장음표시 사용
231쪽
Hra xv I a vigesimo primo: Domus David, haec dicit Domi siti dicate mane iudicium ,& eruite vi oppressum de manu calumniantis: nὶ fortε egrediatur ut ignis indignatio mea ,&succendatur, & non sit qui e tinguat propter malitiam studiorum uestrorum. Et capite uiges mosecundo: Haec dicit Dominus , facite iudieium& iastitiam, & liberate ui oppressum de manu calumniatoris: & aduenam , - pupillum,&uiduam nolite contristare, neque opprimatis inique,& sanguinem innocentem ne effundatis in loco isto. Si enim facientes feceritis uerbum istud, ingredientur per portas domus huius reges sedentes de genere David super thronum eius, & ascendentes currus de ectuos, ipsi & serui. S populus eorum. Quod si non audieritis uerba haec, in muniet ipse tur ut, dicit Domitius, quia in solitudinem erit domus haec. MALAc Rr AE tertio capite: Accedam ad uos in iudicio, & ero testis uelox maleficis & adulteris & periuris, &qui calumniantur mercedem mercennari j,&humiliant viduas de pupillos,&opprimunt peregrinum,
nec timuerunt me , dicit Dominus exercituum.
Sa evuni Regum duodecimo: Misit ergo Dominus Nathan ad David:
qui cum uenisset ad eum, dixit ei: Duo uiri erant in ciuitate una, unus diues,le alter pauper. Diues habebat oues & boues plurimos ualdh, pauper autem nihil habebat omnino praeter ouem unam paruulam, quam emerat
α nutriuerat, & quae aeuerat apud eum cum filiis eius simul, de pane illius comedens,& de calice eius bibens, & in sinu illius dormiens: eratq; illi sicut filia. Cum autem peregrinus quidam uenisset ad diuitem, parcens ille sumere de ovibus& de bobus suis, ut exhiberet conuiuium peregrino illi qui uenerat ad se, tulit ouem uiri pauperis,&praeparauit cibos homini qui uenerat ad se. Iratus aulcm indignatione David aduersusJhominem illum nimis, dixit ad Nathan: Vivit Dominus, quoniam filius mortis est uir qui fecit hoc . Ovem reddet in quadruplum, eo quod secerit uerbum istud, de
Exoo I septimo, & seqtientibus, ut supra de obstinatione. Exon I primo: Surrexit interei rex nouus super Aegyptumi qui ignorabat Ioseph ,& ait ad populum suum : Ecce populus filiorum Israel multus,&fortior nobis est. Venite, sapienter opprimamus eum, nε forte multiplicetur: &s ingruerit contra nos bellum, addatur inimicis nostris , expugnatisq; nobis, egrediatur de terra. Praeposuit itaque eis nragistros operu, ut affligerent eos oneribus: aedificaueruntq; urbes tabernaculorum Pha- raraoni Philon de Ramesses. Quantoq; opprimebant eos,tanto magis multiplicabantur & crescebant: oderantq; filios Israel Aegyptii,& affligebant,
illudentes eis: Atque ad amaritudinem perducebant uitam eorum operibus duris luti & lateris, omnique famulatu, quo in terrae operibus premebantur. Dixit autem rex Aegypti obstetricibus Hebraeorum, quarum una uocabatiir Sephora, altera Phua, praecipiens eis: quando obstetricabitis Hebraeas, de partus tempus aduenerit: si masculus Derit,interficite eum: si
Remura, reservate. Et post pauca: Praecepit ergo Pharao omni populosio, dicens: Quicquid masculini sexus natum fuerit, instumen proisite:
quicquid foeminini, reservate. E τ capite decimoquarto: Ciun extendisset Mox ses manum contra mare, reorsum est primo diluculo ad priorem locum: sugientibusq; Aegy'
232쪽
m is occurrerunt aquae, & inuoluit eos Dominus in med ijs fluctibus. Reuer, shq sunt aquae, de operuerunt currus & equites cuncti exercitus Pharaonis, qui sequentes, ingressi fuerant mare; nec unus quidem superfuit ex eis. iEτ capite tertio; Vidi afflictionem &c. ut in textu. Es Ai Aa decimo: Vaeh qui condunt&caei. ut in textu. Quid facietis in die uisitaticinis,&calamitatis de longE uenientis Ad cuius confugietis auxilium λ & ubi derelinquetis gloriam uestram, ne incurvemini sub vinculo, & cum intersectis cadatis per omnibus his nonsit auersus furor eius. nd adhuc manus eius extenta. DE veta novo Mir vigesimo septimo Maledictus qui peruertuiudiciunt aduenae, pupilli, & uiduae. Et dicet omnis populus..Amen. I o h vigesin oquarto; Ab omnipotente non sunt abscondita tempora;
