장음표시 사용
141쪽
sibilium in patria a quandoquidem nec amor in patria, nec visio beata formaliuer justi ficant, ut constat ex hactenus dictis. Unde
fit, quod videns Deum. Cum mortali. non
lalum. non esset beatus , sed esset summe miser, quia videret tantum Bonum sibi imsensum, juxta dicta in de Beatitudine. . Ad Confirm. Aristotclcs. conseri Pote tiam determinatam ad non. agenduIIL cum ipsa actione , & dicit hanc illi praestare certe enim praestat amare Deum actu quam posse amare, & nunquam illum amare: Quod si comparetur unus actus amoris transiens , &. momentaneus, cum pote tia. disposita ad plures actus producendoS, cem te haec illi purifac, ut. arbor praestat si gulis. fructibus scoriimiesto non praestet. omnibus collective aest producibilibus. VI. Objic. ult. contra secundam conclusonem Impossibile est , quod eadem. λωma possit Divinitus praestare effectus for-niales diversos a. ergo si actus charitatis non . Iraestit in hac providentia enectum forma-:m justi , nec poterit in alio Ordine ... Confirm. potest amor praesentis ordinis conjungi divinitus cum peccato. habituali,. fi scilicet Deus nolle conserre peccatori diligenti se gratiam exigitam ; sed in qu cumque ordine Deus supremus Dominus potest peccatori diligenti se negare gratiam
suam:. ergo ita quocumque ordine potest amor Dei cum peccato habituali conjungi ; a que adeo repugnat amor Dei supernaturalis,
qui sit formalix justificans ... Resp. Manslatum, qui. cum aliis Nurimis.
quaeia T. de gratia , num LI 6. docet , posse solum ini alio ordine actum charitatis iustificare sicut viceversa potest solum in alio ordine gratia non justificare a nunquam lamni , quod idem encitative sit actus ,.qui in. praesenti ordine non justificat , de in alio iustificae . mare solum verum est quod sicut potest in alio ordine dari aliud
genus gratiae, cui tantumcompetat exigere
visionem beatam , quin habeat essentialem dependentiam a promissione Divina , unde se jus ad amorem , de haereditatem ; ita paviter potest in alio ordine dari aliud genus. amoris. Dei summaturalis , cui praeter praedicatum amoris competat habere snm Iem connexionem essentialem cum pro G ne Divina a sive connexionem hanc habeat , quia esse: extrinsecum. complemem tam talis decreti , seu. pro ilionis, ut multi opinantur; sive quia essentialiter ab ea dependeret iuxta nostram sententiam.
Ad conuiuia nego minorem. cain
supponatur, quod amor Dei essentialiter dependeat ab ea divina. promissione, esse tialiter conseri j . ad amorem , seu amicitiam cum Deo,. atque adeo est incompos.sibilis cum peccato ; quomodo enim potest consistere reatus odii. divini in Petro , a
que adeo jus , dc potestas moralis in Deo io . habendi , dc puniendi Petrum cum omissone , & obligatione divina amandi illum, dc praemiandi
Num post, homo in. alio ordine per foris
mam extrinsecam sanmsicari, citra retractationem peccati
Q xemus primo, Num possit homo
extrinsece sanctificati positive S cundo, Num mssit peccator extrins de sanctificari negative Tertio, Num pon sit peccatum remitti absque praevia ejus re-- tractatione
. I. Qupponimus ex dicendis articulo se I quenti, di ex dicendis fusius in tractatu de Poenitentia, posse peccatum com donari extrinsece citra gratiae infusionemper. solam voluntarem Dei cessivam iuris ad . odium , dc poenam sicut in , praesenti Irovidentia saepe remittitur a Deo veniae per meram condonationem excirinsecam, K non ponatur pro illo condigna satisfa- Δο& sicut relaxatur reatus voti absque forma intrinseca. Quare praescindendo pro nunc de hoc. effectu formali negativo praeis
stilo a gratia qui est remissio peccati , quaerimus solum de effectibus formalibus
positivis a gratia praestitis, quales sunt ressidere hominem Dei adoptiVum , amicum , de haeredem , Num possint in alio ordine haberii citra gratiae infusionem p Et qua vis hoc etiam fuse discutiendum se in tractatu de Poenitentia disp. a. qu. . Operae pretium, est hic etiam primoribus labris nonnulla delibare. Certum autem est, quod effectus les intrinseci gratiae, qua intrinseci, nullatenus haberi possint per formam extrins
142쪽
mastis II De eondonatione extrinsica, sec.
erinsecus non distinguitur ab ipsa forma in-rrinsece communicata subjecto : .propterea scut nequit effectus formalis intrinsecus , v. gr. albi, haberi sine albedine intrinseca, quamvis sine albedine stat Deus elevare subiectum ad disgregandum visum, non secus ac si esset album ; ita nequit haberi e fectus formalis intrinsecus gratiae, oua intrinsecus, sine gratia intrinseca. Dubitatur Itaque solum, an sicut effectus formalis v. gr. cogniti , vel amati haberi potest tum
a cognitione, vel amore intrinseco cognoscenti, vel amanti , tum ab extrinscea cognitione , vel amore; ita effectus formales
Adoptivi Dei , & Amici , qui in praesen
ii ordine habentur a gratia physice intrinseca, haberi divinitus possint a sornia aliqua nobis extrinseca, videlicet a divina voluntate collativa juris ad amorem , & hae- Teditatem ; unde homo vi talis iuris sit formaliter Dei amicus , adoptivus , & ha
II. Dicendum censeo , essectus sormales positivos , quos gratia praesentis ordinis Communicat tuito communicando se illi imtrinsece , nempe denominationem -amici Dei, filii, ac naeredis vitae aetemae pos. se in alio ordine haberi per formam exrri secam : atque adeo potest homo per sa tatarcna physice extrinsecam , sed moraliter inti insecam sanctificari Ita oviedus Contr. 3. p. a. Ania. disp. 44. seel. 4. Durandus , Medina , Solus apud Granado tr. 8. disp. s. Coninck disp. 1. de Pedimi. du,
1 . Concl. 3. 8e alii Recentiores contra Tho- nistas, Vasq. Pallav. Sc alios.
