장음표시 사용
171쪽
ulas artificia lac, sed utendo virtutibus naturam bus; seust dici solat applicando activa natur ilia passi uis. Probatur conclusio tum ratione, illa ope
rientia . Ratione quidem Nam vilius nauiralis
quamum ad applicationem plerumvi subiacet arti ergo ars potest illam applicare, sicque esse. citis producere . Expetienti quisue si enim Medicus sanat adhibe o naturalia remedia per artem sit ma Sic unguenta , liquores odoriseri,
colares varii, essiciuntur milaemo artificiose res Maturalesci Sic etiam Daemones , qui exactei runt ines animantium , herbarima, lapillo rum, metal orum in minerallum vires, varia,
mira prodiicunt per eiusnodi virtutes natu rates vidum in AEgypto per ministerium Ma gorum conficiebant serpentes, ramis, alia hise Dico quartis et Plura tamen naturalia sunt, qtrorum virtutes effectrices non subiacent artihumanae; unde illa per artem non possunt essici; liue illa praecipue est aurium, Metaliquid mmile auro per metallorum mixtionem forte effeta ossit. Probatur concIusio, pracipue de auro, de quo quidani dubitant . Nam vinus auri productiva
non subiacet arti, ergo aurum non potest fict rartem. Probatur antece lans: Fam virilis auri producitua est calor Solis in loco determina .m, baviget virtus in neralis; unde , ut dest
ribus, dicebat Anaxa lotas rei pectu formal Ionis
auri, fodinaei veluti mater , QSol vel rapa iete , sed ista principia non sithiacent industriae nostrae; ergQ. Probatin minori nos enim possimus disponere de virilii Siam aut es eros f uni atque est irracon auri Hac ratio ut
172쪽
Confirmaturi Nam rimis Solis, etiam in Iocis aptis, fere integra saecula consuri it in formando, auro, ergo ridiculum. Ominem til vellea, tentare in modiuo temporis spatio , in quo periff. creddo e actor natura randiu laborat ut Mnemo diues hac arte effectus est, sed qui fictit tutis istud aurum quaesiuere, velum auruui in fumos
obiicies: test homo substituere ea lorem ignis qui in omptior est, Mardentior quam blaris; era, ut Mest per ipsiim emere aucum silentas S
sin hoc operemtoras corri vere illespondeo eu Thoma loco iam citato,calorem ensi esse omino nes xiiii ad formansiuimauriimscalor enim producit aurum in virtu es, iis , cnitis est virtus instrumentaria et unde solus calor serari potest id praestare: sicut solus cito e Mis,in iecoris potest sanguineo , spiritus carnem producere Adde praeterea non solum c torem Solis sed etiam alias linius astra influem ero quae sensis non incipiuntur , concurrere adroductio m auri, quas ignis, Nars si fero
Instabis longe difficilius opus est productis
animalis, m productio met illi quale est am. rum sed calor ignis supplere potest calarem nam Hiralam, producere ex ouoanima , .ptiummergo a fortiori poterit supplere kem caloris si Iat producere metalium, scilicet aurum Respondeo negando minorem, qiuod scilicet ex ouo ea lar ignis producatanimi, aliam emu pubal exesud nimis ignem. εὐ- Qui Muntur, eatua productionis eorum non est calor Wn Hsed
173쪽
scam spiritibus qui agunt in alias oui partes, ruix eis animal ormant , calore extrinseia lauis incubantis, siue ignis admoti, se habente solsi per modum fomentis,&m calamis Husui tus; qui, ab externo frigore enecarentur fine tali fomento. ad opus iuunt, oipescerent indicii blandi caloris extrinsecus admoti stimulis vrge
urgebis: Possitimis saltem auri semina iam vi solis disposita colligere, puta sulphur purum,
