Lucta D. Thomae, contra praemotiones physicas imo etiam S. Augustini contra gratiam physicè efficacem. Sub earum media inter extremas expositione. F. C

81쪽

tehateni ad probationem bonae , bonos autem adprobationem bona voluhtatis sua. sic nempe ut Gmul accipiant ad damnationem malae, alioqui in exemplis proportio non esset, quam etiam agno- . scit cap. 33. vult autem Deus omnes homines saluos eii, ct in agnitionem veritatis venire: non sic ramen ut eis adimat libeium arbitrium, quo nota)vel bene vel male νt entes iustissime iudicentur . quod

cum fit , infatus quidem contra Dei voluntatem faciunt , cum eius euangelio non credunt: nec ideo tamen eam vincunt, verum seipsos fraudant magno ct summo bono, malit, poenalibus implicant, experiuri in supplicijs potesarem eius, cuius in donis iterum nota misericordiam contemnerunt. dc sq. id ipsum magis explicas ad propositum nostrum.

artendat, ct videat, non luco tantum istam νol ratem diuino muneri tribuendam , quia ex libero arbitrio est, quod nobis naturaliter concreati m est, verum etiam quod risorum suasionibus agit Deus ut velimus, ct ut credamus: sue extrinsecus per euangelicia exhortatioηes , ubi se mandata legis aliquid agunt, si ad hoc admonent hominem infirmitatis suae, ut ad gratiam iustificantem credendo cοηfugiat: flueintrinsecus, ubi nemo habet in potestate, quid ei voniat in mentem, sed consentire, vel dissentire , propria voluntatis est. His ergo modis, quando Deus agit cum anima rationali, ut ei credat , neque enim

credere potest quodlibet libero arbitrio , s nullast suasio uci ricatio, cui credat: profeci. O ipsum velle

82쪽

credere Deus operatur in homine, ct in omnibus misericor dia eius prauenit nos: consentire autem Pocaistioni Dei, vel ab ea dissentrie, sicut dixi, propria νο-luntatis et unde l. I. Retrachc.9. Urime,mquam, de re veritas clamat: non enim posses aliud bentire esse in potestate nostra, vis quod cum volsmus, faciamus, quapropter nihil tam in potestate nostra,quam ipsa voluntas est, ea enim prorsus nullo interuallo

mox ut voltimus presu est. igitur illud tantum est in potestate nostra, quod ni, dum volumus, &non sit dum nolumus, iuxta illud lib. de spiriti& lit. c. 3I. supra citato. hoc quisque in potestare habere dicitur: quod vult, secit; si non ruit, non facit. igitur fieri illius supponit, in sensi composito gratiar & voluntatis, velle & nolle pos. h. Concordat lib. 2. de Actibus cum Foetice

cap. 3 . qui enim seruare legem non vult, in potestate eius est, si velit; non enim dixit, noue potuerulit, sed noluerunt. & denique l. 3 .de ciuit.Deicap. I O. multa enim facimus, quasi nollemur, ηοηrtique faceremus, quo primitus pertinet 2 ipsum velle, nam si volumus, est; s nolumus, non est; non enim Pelleiamus, s nollemus. quasi diceret: in nostra potestate est , velle aut nolle. iuxta illud de praedest. SS. cap. 6. illi homines quia voluerunt, crediderunt; siliqvia noluerunt, non crediderunt θc. ergo oec.

83쪽

quod homo ideo voluntathm, qua credit Deo, a Domino acceperit, quia libertim arbιtrium naturalitera creatore attributi m est anima rationalior ira verum si de voluntate credendi , dicere, quid habes quod non accepisti t & reliquum caput in hanc sententiam pertexere, ergo o c. C V II. Resp. Me non videre qUo Vergat et

fio ista , nisi ut Augi stinum Scmipsa anum faciat,noto isto capite S alijs libris,in quibus hujus

