D. Gregorij Nyssae Pontificis, magni basillij fratris, De immortalitate animae cum sua sorore Macrina dialogus, nunquam antehac neque graece neque latinè excusus. Daniele Augentio interprete. ...

61쪽

sar t expertia rationis, nulla ex huiusmodi motionibus in nobis operabitur ad viiij

ministerium: metu quidem pariente obedientiam,ira vero animi magnitudinem,timiditate autem cautionem, desiderij auteimpulsione diuinam voluptatem, in qua non cadit interitus nobis conciliante Siciaute habenas dimiserit ratio, ,eluti quidam auriga in currum delapsiis , ab ipso retro trahatur, illuc abductus quo fert rationis expers motus currui iunctorum animalium tunc in animi morbum ac perturbationem conuertuntur appetitiones. Quod

quidem licet videre etiam in bestiis. Qu'-niam enim non regit ratio motum qui eis inest naturaliter, iracunda quidem animalia in se inuicem irruut imperante ira Quae sunt autem carnota N: robustae,ad nihil bo

ni fruuntur suis viribus,ut quae propter ego statem rationis possideantur ab iis qui tratione praedita cupiditatisque, voluptatis operatio in nulla re pMclara S excelsa Versatur, neque quidquam aliud eoru quae in eis cernuntur, ad id quod conducit,ulla ratione deducit.Ita etiam in nobis,si ea per rationem non deducatur ad id quod opo ret, scd in mentem imperium obtineant a-

62쪽

nimi perturbationes, homo transi ad id quod est expers rationisvi intelligentiae,abeo quod est intelligensvi diuinu,impetu a. nimi affectionu effectus tanqua tumetum. GREG Ego autem iis quidicta fuerat valdhaffectus, Cuiuis quidem,inqua,qui sapit,suffecerit quae sic nude,&.si non cofirmata per consequetiam,processit oratio,vi recte videatur habere,& a veritate minime abcrrasse. Quoniam autem iis quidem qui in artificiosis exercitati sunt demonstrationibus videtur sufficere syllogisinus nobis autem, omnibus quae arte fiunt conclusionibus, fide constat esse dignius quod per sacram apparet scripturς doctrinam: quaerendum esse cesto an iis quidicta sunt diuinitus inspirata doctrina c5sentiat M A C.Illa autRQuis, inquit, cotradixerit no esse in hoc solo ponendam veritatem, cui ex testimonio scripturiinest signaculutSilergo ad hoc dogma

defendendum oportet etiam aliquid assiimi ex doctrina euangelica,non intempestiuum nobis fuerit contemplari parabolam Mat.13 zizaniorum. Illic enim bonum semen seminavit Pater familias seu Dominus domus:

nos aute domus omnino simus. Cum autem dormientes homines obseruasset inimicus

63쪽

micus, in eo quod erat utile ad nutrimentuseminauit inutile, in medium frumenti immisso zizanio:similique germinarunt semina.No poterat enim fieri ut quod cum ipsis

frumento immissum erat semen, non cum

illo germinaret. Prohibet autem ministris is qui praeest agricultur ne evellat id quod est inutile, propterea quod in radice cotraria simul coaluerint, ne simul cum alieno e uelleretur id quod est utile Tales enim anima appetitiones per bona semina existimamus scripturam indicare. Quorum,nu

quodque si solum ad id quod est bonu fuis

set excultum, virtutis fructu nobis omnino produxisset. Quoniam aute simul quoque cum eis fuit seminatum in eius quod bonuest iudicio peccatum:& quod vere solum secundum suam naturam est bonum, per deceptionis germen quod simul creuit, est obscuratum. Vis enim concupiscendi, non ad id quod est natura bonum, cuius causa in nobis fuit seminatum, creuit, prodiit, sed germen transtulit ad id quod est beluinum expers rationis , egestate iudicitin eo quod est bonuri honestum, ad hoc traducente impetum cupiditatis. Similiter irae quoque semen non acuit ad animi magnu

