장음표시 사용
51쪽
Initium voro saciendum est a Comat Θ, tamquam Baanimalis Virtutis assectione, cuius iam IIII POCRAῬES ma
gnus diligontoni instituit observationem et frequentem cit montionem, quam deinde GALEMUS largis commen tariis adauxit. Coma Hippoc RATI et GALENO VOCatur Propensio vel delatio in somnum κατανορῶ εἰς suνον, GAL. COInm. in Hipp. Epid. L. III. s. 1 t. T.), quum aegri ereCto animo vigilare nequeunt, Sed oculis conniventibus Vel alto voltonui somno Vel vigiliis detinentur. Neque re Vera SO Innus Coma est, sed illius praeter naturam quoddam de siderium κυ; uαίων, Somnum appetere .
GΛΕΕxUS de Comato c. 2.) duas species distinguit, quibus hoc quidem commutas est, quod oculos Aperire non posSint, Sed mox graventur et dormire velint. Pro Prium vero alterius , quod hi quidem dormiant mox et profunde et diu, hi V0ro vigilos sese Cir umvolvant στρεφοl ενοι), iterum iteruinque turbati mentis imagini bus et phantasmatibus, quibus somnus interciditur; unde
perpetuo quidem Vigiles manent, surge e vero non Va lent et vigilantium munera obire, nec tamen; Si Conces seriS Somnum, obdormiunt, Sed gravantur solummodo βαρυνονται), tandemque ne Spem quidem Servant, Sese Somnum ESSΘ CaptuPOS. Ouam secundum diversitatem
Coma modo somnolentum υπνωδες est, et huic quidem proprie locus est in typhodibus malis, modo, sed rarius, Vigil l 9υπνον .Igitur coma somnolentum βαρυ, δυσδιεγερτον , eriquo interdum difficulter expsrgefiunt, nasci dicitur ob humorum Crudorum set crassorum GAL. in ΙΙipp. Epid. l3, 3, 62. et 63.), quibus cerebrum irrigatur, copiam, qua lis ebriatis adesse existimabatur, subinde autem Ob SO-
52쪽
lum frigus, quo occupetur primarium animi instrumen
tum , et Saepe ob utramque CAu Sam Coniunctam, nimi
rum ob pituitae plenitudinem, Cerebrum aggravantem ). Praeterea Vero eadem assectio oboriri potost ox imbo cillita is cerebri, Virtut 0 Vitali ad O iam debilitata, ut apertas palpebras Servare non valeant Gal. ad Epid. 3. s. 1. t. 7.). Quae quidem non a pituita, ut praeced011-libus , nascitur, Sed exhausto vel exstincto calore innato εμφυτω θερμH in febribus Vehem sentioribus ot iniis ob orto cerebri refrigerio et prostrata virtute. In hoc in terdum leves somni tenuesque sunt κωμα λεπτυν , idque proprio Vel a Sanguine ad cerebrum congesto et lentorem trahonte vel a biis flava derivabatur, quam Vehementia caloris sobrilis di cobant assatam κατοπτηθεῖσαν , atque
consumto calore nati Vo in melancholicum humorem, cuius frigida natura esset, inspissatam ' ). Et sic qui dem coma phrenitidi et causo, morbis ox frigidis et crassis humoribus minime obortis, subnasci potest, inprimis in pestilenti constitutione humorum Crudorum magna copia ad cerebrum delata μ' ). Fobvis hoc eo male assectis modo nulla est, ubi ex sola frigida et to naci humorct decumbebant, pulsus tunc languidissimus,
tardus, rarus, parvuS Gal. in Epidem. ΙΙΙ. 1. T.), modotopida et mitis χλιαρος , ubi ex 10bribus ardentibus pathsema prodiit; corpus tractanti ponderosum Hie P. Epid.
111. 3. 67 ). Praesagium plerumque malum est, etenim malignas febri 1requens comes accedit CoaC. Praen. 1, 36. - Gai. in Epid. 3, 3, 62.); pessimum autem eSt,
53쪽
ubi sobribus acutioribus Ox facultato vitali exstincla sub nascitur, nam insanabilia sunt ea frigora, cum calidis morbis ot siccis accedunt, teste GALExo in Comm. indictam hist. Hermocratis Epid. ΙΙΙ. 1, 7.). Verumtamen
solvitur stiam sanguine largo eX naribuS Prorumpento, alvo subrubra, abscessibus ad aures, siquidem circa criseos legitimum tempus hao mutationes contigerint.
