D. Gregorij Nyssae Pontificis, magni basillij fratris, De immortalitate animae cum sua sorore Macrina dialogus, nunquam antehac neque graece neque latinè excusus. Daniele Augentio interprete. ...

91쪽

turdi inuenitur se conformans, id facta per boni similitudinem quod est natura eius quq d participatur. Cum in illo autem non sit cupiditas, propterea quod in eo sit nullius boni indigentia, consequens fuerit

ut anima quoq; cum uetat in eo quod non indiget, concupiscendi motionem, affectionem ex se expella quae tunc solum ex linstit, quado non adest id quod desideratur. Huius autem dogmatis nobis quoque dux fuit diuinus Apostolus qui omnium qu rum nuc studio tenemur etiam ad id quod

est melius,p nuntiauit futuram quandam cessationem, compressionem : solius amtem charitatis non inuenit terminum: Pro Lor. hetiae,inquit,otiosae fient,& linguae cessa. q. unt Charitas autem nunquam excidit.

Qusd quidem idem est ac, similiter se habet. Sed, fidem, spem dicens simul mansisse cu charitate, ipsam rursus cis ponit superior idque merito Spes enim eo usque mouetur donec non licet frui iis quae sperantur. Et fides similiter est fulcrum ac sustentaculum incertitudinis eorum quae sperantur. Nam ipsam quoque sic definiit, dicens: Est autem fides basis ac fundametum Heb. iticorumque: sperant .Postquam autem v

92쪽

netit id quod speratur, aliis omnibus qui scentibus manet ea quae fit ex dilectiones peratio, non inueniens quod ei succedat. Et ideo primas partes tenet inter omnia quae geruntur ex virtute, praecepta legis. Si quando ergo ad hunc finem peruenerit anima, non indigebit aliis, ut quae uniuersorum apprehen aerirplenitudinem.Εtmia hi videtur ipsa sola in se seruare charactere diuinae beatitudinis. Supernarenim natur vita est dilectio, quoniam pulchrum est omnino amabile iis qui cognoscunt Deus au is rem seipsum cognoscit. Cognitio autem fit dilectio,quonia pulchrum est natura quod

cognoscitur.Veruautem bonuio attingit insolens satietas Satietate auic nomme

rumpente diligendi ad pulchrum habitudinem,semper diuinavita per dilectione operabitur,quae&est pulchra secundu natura, a natura habet quod bonu diligat:& habet terminum operationis quae est ex dilectione: quandoquidem nec pulchri finis Hiruis coprehenditur,ve simul in fine pulchriesinat dilectio:c5trario enim solo pulchri1

finitur.Cuius aute natura suscipere, potest id quod est deterius, id ad bonu infini, tu S interminatu procede Qusnia ergo

omnis

93쪽

omnis natura habet vim attrahedi quisunt sibi propriavi conuenientia homo aute est Deo quodammodo proprius coueniens, ut qui inde exemplaris expressam ferat similitudinem:necessario omnino trahitur aninia ad id quod est diuinum& cognatum. Oportet enim emper Momnino Deo eruari proprium Caeterum si fuerit quidem leuis de expedita, nullo eam premente cor .poreo pondere, iucundus, facilis ei sit a cessus ad eum qui attrahit.Sin autem confixa fuerit clauis affectionis per habitudinem ad ea quae sunt materialia, cuiusimodi quid piam verisimile est euenire in ruinisteri in motuum, corporibus oppressis aggeribus. Ponatur autem per hypothesin ea non plum fuisse grauata ruinis, sed etiam transtaxa esse aliquibus verubus aut lignis inuentis in agsere Quod ergo consentaneum est passa esse sic affecta corpora tracta a necessariis ut eis iusta fiant. Omnino enim laniabuntur, discerpentur, siquiduis grauissimum patientur, aggere mauis per eos qui attrahunt ipsa laniantibus. Eiusnodi quidpiam mihi videtur etiam aceidere animae, quando diuina potestas ob benignitatem ex rationis expertibus: dcis teriae