64쪽

tudinem,sed armauit ad pugnam aduersus eos qui sunt eiusde generis, iis dilectionis defecit ab iis quae percipiuntur intelli gentia,ad fruendu sensilibus supra modum

luxurians. Et itidem caetera eodem modo produxerui deteriora germina pro metro

ribus. Ea de causa cipies Agricola sinit e

men quod in semine innatum est in eo esse, prouidens ne nos privaremur melioribus, si cupiditas penitus euulsa esset cum inutiligermine Namsi hoc euenerit natur , quiderit quod nos incitetit coniungamur coelestibus aut ablata dilectione,quonam modo Deo coniungemurZIra autem extincta,qupiam arma habebimus aduersus eum qui colluctatur,Adulterina ergo semina in nobis dimittit Agricola,non ut semper dominatum Obtineant in sementem pretiosiorem, sed ut ipsi terra ita enim tropice cor nominat per sibi insitam naruralem facultatem,quiest ratiocinatio,ex seminibus aliud quidem arefaciar, aliud autem reddat fertile&frugiferum. Quod si hoc non factum fuerit,igni agriculturam reseruat dic cernendam. Si quis ergo iis rite utatur, insita illa habens potestate, non autem ipt xedactus in illorum potestatem:non secus ac Rex

65쪽

ac Rex quispiam utens magna manu adiutrice eorum quibus imperat, tacilius recte geret id quod studet gerere ex virtute Sin autem redactus in illorum fuerit potestate, perinde ac si aliqui serui insurrexerint aduersus Dominu , di inseruitutem arreptus sit, seruili insolentiae pusillo S abiecto animo se submittens,& ab eis sit possessiis quς

subiuncta sunt ei secundum naturam: neces fario ad illa traducetur, ad quesductorum eum urget dominatus. Si haec autem ita se habent, neque vitium neque virtutem h cper se pronunciabimus:quicum sint animς motus, est in potestate eorum qui utuntur, ea vel bene habere vel secus sed quando

fuerit quidem eis motus ad id quod est melius, ea effici laudum materiam, ut Danieli cupiditatem, & Phinees iram,& ei qui recte luget tristitiam. Sin autem ad id quod est deterius facta fuerit propensio, tunc ea fieri&nominari perturbationes, gritudines animi. GREG. Eso aurem, postquam h cdisseruit, cum cessans aliquantulum inter misisset oratione, mente apud me collegissem ea quidicta fuerat, reuersus sum ad priorem orationis consequentia,in qua ζω

ut anima di luto

66쪽

corpore esset in elementis: hoc dixi magistra . Vbi est illud vulgo iactatum nomen

inferorum, quod Nin vita consuetudine,& in scripturis tam cxternis quam nostris circunfertur, in quod tanquam in aliquod receptaculum omnes arbitrantur hinc migrare anima. Non enim elementa dixeris: 11 Ac Magistra autem, Est nquisi euidens te ea quae diximus non satis attedisse. Nam cum dixi animae transitum ab eo quod videtur ad id quod non cernitur, existimabam nihil loci esse relictu quaestioni de inferis.Neque enim mihi videtur hoc nomealiquid aliud tam in externis,quam in sacra scriptura significare, in quo dicunt esse ani mas,quam transitum ad id quod non appa

Μ, et nec cernitur. GREG. Et quomodo,in-- H quam , subterraneum locum quidam in eo dici putant,illumque animas quasi oublico excipere diuerserio, tanquam quoada patium capax eius natura ab uniuersa humana vita casad se attrahens , A c. Sed nihilo magis, inquit magistra,laedetur dogma per hanc opinionem,si verum est quod a te dicitur. Eo enim quod sit sibi cotinuus Mindiuulsus coelestis polus,qui suo orbe omnia cotinet,& terra in medio di quae sunt

circa

67쪽

circa eam considerentur, omnium quae in orbem verrutur motus sit circa id quod est firm um ac stabile, omnino,inquit, iuecesse est,ut quidquid ex elementis est in supe na parte terrae, id quoq; sit ex aduerso, cum vnavi eadem essentia totam eius magnitudinem in orbe ambiat. Et quo modo cum sol ortus est super terram,vertitur eius umbra sub eo quod est ei ex aduerso, cum orbiculata figura non positi simul in orbe intercipi ambitu radia sed omnino necessario in quamcunque terrae partem se sol applicarit radiis,in centro aliquo ex orbe existens, recta diametro in altero fine erui tenebrae &sic asiidith cursu solis ex aduerso rectet radixtineae smul obeunt tenebm: adeo ut ex aequo subterraneus locus, Misqui est seper terram,sit vicissim in luce, in tenebris sic in aliis quoque omnibus est cosentaneum,quidquid in nostro territiemisphaetio cernitur, idem etiam in altero esse

non dubitare. Cum autem in uniuersia terra sit unus&idem elementorum ambitus, neque contradidendum, neque suffragandum arbitror iis quae de his obiiciuntur, ruod oporteat locum aliquem in terra esse

epulatum ex corporibus exolutis animis.

