장음표시 사용
61쪽
43 HISTORIAE mari Rubro digressi ad defertum Sin Ῥeniunt Hebraei . Aqua amara corrigitur. Fontes mPalmae Elim. Coturnices Israelitis λmmisae . Manna quotidie pluit praeter Sabbatum s unde illius Religio primum insituta . Manna Arabiae longe diversa a Manna Hebraeis data .
C A P. t . IV. . Aquarum I. T T Ebraeis post transfretatum 2Erythraeum amis=iiij, x X tridui itinere per desertum Sur, comcorrigituri terminum , sive etiam aliqua sui parte cons sum cum deserto Ethan, pervenerunt in quemdam locum, in quo inventae quidem aquae , sed amaritantes ; unde populus in murmur contra Μoysem effissus est. a Hie ad Deum preces effudit, qui ostensum illi quoddam lignum , in aquas projiceret , imperavit; statimque illarum sapor correctus est . Censent aliqui, vim hanc mitigandi amarorem insitam .: sume a natura ligno; cui quidem sententiae . favere videtur Ecclesiasticus o Atlismus crea-- vit de terra medicamenta Nonne a ligno indulcata es aqua amara Z b Iosephus autem tradit, Μοysem accepisse lignum, quod sorte coram se vidit, scissumque projecisse in pinteos aquas vero non prius potabiles fuisse , quam post eductam ingentem earum copiam c . Loco nomen mansit Mara, hoc est Ama-
62쪽
UTRiUsQUE TESTAMENTI. 49rities . Tradunt, aquas illas potabiles adhue esse , quamquam jam inde ab ea aetate novam contraxerint acrimoniam ex nitro, quo solum scatet. Hic Deus generatim proposuit populo consilium suum de foedere cum illis jungendo,
tentavitque eorum animum , num mandata
sua vellent amplecti, an potius illa abjicere ;simulque spopondit, futurum, si paruissent , ut calamitati, quam in AEgypto passi fuerant, nunquam in posterum subjicerentur. II. Exinde in Elim ventum est , ubi duodecim aquae potabilis fontes , & 7o. palmas invenerunt. a Meminit Strabo nemoris palmiferi in eo regionis tractu, quinque dierum
itinere a Ierico dissiti. h Locus est apud
Incolas religiosus ob uberrimas aquarum scaturigines , quamquam reliqua omnia circum siccanea sint maxime, & arentia . Is locus al-fignari solet palmis Elim . III. Quintadecima die secundi mensis , Iarpostea nuncupati , post mensem scilicet ab egressu ex Κgypto , Hebraei ex Elim moventes, venerunt in desertum Sin, inter Elim, & Sinai; quo in loco deficiente commeatu murmur contra Moysem & Aaron innovavit populus , itineris incommodis vel ipsam in AEgypto mortem in carnium, & panis abundantia , praeponens. c Moyses, & Aaron postquam ostendissent, querelas illas in Deum magis, qui ex aegypto illos eduxerat , quam in se recidere, cibum ipsius Dei verbis polli-D citi
Aaronem murmur. Diqiii by Corale
63쪽
Io . HISTORIA .' eiti sunt , earnes scilicet vespere illius . diei mane vero alterius panes . Ut autem, dictis fides adhiberetur insolita luce refulsit, columna nubis, Dei praesentiam, virtutemque, ac. in pinpulum benignitatem testata. a . IU. Uespere igitur ejusdem diei, flante ven- , immensa coturnicum copia in castra Israelitarum delata est b) . Verno tempore ,- quod tunc, agebant Hebraei , coturnices ex Asia in Europam transmeare, & ad mare Rubrum, ac Μediterraneum: affluere consuevere c . Quare aves illas tunc temporis castris Hebraeorum adfuisse, praeter naturae leges non erat. Quodvem stata die ac loco , subito quodam vento reducerentur , et & eo numero ut pascendisaoooooo. circiter hominibus sumerent, nonnisi prodigio fieri potuit. Hebrarum Schelau , quod Septuaginta, Iosephus, & Uulgata coturnices reddunt; Ionathan exposuit phasianos ; .Κimchi & Solomon accipiunt de optimis avibus , nihil addentes ulterius . Pluribus allatis coniecturis demonstrare nititur D. Lu- dolius , d sermonem hic esse de locustis . , quae apud Arabiae populos maxime sunt . in usu . Nubes ejusinodi animalium impellunt venti; quae in . acervos adunata , & sale condita , servant incolae, non indignum etiam Regum mensis epulum. Grotius quoque vix sibi persuadet agi re ipsa de coturnicibus . Versi
64쪽
V. Mane alterius diei a super instratum Manna
rorem, ceu super tapetem , illapsum est quod- piu/t edam pruinae genus, quae forma, & colore co- ςHρ riandrum , sive guttas glacie eoncretas ad ex tremas frondium cuspides, referebat. Alii margaritae eolorem illi tribuunt , vel eburis vetustate flavestentis. Oriente autem Sole, dissipabatur ros, ac super herbas , & arenam granuli illi recipiebantur ; quibus cum candesceret undique circa tabernacula terra, rei nωVitate stupentes Hebraei , alter alteri dicebat ,
Manhu ; quod significat Quid est hoe 8 Ex