Prob. Si promissio divina de dando suo
amore, & naereditate , a qua essentialiter Pendet, de quam exigit Gratia praesenissordinis, ponatur a Deo citra praeviam ex
gentiam gratiae intrinsecae , eo ipso habetur jus ad amorem amicabilem, de haereditatem, atque adeo habentur enectus formales positivi gratiae jam enumerati a sed potest ita poni hujusmodi promissio; ergo per formam hujusmodi extrinsecam haberi possunt oscinus formales gratiae . Maior patet s nam co ipso ac habetur jus ad am rem amica bilcm , de Maeditatem , habetur participatio divinae naturae tum physice , tum ethice sumptae , eo speciali modo, qui habetur per gratiam , iuxta dicta
quaeli. h. atque adeo habentur omnes eis
eius formales positivi gratiae sanctificantis.
Minor autem videtur manifesta. Confirm. I. potest Deus v. gr. sine ulla
ima intrinseca promittere Petro divitias k
unde ex h ac promvitone contraheret Ρ etrus ius ad divitias ; ergo si 'pariter Deus promittat homini suum amorem, de haereditatem, poterit homo ius ad irare omnia
habere sine ulla forma playsice intrinseca ;atqui habens tale ius eo ipso est Dei amicus, adoptivus , de haeres , atque adeo habet omnes effectus formales proprios gratiae praesentis ordinis sine ulla forma intrinseca ; ergo per semiam physice extrinsecam haberi possunt morales effectiis positivi gratiae sanctificantis. Verum sicut beatus v. gr. si Deum videret per Visionem causatam ab Omnipotentia specialiter a DKhente , supplentem vices luminis gloriae ,:non videret Deum connaturaliter, seu tu ta persectionem connaturaliter exigitam ;ita qui sanctificaretur per hujusmodi in
mam extrinsecam, non sanctificaretur comnaturaliter , dc juxta perfectionem conna--turaliter debitam, reuutreinem, quod gratia, quae est prima radix habituum, & op rationum supernaturalium, physice perficiat animam a ut lumen gloriae debet physice
perficere potentiam, ut comaturaliter prin
cedat Vino Dei. Cota . .Potest homo reddi peccator, de filius Diaboli participans moralitet ejus
naturam, de inclinationem ad malum, pra
cise per formam extrinsecam 3 ergo poterit pariter esse sanctus , dc particeps naturae divinae per sanctitatem extrinsecam . Ani cedens est certum a de facto elum peccatum originale ab infantibus contrahitur
absque ulla forma physice intrinseca per
hoc , quod Deus inclusurit voluntates ri stras in voluntate Protoparentis , bc hiepeccaverit Prob. consequentia vi parit
lis : si enim potuit Deus includere nostras voluntates in voluntate Adae in ordine ad contrahendnm reatum odii divini per ejus Ieccatiim , a sortiori poterit includere umuntates nostras in voluntate Adae, vel Christi Salvatoris in ordino ad contrahendum jus ad amorem , Sc haereditatem , quod
nobis conferret, posita estim bona Oper
III. Objie. r. denominatio, quae habetura forma intrinseca , ut denominatio primdentis , albi dec. nequit habcti per formam extrinsecam; ergo denominatio Sancti, quae habetur per gratiam intrinsecam , nequit haberi per sanctitatem extrinsecam. Confirm. I. sanctitas reddit subjectum sanum , dc pulchrum in ordine stipematurali s atqui sanitas , dc pulchritudo nequit haberi per formam extrinsecam in ordine
143쪽
nariuasi a ergo neque in ordine sui matvi
Consum. 1. sanctitas de facto reddit hominem intrinsece dignum amore Dei amicabili a nulla autem forma exta inseca po est hominem reddere dignum intrinsece tali amore; ei Eo ut prius. Confirm. est. peccatum originale , quod
est in infantibus , habetur per privationem aliae physice intrinsecam a euo sanctitas taberi debet per gratiam physice intrins
Resp. denominationem nihil aliud esse , quam subjectum, & formam hoc , vel illo
pacto respicientem subjectum: v. gr. den minatio cognoscentis habetur a subjecto ,& cognitione in eo subjecta s denominatio cohesti a subiecto denominationis, &a cognitione illud repraesentante ; sicut a tem potest eadem forma cognitiorus constituere duas denominationes diversas, vid licet cognosccntis , & cogniti, Per hoc , quod diversimode respiciat subjectum a itae contra possunt saepe duae formae dive is praestare eandem denominationem , si eodem modo respiciant subjectum a ut de facto denominatio, seu effectus formalis c gesti , prout praescindit ab intrinseco , vel exta inseco, haberi potest tam a cognitione intrinseca cognoscenti , quam a cognitione extrinseca: Et eodem modo dicimus, in ctum inmalem Sancti, prout praescindit ab Intrinseco, vel extrinseco, haberi posse inma gratia phyfice intrinseca , quam a forma extrinseca , nempe a pronussione divina conserente idem Ius . quod confert gratia intrinseca . Quare falsum est univetam amtecedens, si pro denominatione veniat es, sectus formatis, prout praestinest ab intrimseco, vel extrinseco; esto verum sit, quod effectus formalis, prout intrinsecus, haberimon possit a forma extrinseca . Denominatio prudentis , vel sapientis solet fgni. care dispositionem ad actus prudentiae per habitum intrinsecum , & in hoc sensu n
ruit haberi per formam extrinsecam; quia significaret dispositionem ad actus pr dentiae , praescindendo , an talis dispositio
habeatur per habitum intrinsecum , an Per Omnipotentiam specialiter assistentem loco habitus, posset etiam talis denominatio haberi a forma extrinseca : Sic denominatio albi solet significare subjectum potens Performam intrinsecam albedinis disgregare visum ; & ideo nequit haberi per inrmam extrinsccam ι at si fignificaret subjectum potens disrrerare visum, praescindendo ,
