M.T. Ciceronis Tusculanarum quaestionum ad Marcum Brutum liber primus

41쪽

Z- L ce contemnenda morte. s sa creta ea videtur aut qui primus , a quod

summae sapientiae Pythagorae visum est, omis a L. am ni Dus rebus imposuit nomina; b aut qui dis qμis pri patos homin s congregauit, S ad societate mus dic. vitae conuocauit c aut qui sonos vocis , quia dc ita ninfiniti videbantur, paucis literarum notis terminauit d aut qui errantium stellarum b L. aut cursus progressiones, e institutiones notauit: qμιν omnes magni r esiam superiores, qui fruges, ς L. qui vestitum, qui tecta, qui cultum vitae , q is qui erasidia contra seras, inuenerunt: a qui- d L. HIUtius mansuetasti. & exculti, a necessariis 1 eso artinciis ad elegaritiora deiluximus. f nam nos.

Ec auribus e oblectatio magna ex parte est e q. re. Inuenta & temperata varietate ,' & naturata obiecta sonorum: & astra sua peximus , flum ea,quae ma Iunt infixa certis locis,tum illa non re , sed gna vocabulo errantia . quorum conuersiones , rara est ire omnelique motus squi animus vidit, is do- nentain Cuit, similem animum suum eius esse, qui temp. ea fabricarus in coelo esset. nam cum Archi- g al cum medes lunae solis, quinque errantium motus ea, Vsore.

in sphaeram illigauit , effecit idem, quod Ile , qui in Timaeo mundum aedificauit Pla- viriι ,

Deus, ut tarditate , & celeritate dissi- illim OS motus una regeret conuersio. Quod

' in hoc mundo neri sine deo non potest, ne σεμ spnaera quidem eosdem motus Archimedes, 'sine diuino ingenio potuisset imitari. φ Mi-

ere vi qitrina videntur, ut ego aut me

42쪽

τὰβωI quantovηm- . - me eloquentiam fine quadam vi maiore niteret abundantem sonantibus verbiss uberibusque sententijs. Philosophia vero omnium .mate Tartium, quid est aliud, nisi ut Plato ait, do-

num, Ut ego, inuentu deorum haec nos primam ad illorum cultum t deinde ad ius hominum, quod situm est in generis humani 1oi Cietate , tum ad modestiam, magnitudinem que animi erudiuit : eademque ab animo, tanquam ab oculis, cali sinem dispulit, vua fie ple omnia supera , infera , prima , Vltima, time riuue v. dia videremus. prorsus lis diuina m h VI - C,Q.a. de detur Vis, quae tot res essicia: & tantas. ' 6spulit .& quid est enim memoria rerum, & uerborum gita L.al quid porro inuentio λ profecto id, quodaec in expulit. deo. quidquam maius intelligi potes .no enim

b L. iuua ambrosia deos, atat nectare, aut b Iuventute ν, pocula ministrante, laetarIarbitror : nec Homerum audio, qui Ganymedem a diis raptum Rit propter formam,vi Ioui pocula ministrR C L. Ergo rei non iusta causa. cur Laomedont tant .mimus , fieret iniuria fingebat haec Homerus, & nu- τι ego di- mana ad deos transserebat. diuina mallem εο , diMi ad nos:quq autem diuina vigere, lapere , m-nus est et uenire,meminisse. c Ergo animuS, qui Vt ego

ut Eripi- dico, diuinus,vinuripides audet dicere,de uxdes audet est .& quide si heus aut anima, aut ignis est dicere , ide est aius hominis . na vi illa natura caele-

deus,&c. stis &terra vacat, &humore: sic vinus . nam a L. indu rera humanus animus est expers. sin aute en

GAE pri quinta quaedam natura ab Aristotele a Ina unum hec cta : primum hae & deorum est, &

