Francisci Zypaei ... Opera omnia, nunc primùm in duos tomos redacta; ac in multis ab authore locis aucta & emendata; quorum elenchum altera post epistolam dedicatoriam pagina indicabit Iudex magistratus senator libris 4. exhibitus. 1. Virtutes. 2. Iu

발행: 1675년

분량: 223페이지

출처: archive.org

분류:

131쪽

Non milit ii executi

torem nou

128 Fr. Zypaei Iud , Magistratus,

que delisia, innoxios quidem undique custo- male habent, ita eorum exequiae nihil trahant dientes eos, qui puri sunt, reis autem poenam imponentes, secundum legem , & ita prassi-dCntes collatoribus, tamquam patres sit js,diligentes quidem eos, qui iunt innocentes; qui

velo rei monstrantur castigantes, aut punientes, omnemque iustitiam in publicis do priuatis documentis eis seruanteS. Numquam omnino in negotijs priuatorum, vel tuitio militaris, vel executio tribuatur. I. i. C. e stis milit. Iud. sed per apparitores cuiusque. qui tamen olim numeroli erant, di pro districtus magnitudine plures , paucioresue. I. apparitione. Cale apparit. Procon.ur 2. l. tu os. de apparit. Com.Oriens. n.l. per libricum C. de cohortat. l. I 2. & suo nomine milites. Adhibendi autem sint, inquit d. l. per Ilbricum ad huiusmodi viperiorum obsequia non illι, qui vano mititia nomine immania lucra sectentur, sed qui necessitarem os iiij solicitudinibus debitu exequantur. Sed neque matrem- familias in publicum Iudex protrahi iubeat. l.nemo. D. de olf. divers. Iud.

Nulli quoque Iudici penitus conceditur

neque ciuili neque militari, mittere per ciuitatem Prouinciae,quibus praesidet,eos, qui vincantur loci seruatores. d. Auib. ut Iudices sine suifragio. ct in Auib. ut nulli Iudicum licear habere loti seruatorem,ni seriis ex causiis diuina con

cesserit iugis.

Leges omni urerii sumptuarias, reducere seu nouas condere pro genio populi utile non minus cst,tam priuatim,quam publice. dum neq; cxhauriuntur inutiliter domestica aeraria neq; por paupertatem priuati stimulantur ad turbandam publicam tranquillitatem. & si qua publica incumbat necessitas, facilius feratur ab opulentis , quam ijs, quibus domestici sumptus nihil reliqui fecerunt ad publicas

suppetias. conuiuiorum vestiumque luxus absumunt, quod Rei p. debetur, aurata fraena, balthea, calcaria,thoraces intertextum vestibus aurum argentumque. Regius olim cultus viles hodie mechanicosque tamquam personatos circumfluit, & absumitur cum dedecore 'uod in monetam & publicas pecunias fatis ellet, &materia nummis subtrahitur, & infamia fraudibus aera subrogantur: lapillis, gemmisque vilia colla, & digiti cinguntur, quibus inuehendis diuitiae Prouinciarum emittuntur. nec

vivis satis est luxuriari. nisi etiam insunere,& exequiis inutilis pompa superbiat; nec leges De impensis quas fieri oporteat in defunctoruin funeratio:btu morituri magis curant quam vivi.

Novella de impensis, ctc. Coenam, inquit Tranquil . in Augusto cap. 7 . ternis ferculis , aut cum abundantismὶ senis prebebat. ut non nimiosti mptu , ita summa comitate cui nunc gregario capiti haec sussiciant, quae Augusto ' cui nunc ad sumptus su nerum satis est summa,cuius excessum sarculo uno vixdum lapso Leo

X. vetuit ipsis Cardinalibus quot hodie sunt diuites epulones induti quotidie vetita purpura, & bysso : quot & interim LaZari, quibus micae panis nKentur , dum ulcera lingunt anes. velit Deus ne ut rem politicam Laeccx funere epulonis lCollegia omnium artium sotienda sunt. vi 2I. Alexander Imperator, auctore Lampridio, sicut Collegisti

omnium artium , ita ta vinariorum corpus & attium.

collegium instituit , qui negotiationem vini in urbem vehendi exercerent. addito, ne quid peccaretur, officio Rationalis vinorum . qui& a Notitia imperii Rationalis appellatur.

sic & saccari j ita batulos appellabant ) soli

merces in portum vcctas comportabant. sed Comes Portus curabat iusto pretio ut id fieret. I. I. C.Theod.de saccar.port.Rom. non dispar reliquorum cura.

Fraudem legi per argutias fieri Iudex ne patiatur , minime ipse faciat. Procul dubio iuri, a s committit in legem,qui verba legis amplexus, v. 'contra legis nititur voluntatem. quam turpiter Tiberius, cum reperisset Vestales Virgines supplicio affici non posse ; ne lex violaretur , iussit, ut a carnifice laqueum iuxta comprimeretur, cxin oblisis faucibus in Gemonias abi jceretur. Tac. lib. s. sic cum Senatuscon-lultum prohiberet ne serui in dominos inquirerentur , iussit seruos Libonis emancipari; callidus o notii iuris repertor. Tac. I. Quin & interpretatio laederum, pactionum, a actionumque publicarum non ad apices de tri' pii

cas legistat um, sed viri boni & aequi sermo- tu pubi 'nem rcij cienda est. Mauritius Saxo de Hassi eoutracti. liberatione Carolo V. ex consiliariorum ar- bu . dic gutta quaedam ad versutum ius, ut ille arguebat, flectenti, At ego te,inquisitamquam Imperatorem , non ramquam Iur is consultum oe lesipavi

lo pactiones o sordera interpretari quod Cicero in epist. ad P. fratrem docet: plus: t in pactiouibus faciendis non legem spectare censoriam,

sed potius commoditatem conficiendi negoti, or tiberationem molestiae. Vidimus & nostra aetate comitia in longas moris tracta, magnis supcrciliis peracta per subtilem paucorum vcrbo- rum insertionem, ac deinde interpretationem elusa esse , atque spe sua caruisse. Sane Cae saroportunitates s pc insignes neglexit, ne,inquit, ndici posset eos a se per fidem ιv colloquio circvm ventos sand candor & fides publica non leuem calumniam patiuntur, cum specie colloqui j, pactionumve id solum agitur, ut verbis deci- pulae imponantur, moraevὸ nectantur, quibus aut oportunitates hostibus depereant, aut nobis quaerantur. sed turpissimc, cum ritu inita pactioiles versipelli intexpretatione corrumpuntur, atque violantur.

Quamquam in manu Dei mors,& vita n stra versetur,& apud eum momenta singula, et 'in statera pendantur; tamen idem Deus natuia Medicorum rae cursum non intersecat, nisi speciali nutu; m Nadeoq; causis secundis vires non adimit, neq; morbis,neque remedijs. Quapropter ut lingulis valctudinis conseruandae ,& recuperandae cura,& obligatio innexa eli; ita & Iudicibus,& Magistratibus competit curare , quantum humana subsidia conserre possunt, Vt morborucausae auferantur, remedia suppetant. cui rei

impense faueut legςs nostrae, di ciuitatum reditus

132쪽

aegrorum praesertiinpelle tacti

Senator. Lib. III. Cap. XXIII. rav

ditus archi atris,& medicis,non exili parte, pro status mutationem passuram censuit. salario publico impendi permittunt. I. 2.I. ma- II. Copjs locuples t. nam qui rem perdide- 28. gistros 7.L Archiat. 9. C. de proseista med. etiam runt, prodςgeruntve, in n.uis rebus spem p - : promissa immunitate eos inuitare. I. nec intra. nuut. ubi opes dcsecerunt,ad facinora animus euhio', 'cum seq. C. de proseis minores quidem ciuitates incenditur. contemptui est paupertas, ut pi i medicos quinque, maiores septem , maximae v ta , ita publica. nec domi reuerentia in , nec decem habebant. l. si duas, 6.j. i .ct seq. D. de apud hostes metum reperit. excus tui.l. I. Die decret. ab ord.facicnd. de Prin- HI Gloria ampla sit. inglorii degeneres ani- rocipes olim magna falaria statuerunt: de curia- mos gerunt. honos alit artes. amplitudo gi libus permittitur,ut ipsi eos eligant, quos mo- riae ad Omne genus virtutum propellit, ad res pla. riimprobitate,de artis peritia spectatos cogno- nu gerendas, ad Rempub. defendendam, uerint,quibus suam ipsi, δc liberorum vitam augendamque. committant. do. 1 V. Virtute honesta sit. haec summa rerum.