Aliquando adeo ipsum coma criseos instar fuit post diu trirnas Vigilias, ut G LExus resori in Libro do Crisi
bus pluribus locis. Cf. id. in Prorrh. 1, 63.)
Hic adiiciamus nonnulla dct natura alterius Comatis, quod Vigil dictum est, quamvis per Se quidem ad Sin ceras assectiones typhodes, ad quas Coma somnolentum CBruS etC. Pertinent, res uri non dobsat, sod Qx vigiliis et sopore Ini Xtum quasi palliema essΘ Videatur. Verum partim, quia semel de priore specie disserebatur, quae opposita altera quodammodo illustratur, partim, quia xemplum resert connubii inter typhodem assectum et speciem morbi contrariam, igitur utri usque naturae spΘ- ciebus ACcedere potest, partim denique, quia recentior astas multa de eodem disputavit, ut de typhi, quem
nunc ita Vocamus, Symplomate pathognomoniCO, PXpOners liceat meliorem Partem eorum , quae VetereS de eo animad Verterunt.
Igitur quando aegri aportis oculis Vigilare non Va lent , sed connivent spe conciliandi somni, quem quidem RPPetunt, Sed captare non possunt, coma vigil pati di cebantur. Quae assectio oriri perhibebatur ex Cau
sarum sibi contrariarum conventu, quum humor tenuiS,
GaI. do Ioc. assecl. L. NI. c. G. - in Epiclem. 3, 3, 39. - Paul. Aegiu. L. III. c. s. et 10.
54쪽
calidus, siccus, i. E. bilis flava, cum crasso, frigido, humido, i. e. pituita, Permiritus in cerebro immoderalius
exsuperaret, et Symplomata ederentur singulis humori
bus peculiaria. Bilis enim flava per se quidem pervigi lium cum dolirio, pituita soporom inducit M. Hinc sit,
ut, quoties utraque in cerebro involuerit, Contraria Sym Ptomata aegrum apprehendant, scilicst ut tum vigilet de sipiatque, tum leniter ad soporem dctferatur. Altera e iam statuenda est causa, sanguinis biliosi copia, quae quidsm sobrili aestu inspissata modo supra descripto S. 17. lentorem contraxerit, quo, cerebrum graVante, sopor gignatur, ob bilis autem admixtas roliquias deli rium si vigiliae concilientur. GaI. in Prorrh. I. c. . Et ubi humoros illi asqua copia redundent, exquisitum α- α ριβἐς Vocatur coma Vigil, si exsuperet alter, ratione Praevalentis, Vel magis coma, Vel magis delirium aegrum urgobit. Altera vero sorma ad lethargom, altera adplirenitidem acc0dit. Paul. Aegin. L. III. c. 10. Galen. deloo. ass. l. C. Et ad hanc quidem causa iam rationem et similitudinem cum duobus vicinis, sibi autem oppositis malis respiciens GALEN Us, et qui eum Sequuntur, mixtam hancasgritudinem ex lethargo si phrsnitide 'q), usi modiam
inter ut Puinque morbum Vocant, unde vario nomine ipsa 'VOCata est. Sic τυφομανία apellatur multis locis Gal. in Prorrh. l. c.; id. de Comate i. c. ; Exegesis Voc. Hipp.
