장음표시 사용
51쪽
38 HIs TORIA quod insinuare potest , Israelitas quinta generatione, ex quo in aegyptum venere, inde excessisse. Ita vero generationes supputantur :Jacob, Levi, Caath, Amram , Moyses. Cal- metus contendit, AEgyptiorum acies in quinque ordines, vel alas, instructas processisse , eoque spectare Scripturam , dum iuxta Hebraeum narrat, Israelitas ab AEgypto quinos ascendisse. Is tibi iis VIII, Vix Israelitae in Phiahiroth pervene- foco υesi. rant , cum Pharaonis, quem concesta Hebraeis pio mare libertatis paenitebat , exercitum sibi instare Rubrum conspexere . Pharaonis exercitus 6oo. electis; ransgre- curribus potissimum constabat . Copias 2 Ddiuntur. ptiorum recenset Josephus ad LM. equitum , vel militum e curribus pugnantium, & CCΜ- peditum . Erechiel Poeta apud Eusebium , exercitum numerat decies centenum millium . Philo, Regem illum Israelitas insecutum, tradit , cum robore omni equitum suorum, sundibulariorum , equitum iaculatorum, velitum , 9 6oo. selectis curribus, quos nonnulli falcatos censent . silente Scriptura a . Cur autem insequi fugitivos decreverit Rex, in causa suisse ditissima , quae secum afferebant spolia , tradit Artapanus. Forte etiam intellexerat , ita abiisse populum, ut nullo redeundi consilio teneretur . . Israelitae periculi magnitudine concidentes animis, contra Moysem coeperunt obloqui , satius esse, dicentes. servire Agyptiis, quam in deserto mori . Nil tamen his
a) Exod. x IR Io. Io- Praep. l. 9. c. I9. Philol. I. seph Antiq. l. a.c. 6. Euseb. de vita Moys.
52쪽
ille permotus , fidem suam obstrinxit, futurum ut a praesentissimo periculo D s prodigiis illos liberaret, deleretque tandem hostem , stem tantopere timebant . Uersus deis inde tacito cordis affectu ad Deum , ipsius opem postulavit, quem statim audivit iubentem , ut virgam super mare , quo a fronte progredi impediebatur , extenderet, atque per medium iIlius alveum, aquis utrinque divisis, populum traduceret . Eodem simul tempore nubes ab Angelo mota, D'ntem Israelitarum relinquens , abiit post ipsos , itaui Israelitas inter & aegyptios media consisteret. Cum autem nubes illa Israelitas luce, AEgyptios vero tenebris peffunderet, iter suum Moyses prosecutus est, quin toto supervenientis noctis tempore Pharao fugientem videre , aut insequi potuerit. Ut littus attigit Moyses, protensa in mare virga, viam inter undas hinc inde recedentes aperuit . Huic viae adhuc humenti
exsiccandae, tota nocte ventus urens opportunissime flavit; quare Hebraei nihil cunctati ,
transgressi sunt omnes. Primus, qui maris alveum tentaret, Aminadab Princeps Juda , a Judaeis laudatur. Iosephus autem hanc laudem ipsit Moysi non invidet. In libro Sapientiae haec habentur . In mari rubro via sine impedimento , o campus germinans de profundo a) . Sunt qui nullam agnoscentes in his verbis metaphoram, subito germinasse divino prodigio in imo maris iundo herbas, defendant . Alii vero, pluribus laudatis prophanis aucto-
53쪽
ribus, demonstrant, Erythraei alveum , quo maxime ad littus accedit, herbis, & iuncis virescere ; unde illi nomen ab Hebraeis inditum, Mare Suph , hoc est, Mare J-corum . Nomen Rubri huic' pelago datum ab Esau , vel Edom, alibi demonstravi. a Nonnulli tamen ita appellatum volunt ex arenis rubescentibus, & ex corallii copia, quod in imo
IX. AEgyptii sub auroram, nubem Israelitas, qui mare iam transierant , sequi videntes , statim fugientibus instare, ne animadve so quidem periculo, coeperunt. Aliquanto prOcesserant inter medium alveum, cum subito terrore affecti turbare ordines, & sese invicem confundere . Tunc Angelus e nube respiciens illorum exercitum , immissisque fulminibus , AEgyptiorum currus evertit , disiecitque, turbatosque adeo perculit, ut mutuo se in fugam urgentes, ingeminarent: Fugiamus Israelem : Dominus enim pugnat pro eis contra nos . Huius fugae tumultus terrorem auxit, & desperationem, nihilque ad ultimas angustias redactis supererat, quam ut in adversam ripam evaderent. Sed frustra illi; nam Μoyses ex Domini iussu manum super mare extendente , res Iutae iam aquae opplere primum viam, littus , quo tendebant, respicientem I deinde vero su-Per eorum capita recidentes, Omnes ad unum oppresserunt. b Tradit S. Irenaeus, Pharaonem, ' a Vide supra l. a. xv. 6. Io. 1 I. Psalm. c. 9. n. s. Lxxv I. I 6. Ioseph. Antiq b Exod. x Iv. m. & l. a. c. 7.