Quare Iudices de Magistratus curare dilige- non enim filix Respubl. stantibus moenibus, . i .

ter conuenit, ut in Repub. periti sint medici, ruuntibus moribus. Vespasianus adolescentem .iz ' Τ' pro magnitudine urbiu , te populorii numero praefectura donatum , quod unguento fragra- sufficientes; de inax sine tempore alicuius mor- ret, increpitum ossicio destituit. quot nunc talitatis de contagij; quando personae atque ar- hodie ea censura dei jceret i quam pauci alliti, des insecte vitantur, ut ii medici non desint laborem, vigilias, sudorem bellicum obolent. hest Abe qui eiusmodi morbos,causas, remedia noscant. Ad deteriora faciles sumus, nec pronum rum euia. nam si docemur quod non alere sit necare ; & tantum est iter ad vitia, sed etiam praeceps. Victus nomine etiam medicinae veniant; l. natura ipsa in deterius prona est, de quibusdam tera. M. P.S.quidni intelligamus aegrotos n5 blandimentis lenioribus in vitia praecipitat. . curare, ijs adhibitis, qui curare sciant, necare opponendi labores ruenti uaturae, eradicandis esse' de cur demum tanta vectigalia urbibus viiij . danda opera serendis, alendis virtutibus.

ciues tota vita pendunt, si, cum semel in tali noc ignorare debet quisquis Magistratui im- 3 i .

agone egent,despiciuntur ' Itaque mortalitatis politus est, totius ciuitatis mores ad exemptu Quani re tempore Magistratus omnia quς faciunt ad re- eorum, qui P esunt conformari. Itaque non emplo mo-

media insectorum de progressum contagii si- postulet ut a iij modeste vivant, suam modo Vς- , S qui-stendum, de in ca necessitate pauperum suble- ipsis continentiam proponat. parum esse creta hμ ιδ tuandam inopiam, quὶm maxime debet habe- dat nζgorii continere eos , quibus praesit si sere commendata. Magna laude ante paucos an- ipse contineat. Veram tamen continentiam a- nos Senatus Hanno-montensis omne aerarium nimique moderationem seruet,ac prae se serat.

in eam causam effudit, de immenso aere alieno non truatur laude per blanditias adultera id, urbem onerauit, melioribus annis paulo post sed stabilita per veritatem. Vera virtus, atque soluendo. Quin dc Senatus noster An tueri' ien- animi magnitudo nihil ad ostentationem,om. - ' sis strenue partibus suis functus est, pluribus nia ad conscientiam refert : recteque facti non nunc annis, quibus post finitas inducias, cum ex Populi sermone merccdem, sed ex facto pe- epidi mia, peste ,& varia id genus contagione tit. animo migis quam voce laudari cupit., conssictamur; editis etiam pluribus ordinatio- Cupiditas tamdia gloriae nocet immoderatiushus admodum utilibus pro ratione frigidi liu- appetita : ergo tantum dumtaxat gloriae dc si- itus climatis, quas etiam aliae urbes amplexae, deret, quantum satis est ad conciliandam inde imitatae stitit. rebus gerendis auctoritatem.Summa de perse- Semperquisquis praeest Rei p. animo reuol- cta gloria, Iudice Tulliol. a. deo s. constat ex. uat quod monet Cicero 8. ad Atticu in v. i i. ut his tribus, s diligit multitudo, si fidem habet, si bis, si a Gulematori Pictoria ,sic modoratori Rei p. beata cum c iratione quadam honore nos dignos putat. luie publiea ciuium vita propositas, ut opibus firma, copνs lo- Multi hodie, nec multitudinis amorem, nec cuples, gloria ampla, virtute bonestast. nam, ut fidem curant, fallere illam modo possint. & , idem ait, ut tutela se procuratio Reipub. ad utili- quamuis in admiratione aliqua sint, non ea est IR iu hy l . tatem eorum qui commis sunt, non ad eorum qui- perpetua temporis filia veritas, fucos & vela ' 'bus commissa est, gerenda est. quod communiter tollit, admirationem etiam exinde, & verum omnibus prodest, hoc cli rei priuatae de utili- honorem fraudumque partus interimit. Vera tali Principis praeserendum. I. vn. q. haec autem. autem virtus ipsa vetustate florescit, de apud

prium est omni tempore subiectorum commo- Sed neque gloriam ex vano aspectu auri sul- ida inuestigare. l. 23. C. de nupt. salutem Rei p. gore atque argenti parat . turpe credit ei, qui δtueri nulli magis conuenit, quam Principi .l. . animum habet captare laudes ex corpore. astri- -- D. de pras vigil. de subinde omnibus Rei p. cti moris amator,antiquo ipse cultu, victuque 'moderatoribus, ut beata illa sit. beatitatem ad viuendum credit, velut ad natandum,cum quatuor finibus circumscribit orator. mestorem, qui onere sit liberior. commodatis

I. Vt opibus firma sit, publice priuatimque. a Deo sacultatibus utendum , quasi precarijs

euerritur ergo luxus, prodigalitas, libido , possessitonibus. debere opulentiam sine repretium, quae opes absumunt. Alcibiades ciuita- hensione, parsimoniam sine sordibus esse . de-tem negotiosam, si negotium cum otio com- liciis, otio, languore, desidia animum infici. mutet, statim euersiouem , aut ut minimum vivere debero ad exempla , ratione componi,

Vt opibus

sit ma sit.

mortuus

133쪽

Anima re laxationes

an S quae laudanda

13o Fr. Zypaei, Iudex, Magistratus,

non consiletudine abduci. remouere pom- magis prouinciales turbat, & admotus ciet pam, Usu rerum ornamenta metiri , fugere quam priuilegiorum olim concessiorum con- epularum libidinem, non moueri supra ne- temptus. unde Chohier Polit. lib. 2. c. 2. I

cessitatem esculentis , & poculentis; fugere gem Franciae aliosque tolemni inaugurationis quidquid inducit obliuionem sui,& rerum iuramento ad eorum obseruantiam adstringi agendarum. quidquid obscoenum dictu visu, tradit. & Ioannem Angliae Regem an. ari 6. auditu ve. neque enim obscoena. petulantia quod illud detrectaret, adeo a suis desertum mensis oberrare debet. sed benigna inuitatio, futile, ut tres tantum aliquando equites illum ti liberales ioci, & studiorum gloria. nec lo- assectarentur. super his quercus Rex modera-quaces conuiuae, nec muti legendi. sermones torve Reipub. prouincias obiens , tempestiuὸ id temporis habendi, non super rebus anxijs, intelliget ac maturὸ prouidcbit. videbit quan- sed iucundi atque ineuitabiles, & cum qua- ta sit vis temporum in I cpub. quanta varie-dam illecebra , & voluptate utiles, ex quibus tas rerum , locorum, geniorumque, quam in- ingenium nostrum venustius fiat,& amoenius. certi exitus , quam flexibiles hominum vo- Eodemque modo relaxationes animi ad- luptates, quid insidiarum, quid vanitatis inmittendae. amant alterna Camoenae. omnis vita sit. nulla horum melior magistra , quam vita nostra in remissionem ac studium est di- peregrinatio,& oculis lubiecta pars unaquaeq; visa. nascitur ex assiduitate laborum, animo- Reipub.

