M. Tullii Ciceronis Tusculanarum disputationum libri quinque, ed. R. Kühner

발행: 1829년

분량: 426페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

291쪽

272 TUSCULANARUM DISPUTATIONUM

pans sibi ipsa, dum est insipiens, sed non distorta, nee

prava morbi autem et aegrotationes partes sunt vitiositatis. Sed perturbationes sintne eiusdem partes, qua stio est 30 vitia enim assectiones sunt manentes; e

turbationes autem, moventes ut non possint assectionum manentium partes SSe.

Atque ut in malis attingit animi naturam corporissimilitudo, sic in bonis sunt enim in corpore praecipua, pulchritudo, vires, valitudo, firmitas, velocitas statilem in animo. Ut enim corporis temperatio, quum ea congruunt inter se, e quibus constamus, sanitas sic

animi dicitur', quum eius iudicia opinionesque coneo dant eaque animi est virtus quam alii ipsam temperam tiam dicunt esse, alii obtemperantem temperantiae prae-

6 Sic recte de sententia Camerar. - m. conata a sanita ricanimi dicitur. Pleraeque Edd. vett. nimo corpori se . dicitur. Non omne vitium partes habet dis harrliche a tande: die Leidea-aentientes, us eorum, qtu non long schanen aber,ectaeinde, uti recte a sapientia absum, adfectio es vertit Kernius. discrepans sibi ipsa, nonne aper Ut enim corporis temperario)tissima inest sententiarum repugnan Apposite avisius adduxit Stobaritia et discrepantia' in apparet, Ecl. in p. 168. ῶσπερ γαρ risin hoc loco ulcus haereres quod του σωαατος υνδειαν ευκοασίαν si levi sane mutatione egregie videtur ναι των ἐν τω σωαατι θεραιο xalpersanavisse magnus enueius, te ψυχρων καὶ ξηρῶν καὶ γρων 'gendum esse auspicans non enim οὐτι καὶ τὴν τῆς ψυχῆς riειον omne istam pares h et dissensio ευκρασιαν εῖναι των ν τῆ ponnes vel dissidentias Nisi forte oruάτων.

statuere volumus, voculam Omnes temperantiam Supra c. 9, 22, excidisse. hoc modo: non enim temperantia sedat appetitiones, et omne istam omnes partes habet efficit, ut eae rectae rationi pareast, dissentientes rellius sanum v couservatque considerata iudiciata esse hunc locum, etsi fatendum mentis. Quae iudiciorum opini sit, non nimis clare a Tullio con numque concordatio quum virtus sit, versa esse verba alicuius philosoplia suerunt, qui virtutem ipsam tempe Graeci Sententiam si explicat rantiam, quae alias una quatuor senon tu omni vitio inest aperta dis cardinalium virtutum esse dicitur, sensio et repugnantia, sive, ut Ma esse censorent. AEL. Cicer Partit. crobiano Voc utar, contrarietas aiu orator. c. 22. 4,Eει - is Nirm gularum veluti eius partium: saerae iis duplex. Aut enim scientia cer desectus potius quidam in eo cerni nitur irtua, aus actione. Nam,

tur quo quidem fit, ut discrepet qua prudentia, quia calliditoricum se ipsa allectio, i. e. ut talis quaeque parissimo nomine orno ait, qualis esse deberet; non pientia appellatur, haec scientio tamen prorsus est sibi inimica, vel pollet una. Quae vero moderandis distoria ac prava. cupiditatibus, regendisque animi M. Di - ονentes in te motibus laudatur, eius est M.

292쪽

LIBER IV. 14. 273ceptis, et eam subsequentem, nec habentem ullarii sp

eiem suam sed sive hoc, sive illud sit, in solo esse

sapiente. Est autem quaedam animi sanitas, quae in insipientem etiam cadat, quum curatione medicorum turbatio mentis aufertur'. 31. t ut corporis est quaedam apta gura membrorum, cum coloris quadam suavitate, ea quae ' dicitur pulchritudo sic in animo opinionum iudiciorumque aequabilitas et constantia, cum synlitate quadam et stabilitate, virtutem subsequens, aut virtutis vim ipsam continens, pulchritudo vocatur. Item que viribus corporis et nervis et efficacitati similes, similibus quoque verbis animi vires nominantur. Velocitas autem corporis, celeritas appellatur quae eadem ingeni etiam laus habetur propter animi multarum rerum

brevi tempore percuratonem.

