D. Gregorij Nyssae Pontificis, magni basillij fratris, De immortalitate animae cum sua sorore Macrina dialogus, nunquam antehac neque graece neque latinè excusus. Daniele Augentio interprete. ...

121쪽

nem praTedit generatio:compositione a tem dicimus accessum ad essentia qui fit per 'nerationem consequens est omnino, ut non praecedat compositio, ne sequatur quidem dissolutio. Stans ergo in dissolubilis quae postea sequitur vita, per fidei euidenter apparet consequentiam,quae nec abortu alteratur nec ab interitu GREG.Ego

autem cum haec disseruisset magistra, quoniam multis ex assidentibus videbaturque par erat finem accepisse oratio, vetitus ne non esset amplius qui nobis dissolueret que de resurrectione nobis obiiciuntur ab astrinariis,si quid magistrae accideret ex aegrutudine,quod etiam accidit, Nodum, inqua, quod est praecipuum, maxime opportunum eorum quae quaeruntur in dogmate attigit oratio. Dicit enim diuinitus inspirata aeriptura, in noua, veteri doctrina, quod cum natura nostra, ordine quodam

ωserie, per praetereuntem motum temporis tandem perualerit, omnino quidem λ- re ut siliatur hic fluxus motus, uniuersit iis autem complem ento non amplius suscipiente incrementum,uniuersum plane animarum coetum, ex eo quod non cadit sub

pectum & est dispersum, ad id reuersi u

122쪽

quod consistit secernitur,iisdem elementis eadem serie ad se inuicem recurrentibus. Hic autem vitae status a diuina scripturarudoctrina dicitur resurrectio, cum eius quod est terrenum erectione simul quoque nominato uniuerso motu element m. A C.

Quid est ergo, inquit: horum cuius no m minimus in iis quae superius dicta sunt

o R E G.Ipsum,inquam,dogma resurrectionis. M A C. Atqui,inqui maera eorumquJ nunc per transitum dicta sunt, tendunt ad hunc scopum. GREG. Nescis enim nqua, quantum examen de hac spe obiectionum aduersus nos infertur a nostris aduersariis: simulque aggressus sum dicere quae inue ta sunt ab haereticis ad euertendam resu rectionem in C. Illa autem,Videtur mihi, inquit, oportere prius paucis persequi, quae sparsim a diuina scriptura de hoc dogmate sunt exposita,ut illinc a nobis orationi imponatur coronis Audiui ergo David psallentem in diuinis canticis,quando accepto argumeto uniuersitatis administrationis, exornationis,in Psalmo cetesimo te tio in fine hymni hoc dicit, Auferes spiritu eorum deficient, Emittes spiritum tuum&creabuntur, sirenovabis faciem terrae, dicen S

123쪽

dicens vim spiritus quae omnia operatur in omnibus, ea vivificare in quibus fuerit, a vita rursus abducere eos a quibus ab 'fuerit. Quoniam ergo spiritus quidem re cessu,vivetium desectum, praesentia autem eorum qui defecerat fieri dicit renouatio.

nem: serie autem orationis praecedit desectus ea quae renouantur, hoc dicimus, Ec-

cIesiae annunciari mysterium illud resurrectionis,spiritu prophetico Davide hanc gratiam pronunciante. Quinetiam alibi dieitidem Propheta, qu5d Deus uniuersitatis, macqui est eorum quae sunt Dominus,apparuit Uz. nobis,ad costituendum festum in condensis, interpretans festum scenopegiorum per dictionem condensationis: quae olim quidefuit lege constituta a Mosis traditione, legissator , ut existimo, prophetice futura

praedicete. Cum autem semper fieret, nondum factum fuerat.Nam eoru quidem quae fiebant aenigmatibus typice praesignificabatur veritas ipsa autem vera nondum erat scenopegia sed ea dc causa,vi dicit Propheta,Vniuersorum Deus & Dominus seipsum nobis ostendit, ut humanae natura ruris construeretur di luti habitaculi nostri scenopegia per elementorum coitionem rur-

