inuicem,ut nemo eniat nisi tanti. et quando conueniunt multi mercatores mercium eiusdem generis, ut unus pro omnibus ad vendendum compareat in damnum Reipublicatrienentur ad illud plus,ut capiae monopoliis, Luna. Sylu. quo supra, . s. Qui impedit asportantes merces ad Civitate, ut carius vendat merces suas, qui mercatores aceruum mercium coemunt,puta omnia blada,omnia vina, quae sunt in Ciuitate.& huiusmodi, ut pollea uniuersi ad ipsos confluere cogantur, ipsis carius vendant. Omnes huiusmodi tenentur ea ponere in Pr tio iusto,&m hac de causa carius notabilitet uendiderunt,excessum restituere debentil. 1. ff. ad Uuliam de annona. bot.quo supra. Sylu quo sup Sed cui facienda sit restitutio cum multi sinitas, nec inueniri pollunt Vide sup.cap. . abi cui facienda est restitutio. Qui einit priuilegium a Ptincipe, ut nemo possit vendere quoddam genus rerum,ut solus vendat quanti vult: tenetur ut supra. Quia dictum eli,qui uendit equum cum aliquo vitio occulto, si illud non manitesta tenetur pro damno illato. Quaeritur an semper venditor teneatur vitium rei miniscitare ita ut si non mauulestet, venditio reddatur illicita
96쪽
Ἀ- ω Ait e scit vitium rei. aut non si vitium rei
cuius ruina futura patu λς, ' V periculum empto
iactati torculari plueratiis,aut non:lii non,pux Vς aestiuum, acidum effceretur,
hootes etat illo pretio ζ p ψ in nouisset, ea non emis
tum versutia, depingend eum omnium mosei horum maculis, proprium vitium cooperit, ita ut emens verbis illis non credens,in veto vitio decipiatur.Sotus lib. 6 de Iustitia in . re, quaestio. arti ex D. Thom. I
97쪽
Quae tractentur in hocme octauo capitulo,
circa contractus pignoratilios.
ret Emere eum rati a is retrauendendo eis siti eidem να
98쪽
Pignorationum in quos cadit sura.
g Ret V in vita Diui Antoni Abbatis,inter ea tera:qubd qua εdam vice ei Demon apparuit,tot laqueos serens,ut tolli munduvideretur implere, quod videns Antonius magna cum admiratione,ita dixit: Quis ista euadet Intelligens per haec ,ut quot ast M. HS queos vidisset:tot Daemon insidias pararet. pG ite si ii omni genere peccatorum laqueos parare studet, ut animas rinia tam in peccato Auaritiae tanquam periculosiori, restitutionis causa , iuratiis operam navare, videmus; varios negotiandi ritus machinans, utriri deeiolat, in quibus sub specie liciti contractus, uariae committanturus
Vc 244 in uolentes nos ei us fraudes quodammodo detegere,proposuimus
de alias species contractus aperis in quibus usura committi potesti&ptuno Pinduare dubitatur: An aliquis pro pecunia mutuata,aut expectata tene aliquam rem in pignus obligatam,ponit uti illa re sine peccato surae
Respondet D cho. 1.2.quaeli. s. arti 1 ad sextum argumentum si sus , orioli, obligati est pretio aestimabilis,non licet mu moti x eo gram,qua HMN,λ. . Dii illum usum superaddi, et Tetenim ac si Pecuniam acciperet in mutuos ....is , , oti6d est uitium usurae,si interuenirin hoc uolun S domini pignoris, ni I.-ωιὰν .is Dei eontra uolutatem domini, est furtum. Panormit cap. .de depos. Et si uti R. ..is..ti eo usus fluctus debet compensari in sortem, et enim sententia commumsIb omnibus recepta, scilicer, quod fructus pianoris debent computari in sortep incipalem non solum illi,qui percipiuntur,sed etiam qui percipi possent,
si autem usus ei non est pretio aettimabilis,ut sunt quaeda res,quae ab ami- eis solent gratis commodari,prout sunt libri,& huiusmodi,tune licet uti ea -' Diit hi e testula,& sententia de fructibus pignoris in Genero, qui debens
accidete dotem a socero,tenet pro dote in pignus agrum, aut domum, potest ia, enim iiti fluctibus pignoris,&illos non computare in sortem cap. salubriter, In qua sententia conueniunt omnes,sed in ratione aliqui discrepant Adria Rasia Adri . nus enim dicit hoc fibi permissum esse ratione interesse,nempe lucii cessantis ... sed isne rationem reisuit Sotus,dicens, si haec esset tantum ratio, non militaret nis in his, qui sunt mercatores, aut pecuniam negotiis expositam habent, ut dictum est supra, quando de interesse loquebamur, 'amen hoc indultum generaliter omnibus concessum est,ideo Panorm. Mali super hoc cap. dicunt Rat 'λαιν hoe sibi eocedi, quia sustinet