Francisci Zypaei ... Opera omnia, nunc primùm in duos tomos redacta; ac in multis ab authore locis aucta & emendata; quorum elenchum altera post epistolam dedicatoriam pagina indicabit Iudex magistratus senator libris 4. exhibitus. 1. Virtutes. 2. Iu

발행: 1675년

분량: 223페이지

출처: archive.org

분류:

101쪽

D1ntia subditos suo Principi reddit obse- Sed de maxime Magistratuum crudelitas 31. quentissimos. magni faeiunt pyrouinciales, ser- furorem populi prouocat, di si VΠqMm Q Clementi

uari sibi veterem consuetudinem, ut loquitur in casu, hoc maxime recidit in auctor . Martian. in D. D. de lus ; sed & in Principem aD de Ofproconsui. &, utcumque subinde mi- Imperium excutiturisi ament Imperium P

VH ue tast imperinlix, ctai vel ei pes, crudeles non sint; crudeles nonaole

subditorum vetera iura, vel immunitates fert, rent Magistratus. Errat , Inquit Senec. m. i. vel adauget ι redditur tamen re ipsa tutior ec c. is. da clem. si quis existimat tutum esse ibi Se- firmior. vi recte Theopontus Spartanorum gem, ubi nibita regervium est. rex uxori r iam potestatem ab eo imminu- tate mutua paciscenda. & Plutarchus. Regestam conquerenti respondit. nam ut elegan- ina pro tu , manni subditos timen ν ,

in ' ter scribit Valerius Max. lib. . cap. i. socium QR Hςi RVm , . .

Theoponti commemorans; ea demum tuta Neronem vox illa Flauit Tribum rogati,qui ia .rentis est . qua viribus suis ponit modum. bus de causis ad obliuionem sacr menti prin eoesum ita . a 2. Quinimo qui prudentiae nomine laudatic cessii t Z Oderam te, inquit, nec quisquam usii abstinentia. Ea ordia res suere Principes, quamquam arbitrio suo stilior militum fuit, dum amari mouisti: ossius y-ri μ' possent noua vectigalia imponere, non aliter Gui; postquam paricida marru, ct uxoru, μητι licere sibi voluerunt, quam si comitiis ex mo- ga, boris, o me diariis extitist. 1ae.1ita is .

re euocatis, Statibus, ut nos loquimur, eOn- Iustum Principem timent mali, crudelem mellatis, id probetur. Parr. lib. 6. mnes: vivum execrantur, sublatum ex ocu-

ruapit. Regni ac Reipub. quies nulla re lis diris deuouent,& publico gaudici De Ne- magis conseruatur, quam humanitate de bene- ronis nece tantum gaudium extitit publice,ut uolentia Principum, cui respondet amor suia plebs pileata tota urbe discurreret. Sueton. ditorum. noua vectigalia utrumque osten- c. 7. De Tiberio , c.7s. morte eius ita elatu alunt. est populus, ut ad primum nuntium dii cur-Et ideo tam iustὶ quam prudenter Vlpian. rentes pars Tiberium in Tiberim trahi cla- in I. . Dal. de publie. θ vest. in omnibus maret, pars terram matrem, Deosque manes vectigalibus sere eonsuetudo spectari solit: oraret, ne mortuo sedem ullam nisi inter im- idque principalibus constitutionibus conti- pios darent. Domitiano similiter occiso,Suet. netur. & Paulus in I. licitatio. q. earum. D. eο- c. 23. senatus adeo laetatus est, ut repleta ce iam. Earum , inquit, rerum, quarum vectigat latim curia non temperaret quin mortuum numquam proitum est, proari non debιt. dc contumeliosissimo atque acerbissimo accla-Ιmperatores in ι. si prouincialium, C. noua vcsti- mationum genere laceraret. De ali js a lia. Vigalia institui non posse, in verbis, o probatηm tellio etiamnum vivo tanta rerum ludibria ir- fuerit ultra antiquam censuetudinem. & denique rogata , quibusdam stercore, & coeno inces- ipse Iustinianus in Nine a 3. e. 3 i .his verbis: sentibus, ut minus fuerit apud Gemonias t Neque enim sustinemus astaris suin ad alios δε- minutissimis ictibus excarnificari, & unco inferri, aut tam immitem preponere sermulam, ut Tiberim trahi. quotidie rectigalia augeantur , o quemadmodum Ab antiquo sapiente dictum t Aliena san- superius edocti 'min, o quiarvis, quintupla, guini parce, ut tuo. tum scilicet charitate quae atque a b decvis maiora irruentur. Cum nihiι proximo debetur, tum metu, ne qui effuderam magno pudia, atque tam sero a sestemm, rit sanguinem, effundatur sanguis illius. pre- quam ne nouo quispiam vectigali oneretur. Novum liosus aeque est sanguis agasonis ac regis , se autem fuerit, non tantum suod nunc primum im- ui ac liberi, cucurbitae atque Imperatoris. θpotum suerit, sed etiam quod primum modum nus enim est Deus omnium, unus creator, excedat. Hactenus bene & prudenter Iustinia- unus redemptor, qui aequo iure de omnibus nus. Drusus Frisijs tributum iusserat, modi- statuet, pellem pro pelle exiget, sceptra ligo-cum ; ut in usus militares coria boum pende- nibus aequabit, homicidia, latrocinia, aliaquerent: non intenta cuiusquam cura, quae fir- scelera in omnibus aequo iure vindicabit:imo mitudo, quae mensura: donec Clenius Fri- rigidius in Regibus & Magistratibus: Oroitusjs impositus terga urorum delegit, quorum potenter tormenta patientur, quia non recte iu- ad sermam acciperentur. quae res Frisios ad dicarunt,quia sanguinem innoxium sederint, rebellandum adegit. Tac. l. 4. aut ne a suis funderetur non impedierint, eiura. Vehementi ores etiam tabent aculeos latro- susum non vindicauerint.

M Anio cinia Magistratuum, qui nullo iure plebem Ad crudelitatem pertinet metus tque miluum sunt. exhauriunt concussionibus, & hostili pecula' nae imperantium,seu Magistratuum. Nec Verisitu. quia Magistratuum facinora Principi im- inquit Cicero, vila vis imperi, tanta est,qua praseputantur, qui non emendat; minorumque mente metu possit esse diuturna. Recte Camillus, scelera Magistratibus , qui non puniunt. apud Livium Lin.ot populos inter stem et mi prosecto numquam nimia potest esse diligen- sustensos animi habetis, O vestram itaque dr 3stia in inquirendis his reis r numquam nimia curam, quam primum absolui, ct illorum ani- seueritas in puniendis rite conuictis: nulla se- ηιοι dum expectationestupent, seu poena, seu be-curitas in neglectis. exercita diu populi pa- neficio praoccupari variet. Silures vulgato rutientia erumpit in furorem, cui crin Masi- more quod Imperator dixisset, ut Sicambros stratus saepe nec Princeps par siti ita Sylurum nomen penitus extinguendu,t. 3 a

102쪽

Senator. Lib

rie. in desertione pertinues manebant. Futuri mali apprehenso violcntius suadet , quam praeteriti recordatio. magis agitat cura imminentis periculi, citiam memoria iniecti. qui de vita sua diuidit, aliena morte suam vitare nititur, atque ex d speratione in spem erigitur, & periculosa Principibus atque Magistratibus consilia, spes de metus eloquentissimi persuasores, ubi audendum, aut moriendum creditur. Cui ant porro Mam-sbatus atque Principes , ne in huius nucii praecipitia suos agitent, ne minas iniiciant, metum incutiant, de insurgundi necessitatem: si quid imprudenter factum fuerit, emol- l liant, inflictumque aculeum euellant; aut

si memoriam nimis tenacem vereantur, honoribus atque praemijs alibi datis, ubi nocere non possunt, medeantur. Adeoque de contumelia abstineant ; de in uxores praesertim magnatum licentia; maie-- statem sine fastu tueantur; in verbis ab acerbitate caueant;aliorum contemptu,atq; ira prudentiae aduersa: ingenia suorum noscant,atque. ambitiosa honoribus mulceant. de iis, quibus nocere non possint, nihil temere auti impiudenter statuant; sed negotus mature discusiis: adhibitis etiam inconsilium fidissimis aeque ac peritissimis. Iustitiam porro& summe colat ipse Princeps &. Magistratus. qui in eam peccauerint seuerὰ emendet; deliberalibus stipendi js ne corruptibili auro geant praecaudat. exemplo Cambysis, qui atroci de noua poena, nequis postea corrumpi Iudex pollet, prouidit. 37. Denique in omnia Magistratuum crimina, Subditorum quibus populus ad seditionem aut rebellione z. Quori posset, Quam rigidissime animaduer