55쪽
Duas autem species huius insomnis cataphoras di stinguit GALExus d. comat. C. 3.); Alteram quidem pi gram νωθραν; , alteram ex Peditam ευκινητoH. Com mune utrique est, quod loquantur patientes set dolirontet moveantur; sic enim a Somnolenta S. lethai gion on
taphora disserunt, in qua neque seorsim quid loquuntur,nsqus sociis ab acclamantibus et Pungentibus. suscitantur. Pigro autem comate detenti, quibus Pituita Osrobri hi Iem copia Vincit, Vix moventur, et maxime delirant, Cum ad somnum se componunt; hoc quidem proximo ad Iethargum accedit, quocum. adeo interdum confundi tur, tum a GALExo ipso, tum ab aliis ; verum in liis sa ciss neque intumescit, nec livida est, ut lethargicis, praeterea modice desudant. Paul. I. c. . Qui d0niquo Expseditum coma patiuntur, facile Surgunt, VOCΘIn et sonum Omnem audientes, et Si tetigeris partem corporis, mox oculos oleuatit et ad tangentem prospiciunt, Vel stupefactis similos GaI. Prorrh. 1, 1. fixo obtutu diu tissime in unum locum intuentur. Ouamdiu vero ipsi cataphora premuntur, manus disiiciunt, Vel crus, vel
univerSum Corpus iactant, ratione mentis alienatiotismdemonstrante. Intserdum adeo repente et desipientos ex
siliunt. Et ita quidem comparata assectio haud multum dissert a phronitide, cui ipsa Saepius adiungitur decur
renti. Alvus et urina supprimuntur, qua Θ Si sorte ex eat, tenuis est. decolor, turbata interdum et iumentosa
Paul. I. c. . Ceteroquin pro illa pathematis divorsitato pulsus etiam divorsi sunt, ambigunt enim inter illos, qui
lethargicis et phreniticis adsunt, minus CelereS.et sve quentes et languidiores, quam in phrenitide, validioros autem; quam in Iethargo. Accuratius etiam hos dssori bit Galen. d. caus. puls. L. IV. c. 16. et de puls. ad ii
Ton. c. 12. Febris ubiqus hanc assectionem comitatur, inflammations autem Vacare potest, GALE No enim Phre
niticum coma vigil a non phrenitico distinguitur d. co mat. 3. , Prouti cum phrenitide coniunctum, vel sins
56쪽
sa occurrat. Qua de causa, quia vel phrenitidi vol Io thargo vel aliis similibus assectibus associatur, a pleris que non tamquam morbus peculiaris, qui per se existit, sod ut symptoma describitur, non tamen Simplex, sed
nem si reliquas animi facultates pertinsent. Ab hac autom auctorum fere Communi, ut Videtur, Sententia AV1-cΕus4 Qxcedit', qui ut morbum Specificum et per se natum describit l. o. Interdum typhomania, ubi materia morbifica acrior suasorit, in phrenitidem terminatur; Saepius vero pars tonuior, Vel concocta, Vel digeSta et eVacuata est, re mansit autem Crassior, frigidior, quam serius demum calor innatus vel Omnino non potest evincere; hic lethar gus supervenit GAL. Prorrh. 1, 1. de Comate C. 4. . Secundum haec autem exitus mali divinari potest et pes riculi magnitudo aestimari. Praeterea quae de comatis somnolenti praesagio animadvertebantur, eadem de vi gili specie dicta accipiantur. Saepissime semitertianaos obri malignas comes accessit GAL. de Typis c. 4.). Curam utraque ComatiS SpecieS communem habebat cum iis morbis, quorum tamquam symptoma existit, Cum te thargo scilicet, causo, phrenitide etc. Primas partes Vonae sectio gerebat, ubi per VireS et aetatem permitte batur, humor peccans deinde a capit repellendus erat. Quod quomodo instituerint, docetur PAUL. AEG. ΙΙΙ. c. 10. GAL. loc. assecl. III. c. 6. ALEX. TRALL. L. I. C. 14. AVicΕxx. 1. C.; insuper iis locis, quibus de ratione phrs nitidi si lothargo modondi disseritur apud eosdem, ARE TAEUM Cur. acutor. 1, 1. , GAL. Meth. med. L. XIII. c.