onera matrimonii ad huc sensum,uidelicet dote -- , . semper integra referuaratae qua maritus semper tenetur, tenetur etia uxorem, Miamiliam alere ideo iure recipit tructus pignoris,quia presumitur,quod albouid ex illa dote emeret x quo,existente saluo,uxorem, Iamiliam aleret. Vetum ad iustitiam huius contractus plura requirunturiprimo ut Generi sineat onera matrimonij,in quorum contemplationem conceditur usus pignostis quia tenetur proprie alere uxorem,nam fi uxor aleretur Indomo parcis, tue Genet non posset hoc priuilegio gaudere. Secundo, ut dos fit promissa simplicitet,quia si dedit gratis temnum ad soluendu ante ipsum nihil potest per
99쪽
cipere,nisi post moram termini debiti Ruia sicut potest accipere uxorernando. tatam, ita potest dotem expectare. Tertio ut fructus ponoris non excedane onera matrimonii,vel debitum dotis,&si excedunt, illud plus debet restillii quae onera aestimari debent secundum quantitatem debiti dotis,scilicet totiusti tota dos recipi debet,vel partis,fi pars debetur. Sylveite verbo,Vsura, 3.3. 3.
Ex dictis infert Sotus,quod uxor defuncto marito potest ab haeredibus, velat parte,donecdos fibi rettituatur,alimenta quaerere . vel fructus pignoris a cipere ratione alimentorum puta dum haeredes conquirant quid de haereditate disponendum, dabunt in pignus aliquem fundum uiduae relictae, qua δε- ciet fructus suos. . Et quia quando datur aliquid in pignus,solet fieri quaeda pam,ideo dicen acta ivisita dum eu,quae pacta sint illicita inpignoratione Primo.illicitum erit, si credi. . unoris tor paciscitur cum debitore, uti non soluat ad certum tempus, pignus sibi
νιone cedat,aut si infra certum diem non redimit,non potvit amplius redimere
test tamen non in lucrum creditoris, sed in penam debitoris fieri pactum, ut transacto tali die si non redimet, habeatur pro vendito tullo pretio, no obitante lege commissoria,ut dicetur paulo infra. Sylv. verbo,pignus. 3. 6. Nau.c. I. Num.1ot. Nec ualet pactum, ut pignus quocunque modo perit, debitori pereat. Sed valet pactum, ut quocunque casu perit, a debito liberetur. C. de pet-gnorat actio. l quae fortuitus. Queritur, si Marcellus dat Petro in pignus domum ualentem centum, pro nona inta,cum pacto si non soluerit ad certum tempus, ut habeatur pro venis dii a illo pretio,pactium valeat Respondetur, licet pactum legis commissoriae fit generaliter prohibitum in pignoribus, ut in casu; secundum Angelum in sumina, nedetur occasio mutuandi hoc modo sub spe lucri, ne pacta fiant in fraudem ad lucrandum ex mutuo maxime, quando creditor iudicat debit rem non posse in termino redimere pignus, me debitores laederentur ex uenditione exigua ignorum, quando ex voracitate creditorum pretia essent iniustar tamen ii pactium fiat non in fraudem, sed in poenam debitoris ad coercendum moram debitoris,erit licitum, pignus erit licite venditum ex conuentione legali, illud plus erit temporis ratione pecnq. Ita sustinet Areh. in x.par.tit. . 17 Sylu.Ver pactum. 3. . Et muItomagis pactum ualebiti si quis mutuet centum, accipiat fundum in pignus,cum pacto si non soluerit per annum, habeatur pro empto iusto pretio, hoc est suppleto residuo pretii si plus valet, dumodo etiam fructus illius anni deductis expε sis computet in tortem,ut dietum est valet quoque pactum in pignore dato fideiussori pro indemnitate , s. si non extraxero te de obligatione, pignus,quod pro indemnitate tibi dedi loco eius,sit tuum. Sylv.ubi supra. In dote hoc pactum etiam valet,potest enim Sucer cum Genero conuenire, scilicet si non restituem tibi pecuniam dotalem,ansigno loco permutationis hunc sundum: est enim permutatio quaedam. Et quia dictum eit, qui accipit pignus pro mutuo non potest facere fructus sucis,ideo Caieta 1.3.quaeitio. 78. articia. consuluit ad hoc, ut species usulae fugiatur,idans pecuniam possit facere fructus suos, ut non accipiat rem in pignus, sed emat cum pacto retrouendendi, idest ut emptor promittat uenis ditori rem emptam reuendere quando ipse pecuniam suam reitituerit. Sed hunc contractum non esse tutum in conscientia, sed usuram palliatam,docet
Sylv. Verbo,Vsura.2.f. a . Nauar. cap. II. num. 1 7. quando autem hoc accidit insequenti dicetur.