η ' tat per se, Magistratus maiores in minores. Subditorum etiam vitia Principes ac Magistratus coerceant, mutua odia tollere nitantur. audiant Iustin. in fluidi de mandat. Princip. c. a. Conueniens est, inquit, te prouidere, ut nulli populi ciuitatum alterutru seditionem faciant, sed omnem pacem esse Dei ciuitatiabas. Veterem nobilitatem de prassertim pauperem ab ignominia dc paupertate vindicabit e locupletibus matrimoniis, quaestuosis muneribus. periculosa paupertas in magnis, & nobilibus animis, munificentia ac liberalitate ab alijs cogitationibus auocanda est.

Mechanicarum artium magnam curam habeat : mechanica opera plurima instituat: negotiatoribus , ut volentes concurrant, magnam det immunitatem.

3 8. Omni modo allaboret ut merci in Onijs de

Meteims artibus populus implicetur; ne ocietur , di-nia , artis. testat imo, saltem nullatenus egeat: ne ducia auwm ra plebem necessitas in facinora impellata nihil non suadet, & audet egestas. opulentus populus grauiora 3c grandiora tributa sine taedio soluit , merces abundanter illatae sine murmure vectigalia pendunt. Optime id norunt Bataui, qui omne in id studium contulerunt, ut artes mechanicae de negotiorum cursus undique in suas prouincias abundan-Fr. Dpii Operura Tem. 2.

tcr uerent, vinde neruum belli chim obsequii integritate tot nunc annos tendunt,3 ex angusto orbis angulo tot tantorumque regnorum monarcham, ut mus clephantem,

diuexant. Apposite admodum Mauritius Nais uilis supra vestibulum secretioris cui undam cubiculi scripta habebat tria haec vetiam: rrindi, laese, gheest. lucrare, vive tria bue. ita accidet; si Principes atque Magistiatus lollicite curent, ut annona vilis sit, artes a toele merces abundantes, S ex iis lucrum desideratum, ut sine luxu vivant, parum esse videbitur, si de lucris al;quid pra cidatur, quod in publicum tribuatur. Lx diuerso si populus iis subsidiis destituatur, egeat, iam eat, de languida corpora circumserat, atque his tamen sanguisugae applicen tur , qui reliquum sanguinem exprimant; . non aliud agit ut , quam ut ad si tales casus ante fatum oculis propositum audendos miseri cogantur. r . Sed de pacata Repub. artibus mercibusque massiuente , de fructibus vernaculis abundan- Lux coctare, lumnia sqllicitudine luxus coercendus cmuri est. ne priuati in aluscant, ne Magistratum non fatis audiant, potestatem publicam imminui nullo modo serendum est, nec una quam nisi sorte si non praecautus populi su-ror intumuerit, cui ad tempus cedendum it, dc mutatis forte personis , potestatis tamen ratio semper habeatur. Nocturni coetus de vagationes prohiben- do. dae lunt , scelera suadent, de mala grauia. Nocturni etiam vigiliae Christianorum primitivorum eintus vl- pollerioribus saeculis sublatae, ob mores ali- o ,

quorum malos. Couar. Var. e. I9. Noctu

nas coitiones leges XII. Tab. interdixerunte nocturnum larem occidi permiserunt, secuquam diurnum. iter noctu faciendum non esse,nisi praelato lumine,author Paulus rec.sent. l. I. r. 2 i. quod de multorum statuta recte pro hibent. nox enim de dies distinguendi sunt,ue Dcus Grai.c. r. appellauit lucem diem,& tenebras noctem. qui ous de si clerici vi legis non ligentur, committendum tamen non est, ut securitatem publicam turbent.sed de personae

lius compescendi sunt. Bores. e Mugilhedia I. 3. c.'. ct io. Clodij id de Materni Comm dum Imper. in personatis sicris Matris Deum

trucidare tentantis exempla suadent.

Pzriculo quo i a ciuilibus armis parari po- .i test opponenda est, de in usum reuocanda Armis picti

Constitutio Nouella 8 s. de arvis c. i. r. s. q. instim Mne cui liceat priuato ea habere, vendere, sa-bricare. Cyro de eius Proceribus arma reseris uata. Philistini I. R'. cap. Is . inuent ne Hebraei gladios aut lanceas fabricent. In

AEgypto Mammelucis solis in armis esse licuit. Augusto concilium a Maecenate datum huius rei summam apud se este sineret. dedit iiijs de subactis gentibus iussum arma tradere, ponere. Sed id quidem ubi quietae domi res permittunt, non in tu bidis limitibus : praesertim si absint mi

litum praesidia ; ne vicino hosti moliendi

103쪽

Collegia

Vt in Bel

gio.

xos Fr. Zypari iudex, Magistratus,

quippiam ansa praebeatur in fines milite, ia ar- qua eadem ratione multorum locorum con- morum tractandorum gnaro ciue destitutos. suetudines illud Iuris usurparunte, ut quisquis& continua ciuilia bella Belgis nostris vetue- duos rixantes dei depugnantes, cum possiet in-runt, ne ciues arma ponerent, sed tutandis tercessione sua disiungere, contempserit; ho- muris sumpta hactenus retinerent. Sed de in micidi j correus habeatur. pace collegia Gulden in peculiari sacramento Crudelis sane in patriam est , & ciues, sPrincipi obstricta plerisque Belgicae locis ha- quis ea sit authoritate, aut potentia , Ut cinnbentur. quorum usus saepe compescendis sedi- componere seditionem possit, negligit: si im-tionibus suit salutaris, iuuandis etiam bello pedire, ne Resp. detrimentum capiat, con- Principibus, & magnis olim rebus conscien- temnat: si prohibere, ne iniuria alteri partidis utilis. cum stipendiarios milites census fiat, despiciat: si accessione sua suorumque Principum , ut hodiernae rationes , non- iusta causa victoriam certam sperare possit, , dum solos admisissent. ita ut pacis etiam non se in partem dederit.