an id praestetur per albedinem intrinsecam,
an per Omnipotentiam supplentena vices albedinis in ordine ad effectus extrinsecos, posset talis denominatio haberi per formam extrinsecam. Et disparitas ulterior est, quia essectus krmalis albi est essectus dumtaxat
physicus , qui proinde solum haberi potesta λrma physica; at inectus larmatis iusti, sancti, amici Dei, filii adoptivi , & haer
dis sunt effectus morales , qui tam haberi possunt a gratia physice intrinseca, & quae in physica participatio naturae divinae , quam ab illa divina donatione sui amoris, seu prinnussione extrinseca , quae cit moralis pari,cipatio naturae divinae , ut dicemus loco
Ad r. Confirmationem recurrit eadem responso. Nomine sanitatis naturalis venit harmonia humorum, vi cujus subjectum est dispositum ad operationes validas , ac sanaS: Per metaphoram vero Gratia dicitur sanitas animae in ordine supereaturali, res dens illam dispositam ad optimas operationes supernaturales 3 quare quia per an tonomasiam nomine sanitatis venit dispositio illa intrinseca oria ex harmonia hum Tum, nequit haec denominatio haberi per formam extrinsecam; si vero nomine sanitatis significaretiir dispositio ad operationes validas, sive procedens ab humorum ham nia, sive ab Omni tentia st cialiter is, stente, talis denominatio posset haberi per
formam extrinsecam : Idemque dicas depaec tudine . Cum autem in casu nostro
nomine sancti, sani , & pulchri significetur dispositio ad operationes supernatur las, & jus ad amorem amicabilem, & h. reditatem , praescindendo , an habeatur a
Gratia intrinseca , vel a promissione divina a idcirco poterit denominatio sancti h beri etiam a forma extrinseca. Adde, quod etiam de facto aliquando denominatio sani
habeatur a larma extrinseca, ut cum dicitur cibus sanus. quatenus conservat sanit
tem : pariter denominatio sancti habetur
per Rrmam extrinsecam , ut quando dicitur Domus Lauretana sancta a ergo denominatio sancti in sensu a nobis explicato non est, cur non possit haberi per sormam exti insecam.
Ad x. confirm. Sanestas de facto reddit hominem intrinsece dignum amore Dei , tum physice propter gratiam physice intri
secam , tum moraliter propter dependentiam essentialem gratiae praesentis ordinis a Iromissione Divina conferente jus morater intrinsecum; gratia exmnlaca, quar vis
144쪽
2 uasio IX. De condonatione extrinseca, ctc.
vis non praestarct cmeistum illum sormalem physicum , praestaret tamen in ectum illum moralem ; unde homo vi gratiae extrinsecae esset intrinscce dignus solum moraliter amore Dei: Sicut adoptatus in filium a Rege, ratione adoptionis extrinsecae , dicitur
dignus intrinsece moraliter amore amica
bili Regis; de sicut Infantcs propter originale dicuntur habere moraliter intrinsecum reatum odii Divini. Ad ulti m. peccatum originale non habetur per solam gratiae privationem physicam; nam in pura natura homo haberet privationem phylicam gratiae, nec per hoc diceretur maculatus culpa gravi. Quare peccatum originale habetur in infantibus per privationem gratiae theologicam , seu percarentiam gratiae dependenter a peccato dae, quod interprctati ve fuit peccatum posterorum ; hujuimodi autem privatio gratiae theologica non habetur per aliquid physice intrinsecum infantibus , sed per
peccatum iis moraliter intrinsecum, constitutum per reatum odii Divini ; crgo pariter homo poterit esse sanctus per jus ad amorem Dei moraliter tantum intrinsecum.
IV. Objic. i. Si posset haberi jus ad Dei
amorem , de haereditatem praecise per v Iuntatem Divinam collativam talis juris, sequeretur, quod semper ac consertur gratia intrinseca , homo sanctificaretur etiam per gratiam extrinsecam a quia semper ac consertur Gratia intrinseca , Deus habet voluntatem conferendi jus ad suum am
rem , & hereditatem a sequela est absu da; ergo & id unde sequitur. Conm m. Filius Dei adoptivus distinguitur ab adoptivo in humanis, quod hic adoptetur per formam extrinsecam, & idconon dicatur natus ab adoptante , nec participans illius naturam; secus vero adoptivus Dei ; ergo adoptio Divina nequit haberi sine forma intrinseca. Resp. nego sequet. Aliud enim est, Deum velic conferre gratiam intrinsecam, & per hanc jus ad amorem, & haereditat cm; aliud vero velle immediate dare tale jus sine forama intrinseca: In primo casu voluntas Dei collativa gratiae est causa eisiciens illius juris ; in secundo casu est causa sormalis ;Sicuti enim quando Deum vult tollere dissensum ab intellectit, infundendo consensum, voluntas Dei clὲ causa efficiens privationis dissensus, eth vero causa formalis, si solum vult suspendere concursum ad dissensum; ita in casu nostro: Et eodem modo, si Deus. vult condonare peccati im per coadunavo,
nem extrinsecam, voluntas Divina est camia formalis talis remissionis; nisi vero condonet per gratiam intrinsecam , est causa eLficiens . Et sane sicut aliud est vovere, Maliud habere voluntatem vovendis ita aliud est. Deum promittere jus ad gloriam, aliud vero velle insundere gratiam, qtiae est jus ad gloriam. Ex quibus fit, quod sicut
si quis velit promitteret centum Petro fili, conditione , quod ponatur promissio tum
verbalis, tum scripta, in tali casu antecedenter ad promissionem scriptam non consurgit in Petro jus promisiarii ; ita cum Deus vult dare ius ad gloriam per gratiam
intrinsecam , antecedenter ad talem gratiam non consurgit jus ad gloriam, etiamsi praesupponatiir voluntas in Deo dandi gratiam collativam talis ruris.
