D. Aurelii Augustini, ... Confessiones libri tredecim. Quibus nunc primùm est adiectus rerum , & verborum index

271쪽

CONFESSIONUM Quomodo luxerit mortem matris.

CAPUT XII. I Remebam oculos eius, & confluebat in praecordia mea moestitudo ingens, .& transfluebat in lachrymas , ibidemque oculi mei violento animi imperio resorbebant fontem suum usque ad siccitatem,& in tali luctamine valde male mihi erat. Tum vero ubi efflauit extremum spiritum , puer Adeo datus exclamauit in planctum,aique ab omnibus nobis coem in e- citus tacuit. Hoc modo etiam m meum

quiddam puerile quod labebatur in fletus , iuuenili voce cordis coercebatur & ῖ tacebat. Neque enim decere arbitraba- ,

mur funus illud quaestibus lachrymosis

gemitibusque celebrare quia his plerunque solet deplorari quaedam miseria morientium, aut quasi omnimoda extinctio. At illa nee misere moriebatur, nec omnino' moriebatur. Hoc & documentis mO rum eius,& fide non ficta , rationibusque cestis tenebamus. Quid ergo erat quod

intus mihi grauiter dolebat, nisi ex consuetudine simul viuendi dulcissima &charissima repente simul dirupta, vulnus recens Z'Gratulabar quidem testimonio eius, quod in ea ipsa vi ima aegritudine obsequiis meis interblandiens appella-Pias bat me pium & commemorabat grandi dilectionis affectu nunquam se audita si ore meo iaculatum in se darum aut

272쪽

UBER I 21 Icontumeliosum sermonem. sea tamen

quid tale deus meus qui fecisti nos, quid

comparabile habebat honor a mi delatus illi,& seruitus ab illa mihi Zauoniam. itaque deserebar tam magno eius sol tio , sauciabatur anima mea, ες quasi dilaniabatur vita , quae una facta fuerat ex mea & illius , Cohibito ergo a fletu illo puero, psalterium arit pui. R Euodius,& cantare coe pii psalmum cui respondebamus omnis domus : Misericordiam&iudicium cantabo tibi domine. Audito

autem quid ageretur, conuenerunt multi fratres ac religiosae foemin re, & de more illis quorum officium exat funus curantibus , ego in parte ubi decenter poteram cum eis qui me non deserendum esse cen- sebant,quod erat tempori congruum disputabam, eoque fomento veritatis mitigabam cruciatum tibi notum , illis igno-xantibus & intente audientibus, & sine sensu doloris me eue, arbitrantibus. At ego in auribus tuis ubi eorum nullus au- .diebat ,. increpabam molliciςm assectus mei,& constringebam fluxum moeroris mei, cedebatque mihi paululum, rursusq; impetu suo ferebatur , non usque ad eruptionem lachrymarum,nec usque ad vultus mutationem, sed ego sciebam quid

corde premerem.Et quia mihi vehemen- .....ter displicebat tantum in me posse haec

humana,quae ordine debito & sorte coi

ditionis nostrae accidere necesse est, alio

. dolore

273쪽

dolore dolebam dolorem meum,& dul-plici tri stitia macerabar. Cum ecce corpus elatum est, imus & redimus sine lachrymis. Nam neque in eis precibus quasti tibi fudimus cum offerretur pro ea Sacrificium precii nostri, iam iuxta sepulchrum posito cadauere priusquam depo- i, ne retur, sicut illi e fieri solet, nec in eis precibus ego fleui, sed toto die grauiter

occulto moestus eram, & mete turbata rogabam te ut potera,quod sanares dolore meum, nec faciebas, credo commed memoriar meae , vel hoc uno documento omnis consuetudinis vinculum,etiam aduersus mentem, quae iam non fallaci verbo pascitur. Visum etiam mihi est viii elauatum, quod audieram inde balneis no- παρά inditu es , quia Graeci diam ano xerint,quod anxietatem pellat ex aitima. Ecce & hoc confiteor misericordiae tuae πιιν pater orphanorum , quoniam laui, & ta--ταια α- lis eram qualis priusquam lauissem. Ne-νίαι. que enim exudauit de corde meo moeroris amaritudo. Deinde dormiui & euigi non parua ex parte mitigatum inueni dolorem meum: atque ut eram in lecto meo solus, recordatus sum veridicos versus Ambrosii tui : Tu es enim Deps creator omnium, Polique rector vestiens

Diem decoro lumine, Noctem soporis ratia , Arius solutos ut quies Reddat la- oris usui, Ment όsque seisas alleuet , Lu-0usque soluat ancios. Atque inde paul timbrasi