tempore t quod conlidit scriban. psit. lib. r. Quod si non liqueat Sylla an Marius po-ς p. 37.) exercitum Principes nostri semper tiori iure nitatur, cum usurpari illud Cicero- haberent. nis potest: Habeo quem Iugiam, quem seq* rDenique collegia & societates ciuicae dili- non habeo; iterum si exiguae causae multus san- genter obseruandae sunt; ne illicitae coeant, guis paretur; in neutras partes ei, qui, ut mox ne licitae aliquid ex lege publica corrumpant. dictum, non est potens, eundum est: tunc I. I. a. D. δε collegijs o corporibω. ne uni plu- ille audiatur stibus collegiis adscribantur. d. l. i. coeant nu re in negociationem, eatque pactiones, quae pinblicis legibus prohibitae non sunt. d. I. . Quod si in Magistratum, in Principem, in Porro in Belgio praeter artium mercium- Remp. moueatur , maiestatis reus fuerit, qui 6ue sodalitia, alia etiam sunt squas suidas Remp. aut Principem, cum iuuare possit, de- diximus publico sacramento Principi ota seruerit. quod si improborum vires nimiae stricta, quibus solet prudenti consilio vir a- sunt, ut inanes irae suturae sint proborum, ser- liquis consularis, aut senatorius praeesse , & uent se Principi, & Reip. in meliora tempora. conuentibus interesser qui possi etiam adul- Vt Ioiadas puerum regem clam educauit in ea pilare si qui periculosi sermones habeantur. usque tempora, quibus Athaliae pellendae iam Demetrius Cynicus a Vespasiano relegatus par esset. est in insulam , quod de Republica parum Allaborandum tamen semper ne medicina caute disputaret. Diogenes quidem & Crates morbo grauior sit, ne victoria crudelis supra Cynicus grauiora pani. Αlia etiam urbium meritum, ne barbararum gentium auxilia v Belgicarum collegia , quae tanquam illarum centur, qui impios ritus inuehant, de quibus membra, iure patrio etiam publica tractant, periculum sit ne pars utraque praedae aliquan- prudenter etiam baberi solent , atque intra do cedat. eos terminos selerior contineri, quos antiqua Et profecto extrema omnia te tanda sunt: eis consuetudo praescripsit, ut publica ita tan- antequam palam ad arma veniatur. Omnia pant, ne tamen ultra crepidas efferantur. sub- consilia priuata, publicaque tentanda, urbiumsidia Principi decernant, leges non ponant, prouinciarumque comitia . quibus, praesertim sed orenti In his laborandum ne a se inuicem, in Gallia, semper rerum nouarum appetente, ne a Magistratibus dissideant, aut controuer- salus publica saepius stetit: emendatis ijs, quaesas, quas publica negotia adserunt aliquan- a ministris regijs peccarentur, postisque limido, seminaria faciant altercationum inter po- tibus , ubi populus excesserat. intercurreripulum & senatum : ne unius corporis mem- tibus Mercuriis Regi populoque gratis, qu hra distrahantur, aut seditiosi sermones nan ruina virtus, integritas, atque intra iustitiae cantur; vel si quid ortum suerit, emendatis sphaeram constantia, huic atque illi aeque pro- utrimque culpis actutum componaturi bata esset. qui numquam nisi bonis artibus sa-Sed & in his seditionibus quaeri solet, quae uores regios ambiuissent, aut popularem gra- snt partes boni ciuis, quiescere, an moueri, tiam affecta sient. saepe, inquam, huiusmodi uis & ui , an partium alteri admoueri debeati solon comitia regibus populisque salutaria suerunt. do in pauci legem sinxerat, si ob discordiam, dissensim ei doctrinae Tholosanus insumit librum de rep. odum nem, seditio atque discessio populi in duas as . Sane nostros iam olim constat ex Tacita partes fieret, & ob eam causam irritatis ani- de morib. German. 'to tempore in s luam auguinis, utrimque arma caperentur, pugnareiur- rijs paIrum . o prisca formidine sacram omnesve; tum qui eo tempore, in eoque casu ciui- eiusdem sanguinis populos legationibus coire. ita delis discordiae non alterutri parti se coniunxe- Sennonibus. De Germanis porro in uniuerrit, sed solitarius separatusve a communi ma- sum coire , nisi quid fortuitum o subitumio ciuitatis secesserit; is domo , patria,omni- inciderit, ceriis diebus, deinde illud ex libem busive fortunis careret, exul, extorrisiue rate ritium quod non Dul , nec iussi conue- esset.&Cic. i. deo Leleganter contendit, quod nimir, sed ct alter, o tertius dies conrasi ο qui potens imminentem iniuriam proximo ne coeuntium absumitur. Infringendae amplae li- non repellit,aeque eadem insimulandus sit cub bcrtati oppositum Commodi consilium, cumpa ic qui parentes,patriam,sociosi; despectat. Marcomannis, di Quadis pacem ea lege OL

Comitia in

dicenda sid

Bono ciui

104쪽

Senator. Lib. III. Cap.IX.

seri: M sape aut pluribus locis conuensas habeunt ; sed semel in vi se dumtaxat, ct in viscerio loco, idi centurione aliquo praebente Romano. Dion. Irag. lib. 78. ita per antithesim Liuius lib. I 3. de libertate AEtolorum & Siculorum restrictione; Sicut vos Na pactι legibus vestris per ΛIagistratus a vobis creatos cm-xilium babetis; sic Sicularum ciuitatibus Drac sar, aut Messanam, aut L libaeum indicitur con

cilium , praetor Romanin conmurru agit, eo imperio euocaιι conuenrunt. Grotius de Repub. Bas.

cap. 6. tumultus nostros Belgicos ob inhibita comitia a vulgo excitatos asserit; dum publico consilio medela querelis dari omittitur. & ndij Senatus Conuiuialis ait Phi- Iippum Bonum Belgicis Prouinciis in unum corpus contractis priuilegia varia , atque inter ea libertatem ubi locorum, quando, &quibus de rebus conueniendi deliberandique pro communis rei commodo dedisse: alij aia serunt solis id Brabantis competiisse , atque ob incommoda secuta publico scito remissum. Laetus prosccto Introitus Brabantiae, libertatem quae in comitiis crit capite sancit, conuocationem tamen Principi tribuit. art. r. Carte lim & prudenter ea comitia habenisa sunt , nec eo tempore , quo ita turbati sunt prouincialium animi, ut si coierint, diuidere non possis, aequa simul atque iniqua peti

turos; quae nec negare possis nec concedere. Si negaueris, in praesens secessior si concesseris; inoartis imposterum aeuum tumultuum seminarium immineat. quo errore Gandauenses olim Comitum auctoritatem adeo deprelia

serunt, tot tantisque impetratis priuilegiis, ut ex eis deinde ortis seditionibus, tot centuriatis, & per Rotandum calatis comitiis, ut magis populus, quam Princeps dominari . nec aliud quam a stirpe praecisa remedium 3 peti posse videretur. quod Caresus V. Imperator , eo quamuis loco natus, tandem adhibuit ; edito magno illo priuilegio omnium antecessorum priuilegiorum abrogatorior umbe post tumultum territa atque armis sine sanguine in potestatem redacta, castroque imposito, ne veteres tabulas relegerent, ScRolando imposterum tacere iusso e ne sonitu memoriam irritaret. post quae tempora,e

cepto fatali totius Belgij tumultu , ea urbs tranquillitatem suam admirata est, & caulam

amauit. .

so. Quid si populus principem tyrannum,MasQuid in te. gistratum nullo iure regere, tyrannidem per diuite λ omnes eTaceri , iura, priuilegia , libertatem patriae violari clamet; preces, legati

nes , nihil profuisse , nihil reliquum spei nisi in armis , si non placet crudeli seruituti immori φ Saia D. Petrus docet nos obedire praepositis etiam discolis. & D. Paulus. ad

Roman. c. I 3. piae mentes Deum orabunt, ut meliorem lucem affulgere patiatur. Boni etiam aliqui ciues sentiunt rebus ita constitutis vinluntario potius exilio sibi consulendum, quam aliquid in Rempub. moliendum. Augustinus propos. 73. in epist. ad Rom. Ex ty Fr. ZIpsi orerm Tom. γιvis, inquit, bonus sabditin laudem babet, vel eos

lucrando, ni patienter serendo, non autem eos occidendo. de Concit. Constantiense sess. 3 s. e rorem tyrannicidarum damnatiit. Sane priuatis aut per tumultum non licet L.