Ad confirm. Dei adoptivus dicitur natus a Deo praecise per hoc, quod participet naturam Divinam, qua disponitur ad Dei Visionem; atqui hoc, quod praestat gratia i trinseca , praeliari etiam potcst a voluntate Divina donante alicui jus ad habitus infusos, quibus disponatur ad Dei Visionem ;crgo participatio naturae Divinae haberi potest etiam per formam extrinsecam, ratione cujus Dei adoptivus dicatur etiam a Deo natus . Propterea adoptivus Dei in hoc dissert ab adoptivo in humanis, quia Mdoptio humana non fert participationem n
turae adoptantis, sed solum jus ad ejus haereditatem a & ideo adoptivus in humanis
non dicitur natus ab adoptante; secus voro adoptivus Dei , qui non solum liabeejus ad haereditatem , sed etiam participat
naturam Dei adoptantis . Ex quibus omnibus fit, quod licet physice perfectiori m do se habeat homo jullus per gratiam in
trinsecam , ac justus per formam extrinse cana ; nihilominus metaphysice , seu secundum conceptum metaphysicum sanctitatis,
eodem mouo uterque esset justus , & L elus a sicut licet physice perfectius se habeat, qui habet habitum prudentiae intri
secum , at secundum conceptum metaphysicum sene dispositi ad opeiationes prudem tes s eodem modo se habet qui haset prudentiam physicc intrinsecam . ac ille, qui habet Omnipotentiam Dei specialiter sibi assislcntem , de supplentem vices prudentiae intrinsecae in ordine ad operationes pria-dcntes : Et sicut qui habet lumen gloriae intrinsecum physice, perfectiori modo se habet intrinsece, ac qui porcst proxime Deum videre per Omnipotentiam specialiter ast
irenton: nihilominus siccundum conceptum
145쪽
metaphysicum potentis proxime Deum v, sit quoddam ens morale , dete, eodem modo uterque se habet.
resolutione superioris quaesiti sequitur resolutio alterius cel herrimi discutiendi fusius etiam in de Po nitentia, disp. 2. quaest. 3. An scilicet etiam ectus negativus formalis gratiae, ne exemisso peccati, possit haberi citra infusionem gratiae , seu per condonationem extrinsecam Assii mandum enim cum Suaaio Iib. 7. cap. 23. & aliis communius apud Mmic. disp. contra VasqueZ. Et ratio est,
quia praecise per hoc , quod Deus sua voluntate liberaliter cedat juri ad odio habendum , & puniendum peccatorem, intelintigitur sublatus reatus odii , & vindictae , atque adeo extinctum peccatum : sed pota est Deus cedere huic juri citra inhisionem gratiae 3 ergo poteth peccatum remitti per
condonationem extrinsecam. Probatur minor , tum quia potest homo sic remittere
offer iam sibi irrogatam; ergo dc Deus a tum etiam quia de facto Deus in baptismo adulti per condonationem extrinsecam remittit xeatum culpae venialis , & reatum poenae temImralis, cum gratia non opponatur his
Teatibus ; ergo poterit etiam per condonMetionem extrinsecam remittere reatum cul-Dae mortalis, 3c poenae aeternaeia
Confirm. De facto Deus remittit reatum Poenae temporalis et , qui Indulgentias lucratur, per hoc praecise , quod applicet illi satisfactiones Christi Domini, quin insundat qualitatem ullam in aliter deletivain
talis reatus; ergo pariter poterit Deus r mittere reatum poenae aeternae , & odii Divini per hoc , quod applicet peccatorI aut per Sacramenta, aut alio pactis, satisfacti nes Christi Domini, etiamsi nolit infunde. re gratiam formaliter deletivam talis i ea tus . Probatur consequentia , Quia fatus
mones Christi Domini non solum sunt a
piae ad delendum reatum poenae tempora. tis, si nobis Uproprientur per Indulgentias, quam sint aptae delere silperabundanter re tum poenae aeternae , & odii Divini contrahoum per mortale , si nobis approprientur per Sacramenta , aut alia via ; ergo uterque reatus potest formaliter tolli cura imfusonem ullius qualitatis intrinsecae . Et ratio a priori est, quia reatus Poenae , cuiuimponat solum deputabilitatem ad poenam juxta judicium prudentum; atqui posita applicatione satisfactionum Christi nobis facta, neque ad posnam temporalem est amplius depiitabilis,
rui peccavit venialiter, iuxta judicium pru
entiim ; neque est ordi ilis ad poenam aeternam, & ad odium Dei, qui peccavit morialiter ; eo quod satisfactiones Christi Domini nobis applicatae sit perabundanter praestent nobis illum effectum formalem , quem praestat et satisfactio condigna a nobis exhibita Deo offensos ergo uterque reat , & utraque moralis macula abstergi potest per applicationem extrinsecam satisfactio. num Christi Domini, atque adeo etiam per
extrinsecam condonationem a cum unive
sim condonatio aequivaleat condignae satisfactioni vi VI. Neque dicas r. peccatum constitui per privationem gratiae ; ergo non potest tolli peccatum , quin infundatur gratia , sicut non possunt tolli tenebrae sine positi
ne lucis ἀNam I. nego antecedens: Habituale peccatum , seu reatus odii , & poenae aeternae non constituitur per privationem gratiae , cum privatio gratiae possit esse in pura nain tui a sane peccato, sea constituitur per peccatum actuale praeteritum, & carentiam sive gratiae , sive condonationis cxtrinsecae, sive condignae satisfactionis, aut alterius de-itiu vi mccati , ut dicemus in de Poeniis tentia , disp. r. unde formaliter tollitur per quamcumque ex his sorinis; atque adeo b ne possunt stare rcmissio peccati, & privatio gratiae: Sicuti quia teneb1α constituum tur per carentiam cujuscumque lucis sive Α, sive B, bene notest stare, quod tollam tur tenebrae per lucem Α, & detur in subjecto carentia lucis B. Hinc , ut diximus quaest. s. privatio gratiae est poena peccati
comitans, atque adeo non est ipsum pecca.
tum . sed peccati effectus a quod hic supponendum cst.
