장음표시 사용
51쪽
Rimum, quod excerni solet, sunt lapillis expellunt enim lapillos omnium sere dis ferentiarum, & maiores, & minores s ali, qui sine dolore, & cum facilitate , aliquicum dolore; idque per interualla sine or
dine. locus unde exceriautur, sunt reneRureteres, vesica,& canalis virgae. non est autem hoc Ggnum inseparabile huius affectionis; cum multi sint, qRii idem. iii renibus, seu vesica concipiunt sine aliqua lapidum excretione: cst tamin proprium. secundum, quod excernistaei, sunt arenulae: arenularum autem numine corpuscula significamus trium disserentiarum, qu et dam enim vere fiant arenae; alia vero lapidum sunt potius Histula quςdam, quam arenae . quς potius arenosa vocantur. Alia autem farina reprς sentant, quod minutissima sint, veluti puluis . hae arenulae multae, & stequenter in quibusdam conspiciuntur in alijs vero paucae, raro: apparentque diuersorum colorum albae,rubaeae fia' tuae. Iocus vero unde promanat, sunt hepar, Venae, renes, ct vesica; generantur enim arenae adustione quadam z ob tubercula ctiam crassai una venaru fieri arenas dixit Hip- De nat. bu pocrates. Nam quibusunque arenos , aut tophi in urinis Dana. δει dent lys tubercuti circa crassam venam enata sunt, of purata ,postea vero tuberculsis non cito effractis, tophi expure coaliti sunt, quiper venam foras exprimantur una cum uriana in vesicam. Arenulae igitur nec proprium nec insepara' bile accidens sunt calculi; non proprium; quia per alias aflactiones videntur; nec inseparabile quoniam multi lapidem habent , non tamen arenas metunt. quinimo tan
52쪽
tum abest. vi Iapidis signa sint arenae , quin a lapide privius detendere sint apis: plurimi erum arenas mingunt si ne ullo calculi timore. nam. ut ait Avicenna ex fenus larum excretione virtutis robur, &materis benignitis ostenditur . quae materia non in lapidem cogitur, ted ia enas dissoluitur. Sed si hoc verum estὸ cur Hippocrates ex mictu venularum colligit lapidem veficae, in hunc ni
castiuo: Lborat. Galenus addit iis vesica, vel kenes calculo 79. Iaborant. Cardanus tria affert per quae vexam esticit sen- ιη tentiam Hippocratis. primum in eo verbo, est, in quo dixit, subsident; nam arenae , quae lapidem non indicant, non subsident ; sedad matuli latera haerent. Secundum , quod dixit, sabulosa, non arcnulae: nam arenosa sunt i pidum Bustra. tertium quod arenae non stequenter appareant ; sed per interualla; quia si continuo apparent arenae, non datur locus calculi gignendi. Sie vera est ait γ Hippocratis sententia. addit idem Author experimenta noscendi vesicae calculum. Iube, inquit, hominem sali re, & equitare, aut vehementer exerceri, & exhibe lapiadem minuentia, inde urinam inspice: si tribus, aut qua
tuor diebus puluis appareat. lapis est durus; si lapidum Bustra, & quasi armulae, tophus est: si vero nihil apparet
lapis non χ. Cave tamen, inquit, ne exercendo homunem urinς ardorem inducas. csterum Bras auolus sententiam Hippocratis aliter interpretatur, dicens, se inuenistse codicem, in quo aphorismus ita legebatur. Quibus in vesica est calculus, ijs in urinis subsident sabulosa. quod
sane, magis veritatem continet; licet non si perpetuum, arenulas expellere, qui calculo vesicae laborant, ut plurimum tamen contingit. sunt cnim arens rion solum inditium calculi velicae, sed etiam renum Vt docet Hippin De iser crates reprehendens illos, qui cum fuluas arenulas videt in urinis, vesici calculos colligunt ; cum & a renum cal- mbus.