qui autem nouerunt eum, ignorant dies illius. Alij terminos transtulerui, diripu erunt greges,& paueriint eos. Asinum pupillorum abegeruiit.& abstulerunt pro pignore bouem viduae. Subuerterunt Pauperum uiam oppresierunt pariter mansuetos terrae. Vim fecerunt depraedantes pupillos, de uulgum pati puem spoliauerunt. Nudi, & incedentibus ab aque uestitu, ede cientibus tuleruiit spicas. Inter aceruos eorum meridiati sunt,qui calcatis torcularibus sitiunt. De ciuitatibus secerunt uiros gemere, de anima inlineratorum clamauit, dc Deus inultum abire non patitur.
MATrMA at vigesimotertio; vaehuobis Scribae de Pharisaei hypocritae; quia comeditis domos uiduarum orationes longas orantes. Propter hoc amplius accipietis iudicium. Es A I AE primo. Principes tui &c. ut intextu. Hira a Mi Ax quinto; Incrassati sunt& impinguati; 8: praeteriemni sermones incos pessimh. Causam uiduae non iudicauerunt, causam pupilli non direxerunt, & iudicium pauperum non iudicauerunt. Nunquid super his non uisitabo, dicit Dominus 3 aut super gentem haiuscemodi non
ulciscetur anima mea λZAcu sti s septimo. Et sactum est uerbum Domini ad Zachariam, dicens: Pudicium uerum iudicate,&misericordiam de miserationes facis te unusquisque cum fratre suo. Et viduam & pupillum, de aduenam,depau
perem nolite calumniari; 8e malum uir fratri suo non cogitet in corde suo. Et oluerunt attendere, &aucrterunt scapulam recedentes ;& aures suas
PsALMo nonagesimoterrio; Usquequb peccatores Domine, usquequo peccatores gloriabuntur λ'Populum tuum Domine humiliaverunt, di haereditatem tuam uexauerunt. Viduam&aduenam interfecerunt, & pupillos occiderunt. Et dixerunt. Non uidebis Dominus, nec intelliget Deus Iacob. Intelligite insipientes in populo, & mitti aliquando sapite .. iplantauit aurem, non audiet aut qui finxit oculum, non conssilerat λ AMos quinto . Idcirco, pro eo quod diripiebatis pauperem ,& praedam electam uillebati ab eo: domos quadro lapide aedificabitis,&non habitabitis in eis: vineas plantabitis amaenissim S, de non bibetis uinum earum . . ia cognoui multa scelera uestra , & fortia peccata uestra: ho, ses iusti accipientes munus,& pauperes deprimentes in porta. Es A I Aa tertio: Populum meum exaciales siti spoliauerunt. Doni suis ad iudicium umet cum scitibus populi sui ita princisibus eius: uos eniani
233쪽
enim depasti estis uineam , & rapina pauperis in domo uestra. Quare teritis populum meum , & facies pauperum commolitis, dicit Domino Deus exercituum
203dpostremis scriptura docet de mercede operariis
A. A p v n Iacobuin Apostolum legimus, quὶm is grauia ter diuitibus exprobret crudelem tenacitatem, summamq; in defraudandis operarijs iniquitatem, Eccὸ merces, inquit,
operariorum qui messuerunt regiones uestras, quae fraudata est a uobis, clamat: ct clamor eorum tu aures Domini Sabaotb introivit. Ecclesiasticus h uero in hunc modum: Panis egentiam, ait, uita pauperis eIi: qui defraudat illum, homo sanguinis e l. Qui aufert in sudore panem, quasi qui occidit proximum suum. R i essundit sanguinem, O qui fraudem secit mercenario, fratres sunt. B. Itaque lege diuina sancitum est, ς Non negabis mercedem indigentis O pauperis Iratris tui, siue aduenae, qui tecum moratur in terra, O intra portas tuas est: sed eadem die reddes ei pretium laboriri fui ante Solis occasium, quia pauper est,ct ex eo fustentat anima uam: nὸ clamet contra te ad Dominum, O reputetur tibi in peccatum. , S C R I P T V R AE.