Deinde transmita, quod peccatum habutuale constituatur Per privationem gratiae, at non constituitur per privationem gratiae
physicam, quandoquidem haec haberi potest in pura natura sine ullo peccato , sed per
privationem gratiae theologicam, seu per c rentiain gratiae dependenter a peccato pr. tetito , scu quia per peccatum ainilla est: cum autem possit Duus velle, quod gratia non sit in peccatore ex libera sua volunt . te, non vero quia peccavit, seu dependem
146쪽
IX. De eondonatione extrinseca. orc. Iq3
tus dati privatio gratiae physica , quin detur privatio theologica coestitutiva peccati habitualis ; atque adeo dari potest remissio peccati sine iniusione gratiae. Neque dicas x. quod si Petrus , & Pa.
Ius peccaverint , de Deus per condonati nem extrinsecani soli Petro remitteret peccatum , se querciur , quod Petrus non dis- ferret a Paulo intrinsece ; atqui Paulus in hac hypothesi remaneret intrinsece niacui, tus; ergo etiam deberet esse intrinsece maculatus Petrus; atque adeo Petrus non ci-set justificatus negative. Nam in casu adducto , licet Petrus , &Paulus non differrent intrinsece physice ,
differrent tamen Intrinsece moraliter ; quandoquidem peccatum , quod remaneret in Paulo, redderet illum maculatum intrins ce moraliter ; haberet enim intrinsecum reatum odii , qui est aliquid morale : Sic imitantes, dum habent originale, sunt taurinsccc maculati moraliter, & filii irae, ut I quitur Τridentinum . Idem dicendum ab Adversariis , si duo contraxerint veniale,
aut emiserint votum , & uni tantum condonetur veniale per condonationem extri secam, aut votum relaxetur.
VII. Neque dicas tui. Non posset assignari objectum Divinae voluntatis condonantis extrinsece; ergo non est possibilis condonatio extrinseca . Probatur antecedens : volitio Dei condonans vult, peccatum habituale non cile , seu vult sormam destructivam peccati s atqui in tali easu nulla alia forma
destriictiva peccati daretur , praeter ipsam voluntatem Divinam a crgo volitio Divina haberet pro objecto se ipsam, quod repugnat. Resp. enim, argumentum solvenduin ab Adversariis in omnibus instantiis adductis de condonatione ofensae in humanis, de relaxatione Voti, de condonatione peccati veniatis , & de condonatione xcatus poenae temporalis . Di recte alii aliter apud Lugo de Pαnit. disp. 7. num. I 3I. & fusius apud Ovied. trach. 8. contr. 4. pun. s. Equidem dico, volitionem Dei condonativam ha b re pro obj ecto reatum odii, nolendo illum a& quia reatus hic constituitur per peccatum praeteritum , & carentiam cujusculinque formae in commissibilis , videlicet per carentiam tum gratiae , tum condonationis extrinsecae , tum condignae satisfactionis ;ideo vult hoc complexum tolli e suisiciem ter autem tollitur quodvis totum , tollendo unam tantum pariem ; unde sufficienter destruitur talis reatus, si sola condon
Rio extrinseca ponatur. Idem dicendum ab
Adversariis etiam in condoliatione debiti realis: quando enim Petrus remittit debitori centum aureos, objectum hujus volu tatis est de ictio reatus . qui cum toti tur aut per condonationem , aut per I lutionem, sufficienter destruitur, posita tantum volimtate condonati va: Sic etiam quam do Sacerdos v. gr. yest Conficere Sacramentum , ObIectum talis volitionis adaequatum non est ipsamet volitio , sed ipsum Sacramentum, quod, supposita materia , & χει ma , tantum requirit intentionem, seu v litionem , ut hi adaequale constitutum . Quare dicendum , voluntatem condonativam posse habere pro objecto inadaequato seipsam ; sicut intellectiis , dum cognoscit
confuse ens , ita attingit omnia entia, ut habeat etiam pro objecto inadaequato ipsam cognitionem. Alii vero, ut ab his tricis se expediant, dicunt, condonationem esse quidem actum Divinae voluntatis , sed non esse in rigore volitionem, aut nolitionem; sicut fruitio, gaudium, desiderium, timor, audacia, do. natio, promisso non sunt in rigore voliti nes, aut nolitiones, quamvis procedant ex amore, aut odio aliciijus objecti. Hinc dicunt , objechiam condonationis , ut condistinctae a volitione vigorose dicta, esse re tum odit: sicut objectum donationis, quam
do quis donat librum, non est liber, sed jus
ad librum. Per hoc autem, quod objectum condonationis sit reatus odii , & hic re, tus destiuatur formaliter per condonati nem , non sequitur , quod condonatio v lii scipiam , quia condonatio non est voliatio 3 Unde non debet assignari objectum , quod ipsa velit: atque adeo neganaum supinpositum , si Adversarii inquirant, quidnam velit condonatio λ sicuti quamvis sormaliter lus ad librum constituatur per donati ncm, non sicquitur , quod donatio velit seipsam , cum donatio non sit rigorose volitio. Quarc sicut inepte quisquaereret, N litio Mundi quid vult p cum enim nolitio non sit volitio, non debct quaeri, quid velit, sed quid nolit ; ad q iod respondetur, Nolle Mundum, & mundum csse objectum talis notitionis : ita inepte quis quaereret , Condonatio quid vult cum enim condonatio non sit volitio , debet solum quaeri, quid condonet, ad quod respondctur, Condonare peccatum, seu reatum, &hunc esse objectum condonationis. Tertio ad argumentum responderi potest expeditissime, Nansmittendo, quod condonatio sit rigorosa nolitio dilecta reatus, do
147쪽
rigorosa volitio indirecta suimet ; atque adco quod habeat pro objecto indirecto minui , & inadaequato scipsam : negandum
enim hoc repugnare . Sic nolitio mundisne repugnantia habet pro objecto directo,& nolito Mundum, pro obiecto indirecto,& volito seipsam. Sic relaxatio voti, condonatio debiti realis, peccati venialis &c. habent pro obiecto nolito , & directo reatum, scia obligationem moralem , pro O,
j ccto volito, & directo se ipsas. ARTICULUS III.