quo pruinae illi inditum nomen Man , sive Manna. Interrogantibus tespondebat Moyses :Panis est , quem vobis Deus suppeditavit . His auditis omnes per eastra effusi , captandis illis granulis operam dabant ; sed Moyses frenum cupiditati eorum imposuit, Domini ver
bis praecipiens , ne Manna mensuram gomor viritim in singulos dies excederet, neque ex ea partem aliquam in crastinum seponerent. Exeipiebatur dies Veneris, qua duo gomor colligenda erant, quod sequenti Sabbati die manna non plueret . Porro Gomor genus est mensurae cavae, quae nostro Beverinio octo libras
continet, b) quantum scilicet voracissimis quibusque sussiciat . Quisque pro voluntate manna collegit, magis minusque I sed qui ultra gomor sibi comparaverat alteri refundebat quidquid ad gomor illius defuisset . Fas tamen erat, ut minus, quam gomor quis sibi provideret, si sorte minori pro suo victu in-
65쪽
diguisset. Nonnulli Domini praeceptum transgressi, in alterius diei mane, qui Sabbatum
non erat, mannam reservantes , vermibus illam scatere reperierunt. Quidam die Sabbati egressi e castris , mannam de more quaerebant, sed & vacui redierunt , & duris verbis excepti sunt a Moyse , qui Dei nomine praecepit, ut eadem die contineret se quisque in castris , neque ad colligendam mannam , neque ad aliud quid praestandum exiret. Hinc Sabbati religio facile primum celebrata est. Philo putat, Hebraeos , cum e memoria exincidisset, qua die creationis opus absolvisset Deus, rem totam hic iterum ex eo didicisse , quod mannae pluvia ea die cessasset. a Pe suasum habuerunt Iustinus, bὶ & Tacitus, c) Iudaeos requiem Sabbati habere religio- iam, quod ea die eorum aerumnae, & itinera finem habuerint; quorum sane opinio habet hic fulcimentum aliquod. , ubi legimuS acc Ptam a populo mannam , & celebratam priamam Sabbati diem proxime ad Sinai mo tem, primam itineris ejus gentis metam. Ut
autem ad mannam revertamur; successu temporis , post constructum scilicet Tabernac Ium , gomor manna plenum perennandae beneficii memoriae , iussu Dei in Arca Foederis conditum fuit; quae quidem mannae Portio ad plura saecula intacta permansit. UΙ. Panis caelestis , & Angelorum esea appellatur , silve quod Angelorum ministerio pa
66쪽
UTRIUSQUE TESTAMENTI . 3ῖraretur, sive quod ea esset cibi suavitas , ut Angeli eo uterentur , si cibo indigerent. Ad- .dit Auctor Libri' Sapientiae , omnium gustui mannam accommodari consuevisse, ut singulorum voluptatibus deserviret , quin & ciborum sapores varios, dissimilesque in se conciliaqe a : cujus verba non desunt qui ad literam intelligenda autument. Josephus autem planiori interpretatione usus, hanc escam omnium
delicatissimam fuisse perhibet , nihilque ea
degustata suavius quaerendum remansisse. Quod de sapore mannae ad comedentium voluptatem accommodato dicitur, privilegium facile erat justis tantum, & filiis Dei collatum , quibus ea in re hoc prodigio serviendum D minus censuerit. Si enim haec saporum varietas omnibus generatim Israelitis contigisset , non modo iniquum , ait S. Augustinus b , sed & ridiculum futurum fuisset, cum populuS mannam fastidiens, quereretur: Anima nosera arida es: nihil aliud respiciunt oculi nostri, nisi Man. In Exodo se dicitur mannae saporem fuisse similae cum melle , sive placentae
ex melle ; in Numeris d) legimus, habuisse saporem panis oleati, in oleo scilicet fricti , Vel oleo subacti, sive post comζonem oleo illiti. 'Crederem , ibi sermonem esse de manna cruda ; hic autem de contusa, cocta & parata. μνημVI. Sunt qui putent, Hebraeos mannam plaω Amb/ς .ne noVisse, quam ingenti imbre decidentem stu- longe D a pen- D μ
67쪽
34 H I STO R I Apentes, alter alteri indicaret, dicentes, Mamhu, en mannam. Hanc sententiam tuentur
Salmasius, Franciscus Ualesilis , Levinus Lemnius, Cardanus, & alii sane plures, rati , mannani, qua pasti sunt Israelitae , nihil aliud suisse, quam rorem ipsum crassum densumque , qui hodie pariter in Arabia pluit. Idem Salmasius mel illud silvestre, quo victitabat S
Joannes Baptista, mannae genus putavit. Tota autem prodigii ratio , si praedictos audias Scriptores, inde petitur , quod Deus ita disposuerit, ut certo servato ritu plueret. Cadebat enim quotidie , & constanter in locis ubi castra ponebant Israelitae ; idque quadraginta amnorum spatio , Icilicet ab hac desertum Sin statione usque ad ingressum populi in Terram promissionis ; tam vero uberi copia, ut imm ni illi multitudini alendae lassiceret Feria . sexta duplo effusior pluebat, cessabat vero Sa bato ; & cum ceteris diebus ad alterum refer Vata scateret vermibus , die Sabbati intacta perseverabat. Praeterea manna illa sub dio relicta fervescente Sole liquefiebat ; cum tamen quae in Tentoria referebatur , adeo erat soli da, ut contunderetur in mortario , & ignem pateretur, frixa in sartagine, vel in placentas subacta. Haec porro omnia frustra in vulgari