I A c o a r quinto: Ecce merces S caei. ut in textu. EccLasIAsriCi trigesimoquarto: Panis egentium &c. ut in textu. Ex cap.vij. Non laedas seruum in ueritate operantem, neque mercena- Huni dantem anima suam. Seruus sensatus sit tibi dilectus quasi anima tua: non defraudes i lium libertate,neque inopem derelinquas illum. DavTERON o Mi I vigesimoquarto: Non negabis &c. ut in textu. Lavi Tici decimono; Non facies calumnia proximo tuo , nec ui op-.primes eum, Non ninrabitur opus mercenarii tui apud te usque mane. Toar Aa quarto I amcunque tibi aliquid operatus fuerit, statim ei mercedem restitue,& merces mercenarii tui apud te omnino non remaneat. MALA cui AE tertios Et accedam ad uos in iudicio,&ero testis uelox maleficis de adulteris, & periuris, & qui calumniantur mercedem mercunarii, & humiliant viduas de pupillos ,& opprimunt peregrinum, nec timuerunt me, dicit Dominus exercituum.
auo referenda e i omnis haec de peccatis tractatio, di quis illius usus e
A. HAsc tractatio ad priorem spectat Christiana iustitiae partem quae in malis cognoscendis & fugiendis est posita.
234쪽
IN COELUM CLAMANTIBUS. iis Vsius autem ac fruetus tractationis est, eaq' vere mala, Deo contraria, hominibus perniciosa sunt, rite discernere, discreta prorsus cauere,& si quid horum admissium sit, sedulo expiare. B. Hisc etiam discimus, quo modo sapiens a stulto,iustus ab impio differat. enim timet, declinata malo,
Stultus uero transibi , O confidit . b , on enim recipit sustus uerba b Pi. prudentiae, nisὶ ea dixeris quae uersantur in corde eius, teste Salom
ne, qui hoc etiam scriptum reliquit: sustorum semita quasi lux e
s tendens, procedit O O esiit usque ad perfectam diem. Via impiorum teliebrosa: nesciunt ubὶ corruant. Pleri lite certe peccata quae indicauimus, pernici istis illas animorum pestes , turpiter dignorant: alij ut norint maxime, non fugiunt tamen, neque est: detestantur. Pessimi uero illi sunt, qui peccati coia suetudine ' obduruerunt: de quorum genere dictum est illud: Impius cum in profundum uenerit peccatorum, contemnit :se equi ur eum neni. hoso.
ignominia O o probrium t Ea uero in pri Ius contemnit, quae Epicad Rom.
Christiana Iustitia non solum ad uitiorum obseruationem seu differentiam cognoscendam, sed etiam ad eorum deuitationem& expiationem adhibendam postulat. east.
PRova v v I o RuM decimoquarto,dceimooctavo,&quarto capi te , ut in textu .
