D. Gregorij Nyssae Pontificis, magni basillij fratris, De immortalitate animae cum sua sorore Macrina dialogus, nunquam antehac neque graece neque latinè excusus. Daniele Augentio interprete. ...

111쪽

ma, ut quae e coelis quidem delapsa se dico pus autem fortasse quod eam recipiat,minime sit assecuta. Deinde quomodo etia per haec existimabunt Deu praeesse iis quae simi& ea administrare,cum huic fortuito,&qui fit citra ullam rationem animaru cata, adscribant vitae human initia omnino enim necesse est, ut principio conueniant etiam ea quae id sequuntur. Si enim temere&ex casu quodam vita coepit, eius quoque cursus fit omnino fortuitus & temere ij oui sunt elusinodi, asserunt ea quae sunt fendere a vi diuina,qui non voluntate diuina nasci dicunt quae simi in mundo, sed ad sceleratum nescio quem euentum, eorum quae

fiunt principium reducut,ut pote quod ρο- mana vita non constitisset, nisi vitae malum ainsam dedisset. Si ergo vitae est elusinodi

initium oportet etiam ea quae deinceps s quuntur moueri conuenienter inuici Nemo enim ex malo ramo vel ex bono cotrarium nasci dixerit, sed secundum naturam seminis fructus quoque expectamus. Totius ergo vitae hac temerarius, fortuitus motus dux erit,per ea que sunt nulla peruadente prouidentia Penitus quoqueinuti. lis eritque iationibus utitur prudentia:vidi

112쪽

tutis autem nultu erit lucrum: a malo esse alienu pro nihilo fuerit.In eo enim quod fert sita erunt omnia, & nihil differet vita

a nauigiis quae carent gubernatore, ut qui temerariis casibus, tanquam aliquibus fluctibus, feratur alias ad aliam sortem bonorum vel malorum.Non potest enim fieri ut ex virtute insit lucrum in iis inquiiabus natura principium habet ex contrario.Nam si nostra quidem vita regitur diuinitus,constat nec vitium in nostram vitam obtinere principatum Sin autem per illud

procreamur, ex eo omni ex parte omnino

Vita agemus.Nugas ergo per haec esse ostendetur, quae sunt post hanc vitam supplicia,

que pro meritis dantur remuneraciones,

di quecunque alia ad tollendum vitium d cunturvi creduntur Qu'modo enim fieri potest,ut homo sit ab eo remotus, qui per illud est procreatus Qu'modo autem fieri potest,ut homini insit alibero arbitrio profectus ad virtutem impetus, cuius natura, ut dicut, habet initium a vitio Quo modo enim nullum ex brutis animantibus aggreditur loqui more humano utetia aute voce congenita,&secudum naturam,nullum se damnum accipere existimant si careant

113쪽

oratione eodem modo, quibus vitium censetur esse vitae initiumri causa, ne virtutis quidem tenebuntur desyderio, ut quaesit extra eorum naturam. Atqui omnes qui habent animam expurgatam rationibus, tenentur madio, desyderio vitae ex virtute agendae Per hoc ergo aperte ostenditur, vita non esse vitium antiquius,neque illinc naturam prima habuisse initia sed nostrae vitae dare principium, quae administrat Wniuersitatem Dei sapientiam: animam autem,cum venerit ad generationem eo modo qui placet Creatori, tunc libere eligere id quod est ex sua sententia, ut quae ex Vi- liberi arbitrisfiat quod velit. Discamus autem quod dicitur ex oculi exemplo, cui videre quidem est ex natura non videre autem,ex libero arbitrio, vel etia ex affectione Fuerit enim aliquando, quod cst praeter naturam pro natura, aut aliquo sua spo- te claudente oculos,aut priuato visu ex affectionαIta de anima dici potest, eam quidem esse diuinitus constitutam,vi cum in Deo nullum esse intelligatur vitium, eam

esse extra eius necessitatem. Cum autem sic

facta sit,sius albitratu duci ad id quod videtur,vel ex libero arbitrio claudente oculos