quippiam in Regem aut Rempub. statuere: ε . 'an ordinibus patrijs, quo ritu , qua sormula aliquid in Principem statuere , Imperium

obrogare, exauctorare, priuatum aut exudem elle iubere liceat; multi Iure- consulti, Theologi , & Historici veteres, re hodieris ni disputarunt.& praesertim tempore nupe rae Gallicae linx & Batauorum desecti

nis. quae non lubet hic excuteret nec causam aliorum sub diuersis praetextibus rebelliones ausorum contra Principes, aut supremum Reipub. dominatum. Quem nulla se lonia amitti, nulla perfidiae causa dynastani principatu exui, qui superiorem non agnoiacat, post Pennam, Baldum Uictum tradit Choppin. desevd. Andiga. libra a. tit. q. in fin. de Albertc. Gentil. tractatum non ita pridem edidit, ultimam ex tribus Regalibus quas vocat disputationibus, de vi ciuitim in Regem semper iniusta. Laudant omnes, non admittunt omnes pro regni lege Traiani vocem Surae tribunatum militum tradentis, Ensem

eccipe, quem pro me ita demum 'inxeris, fi iustὸ imperauero: quod si perperam per me feri qui

quam cognoueris, etiam in perniciem meam Haris. Quamquam Hotoman. q. Ist. . Rex, ait,

qui fidem publiιὶ subiectis daram, ct turriurando confirmatam violat; non iam Rex, sed humana fidei, o iuris gentium expers habendus est. Sane Carolus Audax ob perfidiam Ludovici XI.& iniusta saepius bella ei, prouinciisque illius illata semper sustinuit, eum supremo in Artesiam & Flandriam imperio excidisse: adeoque se, vasallosque suos ac subditos 1 Regis obedientia, & Par lamenti Parisiensis iurisdictione, quam ex natura etiam ditionis debitam fuisse olim negat Damhoud. pro. ciuil. c. 232. subtraxit ; in eaque possessione i tmortuus est ;pactis cum Rege induciis quod

pacem nec Rex renunciato supremo eo Imperio , nec Dux eo agnito inire vellet. Pr:

clare Fatus noster, in libella M.S. quem de Iure disienum Maria Burgundica scripsit. Galli sine dominos seudis priuant Iure suo abutentes Papon. arrest. lib. 13. arrest. i 3. sed regna &supremi dominatus legibus sunt luti. ade que tantdm subsunt rationi, & legi, quae diuina manu scripta est in tabulis cordis hiostri; altius sane repetenda, & disputanda; ut Cic. I. de legibus. cuius maueris colendi efficiendi, naii, ct in lucem edisi fimus, qua sit coniunctio bominum, qua naturalis secutas inter ipsos. his enim explicatis seni legum, is iuris inueniri potest. non ergὸ a pratoris tricto , ut plerique nunc, nequς a III. Tabulis, ut superiores; sed penum ex iu-tima philosophia hauriendam iuris huius disi, minam pura. Igitur recte Grotius libra in

signiter erudito si quaedam eximas , quae , f;

ad religionem pertinent , quae Romani notarunt debiao Iib. I. cap. q. satis luculentd

i 3 docet

105쪽

tor Fr. Zypaei Iudea, Magistratus,

docet bellum in superiores ordinarie licitum tu ea declaratio tacienda sit. an non preces,de non esse iure naturae, lege Hebraea, minus E- honella monita praemitti debeant, antequam uangelica, censura, & factis veterum Chri- non dico arma sumantur in Principem, quod stianorum, vix admissa ineuitabili resistendi non permittit articulus, sed antequam obse- necessitate, si non resisti tunc quam pati priua- quia non praestentur. Filius- familias,& patertim aliquos publice magis expediat. ut si ma- si contendunt, filius bonus cedit, non panifeste Rex totius regni hostem se serat, si trem domo pellit: ergone pellet incola pa- regnum alienet. Nisi regnorum delationibus trem patriar Parentem , patronum liberi diolim leges ea super re scriptae fuerint. quod ius non vocant, aut liberti: nisi venia a P de singulis regnis inquiri potest. Ita Regi re- tore petita, & domesticis medijs prius tensistitur post amissum regnum ex lege commis- tatis. sed noc exteris bellum indicitur nisi soria, vel qui partem dumtaxat imperi j ha- per seciales rubus ablatis, repetitis, &nUDbet, pro ea parte, quae ipsius non sit, pro ijs tis. Nihil a rine iuste petitum est,ut emend casibus, quibus in delatione imperi j resilen- retur,si quid ministri peccauerant, quod nondi libertas reseruata est. sic de resistitur Prin- concesserit ; multa etiam quae nullo iure peticipi populi liberi,si pro ductu imperium in- poterant, concessit. testes sunt enim primaeuadat: nam quatenus supi a id quod olim de- seditiosorum petitiones, libulis vulgatae,Palatum est, attentant ; non Principes, sed pri- cificatio Gandensis, Tractatus cum Ioanne uati sunt. Austriaco initi, dimissio omnium praesidi Porro qui non reges sunt aut principes, sed rum ac militum Hispanorum, conuentus Coinuasore, alieni imperij; ijs resisti posse ex iu- loniae , Braedaeque habiti; aliaque sexcenta re belli manentis, quod pactio aut fides data etiam reus stellionatus si debitum offerat, lis

nulla interrumpit, ex lege antecedente, ex & condemnatio cessat. I. i. C. de crim. Stellion mandato ius imperii habentis, vix alio casu. Securitati, inquit Alexander, tua considere po-Nam, ut Salust. de bel. IV. ait, Vi quidem rege- teris, s oblato omnibus debito criminis causani pere patriam aut parentes , quanquam O p u , o umeris. deuecta corrigas, tamen importunum est 1,cum prasertim omnes rerum mutationes carim , fugam,

aliaui hostilia portendant. & plerumque seditioncs non malum auferunt, sed peius adserunt. an, inquit ille apud Tacit, i. . Hist.NGronem extremum dominorum putatis' idem credi-Heu quantum terra potuit pelagis parari Hoc,quem civiles hauberunt sanguine dextra PSane raro aut sere numquam excusari possunt, qui contra Principem coniurant. cui nomaledicendum quidem a sacris litteris doce-Grant qui Cato, qui Tiberio superstites Derant. R VR qui p)yrio iure, metu, & honore a patriactim intestabilior o savior exortus s.curare pru- ς0i 'obetidi concurrit Princeps, ae patre tunendus elisiuendusque praefertim priuato,qui non statuere, ita nec tollere potest:qui malis publicis medicus datus non est; qui me dicinam,ncque certam atque indubitatam dare potest.si singulorum arbitrio subesset Pri denter & sancte Ambros. l. 3. Uf. c. s. Si non potest alteri subueniri nisi alter ladatur, commodavi est alterum non iuuari, quam grauara alterum. Sed & haec omnia non alicuius priuatiarbitrio. sic quia Caesar in possessione erat im

perii, & imaginem nummus praeserebat; tri ςςps , DPMO su bd i tus non meliore conditione butum ei solui Christus iussit. νt hae omnia sese m plenius νbi supra Grotius, o Gentil. Brabanti sane nostri lege laeti introitus art. in. id patrii Iuris habent, ut si iustum regimen & priuilegia quinquaginta octo articulis promissa non seruentur, ad nulla Principi obsequia , aut ob idientiam teneantur, donec is quod contra ea factum erit, in pristinum statum ius restituerit viveret,qui suos habet Magistratus,extra quos nihil alijs in eum iuris est. Rectius Cerealis

apud Lac. l. 2o. τι imbres ct catera natura mala, c luxum se auarsiam dominantium tolerandum

esse. & Liu. l. 27. N parentum fauisum, sc ρη-rria patiendo ct ferendo leniendum esse. Bonos Principes Poro expetendos, qualescums tolerandas esse. & Tac. lib. ii . falso liberrasis vocabulum e tendi ab iis, qui priuatim degeneres, in publicum

exitiosi, nihil stet nisi per discorsiu habent. OQuem articulum Bataui alisclue foederati perinde atque si etiam ad se pertineret, eo- liberim ctyeciosa nomina praetexuntur: rumque scriptores citarunt, & Gentil. tam ea nec alituum seruitirum, de dominationem Dist. de vi Ciuium in Regem. quam lib. de bello de si concupisti, τι non eadem ista vocabula Uur-Tyndius in senatu Conuiuiali peculiarem eam Brabant. legem sub principatu Mariae &Maximiliani per uniuersum Inferioris Germaniae tractum publico pacto communem,&uniuersalem factam esse, ait. citat Tractatum An. tq88. quem hactenus videre non licuit,

ius diligentiam', si genuinus sit, miror si

Sed neque articulus dicit, quod ad priuatum quemlibet pertineat iudicium, an rex promissis non steterit; quρ ordine, quo ripareι. de lib. I6. Vt imperium euertant,libertatem

praseruui; f prauerterint, ipsam aggrediuntur. Quid ad haec Bataui l quid ad haec Armini nil an non hic legunt originem, praetextum, successum rebellionis suae t ptinam saperent, ct inuademit, ac misi a pronitiunt l

106쪽

Validi non

Operibus applicandi.

q. Qua in re

Senator. Lib.