rum hebetatio quaedam & languor. laudabilis Intelliget etiam quos Magistratus osten- remissio, quae nec gerendis rebus vllum im- dat viros: qui spei talpondeant,qui spem fal-pedimentum gignit . quae ludos non admit- lant: qui in melius , qui in deterius mutatitit, ex quibus crimina oriuntur, dignitas di- sint; qui pares, qui impares ossicijs habeantur. minuitur, opes amittuntur. laudabilis ma- nihil peripiciet inter homines inaequalius, &xime remissio, quae eruditorum virorum ser- lethalius, quam ignauum , α sortem virum

monibus utitur: quaedam virtutis exercitatio aeqtialia conlequi.

est cum bonis viris conuersari. non cum qui- Parui resert a Principibus ius dici aequalibus iucundissime tempus quis conterat, sed ter, & diligenter, nisi etiam ab ijs fiat quibus

quorum opera adiutus Rempublicam guber' illi eius muneris aliquam partem concesserint. net. cd & musica animi curas pellit ,& tristi- Fertur Carolus VIII. certis diebus de quere-tiam. venatio etiam & equestris exercitatio in iis prouincialium cognoscere solere. tametsi viris principibus imprimis laudanda. autem ipse non multa perficeret , tamen Peregrinatio etiam ad animi relaxationem, eo pertinebat institutum hoc , ut praesecti in& voluptatem institui potest , & maxime 1 ossicio , metuque contineruntur i quod satis iunioribus nondum ad Remp. admotis. mire utcumq; erat ad iustitiae administrationem. illa ad prudentiam facit , eamque cum volup- Peregrinatio id etiam commodi habet, vitate parturit. prudentiores illi semper habiti dum mores hodiernos videmus, praeteritos sunt, qui multorum hominum conuersatio- sciscitemur, & in historiarum cognition emnibus probarentur eruditi. traducamur. ubi prudens inuenit unde sapien-In ijs porro qui iam Magistratibus imposi- tior fiat; bellator, unde animi virtute robo tisi . P o. ii sunt, maximὸ conuenit prouinciam om- retur; Princeps quomodo subditos sub aequa. iiiii iam vi nem oberrare. Principibus etiam adeunda litate componat. magno semper usui est me- promotis ad saepids longinqua imperi j.ut noscant Rempu- moria rerum gestarum. viam probe Rem p. R p blicam , quantum sociorum ciuiumque in am administrandi ostendit. optim ad agendum uisu, i. mis , quot classes , pro; inciae, tributa , vecti- institutio, commemoratio rerum ab ali js ge-iebu, galia, necessitates, largitiones. multi igno- starum. Optime ille institutus est, qui per rant vires suas, de dum se tam magnos, quam Pinando quod apud quamque gentem opti- audiunt, credunt, attrahunt superuacua, & in mum est, edidicit: & exinde ad usum, qui discrimen rerum omnium peruentura bella. omnium magistrorum praecepta superat, tra- Traianus cognouit per stipendia decem mo- ducit. eo enim fine discendum est , ut ad res gentium, regionum situs, oportunitates Rem p. doctrina transferatur. & que id mo- Iocorum :& velocissimi syderis more omnia dum Medici pharmacum ad unum morbum inuisere,omnia audire, & undecumque inuo- sugandum essicax,ad finitimos transferunt;ita. catum statim veluti numen adesse,& assistere quae quisque una in re didicit, ad proxime co- solebat. Solus saepe aspectus Principum ac nu- gnatam traducat. ita experti certius,citiusquetus magnos motus compescuit. Rex, inquit quod intendunt consequuntur, quam ij qui Sapiens Prouerb. 2 o. sedens in solio disii pat Uine rationem absque cxperientia tenent. malum intuitu suo. nihil promptius ad intcili- De inimiciti js ei iam ita semper prudens gendas prouincialium querelas, atque expila- statuat,ut Reipula condonandae sint,vitandaetores publicos nolcendos, & constringendos, earum origines diligenter. conciliatio ex iude& in omnem Reipubl. causam , S casum cx- seruanda; sed caute , ut suspecta. Iniuriarum pedite prouidendum. alias perquὶm saepὸ ex semper est memoria. quicquid offendit aegre distantibus terrarum spatijs consilia post res eximitur, aut obliteratur. Non credas inimico

afferuntur. ruo in aeternum; sicut enim gramentum aeruginat

Quoniam autem nullum animal morosius nequitia illius. Feri. ra. Nunquam fidelem habeas

est homine, vel maiori arte tractandum; tibii tibi, inquit Sς c. quem ex inimico amicum ba-

micitias prudentet agendum t

134쪽

Senator. Lib. HL Cap. XXIII. 13 et

habueris. quamuis enim multi speciose magis iniusto bello victus , non suo marte sdem iniurias nescijs vincere, qua ui mutui odij non exoluit sed alter iubetur promitia relaxa-

pertinacia pentare te malle simulent; inulti ta- .c. uui. 29.x. de iureiur. & iliter simplicem lomen sunt in animis hominum reccitus, in qui- qWum, o iuramentum Deus nullam vult esse digebus o luim recondunt. uota suist, inquit πηιιam ἰθ 'ut tu iuramento ntillam conuenit Cicer . iustilitates iu 'imicis quam ad temptulapta ust pς Miam, ira quoque in verbis notru nullum simulationes t quavia timiritates t.bac es ιelaber- δερος esse mendacium. c. ιuramemi. 22. q. . rima virtus,bra animi suspiciendi moderati sirince- Vinculum tamen iniquitatis non eli .adeol; re iram, ct inter multates quoque vincere amussi. iniusto bzllo capta non onstante iuramento de

- 8. igitur neq; irasci oportet eum qui Reipub. rςbus ablatis non repetendis restituenda sunt. c i l es praevi us tius se malui ,quoties tu res offert. AE uti male ergo promissi, & quae sine see-' quod enim momentum eth, quo uou impro- lcre non adimplentur, praedanda non sunt. banda videatpomnia si consectetur, nunquam Altera promissi non implendi excusatio est, irasci desinet,omnis illi per iracundiam, uice- si alter fidem ipse non praestat. d. c uulsu. roremque vita transibit. Optimum est ad pri- VLique in Nous connexis , secus in separatis mum mali sensum mederi sibi, tum verbis c p. Hicr caicra de rescript . qua religios de ieiquoque suis minimum libertatis dare,& inhi- vcv ic. Ayiala de re nutu. d. lib. i . c. 6.bere impetum. quod quidem etsi non est per- Praeter has causas quisquis publicae rei adsectae sapientiae , tamen est non mediocris in- motus est , aliam non admittere temper sta-genii: imo non inferioris, quam omnino non tuat, uta regno puberre dem. tametsi corrupti commoueri. vi sumus oculos mordicans non iλm, de deprauata sunt multi , quorum omne sinit vel id quod ante pedes est videre; sic ira .rtisi .ium in decipiendo conlumitur. qum &exurgens obtenebrat rationem. est ira sui im- omnimodὸ satagat, ut' fidei fetuans sit ipse potens, decoris oblita, necessitudinum imme- non t/ntum, sed de talis credatur: atque ipse mor, in quod coepit pertinax & intenta, ratio- ςrddat quod nulla res vehementiti Rempunt consilijsque praeclus , vanis agitata causis, blicam continet,quam fides. ad conspectum aequi verique inhabilis, ruinis Et quoniam in adagium transiit non solere dosimillima, uuae super id,quod oppresLr fran- sub bono Principe bonas esse fiscales causas, pili su