a mercvriunt, eaque ad calorem ignis utatumire, sicuti virtus seminalis latens in otio eodem calore adiuvatur, ergo, verum aurum producere Bel pondeo aurum non habere semen ex quo producatur, proprium enim est reium viventi naici ex semine . Deinde quamquam ex mixtione sulphuris, & mercuitis aut alterius eiusmodi, i, tanquam ex quibusdam qiiasi seminibus, fieret mi irum haec tamen mixtio oeoet fieri in loco apto, ac uim alii orum serie ax lare solari maturari: quem si ars eiu in chmicatornace supplere, nihil magis p. cier, quam simis e sim ramod Cerptum pomum ac huc acerbum a culina sin. um matulatae teritat et
Dices caula eiusdem spretei possunt eosdem e
socius prud*cere id calor ignis N Solis sum
eiusdem periet,ergo possunt eosdem esseetus pro inicere , ae pio de terque indiuereriter poterit concurrere ad productionem auri Respondeo distin euendo minorem calor solis, ignis sum eiusdem speciei,in ratione qualitatis , concedo, in ratione Virtutis initrumentariae go. Ratio distinct oivs est , quia virtus instrumen staria desumit suam naturam. efficaciam a causa principali cuius est virtus, is hinordinatur, d
seruit: va iis via Nil xit longe nobilior in agedo, l . quam
174쪽
quam ignis, calor etiam istis, qui est eius virtus instrvinentari , est in ratione virtiuis activae Ionge nobilior dicacior eam calor ignicoddendum praetere ut iam diximus, non soliunt calorent Solis , sed alias huiusastri innitentias ad forinationem auri concurre, quas calor ignis styplere nequit. obiici praeterea solent variae experientiae, Sed respondeo gas omnes esse falsas , nec nisi adultorinum aurum ex iis prodiisse Unde prohibet Ecclesia eiusmodi aurum pro vero auendere; qui diuenclivit ad restet itionem tenentur. Immo Beatus Albertus Magi rus, qui hac in parte videturilauere Chymicis, attamen fatetur eiusmodi aurum
artiliciosum non habere omnes veri, naturali auri proprietates; ero nec naturam habet,ledri Idm in Mco consistit, meritoque vocatur a Diuo Thoma a. 77 art. x. ad a. --- sephisi-stim Vnd dum Sanctus Doctor ioidem dicit, quod si per artem chymicam fieret verum auium,
licitum esset ipsum diuendere, loquitur in supposti0ne, quam tamen reputatura impossibilem a sed qua data venditio esset licita,quieti tale aurum esset eiusdem naturae cum auro naturali, Moduceretur enim a quibusiam virtutibus naturatibus per μtem applicatis, ut ibidem dicit. Caeterum, utrum
si erum ilhid aurum fiat abiblute nunquam dicit, sed oppositum ibi tradit.& in dist.
175쪽
Tam' ' Raecinia scientlarum cura occupa.'m tu, in investigandi rerum causis, in quarum cognitione repositam MN D esse huiu, vitae licitatori indicui' l x dis , Esiodus, dum dixit unde , ut omnium scienturiim studiuit, aiu- etur . bis de ipsi,causis agendum est , per quavmnia innoteselinc prius quidem in coenolunt in ac quaestione, deinde de 3 ualibet specia liter ad quendis hus Circa canti in murus13. Primo, uaeretur quid , qtmtuplex fit e rusa. Secui do, getur de proprietate , ω nobilitate causerum. b respectu. essectus tam ad inuicem compara.
SAusa vocabulam tripliciter sumi potest ri mo pro omnr primipio ita ut generalitis quo aluiuid originatur δε procedit , d atvrcaula In hoc senis Arutotelas appellat prationem causan generintianti in putres Graecioc modo dicunt Patrem Aternum esse επι familii sumentes eans . in principio,' -υφ
176쪽
D Thomas opust. r. 2 a Patres vero Iatini duIam principium Filii, quia proprie sumunt causam . Secutulo nomen causae strictissime aliqua do sumitii pro. sola causa efficienti, utpote quae est praecipua,&princeps causarum in executione; unde ab ea tanquam manifestiori, id , quod eaula. tur, dicitui edi su . Tertio demum causa sumiatur medio modo , prout est id, quod causat, quoiscunque modo indiscndo esse euectui. Et in troe se sumendo causam. Di primo Causa recte definitur ad quam sequitur esse alterius seu , ex cuius esse sequitur aliud. Ita definiuit cὸu Iam D. Thomas a Physic.