I B. Avovo τrvus degraria se libero arbitrio , capite tertio: Nec ipsi ignomi te sine poena erunt qui legem Dei ne iunt. Qui enim sine lege peccauerunt, sine lege peribunt: qui autem in lege peccauerunt, per legem iudicabuntur. Quod mihi non uidetur Apostolus ita dixisse, tanquam peius aliquid signi Roucia ficauerit esse passuros qui legem nesciunt in peccatis suis, quam illos qui sciunt. Peius enim uidetur ei te perire, quam iudicari. Sed cum hoc de gentibus di de Iudaeis Ioa ueretur, quia illi sine lege sunt , isti autem legem. acceperunt: quis audeat dicere, Iudaeos qui in lege peccant, non esse perituros, cum in Cullis iv M non crediderunt ,.qualidoquidem de illis dictum est, per legem iud cabuntur λ Sine fide enim Christi nemo liberari. potest, ac per hoc ira iudicabuntur ut pereant. Nam si peior est conditionescientium, quam scientium legem Dei, quomodo uerum erit, quod d minus in Evangelio ait, Seruus qui nescit uoluntatem domini sui, & facit Luc indigna plagis: uapulabit pauca: Seruus autem qui scit uoluntatem Domini sui, & facit digna plagis, uapulabit multa. ncce ubi ostendit grauius. p caro notantem scientem quam nescieracina a tamenideo coanigiendam
235쪽
scire noluisse Psalin. Isa Psalm . .
dum est ad ignorantiae tenebras, ut in eis quisque requirat excusationem. Aliud est enim, nescissie: aliud , stire noluisse. Voluntas quippe in eo arguitur, de quo dicitur. Noluit intelligere ut benὶ ageret. Sed & illa ignorantia quae non est eorum , qui scire nolunt, sed eorum qui tanquam simpliciter nesciunt , neminem sic excusat, ut sempiterno igne non ardeat: si propterea non credidit , quia non audiuit omninb quod crederet, sed fortassis ut mitius a at: non enim sine causa dictum, Effunde iram tuam in gentes quae te non nouerunt. Et illud quod ait Apostolus, Cum uenerit inflamma ignis dare uindictam in eos, qui ignorant Delii P. Veruntamen habeamus & ipsam scientiam, ne dicat unusquisque, ne ciui , non audiui, non intellexi , uoluntas conuertitur humana ubi dicitur , Nolite esse scutequus & mulus, quibus non est intellectus: quantiis peior appareat de quo dictum est , Verbis non emendabitur seruus d urus: si enim & intellexerit, non obaudiet. Quando autem dicit homo, Non possum facere quod praeeipitur, quoniam concupiscentia mea uincor: iam quidem de ignorantia non habet excu6cionem , nec Deum catisatur in corde suo, sed malum suum in se eognoscit & dolet: cui tamen dicit Apostolus, Noli uinci a malo, sed uince in bono malum. Et utique cui dicitur, Noli uinci, arbitrium D ne dubio uoluntatas eius conuenitur: uelle enim & nolle, o propriae u Iuntatis est. , IDEM Iibro tertio de libero arbitrio, capite nigesimosecundo: Noa enim quod naturaliter nescit, & naturaliter non potest, hoc animae deputatur in reatum: sed quod scire non studuit,& quod dignam facilitati comparandae ad recte faciendum operam non dedit. 3 BERNA nus epistola septuages ma septima ad Hugonem de semcto Victore: Issorsitan qui asserit non posse peccari per ignorantiam, nunquam pro suis ignoranti js ceprecatur,led potius prophetam irrideat deprecantem di dicentem: Delicta iuuentutis meae & ignorantias meas ne memineris: Forsitan&repraehendet Deum exigentem pro peccato ignorantiae satisfactionem. Loquitur enim in Leuitico ad Moysen, dicens: An, misi peccauerit per ignorantiam, seceritq; unum ex his quae lege Domini prohibentur, & peccati rea intellexerit iniquitatem suam , osseret arietem immaculatum de gregibus sacerdoti, iuxta menseram aestimationemque peccati. Et rursum: Q 'i orabit pro eo quod nesciens fecerit, & dimittetur et , quia per errorem deliquit in Domino. Si ignorantia nunquam peccatuni est, cur di me ilin epistola ad Hebraeos, quia in secundo tabernaculo semes in anno solus pontifex intraret non sine sanguine, quem