. VIII. Quamvis in eadem disput. 2. de Poenitentia quaestione a. id si dimittetidum ; dico tamen hic paucis, In praesenti providentia id ficri non poste, ut constat ex illo Christi Domini: Nisi pam
nite=itiam egeritis , Omnes similiter peribitii:
poste tamen in alia providentia , ut communisi me docciat contra Scotum, Becanum, Lorcam apud Esparaam qu. II. Prob. de f. 1cto infantibus remittitur originale absque ullo prae vio actus ergo etiam poterit remitti habituale s utrumque enim peccatum convenit in hoc, quod ut voluntarium, quamvis in originali voluntarietas si solum interpretativa , in petaonali vero inrmalis. Ratio a priori est, quia esto con-paturaliter exigatur retractatio peccati ad infusionem gratiae , ut approximatio V. gr. ad combussionem , potest tamen divinitus forma introduci absque praevia connatiualtdispositione.
IX. Opponunt r. peccator donec peccatum retractet , manci habitualiter aversus a Deo; ergo non potest citra retractationem peccatum remitti, seu tolli hujusinodi averso . Anteccdcns probatur , quia voluntarium libcrum actuale univei1im persevcrat habitualiter, donec retractctur. Rcsp. dist. antec. manet aversus a Deo
avcrsione veluti physica, concedo ; aversione morali propria r catus ad odium Dei , n go anteccdens, Sc consequentiam: probatio ante cd cntis procedit de perscuerantia habituali pitysica, non morali: potest enim per severare aversio physica habitualiter, quia peria veret reatus, seu ave o moralis; si ut e contra potest tolli convellio habitualis physica , quin tollatur moralis , Puta si Deus nolit condonare peccatum , quod retractatur; ut de facto non condonat, si retractetur per solam alti itionem extra S, cramentum . Adde , quod sicut originale, quod est inteivrelative voluntaIium, remi titur infantibus , quin tollatur illa volui tarictas interpretativa; ita potest tolli peccatum habituale, quin tollatur perseverantia voluntari clatis . Imo saepe remittitur peccatum , dum remanet habitus vitiosus, per quem physice peccator inclinatur ad aversonem a Deo. X. Opponunt x. qui non retractavit peccatum , non dicitur ad Deum conversus ,
ctiamsi illi gratia infundatui sed qui non est ad Deum conversus , non est justificatus; ergo donec peccatum retractetur, non
potest haberi iustificatio, seu peccati remis
sio : piopterea Tridentinum sess. 6. cap. I. dicit , Justificationem esse peccatorum T missionem per voluntariam susceptionem
gratiae , & donorum i quia ad justificati
nem requiritur voluntarietas , atque adeo retractatio peccati.
Confir. quia per gratiam homo desponsatur cum Christo, juxta illud Oscae 2. Spon Iabo te mihi s maci imonium autem hoc spiri tuale debet esse voluntarium, Sc ex mutu consensu ; ergo Voluntarietas, atque adeo retractatio peccati requiritur ad justificati
Resp. itistificationem in praesenti ordine
esse non solum negativam, consistentem in remissione culpae , dc ablatione aversionis moralis a Deo per reatum odii , sed esse positivam per conversonem ad Deum m ratem, videlicet per jus ad amorem, & h reditatem: in utroque sensu dicimus, ad j stificationem non rcquiri retractationem. Ιαλrma dist. major. qui non retractavit peccatum , ctiamsi habeat gratiam , non dicitur ad Deum conversus moralitei per jus ad. amorem, seu conorsione aptitum ii, nogo : physice, seu conversione actuali, conc
do majorem, de distincta similiter min. n go conseq. Tridentinum loquitur de justificatione in praesenta tantum ordine. Ad confirm. Matrimonium hoc spirituale haberi potest per consensum hominis interpretativum , ut habetur contractus pupilli
XI. Opponunt ult. Indignatio Divina adversiis peccatorem non est justa , pi aecise quia homo peccavit 3 aliter semper cu et justa etiam post condonationem, quia se per est ucrum, quod peccaverit ; neque est iusta , qilia homo peccavit , dc Dcus non condonat, quia justitia indignationis Divinae
non debet fundari in Divino arbitrio, scd
148쪽
in oblecto reo taIis indignationis; non m nein supernat in Iom
nim ideo Deus indignatur, quia vult indignari, scd quia homo merctur indignationem ι ergo causa justae indignationis inquirenda est in peccatore a haec autem nequit cite alia, nisi quia non retractavit peccatum; ergo peccatum non retraetatum nequit condonari.
, V quaeiendum etiam INum dari pollit status naturae pulae, non solum integrae , seu cum sub ectione com
cupiscentiae ad rationem, ut fuit in Ad mo, antequam Iullitiam originalem amitterct, sed etiam non integrae, seu citra hanc subiectionem pResp. indignationem Divinam csh iustam , qtioties climqtie pecca cum Perseverat peccatum autem perseverat, quoiisque Deus' condonet ; unde fit, reatum peccati dependere a Divino arbitrio non positive, quasi vero ideo peccator sit reus odii, quia Deus vult illum csIc reum s sed negative, quatenus ideo non tollitur a peccatore reatus, quia Deus non vult illia in tollere, &condonare. In forma nego secundam partem antccedentis . Ad probationem dico, j iistitiam indignationis haberi in obiecto, seu in peccatore per peccatum, quod commisit , & ex Divino arbitrio haberi solum negative, quatenus Deus non vult eius re tum abolere.
DISPUTATIO RDe Gratiae Auxiliantis Necessitate. Cum necessaria sit ad stratiam habitua
lem tum promerendam, tum conscrvandam gratia aqualis; propterea agimus hic de gratiae actualis necessitate, inquirendo, m quonam naturae statu, & ad quas operationes sit necessaria . Examinabimus ita-quc varios naturae humanae status , in quibus potest homo indigere gratia r deinde quaenam gratia requiratur ad cognoscendas veritates sive practicas, sive speculativas, ad operandum secundum virtutem, necnon ad totam legem naturalem scrvandam, S ad Deum super omnia diligendum: Dc-nique, quaenam sit de facto impotentia ad vitanda tannia venialia cum auxiliis ordinariis gratiae.