Ad similitudinem comatis somnolenti βαρέως θ pro ximse accedit, quod Pathema carus nuncupatur καρος R
57쪽
καρη, quia Caput praecipue Iaesum apparebat . Sic qui dom GALEso vitium dicitur in anteriore parte capitis circa Vontriculos cerebri Sedem figens, in quo sensus otmotus facultas pereat, respiratione tamen illaesari. Tosis Ax11o ex POs1DONIO s 1 etrab. II. 2, 5 qui eo labo rant , somno profundo detinentur ), ac si stimulentur,
sentiunt quidem, non tamen loquuntur, neque oculos aperiunt. GALENUS autem ΙΟC. asseCt. l. C.) animadvertit, ubi anterior duntaxat cerebri pars assiciatur, solam linguas motionem Vitio carere, reliquas Vero faciei par tes omnes, quippe quae a parte Cerebri laeSa nervos ac cipiant, in altera scilicet parte, dextra aut Sinistra, Sen
sum et motum Voluntarium amittere. Eodem loco men
iis otiam actiones addit oblaedi, et disertis vorbis doditarent. sympi c. 3.) carum Vocat facultatis imaginatricis paralysin. Huius enim VirtutiS SedeS, unde nervi sensuum discedorsent, perhibebatur, GALENO et AvicΕxxΛ testi bus, propter mollitiem pars cerebri anterior, sicut propter duritiem pars poSterior memoriae domici lium, media, rationis. HiPPOCRATES Vero eundem assectum appellare solet αφωνίαν, Galen. ad Aphor. L. 5. 3. 5.), interdum etiam nominΘ κατοχου nihil aliud nisi hanc soporis speciem significare videtur. Ri A κΕs Mauritanus ad Almansor. L. IX. c. 5.) idem ma 1uin sub titulo Sung 11 descripsit, ut Moxae Axus iam
observavit; ot hoc sere modo: Est Suboth, ubi aliquis
quasi dormiens iacet, et tamen Sentit et movetur, ubi stimulo petebatur, sed levi admodum motu. Apud alios autom Arabes Subeth nomine coma Seu cataphora, apud alios doni liis Isthargus intelligendus est, unde novum
argumentum accedit, hasce tres assectiones inter sese ar ctissims fuisse connexas et conspicuos habuisse transitus;
aL. comm. in Aphor. L. V. R. 5. - de IOC. assecl. L. IV. c. B.; qui Iocus circa doctrinam ost Caro veterum C assicus eΝt.' OaL. in Hipp. Prorrh. I, 63. ιοῦ καὶ δυσδιεγερτος υπνος.
58쪽
ut in unum pathema, quaSi in genus, convenerint, idem, quod τυς ωδες Veteres Graeci nominarint, Mauritani usero Suboth. Carum vero illi discernebant morbosum si non .morbosum. Hic dicebatur SomnuS Profundus, qua lis interdum nullam comitaretur morbum, sed ex vini immodico usu fiebat HiPP. et GA L. Aphor. V. 5.), otin pueris plerumque Propter maiorem VapGrum et exha lationum benigniorum copiam, quae cerebro incumberet,
nasci videbatur. Quae ebrietatis assectio spurii, vel im proprio dicti, vel boni cavi nomen accipiebat. G L. in Prorrh. 1, 63. Morbosum autem habebant, qui laesio
nom aliquam cerebri insequeretur, eumque modo mitio-rom modo pernicioSum. Mitior dicebatur somnus altus
Oxcitatu difficilis SAL. et Hidv. Prorrh. l. c. , qualis acgris interdum, qui complures dies Vigiles permanse
rant, Superveniebat, noctu dieque continuatus, et qui magnum adserebat auxilium, inprimis insantibus, test GALYso I. c.). Atque is quidem a cataphora Somno Ionia non distabat, et proprie ita Vocandus ost. Per nicioso autem caro aeger correptus, et repente quidem plerumque, iacet, tum motu, tum sen3u privatus GAL. ad Aph. l. c.), etiamsi vel stimules, serias aut inclamitos. Et hic quidem solus est, qui Proprie carus dicituri oboritur capite Vehementer Contuso GAL. lin Prorrh. l. c.), Vel ubi Osse calvariae Vehementer at trito Vol terebra perforato membranae cerebri incauto deprimuntur, unde ventriculi cerebri, inprimis modii malo habeant. Praetersa vel, sementes dolores eundemas ctum ad tuosere perhibentur, concidente exinde ro hors animalis spiritus , quem in Ventriculis Servari GALEsus existimabat, tamquam Primum animae inStrumentum ad sensum et motum in universas corporis partes t
transmittendos. Nonnunquam accessionibus morborum
labrilibus additur delirio stipatis, Η1PPOcRΑΥΕ et GALENO testibus, eadem plane ratione, qua coma, ubi cerebrum, nativo CaIore exhausto, refrigeratum eSt. GAL. IOC.