53쪽
culis suiuar armulae enicinent. Illiud autem exstpla e Mdem Authore sellanduin est, nos numquam unosgno de bere esse conteritos: sed omnia consulerare ad rei certam coniecturam. At illud non iniuria quaeret quispiam Θ an
maris calculorum iniurijs exponantur, qui arenas min-gum: ij qui illas minime emittunt, ac purum cxcernunt:
Ied fieri potest, ut qui purum mingunt, nil alienum in remitibus I aut vestea habeant robustis hisce partibus existea v I tibus i & tacito fi habeant expulsuri, ciuem statum quia i non anteferat arenoso, in quo humor adest, & is assatus,& qui occasione lapidescere potest, accedente scilicet pituita, unde glutinum fiat, non saecus quam in aedificij sex ealce, & arma'. sed fieri etiam potest . ut qui nihil homin excernit ob renum, aut vescar imbecillitatem reti , neat, multa, crassa, quae paulo post in lapidem transeant.i hunc peius habere arenoso certum est. ita stequentes in urina arenulae quandam sed exiguam in lapidem propensonem ostendunt qusque saepe in lapidem non transeat rpura autem urina vel summam immunitatem locis robustis existentibus, vel plurimam aptitudinem imbecillibus significat. tertium quod ab excretis signum calculorum
est, ab ipsa urina sui nitur. Urina in calculosis in substa tiam illius spectes semper crassa est: quia tenuis urina ad lapidis generationem est inepta. inae igitur habet
inultum salis inquit Avicenna ac terrenae lubstantiar, haec calculo est accommodatissima. gignitur autem sal ex liquoso humore, in quo multum terrei inest virtute ipsius caloris . est igitur urina in hoc malo crassa ante lapidis coactionem, impuraque, & sedimentum multum habes. dum vero Iapis cogitur, selet apparere urina tenuis, & alnὸ -ὸ ba: nam ut ait Hippocrates urina plendidisimum mina uir o calculosi, ad similitudinem seri; eo quod is, quod crassius. Asimum eis, o bili simum, sic manet,Vcoaceruatur, concresit . ubi autem accellio urget, doloresquς adsunt varia
54쪽
varia apparere selet, turbida, nigra , sanguinea , crassa , tenuis. Illud autem ex Avicenna notare licet, ouod ruanto urina in calculosis purior apparet, eo magis lapis urior essicitur. Si quis autem' inquit Paracelsus modum cognoscat, quo hypostasis urinae ex ea separatur, hic ait. illo verus imius morbi erit curator .sed interim
modum non docet illud tamen obseruandum esse in neo calculosis, ut suam ipsorum urinam, quamiper noctem, aut ieiunis existentibus, secerunt, per quatuor, aut
septem dies adseruent inde post praedictum tempus considerent id, quod subsidet in praedicta urina: Nam in hoc xempore totum id, quod tareum est, in urina separari solet- vfide quantitas materici qualitas dignoscitur ;nec non dc morbi tempus, non augeatur affectio, aut d clinet. Quam rem pluries cum ego in mea ipsius, urina obseruassem, ob suspitionem, quam de vesicae calculo habeo, inuenio post aliquot dies venulas rubras subsidere in fundo, cum prius urina pura micta esset, arguine, tum certum harum arenularum materiam in venis habe re originem. conspicio & muccum quedam album,.qu si lacteum quidpiam esset; urina tamen naturalis mihi estrum substantia, tum colore tum etiam contentis, & strat guria laboro iam per decem annos . arenulasque persinterualla, & rubeas, & albas, facio; nullus tamen dolor unquam me infestauit. nec vero colligere oportet lapiadem adesse, si urina statim post mictum concrescat. R fert enim Cardanus Leonem quedam M0nacum octu gesimum annum agentem, tape tantum pituitae concretς in matula illi ostendisse, ut ovum anseris magnitudine superaret;qui tamen lapidem numquam genuit. Atque lyse de seipso haec. Mihi inquit iamab annis hinc triginta
russae prodeunt arenae, o nunc etiam albae, o quotidie copiose, atque omnino citra ustam calculi Aspicionem tam renum ,
quam vesica; etiam cruod longe maius est iam toto δε-
55쪽
minis exacto tantum ausae arenae adhaeres parietibiis adeoque concremis intra quindecim dies, si non abluatur, tora imide ι. Qirare dubitar ' cur in vesica non concresias. ratio salty quia urina, visat, in matuti concresiit, in vesica uero nequaquam ob calorem, qui urinam dissoluens, impedis .