capitis 32. dcctrinam, ab his Vcrbis, vult autem Deus omnes homines saluus seri unde isto capite incipit, quid verum sit decernere prosequitur: in isto tamen capite verbum non est quod non patiatur gratiae Christi efficaciam cxponi iuxta expositicnem Lueti penest. ex AUg. acis rendam: quare obsti no ad hanc pra fati Auctoris in Augustinum calumniam , hac earum omni nasunt Semipelagianρrdini, qui posea orti fuere,dogmata. quod Vt probet, adsert verba Prosperi in Epist. aci Augustinum dicentis, quidam vero horum scilicet Massiliensium ) in tantam a Pelagianis semitis non declinant, ut cum ad conflendam eam gratiam Christi Sc. cogantur, &c. ad condition in hanc velint uniuscuiusque hominis pertinere.

Sed si scmel probetur per gratiam Christi a Pr spero,Augustino, & Scmipelagianis intelligi gratiam praedestinationis, quod facile est, probatio ista primo intuitu apparet nulla. ostendat obsecro Doctor ille Augustinum hic velle gratiam

prae

84쪽

praedestinationis ad conditionem uniustu que hominis pertinere ; & non potius ad quaestionem,cur uni conseratur, alteri negetur, propter quam de spirit. & lit. cap. sq. instit exclamat alens, jam, i ad illam profunditatem scrutandam quisquam nos coarctet: cur illi, ita suadeatur ut persuadeatur: illi ιutem non ita , duo sola occurrunt iterum, qua res nore mihi placeat ; o altitudo diuitiarum i ct numquid iniquitia apud Deum ' cui responsio ista, splicet, quarat doctiores, sed caueat ne inueniar Humptores. C v III. Instabis sorte ex eodem dum A gustinus de spirit. & lit. cap. 34. statim citato ait, consentire vocatione Dei, vel ab ea dissentire, propria voluntatis est. de vocatione interna non loquitur, sed de vocatione externa,ergo ctc. C I x. Resp. Augustinum ibi loqui de interna& externa,vicosideranti patebit verba,quae premittit , siue extrinsecus per euangelicas exhortationes &c. siue intri ecus &c. imo ut ostendat se locutum de suasione interna, dum dixit, consentire vocationi Dei, vel ab ea dissentire propria voluntatis est,caput sq.obiectum sic concludit, iam, si ad illam profunditatem &c. ut paulo ante citatum est. Hic autem esse mentionem de suasione & persu sione proportionaliter internis,negari non potest; quia pro externa, etiam in sententia tua optime respondetur, propria voluntatis est, quod responderi posse negas, igitur velis, nolis, mentiolesses debet

85쪽

debet de interna, sic ut suasio sit ex gratia sui

cienti,quq sit auxilium supernaturale sine quo non, persuauo vero ex gratia perseuerantiae siue Christi, quae sit auxilium supernaturale quo & deificax modo Luct. penultima explicando. C X. Diccs 6. Ex eodem Doctore ibidem cap. II. ubi ait : ne vero hae & similes locutiones,perseueraret homo si vellet crederet si vellet, in nostra potestare est bonum operari &c. lus aliquado apud sanctum Augustinum leguntur, difficultatem alicui ingerant, veras esse concedat: sed dicat prae-paTari voluntatem a Domino vi velit, ac iuxta sancti Augustini doctrinam non praeparari omnibus ; quibus praeparatur, Velle; quibus non praeparatur , non Velle; multi audiunt verbum veritaris

ut dicitur de praedos . SS. cap. 6. sed alij credunt,

alij contradisunt, νρlunt ergo iliι credere, nolunt autem illi : quis hoc ignoret quis hoc neget φ bed cum alijs praeparetur, aths non praparetur volβntas a Domino, discernendum est utique, quid veniat de misericordia , quid de iudicio. & c. 22. de dono perseu.

nec oraret Ecclesia ut pcrseueraret inside Christi,non decepta vel victa tentationibuου mundi crederet Dominum, sic in pote are babere cor nostrum , nbonum quod non tenemua visi propria voluntate, noutamen teneamus nisi ipse in nobis operetur st relle.

nullo igitur modo gratia sussiciens versatilis aut ad orandum, aut ad operandum ex his locutionibus colligi potest, quae certe non minus Pol ia-