De Meudicautibus. i

MEn dicitas multis de causis, de quibus

proxime, perniciosi aut periculosa e stl ei publicae, quam & gratis ut inures exedit. quapropter mendicantes validi,& Iuris scripti& Principum nolirorum aliorumque constitutionibus, & Magistratuum hic municipalium ordinationibus coercentur. sed rccte illud i Fortis res est lex, si Praesidem adiuuantemhabcat. quod quia hac in caula aliquando non sitis contingit, saepe innovantur, saepe pro- . clamantur leges, saepe raucescit praeco , manet

tamen malum.

Recte lex cuvclis. C. demendic. valii l. I. Io. Cunctis, quos in publicum quaestum incerta mendicitas vocaverit , instectis exploretur in singulis o integritaς carporum , ct robur animorum. atque inertibus Esque Ga debilitate miserandis necessitas inferatur , Pt eorum quidem quos tenet condiris seruilis, proditor studiosus, ct diligens dominium prosequatur; eorum verὸ, quas natalium sola libertas persequitur, colonatu perpetuo susti rur quisquis huiusmodi lenitudinem prodiderit ac probauerit, salua dominu in ros aci tone qui rei linrebram forte fugitivis, vel mendicitatu subeunda consilium prae literant. sed plenius insuper auib. de quaestor. Nouel. 8 o. cdm plurimi Constantinopolim confluerent desertis proprijs sedibus, quaestorem Iustin. instituit, qui inquireret in peregrinos,& causas aduentus eorum: si lites somni, velociter eos, praesertim agricolas, eripi difficultatibus curaret, & conlentionibus absolutos remitti in suas ciuitates &prouincias. Vniuersitatum vero lites nota nudum hodie) duo tantum aut tres , caeteris in patriam dimissis, procurarent. illis porro qui negotium ibi non haberent excedere compul-ss. mendicantes vero, Si huius, inquit, urra fuerint, ct corporibus quidem validis utantur,vita autem eis decens non est occasio, hos non frustra esse terra onus permittere, sed tradere citiὰr eius verum publicorum attinet artibus ad mini erium, ct praepositis panifieantium stationum , ct borras operantibus, alijsi diiuersis artibus, aut operibus,in quibus valent simul laborare , simul autem ali, ct segnem ira ad meliorem mutare ritum. Lasios au tem aut lasM corpore , aut canicie gr ues, bos sine molestia esse iubemtu in hac nostra ciuitate,aut piὸ agere volantibus adscribendor. ct eorum singulos interrogare. qua veneri ut gratia, is inquisitis,

quae digna sunt super ijs agere , ut non pigri bis

sedeant, sed comperentia agentes ad propria3 r verta tur prouincias Qua in re confoederatarum Prouintiarum Belgicarum ciuitates excellunt, & praesertim Amster amensis, quae non patiuntur aliquem

publice mendicare, sed infirmis de debilibus necessarias et emosynas procurrat, validos in

loca publica cogunt , quorum praesecti singulis pensa praescribunt pro artis suae peritia. quam ii nullam. norint, alia imperant, quae nullo vel leui artificio expediuntur. victum interim de amictum praebent: & si frugis bonae apparuerint', etiam lucellum. Nuper Alostenses omnes undique aduenas validos mendicantes fossis , quae urbem tingunt, purgau dis deuouerunt, atque ita opus publicum minimo sumptu perfecerunt: vitia otiosorum minuerunt: quin imo id obtinuerunt, ut breui eum locum mendicantes ut charybdim vitarent , & alio declinarent, ubi eos labor in

probus non vexaret. .. . .

Romae institutus erat Magister census, qui singulis mensibus peregrinos, qui undeve eLsent, & quid agerent, inquiroret ; otiosos in patriam remitteret, ne iis quidem qui studi

rum causa aduenerrant vltra annum aetatis vigesimum primum manere permissis. l. I. C. Theod. de stud. liberat. Vrb. Rom. qui tamen &Praesidum Prouinciarum unde venerant liti ras , quibus eorum oppida, natales, & merita exprimerentur, exhibere,& hospitia sua indicare tenebantur e alioquin in prouincia sua liberalibus studiis, praesertim circa iuris pro- sessionem operam dantes,vsque ad vigesimum quintum aetatis annum a stud ijs non auoca bantur. I. cum ros. C. qui arate ναι pressio

ne. l. IO.

Otiosa sane & vaga mendicitas etiam Ω-cris Canonibus est odiosi: adeo ut Concilium Carthag. decernat, ut etiam clericus victum&vestitum sibi, quantumlibet verbo Dei Gruditus, artificiolo & agricultura paret, &omnes qui ad operandum validi sunt, & arti- sciola & artes discant. q. dist. 9 I. c. Ecibidem. Quare nec Ordines, quos vocamus mendicantes, a turpi otio ita dicuntur, sed a diuitiarum contemptu, & humili persecti ne: quod etiam relictis amplis patrimonijs in usus pauperum, seu alios pios , stipem ipsi ostiariam rogant, qua vitam tenuiter tolerent, dum suae interim saluti, proximorumque in .sudant, & leuis momenti temporalia metunt, dum toto vitae cursu. & studio spiritualia se

runt.

Id tamen non sitis pie quidam obseritant, vi vetent, ne qui mendico debili quamuis, ct aegro eleemosynam largiantur r non enim id statui potest, utpote pugnans cum lege diuina, quae nunc ex charitate, nunc etiam ex imstitia dari necessitatem patienti eleemosynam iubet. non aliud praeco nunciet, aliud Iudex clameti fateor politicis & iustis saepe ex causis prohiberi posse ne qui mendicent, dummodo debilibus necessiria prouideantur; nec aliundὸ egeni adueniant. singuli apud suos cuues, municipes, paganos maneant, necessaria

postulent. Id quod etiam Principes nostri ius-jerunt, edictis editis: sed quid si apud suos alicui Dine pereundum esset η quod si iaceat

moribundus in plateis, cui licebit claudere viscera misericordiae' cui ut claudantur maudare t quis poterit obscurare minas Iudicis;

Romani,

Cleti etiam

ne otientur aut mendiistent nisi ex

Nee tamen eleemosyna rum largitio rectu vet

tuta

107쪽

M 4 Fc Zypri Ιωα, Magistratus,

Esurivi se nev dedistis mihi manducara ; Sui cr non dedistis luibi potum: ite in ignem aternumῖ -- quem vadem contra has minas dabunt, qui

quod Deus iubet ipsi vetant I

I. Lubenter

audiendae. Sed dignae principatu

seu cuiusque stadu.Minorea ad

minores

De Retationibus.

C IEpe Resp. eo morbo correpta est, ut a suis Magistratibus curari satis nequeat. id quod tempestiue principi denunciandum est,

quem eas relationes lubenter audire oportet. Sic ι.εC.de usmag. o R. quemadmodum, ait, similitum numerus habeat , castrorumi, ac cussu rarum cura procedat, quotannis signi care nobis

propria suggistiane procures. Seu tamen dignas

principatu. res minutas nec consectetur, nec admittat. ut Tiberius Senatum arguebat,quod cuncta curarum ad Principem reiicerent.& in