offerret pro sua & populi ignorantia λ Si peccatum ignorantiae nullum est, non ergb peccauit Saulus quod persecutus est Ecclesiam Da i , quoniam quidem ignorans hoc fecit, manens in incredulitate. Bene itaque faciubat quod erat blasphemus de persecutor, de contumeliosus, qubd erat spirans minarum & caedis in discipulos Domini, in hoc ipso quippe abunda
ter aemulator existens paternarum suarum traditionum. Non ergri debuit dicere, misericordiam consequutus sum: sed, mercedem recepi, quippe quem l orantia a peccato reddebat immunem, insuper & aemulatio rom.:nerabilem iudicabat. Si cum, inquam , ignorantia nunquam peccat ir, quid ergb causamur aduersus occisores Apostolorum, quoniam quis
dein non solum malum effc nescieriint interficere illos, sed insuper qu
236쪽
sne id sectendo arbitrati sunt obsequium se praestare Deo sed & frustra
in cruce Saluator pro suis orabat crucifixoribus, quippe nesci tibiis ipso teste quid facerent, S ita nequaquam peccantibus. Neque enim fas est, ullatenus suspicari mentitum fuisse Dominum Iasi re aperte perhibentem eos ignorare quid facerent :& si sorte de Apostolo dubitet quis, quod carnem suam aemulans, sicut homo mentiri potuit, ubi ait: Si enim cognouissent,nunquam Dominum gloriae crucifixissent. Nunquid nou ex his satis apparet,in quantis iaceat ignorantiae tenebris, qui ignorat peccari posse interdum per ignorantiam λCu Rusos ro Mus homilia vigesimasexta in epistolam ad Romanos: Stadium, praesens haec uita est, Se innumeros oculos, quos circunquaquε dirigamus, habere oportet: neque putandum, ad Apologiam sufficere ignorantiam ; erit enim , erit inquam, quandb & ignorantiae poenas dabinius, quando scilicet&ipsa ignorantia ueniam non habebit. Nam & Iudaei ignorarunt, sed ea ignorarunt quorum ignorantia ueniam non meretur, &Graeci ignorarunt, sed excusationem non habent. apodsi ea ignoraueris quae sciri non possunt, praeter culpam eris; si uero quae scitu de possisbilia sint & facilia, extremas poenas merito dabis. Nisi enim uehementer pigri septipentesq; iuerimus, sed quaecunque ad nos pertinent,simul a tulerimus, Ad in his quae ignoramus, manum porriget Deus, id quod S: Philippensibus scribit Paulus; Et si quid aliter, inquit, sentitis, hoc quoque uobis Deus reuelabit. Si vero nihil eorum quae nostrae sunt potestatis, expedire uoluerimus, neque illius potiemur auxilio.
EXPIATIONE. Istibis uero moris peccata expiantur p
A. Hic imprimis est extra controuersiam, Christum nobis esse propitiatorem, & illum Dei h agnum, qui tollit peccata mundi, qui j ij sbius remissionem peccatorum nobis potuerit promereri ,& purgationem eorum
Quae ix orantis excusati nem non ,
B. D a I N D x certum est, Deum fide purificare corda, ut Petrps inquit, quod citra fidem humanae salutis ostium ac fundamentum nullus peccatorum remiosionem aut expiationem consequi aut merare possit. Fude uero in destituuntur, qui cum Ecclesiae fide non coim
sentientes uana quadam ς fiducia peccati remissionem
237쪽
DE PECCATORUM & Iustificationis gratiam propter Cuars τvM sibi pollicentur. . L. I ccclesiae fide & eius unitate persisteri: Zuzi b: ρεis: tes, a peccatis cupiunt liberari, multos illi modos i ad peccatorum suorum expiationem in Scriptura proposi- habent, intcr quos principem tenet locum Poeniren 'i' ' tiae Sacramentum, quo negleeto, s frustra de reliquis lethalium peccatoruin remedijs adhibens s agitur. Hoc enim ut praesens, ita nece tum pharmacum Christus animarum medicus instituit, contra omnem peccati lepram ualiturum, idq; commendans dixit sacer
B I a. o.ς dotibus: ' morum remiscinis peccata, remittuntur eis. ii D. S a c v N n o purgantur & expiantur cleemosynara Tob. ., i, b quia scriptum est , i Eleemo ab omnipeccato, morte non patietur animam ire in tenebras. Monet igitur aeuis . . . f Propheta: h Peccata tua eleemosγnis redime, ct iniquitates t s
He a 3. vide inse mVericordi pauperum.