54쪽
UTRIUSQUE TESTAMENTI. 4 Inem, cum aquas ab Hebraeis magicorum carinminum vi alligatas , apertumque malis artibus mare censeret , minime veritum esse alveum
subire, cum Μagos suos idem praestituros speraret. a Lorinus, aliique nonnulli , ipsum Regem evasisse tenent ; id quod Scripturae contrarium videtur unus quidem supero fuit. b Ii solum ex aegyptiis amicum mare experti sunt, qui sese Israelitis junxerant ι . Eo naufragio absorpta LM. peditum affirmat Iosephus. aestu maris iactata corpora in littore apparuerunt, quorum armis, & spoliis ditati Judaei, persuasi tandem sunt, nonnisi Deo auctore eductos se ex aegypto , ac Moysem Domini servum esse fidelem.
X. Tunc virorum chorus, cuius princeps erat Μoyses, panxit carmen , quod Incipit :Cantemus Domino ; glorios enim magnificatus
es d . Maria vero, Moysis soror, sumpto tympano, sive systro , musico instrumento apud AEgyptios notissimo, tripudiis hisce praefuit , agensque praecentricem mulieribus , ducensque cum illis choreas, eadem, quae Μοyses cum viris, alternatim decantabat. In eo autem Cantico celebratur prodigium , quo Deus potentiam suam in mari Rubro ostendit , praediciturque , futurum ut Idumaei , Μoabitae, omnesque habitatores Chanaan fama accedentium Israelitarum , animis deficiant , invideantque gloriae, & beneficiis, quibus
55쪽
42 HISTORIAbus illos prosequebatur Deus . Inter poeticas orationes omnium quotquot supersunt, vel stissimum est carmen hoc Μοlaicum , quam quam non primum omnium credimus . Ainctor libri Sapientiae perhibet , ea occasione , Deum mutorum ora aperuisse , & eloquentia infantium linguas donasse s a ); neminem scilicet Dei laudes siluisse . . Nonnemo Putavit , Deum secreta quadam inspiratione indidissecanticum illud mentibus. omnium Israelitarum. b Verum, Moysis esse opus, ne ambigimus quidem . De legibus at9ue numero
carminum Hebraeorum varia. est inter varios sententia , quam , cum ad Psalmos ventum erit, discutiam. Variae de XI. Quae in Israelitarum transitu per ma-0ως- re Rubrum prodigia operatus est Deus, cavil- lis , falsis hypothesibus , vanisque interpretas F tionibus infarciuntur, quin & omnino ne an is tur. Quidam in ea fuerunt opinione , aquaS
scilicet transeuntibus Hebraeis substratas lolidum obsequiuin praebuisse ; quam in rem pseudo-Tertullianus cecinita Calcavit fluctus, ho-ses demersi in undis . Sed haec Μosaicae nam rationi non conveniunt ς quippe qui aquam fuisse divisam , aperte testetur. Meliora tu retur , qui aquas utrinque veluti glacie concretas substitiue , contenderet . Legimus enim in libro Iudith: Ita ut aquae hinc iude , quasi minus solidarentur . e Crediderim tamen , hanc
a Sap. x. ult. inter August. Opera.