telligi non de consecutione logicali, wordinis, sicut linea sequim ad . punctum, consequens ad antecedens a sed de consecutione physica,quaest per influxiun physicum reMem . Vnde existi, definitionibus potest elici tertia, dicendo: causa est principium influens esse in aliud Explieatur haec definitio, in qua prineipium tenet locum neris 3 caeterae vero paniculae cum dii emiae et siquidem ex imimuni animi notione causa,&effectus sunt correlatiua . Pater autem quM enectus dicitur id , quod ab alio petis det tanquam a dante sibi esse unde ad rationem causae duo requiruntur , soliuet influxus ex parte causae, distinctio cum dependentia ex parte esse s seu vi causa realiter influat esse. illude te realiter dependeat , proindeque distinguani tur a causa, ut dicit Diuus Thomas I. p. q. r. ad i. Haec autem duo exprimit definitio tradiatas influxu po quidem, dum causa dicitur . ioci Fum influena; distinctionem vero pisadependeo'
177쪽
obijcies Filius aetermis sequitia ad Patrem .tiam per realem influxum, cfelliti Perso ab alio distin εχ tamen Pater Aternus non est proprie auia Filii ergo male definitur causa, ad quin sequum esse alterius , seu , Minuens esse Responcis mimo, quod Filius aetermis proprie non sequitur ad Patrem 2 qilia sequi est posterioris Filius autem aeternus non est posterior Patre; ut etaim docet tiara, in Trinitate nihil est prius,
aut posterius . . Res Adeo secundo e Diuo Thoma T. parte, quaestion articulo a. ad Filium aeternum
oon prociserea Pac ipso, sed inum
procedi vi sior ab ipso a id est , ut personaliter distin s. non tamen ,ν estentialiter diuisus omam ut aduertit Diuus Thoma a. parte,quaestio ne iis articulo, ad 4 Genus neutruin, viam te into: me, minus determ iratum , lanificat per- iisnam . Vnde quaerenti, qui est astes, qua vaci auaritimo Respondemus assi nando persenam, Alexander . Si vero quaeritur , id est Alexander praespondemus, asiet rasinoessentiam, ipsem esse animal rationale, Ex quo patet, quod αι ora masculino significae dastinctionem permnariniud vero in neutr' significat diuisionem essentiae. rationem autem causa non sussicit distii ci o perso' , sed requiruus divisio essentia cau-
Instabis tiroram sequitur dies s ad tu, Mentntem adolescentia; ad vitam moi, di tamen
nec auror . nec iuventua, nec vka habent rata
nem causata ergo male dacitur , caiisam esse Fum. capium, ad quis seqii tur esse alteri is Respondeo, haec omnia sequi selua improprid. Ω consecutione ordi iuratam umili est
178쪽
post aliud non tamen consecutione propria iphysica, quae est per realem influxum: si iustititem debet sequi ad causam consecutione phy-fica Dico secund. Quadruplex est entis mobilis eausa, scilicet materialis formalis emiens de fines is rata conranuniter omnes in merito: nati,
ad has quatuor causas reduci potest quidq id insuit esse in aliud Probatur conclusior Nam causa est principium innuens esse in liud;sed quatuor influunt esse en
o mobili; ergo sunt quatuor causae entis mobiliss Probatur minor: In primis enim equiritur ma teria, ex qua fiat ens mobile, quia ex nihilo nihil fit. Secundo; requiritur forma , per quam fiat, constituatur in specie determitiata: Nam materia de se indifferens est ad omnes rerum species . Tm o requiritur agens , a quo fiat Nam nihil fit a se ipso. Quarto requiritur sinis , pro . pter quem fiat. Nam res naturales non fiunt tot mere, sed propter finem, ut dentes ad incidendos cibos, pedes ad ambulandum , cc. ergo quatuori influunt esse enti, Obli , scilicet materia ex qua
