장음표시 사용
161쪽
glosae,& plurium canonistarum sequentium illam, dicitur quod glosa est contra textum , quia textus excipit solam heresim, & ipsa leui ratione mota, extendit ad omne crimen notorium scandalietans, incorrigibile, quia .s contumacia est heresis. Constat enim quod lato uocabulo contumacia heresis dicitur, sicut & simonia, nec equiparanda est uere heresi,qui mutat statum christianitatis. Et quamuis glo. quia sobrie loquitur dicens, credo dic. mereatur ueniam, assertores tamen illius documenti super illam se sun dantes, quia contra antiquam fidei doctrinam tam leuiter mouentur , ne sicio excusare. Canon istarum autem auctoritas in re hac c quia principaliter est theologica a parua est, nec maior ratione super qua se fundant. non sic est de auctoritate. sanctorum , qui spiritusancto inspirati locuti creduntur. Rursus secundum i plosmet canon istas, in materia fidei magis standum est antiquorum quam modernorum auctoritati , licet in his quae iuris sui it,quanto iuniores tanto perspicaciores. Cum igitur haec sit materia fidei quia imediatum opus dei non ratione naturali. sed sola diuina reuelatione scibile, in questione est consequens hst,ut sanctorum auctoritas sacrae stripturae inixa, omnibus concilijs& theologorum uniuersitatibus , ac canonistis posteriori bus,imo quasi modernis praeponenda sit. Ad septimam ex parte iudicij, humani, dicitur quod conditiones iudicij humani sunt duplices. quaedam ex naturali iure uel diuino determinatet, quaedam a iure positivo. Inter quas liqc est differentia , quia illae quae sunt ex iure positivo, non possunt in inuitum papam exerceri, quia non subest positivo iuri. illae uero quae sunt a naturali uel diuino iure, habent etiam locum in papa. Ex iure autem diuino statuta est forma iudicis humani circa hereticum, ut post prima&secundam monitionem evitetur, ac per hoc ut dictum est i potest contingere ut papa fidelis nunc , sed bis relapsus deponi possit & debeat. Ex iure etiam naturae est, ut homo uideat quae foris sunt, ac per hoc propter actus manifeste hereticales,&uerba manifeste serio heretica cognita &c. sic facta, & discta , ut humano iudicio corde consentiente facta sint & dicta, iudicetur quis hereticus. Ex ipso quoq; diuino iure est, ut in ore duorii uel triu stet oe uerbia,ut patet Matth. et 8. Et ex iure nature unicuiq; cotra se creditur,si est sani capitis &e. Vnde ex no suspectis dic. testib. couictus sis de danata di nota &c.heresi,hereticus
iudicabitur. di similiter si sua sponte se confitetur hereticum. 1 T quamuis
162쪽
quamuis coram deo mentiatur, iudicabitur haereticus. Et lare autem positivo contumax, & perseverans per annum, siquis alius est eiusmodi, praesumitur haereticus. Unde primi duo casis non habent locum in Papa, qui non potest excommunicari,nec iuri positivo ibijcitur, sed seruada est lex ab apostolo Paulo in sacra scriptura tradita. Similiter si timore mortis,certo,uel probabili secundum humanum iudicium absque interiori consensigesta, uel uerba haereticalia habuit, non deponitur papa. unde Petrus Apostolus, qui solo uerbo negauit Christum, quia fides eius non defecit, sed charitas teste Iesii Christo dicente, ego rogaui pro te, ut non deficiat fides tuaὰ conuersus a peccato negationis cum periurio quo perdidit charitatem, confirmatu Rinstituitur fratres suos, non deponendus. Et hoc imitati patres, Marcellinum qui etiam solo exteriori actu peccasse uidetur detponendia non censuerunt. di. xxj. nunc autem. Ex casibus autem