6 dςςlamus ' ' E T s x ito remittuntur peccata, dum quantumuis th s. h, laesi, fratri offensam condonamus, dicente Domino
mci. G. a dimiseri is hominibus peccata corum, dimittet O uobis pator caelestis delicta uestra.
im F. Qv Astro idem fit, clim peccantem statrem corripiendo cinendamus ac lucrifacimus, sicuti scriptum
AE Iacob. sa cst: conuerti fecerit peccatorem ab errore uiae sua, salvabit animam cius a morte, o operiet multitudinem peccatorum.
t G. Qui Nro huc pertinet abundantia syncerae charitatis, in impetranda & conficienda bona omnia pi po- . Ge. at tentis: Ob quam de Magdalena dicitur: Asmittuntur ei
promio.&'peccata multa, quoniam dilexit multum. fCharitas enim opea Mi , , multitudinem peccator me Psso. d. e.18.e H. S x x r o ad idem ualet g contriti cordis sacrificii re nunquam despicit Deus, & humilis coanitio sui, b Pin otie consessiod; peccatorum h Respicit enim Dominus in orationem humilium, & non despicit preces eorum. Vt, mim. ii, hinc etiam Dauid de scipis testetur: ' Dixi, confitebor aduersilm me iniustitia meam Do oae' tu remisisti impietatem peccati mei. Ac Ioannes generatim omnibus vere confitentibus
238쪽
Ex PIATIONE. II tibus hanc gratiam pollicetur: 'Si confiteamur, inquit, a 3.Io ...ta nostra, fidelis est O iustus, ra remittat nobis peccata nostra, ct emundet nos ab omni iniquitate. I itur ', Niniuitae cum hum ilitatis & , poenitentiae operibus sedulo insisterent, praesentem Dei ira placaverunt,&iamiam imminens urbi ac patriae exitium auerterunt. Quare de illis sic scriptum legimus. ς Vidit Deo, δν ζ. 'hic
opera eorum, quia conuersi funt de uia sua mala, O misertiιs en Deus ' super malitia aram locutus fuerat ut faceret eis , O non fecit. 7: ... . .
I. SI c ciemum Scriptura teste discimus, his d alijsq; modis & ossichs, uerae pietatis Christi eratia editis, hoc effici, d 42 2. . ut credentium &poenitetium in Ecclesia, sicut diximus, pec tc. . f.
cata expientur. Eoq; spectans Apostolus, monet: e Hasba φbentespromissiones , charissimi, mundemus nos ab omni in hin. misto eamniso Epiritus, perficientes fanssificationem in timore Dei. Nec minus grauiter Iacobus: Emundate, i inquit, manus,peccatores, Iacob. .eest purificate eorda, duplices animo. Miseri estote lugete p&-
rater risus uener in luctum conuertatur, O gaudium in maerorem. II
miliamini in con pectu Domini, O exaltabit vos. Etenim non sussicit mores in melius commutare & a factis malis recedere,ut
Augustini uerbis S iterum utamur, nisi etiam de ijs quae fa- gcta lunt, satisfiat Deo per poenitentiae dolorem, per humili . zitatis gemitum, per contriti cordis sacrificium, cooperanti-- η
bus Eleemosynis. νns in fine.&Κ. Axi o Q v iN quis'uis de peccatis lethalibus in se ali . delatii .a. qua dominari cognouerit, ut idem μ.Augustinus est author, a sermo i.