Senatu dixit, neque aedilis, neq; consulis persο- nar se sustinere,subdens maius aliquid se excellima Principe postulari.Taca. s. quod gradatim ad superiores Iudices, Magistratus Episcopos spectat, ut maioribus ipsi se negotijs dedant; minora ijs, quos sub se habent, relinquanti dummodo in ipsos inuigilent. ad exemplum Cosmi Magni Ducis, qui importune a quindam interpellatus,respondit causae illius cognitionem ad octo viros spectare, eorumque arbitri j esse sententiam pronuntiare. Tiberius

autem, cui neque virtus, neque sapientia ummodo vellet, unquam defuit, vim principatia sibi fr-mans imaginem antiquitatis Senatui praebuis, p pulata prouinciarum ad di qui stanem patrum mittendo. Tac. l. 3. Ann. θ 2. An. adbuc βου- μιηι senatoribis I quid e Repub. videretur, loco sententia dicere. dei. an. de Angusto; cuncta per Consulis incipiebat tamquam vetere Rep. ct iterum, insurgere paulatiis unia senatus,Magistra ruum, legum in se transferre nulla aduersante. Ex his causis vetus Ecclesiae decretum est, ut omnes Episcopi per orbem uniuersum

constituti ad sedem Rom. singulis bienni j si trienni js, quadriennijs, quinquenni is, pro di-hantia prouinciarum venire, aut morbo seu alias legitimu impediti, e clero suo aliquem mittere teneantur;vi reserant statum suae diocesis Vniuersali Pastori;& diligentiae suae , ac prosectus populi, rationem reddant. in limitibus relationem annuam exigit d.ι. q. Libenter relationes ergo audiant Principes, & magni Magistratus. l. a. os urb. subo dinatὸ enim inseriores recurrere debent. Vnde legatos non oportet Principem consulere, sed Proconsulem suum.& hic ad consultati nes Legatorum debebit respondere. t. s. de osse. Procons. Porro aliquando sunt necessariae,

ut si quid Princeps mandauerit quod contra legem sita nuntiare enim debet Principi, &secundam praeceptionem suscipere. Auib. de

CAPUT XII

O Vaecumque in Repudi nutare Princi- .rpes Magistratusque animaduertunt,prῖ- Nullam iis poenisque sustineant. Nec domus vlla,nu munitas sim vesp. stare rors, si mea nec remIaclis praemia ν ori Nextent, nec suppluia peccatis. Cic. s. de natura Deorum. Magistratus ergo virtutes beneficio promoueat, vitia poenis exstindat, nempe oderist peccare mali formidine taetra.

Saepius infamia tantsim, & probro notasse puniuisse est praesertim si sciatur de seruetur portas hisce ad dignitaim adipiscendam clausas , existimationemque perire : sed dc

egregior imitant premia mores.

Nil non aggressuri sunt homines, si magna

conatis magna praemia proponantur. Quare numquam committendum est, ut virtutibus sua merces desit, sua delictis poena . Om trica tamen proportione, magnis magna,minoribus minota tribuantur. Consuli trium- 2phus, legatis consulatus , torques equitibus, Ad propora caeteris spolia, plebeiis ius aureorum annu- lorum, nobilitatis, cingulum militare, maiorum gentium nobilitati torques aurei velleris , sancti Spiritus, fascia crurulis, & si qua

alia id genus magnis praemia promittuntur. ut ne quidem Ecclesiasticae dignitates extra eam causam sint, quin bene de Ecclesia meritis conferantur. qua tamen in re nulla temporalis rei consideratio admiscenda est: nihil commercij Simoni sit cum gratia spiritus sancti. Porro praemia virtutum non in aere tan- 1,tὐm & auro constitui constat, sed etiam in .

rebus momenti exigui, quae virtutum ΠOtx mella si κ. habeantur. ut apud Graecos , & Romanop sed hono icoronae, aliaque. nam tradit Tacitus lib. I 8. uo . apud maiores virtute quam pecuuia rem Romanam

ni lies sterisse. Notarum enim eiusnodi m ius pretium erat, quθm auri. Vnde sortis ques a T. Labieno ex praeda Gallica aureis armillis dbnatus cum Scipio Imperator; Ha ber, inquit, donum riri diuitis; proiecit ille ante pedes Labieni aurum i cum subintulisset Scipio; Te Imperator argenteis armillis donar l, ter gaudens abijt. Valer. Max. L8. cap.I . Inconcilio Persarum cum deliberaretur bellumne cum Graecis suscipiendum esset, Perseus ille suos prudenter admonuit, riderent quibuscum bestum aggrederemur : iis scilicet qa

propter coronam oleagineam nulla pericula detractarent. Ita apud Romanos coronae ciuicae. querneae, obsidionales gramineae, Ouales.

myrthae triumphales, laureae erant: ludicra munera, si materiam spectes: magna virtutu iacitataedia, si notas honorum. vndo apud Tacitum

108쪽

Bene meri tis, eorum

que Liberis

contra Pa Pertatem cautum sit.

Vt tamen opin resp. non supereatur

meritis communi. ceatur.

Tacitum l. r. Flauius Armini j frater ob istia Poenarum necessitas ab hominum malitias cta, oculumque in pnelio strenue amissum fluxit. ita euim comparatum ait Arist. io. Ethicita praemium stipendia adaucta, torquem, co- ς. 9. ut verba, ctrina, ac praecepta posimi illa qui-ronam , aliaque dona militaria memorat: In- liberalia ingenia cohortari, o excitare: atridente Arm o vilia seruitq pretia. sed quae reliquos, qui sunt multo plurimi, non possint ad contra a Romahis aestiniabantur: adeoque virtutem impellere.boni prsini Is cxcitantur,machin miles cretem seruauerat; duos hostes oc- li poenis cohibentur, optimi ut & pessimi quiciderat cum lex unicum requireret, sed locum sunt. neque poenis neque praemijs permove deserere, quod lex non admittebat, coactus 'tur. quare legis virtus est imperare, vetare,pe esset; consuli oportuit Tiberium, an corona mittere, punire, eorum causa qui corrigi posu ciuica deberetur. Geld. l. s. c. s. sunt & qui non possunt. Inclementia poenae Ad eam rationem de Repub. meriti liber- ad unum aliquem, aut paucos fructus ad om-tate, societate, ciuitate donabantur, integrae nes pertinet: ve pars sincera trahatur. denique etiam urbes, & prouinciae. multa hodie prae- ne legis ac Magi stratus authoritas vilescat. ter titulos scuti seri, militis , equitis, baronis, quia conturbasti nos, conturbet te Deus. mi torti, comitis, marchionis, ducis, velleris, Quare & poenae exat randae sunt, si glis alioruesque nominum equitum , vel antiqui- cit malum 3, ct frequentiae criminis, aut alteritus, vel medio aeuo usurpata, ad excitandas incommodo grauior poena imponitur. In My- per gloriae cupiditatem virtutes ad usum re- lia vitium incisores grauius, quam alibi ple- uocari salubriter, vel noua inueniri possent. ctuntur: seu ob criminis frequentiam, aut via dummodo ea insignia non nisi virtutum pre- ni inopiam. ita & in Africa messium incenso-tium essent, nec tantum ignaua nobilitas suf- res. l. aut sacta. q. vlt. D. de poenis. sic de ci ficeret, aut omnino requireretur. aut non nisi cumstantiae incendi l, ruinae, naufragi j, alio-