94쪽

participibus minis propriu attraxerit Neaque enim odio habens, neque propter Vistam ulciscens, ut ego quidem sentio, eos qui peccarunt male assicit, qui vendicat de ad se attrahit quicquid eius gratia venit ad generatione Sed ille quidem melioriscopo ad se qui est sens beatitudinis attrahit animam accidit autem necessario ei quod attrahitur,dolorem afferes affectio. Et quci modo auro immixtam materiam qui igne Expurgant, nO solum igne liquant id quod est adulterinu 1cd necessario omnino cum adulterino liquefit etiam id quod est purii, Millo consumpto hoc manet na etiam vitio igne purgante consumpto, omninoi cesse est ut ei quoq; unita anima sit in igne, donec quicquid est adulterinum, materiae particeps ei inspersum, igne fuerit consumptum.Et quo modo si alicui tuni lutum glutinosius alte fuerit illitum deinde per angustum aliquod spatium funis transierit initium, per vim quis introrsum ab extremo fune trahat, omnino necesse est ut illa quiadem sequatur eum qui attrahit illitum autem lutum,ex violenta attractione maneat

extra foramen e ne erasum, si ei causa quo minus in transitu recta feliciter pergat,

95쪽

sed ab eo qui attrahit violentam patiatur exlesio nem Tale quid mihi videtur etiam de anima cogitandum, eam terrenis &is terialibus in hilam affectionibus, laborare .extendi, Deo quidem ad se attrahente proprium, alieno autem, propterea quod ei quodammodo coaluerit, per vim erat, eique acres, intolerabiles afferente dolores. GREG. Igitur non diuinum, interi supplicium iis qui peccauerunt sed id quidem, ut ostensum est, operatu bonum solvisa malo secernens, Mad beatitudinis communionem attrahens Coalescentiae autem diuulsio, dolorem affert ei quod a trahitur. M A C. Haec,inquit magistra, mea est sententia,& quod modus doloris est,ith quod est in unoquoque quantitas. Non est enim consentaneum, ut qui nefaria&prohibita mala admiserit,i qui in mediocria quaedam delicta inciderit, ex aequo crucietur in purgatione mali habitus, sed conuenienter quantitati materiae, aut maioraut minor accendetur flamma illa uuae affert dolorem, donec sit quod eam alat. Cui ergo multum est foeni materialis,necesse est maiorem, copiosiore in obesse fia.

96쪽

mam quae consumat. Cui aute minus ignis admixtum est qui consumat , tantum decessit supplicio de vehementiori, acriori Operatione, quanto mensura viiij minus est subiectum. Oportet enim omnino de

omni ex parte aliquando tolli malum ex eo quod est, it superius dictum est, id quodio est in eo quod est, ne esse quidem

omnino. Quoniain enim extra liberum a

bimum vitium non habet naturam, quando uniuerium liberum arbitrium in Deo fuerit,eis traducetur vitium ut deleatur, nitus,quod cius nullum relictum sit elemetum. R. G. Sed quidnam ex hac bona spe lucrixaciet,inquam ego, is qui reputat quatum Isit malum, vel annuum solum dolore sustinere Si autem in aeternu aliquod spatium exlesus fuerit dolor ille intolerabilis; quodnam ex spe quae est in posterum reliaetum est solatium ei cui aeternitas metitur supplicium M A c. Cui quidem esset prouidendum ut omnino a viiij inquinamentis integram Millariam conseruaret anima, id ab eo plane fieri non posset, propterea quod natura nostra sit obnoxia animi pe turbationibus Mnxime autem prouiden-Gest,ut in mediocribus&curatu facilibus

97쪽

quibusdam a virtute recedamus. Nouit enim doctrina Euangelica&quendam debitat.13torem decies mille talentorum, & quingentorum denariorum, δέ quinquaginta, v-nius quadrantis , qui quidem est ultimus nummus unus:iustum autem Dei iudicium per omnia stansire, cum grauitato debiti

simul extendere necessiitatem X actIONIS,

re nec ea quidem quisunt minima despicere. Debitorum autem redditionem dixie Euangelium no fieri exsolutione pecunie, sed debitorem tradi tortoribus, doncc red

diderit, inquit, quidquid debetur. Quod

uidem mhil est aliud quam per tormenti ebita necessaria exoluere debitum rerum molestarum participationis quarum in vita fuit debitor, ut qui meram, contrario non temperatam voluptatem elegerit ob inopiam consilij.Vt cum sic id quod a se est alienum deposuerit quod est peccatum, dc qui ex debitis oritur pudorem exuerit in 1-bertate agat& fiducia Libertas autem est assimilatio ei quod caret domino, per se obtinet imperium quae initio quidem nobis fuit a Deo donata, cooperta autem fuispudore debitorum. Omnis autem libertas est una natura, sibi est familiaritate, nu-