XIV. Illud animorum corporumque dissimile, quod animi valentes morbo tentari possunt, ut corpora pos-

Sic V. Gebb. Ern. nisi quod illi pro turbasio, quod unde asN-

tum sit nescire se ait Or. habunt conturbatio quod rodux. r.), item

PBCNL. nisi quod habent perturbatio. Male sermo est enim hic domorbo animi physico Gemuthskrankh. , non de ea qua proprie dicitur animi perturbationc Leidenach η, observanteir. - Αlii Codd. et

Edd. aliq curation et gubernatione medicorum conturbati m. a. Sic Ern e coni. u. - r. restit vulg. eaque dia. coli. Beter udomo. I. . 98 P. 217. monens respoudere superioribus eaque animi es inritis. 9 Sic L. Lall. - Ern. c. Gebli omis quoque. - Plures Codd. et pleraeque Εdd. veit rimitibusque M. men est: 'et quae sequuntur,ubi aper CAP. XII . tentari possunt, ιις te fortitudo et iustitia temperantiae corpora possunt Sic emendavit subiiciuntur. s. quae supra III, 8. Bentleius. Via' o legebatur morbo de frugalitas dicta sunt tentari non POβSunt, Omora P cilii obtemperantem Mi nega sunt, consentientibus Codd. nechant, virtutem ullam habere spe discesserunt ab hac lectione Erneciem suam, h. e. certa quadam sor stius et Orellius Sententia alleuama, qualis est temperantia, com quidem videtur; nam c. 13. discr- plectendam esse, sed tantum tem tissimis vertiis dictum est, uti comperantiae praeceptis obtemperare ius, ita unimum morbo tentari pos-31. ea, quae dicitur V. Adno se Sententia igitur haec est: vitata in c. 1, 2. morum corporumque dissimilitudo Nirtutis mcipsa continens Sic in eo cernitur, quod animi valentes xectissime emendavit Benileius. In morbo quidem tenturi possunt, non libris scriptis editisque legitur im aliter ac corpora morbo tentari Dos-ιpsam quam octionem religiose sunt, sed celt. sed Orcilius, haeo servaverunt Ernestius et Schuetatus, verba de sapiente accipiens, recto adversante loci sententia, quae haec sententiam sic videtur explicare: est illa amnabilitas et constantia ,animus sapientis valens verequo an virtutem subsequitur, ut ipsa sanus nullo unquam morbo a perest virtus turbatione tentari potest corpus

293쪽

274 TUSCULANAR- DISPUTATIONUM

sunt λ; sed corporum offensiones sine culpa accidere

possunt, animorum non item quoruni omnes morbi et perturbationes ex adspernatione rationis eveniunt itaque

in hominibus solum exsistunt nam bestiae simile quiddam iaciunt, sed in perturbationes non incidunt. 32. Inter acutos autem et inter' hebetes interest, quod ingeniosi, ut aes Corinthiuni in aeruginem, sic illi ita mora

bum et incidunt tardius, et recreantur ocius hebetes non item. Nec vero in omnem morbum ac perturbatio

nem animus ingeniosi cadit; non enim in ullam effera tam et immanem' quaedam autem humanitatis quoque habent primam speciem, ut misericordia, aegritudo, metus. Aegrotationes autem morbique animorum distaeilius evelli posse putantur, quam summa illa vitia, quae

virtutibus sunt contraria morbis enim manentibus, vitia sublata esse possunt' qui non tam celeriter sanatitur,

quam illa tolluntur. 33. Habes ea, quae de perturbationibus enucleate

disputant Stoici quae logica appellant, quia disseruntur

V. Adn. . 2 Sic e paucis codd. Gebh. Ern. - r. recte C. Vulg. omis inter quod iterutum vix locum habet ap. Cic. nisi ubi vocubula aliq interponuntur. Sic de Benti coni. - codd. noti et Edd. ante