QUAESTIO LSit ne possibilis status pura natura, ct
Explicandi sunt varii naturae status, &
deinde quaerendum, Num repugnet starus naturae purae , seu non elevats ad SPars III.
De multiplici naturae statu. humana a TheoIogis con
. L, siderati ir sub multiplic statu i
& pro diversitate stat lium considerantur e ius vires, & indigentia gratiae ad beatit dinem consequendam. Status naturae dicitur ipsa natura humana sub suis accidentihus, potens diutius permanere, & libere opeia ii, disponendo se per operationes meritorias ad finem ultimum assequendum definiturque a Scoto in I. dist. a. quaest . Stabilis permaneutra inibur Divinae sapientiae
II. Primus dicitur status Naturae purae, qui importat naturam cum proprietatibus
& facultat bus sibi debitis absque ordina
tione ad finem supernaturalem per dona supernaturalia, de absque corruptione n turae per peccatum originale . Secundus dicitur status Natuit integrae, qui supei dit . naturae purae subjectioncnt appetitus sensitivi rationi superiori, & subis acetionem rationis erga Deum, ac testem Divinam; quae subjectio cum non sit naturae dcbita, importat donum aliquod quoad modum sit pcrnaturale, licet non quoad libstantiam, ratione cuius homo possct l, Eem naturalem plene observare , abso itellicta, de Inipedinaentis naturalibus , & iata conseqiii beatitudinem naturalem. Ouare status naturae mirae fert naturam in pu- is natui alibiis ; status vero naturae int grae superaddit carentiam inmitis, & co cupiscentiae cfraenis iniicbitam naturae, i LII tamen consentaneam, ut nntat Anpelicus I. P. qtI. Ss. art. 6. Et ratio est, quia si ea cliet naturae debita , permansisset in nobis post peccatum, quia peccatum non abstulit naturalia dona, ex D. Dionysio.
Hinc damnata est a Pio V. & Grea XIIIm Bullis contra Michaelem Bajum prope
sitio 16. dicens et Integruar primae creati is
non fuιt indebata humanae naturae exaltatio, sed naturalιs conditis.
149쪽
Importatque supra naturam integram im pritas naturae , & donum iustitiae origina- munitatem a morte co poris , necnon a lis collata tuerunt in statu gratiae , idcirco lmonis vestigiis , nempe dolore , febribus, per lapsum utrumque illud donum una cum&e. N pactum cum Adamo de hac perso gratia amisit Adam, & cum eo posteri .etione in posteros transsundenda , si non Imo quamvis ex Tridentino sess. 6. cap. s. peccaret. od autem in statu Innocentiae contra Lutherum, & Calvinum , nranserit per donum iustitiae originalis collata sit , in homine libertas ad bene, vel male opsdae immunitas a morte , caeteroqui debita Tandum , non mansit tamen cum illo peris naturaliter, est de fide, dicente Apost. ad secto liberiatis statu, absque gravamine eo
Roman. s. Per unum homimm peccatum in poris, motuum, ac passionum, dicente Araim hunc Mundum intravit, o per pecearum sicano can. I. Peccato Adae totum hominem
-ονι; idque definitur a Tridentino sess. s. secundum corpus , dc animam in deterius can. 1. Quod vero etiam crillata fuerit esse mutatum , ut dicemus quaestione soimmunitas a mortis vestigiis , non est de quenti. fidc, ut notat Ovied. trach. 7. numer. ras. Ultimus est status naturae lapsi , &est tamen fere communissima ex Augiis in. per Christit m reparatae quoad infirmitatem Bernard. Sec.; cum enim haec sint mala culpae , licet non quoad infirmitatem comprenae , par erat, ut exularent, ubi culpa cupiscentiae, dc mortalitatis , qualis est e exulabat . iam in justis. Hic status importat in natu- . III. Quartus est status Gratiae , seu na- ra gratiam gratum facientem cum virtutibusturae elexatae ad beatitudinem stiperiratura- omnibus tam theoIogalibus, quam morali-lem , importatque ultra integritatem natu- bus infusis , atque adeo specialia auxilia, rae, Sc justitiam originalem, etiam gratiam quibus Deus filiis adoptivis patrocinatur. habitualem , quam comitantur habitus ii susi . Quod status Gratiae debeatur naturae ARΤICULUS II. integrae , docuit Bajus in Propositione 1 r.
jure merito damnata, quae habet: Humanae .Admittitur Garus purae Naturae. naturae sublimatio , er exaltario in consortitim divinae natura di bita fuit integritati primae IV. Ico nunc primo: status naturae condi: Ionis ; cst proinde naturalis dicenda est, purae non elevatae ad finem sumn supernaturali r . Constat autem , qu'd pernaturalem non repugnat; potuitque ii Cratia nullatenus debeatur naturae , ne in mo in tali statu creari. Ita c atholici conis
statu quidem Innocentix : quomini' enim tra Iai senium, Bajum , Lutherum, Calvi domini Innocentiae, seu iustitiae originalis, niim somniantes , sententiam Catholicam quod est tantum quoad modum sit pernatu- sui ragari Manichaeis , re Pelagianis dicen-rale, potest exigere donum Vatiae intrinse- tibus, Deum esse initistum , si hominem ince , de quoad substantiam supernaturale pura natura deccdentem privaret reino Imo dubitant Doctores, an quando Adam coelorum , eo quod citra peccatum redde. suit creatus cum jussilia originali , statim ret illum miseruin , cum miseria sit carere gratiam habuerit λ Videturque negare Sco- suo ultimo fine. tus , Bona v. de alii apud Oviedum. Coim Conclusio , quae aut est de fide , alit sumunitcr tamen assirmant cum Augi istino, dei assinis, probatur primo ex propositioiii-Hicron. Suar. Vasq. I. x. disput. I 2. Cum bus contra Bajum damnatis, praesertim i6. dicatur Ecclesiast. 7. Meis Deus hominem ubi dicitur : Integritas primae ereaiionis nouriniam , nomine autem recti venit rustiis, fuit indebita humanae natura exaltatio , fiaut colligitur ex Iob I. ubi dicitur 3 Erao naturalis conditio. Et s s. quae habet : Dius vir simplix, ct risu t. non potuisset σb initio talem hominim ebrid Quintus est status naturae lapsae , impor- υ, qualis nunc u si ur . Secundo ratione,
tans lapsum per peccatum a statu vel na- Quia status natiuae purae duo importat , vi- tirrae purae , vci naturae integrae , vel ju- delicet de positivo omnes perfectiones con-ltitiae originalis , vel a statu gratiae , vel naturaliter debitas , dc de negativo ne pa- ab omnibus his statibus, vel ab aliquibus: tionem peccati , de elevationis ad finc mdc facio tamen in Adamo importavit la- summaturalem; atqui haec non repugnant silum a pii s uibus statibus , non vero ergo . Probatur minor , tum quia ratione ipsum a statu gratiae , seu a statu Naturae naturali ostenditur, repugnare substantiam elevatae ad beatitudinem supernaturalem a supernaturalem , seu cui sit connaturaliter
quia tamen in praesenti providcntia intc- dςbita Visio Dei a tum etiam, quia ex M
150쪽
postolo ad Rom. 6. Graιia autem Dei vita
aeterme in Christo Iesu: eigo si elevari ad Visollem Dei est glatia, potuit homo condi naturaliter absque elevatione ad talem finem, atque adeo in statu purae naturae. Confirm. Si vita aeterna esset debita na. turae humanae , eo ipso postet naturaliter homo viribus propriis se disponere ad talem
vitam: hoc autem eth contra Tridentinumst L6. can. I. ergo vita eterna non est debita naturae humanae; atque adeo potuit homo condi in statu naturae purae.