guntur. abiit longissimὸ ab ira, de quae illam conuznit Omnibus istis ossicijs, quae ex alieno eausi, non consequitur vindictae cupiditate, quil quis re- ςOmpundia sua sicctantur, imponi homines non Luendum. ctὶ praeesse voluerit; neq; admittat, ut per eam quilineos, vultureosque sed miti ingenio, qui Pstirij a i ecto unquam abducatur. Assuerus iratus rem duram non ipsi exasperent, in dubio eon 'i- 'ig''Squamuis & nimio furore succensus,quod eius tra si cum facile sentiant,& ad utrius eo, etiam 'φρορ titisse Vasthi contempserat, nihil mox in eam quos reos credunt, non excandescant sed bestituit, sed interrogauit, inquit Codex sacer, nignitate λctionem, modumque temperent: qui Esther. i. sapientes, qui ex more regio semper ei in fiscalibus compendi js non legum verba in aderantio illorum faciebat cuncta consilio, scien- quae quis imprudens forte impegit, sectentui tium leges,ct iura maiorum ; cui sententia Vobi sed voluntatem, animamque legis, rationem' 'Regina sub taceret. & hanc semper ad sensum humaniorem beni-ῖ9. Ad extremum hortari rursum lubet, ut quis- gnioremque traducant, praesertim v bi de tri- Cirta fide . quis Rempubl. moderatur, sidem, dictorum butis, vectigalibus, ct fiscalibus lucris astitur conuentionumque constantiam seruet. Eam & ob illa non ritu agnita mercium commissa in Capitolio vicinam Ioui statuerunt Roma- rum poenis. quae dum durius solent esse exant, ut tamquam Numen, ac certissimum hu- ctae, magno Pi incipum Rerumquepub. lam nomanae salutis pignus coleretur. quibus persua- ad liberiores staticanes mercimonia mirerant sum erat, nisi in fide stet Resp. opibus non vectigalium damna, atque imminutiones im- staturam. Seruanda est igitur fides; praesertim mensas imposterum , & tandem publicam pri- iurata, aut alioquin rite ac publice pacta ci- uatamq; post longa fastidia egestate parturivi. uibus, Prouincialibus non tantum, quin & Lubet haec Miscellanea monita concludere

hosti, etiam iniusto, & praedoni, subditisque per dimissionem nondum saturi lectoris ad rebellibus, sed etiam proditori. vi rem in Socraticas Iustiniani Authenticas de Prisi de Onosandro scriptum. tametsii Ayala de re mil. Pisidiae, Praetore Licaoniae, Thraciae, Helle

Lic. 6. n. 6. aliter lentiat. quia Omne iuramen- sponti, Paphlagoniae,&C. quas ubi iterum it tum est seruandum, quod non vergit in ani- rumque legerit,videat an non leget;

mae periculum,aut tertii praeiudicium. unde dc Iam satis est,Obessi bella.

LIBER

135쪽

13a F. Zypari, Iudex, Magistratus

CAPUT PRIMUM.

De Iiste Maiestatis.

L cui mirum videatur non tantum nos politiae administrationique Reipub. libro

tertio,sed etiam negoti js autocratiae atque Imperi j luri: libro quarto nos immiscere, memoria repetitum volumus , quod initio diximus,dum Iudicem exhibemus, non tantum pedaneum , sed & maiores etiam atque supremos intelligere. pro more loquendi , quo Iustinianus in fluthent. de Iudicibus , atque in Codice lib. i. C. titia'. usque adfinem. 2 ι. 1 . D. t. i a.C. P in est. de alibi passim iuris nostri auctores usurparunt. quo modo veteres , inquit Ascon. Omnem Magistratum, cui pareret exerci-rns , pratorem appellarunt, quὸd reliquis praeirer, de ct pratorium tabernaculum eius dititur, oporta pratoria, qua exire solet,ct hodie quoque Praesectus pratorio, item milites pratoriam, O cobors praetoria. & tamen scimus non minus edictum Praetorem proponere solere , ex quo ius diceret, ex eoque natum exinde edictum perpetuum,& partem magnam iuris nostri alisque iudiciorum praetoriam esse, vocarique ;vt mirum non sit sub uno nomine iuris atque militiae auctoritatem consistere. Eo itaq; m do Iudicum vocabulum non iudiciorum ta

tum, sed&administrationis ciuilis,atque militaris potestatis energiam habet. Id quod vel

sonat titulus qq. lib. I. Cod. de osscio ciuilium Iudicum : s. 'de Oscio militarium Iudicum. q7. de Os'. diuersorum Iudicum: 48. τι omnes Iudices tam ciuiles,quam militares post administrationem depostam quinquaginta dies in ciuitatibus vel certis locis permanerent. 3 o. de assessoribus is domesticis ct cancellar irs Iudicum. Hos ergo etiaIudices compectimur, qui tales ministros habent equi militaria etiam ac summae rei negotia gerunt. Sic Praefecti Praetorio,Orientis,

Illyrici, A phricae: Magistri militum, Quaest

res, Magi liri ossiciorum, Proconsules, Legati, Praetores, Rectores Prouinciae, Praefecti vigilum, Praesides, eorum denique ossicia tam accurate a Iustiniano in Codice pertractantur: omnesque nomine Iudicum veniunt in d. rit. ct Auth. de iudicib. Vnde & consectarium

est, ut summa haec Imperii negotia a scientia, prudentia, atque ossicio Iudicis existimentur non esse aliena. quo modo Papinianus, quem asylum iuris atq; thesauru legum Spartian. in

Seuero nominat, Praefectus Praetorio apud eumdem Seuerum I. lecta. 4o. D. Si cera. r.

fuit , alisque Iurisconsulti l ummos honores gesserunt ,& consilijs laudatissimorum Primcipum adhibiti sunt. Lamprid. in vita Alexand. ct Maxim. & Vlpian. Magister striniorum, quod Alexander plurimum eius consilijs uteretur,& dissolutos militum mores ad veterem

disciplinam reuocabat, apud eos odiosus ab impetu de furore militari obiectu corporis Imperatori j protectus est. assertique Lampridius illum in summum euasse Imperatorema quod Vlpiani consilijs praecipue Rem' ad ministraret. Adeoque quamuis hodie eadem Iudicum nomina non habemus, tamen qui summae rei consiliis adhibentur etiamnum

seu Iudices, seu Conciliarii, qui ideo Secreti

Concilis ac Status nominantur,ac olim Comites conlistoriani dicebantur de Comit. consisto C. lib. I 2. a consistorio in quo Princeps audire legatos & de caulis Imperii ac alijs grauioribus cognoscere solebat, Ammia. Marc. I. a s.& Comitum nomen Constantinus praecipuis ossicijs adiecerat; Euseb. I. q. de rit. Constant. Cuiac. de Comit. trabschol. C. Lia. non potest videri eius rei materia proposito nostro importuna. Eam itaque exordiri lubet a iure,n

titque Majestatis. Iura ergo Majestatis, sacra Regni, summa 'rerum,arbitrium, principatus, seu quocumque ' - - nomine lubuit appellare, pro ratione tem rum, forma Reip. aut libidine dominantium, notae admodum apud Romanos, aliasque gentes diuersa fuerunt. Hodie sere, qui de iure astipolitia scribunt, ad haec capita reducunt ; Legem condere , arque alys dare,non accipere , lege solutum est, Magistratus creare , legatos mittere, O recipere,bellum inferre, ct pacem pangere ο-

neram cudere, ius Pua O necis, rerum sacrarum, nundinarum, Pectigalium, extremam prouocatio

nem , aliaque quae seudistae regalia vocant. ad titulum seu . qua sunt regalia. quorum tamen quaedam minoris notae sunt, & cum inferioribus dynastis communicantur. sic tamen ut be neficio Principis haec accepta serant:vt utilitatem quidem sentiant, ius autem directum diademati Principum remaneat inscriptum. Canoni stae supremam hanc potestatem vocant pleniturinem potestatis. Pragmatici foueranitatem indigGant. & diserte excipi hodie solet a 'in omnibus litteris concessionem magnorum Nulla con

dominiorum,&seudorum. quamquam lucis 22 L.

causa id fiat. cum non censeatur Princeps id e munimia elle, quod non potest. non potest autem su- cur aut ali premi Mtur.