in quibus propter coditiones humani iudicij iure diuino,uel naturali determinatas Papa in corde fidelis, coram ecclesia uero infidelis deponitur, non constituitur alius casus quam casus infidelitatis . Nam nihil refert esse, & apparere sufficienter, quod ita sit secundum humanum iudicium coram ecclesia,quae non uidet nisi foris q sunt, nec uerius iudiciu ab ecclesia exigit Deus, qui naturam hominis iusque diuinum condidit. Vnde ex his nullaalia subiectio Papae ad concilium habetur, sed illa sola quae dicta est. s. in casu hqresis proprie sumptae. Et sic si sit catholicus,
subsit ecclesia, ita quod sit deponi elati cap. a g. I T psto Miss A perficiantur, superest discutere, an in
' aliquo euentu sine culpa papae, subsit,Papa ecclesiae seu concilio uniuerso, ita quod possit deponi. Inuenio siquide noratos sex casus in quibus ecclesia sine culpa quidem Papae,sed nosne causa deponere potest papam. Primus est cum coram uni, uersali ecclesia testibus comprobaretur, quod Papa qui diu detentus erat a sarracenis iam obijt, & cocilium determinat noui Papae electionem, & sic fit. decernendo quod pro bono ecclest etiam si uiueret, iste nouus sit papa, potest. n.ipsum captiuusine spe reditus deponere. Secundus est, cum proter in disipositionem
163쪽
tionem eo oralem c puta dementiam esset inutilis ,& conεμ
Iium per eum congregatum dum sanae mentis esset, decerneret aeterum Papam creandum. Tertius est , quando Cardinales omnes statim , post canonicam electionem Petri in Papam morerentur , ita luod non possent publicare electionem. tunc ec-elesia cum non teneatur istum acceptare, alium eliget, & sic istudeponet, quia duo simul esse non possunt. Quartus est, quan do Cardinales etiam uiuentes non possunt facere sdem de electione sua canonica in unum, ut videtur accidisse in schisinate
magno ab Urbano. 6. usque ad Marti. U.tunc ecclesia deponitholentes renunciare, ut in concilio Constantien. factum est. Quintus est; quando propter communem errorem, aut est imationem subditorum , aut ipsorum malitiam generalem, praesumitur,quod nuquam praestabunt obedietiam tali qui fuit rite eleactas in Papam, alteri tamen nouiter eligendo parati sunt obedite', ut si forte eradici uellent ad unitatem ecclesiae redire, dummodo tolleretur Papa iam existens, & nouus rite Canonice crearetur . Et confirmatur hoc ex autoritate iuristarum,dicentium religiosum professum polle uxore ducere pro salute magnae getis aut conuersione ad fidem. Sextus est, quando papauertis tur
mento, uel uoto seipsum ad cessionem obligasset, sed differret adimplere in scandalum populorum putantium ex tali facto pa-Pae, quod nec ipsi uotis, aut iuramentis propriis obligantur, ut Ioan. 23. contigisse videtur in principi0 concilij Constantiensis. S g n ex nullo euentu conciliu posse deponere papam, qua
uis ex hoc haberi possit quod supra dictum est. s. quod euentus Io cum habet in his quet humani iuris deterierminationi subsunt: riqn in bis quae solius diuini sunt iuris qualis est autoritas im- meclliae a Christo tradita, quae ad depositionem fidelis pontificis exigitur examinando tamen singulos idem apparebit incocussum permanere . In primo itaque euentu de . Papa captiuo, duo tanguntur . primu retrogrado ordine est,quod nulla existete spe reditus & nullo patente accessu, potest per conciliu deponi : Quod primitiuae ecclesiae gestis non consonat, quia petro seruato in carcere, ερ sine humana spe reditus ac accessius ad eu quia inter tot milites uinctus cathenis post tot custodias erat non depositio tractabatur, sed oratio fiebat sine internussione ab ecclesia ad Deum pro eo. S sic per ecclesiae orationem libe ratu best. Secundum, quod constito per testes de morte, licet
164쪽