Arabiae manna quaererentur. Quamquam Veroea, quae adnotavimus , ritum potius, & m dum , quo pluit Hebraeis manna , respicere videantur , quam illius naturam; animadve tendum tamen est, mannam vulgarem Arabi
cam laxandi potius stomachi , deaiciendique ,
68쪽
UTRIUSQUE TEsTAM SNTI. 3 squam nutriendi, ac sustentandi vim habere O . Assuetudine hanc cibi difficultatem vinci potuisse , censet Salmasius. . Non diffiteor quidem , nonnullas venenis assuetos, venena bibere impune. Sed quis hoc credat de omnibus omnino hominibus, si in quotidianum cibum venena adhiberentur Et tamen scimus mannam Μosaicam aluisse omnes Hebraeos, iuvenes aeque ac senes, imbecilles & validos, sanos & infirmos. Ingentem mannae vim sufficiunt Calabria , mons Libanus , Delphinatus , aliaeque plures regiones . Colligitur pariter
manna in Polonia ; sed perperam id nominisi sibi usurpat , cum verissimum sit seminis ge
nus , quod excussiim , primoque cortice expoliatum , uti oriza, & hordeum paratur. Ne gat Altomarus Calabriae, mannam genus esse rotis e caelo stillantis , liquorem potius credens ex arborum trunco, foliisque manantem . Contraria reputat Μathiolus, quod manna illa inspergantur & lapides , & humus , non autem arbores tantum . Solaribus radiis ejusmodi manna resistit, quin & obduratur m
a Abbas Rousseau in in Exod. xvI. II. & in
suo libro Secreis. Diction. v. Manua.
69쪽
Ad montem Horeb aquae e silice educuntur ;quod prodigium varie a variis explicatur. male citae a Josue deυicti exterminio desinantur. Deus legem fert, in quam nonnulla no
I. Deserto Sin Hebraei in Daphcam ven a runt, inde in Alua , ac tandem in Raphidim a ; ubi penuria aquarum consue
tum murmur in Ducem excitarunt, parumque abfuit quin ad lapides procurrerent. Seditioni compescendae Μoyses iussu Dei perrexit sad vicinum montem Horeb, senioribus populi comitatus , ibique coram eis designatam a Deo rupem virga percussit, ex qua aquarum vena potando populo fluxit uberrima . Loco nomen Massa, scilicet Tentatio, mansit. O, murmurantes enim in Μoysem Hebraei, Deum quodammodo tentabant, ac si de praesentia illius in castris, sive de illius virtute, & clementia in populum dubitassent. Fons e silice per Moysem eductus adhuc superest , si quia busdam itinerantibus fides ς aliis tamen refragantibus, qui dicunt vix levia remanere aquae vestigia, olim erumpentis per duodecim ora , aeque distantia inter se, alterum super alterum ad perpendiculum posita . Silex iste MD. passibus circiter a Sinai abest. Nunc Horebi vertex tribus aquarum sontibus irriguus, pomitis
rarum arborum copia virescit. II. Tra-
70쪽
UTRIUSQUE TESTAMENTI, IIII. Tradit Apostolus, hunc silicem Christum praefigurasse, manantemque ex eo aquam
Israelitas iter habentes prosecutam fuisse la . Sive quod deductus e silice rivus , sive ipsa
Petra, sive tandem onustae eadem aqua sarcinae populum sequerentur. Posterior haec opinio immane quantum ardual Qui enim tamdiu, ac tam longe petitae, immensae adeo multitudini pares, deserri aquae potuissent i Summoveretur tamen dissicultas, si Hebraei secum detulissent aquam illam, non toto quadraginta annorum itinere, sed in illas tantum H rebo viciniores regiones, quae aquis non maderent . Altera sententia, eum nimirum sili Cem per totum desertum curru vectum, dolii cuiusdam instar, eadem semper aquarum C pia Israelitas recreasse , placuit non solum quibusdam Rabbinis, sed & Ambrosio , Chrys
stomo, Ambrosiastro, Photio apud Oecumentum , S. Thomae , & CantacuZeno. Quae superest sententia dupliciter explicaretur , primum scilicet aquam e stice studiose adeo prosequutam Hebraeos , ut in montes irreperet , Per arenas flueret, staretque veluti constituto loco , ubi castra metarentur, ibique stagna formaret, quibus multitudo potaretur. At n cesse non est tantum prodigium, Moyse prae sertim non narrante , comminisci . Pronior igitur & sussiciens ad Pauli mentem assequendam est altera explicatio, qua docemur, Israelitas cursum rivuli, quem aquae Horebi is bamant, sequutos, & quamdiu circa rivum m iter