136쪽

Senator. Lib. IV. Cap. I.

Suptemus Unanino quialium nouas stu.

a. Princeps lGnibus cit Bis

iatus.

premi domini j auctoritatem laedere.nam per sonalis maiestis, quae in Principe est, exercitium est illius realis, lure in Rephbl. ut instardotis & vlasfructus illas habeate non de potestate detrahere, non de subitantia,& domanio alienare possit. Unde solent Reges lucis causa iurare iura Regni illibata se seruaturosecantellecto. 33. x. de iureiur. Nostratibus autem diplomatibus, cum supremitate excipi solet campanae pulsus. sed iterum lucis causa Mai res nostri,si hostis ingrueret, campanas pulsabant proximi, & sequebantur vicini actutum ad ultimos regionum usque fines: ita ut intra paucas horas integrae ditiones in armis egent:

imprimis qui seuda possiderent , qui deinde

Principi peculiari sacramento tenerentur, ut ciuitatum collegia, ac subditi demum omnes qui arma serre possent a lic campanae pulsus ad maiestatem pertinet,utpote adsumenda arma, quae iniussu Principis sumi non possunt. iussus quidem quamuis praesumatur generatim pro defensione ad ritum priscum,est edicto tamen

II. .. Is 36.ub.edict.sol.2s.ct seq. quamquam &hic pulsus seequenter hodie aures rusticorum vexet d compescendam insolentiam militu. sed iterum ex Principis venia,id securitati paganorum tribuentis; ciuili etiam & naturili iure suffiagante.

Enimuero indicia supremae potestatis per Bodin. aliosque relata non per se singula eam infallibiliter inserunt, sed effectus sunt ab illa dependentes. sed haec citra erroris periculum est regula, Quicumque in sua ditione supremuhabet rerum arbitrium, a superiori nullo dependens, eum maiestatem habere, supremum, seueranum csse Principem : ι. 7. q. liber. D. de Captia. qui non habet,non esse. recte Loyseaude Selnearies . Dc. 2.n. t O. ct seq. non ergo illi penes quos non suprema potestas est, sed tantum principatus. non illi, in quos non minus habet iuris multitudo, quam ipsi in multitudinem. Qui Rex est, Regem blaxime non habeat. Sie oblatum a Demetrio Iudaeis pactum inter caetera summi imperil, ut non obediant alij potestati, nisi summi sacerdotis. I .uacbab.c. IO.

De Principe legibin soluto. LEgibus soluti suerunt Principes. Senatus,

inquit Dion.ι.63. Caesarem, a quo magno honore asciebatur, Imperatorem decreto liberauit omnibus legum Pinculis,ut ea qua re et faceret, ct ijs qua notus abstineret. Augultim legibus solutam non inueneris. l. l . D. de leg. de ii non pauci crediderint ,quia Principes illi priuilegia tribuunt , quae ipsi habent. d.ι. 3 i. ad filios pertinet illud Tac. 2. Annal. Iatabatur,inquit,Tiberius cum ister filios e , ct leges Sinaiin discutaret. yicta est sine dubia lix.

q. I se

i. I. DE legum vincula

Quamuis, ut diximus, Princeps legibus i .

solutus sit, tamen aurea est Imp. senten- , ' . tra, Reuera malin es Imperio submitte Olegibin idet, minua principatum. hoc est, vivere secundum leges. eas reverea quamuis nemo ad poenam trahere possit. adeo tur quidem ut quamuis Principes supremi, non leges tantum positivas , ted etiam a natura scriptas transiliant,non habeant criminis ultorem . nec minus recte ille; Casari cum Omnia licent , propter hoc minis licet. sic de sancto sensu Princeps legibus solutum se dicite nam bonis posita lex non est : legibus tamen vivit ; quia persecti non propter legem,sed ob rem ipsam, quod legis est,faciunt. Unde de illa Antiochi ad adulatorem,omnia Regibus iusta qua, licita , iactita diem responsio; non Ruibia sid

q. II I.

De legum-latione.

LEgei serre, alijs dare, non accipere, tessera

est summi Imperi j. Curi. 1. 8. quos equidem victores esse confiteor ab illis leges, qucis vivamus accipimus. Huc spectat Extrauag. Constit. 78. Leonis, Ne ampluu Senatusconsulsa sani. abrogata I. 9. D. deleg.θ Senatusconsultis. de ad Principem id iuris retrahit.

De iure sacrorum.

IVra sacrorum de Religionis a iuris & pG

liticae peritis ad summum Imperium Aseruntur. Iudaei diu eosdem Reges & Sacerdoates habuerunt. Melchisedech Rex Salem fuit, de Dei facerdos. Anius apud Virgilium Rex idem bominum Pboebi λ Sacerdos. Nunc Deκm munere , inquit Facit. 3. Annal. Summum Pontificem, Summum hominum esse Imperatorem. sic di apud multas genteia quarum Reges, seu qui clauum Reip.tenebant, ae relinione leges tulerunt. ita Numa: ita decemuiri 9ς k-ς in legibus XII. Tabul.

Deorum sabulas ne credunto. Deos peregrinos,praeter Faunum, ne colunto. Separatim nemo habebit Deos. i

adscitos,priuatim colunto. Nocturnas intempla vigilias ne habento. Nocturna mulierum Sacrificia ne sunto.

Graco sacro, Hyc. Ita dc apud Liuium I. is. decretum,ne qua Ba chanalia Romae, neue in Italia essent. apud Tacia.Annaeactii senatusconsultu de sacris Iudaicis,

AEgyptiisq; pellendis. de sub Claudio. Viderent Pontifices qua retinenda, firmandas Arusticum essent. sed haec initio Imperij atque in speciem. alioquin ad se deinde Iura Sacrorum in solidum Impp. transtulerunt. ita de Constantiῶnus mox a baptismo Christianis templa, de Christi cultum permisit. quod Tiberius proposuerat 3 sed Senatusconsulto repulsus

137쪽

fuit. & Alexander Seuerus , & Adrianus

cogitarat.

De Magistratuum creatione.

MAgistratuum creatio ad summi Imperi i

tura etiam pertinet. Cum Romae Maiestas penes populum esset, in comit ijs creatio peragebatur: tandem e Campo ad Patres translata est ; mutata Rep. ad Principem. Ad cura, inquit Modest. in I. vn. D. adi. Iul. ambit. Prin cipis Magistratuum creatio pertinet, non ad fauorem populi. & Zonar. Creatio, inquit, Magistratuum maxima pars est muneris imperatorij. ide que Maecenas apud Dion. multo ante Augustum monuit, ut solus sine plebe , populo , ac senatu Magistratus crearet. Tiberius Conlulum renuntiationem usurpauit, alij et iam commendare solebant alijs , quibus in speciem ius creationis videbantur relinquere:ali js

visum est,minora aut securiora senatui vel sum. mis Magistratibus permittere, Vit. I. cap. 42. latius diximus. Et Leonis Extrauag. Constit. q 7. habetur : abrogatio legis quae Senatui Pra- rores, Decurionibus verὸ Presectos constituere con- . cedebat. sic ea auctoritas ad Principem delua.

q. VI.

De erarema prouocatione.