59쪽
asL L. ΙΙ. c. 5. L. III. c. 4.). Eundem praeterea osso
ctum esse putabant constipationiS SummRO στεγναι σεως , qua non carus Solum, Sed Cetera Eliam Vitia Soporosa stapoplexia ipsa conciliarentur. Atque id est, quod ab II1s
βων ἀπολυφιες interceptiones) το Gcυμα λυπεουσιν. Quum Vero constipatae vel interceptae fuerint arteriae, i. O san guilas oppletae, ut nullus amplius in ipsiS Vacuus rolin quatur locus, in quem, dum per diastolen distenduntur, aerem externum et SpirituS attrahere POSsint, transspi ratio autem, propter ObStructa Oscula, et caloris cum aere communicatio sublatae, tunc Sus Catio instat, si Ox stinguitur calor innatus, et qui hoc patiuntur, cito sensum et motum totius Corporis amittunt. GΛL. domorb. 3.). Alia Causa mali, Saltem mitioris cari, in Veniebatur in pituita cerobrum hume tanto et vehemen er refrigerante, in principiis febrium eX eodsm humors mundarum; namque Somnolentos et vel nosos lassectus,mnes frigidarum causarum ferebant soboles. Simili modo enonis, quae frigida VOCabantur, B. g. hyoscyamo,aandragora, cicuta, Omnia haec Pathemata provocaribsservabant. GΛL. Ioc. ass. L. II, C. 5.; Caus. Sympi... ΙΙ, o. T. . Eandem quidem frigidam materiam, quam a Caro, Suspicabantur in apoplexia et morbo comitiali. issorsebat lautem ipsis apoplexia a caro respiratione Veli lienter laesa et steriorOsa, Praeterea paralySi, quae SolutaΘ3Oplexiae creberrime SusCederet, caro autem sinito, saepsina Valetudo subsequebatur. Ceteroquin in hoc et lin epile-;ia ventriculi potius, minus corpus cerebri, in apoplexia item corpus magis assici; in caro quidem anterior pars,l apoplexia autem morboqus comitiali et haec et posterior mitem mali excipers putabantur. GAL. loc. asLL. IV, C. 3. . Quam prognosticam vim carus habuerit, partim ex, quae modo relata sunt, partim comparatis iis, quae pra de comate commemorata, sacile quisque SupplΘ t. Sic etiam cura cf. GAL. Loc. ass. L. 2, e. 5.θ
60쪽
Intor carum et coma Vigil mediao naturas ha bobatur lethargu S, Sopor praeter naturam Continuus,inoxpugnabilem dormiendi necessitatom ac oblivion0m in ducons, cum febre miti, lenta, pituitam in Capiis putre . factam prosecuta. GAL. Desin. medio. - Ιd. Meth. med. XIII, 21. - CELS. L. ΙΙΙ. c. 20.) CAEL1O AungL14xo doacui. L. 2. C. 1. deriVatur R et αργία aliis aliter, sod nullo rsi discrimine), et ex SORANo Methodico, iquem Iatinum illo reddidit, dicitur: pressura oppressio facul tatis animalis) celeris vel acuta, cum acuta febre, pulsu magno et tardo, inani, frequens in senibus. Eodom locoonarrantur complures lethargi definitiones propositas ab
auctoribus, qui omnes conveniunt, laesas in eo esse Cum sobro principes animi facultates GAL. Loc. ass. L. 3. c. 6 et T.), prae ceteris memoriam et rationem. Motionis si sonsus sacultas infirma quidem est et torpet, nec tamen prorsus abolita. GAL, Disser. Sympl. 3. 3 In uni vorsum et improprio lethargus dicitur pro omni somno, qui difficitum habst expergefactionem, quemadmodum coma generatim Vocatum; interdum Simplex est et ex quisitus , ex uno, simplici humore, scilicst pituita cfre brum humectante ; interdum mixtus dicebatur , humore bilioso accedente, quod malum τυφαγμανία aliaS appella batur. GAL. in II. Prorrhet. Ι. 1. 1.). Praeterea uti as sectus supra descripti, similiter et ipso confunditur cum ceteris cataphoricis malis, ita, ut Omnium Singula nOmina promiscue interdum ponantur. GAL. Meth. med. 1. o. - Id de Simpl. med. lacult. XI, C. 15. - COac. Praen. L. II, a. 2. Circa naturam causae inisernao Iotharot vesteres non
plano inter se conveniunt; a Celseris enim AVIcENNA Can. L. 3. Fen. 1. tr. 3. o. T.) est alii inter Arabes dis