non ita suerit , potest eligi alter. Et hoe non aliter uerim est, quam quod constito per testes quod maritus Marthae mortuus est, licite ipsa Martha nubit alteri, filiosque generat, & tamen adueniente primo marito, qui reuera non erat mortuus, ad primum maritum qui solus est uere maritus redire eam Oportet, alioquin adultera esset. Sic naq; esset in casu hoc, redderetur Mpe Papae uiuo sponsa sua, etiam non uenienti c quia ubiq; praesens est & ex humano errore electus Papa cessaret. In secundo euentu de dementia perpetua, dicitur quod Papa non potest deponi, sed si constat de dementia perpetua, cum sit mortuus vita. rationali, secundum quam homo est subiectum Papatus, ine c5cilio generali possunt Cardinales procedere ad alterius ylectionem, utpote sede uacante in ueritate: non minus quam cum scdes uacat per renunciationem. In tertio eventu de morte Omnium Cardinalium, dicitur, quod cum ecclesia uideat solu quaeso is sunt, si electio papae non constat ecclesiae sufficienter, tuc nullus est Papa certus ecclesiae,&propterea ecclesia non deponit Papam in foro suo, licet deponat papam in foro conscientiae. Hoc autem non solum posse, sed debere ecclesiam facere , ex eo patet, quod ille posset eam decipere dicendo se electum , α tamen non esset. Vnde euetus iste, di quartus de desectu probationis, nihil aliud inserunt nisi quod Papa incertus ecclesiae potest deponit: quod gratis conceditur. Sed non est quaestio de hoc, sed de Papa certo : paria enim apud ecclesiam sunt,non
esse & non apparere. In quinto euentu rebellionis communis, dicitur, quod quia non sunt facienda mala ut eueniat bona,nec periculis humanis subueniendum est usurpatione diuinae auctoritatis, nec debent mali ex iniquitate reportare commodum cuiunturia innocentis, non potest Papa deponi. Si enim boni sa ciant quod in se est,& orationi vacent sine intermissione omne Solicitudinem siuam in eum proiicientes, cui est cura de ecclesia, impossibile est ut desit diuinum adiutorium, scriptum est enim timete dominum omnes sancti eius, quoniam nihil deest timentibus eum. In sexto euentu dilatet cessionis post uotum,&iuramentum, breuiter dicitur, quod licet ipse teneatur eκ uoto, di iuramento cedere: ecclesia tamen non potest ipsum ad hoc cogere inuitum, quia potestatem coactivam super fidelem Papam non habet. Et bene hic cave, quia non ualet argumentu,
Papa tenetur ad hoc, ergo Potest ad illud per ecclesiam cogi. patet
165쪽
paretnaque quod tenetur ad solicite vigilandum, ad non tornicandum , & infinita alia, Zc tamen non potest cogi ab ecclesia ut in cap. si Papa. distinctio.H patet. Mibus autem scandalum pretbetur de suo periurio, & uoto facto, & alijs huiusmodi, praeueniens dominus dixit. super cathedram Moysi sederunt scribae,&pharisei: quae dicunt tacite, secundum uero Opera eoiu nolite facere. Et sic patet quod Papa ordinaria potestate a Iasu CHRISTO tanta donatus est, cum ipsius est institutus Vicarius, ut ei Apostoli, ecclesiae singula membra, & comm nitas subiecta sit, ipse uero soli ipsi I g s v ci Ris To subi ctus uiuat, sicut in nullo euentu nulloque casu nisi haeresis propriae sumptae iudicari, aut deponi possit, nisi ab ipso domino Iga v. CHRISTO. Pro cuius fide, ecclesia & apostolica sede haec ipso donante scripsi. Romae die. t a. Octobris Anno Salutis. M. D. XI. etatis uero meae. 63. Rogoque lectores Omnes, ut soli ueritati intenti passiones, sectas, paternas traditiones,casus,uoluntarias glosas,omnemq; nebulam a mentis acie abi jciat,& sic censores se exhibeant rectos. Ad Dei, di Gloriose Vi ginis Mariae, &Apostolorum Petri, & Pauli laudem, di honorem . Amen.
Tractatus Thomae de Vio Caietani Cardinalis S. Systide c5, paratione Autoritatis Papae:& Concilij. Finis.
166쪽
PROLOGUS, IN QVO RATIO, INTENTIO. ordo ue operis est. HA R iTAs Iesia Christi, sanctaeq; eius ecclesiae, Reuerendisi. in Christo pater, protector & do manie , cogur me uirum periculosiuin, eneruatore ecclesiasticae potestatis, falsarium, adulatorem atq, blasphemum, ad haec quidem exemplum ita et an . - ἡ ΦΠβ ςqRi qui cum malediceretur non maledice.