274쪽

tim reducebam in pristinum sensum ancillain tuam, conuersationemque eIuspiam in te & sanctam,in nos blandam at Que)morigeram, qua subito destitutusium,& libuit flere in conspectu tuo de illa dc pro illa , de me dc pro me. Et dimisil λchrymas quas continebam,Vt effluere quantum vellent, substernens eas cordi meo:& requieuit in eis,quoniam ibi erat aures tuae no cuiusquam hominis superbe interpretantis ploratum meum. Et nunc domine confiteor tibi in literis,legar qui volet,& interpretetur ut volet:&si peccatum inuenerit fleuisse me matrem exigua partae horae, matrem oculis meis interim mortuam , Uaar me multos annos geuerat, ut oculis suis viverem, noirrideat, sed potius si est grandis charitate pro peccatis meis fleat ip se ad te patrem omnium fratrum Christi tui.

εOrat pro mafre defuncta.

CAP. XIII. EG autε iam sanato corde ab illo vutinere,in quo poterat redargui carnalis affectus, fundo tibi Deus noster pro illa famula tua longe aliud lachrymarum g e-nus,quod manat de concusso spiritu consideratione periculoru omnis animqquq in Ada moritur. anquam illa in Christo vivificata. etiam nondu carne resolueta sic vixerat ut laudetur nomen tuum i , fio

275쪽

fide moribusque eius: non tamen audeo dicere,ex quo eam per baptismum rege- nerasti,nullum verbum exisse ab ore eius contra praeceptum tuum .Et dictum est a. s. veritate filio tuo. Si quis dixerit fratri suo fatue , reus erit gehennae ignis .Et vae etiam laudabili vitae hominum,si remota misericordia discutias eam. Quia vero non exquiris delicta vehementer, fiducia- .liter speramus aliquem apud te locum inuenire indulgentiae. Quisquis autem tibi enumerat vera merita sua, quid tibi enumerat nisi munera tua Z O si cognoscant se homines , homines : & qui gloriantur, in domino glorientur. Ego itaque laus mea& vita mea, Deus cordis mei, lepo-

siti, paulisper bonis eius actibus , pro quibus tibi gaudens gratias ago , nunc j

pro peccatis matris meae deprecor te: exauJi me per medicinam Vulnerum no- l

strorum quae pependit in ligno,& sedens

g ad dexteram tuam , te interpellat pro no- l

a .s bis .Scio misericorditer operatam , & ex eorde dimissse debita debitoribus tuis: dimite illi & tu debita sua, si qua etiam

Psil. contraxit per tot annos post aquam sal ψ3 tis. Dimitte domine, dimitte oblecro : ne intres cum ea in iudicium. κ Superexal-

tet misericordia iudicium , quoniam elo quia tua vera sunt, & promissisti m eri-Mat. - cordiam misericordibus. Quod ut ellent, dedisti eis : q ui misereberis cuI miter-

tus eris, & misericordiam tuam s

276쪽

bis cui misericors fueris. Et credo iam feceris quod te rogo , sed voluntaria oris mei approba domine. Namque illa imminente die resolutionis suae non cogitauit suum corpus sumptuose contegi

aut . condiri aromatibus, aut monumcntum electum concupiuit, aut curauit se- opis iapulchrum patrium. Non ista mandauit pro de nobis, sed tantummodo memoriam sui ad altare tuum fieri desiderauit, cui nullius diei praetermissione seruierat, unde sciret dispensari victimam sanctam, qua deletum est chirographum quod erat

contrarium nobis, qua triumphatus est i hostis, computans delicta nostra,& qtiae- .rens quid obiiciat, & nihil inueniens in illo in quo vincimus. Qui s ei refundet innocentem sanguinem Z Q uis ei restituet lprecium quo nos emit, ut nos auferat ei Ad cuius precii nostri sacramentum liga- luit ancilla tua animam suam vinculo fidei. Nemo a protectione tua dirumpat leam. Non se interponat nec vi,nec insidiis leo & draco: Neque eniant responde- ibit illa nihil se debere,ne conuincatur & lobtineatur ab ac casiatore callido : sed re-

spondebit dimissio debita sua ab eo , cui

nemo reddet,quod pro nobis non debens 'reddidit. Sit ergo in pace eum Viro, ante quem nulli, & post quem nulli nupta est, cui seruiuit fructum tibi asserens cum to- 'lerantia , ut eum quoque lucraretur tibi.