43쪽

Liber t. de eontemnenda morte. us sis verbis in consolatione haec expressimus: animorum nAlia in terris origo inueniri po-eest: nihil enim est in aclimis missum , atque esu cretum , a Mi quod ex terra natum,atque sinam eses videatur nihil ne aut humidum quidem, aut flabile, aut ignes m. his enim naturis nihil ineu , quod vim memoriae, inen iν, cogitaιionis habeat , quod Os ρraeterica teneat, π futura prouideat, oe complecti possit praesentia, quae fota diaetna sunt, nee inuenietur νmquam, unde ad hominem venirapof- Friti nisi a deo .hnυιlaris est igitule quadam natura atque vis animi seiuncta ab his. Vitatis, notisique naturis . Iι.t etia quid est illud,quod sentiι , quod uti, quod viget, caelesse, diuinum. es , ob eamque rem aeternum sit necesse e Η. Nec vero deur ipste, qui ime sirituν a nobis, alio modo intclligi potest,msi mens Fluta quaeda- , di tibera, segregasa ab omni concretione mortali, omnia sentiens . mo.s7 uens, ipsaque praedita motu siem yiterno. - Hoc e genere, atque eadem e natura est humana.

mens Vbi igitur aut q lis est ista mens v b L tua, aut qualis 3 pote se edicere' an, si omnia rad intel Ii de cium non habeo, quae habere vellem. ne iis quidem, quς habeo , mihi perte uti licebit non valet. tantum animus, vetie se videt . at ut oculus, sic animus sese non et . videns, alia cernit. non Videt autem, quo1 minimum e sti formam suam, sortasse: quam inquam id quoque t sed relinquamus: Vim cer th, sagacitatem , memoriam , motum, celeritatem videt .. haec magna, haec diuina, haec

44쪽

ubi habitet, ne quaerendum quidem est i ut,

cum videmus speciem primum, candoremque v. eaeli; deinde conuersionis celeritatem tantam, quantam cogitare non possumuS : tum s. LI.... icissitudines dierum atque noctium, com-ἀνidieritia nulla iiDnesque temporum a quadripartitas L ad maturitatem frugum, & at temperati . ' . nem corporum aptas, eorumque omnium m L σ deratorem & ducem solem,lunamque accre μη Φρης ione, b & diminutione luminis, quasi fasto-i rum notantem , & significantem dies; tum in eodem orbe in x II. parteis distributo , quinque stellas ferri, eosdem cursus constantissime seruanteis,disparibus inter se motibus,nocturnamque coeli formam undique sideribus

ornatam: tum globum terrae eminentem e mari fixum in medio mundi uniuersi loco , duabus oris distantibus habitabilem & cu Itum et quarum altera, quam nos incolimus, sub axe posita ad stellas septem , unde niueir, . . Horrifer Aquilonis flatiar se si s molliuν altera Australis, ignota nobis, quam V canti ceteras parte is incultas,. quod ' aut frigore rigeant, aut uratur calore : hie autem , ubi habitamus , non intermittit sito tempore.. L, FH AE , , c.elum miescere, arbores siondesiere. μνη Vites iaιisicapampinis pubesi ere, a L.i cur L inc r, , Rami c baccarum uberrate d incinnescere, 6 r', , , segetes largiri fruges florere omnia ,γψ , , Fonte3 scatere, nertis prata conuestirierr ura muItitudinem pscudum partim ad Veis

45쪽

Liber I.δε eontemnenda morte. 3ν

cendum, partim ad cultus agrorum , partim ad vehendum, partim ad corpora vestienda et hominemque ipsum quasi contemplatorem caesi ac deorum, ipsorumqtie cultorem: atque hominis utilitati agros omne is & maria pa-τ Tentia. ' Haec igitur , & alia innumerabilia