D. itemque Ern non enim multa esseram et immania. Insulso. r. de altera Benti coni non eiιim in ulla serata et immania Tertia Benu coui non enim in itia esierat et immania. 4 Sic e L. coni. sirmata a Leid et El. sec. - Ern. c. Vulg.,itia subicis EsSe non Possunt. Sic W. c. a. - Codd. noti et Edd. tantum non omnes, itemque Em. quia non tam. contra vel valentissimum repenti vim denotet. Corn. Nop. Chabrias

num in morbum potest incidero III, 4. Neque vero solus illo aberaι sed hoc praeterea dissimile est, quod Athenis libenter. sed omnes fere coryorum possunt, animi vi principes fecerun idem b. e. liben-lios et insipientis morbus semper te aberant Athenis): ubi v. remicum culpa coniunctus est. A Cod. p. 177. CL Ochsner Ecl. Cic. p. m. Reg. allemandi exhibet morbo . Groteland Coinment. at. IX.

quod, si haec sententia prorsus ne ποιεi 2 s. p. 494. - De ae cessaria esset, rellius sequi mallet, tentia L euec declines C. 3. quum cum Benileio inculcare istud M. ingeniosi, ut , sic illi Jut, sane quam unguidum, quod de Legg. III. 2, 5. Noster vero cum uncinis tantum recepit Wol Plato Titanum e genere statuit eos,sius. qui, ut illi uolestibus, sic hi vel simile quiddam faciunt Grae potiti lixadversentiu magistrati bos.ce: ποιουσι τοιουτόν τε Suope ver Academ ΙΙ. 5, 14 Similiter, cumhum faciendi, ut graecum ποιεῖν perturbare, ut illi rempnblicum, sic et nostrum thun, it ponitur, ut alius vos philosophiam belltisci ubi v. ii vices sustinens eius universam quae aduolavit Huelsemann P. 453. Dissiligo b Cooste

294쪽

LIBERIV. 15. 275

sublilius ex quibus quoniam tamquam e scruposis o o-tibus enavigavit oratio, reliquae disputationis cursum teneamus; niodo satis illa dilucide dixerimus pro rerum obscuritate. A. Prorsus satis sed si qua diligentius

erunt cognoscenda, quaeremus alias nunc vela, quae modo dicebas, exspeetamus et C Sum.

XV. 3. M. Quando et aliis locis de virtute 7

diximus, et saepe dicendum erit, pleraeque enim quaestiones, quae ad vitam moresque pertinent, a virtutis sonte ducuntur: quando igitur virtus est assectio animi

constans conveniensque laudabili essiciens eos, in quibus est, et ipsa per se, sua sponte separata etiam utilitate, laudabilis ex ea prosciscuntur honestae voluntates, sententiae, actiones, Omnisque recta ratio quamquam ipsa virtus brevissime recta ratio dici potest. Huius igitur virtutis contraria est vitiositas: sic enim malo quam malitiam appellare eam, quam Graeci, um appellant nam malitia certi cuiusdam viti nomen est vitiositas, omnium: ex qua concita utur perturbationes; quae sunt, ut paullo ante diximus, turbidi animorum concitatique motus, aversi a ratione, et inimicissimi men

tis vitaeque tranquillae important enim aegritudines a xias atque acerbas, animosque filigunt et debilitant metu iidem inflammant appetitione Dimia quam tum cupi-

Sic coni. Benti. - Ern. c. Vulg. scrupulosis quod mihi non improbandum dir. moer ad Acad. II. 1. p. 8. e bivis suis Codd. o rigendum censet de M. et dix. Et sic SED. 8 Sic Camer e coni. Man. L. Lall. Εrn pro Vulg. cogitantur. CAP. XV. 34. quando glaur sequens e excidere potuerit: -- Saepe apud Ciceronem post paren quo necessario enlagitare videtur

thesin perspicuitatis caussa unum sententiarum nexus.