. .: ' ς RV m CDntra doctrinam in opusculo de comparatione auctoritatis papae&concub per me edito tua q Reuc
opus illud scripsisse me ibi sum contestatus facile soluerentur. qu 1a tamen sapientibus S minus sapientibus debitores sumus, qui parati esse debemus omni postenti nos rationem reddere de ea quῖ in nobis est fide. ideo responsones iuxta obiectorum amplitudinem extendentis fiunt. Visus est autem conueniens ordo, si Oolemones iuxta ordinem capitulorum illius libelli afferant atq; solvantur. erunt siquidem haec uelut c5mentaria illius. RO'o Igitur In primis omnes,ut meminerint sermonis formalis N lubiectae materiae, meditenturqi diutius, antequa sententia multiplicatas argumentis pro gloria ingenij, res Ungitur, in x siputationem dialecticam aut etiam sophisticam deducatur. Et quoniam comunia singulis,& radices ramis praeponi dicunt.ideo & latius & altius secundum uires repetenda sent rei huius fundamenta. Sciendum itaq; est, P eum
aura positiva ab ecclesiastica snp- - - - ο Uns re I nutus iunciamenta. Sciendum itaq; est, in eum
aura politiua ab ecclesiastica sint condita potestate.& in questionem uersetur ipsius auctoritatis ecclesiasticae sibiectum, non ex
aure positivo, sed naturali uel diuino, aut utroq; ueritas pendecut ex causa, a positivo autem iure ut a teste. Et secundum luminis mihi conce si facultatam duo sola sunt fundamenta alteru
167쪽
iuris naturalis, alterum iuris diuini in quibus uniuersia moIes doctrine extollentis comunitatem ecciesiae supra papam in potestate, silc quod papa sit illi stibditus, sustinetur, qua si evulsa fuerint, ruent omnia. Primo igitur hic tractanda sunt sex capitu-
Iis , deinde sigillatim singulis iuxta propositum ordinem respondendum. IN Q vo FuNDAMEN TvM IVRIs N AT v R AE aminaturi cap. I.
EX N A et v n A tr igitur iure stabilitur auctoritas comunistatis ecclesiae supra papam, in hoc.quod de iure naturae est, quod comunitas persecta& libera est,ad quam spectat prouidere sibi de principe, & tueri se contra eum quando in destructi nena utitur potestate, & cogere, punire ac amouere illum quando demeretur. Huic.n. principio si adiungatur, quod ecclesia uniuersalis est comunitas perfecta & Iibera, & quod ordo gratit institutus a Iesu Christo hon tollit sed perscit naturam, manifeste concluditur, quod ad ecclesiam uniuersalem spectat prouidere sibi de papa, & tueri se contra eum, & punire, ac etiam deponere illum, & uniuersaliter esse supra illum. H Ag C RATIO quavis in ca. ατ soluta sit, ex eo quod dominus Iesius ecclesiam non relio uit in hoc liberam, altius tamen eadem tractando dicimus, quod natura regis cum sit multiplex ex ipso naturae sonte cnam quoddam naturaliter in uno,qui est naturale caput comunicationis illius, residet, ut patet in regimine domus, cuius auctoritas naturaliter in patre familias est. quoddauero naturaliter in ipsa comunitate multitudinis manet,ut patet in regimine ciuitatis, cluso omni superaddito dominio eccle- fasticum regimen cum domesticum Sc ciuile complectatur iuxta
illud apostoli ad Ephe. estis ciues sanctorum & domestici dei θae per hoc altius quid sit,non ex diuinae potentiae imensitate,nec ex diuine sapientiet, iustitiae aut bonitatis decentia quoniam noest impossibile apud deum omne uerbum,nec dedecere deum potest quicquid uuld qualis naturae sit , sed ex ipsa natura facti contemplandum est. Sicut. n.domesticum reginae & politicum ex ipsis diffinimns, ita oportet ecclesiastici regiminis naturam ex seipso speculari. Et quoniam naturalis propagatio regiminis scutia aliarum rerum, orret rei naturam ostendit . libet intueri quod
168쪽
ecclesia non a singularibus aut cdmunitate,sed a capite homo geneo Iesu Christo initium sumpsit originis, persectionis N potestatis. propter quod ecclesiet suae dixit Ioan. xv. non uos me elegistis, sed ego elegi uos Natura igitur ecclesiastici regiminis