nisi digne se emendauerit, & si habuerit batium,longo tem pore poenitentiam egerit, & largas eleemosynas erogaue rit, & a peccatis ipsis abstinuerit,illo transitorio igne,de quo φdixit h Ahostolus, purgari no poterit, sed aeterna illum fiam homil. - ου ma sine ullo remedio cruciabit. Non enim capitalia post Iι, ζῶ. . hanc uitam, sed minuta pectata purgantur expianturq;.
SCRIPTURA. aa Diacitiu. A. An Romanos tertio: Iustificati gratis per gratiam ipsius, per redemptionem quae est in Christo I v, quem proposuit Deus propitiatorem, per fidem in sanguine ipsius, ad ostensionem iustitiae suae, propter remissionem praecedentium delictorum in sustentatione Dei, ad ostensionem iustistiae eius in hoc tempore: ut sit ipse iustus, & iustificans eum qui est ex fide ' . I xv
239쪽
I x a v Christi . Vbi est ergo gloriatio tua λ Exclusa est. Perquam Lctorum Non , sed per legem fidei. Arbitramin enim iustificarinem per fidem sine operibus legis. P tu Aa Ioannis secundo , Si quis peccauerit, aduocatum habemus apud patrem, Iesum Christum iustum: &ipse est propitiatio pro peccatis
nostris: non pro nostris autem tantum', sed etiam pro totius mungi, Ex capite quarto: In hoc est charitas, non quan nos dilexerimus Desi,
sed quoniam ipse dilexit nos, de misit filium suum propitiationem pro peccatis nostris, ITEM capite primo eiusdem epistolae: Si autem in Iuce ambulamus , ficut & ipse est i a luce, societatem habemus ad inuicem, de sanguis is svChristi Diij elus emundat nos ab omni peccato. Io ΑΜ Mis primo: Altera die uidit Ioannes Iasuu uenientem ad se, de ait: Ecce agnus Dei, eccὸ qui tollit peccata mundi. MArrii Ahi primo: Paries autem filium, de uocabit nomen eius Ia- suu . Ipse enim saluum faciet populum suum a peccitis' eorum. Pxionis ad Corynthios primo. Ex ipso autem ubs estis in Christonesu, qui factus est nobis sapientia a Deo & iustitia & sanctificario & redemptio, ut quemadmodum Icriptum est: Qui gloriatur ,an Domino gloriet. Pxioxis ad Timotheum secundo: Vnus enim Deus, unus 3: mediator Dei & hominum homo Christus Iasus : qui dedit redemptionem semetipsum pro omnibus et cuius testimonium temporibus suis confirma
AD Hebraeos primo: Quicum sit splendor folia, & figura substa
tiae eius, portansq; omnia uerbo uirtutis suae, purgationem peccatorum faciens, sedet ad dexteram maiestatis in excelsis. Ex capite nono: Christus autem assistens pontifex futurorum bono rum, per amplius & persectius tabernaculum nos manufa trem, i sest,' n6 huius creationis: neque per sanguinem hircorum aut uitulorum, sed per proprium savguinem introiui semel in sancta, aeterna redemppione inuenta. Si enim sanguis hircorum & taurorum & cinis uitulae adspersus,invi- natos sanctificat ad emundationem carnis: quanto magis sanguis Christi, qui per Spiritum sanctuni semetipsum obtulit immaculatum Deo, emundabit conscientia nostra ab operibus mortuis, ad seruiendum Deo uiueti A c T ο κ v M quarto : Hic est lapis qui reprobatus est a uobis aedificantibus, sui factus est in caput anguli :& non est in alio aliquo salus. Nec enim aliud nomen est sina caelo datum hominibus, in quo oporteat nos saluos fieri. B. Eet capite decimoquinto; Cum autem masna conquisitio fieret, surgens petrus, dixit ad eos : Viri fratres, uos scitis quoniam ab antiquis diebus Deus in nobis elegit per os meum audire Gentes uerbum Euange
Iij, & credere. Et qui nouit corda Deus, testimonium perhibuit, dans illis Spiritum sanctum, scut& nobis, & nihil dis euit inter nos de illos,
AD Hebraeos undecimo: Est autem fides sperandarum substantia reserum , argumentum non apparentium. Sine fide autem impotabile est pia
240쪽
i ' As Galatas secundo: Scientes autem quod non iustificatur homo ex operibus tuis, nisi per fidem Iasu Christi: & nos in Christo Iasu cret dimus, ut iustificemur ex fide Christi ,&non ex operibus legis : propter quod ex operibus Iegis non iustificabitur omnis caro. Ex capite tertio; Prouidens autem scriptura, quia ex fide iustifieat gentes Deus, praenunciauit Abrahae, Qt,a benedicentur in te o es gentes.