vel plura vocabula repetuntur, ad virtus se alse ei animi conditis particulis igitur, ergo CL stans y Sic de in III. 204 65. sci prues. 7, 14. Exempla coacerva Ex hac animorum fractione: ubivit Schelle in raecept stili latini oerena. p. 394. monet, expremum T. . p. 599 sq. Ceterum oratio sibi videri Stoicorum διάθεσιν, i. e. hiulca est, nisi forte cum Manutio cogitandi et sentendi rationem, quae sic legere placet quando, ut aliis tu mores consuetudinemque abiit: Iocis de . et diximus, et saepe sic hoc loco virm διάθεσις ψυχῆς d. . vel potius sic quando, ut sυμφωνος αυτη, ut p. Stob estes aliis locis . . diximus, e s. Ecl. Eth. II. p. 104. AEL Beter ad d. e. suae emendatio de mea qui Ossic. II 6, 29. p. 230. mox de dem sententia magnam prae se fert recta l. e. absoluta rationc ὀρ-

295쪽

Oatem, tum libidinem dicimus, impotentiam quandam animi, a temperantia et moderatione plurimum dissiden tem. 35. quae si quando adepta erit id v, quod ei siue rit concupitum, tum effertur lacritates , ut nihil eos- stet , quod agat ut ille, qui Oolvtalem animi nim

a Summum esse errorem arbitratur eorum igitur ma

lorum in una virtute posita sanatio est. XVI. Quid autem est non miserius solum, sed Le

dius etiam et deformius, quam aegritudine quis afficius debilitatus, iacens ' Cui miseriae proximus est is, qui appropinquans aliquod malum metuit, exanimatusque pendet animi quam vim mali signiscantes poetae, impendere apud inferos saxum antalo aciunt,

ob scelera animique impotentiam et superbiloquentiam :

ea communis poena stultitiae est omnibus enim, quorussi

Sic . . . in m. 1584. - . et Bern ea demptaretur id Alii Codd. adeptaretur id Eru. c. vulg. adeps es id 1 Ern e Guel fueras. 2 Sic de Benti coni quam et recepit et defendit Or. ,cla f. 37 et M. Et sic seimper eseror aestitia, elatus laetitia. Contra Tusci lii 3 11 feruntur citi libidιne, aus iracundia. rn. c. vulg. tiam fer ala critatem. r. tum fertur alacritate. 3 Sic'. prob. Goer udato II. . p. 133. Eru. c. vulg. nihil esse constet. . b. nihil ea conat unde . Benti legerim nihil ei constet. 4 Ern. c. Edd. antei tenosς

quam cuppetitionem im set quid est autem, quo ordine e potentiam II. e. dico impotentiam cum gravi usseveratioue esseratitur. Goereng. ad in II 6 pr. compu Sic supra II. 24 57. extr. quid e ira de Divin. I. 2, 3. Quumque enim muliebri viro turpius 7 V. 21s magua vis videretur osse et in im Quid est autem in homine sagadpetrundis consulendisque relius, et ac bona mente melius 'in monstris interpretandis et procu pende animi Supra I. 40, brandis nempe in haruspicum disci Quod si exspectaudo et desideralidoptiua pendemus animis, Cruciamur, M 35. oluptatem - errorem Re gimur de Legg. I. 3 9 ego tu spexit Cicero versiam Trabeae, poetae pendere soleo. s. Ramshornesin comici. f. de Finib. II. 4, 13 et Gramm. f. p. 190. Etiam sim ad Divers. II. p. 9. Repente vero liciter pendere hac vi ponituri incessi omnibus laetitiis laetus. In nulluken Dictata in Terent Heavi quo quum obiurgarer, quod nimio IV. 3, 5 et Wyttenbach ad ciues gaudio paene de iperem ita me de Legg. I, 3. P. 25. r. defendebam: Ego Doluptatem animi ob scelera Est versus trochai nimiam unde Benilem hunc ver catalecticus. De Tauruli supplici' sum trochaicum composuit: Ego et de eius caussa discrepant tuter φνoluptialem animi nimiam summum scriptores. V. Davisius et Neidi , Se errorem arbitror qui inter alios adduxerunt om