86쪽

his& Massiliensibus, quam gratiae versatilis&Molinisticae defensoribus fauent: non ita ego sanctum Augustinum, sed ita ipse seipsum interpre

latur lib. s. Retract. cap. 22. quod autem, inquit, dixi alio loco, nsi quisquam, inqηam, voluntatem mutauerit, bonum operari non potest, in nostra potestate e se postum alio loco Dominus docet, ubigit, arborem bonam ct fructum eius bo. num,aut facite arborem malam,ct fructum eius uisistam. quod non est centra gratiam Dei quam prascamin, in potestate quippe homin is est mutare in m

lius voluntatem, sed ea potestas nulla est, nis a Deo detur , de quo dictum est, dedit eis potestatem filios Dei feri': cum enim hoc sit in potestate, quod cxm volumus facimus, nihil tam in potestare, quam ipse

voluntas est et sed praeparatur Poluntaέ a Domino , es

modo ergo dat potestatem. sic intelligendum est O quod dixi postea n nostra potestate esse, ut ni inseri bonitate Dei, νel excidi eius seueritate mereamur tquia in potestate nostra non est, nisi quοι nostram sequitur voluntatem , pta cum sortis ct potens praeparatur a Domino facile fit opus pietatis , etiam quod

dis cile atque impsibile fuit. Haec etiam habet

eodem lib. I. Retrin. cap. Io. quod vero dixi, illud autem lumen non irrationabilium animalium oculos pascitota pura corda eorum qui Deo credunt, O ab amore visibilium rerum O temporalium se aὸ eius pracepta implenda conuertunt, quod omnes ho miner possunt si velint, non existimem noui baretici F a Fς-

87쪽

Pelagiam secundum eas esse dictum. velum est enim omino, omnes hominei hecposse si relint,sed praepa

ratur voluntvi a Domino, ct tantum augetur mu

nere charitatis Pt psint. quod hic ideo dictum non est , quoniam prasenti necessarium non erat quastioni. C x I. Resp. Imprimis huic obiectioni abunde satisfactum supra Chys. 91.& 93. ad I. & 2. obiectionem respondendo: deinde quomodo i ca ista nobis magis quam Massilientibus faueant, optime probat Autnor Portarum supra citatus Port. I. Obser. 6. ubi ostendit gratiam Christi ex mente Augustini esse gratiam praedesinatio-

ii s& emcacem, ac independentem a nutun

frae voluntatis, ab initio fidei,& orationibus nostris independenter a gratia Christi elicitis;quam quoad independentiam istam hegarunt Massilien s, uti Pori. M Author ille probat; nos vero cum Augustino eam contra Massilienses assi an mus , illiusque essicaciam insa Obser, penultima explicabimus. C X II. Dices T. Ex Iansenio de gratia.Christi lib. a. cap. 3q. ista loca apud eos,qui in Augustini doctrina tantillum. versati sunt, nullam conti nent dissicultatem ; quia istis locis aliud non signiucatur,quam velle & nolle, consentire ac dic sentire &c. esse ossicia voluntatis, sic 't fieri non possint sine voluntate, ergo Ota. 4 DX IJ I. Res, Negando asumptumi, quia

88쪽

reuera omnes, qui in Augustini doctrina tantilatum versati sunt, statim vident istis locis sic Rhi ficari velle & nolle, consentire ac dissentire esse ossicia voluntatis, vel potius liberi arbitrij, ut liberum arbitrium ad ista, etiam istorum esse debeat, & non unius tantum ; sicut respectu reiici illorum tantum determinate non sit liberunt arbitrium,magis quam gratia ipsa,quq est ad unum

ex proprio agendi modo determinata: unde si liberum arbitrium in sententia ista, esset, ut gratia, ex proprio operandi modo ad unum determinatum, opus eius supernaturale non alitergset liberi arbitrii, quam nunc in illa esse dicitur, quod tamen asserere fidei dissonum putamus. C X I v. Probatur 6. Sic loquitur Augustinus de gratia Christi & efficaciot liberum arbitrium 'in homine lapso relinquat,iuxta illud eiusdeni de spirit. & lit. cap. so. liberum ergo arbitrium etdiacuamu pergratiam ' abfit, sed magis liberum arbitrium statuimus. Sut enim lex per sdem, sic liberum arbitrium per gratiam non evacuatur, sed fla ruitur. & Epist. 89. neque enim voluntatis arbia trium ideo tollitur , quia iuuatur sed ideo iuuatur, quia non tollitur. atqui liberum arbitrium iuxtὶ