Et inspira domine Deu, meus, inspiraseruis i

277쪽

Is 6 CONFESsIONVM seruis tuis fratribus meis , filiis tuis,dominis meis,quibus & voce & corde & literis seruio, ut quotquot haec legerint, meminerint ad altare tuum Monicae famulae tuae, cum Patricio quondam eius coniugς: per quorum carnem ntroduxisti me in hanc vitam, quemadmodum n scio. Meminerint cum affectu pio parentum.meorum in. liac luce transitoria, Mfratrum meorum sub te patre in matre catholica , & ciuium meorum in aeterna

Hierusalem, cui suspirat peregrinatio populi tui ab exitu usque ad reditum, ut quod a me illa poposcit extremum,

uberius ei praestetur in multorum orationibus tam per confessiones quam' per orationes

278쪽

ognoscam te cognitor meus I. cim cognoscam te, sicut & a te cognitus sum'. Virtus animς me , intra in eam,& coapta tibi: ut / ἰhabeas & possideas fine macula &ruga. 'Haec est mea spes, ideo loquor ,&in ea spe gaudeo, quando sanum gaudeo. Caetera vero vitae huius tanto minus flenda, quanto magis fietur : & tanto magis fen- ida,quanto minus fletur in eis. Ecce enim taveritatem. dilexisti, quoniam qui facit eam, venit adluc a. Volo eam facere in icorde meo coram te in confessione , in dstylo autem meo coram multis testibus. M

Deo nota arcana.

T tibi quidem do rhine, cuius oculis nuda est abyssus humanae coscientiar, quid:

279쪽

2s8 CONFESSIONUM quid occultum esset in me , etiam si nollem confiteri tibi Z Te enim mihi absconderem, i on me tibi. Nunc autem quod gemitus meus testis &displicere memini, tu refulges & places,& amaris, & desideraris, ut erubescam de me,& abiiciam me atque eligam te, & nec tibi nec mihi placea nisi de te. Tibi ergo Domine manifestus sum quicuque sim, & quo fructu

tibi confitear dixi.Neq; enim id ago verbis carnis & vocibus,sed verbis animς α clamore cogitationis , quem nouit auris tua. Cum enim malus sum, nihil est aliud confiteri tibi, quam displicere mihi: cum vero pius, nihil est aliud confiteri tibi, quam hoc no tribuere mihi: quoniam tu Domine benedicis iustum, scd prius eum Psat. s iustificas impium. Confessio itaque mea βρm, 'Deus meus in cospectu tuo tibi tacite fit,& non tacite. Tacet enim strepitu, clamat assectu. Neque enim dico recte aliquid hominibus, quod non a me tu prius audieris, aut etia tu aliquid tale audies a me

quod non mihi tu prius dixeris.

, Confisio malorum ad quid conducat. C. P. III. 1

QVid mihi ergo est cum hominibus

ut audiant confessiones meas, quasi ipsi Lanaturi sint omnes languores meos 3 Curiosum genus ad cognoscedam vitam alienam, desidiosum ad corrigendastam.

280쪽

Quid a me quaerunt audire qui sim, qui

nolunt a te audire qui sint Z Et unde sciui cum a meipso de meipssi audiunt, an ve- Tum idicam, quandoquidem nemo scit

hominum quid agatur in ho mine , 'isi

spiritus hominis qui in ipso cst Z Si autem a te udiant de se ipsis non potuerunt dicere,mentitur Dominus. id eii enim a te audire de se, nisi cognoscere seὶ Quis . porro cognoscit, & dicit falsum est, nisi . ipse mentiatur λ Sed quia charitas omnia credit, inter eos utique quo S c OMnexos sibimet unum facit, ego quoque Domine etiam sic tibi confiteor ut audiant .hOm: nes Auibus demonstrare non possum an vera confitear, sed credunt mihi quorum mihi aures charitaSapcm. VC- . Iuniamen tu medice meus Intime, quo fructu ista facta eliqua mihi. Nam confessiones praeteritorum malorum me O-rum, quae remisisti& texisti ut beares me in te , mutans animam meam fide & sa- clamento tuo cum . leguntur & audiuntur, excitanti cor n: dormiat in desperatio no, & dicat, non possum : scd euigiletio amore mi seri cordi ae tuae, & dulcedine gratiae tuae, qua potens est omnis infir- .mus,qui sibi per ipsam fit conscius infirmitatis suae. Et delectat bonos audire

praeterita mal eorum qui iam carent eis, .

nec ideo deleel atqui a mala sunt, sed quia fuerunt & non sunt. Quo itaque fructu Domine Deus meus cui quotidie c'nfite- ,