124쪽

sus condenseta corporaliter Ambitu erum qui ex eo est ornatum dictio condensa tionis ex sua emphasi significat Psalmi autem sic habet dictio, Deus Dominus, rap-mal paruit nobis ad constituendum festum in ii7. condensis usque ad cornua altaris. Quod quidem mihi videtur per aenigma pronuntiare, Vnum festum constitui uniuerta rationis participi creaturae, iis quae sunt ins riora simul choros ducentibus cum iis quae supereminent in coitione bonorum. Quoniam enim in typica templi constructione non permittebatur omnibus esse intra externum ambitum, sed arcebatur quicquid erat gentile, alterius generis Eorum autem qui erant intus, ut opinor non Xa

quo dabatur omnibus ad interiora aditus, qui non puriore vivendi ratione Maspersionibus quibusdam essent expiati Ru sus autem in iis quoque ipsis non omnibus patebat aditus ad templum interius: sed solis licebat sacerdotibus esse intra Velum causi sacrificij.Templi autem adytum, in quo positum erat altare,exornatum quibusdam cornuum prominentiis, ne ab ipsis quidem poterat adiri sacerdotibus, praeter unum qui primum locum obtinebat in sacerdotio

125쪽

exdotio,qui semel in anno, die certo, lege raestituto, sacrum quoddam mysticum 3fferens sacrificium ingrediebatur. Cum sit ergo tanta circa hoc templum differentia,quae erat imago, similitudo status qui percipitur intelligentia, corporalis hoc docet qui congregabatur coetus, quod neque uniuersa natura ratione praedita, templo Dei, hoc est confessioni magni Dei, appropinquat sed qui in falsis errant opinion,

bus,sunt extra diuinum funium ambitum. Eorum autem qui intro Venerunt per confessionem,aliis sunt prestantiores qui aspersionibus, castitate prius sunt expiati Horum autem praxellunt qui iam sunt consecrati,adeo ut etiam interna digni habeantur mystagogia. Vt autem magis in apertu proferatur emphas aenigmatis, haec dicitossunt docete ratione, quod ex participius rationis facultatibus, alique quide sunt per sacru altare collocatae in adyto diuinitatis.Ex iis rurius aliae consideratur in em1-nelia,cornuum instar circumpositae.Et aliae circa illas,quadam ordinis consequentia,&primas & secundas partes obtinent. Genus autem humanum,propter innatum vitium

eiectum tuit extra diuinum ambitu, quod

126쪽

quidem aspersionis lauacro expurgatum intro admittitur. Sed quoniam haec septa intermedia sunt aliquando soluenda, per

quae a velo interno nos vitium arcuit,quando nostra natura per resurrectionem rursus infixa fuerit tabernaculo, Si omnis differentia quae accessit ex Vitio,e rerum natura fuerit deleta,tunc constituetur commune festum quod est circa Deum iis qui sunt condefati per resurrectionem, adeo ut una keadem istitia proponatur omnibus,nulla amplius differentia arcente naturam Milone praeditam, quo minus aequalium possit esse particeps: sed iis qui nunc sunt extra propter vitium,tandem futuris intra adyta diuine, beatitudinis,sicornibus altari hoc est eminentibus supramundanorum potestatibus seipsos coniungetibus .Quod quidem apertius dicit Apostolus, uniuersitatis

consensionem cum bono intel pretans me-

'pe quod ei omne genu flectetur coelestium, terrestrium,et infernorum,& omnis lingua confitebitur, quod Dominus Iesus inest riam Patris. Pro cornibus quidem dicens angelicum, coeleste Per reliqua autem,significans creaturam quae post illa intelligitur, nempe nos quos omnes num consentiens

127쪽

tritieris festum cotinebit. Est autem festu, ius quod est confessiori agnitio Possunt utCm,inquit,alia quoque multa colligi ex acra scriptura ad confirmadum dogma re-

epus quod interceditri quod est in eo spa- tu Prophetico spiritu superasset, praesciedi

facultate cosistit in ipso tepore resurrectionis & futurum tanquam iam factum comtemplatus,narratione ponit ob oculos vi Euch. dit magnum campum patentem in infini mium,& in eo magnam ositum congeriem, Quae temere & ut contigerat alia alibi erat dispersia, deinde diuina virtute simul mouebantur ad ea quae erant cognatavi propria, &siis inserebatur compagibus deinde nervisvi carnibus, pellibus operiebatur quod quidem Psalmographus appellat

condensatum,&spiritum vivificantem, excitantem quicquid iacebat. Resurrectionis autem miraculorum quae ab Apostolo refertur expositionem, ut quae sit in promptu legentibus, quid attinet diceres quemadmodum quodam iussu & tubarum seni- tu,repente uniuersiam quod iacet mortum immutabitur ad immortale naturam. Sed voces Euangelicas, ut quitat manifestae