per Seianum aliquem impetrari possent, sed rumque caseum, quibus per trepidationem Seiani voluntas, nisi scelere quaeri: sed Prin- aut tumultum res incustoditae multorum insi-cipes saltem quamuis ipsi minii, boni, vel Ti- d ijs patent, arborum furtim caesarum,arme berium imitarentur, qui quamuis imminentes torum studiose abactorum, instrumentorum virtutes non consectaretur, rursus tamen vitia odio ad agri culturam pertinentium, lapidum pro habebat. Tacit. l. i. Allaboret igitur Iudex vi terminis positorum, rerum ad Ecclesias vel quaqua possit ipse iure suo, vel apud Princi- Respublicas aut fiscales pertinentium,vel e lopes consilis virtutibus viam aperiat, viti js ob- co sacro, vel die sacro, vel terrore potestatis struat: beneficiis, dc poenis. quos duos De- publicet subtractarum. hae inquam circumstan-mocritus Deos in hoc mundo posuit. Plin. tis omnes in Iure nostro vel criminum species lib. 2. cap. 7. mutare videntur, vel ita augere. ut peculiarem Quae quamquam ita sint, di praemia virtu- ultionem desiderent. quod passim leges canotum insignibus constare possint non sumptuo- nesque demonstrant:& attigimus supra de vin- sis, non tamen est admittendum, ut bene de dic . Crini. eo. & recte Taci docet multa crude- Republica meriti vivi cum paupertate consi- liter agere, quo cateris quies sit; & Polybius ctentur, morientes uxoribus & liberis inopiam crudesitatem exercere terroris ε, & Symmachus derelinquant. Pericles Atheniensium Dux tantum legibus seueritatis addendum esse, quantum spondebat Magistrarem liberos eorum, qui in flagitia neuerunt. praelio occubuissent, usque ad pubertatis tem- Sed tamen in poenis irrogandis praescriptum pus aliturum. legis Iudex excedere nequit. I.6. D.ad leg. Iul. Veneti saepius non tantsim stipendia a de- peculati. hodie vero qui extra ordinem de cri- functo in liberos prorogarunt, sed etiam nu- mine cognoscit, potest quam vult sententiam biles filias ex fisco dotauerunt. Nemo vn- ferre,vel grauiorem,vel leuiorem: ita tamen Vt quam in vitios aut defunctos liberalior fuit in utroque modo rationem non excedat.l. I 3 Hispanis nunc Regibus. sed Reipubl. opibus D. de poenis. ideoque neque poenam arbitrio metienda sunt praemia. nimia promissio Nero- suo relictam ad mortem usque extendere. I. r. nem & post Galbam pcrdidit. q. t. 92. D. de effract. l. a. D. desurib. quam- Pessima praemiorum gratia est, si non tan- uis etiam circumstantia supra modum aggrDtdm sine examine, N aequilibrio meritorum, uet. l.7. D. vers. quid enim. D. M legem Iul. re sed riihil meritis, imo turpibus personis & pet. ubi non magis corrupti Iudicis crimen obturpem ob clusim conferantur. Vbi malos prae- accessionem homicidii punitur, imque ipsummia sequuntur, haud facile quisquam gratuitὸ est homicidium ob adiunctam violationem iudi- bonus : malitia praemijs excitatur, ubi ea dempse- cialis religionis. vis , nemo omnium gratuitὸ est malus. Praemia Sed & mitigandi rursum sunt poenae , si etiam si passim vulgentur, non sunt praemia. qua causa suadeat, praesertim in dubio. Mui- Honores quondam sucrunt rari, & tenues, ob gasti omnem iram tuam. Psalm.84. Dicitur Ema- eamque causam glorios; nunc autem effusi, at- nuel Lusitaniae Rex consiliarios laudare solique obsoleti. Mordax est illius dictum apud tus, si quando inuenerant rationem, qua reos Thuanum , Torquem conchyliatum postquam iu- ab ultimo supplicio liberarent aut mitius ha-diguis promiscue communicari coepiset, non latu berentur. sc vindicanda sunt delicta , ut su- se fortium virorum in igne, sed omnium bestia- persint, quos poeniteat peccasse. in leuioribus rum collare. musis proniores ad lenitatem Iudices esse de-

Heuaturi necessitas a malitia

Asperansae

sunt ex Noe sis

Non tamen cum legis excessu

ordinariupotius iniit, gradae.

109쪽

xo 6 Fn Zypaei IudeT , Magistratus

iti delicta

inquiten duma

bent; ingrauioribus seueritatem poenis cum aliquo temperamento benignitatis subsequi. Merito Liuius gloriatur quod nulli gentium

minores placuerint poenae, quὶm Romanis. Quo & pertinet ne nimis anxie in delicta inquiratur: ut recte Turcae seruant. Bus lepist. 3. de optime Stephanus c. cosula ι. 2. q. DSpontanea, inquit,conses e, o restiunt approbatione publica delicta, habito prae oculis Dei timore, nostro regimini iudicare sunt commisa: occul-

CAPUT XIII

De cogendis Nominatis.

P Raemiorum rationem consequitur, ut ij

quos virtutes effreunt, etiam honoribus

ta vero incognita illi sunι relinquenda, qui so- attollantur,quamuis inuiti. quos neque omit limitialilis nouit corda liorum hominum. tere ii possunt ad quos Magistratuum creatio etiam bono- Iet. Huc & facit, ut carcerum squalor mitige- spectat; neque ipsi electi nimium refragari, rum Calcet . N tur: tortura non necessaria nec satis per indi- nullum enim sibi soli esse natum bene scripsit

cia admissa non adhibeatur 1 in corpora occi- Plato ad Archit. 9. sed ortus nostri partem libisorum non saeuiatur, supra rationabilem loci patriam vendicare, partem parentes, partem consuetudincm; purgationi vulgari, aquae amicos. Vocantu igitur te patria ipsa ad Rem frigidae, vel sementis, serri candentis, vel Iublicam gubernandam,impium esset non pa- duelli ncmo subiiciatur; sed neque canonicae, rere. quare & iure nostro constitutum est, ut nisi ea sit infamia, non ab inuidis excitata, a- ad publicum Magistratum nominati iungi eoliaque indicia, ob quae sacri Canones eam cogantur. l. 2. f. xu.D.dedecur. di si latuerint, a. Sed iuncti PRU = admittunt, vel exigunt; & hodierna con- requiruntur , eorumque bona iis applicantur, vis . this ci suetudo summa circumspectione demum v- qui in loco eorum ad munera vocantur. l. si ad numquam surpat ; nec omnibus in causis, nec omnibus Magistratum. Lex omnibus C. cur.l. Io. Idem fur mur. in foris. Optime Fredericus in Siculis legi. decretum est de defensoribus ciuitatum; quil .hus iubet communibus probationibus I udi- eo tit. s. interini. ita ut nulli sit licentia deson-ces esse contentos,tam antiquis legibus,quam laris ordinationem declinare, sed inuicem v- suis constitutionibus introductis. Eorum ete- niuersi nobiliores ciuitatum habitatores hoc nim , inquit, sensum non tam corrigendum duxi. ministerium adimpleant; & dum circulus ex mus, quam ridendum qui naturalem caudentis ferri pletur , rursus reuertantur ad solicitudinem; calorem tepescere, uni quod est stultius , frigescere S si quem in eo contingat ossicio moti, ex nulla iusta causa seuperueniente confidunt: aut qui circulo propinquus subrogetur. d. novet. q. ct reum crimitiis constitutum ob conscientiam lasam sic. tantum asserunt ab aqua elemento non recipi, que Quod si curiales numerosi fuerint idonei, submergi potias aeris competentis retentio non ossicio lancti ad illud reuocari non debent, permittit. Sapiens ergo Iudex, inquit Bodinus nisi alijs similiter functis. l.quis tam d t. dedet q. de monoma. cap. q. in M. ad consequendam cur, nam nequc eos, qui placuerint, grauare ita veritatem Omnes praesumptiones comportaturus est, iusti est, nectue eos qui displicuerint tenere.cantur. modo ne id faciat, quod multi Iudices in Germanias prudentis. si tamen qui cum excusari posset, solent. bi enim aia magos alios conquirunt, ut per patriae suae utilitatibus cesserit, vel gloriae cu- π : eos ad saltum cribri resciscor, an reus sortes exer- piditate paulisperius pubi. relaxaverit, im-ceat: aut puerulis templum adeuntibus nouos cal- posterum competens priuilegium non amit-ceos arungia suilla perunctos curant indui, ut ma- tit. l. qui publici. C. de bis quistante.ι i o. Qui ve-ga inde nequeant egredi , nisiω risum fuerit, qui ro omnia decurionum munera, vel sunctis Sponte ta- 'pingues calceos ferunt: aut ambos pedes saga ctrines, seu honores nulla imminente necessitate, in Pais, manus colligantes, eam imponunt aqua leniter, sed sua sponte peregit ; pro sua liberalitate eanis, s saga fuerit, in fundo mergi ηοη posse pater ciuitatis nominatur: quo homines al- putaui; hae enim via diabolus iudicia. qua sau- lecti, non inuiti etiam ineant Magistratum. uilegium cre oportet seruari, commutat in schol im magiae. quem ut ambire non debent, ita & rite e- nouanuae