st , forma , per quam sit , agens a quo sit , mis
propter quem fit. Conii matur conclusio ex D.Thoma, Physicae lict io. Nam esse causatum potest dupliciter sumit uno modo absolute , ut est constitutum in tali specie emis, ut hominis, vel plantae & sie causa essendi est forma , perquam aliquid consti ruitur in determinato modo essendi Alio modo secundum quod esse causatum reducitur de podi
tentia ad actum, ut sulphur quod erat in potentia ignis , fit actu igniss& sic necesse est ipsum habere duas alias causas scilicet materiam , in cuiu potentia erat contineaturaatequam uat , instei
179쪽
rsa rima Faνi Is Thasiea. Disput. II. ,em, quae reducit materiam de potentia ad actum; naminii od est in potentia non potest se reducere
ad actum, sed reduci debet per aliquid existem in acti ut sulphur , quod est inpotentia ignis , fit ignis ab eo, quod iam est aetu ignis, Aetio a
tem gentis, sicut procedit ab aliquo determina, io, ita intendit aliquid determinatu ut faceresbissimiles, aut assequi ad , quod sta conueniens est Id autem quod intendit actio a 3entis dicitur finis; ergo clantur miatuor istae cauiae , scilicet fornialis, materialis, ejiciens,, finalis. Obiicies r obiectum est aliquoinodo causa scientiat is idea causa domus Messentia causa proprietatinn, maueus causa horologij. filii clamentum causa relationis; sed non apparet ad
quod genus causa ex praedii iis istae reduci possint;
ergo sunt plusquam quatuor genera causarum Respondeo, haec omnia rediici ad quatuor caus a praedictas: Ob ectum quidem reducitrur, vetad ausam formalem extrinsecam , quia determinae scientiam ad certum genus rei vel etiam rediv citur ad uiam finalem, quia scientia est propter obii elum odea etiam pertinet ad causam forma em extrinsecam, ut dicetur quastione sequenti. est enim ipsa rei torma in mente artificis prεωγcem , essentia vero habet quasi rationem causae efficientis respectu suarum proprietatum, ut dicit Dabomas, quia pi oprietates dimanant ab essentia tanquam a lonte duo ut infra explicabitur Similiter undamentii reducitur ad Renuscausa: efficientis propter ea tutem rationem: Instrumenta vero pertinent ad causis e tentem, cui minisse
180쪽
DIco primo: omnis causa est prior suo effectu
non quidem semper prioritate temporis, sed prioritatenaturae, dependentiae. Ita D. Tho. q. 2 8 de veritate, . . communiter alis. Quid autem sit prioritas natulae, supra explicatum est in Logica agendo de postpraedicamentis. Probaturconeluso: On primis, quM causi non sit semper prior tempore, constat Navi Sol non est tempore prior luce, quam causat, D in i teria prior composito, sub quo creata est mod autem causa sit prior natura suo effectu, probatur: Nam prioritas naturae in eo consistit, ut unum est pendeat ab alio,& ab illo procedat Atqui omnis essectus reahte dependet a sua musi ab illa ut a principio suo prosedit, erg. omnis causa it prior essectus prioritate naturae obiicies Correlativa suntnmul natura, ve dictum est in Iogicae Sed esseebis,&causa sint inuicem correlativa ergo sunt simul naturas ac γ oindec a non est prior natura suo effectis. Respondeo distinguendo maiorem CorreIati ira sunt simul natura , quamuinad ipsis respectus formales, concedo squantum ad entitates sunt dantes istos respectus, Et similiter, con- minori, distineti conisequetur ergo cau- sa, Menectus sunt simul natura , ouantam ad, iptim relationem sormalem, conceco; quanti j ad ipsam entitatem , nego. Explicatur Causa,