OVoniam appellatio est ab Inseriore Iudice ad superiorem facta prouocatio, necessario sequitur eum , cui arbitrium de rerum summa datum est, prouocationem pati non posse. nisi quam ille a Principe male informato ad rectilis informandum proponebat. qualis sere est prouocatio , de qua rescripsit Pius i. t . D.de appellat.ut si Princeps no ex vero fuerit consultus, & secundum ea quae proposita sunt,rescripserit; prouocare liceat: sed ad Principem. Nihil enim, inquit. Pius, a vobis videbitur iudicatum priusquam contra scriptum fuerit quemadmodum aliter res se habeas quam nobis insinuatum fit. a. Qui Principe Supremo superiorem alium Masestatem si quo appellet, Maiestatem laedit. ad Prin-Iaedit, qui cipem enim omne Imperium atque potestas alio appel- pertinet lege Regia. l. i. D. consi. ut olim posti pulsos Reges ad populum lege Valeria. cui cum a Consulibus aliquando non satis deserretur, eamdem lege saepius publicare oportuit: eiusq; tande obseruationem lege Duilia mortis poena sanciri.quam legem Liuius fundamentsi libertatis vocat. adeoque spostquam iam Primcipis omnia suit imperio, es non dominio ut loquitur Seneca merito vocaveris fundamen tum Maiestatis. 7. Vnde non inconcinne Galli extremam T

Gallis viti- uocationem seu ultimum resertum nominetinim resor. Supremitatis intelligunt. te derivi resert de iu-xum Supy Ilice en commun langue est appellasouurrainetc.Vt dic In concessionibus seudorum maiorum ;quando

Principes sibi reseruant fidem,hominium, re-

ctant, has ninas ad Ie

tuissorium,& foueranitatem prioribus verbis priuatum, atque directum seudorum dominium; posterioribus publica potestas significatur. Vnde qui ad supremum Imperium viam sibi sternebant , superioribus saeculis in Gallia , ad alibi leges condebant, Magistratus creabant, bella gerebant marte suo , pacem pangebant, monetam lua imagine signatam cudebant, pecuniam populo imperabant, coronam, quam

hodie insignibus tantum pictura adscribit, capiti imponebat:ad more Caligulae, qui parum abfuit quin diadema sumeret, o flectem Principarus ira Regnum converteret. Inter haec inquam indicia supremitatis semper extremam prouocationem penes se sistebant. donec tandem regiis rebus firmatis Partamenta illorum appellationes a subditis istiusmodi regulorum receperunt,teges infirmarunt, magistratus, nili ab

eis probarentur,deiecerunt, arma mouentes in reorum maiestatis numerum receperunt, nummos ab illis cusos aureos , atque argenteos re

probarunt , collectas vetuerunt, priuilegiarijs casibus exceptis,ac tandem in iustum ordinem redegerunt. Latius Pa uter Recberches ι. 2. c. a. Loyseau de seigneuries LLc. q. v. 6o.

Germaniae Principibus Electoribus, aliisq; non paucis notae fac Regum competunt, si Iurisdictionem Camerae Imperialis excipias, ct Imperii constitutionesti pace servanda,&c. Ex his fluit & ea ratio,ne liceat inferioribus Principibus multiplicare Iurisdictionum gradus, ne cum tertio prouocare non liceat, vitima ad illos interponatur, quamquam hoc ipsum, quod de tertia prouocatione ius statuit, non passim seruetur, ubi tm pridem gradus multiplicati sunt. quia uno. surdo dato ciavra sequuntur.

q. VII. De pacis ac btili arbitrio. ARbitrium pacis & belli nota est supre- I.

mar potestatis. bella decernere,& pacem Nihil depangere. nam contrariorum eadem est doctri- bello, auena,& maiestas est arma capere iniussu Princi- pMς st/x pis. I. 9.ad leg. Iul. Mais. unde procul absent a Wiure Romano depraedationes quae vasalsis ali- mus quando Iure seudorum in dominos permitistuntur, lib. 2.stud. tit. 22. nec olim nisi comiti js populi centuriatis bellum decernebatur. Aesponsione , quae iniussu populi Romani facta

erat,non tenebatur populus, ut censet Posthum ius apud Liu. qui & haec addit,quia Istvotidi mira urbem banc relicturuta populum Romanumsi incensurum I Magistratia ,s Senasin, si leges non habiturum' di plerumque in sponsi nibus ducum adiungebatur, ita id ratum Dredvpopulus censuisset.Quare cum populus Romanus per pacta Consulum injussu suo inita obligari non potuerat, ea contra dignitatem salutemq; publicam contracta pro irritis habuit. ne tamuvel in speciem fidem laedere videretur, Consules per seciales Samnitibus tradidit loro vinctos, ut iusta fieret deditio,& erroris pu

Iutisdicticiis Irim gradus

tertiam ap

pellationem ultimamma iaciunt.

138쪽

Sie ad belli iura spectant arma, armorum Iuli j gladium delubro Martis detractum te

nens, circumlatus est per celeberrimos vicos, Σ.Πue vi eta sibricae, armamentaria, arces, muri, fortali-nta& arces. tia, castella, iacultas concella extruendi, &ne vicinis extruere liceat. Vnde sine publica auctoritate circa muros publicos nillil licet. I. 9. q. q. D. de rer. divis S apud Tacitum Iudaei ius muniendi magna pecuniae vi mdc-merunt. D Ecuniam imperare, vectigalia capere, ter Spectant & huc pignorationes, reprecaliae, L lonia, selius est Principis. l. t o. de pubuc t

et e pecunia imperauda.

Aliaque spectauralitterae marcae, publici hostis declaratio , secu- -ctigalia sinu Imperatorum praeeopio neque y ''Τ'ritas, guardia , laluus conductus,legati missio, Psaesidi, neque Curatori, neque Curiae coii . ''i ''

stilucre,nec praecedentia reserinate, de his ycli addere,vel minuere licet. non admittit tamen: Loyseau pro nota imporij, contra Bodinum, quod haec potius facti,quam tutis aestimet. sed rectius Bodin. supponenda ciuiu in Potestas in Principe, etsi abuti in impcrandis tributiis i. ' παEgatos mittere & recipcre etiam ad ma- sicut & cxteris, quae ab eius arbitrio fluunt, . Mittere di testatem pertinet. propric enim a Princi- contingat: quia & recte vii potest recipere e , pc Supremo legatio mittitur. vi fere hodie ' .receptio, comitia generalia, dic.

q. VIII.

De legasis. sitos septo. censent. Mars laer de legato c.Ἀ2. Vnde Curi. ι io. ct pristina quadam regia stecies manebat. nam ct legati gentium Regem adibant, ct copiarum duces aderant, ct vestibulum satellites armati, compleuerant. eo pocissimu in quod lummae legatorum mittendorum causae solent elle belli, pacis, aliarumque summarum rerum negotia. Quare subditi ius legationis non habent , nisi largo modo loquendi, pro Oratoribus, Deputatis,Commissi

De Moneta

2. Quomodo aliorum

CVdere monetam de imagine sua signare, lius Principis est. sie Vopiscus in Iair mo .cibu ille diceret Firmum tit buculum suus 'vou PHηι cm, conιra ego istam ct pulpura i sum II ''

OC. l. t o. de legation. eos nomine legatorum LMmmodus Percoinum familiarem suunt poe- comprehendat. Sicciuitatibus ex edicto Ves- na capitis allicit, quod num os publicos sua. liasiani legatos, sed ternos, non plures mittero imJgiu. fg siet. ita iubetur. leg. XII. Tab. iret. l. 4. iv lv. D. delegati . sed tamen nec T iμm-iri manciales aurum, argenthm,es publici sine consensu Praesidiis l. si quu i 6. C. D detur. 13ίημη ρ. α do Ungarorum politia Otto quod te in Prouinci js obtinet, ut sine allensu i rising Nullai , inquit, in tam spatiose ainbi- Praefecti- praetorio legatum mittere non possit. φη, RUς cxcepto, monetam vel resonium habete Lyen C.de decur. Panici r. ad Notit. Imp. tit. de ση N. prout oc vetitum est l. a. C. def.d. mov. Meti l.n'nicip. t.26.tegat. quin oc ciuitatis sta- Vbi ςt 4m Maiestatis crimine obligatur, qui In Maiesta tu turbato lcgati partis alterius praeroguiuam circδ monetam peccat, qualitatem, mixturam xcni pς in obtinent, ne violari possint. Cic. hb. s. de su. mianctae, ideoque ad Principem Dectare coii '' i ii alioquin e medio tollatur ratio compescendae stat. l. Puic. C. de arg. ret. lib. t . quia nummus ' seditionis sorsan ortae . extra hunc casum , vix publica incnsura est, ct aestimatio. l. i. in priu. priuilegium eiusmodi competit. Vnde apud D. O covi. emt 'mensuram falsam fieri si cor Liu.ι 6. Colonis Circeiensibiu denuntiatum, Sena' rumpatur moneta, id coque labentis imperij tus verbis lacesserent propere ex Prbe,abs ore atque pra lagium corruptionem monetae innuit illo, oculis populi Romam.ηe nihil eos tin stoliρομ Disitur ex nummisit is se mal impora

terno,non clut comparatum rege ei. . Et migna apud veteres res igitine moneta

tractata est. Ut ne rescripto quidem competere δ' j. IX. De iure vita ac necis. alicui pollet.l. rit. Cod. de suismon. sed nimium

hodie priuilviijs de praescriptionibus inferiores Principes ius monetae cudendae,praesertim tioribus his