L v e 1 a septimo; Dixit autem ad mulierem ; Fides tua te saluam sei est, vade in pace.
A o Ephesios secundo ; Gratia enim estis saluati per fidem, t& hoc non
. ex uobis , Dei enim donum est non ex operibust, ut nequis glorietur.
Ipsius enim sunius factura, creati in Christo Iasu in operibus bonis, quae praeparauit Deus, ut in illis ambulemus.. C. Io A M ur a vigesimo ι Hoc cum dixisset, insumauit, & dicit eis; Accipite Spiritum fantium; Quorum remiseritis &c. D To, ta a quarto ; Si multum tibi fuerit, abundanter tribue; si exia suum tibi suerit, etiam exiguum libenter impartiri stude; Praemium enimo num tibi thesaui iras in die necessitatis, quoniam eleemosyna ab omni Ieccato & a morte liberat, & non patietur animam ire in tenebras. Fiducia magna erit coram summo Deo , eleemosyna omnibus sacientibus eam. Ex capite duodecimo; Bona est oratio cum ieiunio; & eleemosyna magis quam thesauros auri recondere, quoniam eleemosina a morte liberat, &ipsa est quae purgat peccata,& facit inuenire misericordiam & ui
EccLExi Asricr tertio; Fili, suscipe senectam patris tui,&non coa- tristes eum in uita illius;&si desecerit sensu, ueniam da, de ne spernas euin uirtute tua. Eleemosyna enim patris non erit in obliuione . Nam pro peccato matris restituetur tibi bonum, & in iustitia aedificabitur tibi, di in die tribulationis commemorabitur tui; & sicut in sereno glacies, luentur peccata tua. Ignem ardentem extinguit aqua ,& eleemosyna resilit peccatis; & Deus prospector est eius qui reddit gratiam. Pa ova Raiost 'M decimotercio; Redemptio animae uiri, diuitiae suae. Ex capite decimoquinto; Per misericordiam & fidem pargantur pec
I rau capite decimosexto; Misericordia& ueritate redimit iniquitas.. L v C Aa undecimo; veruntamen quod superest, date eleemosynam;& ecce omnia munda sunt uobis. DANIEL Is quarto; Quamobrem, rex, consilium meum placeat tibi,&peccata tua eleemosynis redime,& iniquitates tuas misericordias pauperum ; forsitan ignoscet delictis tuis. Esai Aa primo ; Discite beneiacere; quaerite iudicium, subuenite oppresso, iudicate pupillo, defendite viduam. Et venite, & arguite me, dicit Dominus; si fuerint peccata uestra ut coccinum, quasi nix dealbabuntur; & si fuerint rubra quasi uermiculus, uelut lana alba erunt. Hebraeos decimotertio; Beneficentiae autem di communionis no- Ite obliuisci; talibus enim host ijs promeretur Deus.. M A TT H AE I sexto, Si dimiseritis hominibus peccata eorum, di-q mittet