128쪽

omnibus, praetemittemus. Non ensm,e bo solum dicit Dominus fore ut mortui resurgant,sed ipsam etiam operatur resum rectionem, ab iis quei sunt nobis propiora quibus potest magis fides haberi, inciapiens facere miracula Nam primu quidem in moribundis corporibus vivificam ostendit virtutem, iussit verbi morbos expelles. Deinde excitat puerum nuper mortuum. Deinde adolescentem qui iam efferebatur ad sepulchrum,cum in loculo excitasset dat matri Postea Lazaru qui quatuor dierum tempore iam iacebat mortuus, vivum educit e sepulchro, cum vocedi iussu vivificaD set iacentem Deinde suum ipsius homine clauis S lancea transfixum, post tres dies excitata mortuis, fissiiras clauorum, plagam lanceae ad testimonium adducentem reserrectionis.De quibus nihil existimo es.se a nobis disseredum, cum nulla subsit dubitatio in iis qui ea quae scripta sunt admi tunt. R E G. Sed nec hoc,inquam ego,erat quod quarrebatur. Nam quod futura sit albquando resurrectio, quod incorruptum iudicium sit homo subiturus per scripturae probationes,& ea quae iam sunt examinata,assentientur multi ex iis qui audivi. Reliquum

129쪽

Iiquum autem fuerit considerare, an ita ut est id quod nunc est,erit etiam quod peratur. Quod quidem si fuerit, fugiendam esse hominibus dixerim spem resurrectionis. Si

enim qualia fiunt humana corpora vivere desinentia,talia vitae rursus restituunturmosinienda quaedam calamitas peratur hominibus per reserrectionem. Quod enim miserabilius fuerit spectaculum, quam cum in

extrema senectute incuruata corpora, ad

turpitudinem, deformitate fuerint tranc formata, rugosa autem pellis consumpta carne ossibus adhaeserit, nerui autem fuerint conuulsi, propterea quod naturali humoremo amplius pinguetiat: ideo toto corpore contracto indecorum, miserandum fit spectaculum capite quidem in genu inclinato, manu aute hinc, hinc quideplane otiosa in ea quiest secundum natura

operatione,tremore autem vel inuita palpitate.Cuiusinodi autem rursus sunt corpora eorum qui diuturnis morbis contabuerunt,que a nudatis ossibus tantu differunt, quatenus videntur esse tecta tenui&iam consumpta pelle.Eorum autem quos mo

bus occupauit regius indecoram labe que nam oculis subiecerit oratio, quemadmo-

130쪽

dum omnia membra tam instrumentaria,

quam quibus sensus funguntur officio, eis putredo procedens depascitur De iis autequi in terrae motibus vel in bellis,vel ex aliqua alia causa sunt mutilati,i ante morte

aliquo tempore in hac calamitate fuere superstites, vel de iis qui ab ortu exitiali aliquo malo implicati, cum peruersis, distortis obeunt membris, quid dixeris De nuper natis autem infantibus, qui sunt, ex- possiti S suffocati,& qui casu pereunt, quidnam est exillimandum, si ij rursus reuiuiscant,num manent in infantia Et quid miserabilius3 Sed ad mediocrem aetatem peruenient a quonam lacte eos rursus nutriet natura Quapropter si idem quidem per omnia corpus est nobis reuicturum, calamitas est id quod expectatur. Sin autem non idem,alius erit qui suscitatur ab eo qui iacebat mortuus. Si enim occidit quidem infans,surgit autem adultus,aut cotra, quomodo dici potest eundem surgere qui iacebat, cum aetatis differetia mutatus sit is qui ceciderat Pro infante enim adultum,& pro sene vides iuuenem, alterum aspexeris pro altero .Et pro mutilato integrum,& pro eo qui contabuit corpulentum,&alia omnia similiter