56쪽
hanc phrasim figurato, & poetico . sensu usu Patam fuisse. XII. Sacerdotes Μempheos, Artapano teste, Μoysem diutina maris rubri inspectionei cum in Madianitide versaretur, aestum illius, satis horis contingentem , sedulo observasse ,
tempusque nactum, quo aquae recederent, C
Pias per alveum siccum traduxisse, narrabant. Docet Clericus, Deum subito opportuneque Ventum excitasse, qui & aestum augeret , &imum maris fundum latius recluderet , simulque aquas, ne difluerent diutius contineret is eoque vento flante facilem Hebraeis in adve sum littus trajectionem paratam fuisse ; quibus etiam in extremo maris angulo Versantibus brevior esset per fretum via decurrenda. a XIII. Iosephus post narratam eius transitus hi storiam iuxta sacrae Scripturae fidem, addit, se haec recensuisse, ut in Hebraeorum codicibus invenisset , & cuilibet '. liberam sentiendi facultatem permittere ἰ num Dei voluntate per mare Israelitis via patuerit , an naturae sponte, quemadmodum & Alexandri Magni. ductu Macedonibus mare Pamphilum cesserit b . Porrh Historici tradunt, Μacedonas mare ingressos littus rasisse , ubi sane aquarum altitudo ranta non erat, ut supra pectus militum assurgeret. Addit Arrianus , transitum illum impervium fuisse flante vento meridionali ,
57쪽
sed vento subito immutato iter pervium suisse. a Iter per XIV. Non pauci, quos inter S. Thomas B, μ' - μῆ putarunt, Israelitas in adversam maris ripam r* φ' recta non pervenisse , sed descripto veluti in alveo semicirculo, ad superiora ejus littoris contendisse . Posterior haec sententia licet vetustissimis Hebraeorum , quemadmodum & antiquis Ecclesiae Patribus opposita, tolerari posset, dummodo semper adu ruatur transitus per aquas hinc inde divisas, sicco vestigios quod
quidem miraculum S. Thomas admittere non recusat. Si quis autem dicat Hebraeos occasionem recedentium aquarum nactos, rasisse tantum littus , relictoque priori loco , alterum remotiorem petiisse , hunc cum Iosepho , &Μempheos Sacerdotibus, aliisque hujus proditigii pessime meritis, confundimus. Veris i XU. Principio, si Scripturas paulo diligen- myrq μμ' tius consideremus, facile inde intelligemus , e 'ν insigne in ea traiectione , si usquam alibi,
narrationb pr0 tigium contigme ; cuJuS Veritati tota adia falisis Versariorum hypothesis repugnat. Tu eleva , as Visur. ait Deus ad Μοysem , Uirgam tuam, exten- de manum tuam oper mare, o divide illud , ut gradiantur flii Israel in medio mari pre si cum . Cum extendisset Mo es manum super ma- , re, abfulit illud Dominus . . . . . diυisque es aqua . . . . qums murils a dextera ipsorum , O
a) Strab. lib. I . Ar- Tostatus , Paulus Burg. lania de exped. Alexand. Genebrar. Grol. Vatabl. Lib. I. Abenezra. b In I. ad Cor. I.