IVs vitae ac necis autocratiae insignis etiam in Imporio Vsurparunt. quo i & patrum me nota. Curi. i. q. Cum in regali solio residebis , moria in Gallia accidit. sita Ludou. Huii iij rita nec 1 omnium ciuium dolimius. sic olim Ro- i ex plurium Principum priuilegia aere red mae morte mulctabat solus Populus, leg.XII. Nit i Fr/nci . l. edicto generali usui patio-Tab. Eius insigne pugio olim ; S gladius. & D i S residua priuilegia. Lud. autem olim de hodie in inaugurationibus velut insi Xi. J0ῖπ rς suos praetextus belli Duci Bri gne imperii gladius praesertur. Tac.l. 3. bistuc indicti moneta aurca a Duce cusa iuxta ait Vitelliu solutum a latcre pugione Ceellio praeripuo Vfertur. nec mysterio vacat interia Simplici Consuli inconcione reddidisse, tanta rogati christi, exhibito census numismate, quam ius vitae ac necis. Carolo Magno ante ς. - sci ii Most supe=scriptio ' & ad respon- tribunal spatha nuda perpetim praeserebo tur. sum CR - i. cur, date ergo Casari, qua Caesaris Commodus , cum Imporator salutaretur , Aut . Fr. pci operum Tom. a. M a j XI

139쪽

6. XII.

De reliquis iuribus Maiestatis.

Sunt alia hira Regia

ae 2. Mandata Pancipum. Dominatu uiatis vicini.

Fr. Zypari, Iudex, Magistratus,

Flumina ei iani nauigalia,& ex quibus suunt nauigabilia, potaus,ripa Uca,vectigalia,telonea, Flumina, pridcm a i ri ucrico Imp. inter regalia relata potius, ripa sunt. unde ela libera illa,tuia,de nauigabilia pre- tiea,vectig 'sare Princeps debet. tit. de Iutor. custod. lib. ii. lusi

SVnt & alia quae ad iura Maiestatis reserun- C. vii Tiberius Diuii sationes militum , grasetur, ab eaque distribuuntur, sed vel ex his, saturis tollendis. piscatioἡem pro more regionis quas diximus, notis ut sontibus fluunt, vel sibi habit , Vasallis concedit, aut passim pe non ita emicantem habent splendorem, aut O mittit: sc per tamen piscandi leges praei. 7tiam inferioribus aliquatenus communicantur, scribito vel lege aliqua magis, aut communi usu Sum- Viae etiam publicae eodem reseruntur a Fre- O. irio Principi reseruantur. ut in integrum resti- derico. & pridem g. leg. 2. viarum. D. ne via rcgiae. tutiones, quae lege Romana Praetori compe- quid in loco publico. unde vulgo viae dicunturtunt icanonici Iudici ordinario; usu plerorum- regiae. in Laque natas arbores vias regiasque regnorum a supremo Principe postulantur. faci t. . Primum ago locum habent Mandata Prin- Siluae magnae &Mobiles etiam publicae sunt. 7.cipum, quae ad legum condendarum auctori- & regales; Onandique quae non priuatim occu- Siluae novitatem reseruntur. Quod Principi placet Iegis Labet Pantibus oliui celserunt. multis tamen locis i rigorem. Hine litteris Principum ad calcem in- accolis lignandi ius concessum, aut usu captum seri solet mandati clausula, quia nobis ita placet; cst. auctoritatis plenae ' volo, sic iubeo, sic pro ra. Venationes etiam regiae sunt. praesertim ut . 'time voluntas: non quidem i psi Regi, qui ni- illis exercendis idoneae leges praestri bantur. Vco. i hil debet velle,quod ex iustitia non potest; sed ita l. v mc. C. O venat .serar. permittit leonum subdito, qui in rationem voluntatis Regiae vcnationem. unde interunt aliqui reliquarum non debet inquirere, sed obedire i nisi legi di- serarum prohibere; quamuis titulus generalis uinae liquido repugnet: Seruis siquidem herilis sit de scri s. l. i. q. bestias D. de post. de omni . Imperii non censor, sed iminister est. atque abditos sera, quae regioni nocet, accipi suadeat. ct tir. c. Principis sensis o , quid occaltius parat, inquirere si qu/ rvp. pauperiem secisse dicatur. Constitui. illicitum, anceps, nec ideo assequare. & ex ι. Is 7. Frudaic. de p/ce renend cap T. vetat commuis D. deret. rur. ad ea quae non habent atrocitatem ni populo Vonatio m. i. i6. D. de seruit. D i. facinoris, ignoscitur seruis, si dominis obtem - prad. in iundo alieno inuitis dominis, nisi quis perauerint; quorum iussa capessere fas est. e suo fugientes volamosve persequatui .auum. Vt continentem possident, ita quod eam 1.2. D. de sexu. fuit . ubique pene hodie occidi ambit mare sui iuris Reges faciunt, ad exem- vetitae sunt serae rusae dc nigrae, Lilicet apri, plum legis s. D. ad i. Rhad. de lue. ubi Impera- cerui, hinnuli, &c. 'torem mundi dominum, & legem maris vi- Αuri argontiquo sedi ne & quorumcumque Abii ' - , demus, quatenus scilicet lambit orbem Ro- metallorum inur regalia recensentur. t. inter inhiesit mi' manum. hic Leo Nouest. 36. diuidit Bospho- Dblic. q. publica. D. de Perb. S. de viam strauit me. rum. Plura imperii in mare exerciti antiqua ι. i. ct r. Cod. de metall. ct metassar. dc Sena-& noua colligit Le Bret lib. 2.cap. H. de lasou- tusconsultum apud Plinium lib. s. Italiae metal-veratnete. nullum solemnius, quam annuum Ia scrutari interdicens, ct l. nulla. C.Theodos ea Veneti Ducis mare Adriaticum labarrantis. metal. ex licentia Principis permittens. olim

quidem priuati iuris fuit metallorum proprietas, i, fructus, T. q. 33. D. solui. mat. sed ubique Reges sui iuris fecerunt: ut deserta de inculta Bene acquiritur, inquit Cassiodorus, quod a nuti loca, in qualibus solet reperiri.

Iis adhuc dominis abrogatur. Eo axiomate pleraque quae nullius, quae communia, quae publica, -----, lubitat desertis montibus auram. sui iuris Principes secere. veteribus quidquid consticuum,pulchrumve est equore toto, Rri si si est, νbicuvnFἰιe natat. Vsius communis aquarum est,

Argentarias Fredericus recenset. sed puto io.

-- r. eo nomine nummulariam usurarii publici men- Argentaris.