cum cernimus, possumusne dubitare, quin his praesit aliquis .vel effector, si haec nata sunt,ut 'matoni videtur : vel, si semper fuerint, ut Arimatoni videtur : vel, si semper fuerint, ut Aristoteli placet, moderator tanti oneris,& muneris p sie mentem hominis, quamuis eam non videas,ut deum non vides: tamen ut deum agnoscis ex operibus eius , sic ex memori rerum,& inuentione,&celeritate motus, om a αδ-anique pulchritudine virtutis a vim diuinam divinam ementis agnoscito. In quo igitur loco est Θ cre- οι agnosii

do equidem in capite:& cur credam, a afferre possum: sed de hoc alias nunc b ubi sit ani- b almus, certe quidem in te Iest . Quae est ei na- ta ost ertura Propria puto,& sua . sed fac igneane, mitum: a I. tura Propria puto,& su a . sed fac igneane, postum: a I. fac spirabilem : nihil ad id, de quo agimus .rμιisue Illud modo videto, ut deum noris., et fi eius frre posignores, Ze locum, & faciem,se animum tibi c L. τυι tuum notum esse oportere, etiam si eius igno ubi sit. et res & locum ,& soamam, ' In animi autem cognitione dubitare non fissumus, nisi plane in Physicis plumbei sumus, quin nihil sit ani . mis admistum : nihil concretum , nihil eo ι' putatum, nihil coagmentatum , nihil duplex . quod cum ita sit, certe nec secerni, nec di 'vidi, nee discerpi, nec distrahi potest: nec

ultrirc igitur. sa caua interitus quasi discu

46쪽

sus , , se eretio, ac r4. a d: reptus earum pa-aL.u rim ii uni , quae ante interitum b iunctione aliquaptus eo μ tenebantur. his adductu S Socrates , rec Pa b mr- tronum quaesiuit ad iudicium capitis , nec in Hiρος iudicibus supplex suit: adhibuitque liberam AEliqμ - contumaciam, a magni rudine animi ductam ,s V. c. O Ron a furerbia , ct supremo vitae die de hoc pane δ' ipso multa disseruit,& paucis ante diebus, cuma Π G facile posset educi e custodia, molui , c cum ortis paene in manu iam mortiferum illud teneret νμ illμή poeulum , locutus ita est , ut nCn ad aT OItem

reveni po trudi, verum in caelum vider cur a lacndere . μ tum, - ita enim censebat, itaque dysi eruit: duas esse 1d sic tre F vias .dupliceisque cursu S animorun c corpOV 8- i re excedentium . nam qui se humanis viiij sderisi ες contaminassent, di se totos libidinibps d de-ς dissent, quibus caeςati velut d cmesticis xiiijs, Τ i qmj atque flagit ijs se ebnquinasse nr, vel in repu-Ient. blica violanda fraud cs in expiabile is conce- , , pi sient, ijs demum queddam iter e sic se cluisi sum a concilio deorum . qui autem se inte- ς' gros; castos ciuesseruatimcnt, quibus'. suisset εἴς' minima cuni e 'rporibus contagio , seseque ab his semper se uocassent, ese inique in Eorporibus humanis vitam imitati deorim: h:s ad iI los, a quibus c sunt . profecti, reditum iaci Iem κL. vic'. Patere. l itaque eLmnu morat e ut cygni, qui sotiii , . . non sine causa Appi lini dicati sunt sed quod

- - . ab eo diuinationem habere videantur , qua' prouidentes quid in morte boni sit, cum can- xu & voluptate mΡriamur: sic omnibus & bo- docti, esse faciendii nes vero de hoc

quisqv am dubitare pollet nisi idem hebis i

47쪽

Caeterer.d3ligenter de animo cogitantibus v

48쪽

ρ gisiungamusque nos a corporibus, d est,e --. suescamus mori .hoc &, dum erimu in terria erit illi eaelesti vitae simile et & , cum V Mq V. ς' ex his b vinculis emissi seremur , minus illi or i tardabitur eursus animorum..nam qui n c

pedibus Eorporis semper fuerunt, m-b v ς ' ' Liuti sunt,tardius ingrediuntur, Vt u quksir

Ui in vincti multos annos suerunt. quo cuin nerimus,lum denique vivemus.nam haec qui

p hii sie non malum aliud certe , sed mh I b.