98쪽

cessitudine coniuncta Consequenter ergo quidquid est liberu, coniugetur ei quod est

si mal e Virtus aute caret domino.In ea ergo

erit id quod est liberu . Atqui diuina natura est fons uniuersae virtutis an ea ergo erui liberati a vitio: vi,sicut dicit Apostolus,Deus sit omnia in omnibus.Haec enim vox mihi aperte videtur cofirmare sensum prius examinatum,quae dicit Deum fieri omnia,& in omnibus. Cum enim vita praesens varie, multifariam nobis opere tui, musta quidem sunt quorum sumus participes, Ut tempo ris,& aeris i&loci,cibique,&potus,& vestimentorum, iisque& lucernae,& multorum aliorum quae ad usum vitae pertinent, quorum nihil est Deus. Quae autem expectatur beatitudo,nullo quidem horum indiget, nobis autem omnia&pro omnibus fiet diuina natura,ad omnem usum vitae illius seipsam conuenienter, apte distribues.Idque patet ex diuinis eloquiis, quod Deus fit locus iis qui sunt digni, & domus,

telligentia eorum quae ad bonam vitam nobis conferunt.Qui autem fit omnia, fit etiain omnibusIn eo autem mihi videtur se

99쪽

mo decernere, plane deledum esse vitium. Namsi Deus erit in omnibus quae siunt, in iis quae sent scilicet non erit vitium. Si quis enim illud quoque esse possieri quomodo saluum manebit Deum esse in omnibus Italius en exceptio facit mancam omnium comprehensionem. Sed qui futurus est in omnibus, in iis quae non sunt non erit. GREG. Quid ergo,inquam, dicendum est eis qui sunt paruo&pusillo an imo in calamitatibus , A C. Dicamus eis,inquit magistra,frustra indignamini&aegre fertis serie

necessariae rerum consequentie,ignorantes

ad quem scopum ferantur quae sigillatim

administratur in Hiiuersitate:nempe quod oportet omnia ordine quodam, consequentia, ex artificiosa Ducis sapientia, diuinae naturae effici familiaremis coniunctum Ea enim de causa natura ratione praedita venit ad generationem, ut diuinorum bonorum diuitiae non essent otiost sed veluti vasa quedam libero arbitrio praedita, animarum receptacula constructa sunt a sapientia a qua condita fuit uniuersitas,ut eL et aliquod cotinens spatium capax bonorum,quod semper fit maius accessione eius

quod infunditur.Talis enim est diuini boni

100쪽

participatio,ut maioremvicapaciorem faciateu in quo sit, ab eo qui accipit suscepta ad potestatis, m agnitudinis additamentuadeo ut semper crescasiqui nutritur,in quam desinat crescere. um enim fons bonoru assidue scateat ac manet, natura eius quod participat,proptereari, eius quod sumitur nihil est excremetitiss& inutile,dui quid influit in sua couertens magnitudinc simul maiorem vim nanciscitur attrahendi melioris,& fit diuturnior, utrisque simul inter se crescentibus, nempe eaquae alitur facultate,propter bonorum copiam magis crescente,&que: alit uappeditatione eorum quae augentur implemetum comolente. Est ergo consentaneum fore ut ad tantam ascendant magnitudinem hin quibus nullus terminus interrumpit incremetum. Deinde cum haec sint nobis proposita,aegre fertis cum per viam constitutam ad iuum scopum procedat natura.Neque enim fieri potest ut noster cursus aliter ad illa perumniat,&non eo quod nos grauat, hoc,inqua, graui & terreno animae nostrae podere excusso,& ab ea quae est cum ipso consensiono&affectione, quam in hac vita habuimus, expurgato per meliorem curam ac diligentiam