68쪽

Quandiu enim praecedens dogma non

factat quifit obiectio,nempe quod post

vitam quae fuit in carne sint animae, de loco nihil nostra pugnabit oratio,vi que corporum tantum sentiat proprium esse in loco situm animam autem cum sit incorpore nequaquam necessc habere ex sua natura ut illis locis detineatur. GREG. Quid vero,chxi,si is qui cotradicit, proserat postolui qui dicit omnem rationalem cognitionem in uniuersitatis restitutione intu ri ad eum qui praeest uniuersitati ubi etia meminit quorundam infernorum, dicens

in Epistola ad Philippenses,quod omne m

nu et flectetur c estium,terrearrumaci fernorum M A C. Permanebimus, inquiemagistra, in dogmate aes haec dicentes a diemus de eo quidem quod sit anima, cum etiam qui contradicit,habentes nostrae sui fra antem sententiae, de loco autem , sicut prius dictum est,non valde contendentes. I E G. Quid ergo inquam, iis qui Apostoli sensum in hac voce inquirunt, quid, in quam,dicetur, si de loci significatione mueant quaestionem MAC. Illa aute Nomihunquit,videtur diuinus Apostolus ex Ioco intelligentem discernens essentiam,

69쪽

aliud quidem coeleste, aliud vero terrestre, aliud autem infernu nominare.Sed quonianaturae rationis participis tres sunt status, unus quide qui ab initio vita sortitus est incorporea,que nominamus Angelicu Alius vero carni coluctus,que vocamus humanu.&tertius qui a carne solutus est per momte,quic5sideratur in animis. Hac rem profundo sapientiae intuente diuinu Apostoluexistimo significare consensum Vniuersie rationis participis naturae, quae aliquando futura est in bonum,coeleste quidem voc tem,id quod est Angelicum, incorporeueterrestre autem id quod est coniunctu co poti,infernum autem id quod iam est separatum a corpore. Si quae autem etiam alia praeter ea quae dicta sunt natura consider

tur inter ea quae sunt rationes dita, quam et daemonos, vel spiritus, vel aliquid aliud elusinodi velit quisqua nominare, non dis.sidebimus Creditum est enim tam excomuni opinione, quam ex scripturarum traditione,esse quandam naturam extra em modi corpora,quae bono aduersatusi, vutam laedit humana, qtiae a meliori seste sua

sponte defluxit, & a bono defectione in se suscepit id quod ex contrario intelligitur.

70쪽

Quan etiam dicunt aliqui annumerares postolum inter infernos, hoc illo dicto Qgnificantem, quod longis annorum curriculis vitio tandem deleto,nihil relinquetur extra bonu:quinetiam illi quoque coniunctis sententiis confitebuntur Christi dominationem. Cum haec ergo ita se habeat, nemo nos coegerit nomine terrestrium intelligere locum subterraneum, aere undi- quaque terrae ex aequo infuso, ita ut nulla eius pars comprehendatur nuda ab ambitu aeris. GREG. Haec cum disseruisset magiastra,&parum substitissem, Nondum satis. inquam, assequor quod quaeritu ed in iis quae dicta sunt adhuc mihi dubitat animus r&rogo ut rursus mihi reducatur oratio ad eandem consequentiam, liberat quidem ab iis quae sunt iam conciliata. Existimo enim eos qui non sunt nimium pertinaces, per ea quae dicta sunt satis inducendos, nae animam post corporum dissolutionem deducant ad interitum, perinde ac si nihil sit amplius, neque asserant eam nullo modo

possc esse inter ea quae sue, propterea quod

sit diuersae naturae ab essentia elementoru. Nam, si eis non conueniat intelligens natura quae non est materiae particeps, quominu