296쪽

LIBER IV. 17. 277

mens abhorret a ratione, semper aliqui talis 'error impendet. 36. Atque ut hae tabificae mentis perturbationes sunt, aegritudinen dico et metum sic hilariores illae, cupiditas avide semper aliquid expetens, et inanis alacritas, id est laetitia gestiens, non multum disserunt

ab amentia. Ex quo intelligitur, qualis ille sit, quem

tum moderatum, alias modestums Llum temperantem, alias constantem continentemque dicimus; nonnumquam haec eadem vocabula ad frugalitalis nomen, tamquam ad caput, referre volumus quod nisi eo nomine virtutes continerentur, numquam ita pervolgatum illud esset,

ut iam proverbi locum obtineret, hominem frugi omnia recse facere quod idem quum Stoici de sapiente dicunt, nimis admirabiliter nimisque magnifice dicere videntur. XVII. 37. Ergo is, quisquis est, qui moderatione et constantia quietus animo est, sibique ipse placatus, ut

nec tabescat molestiis, nec frangatur timore, nec sitienter quid expetens ardeat desiderio, nec alacritate utili

Sic V. L. in m. 1584 codd. enim sic aliqui aliis terror i. Vulgo semper aliquis, aliis dolor, aliis terror ex interpol. utivdu. De aliquiis Adn. 6 Uncos addidit W. - r. c. plerisque Edd. vett.

et . tum moderatum, alia modestum et temper. alias conat continensemque . In hac synonymorum coacervatione consulto hic a Tul

lio acta ferri posse dir. um alias, quod ex . . agnoscunt etiam Turaeli. p. 1031. d. 1751 et Ramshorn. p. 511. Ern. c. Codd. et aliq. o P. Gebh. . omis et ante temper. 7 Sic R. b. SED Lall. - Aliae Edd. velt illud ita perναν. - Εrn. c. Vatic Gronov. d. 1692. per illud ulgatum. At recto monet Or tmesin istam videri habere locum dumtaxat in talibus: Per mihi scitum idetur, per mihi gratumiaecidit, non item in participiis compos. per Imetua , Permotus, Pese

acriptus Cett.

aliqui talis terror Recte Wol nimis admirabiliter de Un. III.

sius cum Iac Gronovi formam pro 22, 5. Quam gravi vero, quam Dominis risui, cum substantivo magnifica, quam constans cousici aliquo iuncti, quam Ernestius et tu persona sapientis et quae

hoc loco et alibi in aliquis mutavit, aequuutur. licet aliis locis apud Ciceronem pri CAP. XVII. 37. quisquis est Sic scam sormam retineat, reduxit. Sic supra I. 34, 2 totum hoc Iove supra I. 11, 23. recte rellius re est, qualecunque eat. III. 34, 83. Alituit deus aliqui iderit. In cuicuimodi est. V. 7, 16 philoso a V 21, 62. cui semper aliqui hi, quamcunque rem habent interror impendeat: ubi etiam Eme manibus, in eam , quae conveniunt,stius aliquis scripsit. V. Goerena congerunt omnia. Sic dicitur quic- ad Cicer Academ. II. 7, 19. D 41. quid est, utcunqua est, qualiacun-r c. 26, m. p. 157. Beter ad que δι quantuscunqua M. CLODic. III. 7, 33 p. 236. Ochsne Ecl. Cicer. p. 29. Grotes 36 ad Irugalitviis nomen V. Lat Gramm. 3. 231. p. 360. Rams supra II l. c., horn. f. 165. p. 405. Dissilia πιν Cooste

297쪽

278 UsCULANARUΜ DISPUTATIONUM

gestiens deliquescat, is est sapiens, quem quaerimus, is est beatus cui nihil humanarum rerum aut intolerabile ad demittendum animum, aut nimis laetabile ad esserendum videri potest quid enim videatur ei magnum in rebus humanis, ni aeternitas omnis, totiusque mundi nota sit magnitudo nam quid aut in studiis humanis, aut in tam exigua brevilate vitae, magnum sapienti videri potest, qui semper animo sic excubat, ut ei nihil improvisum accidere possit, nihil inopinatum, nihil omnino novum 38. Atque idem ita acrem in omnis pariis aciem intendit, ut semper videat sedem sibi aeri,