quo minus concrescat. extra uesicam refrigeratur , corrum
tur, o dissului quare concresilia signum aute, quod ab urina sumitur, non est aut inseparabile, aut proprium rquia, quae in calculosis spectatur urina , in alijs etiam as. ionibus videtur: nec urina itum renum assectiones& vescae, sed hepatis , ac venarum ostendit. Quamobra diraruo Hippocrates consderandas, esse urinas in febribus, . ait ξ an morbum totius ostendant an selum vesicae, de renum. ceterum quartum quod excerni solet in hoc moebo sanguis est, siue lapis in renibus, siue in vesica contuneatur. contingit autem id, aut ubi calculus spinosus est, qui partes exulcerans, sanguinem euocat , nec non etiam venarum apertione, si in renibus consistat: non enim valet natura eo tempore sanguinem ab urina seiungere. hec habui, quae de natura calculi in uniuersum diacerem . nunc, si libet, ad particularia transeamus, ac breuiter doctrinam accommodemus renibus & vesicae affectis singulis per se, a renali calculo incipiem tes ; illudque obseruantes, Ut primo partis . historiam exponamus habet enim pars cauis rationem, atque instrumem -MI ti inde vero morbi natu- ram particulariter explice S. I
56쪽
X operatione ipsorum renum per resola tionem deducemus, eorum numerum, situm, figuram, substantiam,& connenxionem. Operatio itaque renum est a trahere ex ipso hepate & venis serosum excrementum, & attractum ad vesicam pellere. estque hic motus naturalis constans expuisti tractu ,& per fibras obitur, quae multae,&numerosae in renibus spectantur. Cum uero id exaementum sit qua titate multum, debebat natura vel uniim magnum est , mare renem, vel duos qui desectum magnitudinis numero corrigerent. non conueniebat unum magnum ciso mare tum ob corporis aequilibrium, tum etiam ea rationne, qudd si alter laederetur, alter munus corpori necessarium obire potuisset, ut autem in attractione essent valitidiores, non immediate post hepar sunt locati, sed paulo inserius ad spinam post stomaclium; alter a destris, ait vero a sinistris. est tamen dexter sinistro altior aliquibus
viijs aute contra: ne si recte locarentur atu actio, aut inmipediretur, aut noferet. Sortiuntur renes figuram cucurbitae, quae aptissima est ad ci aliendum. cum vero tenue
illud excrementum serosum sit, & acre; proinde effommata est renum substantia selida, cordis substatiae quam simillima, carne & fibris contesta, insigni densitate pro
dita; ne excrementum corum substantiam penetraret ;non tamen ita in totum selida fieri debebat, quin in m dio amplam sortirentur renes cauitatem meatibus perulam, qua aditus materie daretur. Cum vero attrahanx
57쪽
ex hepate renes, ideo cum illo connecti debebant . unde
insignes ramos diuiditur, quorum alter septum transuem sum peGrans, summa corporis petit. alter vero spinae incumbens, non multu progreditur, quin duos insignes ram9s efficiat , ad utramque partem productos, latitudia ne quidem magnos, scd longitudine paruos. qui in r num substantiam implantantur, & emulgentes venae dictae sunt Quae duo vasa, ubi renum corpora permearunt , primo cauitatem insignem e I mant, inde per i tam illorum substantiam disseminantur: primo quidem sensibiles meatus Mngentes, inde vero inconspicuos. sed ne id, quod per haec vasa ad renes fiuit, rursus retro cedat prudens natura membranas apposuit, quae a seris intro prospicientes prohibeant, quominus id contingat.
Vbi vero totum renis corpus permearunt emulgentes v nae , alterum gignunt meatum ureterum dielii, unde vas uretera enata per longum iter cxtensa prope collum vesicae implantantur, ut lolij canales efficiantur: unde renes per haec vasa cum vesica connectuntur; veluti cum corde per emulgetes arterias, quae a magna dorsi arteria adcut, per neruos cum cerebro; licet renum substantia nullum recipiat neruum, sentiantque ob membranam, ad quam ille pertingit. annectuntur etiam collo intestino,nec non etiam testibus, & cruribus ob venam magnam quae ad partes illas propagines emittit. Sunt autem renes ex iulis partibus, quae insitas simul,& influentes facultates habent publico officio destinatae, ac vitae necessario. coet tum modus, quo ad vesicam piuitur urina talis est . me ius illi, quos faciunt emulgentes, veluti spongiam quan dam formant. attrahunt igitur renes scrosum humorem