Nobis posteriorum saeculorum usus proprium de Uur. n.8. mare, proprium aera secit. Mirantium Christi Addit Fredericus dimidium thesauri in II miraculi1 tempestates sedantis exclamatio de- loco Caesaris, aut religioso fortuito inuenti. Theciori . scribitur, Quis est bis' quia penti ct mare obediunt sed te Bret etiam territoriorum dominis , &illi. Reges mare & ventos sub imperium redi- seudorum partem permittit,si in territorio aut gunti nauigare,mercari, piscari permittunt. pro- sundo suo fuerit inuentus. de la sauveratnete, hibent, portoria, telonea imponunt ; Insulas lib. 3. c. 6. in mari natas, terras pridem inundatas suas sa- Bona vacantia, adespota, & nullius, regia I et ciunt; ventorum vium molis agitandis conce- censentur. finita linea unde agnati, unde co-Bona vacanadunt. vetant. quanquam Grotius Mare libe- gnati, unde vir & uxor, successor est fiscus. & tia, rilalliri rum scripserit esse in Indias usque, non Iberum. ex usu bona bastardorum , dc alit,ubi peregri- quidque iuris semper sit usurpatum in mari norum, damnatorum, praescriptorum, praevarauis vicino in Isagoge I. r. cap. i. sertim reorum maiestatis. d. iit. qua sunt regalia.

140쪽

Senator. Lib. IV. Cap. I.

Quid de

Abal: tios remissio.

sio de ptiuiis

. r. cod. de bρη. praescript. l. I. Cod. bon. tari, aequitate mollire. l. r. Cod. de legib. Inter vacant. l. c. Cod. ne sine ius. Princip. scd aequitatem, inquit, iuss interpositam interpreta- alia pleraque multis locis territoriorum do- tion vobis solis o licet o oportet insticere. mini ad se traxerunt , praesertim flandos Qui ergo de oneribus communem legem a despotos. scrt, soluere potest, quia supra lcgem est. Denique domanium, quod Regi in do - Omnibus autem a nobis dictis, inquit Nou. io 3.tem regni cedit, regia multa & lingularia Imperatoris ex. ipitur forisiva, cui ct ipsas Deus Iriui lcgia habet. de quibus late Chopinus leges Db:ecit. Iegem auImaIam eam mittens bo- . . . . . b. de doniau. sed imprii uis protopraxiae, siue ηιbiu. Raro tamen & magna ex causa pro- praeserentiae, quod olim solius luminae Rei- ctatae debet eiusmodi exemptio i quae vclpublicae fuit. l. penult. D. de priuileg. cie . Regijs prouentibus nocet, vel alios aggravat. Plinius epist. 1r3. cui accedit aliud domini- Etunim quamuis largitas & benenita Prin-corum bonorum , seu Regis priuilegium, cipis sint amplianda, tamen priuilogia sunt maxime apud Gallos, ut Regi de re aliqua minuenda. Tum lex prauar ima, inquit Cilitiganti interim possessio cedat. quod etsi ccr. 3. de legib. quae priuilegia tollit. sit contra lcg. probibitum l. defensionis. Cod. Solius ctiam Principis est ciuitate aliquem a g. de iur. ff. l. io. admitti tamen potest, cum donare, Quiritibus asscriberet, iure aurein Natu fuli1 Vasallus ossicio dccst, ex investitura debito; rum annulorum donare, atquσ squestri or- tio,legiticum finito iure alicuius res redit ad Cor dine , & laurea doctorali , titulis Baro- inatio, nobi nam; cum controuersia est de regalibus, non num , Comitum, Palatinorum, Marchi -ν ς' communicabilibus. In compendi js autem num, Ducum, & si quae aliae sunt honori poenarum nullatenus est admittendum , sed umbra ct simulacra, naturalizare, ut loqui-

quod ait lex ph. C. Theod. de appeti. salua Ma- mur, & nobilitare. ι: I. l. qtraris D.natal. is. testatis nostra reuerentia, im nobis cum priuatis i. I. C. de naturat. lib. c. Peverabilem x. qui . non dedignamur esse commune. sint legit. l. . C. de iur. aur. annui . Natalis De seudis, bonis emphytcuticis, censea- inquit antiquor ius ingenuitatis non ab ordine

libus libellarijs, alaudialibusque nihil attinet decurionum proari sed a nobis peti potuit. Sape,

dicere , quia non sunt Principum singularia. inquit Cicero 3. in Verrem, etiam Imperato Ad Principem solum etiam spectat aboli- res nori superatis hostitu Repub. optimὸtionem aut remissionem criminum concede- gesta , stitnuos annulis aut eis in concione donare. I. i. C. de semen. pals ubi restituit Impe- runt. Adoptione etiam mutari familia citrarator ad preces Praesccti Praetorio ; cuius Principis assensum non potest. l. a. C. deerat infra cum summa potestas, neque tamen adopt. Iure , inquit Cicero, pro rima sua, eo porrecta. senatus ipse Icutentiam non amatoribus prodito, nemo ciuis Romanis in alte- poterat reuocare. Sed non Senatui , inquit rui3 potesatem ιυysire potest, nisi popalia auiator Tacit. lib. it. libertas ad paviteredum fuit. fat. rigeneratim Iudex ossicio definiendo functus, Sed& predericus primo loco inter regalia ' .causam retractare non potast. t. quod iussit, D. ponit armannias, quas Culac. ad eam. Const. P μ 'dere iud. l. poenam, C. de paenis. Eiusimodi potius a rimannias vult, quae videntur ei esse clementiam cum examine causae exercendam ossicia apparitorum,vel fabricae,& publica ar- lib. r. cap. 2 o. diximus. Regia porro causa mamentaria. VtrDmque sua ratione vestit rest, inaugurationis dies, seu iucundus introi- Prius quod Magistratus creatio numeretur tus in Yegnum , aut nobilem ciuitatem. I. I inter regalia: adi. Iul. D. de ambit. Alterum interaeviente. D. ad Turpil. & summe regia quod arma ad Principem spectcnti Nouest. de olim obtinuit, ut in die passionis Dominicae arm. sed Ioan. Ferrar. Mont. in risu seud. lib. s. carceres reis spoliarentur. Hodie, inquit S.Cy- c. 7. Prouentus ex armentis significari cupit,priis. pale II carceres, damnatι libertate donan- & Andream de Isernia perstringit in ea vocetur , seueritate deposita Iudices mansuescinit. hallucinantem. Ego existimo legendum esse sed de iusta clementiae causa semper fuit, de almanniam ab amnan quod seniorem signi si- publica , maiorum in Regem aut i empubli- cat, ut sit ali mannia senioratus. cuius vociscam merita. condonata Quintio res ad Veios dignitatem explicuimus. lib. i. c. 38. apud nos male gesta, ob merita Cincinnati, Liu. lib..q. Ammanni euphoniae causa , vel Alt manni AEschylo delicta propter Aminiam , Salomo- apud vicinos, sunt Praetores, Praesective urbi. ni dilata diuisio regni propter David. Enim- de quibus diximus lιb. i. c. 2 r. Vnde Fredoricus uero non dabatur ablolutio in peculatu t. s. dum inserius inter regalia recenset, potesatem Cod. de abolit. periculosa siquidem inciso regni constituendorum Magistratuum adiunxit ad iu- neruo. Hodie non datur tantum , sed & pa- sitiam expediendam, qui sunt moribus nostris rum nimis inquiritur in multos praedones im- scin Germanis Scabini. ut eodem loco dixi-pune in publico aere grassantes. unde quae non mus, quo mihi verisimile est Frederici distin- plurima l ei p. deliquia i ctionena respicere. & quae citat ulterid Culata Immunitates etiam, vacationes, &priui- locatas ciuitates cum ammanniis suis, sicu legia concedere solius est Principis. I. vnit. dum lectionem nostram fgnificat ambitum Cod. de his qui a Primipe pacationem acceperunt, quousque iurisdictio Ammanni porrigitur ;tot. titu de excus mun. quia cius est legem eo enim leutonico sensum ea vox apud nos ferre, i. s. D. de covstitui. condere , inrci pre- ctiam habet.

SEARCH

MENU NAVIGATION