eum sine molestia atque angore vivendi ut, quemcumque casum ortuna invexerit, hunc apte et quiete serat: quod qui aciet, non aegritudine solum vacabit, sed etiam perturbationibus reliquis omnibus his autem acuus animus persecte atque absolute beatos emeit idemque concitatus et abstractus ab integra certaque ratione, non constantiam solum amittit, verum etiam sanitalem. Quocirca mollis et enervata putanda est Peripatetie, rum ratio et oratio qui perturbari animos necesse esse

dicunt', sed adhibent modum quendam, quem ultra pringredi non oporteat. 30 Modum tu adhibes vitio au

Sch de Bouli sententia Iam quid. - nil coni. Numquid, uti est in 1x. Vulg. recte se habet. 4 r. c. n. D. dicunt esse. sitienter De adverbiis in ter habuisse. Adde eundem p. 275. exeuntibus, Beler a d nic. I. 10, 33. Divin. II, 2. his praesertim mori p. 77 sq. qui in ipsa conscribenda bus atque temporibus ut me observatione do illis adverbiis satis meae poeniteret de Seneci. 11. Urio lariter omnibus sere eiusmodi sim sine sensu Academ I, 1. Nesquae apud probos scriptores legun tamen istum cessare, sed celare, tu adverbiis usus est Minus nota quae scribat, existimo. de anni audenter, intelligenter, a I, 15. si natura confirmatina impienter. reverenter, obsequenter, non erit: ubi Lmoereng. p. 67 Pudenter, observanter, ignoranter, Cuius generis exempla larga ahqsurenter, latenter, uppetenter etc. suppeditat Beter ad Omα I. 18 6l

und uadruck Saopitia iunguntur O fortunatam natam me consula apud Ciceronem haec duo nomina, Romam.

ut infra V. 28 , 60. de Osfic. I. cedant arma togae, concribi 16 50. de Invent. I, 2. Ochsne laurea laudi. in Ecl. Cic. p. 83 monet, Ciceronem quom Isra V. Adnotata in I eiusmodi παρη υατα in amoribus , 15.

298쪽

LIBER Iv. 17. 279

vitium ullum est, non parere rationi an ratio parum praecipit, nec bonum illud esse, quod aut cupias ardenter, aut adeptus esseras te insolenter nec porro malum, quo aut oppressus iaceas, aut, ne opprimare, mente vix constes eaque omnia aut nimis tristia, aut nimis laeta errore serii qui si error stultis extenuetur die, ut, quum res eadem maneat, aliter erant inveterata, aliter recentia sapientis ne attingat quidem omnino m. t- enim quis tandem erit,iodus istes quaeramus enim mo

dum aegritudinis, in qua operae plurimum ponitur. Aegre tulisse . Rupilium fratris repulsam consulatus,

V. Adn. Recte sic W deman sententia. Eru. c. vulg. Mitium, et sic Codd. noti. V. Ind. hist. s. v. Rupit.

M. uim ratio parum praecipit pie at non facile possunαιε πιι II. c. Nonne ratio satis claro prae enim. Hinc intelligitur, quam inconcipit Parum semper significat no siderate saepe V. D. particulaestriam uisenig, h. e. minus, quam enim vim adversativam attribuerint, satis est, quum velis, non sutis, eamque interpretati Sint per ero,