114쪽

ad id quod est honestum ac pulchrum, vel ex insidiis inimici qui cum nostra vita habitat,laesum habentem oculum, viventem in tenebris deceptionis vel etiam contra aspicientem pure ad veritatem , a tenebricosis procul esse affectionibus .Quando e go dicet aliquis eam factam, quomodo Sed quaestio quidem quomodo facta sint singula auferenda est omnino ab oratione. Neque enim de iis quae sunt nobis in promptu ad cogitandum,quorum per se sum habemus apprehensionem, scrutando rationes possumus comprehedere quomodo constiterit id quod cernituri adeo ut ne viri quidem sancti, a Deo inspirati id coprehendi posse existimauerint. Fide enim ει b. ii inrelligimus,inquit, aptata esse saecula verbo Dei, ut non ex iis quae apparent facta snt qua videntur. Non,ut opinor, hoc dicturus,si cognosci posse existimasset perrationes id quod intelligitur: sed Dei quidem voluntate aptatum este ipsum sarculum , ecquaecunque ex illo facta sunt, quodcunque sit taculum,quo consideratur qua libet res creata tam aspectabilis quam quae non cadit sub aspectum . Hoc e credidisse dicit Apostolusci quomodo autem, dimisit

instruin

115쪽

Instrutatum . Neque enim arbitror fieri posse ut id assequantur qui inquirunt, cum perplexas inexplicabiles dubitationes de his nobis prius ostendat quaestio: quo modo ex stante natura id quod mouetur, ex simplici &nulla intercapedine distancto id quod est interuallis disiunctum, compontum.Num ex ipsa quae supereminet eue iii Sed constat ea esse diuersi ab illa generis. Sed aliunde Atqui extra diuinam naturam nihil aspicit oratio. Re vera enim in diuersa principia scindetur opinio, si extra causiunessicientem aliquid esse censeatur, a quo artificiosa sapientia corroget apparatus,qua pertinet ad creationem. Quoniam ergo eorum quae sunt est una causa: non sunt autem eiusdem generis, cuius superemines natura, qua per illum producta sunt ad generationem. Est aute trunque aeque absurdum, & ex Dei natura existimare rem creatam,& ex aliqua alia essentia constituta esse uniuetia Aut enim Deus esse reputabitur in rei creatae proprietatibus, si quidem quae facta sunt,siant eiusdem generis, cuius est Deus:aut aliqua materialis natura eXtra diuinam essentiam contra educetur, quae

quod attinet ad ingenitum eius quod est

116쪽

proprietate Deo exaequatur. QDd quidεωManichari visione apprehendentes, requidam Graeca Philosophiae dogmati suis coniecturis assentientes , hoc susceperunt visium stranque absurditatem in eorum quae sunt quaestione quam maxime fieri poterit fugiamus, & exemplum Apostoli sequentes, quomodo sit unumquodque curiose perscrutari mittamus hoc solum adnotantes, quod diuine toluntatis impetus, quando voluerit res sit,i ad essentiam deducitur id quod voluit, statim effectum naturae omnipotente potestate efficiente ut quod sapienter kartificiose voluerit volutas, id non sit elusinodi ut non existat. Voluntatis autem existcntia, est essentia.Cum autem ea quae lint sint diuisa bifaciam, in intelligens et corporeum, res quidem creata quae est ex intelligentibus, non videtur aliquo modo discrepare a natura incorporea,sed esse ex natura eius quod est genere coniunctum, ostendens id quod nec vide Ti,nec contrectari, nec interuallo disiungi

potest.Quod quidem existimans quispiam

in natura quae supereminet, non aberrabit. Cum res autem creata corporea conside- etur inproprietatibus quae cum Deo non habent