M. rogis cateruae veniunt contra d cent um,

. non solum mod doctissimus

49쪽

Lἰber I. de eontemnenda morte. Arbetur, iri quibusvult essicere, animos esse mortaleis. stoiei aute usuram nobis largiuntur, tanquam cornicibus : diu mansuros aiunt ani ' mos , semper negantanum vis igitur audire cur, etiam si ita sit,mors tamen non sit in ma-i 6s lis λ Α. ut videtur: sed me nemosse immorta- litate depellet.' M. Laudo id quidem: etsi nihil nimis oportet confidere, movemur enim . saepe aliquo acute conclusor a labamus, mu- a at labatam usque sententiam clarioribus etiam in rebus;in his est enim aliqua obscuritas . id igi---tur si acciderit, sirius armati. A. Sandi qui- sentemiadom: sed, ne accidat, prouidebo. M. num quid ciarior igitur est causae, quin amicos nostros Stoleos bas etiadimittamus, eos aico, qui aiunt animos ma- is rebus mere, e corpore cum excesserint, sed non sem- ineis ali- . . Per A. Istos vero: qui, quod tota in hae cau- qua obsaesa dissicillimum est , suscipiant,posse animum riis .

manere corpore vacantem: illud autem, quod

non modo facile ad credendum est, sed eo con' Ceso, quod volunt, consequens, id eerth non Hant, ut, clim diu permanserit,ne intereat. fM. Bene re prehendis: de se isto modo res ha-'- bet. Credamus igitur Panaetio, a Platone suo dissentienti. quem enim omnibus locis diuinu, quem sapientissimum, quem sanctitiimum, que Homerum Philosephorum appellat, huius haut unam sententiam de immortalitate animorum non probat.vult enim,' od nemo negat,qui quid natum sit, interire: nasci autem animc . quod deelarat eorum similitudo,qui procreau

50쪽

Tibus a2pareat. alteram autem affert rati μnem: nihil eme , quod doleat: quin id aegrum esse quoque possit: quod autem in morbum o cadat, id etiam interiturum et desere au te manimos: ergo etiam interire.' Haec refelli possunt. sunt enim ignorantis , cum de aeternitate animorum dicatur , de mente diei, quae omni turbido motu semper vacet, non de partibus ijs, in quibus aegritudines, irae, libidinesque Versentura quas is, contea quem haec a dicana al. dic;. tur , semotas a mente,& disti usas putat. as. Mr. Nam similitudo magis app ret in best ijs: qua-bsort.uerum animi sunt rationis expertes. homi nnm bautem similitudo in corporum figura magis exstat:& ipsi animi magni refert quali in corinpore locati sint. multa enim e corpore existut ,

quae acuant mentem : multa, quae obtundari

Aristoteles quidem ait,omne is ingeniosos meis Iane holicos ege: ut e ro me tardiorem esse non moleste feram. enumerat multos: idque quasi constet,rationem, eur ita fiat ., affert. Quod si tanta vis est ad habitum mentis in iis, quae gi- ea .ra an gnuntur in corpore. c ea sunt aurem,quaecunistem sussi, que sunt, quae similitudinem faciunt 3 o. nihil dL cur nanecessitatis affert, d cur nascatur animi smi scantur alitudo. ' omitto similitudines. vellem ad esse posset Panaetius . vixit eum Africano. quaere-litudo. rem ex eo, cuius suorum similis suisset Africae sor. μ- ni fratris nepos, e facie vel patris: vita, omisi te patrιι. nium perditorum ita similis , ut esset faeile ff L Ωιer deterrimus.cuius etiam similis, P. Crassi,& sa-rim ι. pientis, R eloquentis homillis nepos, multo tam