finiui cum sanguine i atque ubi ren ad se sanguinem sis
Xit, grauatus a tenui excremento, comprimitur. & lic
58쪽
am humore tumentem manu praemeret. Hec de renum
rubrica dicta sint cuius figuram subhcere libuit,
A. vena caua est. C. C. venae emulgentes. B. B. r ues. D. D. vasa ureter a. E. vesica .
59쪽
N renibus calculi omnium differentiarum gignuntur, densi, & graues, & duri, & his
contrarij, diuersae figurae, coloris, rotunditamen ut plurimu cu longitudine quada, asperi,& lς nes. gigunturq; tum in renu cauitatibus, tu in illorum substantia. & qui in cauitatibus
fiunt, aut libero motu moventur, aut renum parietibus impacti adhaerent . causa ericiens, calor est adurens priamo hepatis, inde venarum, & ipsorum renum. materia muccus quidam est, ad luti instar, qui non saecus ac lat res cum aduruntur, concrescit. Modum ita explicat Ga-6. videm. lenus. ostensum si quidem eis, ais , in commentarim de naturalibus facultatibus renes adsies trahere, quicquid serosi, i nussique in uenissanguinis permiscetur. ubi uero meatus, qui in uentrem huiusmodi serum excolant , as nimio resierari fuerint , ut etiam aliquid ex 's, quae crassiora sunt, excolatur I quod quando calefactum in renum ventre similem poro acceperit con entiam G quidem renum excretoria vis totum
hoc cum urinis expulerat, arenose in i ιβιbsidentiae m. si uero adhaerens uentri renis fuerit , difficulterque ab eo auesti posis, alterum quidpiam si simile ex concaua uena susinpiens, amplius augetur : semper enim id, quod influit , et , quod praeerat , circumnectitur . atque hoc pacto porus dia Lib. de im De amplitudinis constituitur. haec ille. Id ipsum breuiuste ni e riplicans Hippocrates. hic morbus inquit fit a picti δεμ --, susceptam in seipsum pituitam, non rur sus demiserit; sed in ipso in tophum concaluerit. causae sine quibus non gignitur calculus renalis, sunt alui siccitas, cruditas, materiae retentio. Adiuuant, cor-
60쪽
poris habitus biliosiis , adustus, venus assidua, exercitia
vehementia; per quς renes astliguntur, ut equitationes, innata ad calculos a parentibus tacunditas haereditaria,
decubitus supra doruim, maxime in plum cis lectibus. Sed quid dices Avicennae, qui inter alias de lapid cui Milone scribem, dormire inquid supra dorsum lapidi conseri : is namque situs vitiosus est: tum quod materias eo deducat, tu quia renes immodice calfaciat. partes enim, quae aut morbo, aut natura reliquis sunt imbecilliores , non exigunt aut exercitia, aut operimenta, aut calorifica; inter quς is decubitus numeratur. Itaque podaFicis
pedes ne exerceto,caephalalgicis, caput tegumentis ne contegito, nephriticos a velli cinctu, aut in dorsum de cubitu arceto. nam cum in parte natura sua debilem excrementa decumbant λ quid non facient ubi ex calorifico tanta accessio ad fluxionem facta est, decubitus igitur supinus multis nominibus est condemnandus, tum quod cerebri morbis noceat. tum quod respirationem fatigcsitum quod per ipsum membra ocientur. di enim ex ingenti labore fatigati sunt, eo maxime inclinant. Dicen- dum tamen est, hunc supinum decubitum, qui toto reliquo tempore damnatur, in excludendo tamen lapide, ureterijs, vel renibus impacto potuisse ab Avicenna commendari: nam in eo symptomate etiam descensum 'per scalas festinum,& inaequalem, equi vectionem quaerimus . quς talibus per sanitatem religiose cauenda sunt; Quasi in eo remedio Auicena Hippocratem secutus sit: Is enim adhibens lateri dolenti fomentum munire istud, & conte rere docet, ne sulfitus ad nares, &os accedat, respirationis difficultatem aucturus, & febrem. qui & i se sumtus procedente morbo, cum expectorare est animus , & coctam materiam inanire, ex industria paratur,& naribus offertur . sic decubitus in dorsum reliquo tem' porc noxius est, cum detrudendus lapis est viarum laxia