117쪽

habent communionem , ea maxime perplexam afferat rationi dubitationem, cum videre nequeat quemadmodu ex eo

quod non est aspectabile id quod videtur, ex eo quod agi no potest id quod est duru& renitens,exinterminato id quod est terminatum, ex eo quod quantitate caret S magnitudine id quod omnino quibusdam mensuris quae in quanto considerantu est effectum,&singula quae in corporea comprehenduntur natura, de illis tantum dici mus,quod nihil per se eoru quae per se contisiderantur in corpore, est corpus, non Color, non figura, non pondus, non interua lum,non quantitas, no aliud quidquam ex iis quae considerantur in qualitate sed est uniustulusque eorum ratio Eorum autem inter se inuicem concursus &inio fit cor qpus. Quoniam ergo qua corpus complent qualitates,mente comprehenduntur, nosensu quis labor est co quod mente percipitur emcere sensilia, quorum qui fit inter

se inuicem concursius,genuit naturam cor

potisὶ Sed haec quidem examinata sunt extra propositum. Dd quaerebatur autem erat, Si animς non fuerunt ante corpora, quando&quomodo fiunt. Et ea de causa

118쪽

questionem Quomodo, ut uuam assequi non possit,nequaquam curiole inuestigandam dimisit oratio. Restat autem Vt qua ramus quando existenti principia habeat animae, ut quod siit conseques iis quae priussiunt examinata. Nam si datum fuerit quod anima ante corpus in quodam proprio statu vivat, necesse est omnino vi existimemus valere absurda illa dogmata eorum qui per vitium animas in corpora ad habitandum inducunt. Atqui generationem esse animis posteriorem,& eas luciores esse formatione corporum, nemo qui sapit, ce- fuerit,cum si omnibus euidens, quod nihil inanimum habet facultate augendi, mouendi. De eorum autem qui in utero alu tur, nec incremento nec motu per locum

dubitatur. Restat ergo ut existimemus numinidem esse principium costitutionis anime Λ corporis: quomodo e radice evulsum surculum, ab agricolis acceptum torra efficit arborem, non ipsa ei quod nutritur augendi immittens facultatem, sed solum ut augeatur an fami materiam immittens ei quod inseritur: ita dicimus etiaid quod ab homine evellitur esse hominis sationem,& ipsum esse quodammodo animal,

119쪽

mat,ex animato animatum,ex eo quod nutritur id quod nutritur. Si autem non nismnes animae operationes motus contineat eius quod est evulsum breuitas, non est mirandum. Neque enim quod est in semine frumetum, statim est pro ut apparet, spica . Quomodo enim tantum in tanto continuerit,sed terra conuenientibus id lente nutrimentis, frumetum fit 1 pica, non mutans in gleba naturam, sed ope nutrimenti seipsum ostedens perficiens. Quomodo ergo in iis quae enascuntur seminibus, ad perfectione. paulatim procedit aug-

metum eodemodo inhumana quoq; costitutione, pro proportione corporee quatitatis,apparet etia Vis animς,quς primu quide per sedi, ausedi facultate inest iis quae

formatur intrinsecus postea aut sentiessi munus inducitiis quae edita sunt in lucem ideinde ita veluti quedam fructu, cum iam planta creuerit, rationis ostendit facultate, non totam simul, ilico, sed quae excurrente planta per consequentiam profectus simul augetur. QDniam ergo quod auellitur ab animatis, ut sit occasio, materia animatae constitutionis, non potest esse mominum mors enim fitper animς priuatione.

120쪽

Non praecesserit autem habitum priuatio, ex his comprehendimus communem esse accessum ad essentiam ei quod est ex viris,

que com positum, cum nec hoc sit prius,nec illud posterius. Statum autem incrementi numeri animarum necessario quandoque futurum videt ratio, ne assidue natura per

eos qui nascendo sequuntur semper ant rius diffundatur,&a motu nuquam cesset Causam aute quod oporteat tandem quoque stabilem nostram esse naturam,hanc esse putamus: quod cum uniuersa natura que: percipitur intelligentia, stet in sua plenitudine, consentaneum est naturam quoque humanam peruenire ad fine. Neque enim ea est aliena a natura quae percipitur intelligentia,ne semper manca videatur ac defecta. Quae enim semper fit accessio eorum qui nascendo sequuntur, arguit defectam esse naturam. Quando ergo humana natu ra adstam peruenerit plenitudinem, siste

tur omnino fluxus pie natu rete motus, Ut

qui deuenerit ad finem necessarium. Et vi tam excipiet quidam alius status, separatus ab eo qui nunc transigitur in ortu Mintertitu. Si cnim non sit ortus,necessario ne erit quidem quod intereat. Si enim dissolutio