100쪽
circa contractus de retrouendendo. .
autem sciatur mestori ordine teria pacti de retrouendendo,m mittenda sunt duo,scilicet pactum lagis commissoris,&pactum adie otionis in diem. Et quia coturactus ea conuentione contrahentium legem accipiunn inter caetera paela,quae appona solenti sunt nee duo dicenda. Pactiis legis commutariae est,cum emitur,ue pignoratur res aliqua pro tanta pecunia,cum pacto, ut si infra duos,vel tres annos non restituatur pecunia data, res sit, habeatur pretio soluto; quia latali pacto let committi iniuilitia circa pretium,Puta res,quae ualet regulariter centum, solet dati pro ' ER octoginta,ideo sapitus amara. significante, Di patiis p. ' 'gnor, Potest tamen hoc pactum ivitificari hoc modo,scilicet, ut res empta,aut pignorata sit emptoris ut illius, cui pignoratur transacto termino conuento; suppleto tamen pretio iusto illi,qui venissidit ut pignoravita. si tundus, 3. fin. de pignoribus,ut in exemplo dato res,quae regulariter ualet cen rum, suit uendita pro octoginta, suppleamur alia viginti, tunc pactum eris licitum. Et hest res pignorata,m hoc tenetur etiam testituere per huiusmodi contractus non secit fructus suos. Paetum adiectionis in diem est,quado uenditur res, pura domus,que rem Iariter ualet centum pro octoginta, cum hoc pacto , ut si infra annum oblata fuerit melior condicio,ides plus pretii,doinus remaneat venditori, & habea . P re metu pro non empla,si autem insta annivn maius metium oblatum non tuerit, mdomus remaneat emptori peto illis octoginta, quod pactum etiam intuitu est, prohibitum; potest tamen ivltificari,ut de alio dictum est, scilicet suppleto pretio iiilto,idest alirs viginti Et si a principio soluere rur pretium ullum,pacta huiusmodi essent licita,quia hoc modo non laeditur ivli illa,nec ullus locupletatur cum aliena iactura,Sylu.verbo,paetiim, 3. 4.
Pactum de retrouendendo dupliciter fieri potest; primo in fauorem ipsius remptoris,Melt quando ponitur paetum, ut si infra tot menses res empta em de reptor no placuerit, pretium repetere, quod pactum potius dicitur redhibe φυκοπή- ,
secundo potest fieri in fauorem uenditoris, ita communiter practica turr est,quando res uenditur cum pacto , ut uenditor possit illam reemere testituto pretio integro percepto,quod paetum est gratiosum. Hoc pactum de retinuendendo dictita illis primis duobus in hoe scilicet,quia in illis emptor non potest recipere fructus ruiemptat tuta coscientiar esset enim usura,si dum durat tempus adimplendi pactum,fructav luctaretur, Liundo, is de te e commissoria: sed in pacto de retrouendendo facit tructus.
suos, Abbas,c. Ad Mutramine emptione,& uendidi Ratio huius diuersitatis est, nam clim omnes tui corinactus sine resolu tui. AEne tracti appositi, o tamen mimi ,lcilicet contraetus legis commissoriae,&contractus adiectionis in diem,resoluunt ar ipso iure, ita ut non opus fit noua traditione,&habentur, ac si no essent facti; unde dominilam rei uenditae non transtraturrideo empto non potest facere tructus suos in pacto uero de retro, uendendo,ouando contractus resoluitur,non resoluitur ipso iure, sed oportet de nouo tradere rem uenditam ei, qui prius illam uendiderit, quia erat iam. translatum dominita,& ideo emptor tacit fluetiis suos. Sed in casu,quo uendiis