V. Objic. primo : Homo in pura natura esset subditus morti, & mortis vestigiis ,
nempe aegritudliri, Ignorantiae, &c. repugnat autem, Deum condere hominem ammunem a cuIpa, subditum his miseriis: rgo repugnat, hominem condi in statu pu- 'rae naturae. Probatur minor, quia est haeresis Manichaeorum, quod Deus animas I fantium de se innocentes cogat ad peccati miserias. Confirm. ex Augustino lib. I 3. de Civit.
cap. I s. ubi ait: Constarc nobis comoris mam1εm non iere nourae, sed merito in Victam esse peccati.
Respond. nego minorem a miseria enim isthaec in statu purae naturae non esset poena stricte dicta supponens culpam, sed mera naturalis paenalitas . Unde Aug. lib. 3. de lib. Arb. cap. xo. dicit, Creatorem in statu purae naturae fore laudandum , quia naturalis esset ignorantia , & drificultas , sitae nunc est poenalis . Ad probationem
minoris; Manichaei in eo errabant, qii Od putarent , Deum non posse privare pu
ros sine baptismo decedentes Visione Dei, eo quod non commiserint peccatum actuale. Sed errabant, quia Deus eos juste erivat in poenam originalis , ratione cuJus
sunt filii irae, de inimici Dei.
Ad confirmationem: Aligust. solum vuIt, hominem de facto non mori ex naturae exigentia, sed mori ex demerito culpae acuandoquidem si homo non peccasset, Deus
decreverat contra naturae exigentiam ejus mortem impedire.
VI. Objic. secundo. Homo essentialiter
ordinatur ad Deum amandum, eoque fruem dum a ereo repugnat condi in pura natura excludente ordinationem ad vitam ae
Confirm. Non potest assignari discrimen inter amorem Dei naturalem , & su-Ρernaturalem ; Ergo si amor Dei propter se ipsum sumi naturalis ducit ad vitam internam, omnis amor i Dei ad vitam aeter-
nam perducet ; atqui homini debetur posse
Deum diligere: ergo debetur vita aeterna, di consequenter non potest in pura natura condi. Rcspond. hominem natura sua ordinari ad Deum cognoscendum , sed cognitione aenigmatica, dc ad amandum, ac fruendum amore, ac fruitione ad talem cogniti nem consequente, non vero supponente Visionem Dei facialem , quae supernaturalis est Ad Confirmationem: constat ex Script ris , dc Conciliis, alium esse amorem nati ratem, qtiein potest homo viribus suis elicere, alium supernaturalem, ad quem indiget gratia. Nam ad Rom. 1. de Genti-hous uicitur: Gemes, quae inem non habent, mituraliser ea, quae legis sum, faciunt; cum
enim naturali lumine Deum cognoscant , naturaliter faciunt ea, que legis sunt, de quia inter legis praecepta est amor Dei , ideo naturaliter Deum diligunt. Et in Tridentino scis. 6. can. a. habetur , auxilium Spiritus Sancti necessarium ella ad Deum diligendum non quomoὸocumque , sed scuti oportet ad salutem . Hec sunt verba Tridentini: Si quis dixerit, sine praeveniente viritus Sancti inistrarione, atque emea lutoris hominem eredere, ct iserare, diluere, auo P ni ere pose ficur o Orcer , ni eι ιμ-stificationis gratia eonferatur , amath ma sit. Conthat ergo, dari hunc duplicem amorem, alium naturae debitum , procedentem a cognitione Dei naturali, alterum indebitum, procedentem ab illi iitratione Spiritus Sancti, seu a cognitione superna attingente Deum secundum ea praedicata , secundum quae viribus naturae attingi nequit , pata ,
ut est auctor gratiae, & gloriae, & Vindex
deberet polle totam legem sei varc ; Sc quidem potentia etiam morali: aliter sine sua culpa haberet impollibilitatem moralem aD sequendi suum finem, quod repugnat ; a qui nisuit servare totam legem sitne gratia, ex Trid ntino, de Apostolos ergo debetur illi gratia; atque adeo condi non potest in
Pura natura. Neque dicas, hominem perdidisse de facto in poenam originalis Polemtiam moralem ad totam Iegem servandam. Nam ex D. Dion. dc D. Th. I. p. qu. 9s. peccatum non abstulit naturalia dona; e go potentia moralis. ad totam legem se vanaam non est sublata per peccatum, si ea debetur in pura natura; atque adeo vel