nunquam simpliciter enig, qua vi autem, uti, ut alios omittam, Ruhn- recentiores saepe hac voce utuntur, en in Dictat ad Terent Andr. V. opponiturque voci nimium, uti recte 1, 4. Cf. Baminor Lal. Grammmouet clisne l. d. Sic supra II. 3. 187. p. 565 - Quod uutem no-7, 17. a parum est, si non ama-- stro loco non enim, sed tenim po-mun. V. 37, 107. parumne multa situm est, id propterea actum est, cte toleranda paupertate dicuntur quo etenim non solum inservit re ossic. I, 25 mediocritatem illam dendae rationi praecedontis senten- tenebit, quae est inter nimium et tiae, sed adiunctam ctiam habet vim parum Groteland Comment copulativam. Est graecum καὶ γαρ. d. p. 276 sq. in qua verae Sic Ο1x A. . . ne opprimares i. e. aut, si non L. Gebh. Davisius Orellius sic ex opprimare, certe mente vix constes plicat in qua aegritudine pellenda a Coniunctiones vi et ne saepe vim Peripateticis et Ernestius cum P. Concessivum habent. Sic supra I. B. S. E. C. Lall. et pluribus codd. 49. Ut rationem lato nullam edidit in quo Recte, opinor. Vo- afferret, vide, quid homini tri luit uim significare Cicero, Peripatiuam), ipsa auctoritate me frangeret teticos in illo modo aegritudinis sta II 5, 14. ne sit sane summum mulum tuendo operae plurimum ponere. dolor malum certe est. V. Rama Aegre tuliase Argumentatur Ci- horn. at Gramm. 3. 191 p. 596. cero hoc sere modo Fac, Rupilium, die H. e. temporis longinqui quum eius Date repulsam tulisset, tute V. Adnotata in III 30, 74. moderatius se gessisse, eodem tem-40. Etenim Nos diceremus quis ore autem alias calamitates, ut mor--tem erit ceti. Sed scriptores latini tem liberorum illi accessisse nonne

suepe 'nι1nita potiunt, ut mente sup aegritudinis magna iacta esset acces-pleatur nunciatio, quae sententiae si, Ubinam ergo fuisset modus seu antecedenti oppositu est is in a terminus Nonne in maiori calami V. 16, 48. de Otac. I. 9, 30 facile, tale etiam graviori eum premi ue- quod cuiusque temporis osticium sit, cesse erat aegritudine Ergo absu poterimus , nisi nosmet ipsos valde dum est, modum in perturbationi amabimus, iudicare rit enim dissi bus constituere velle. Neide. Ge-ciliis cura rerum alienarum ubi sup terum de duplici genitivo, uni no Dissilia ' Cooste

299쪽

2M TUSCULANARUM DISPUTATIONUM

seriptum apud Fannium est sed tamen transisse videtur modum quippe qui ob eam caussam a vita recesserit.

moderatius igitur serre debuit. Quid, si, quum id serrei

modice, mors liberorum accessisset y Dala esset aegritudo nova sed a ea modica magna tamen facta esset accessio.

quid, si deinde dolores graves corporis, si bonorum amissio, si caecitas, si exsiliuni si pro singulis malis

aegritudines accederent', summa ea fieret, quae non

sustineretur.

XVIII. 1. Qui modum igitur vitio quaerit, similiter facit, ut si posse putet eum, qui se e Leucala

praecipitaverit, sustinere se, quum velit ut enim id non potest sic animus perturbatus et incitatus nec cohibere se potest, nec, quo loco volt, insistere omninoque, quae erescentia perniciosa sunt, eadem sunt vitiosa nascentia. 42. aegritudo autem ceteraeque perturbationes, ampliscatae certe, pestiferae sunt igitur etiani susceptae, continuo in magna pestis parie versantur etenim ipsae se

impellunt, ubi semel a ratione discessum est ipsaque sibi imbecillitas indulget, in altumque provehitur impru

dens, nec reperit locum consistendi quam ob rem nihil interest, utrum moderatas perturbationes approbent, an moderatam iniustitiam, moderatam ignaviam, moder,

tam intemperantiam qui enim vitiis modum apponit, is

3 L locum corruptum putans susp. nec ea modica, aus si etia modica, D e Bens, uoui ais sa modιca. At nilii correctione opus esti Si distinxit . - Εrn. c. vulg. haec si pro ing. - accederens trahit ad priorem interrogationem. Sic D e Bah nec aliter ora. Ei n. c. vulg. insistore omnino, quaeque r. mini iuncto, fratris opulsam con CAP. XVIII. 1. similiser arare aulatua, iam supra monuimus De Mι ad Sic de Seneci. 6, 17. similasdustinde attendenduin etiam ad verborum sunt, ut si qui gubernatorem nihil collocationem Ciceroni proprium pro gere dicunt. Sic almitis sunς-ι- vulg. fratris consulmus repulsa quam , vel ac i. V. Gembard. ii de Fin. I. 5, 14. Thoophraati ad de Sen. l. d. p. 35 sq.

orcisionis ornamentia D at Ligar.