ab ipsa sua natiuitate est, non ut in comunitate sit,nec ut a comunitate ad unum uel plures derivetur quemadmodum accidit in regimine ciuili humano sed ut in uno certo principe suapte natura fit. Et cum princeps iste unus atq; idem dominus Iesus heri hodie & in secula uiuat & regnet, secundum naturalis iuris consequentiam oportet,ut ad ipsum principem non ad comunitate ecclesiae spectet in sua absentia ordinare de uicario, non comunitatis ecclesiae quae utpote serua nata, principandi iure earet sed ipsius principis naturalis domini comunitatis ecciςsiae. Et liqς ipsum saluator noster per semetipsum exequi dignatus est, dum pρtrum apostolum solum instituit suum uicarium pQst resilirem0
nem, antequa coelo S ascenderet, ut patet Ioan. ulti. Relinquitur igitur quod sicut princeps ecclesiae non a comunitate ecclesiae naturalite auctoritatem habet,'ita illius uicarius non ab ecclesiae comunitate, sed a Iesu Christo autoritatem naturaliter habet. Patet ergo primo, quod ecclesiae comunitas secundum Propriam naturam considerata, non est talis naturae,ut ad ipsam φρctet prouidere sibi de principe, M per hoc nec ad ipsam specta
suapte natura punire,deponere;& alia huiusmodi contra princi rem suum, quia serua cui dictum est) nata est. Patet secundo, quod ecclesiae comunitas secundum propriam naturam sumpta non est talis naturat, ut ad ipsiam spectet instituere aut destituere uicarium sui principis , qui uocatur papa. Et si ecclesiae comuni tas potestatem aliquam habet in disponendo de uicario ptinc 'pis, quaecunq; stilla, non habet illam ex sua natura,sed aliunde. E x H I s autem facile patet evulsum esse fundamentum iuri naturalis pro potestate ecclesiae supra papam, quoniam falsum assumit, dicendo ecclesiam esse comunitatem liberam quo ad ius principandi , licet sit semina libera libertate gratis , quin po tius ex ipso naturi iure supposita ecclesiae natura, quam dςus illi statuit, oppositum sequi monstratum est. Vnde ordo gratiae non tollit in ecclesa natum ordinem,qui ibi natus est,esse. Non. n. in ecclesia natus est esse ordo talis, ut eius sit ius principatus, ει agratiae ordine toti tur, sed in ecclesia ex sua natura natus est Ordo talis, ut ius principatum sit non in se, sed in domino suo na-
169쪽
t all. ut hunc naturae ordinem in ecclesia consequens est quod gratia non tollat sed perficiat, di Iesu Christi sapientia dispones
omnia suauiter complectatur. Facillime quoq; patet ex hac radice prouenire, quod omnia quae inducuntur conuenire alicui eorpori mystico ad ius principatus spectantia, non spectant ad comunitatem ecclesiet ex sua natura. Dico autem ad ius principatus spectantia, propter ea quae ad priuatas personas spectant, ut uim ui repellere cum moderaminae inculpate tutelae ,& auferre
gladium de manu furiosi, di siquid elusinodi est. haec siquidem discernendo non fallemur. Signum autem infallibile seruitutis ecclesiae comunitatis quo ad ius principatus est,quod non potest sibiipsi regi me retinere. nec duobus aut tribus comittere . haec enim posse comunitatem liberam manifestum est. Potest enim &Per seipsam regere, potest & triuuiratum instituere, & alia huiusmodi,etiam supra regem quem eligunt. quod ecclesiam non posse manifeste liquet, alioquin posset aut in pluribus simul locare potestatem iurisditionis papet, aut officium aliquod supra papa quo ad iurisditionem & regimen ecclesiae instituere in uno uel pluribus suppositis, sic & a talibus nominandis, quod loco ipsiuς comunitatis ecclesiae, ecclesiam & papam regeret. Quia igitur naturale ius fundatum supra ipsam ecclesiae naturam,non instituit ecclesiam supra Iesu Christi uicarium,perscrutandum est,aualiunde ex iure. sdiuino ecclesiae comunitas hoc habeat ius.