D.Thomam subtilissimum Augustini interpre rem, est de agendo hoc vel illud, aut de agendo vel non agendo ; homo est liberi arbitriti ac si diceretur liberi judicij de agendo vel non agendo id

est iudicii subiecti potentiae ex proprio suo ope- , F s rai

89쪽

randi modo active indifferenti, ut illud sequatur

vel non sequatur, ut clare conuincit totus comtextus & illud Augustini de lib.ardi lib. u. c. I9.

quodammodo seipsa uritur voluntas qua utitur .cat m. quaest. 2q. de verit. art. I. liberum bitrium dicitur restet tu eorum, qua ηθn nec itare quis vult,

sed propria stante: unde in nobis liberum arbitrii est,respectu eius quod volumus currere velambulare. ub. I .contra Gentes cap 88.& infraci Omo per hoc quod habet liberii arbitrum, dicitur suoruin actuum Dominus quid autem sit esse suorum adium Dominum, docet Diuus ThQmas I. p. quaest. 82. art. I. ad 3. sumus Domini nostrorum actuum, secundum quodpossumlis hoc vel illud eligere. & I. a. quan .artic. i, ad λ. ex hoc comitigit od homost Dominus sui astus, quod habeat deliberationem de suis actibus: ex hoc enim quod ratio deliberans sembeat ad opposita, voluntra io ptrumque potest. Vide dicta Chys. 6. fauet tamen etiam expresse Augustinus locis de libero arbitrio lib. 3. cap. I.& lib. a. de peccator. merit.cap. 18. & Epist.q7. probatione I. Chyf9O. citatiS, ergo oeci

et xv. Obijcies I. Ex Vincentio Leni suae Theriacae lib. I. Excellentia, qua voluntas si pereminet caeteris animae potentijs, est potestas quaedam,qua non atum alijs potentijs,sed etiam ubi ipsi imperat, & mediante imperio sui, coeterarum potentiarum sibi obedient itini motus g.

90쪽

C x v I. Resp. Concesso antecedenti,negando

consequentiam;sed peto ur voluntas sibi ipsi imperet, & non aliae potentiae, bruta, dormientes, amentes &c. id enim in aliud refundi non potest, quam in id, quod voluntas ex proprio suo, id est, ab alijs discernente operandi modo, sit active indifferens, seu active indeterminata ad unum, non autem bruta & eadem fere est ratio de aliis potentiis, dormientibus, amentibus &c. ut consat ex Diuo Thoma de verit. quaest. 24. artic. I. in corpore, nec bruta iudicant de sevo iuuicio, puta sicut per illa stet, illud sequi vel non sequi, sedθ-quuntur iudicium fbi a Deo inditum, id est,naturae instinctam sue ut loquitur I .part.qu. 9. art. I. iudicium a natura inditum, ct sic non sum causa sui arbitrij , nec libertatem arbitri, habent: homo vero per virtutem rationis iudicans de agendis, parest de

suo arbitrio iuditare puta, sic ut per illum stet, tu .lud sequi vel non sequi, in quanrum cognoscit rationem sinis 2 eius quod est ad finem , ct habitudinem θ ordinem, puta conuenientiae & disconu nientix, unius ad alterum. ct ideo non est sil in causa sui ipsius in mouendo, sed in iudicando.& ides est liberi arbitrii: de si dicer tur liberi iudicij de agendo vel non agendo, id est, iudicij subisti potentiae ex proprio suo operandi modo active indifferenti , ut loquitur Diuus Thomas paulo in-