V, 12 studia denique generis acria tu enim id non potesι Η. e. milia vestrae virtutis. V. Goerena feri non potest Sic saepe ρομε ad Fin. l. d. p. 19. et ad III 15 51. pro fieri potest, ut soles pro fieri ubi laud. Auli I. 1, 3. tu populi Ro solet. Sio supra I. H. Cuperem mavi subsidia belli, tu ornamentata equidem utrumque, si posses 'cis eripias id non potest de Ocio. II. 21 τι ferre debuiι Ex linguae nostrae Danda opera est omnino, si po it ratione diceremus debuisset. V. Ad utrisqne. Plura exempla dat Ocha votata iura. 49 116. ver Ecl. Cic. p. 85. Dissilia πιν Cooste

300쪽

LIBER IV. 19. 281

partem suscipit vitiorum quod quum ipsum per se

sum est, tum eo molestius, quia sunt in lubrico inci

tataque semel proclivi labuntur, sustinerique nullo

modo poSSunt.

XIX. 43. Quid quod iidem Peripatetici pertu

bationes istas, quas nos exstirpandas putamus, non modo naturalis esse dicunt, sed etiam utiliter a natura datas quorum est talis ratio. rimum multis verbis iracundiam laudant cotem sortitudinis esse dicunt multoque et in hostem et in improbum civem vehementiores

iratorum impetus esse levis autem ratiunculas eorum,

qui ita cogitarent, proelium rectum est hoc fieri conoenis dimicare pro lembus, ro libertate, rotatria: haec nullam habent vim, nisi ira excanduit sortitudo. nec vero de bellatoribus solum disputant imperia severiora nulla esse putant sine aliqua acerbitate iracundiae

Oratorem denique, non modo accusantem, sed ne defendentem quidem probant sine aculeis iracundiae quae etiamsi non adsit, tamen verbis atque motu simulandam arbitrantur, ut auditoris iram oratoris incendat actio. virum denique videri negant, qui irasci nesciat eamque, quam lenisalem nos dicimus, vitioso lentiIudinis nomine appellant.

44. Nec vero solum hanc libidinem laudant, est

6 V. Adn. 42 proclivi abuntur Sic di haec duo vocabula. Ceterum eandit Dav:sius adsentientibus plerisque dem quam Peripatetici sententiam se-Codd. etiam B. r. Alii codd. et quuti sunt veteres Academici: V. sic Ernestius legunt proclii e quod cadem. II. 44, 135. quorum vesti equidem praetulerim; dictum eniti est iis institit Aristoteles, qui idem trantior aliter ac suprad. 17, 40. legimus defensor exstitit, et illam hominibus aublime ferri pro in sublime ubi v. exsecari vetuit Calcar enim rati esse Adnotata. 1 moeren ad tu. V. irtutis hac erepta, inermem ani-28, 4. mum et ad conatus magnos pigrum CAP. XIX. 43. iracundiam Iau inertemque feri, ut Senecae verbis . nes Si discrimen verborum ira et de Ira II. c. Mutar. iracundiae ab ipso Cicerone supra itum G uti graecum δενὶ saep-m 12, 27 positum sequimur, sine dii per excellentiain dicitur. V. Hein lorihio h. l. non iracundiae, sed irae no ad Platon Phuedrum p. 227. Hinc me exspectabimus. Iracundia enim nutae sunt illae larmulae vir es, est δογιλοτης, quam in malis duxit sibi es, si Diri estia. V. Buhnkev. Aristotelesse ira vero ost θυμις, quem Dictat in Terent Eun. I. 2, 74.

Iandabant Peripatetici. V. de Oniciis lentitudinis quae graece ἀοργη-Ι. 25, 89. Sed saepe permutantur σία dicitur Aristotel. Ethic. II. c. 7. Dissilia πιν Cooste

SEARCH

MENU NAVIGATION