O pro quo ecclesia sumitur , cum dicitur, die α-
ET Lica et hoc a minis assi etur, & in Constantlansi atque Basiliensi concilijsdiffinitum sit, quod ab ipso princupe Iesu Christo, ecclesiae comunitas habet imediate potestatem supra papam ipsius principis uicarium, nulli bi tamen in sacra scriptura in qua ius diuinum promulgatur hoc haberi asseritur, nisi Matth. t 8. ubi dominus alti Si peccauerit in te frater tuus& & subdit. Dic ecclesiae, & si ecclesiam non audierit, sit tibi sicut ethnicus & publicanus. amen dico uobis quaecunq; solueritis sit'. per terram, erunt soluta de in coelo, & quicunq; ligaueritis ru' per terram, erunt ligata, & in coelo. In his enim uerbis patet u
170쪽
ecclesiae, non alicui eius membro cecclesia. n. non aliquod meam abrum,sed collectione eorum significat datum est ut audiat, ex- comunicet, liget soluat omnem fratrem ,& quaecunq; super ter, , ram. Pluraliter quippe subiectu est, quaecunq; solueritis, ad ostendendum ecclesiae autoritatem. Ex hoc textu apparet primo ,
quod ecclesia habet imediate autoritatem a domino Iesu Cliti- , sto. Per seipsum quippe hoc dixit ecclesiae, non minus qua Petro cum dixit, pasce oves meas & quicquid Qtueris super terra &Qui Apparet secundo,quod cum uicarius principis huius sit frater cuiusq; fidelis ciuxta illud Matth. 23. omnes uos fratres estis spsi peccauerit in me, potest denunciari ecclesiae. & procedi secundum subsequentia. Apparet tertio, quia eiusdem potestatis est esse ordinarium iudicem uicar ij principis & aliorum lingulorum membrorum ecclesiae di ordinare de illis, quod ex hoc eodem.textu ecclesis comunitas instituta est simpliciter superior ad ordinandum de uicario domini & alijs ecclesiae membris. Η AE C RATIO quavis in cap.9.illius libelli multipliciter tractata ac soluta sit, altius tamen & latius c si fieri a me potest r petenda est, quia hinc omnia pendent. Et quoniam principia cognoscimus ex terminis, examinemus primo quomo Oportet hic sumi ecclesiam cum dicitur. dic ecclesiae,& si ecclesam non audierit&c. Oportet iraq; sermonem hunc uerificari de ecclesia, aut uniuersaliter.i. de omni ecclesia, aut singulariter de ecclesia uniuersali, seu de ecclesia simpliciter, aut de aliqua determinata ecclesia, aut de ecclesia indistincte non determinando hanc uel illam. Cum enim sermo sit de ecclesia in actu audiendi & iudicandi, alius modus esse non potest, quo de ecclesia hoc uerificetur.
Oportet enim aut omnibus,aut alicui ecclesiae, aut toti uniuersiali ecclesiae competere iudicium hoc a domino traditum . . ...i
Et quidem quod non singulariter de sola uniuersali ecclesia sermo sit ex hoc conuincitur,quod priceptum hoc domini de dctiaciatione peccantis proximi in me, non me obligat ad recurrendum ad uniuersalem ecclesia. Non. n. oportet ut peccante in me fratre meo,&post adbibitos testes incorrigibiliter pernicioso, dica concilio uniuersalis ccclesiaeuit patet. Et tamen si sermo iste esset desola uniuersali ecclesia, praeceptum domini ad hoc obligaret,quia obligat ad dicendu ecclesis uniuersiali iuxta hunc sciari sum. Eslet. n.sensus. si peccauerit in te frater tuus &c. dic ecclesia
uniuersali. Ampsiva. Si in hoc textu data est potestas ecclesiae