58쪽
Leva a . Porro hac Μoysis narratione nihiΙ planius, nihil magis cohaerens, nihilque in
aggerationem expressium, .ut ejus stilus Histori cum Vera prodentem, non Poetam me dicatis phrasibus Veritatem adulterantem, non
obscure demonstret. An fortasse in animum quis induxerit, Moysem ingenuum hominem , α plane non rudem, fabellam populo verit tem non ignoranti persuadere voluisse ξ Anne oculatis rei testibus prodigium divinum ea o ca sione obtrudere potuisset unquam, Vel a sus suisset t. Etsi autem maris aestum ignorasse Populum dixerimus, nonne postea secundum Litus iter habentes, & rem totam poterant deprehendere , & Moysem malae fidei hominem arguere, quippe qui naturalem eventum veluti prodigium ingerere voluisset.. XVI. Quod autem adversariorum systema Ratio ex Penitus evertit, illud est, nimirum Erythraei testa pet/aeitum AEgyptiis notum , esse debuisse se Quis to Ue n mque, rogo, crediderit unquam, sive Agy- ''Pxi Regem, sive alium quemquam ex ducibus, IN1 M & militibus ad maris , regionem suam abluenta ' 'tis, fluxum & refluxum nunquam animum advertisse ' Nunquam autem commisissent aegyptii, ut in alveum se se immittentes, renue tibus aquis opprimendos se darent. Esto, igno raverint , cum tamen absorptam j m partem exercitus animadvertissent , quid ceteri non morabantur, neque cauta se ssione saluti suae
confluebant Θ Quid , quod iuxta illam hypo
59쪽
M 1 s T OR I Atibus, cum scilicet aquae recessissent, aegyptii adversarii insistentes , nonnisi subeunte mane , . aquis serme reductis, in viam se dare debuiDsent Z Ultro igitur fateor, iisdem, quibus maria cetera oceano juncta, AErythraeum aestibus agitari, quidquid in contrarium dicat Genebrardus . Sed medius alvei .sinus , aquis Vel maxime recedentibus, arescit nunquam, ut Julius Scaliger observat. Ex quo, inquit ille , vir oppido neque facilis, neque credulus, colligimus, adversarios , captam a Moyse aestus occasionem in trajectione ejusdem freti sicco vestigio, per summam impudentiam asseruisse. miseris XVII. Ad haec, transfretandi Israelitis con-
Dei prae silium pro data subito occasione, non praeme-pto ,3 non ditato, acceptum fuit. Moyses enim exerci- ex suo con tum ex Gessen ad montem Sinai deducturus .maris Ilitus, ne Inclita quidem mutandae VIae
ratione , praecepit. Vix autem Beelsephon venerant , in locum nempe montibus ad latera,& mari in fronte clausum , cum nullam procedendi potestatem sibi reliquam esse senserunt. Quod vero Hebraeis tunc maxime timendum erat, id illis inopinato contigit , populo nempe in angustiis clauso Pharaonem cum exercitu supervenire. Quis porro crediderit, 3Moysem in eas angustias populum consulto deduxisse, unde nisi transvadato mari evadere unquam potuisset ξ Si Pharao in. turbatum subito populum copias immisisset, quid tota Moysis soler
60쪽
solertia profuisset ξ Quid ejus consilia , captata scilicet aestus maris traducendo populo oppo tunitas , valuissent ρ aegyptii permiserunt quidem, interposita nube, & ut castra moverent Hebraei , & ut impune recederent et sed quis haec spondere sibi potuisset futurast .
. . XVIII. At enim audacter Moyses omnia ten- n. tavit, neceuitate compulsus, Cui prospereVen' ira is tus fortuito responderit. Qua ergo fronte sibi laudi amde totius rei successu antea spondere , atque ,ea Pr
populo suam ea de re fidem vadari ausus es missum. set i Pollicitus est enim , Deum populo suo in AEgyptios opem laturum , decertaturum pro illo praesentissimis miraculis , omnes denique hostes ex illius oculis subducturum . Absurdae hypothesis assertores , committere saltem debent , ut iuxta prudentiae regulas egisse virum solertissimum , atque gubernandi arte instructissimum, qualem fuisse Moysem nemo disitetur, ostendant.
XIX. Ad Josephum quod spectat, omnes Osim norunt, de aliis suoque miraculis ipsum sub--Jο- dubitanter, & fristidius locutum fuisse, quam sphi m-
Scripturarum auctoritas , postulet . Amorem firmum .
enim veritatis in eo nimium Gentilibus Pl cendi studium interdum corrupit.