Mulctarum compendia aerario fiscali inse- lecti non praestacte refragari , & solitudinem runtur , nisi ipse Iudex vel publicis operibus, suam publicae saluti praeserro. Sunt, inquit vel alijs necessarijs causis specialiter deputau Cic. 3 . de Orat. boni viri, o quoniam bi ita ribus aui fiseo rit t. s. C. de med.mula. ne tamen ludex rem fin dentur beati; tantum eos admoneamus, ut illud Upli ntur, non publicam facere videatur, ter tantum etiamsi foret verissimum, racisum tamea tanquam

pecunia mulctare potest personam eandem,ob nil crium teneant, quod nega ni rersari in Rep. ciusdem criminis continuationem. l. 6.ibidem. e sapientis. nam si boc nobis atque optimo cuique II. nec tamen ad illius legis moderationem perti- persu sierint, non poterunt ipsi esse, quod maxime Ter pecunia nent, qui in peculatibus, aut manubijs, aut cupiunt otios . x ' i' concussionibus; furtis, aliique stagiti js, quae Creatio porro ex inimicitia facta non nos a , sita, ςQι rceri sevcrius conuenit, fuerunt depre- cet, cum de publicae utilitatis intersit crea- q. grauiu, i vi hcnsi. ibidem. sed neque tamen remissa prop- tiones fieri aestimatione vera, & commodo Perii iuri ter inopiam mulcta, iterum exigi debet. l. 6. Reipub. V propter C. si propter inimicitias ινι - RQ G Osic. Pras rio facta sit. l. io. unde per iniuriam nomina- . . . tus sumptus litis a nominatore recuperat. Lobseruare D. de decur. rre Iq.

blicis operi-

110쪽

, Senator. Lib. III. C .XIII. ro

π Quare maioribus honoribus iunctos ad

A mitosita, mynores deuocari nou Oportet. l. maioribus.C. ad minores vitaiuil. Sed neaue ad alieni corporis munera honorra vel quis vocandus et t. sed eius patriae honoribus P ' respondere debet, cui est attributus. l. cum trie oriata' C, quemad. in mus. iudic. nec ultra terminosum est. propriae eluitatis iubetur exhibere sui praesentiam, nisi publica necessitas exegerit. ι.curis. d. tit. δε decur. ut nec licet duumviris extollere potestatem fascium extra metas territori j propriae ciuitatis. I.ctit. L Nati ex decurionibus etiam per adoptio- Ad decuti, nem i. q. C. de iscar. patrum conditionem istiaeum qui quebantur, adeoque inuiti curiales fiebant. Mautii, qui I. n decur. 3. C. de decura nec Si rex' religionis aut monachatus praetextus excusa bat. I. quidam. 26. t. de iacvr. Libertus ius aureorum annulorum non adeptus, vel natalibus non restitutus, nec cogi nec admitti poterat. i. r.CI servis νel liber ad decur. aspir. Nec maior 3 . annis l. 2. q. μα I. non tantum II. D. eod. minor autem viginti quinque annis nisi ex causa creabatur, vel creatus sustragium non serebat,iduri' 6. q. r. d. III. M MN emunere. O honor. nisi cepto anno vigesimo quintol. 8.D. de manes. Externus cogi non poterat olim lege Pompeia, nec admitti. quam desuetudine antiquatam iterum Traianus restituit aliquando. sed si nunc sponte susceperit, subterfu2ere

deinde non potest. arg. ι. 3.C. de decur. secstamen ut ciues origine, manumissione, &ati lectione , vel adoptione fiunt; Lciues Cae in-Gl. ita de in ordinem quis allegitur. i. generat. q. sturιον, D. eod. Inopes etiam excusabantur. nam decurio censum habere. debebat centum . millium nummum. vi census equitis erat quadringenta millia nummum. Plin. in epist. I. ad Romanum. dignissimi enim meritis & facultatibus decuriones eligebantur. l. ad subeunda 4s. t. raro. D. eod. non infames: d. ι.ε. q. qui Iudisse artifices tamen & negotiatores facultatibus abundantes quamuis expertes litterarum creari poterant. d. l. Iri ι. experier. 6. C. eod. Quare artifices huiusmodi, & negotiatores non esse infames constat. Sed tamen decuriones, ne a debito munere avocentur, nec praesecturam tabellionsso officium exercere. t. Omnes , O. t. si quis decurio s s. I. uniuersas Is . C. eod. non vectigalia, nec praedia etiam ciuitatis conducere , procurator tve officio sungi poterant. l. a. q. r. D. de administ. reT.ad ciuit. pertinent. l. curiales M. si quis procura tumem sq. q. I.del.s Wij, 6. q. de curia. D.eod.

quae& Romae Hadrianus senatoribus interis dixerat. lnviti ad magistratum capescendum coguntur &in municipijs praesertim decuriones r de quibus Iustin. Qui nobis, inquit, olim constuuerunt Rempub. hi ex usu fore rati sors ad imitationem regia ribis perfngula ruunicipia nobiliores congregarem, o formam qMndam senatoria euria constituerent et per quam ct publιca tractarentur, O omnia rect flerem,atquaordine.

Gutia ob Inuiti er ni, quod praeter personalem operam tenerentur ad grauiora onera. ut no- qwam plet

minatim ad vectigalia colligenda, & quod i Huni, eis deerat, de suo tenebantur sarcire. ob quod

rure eis habitare prohibitum erat..ι. u.C.ca. rial. relic. civit. iure habit. mal. quanquam Α-

nastasius ducuriones a recipiendis vectigalibus deinde liberasse videtur. nam in qualibet ciuitate exigendis tributis quosdam praeposuit,

quos vindices vocabant. Niceph. l. s. c. H. o

hodie ubique Principes per quaestores suos

tributa curant quodque sine prole morientes quartam partem curiae relinquere tenebantur. euitan ptis ι i. o a. C. quando se quib. quar . pary. quam- quarta fixis

obrem multi facultates suas inutiliter essen. debant. Novcl. 38. aliasve graiiabantur. ut Quare de priuileg ijs quibusdam e contrario donabantur; honore in primis sin ulis Ma - Conrra Mstratibus proprio, etiam in municipiis duumviris, ciuitatum desensoribus, Iuridicii, de- Φ --μx curionibus,&c. Iterum nec ipsi nec eorum filii plebeiorum tormentis subiiciebantur;veluti eculeo, ungulis.& fidiculis. tuo. a I. l. δε- cur. 16. C. de quo. l. a. q. in Isi' LD. D. de is decuri nisi publicam pecuniam interuenissent. l. qualibet. qo. C. eod. L8O. C. Trita. de ιecur. divinenti . aut falsum instrumentum fabricassent. ι.s quisai. C. de falsis. Qitin etiam decuriones ad paupertatem re t i . dam, praesertim propter munificentiam pu- Paupere' deblicam, ex publico iuvabantur. quod & hodis pubi eoale. eorum priuilegium asseritur, qui in Hispania baraui.

Grandes nominantur.

Spurij a patre Curiae oblati legitimi essi- Ιχ.

ciebantur, ut& spuriae decurionibus nuben' Spurii lemtes. t. si quis 3. C. de natur. lib. s. n. in ιι. de timabamur,

. Sine speciali iussu decuriones nec Romamἰ i saut Cantantinopolim , vel in aliam prouinciam litis causa vocari poterant. nec eorum extra proin praedia sine decreto alienari. NOMI. lsr. I. I. O iamiam nossrit. C. de prad. decur. me decret. vocabantur.

Erant & penes aliquos populos collegia, i asynedria appellata, in quibus causa: decide Inrita ,

bantur, nec extra illa determinari poterant. Raediij, L . D. de decret. ab Ord. faciend. quale fuisse dicabamur. videtur Iudaeorum in L 17. C. de Iudais. & h die vigente per orbem uniuersum mercatura, in emp orijs habent mercatores pro singulis quique nationibus; cum ea auctoritate, repriuilegiis, qualia a Principibus obtinuerint,'

aut prout cum populis contraxerint.

De dignitate non imminuenda.

E Magistratuum dignitas vilestat si in- id igni sint, qui ad eos ascendunt; pr

hibitum est ne ij assiniantur, qui sordidi sita .g, quaestibus ministerijs , artificijs adscripti m i.

sunt, aut uni ex ultimis mercatoribus. L n quis C. de dignit. l. Ia. Recte lex ultimos meriscatores notat, id est, infimos, & qui taber

SEARCH

MENU NAVIGATION