장음표시 사용
361쪽
Angeloru3ue Pymander Mercurii .
terminum, dHu reipotentia habentem. Secunda die Q, variasile quidem difflexibile, euius partes intrinsecae, perpetua feta successione rotantur: huius autem entu mensura
Tempus quid me duratio tempM appellatur, quod quidem vi mensiura motus fecundum mira Cr p si serius. Tertium autem genus entis eR planἡ inses plex, ripote a parti mi in iud
lationesuccedentisin liberum, variabile tamen, potentia scilicet ab ese m non use, Er ὐ conuerse, cum ub antia non vismpticiter necessaria, nec extra omnes propomodum naturae terminos posita; imὸ certis clauditur terminu, limitibvss concludincreri uum. huius autem duratiosve mensura, aevum τοcatur: in boeotemgra angeli contineseruar, quippἡ qui suo moserantur. Itas, aeternita , rei eR mensura simpliciter permansetis; tempus γerὸ,formaliter,siccesimἡέ continuἡ defciensis: aevium autem, permanen
blensura angetis quidem nonsimpliciter;sed quamdiuin rerum naturam it ergo G,quo- i. iasiva intrinseca omnia ,sabiles, eontin is Accesibus minime si dili , nise extra ce ' tantum. Revera, eiusdem adfii sum relationem esse realem mmobilesrepue esse putamus. At, i ratione prioris Cr posterioris, adstipsum angelus, si m irationem relationem haberet, aliam ais aliam durationis partem p ta ista ars pasemritas haberent, aloe ita reste lus opposti essent Ommnis. ProfeHo,s angelus qui piam dentiὸ crearetur, Cr psea annihilaretur, deinde iterum feret iniue crearetur in erea se
M one dem primi,inreparatione reiasecundi ratio inueniretur. . p. uo contraria tu eodemsiusceptiuo,absis successione inuenit nequama era potes .sed contraria an 'elis inesse videmus, utpotἡ malitiam in reprobis: probitalem aurem in eleumcum m. Blitia naturali conditi fuerint: ergo quod prius. Adsue, priuariue opposta ab Hese ,sine succesions ordine, sit imposii bile.sed omnes angeli erearasiero sinezatia, ni pausi poli AE turisiumus, pinea resi gratiam acceperor; haec aurem piscesso ab extremorum conditionesiue natura non dependet, cum alterum illorum Et priuatiuum: ex Mamenti ergo tura emanare,ais profuere credenda es. Sane, ex ν-m cou radiFlorio in aliud migrare, sine amborum, retalicuius extremorum mutati
ne imposibile reputatur Cr absurdum.sed angelus simper transit, quia nimirum tempus eri in continuo sum : angeli autem essentia si comisis instanti, po,tea alterae
deus autem non coexsit, ripote,qui realem ad creaturam relationem non babet. rura,
AEuum non in aeuo succesionem non esse confat, non moia sis ;fled aliys etiam rationibus, quae inesse successi in idem recidere ridentur. Reuera, mensiura AZ mgenea Cr conformis menseratio,H quarto met :scribitur.sed esse angeli menseratum, non elysuccesiiuum, ne ἡ habens par- ' tem, Cr partem, rei prius Cr riserius . nec igitur aeuum,quod est ipsius mensura. prius Cr pserius ideo tempori issent, cuia insiuim zz motur,cuius est paydoseu mense ra, ut quartus recitat ph scorum: Umili ergo prius Cr pserius aeuo inesse non possim , nisi cuit Oi, essentsed maeui temo non ψ prius Cr poserius: in aeuo ergo mi r me erunt. Amphus, aeuum non dissert a subflantia angeli, ne mox disturi fumus. se angelisubstantia non habet partem Cr partem; nec ergo aevum ; non enim abris necess- rate pluralitas partium eri ponenda, etiam in quavis aliqua re e sed milia nos cogit noce itas aevo partes ηddere: aeque enim angelus magnus eri hirci a perfeἷtione atque Augustinus. Hrture, sua manente phcitate, ae durations pocitate perseverante. Huic accedit furasim aut boritas 83. quis. quis: 7a. νbi palam profitetur,aevum fabile, tempM
Tempora ae ν ris mutabile ese: Antexteras tempora, inrit ad Tit: I. Si tempora, quomodocte
tema. na ' num Orte ante omnia tempora hi telligi noluit, quias cisiet, ante tempora, ne que addidi siet, aeterea: posset accipi, ante quaedam tempora, quae aures haberet quadam tempora. Hema aucem maluit dicere, quam omnia fortasib ideo, quia tempus nocavit ex tempore. O te tempora aeterna aevum gniscarit, inter quod er tempus hoc.
362쪽
Lib. II. Comment.V III. Quaest. ue . cap. I.& r. 3ues Angelora
sal, pDd illudfabile eR, tempus autem mutabile. DionUius praetrea inrepagita '
dio beatorum dicit nihilesie praeteritum , nibi futuinum. Plato quos in Timaeo , cui Plato. marisionem perpetuum esse protesatur, σfore temporis,ta' non cui, propraas effligerituras: Fecit aeternitatu in nritate manentisaeteream quendam in numeros entem imaginem,inquit,quam nos tempus vocamus. Dies porrὸ,σ noctes,π mra es,Cramos,qui ante coelii non erant,tune nascente mundo,nasci iusii quae omnia temporis pareressῖut. Acqui erat,σ erit,pua nati tempor 'eciessunt,non αἱ te aetera subsantiae a luamus. Vnde Plotinus Ennearis tertiae lib. 7. cape i. Crsequentibus, Hemitatem ita PIotinus.
Δρribit: Eternitas, inquit, retumsimul completatur, nonsicut partem, quoniam mmi elusinossi per ipsam icuntur aeterea Et cap: 3. beatisspiritibus nes defuserium ime urunt; iam enim totumsunt, er qui d habere vitae delant, iam totum posiident, ideo nihil quaerunt. Et quoniambis iubilestfuturum; nes igitur illud eis accidit, in quo olfturum. Ex quo patet, intelligentias partitus temporis non esse subditas, id secun dum intrinsecam eorum naturam, quia nimirum non disierpitur in partes, imo in partibus suis tota simul confisit,sibi5 desit nihil. evi nihil omnino, quod non ens dicitur, poteH accidere: non olim enim entia omnia oportet omni tot' adesie sed etiam nihil aliquando non euris accidere. Haec, in am, proprietas, ipsum natura aeternitas est, id euaeuum; aeuum enim ab eo, quod est semper,m dimm. Et cap: q. uuamobrem ν AEuum. nerandum aliquid eR aeuum, aetermia , idem cum deo, quippe cum vitast infesta, AElemitas. cui nubit praeterit, rei poteR esse futurum. Porrὸ, talis natura omni pulchritudine pollens, praecipue in circa rnum: proinde praeclara eRfensentia Platonis, quae ait, aere nitatem manere in uno. Hac igitur ars illa Plotini documenta, huic vi raesententiae fauere ridentur. Simile qui am Avicenna u. met: cap: I. profitetur: Hoc,inquit,quod Auic m. hos vocamus tempus, nempe mensurationem,sabilitarem non babentem secundu uecesilanis riam. Et a. ph Ucap. ii.aicquὸd cui conuenit, exseipso accidit, te,' pos, rempus nominaturi sed cuum non vi tempus: ante ergo, Cr pM,babet minime ; atque
ita nou eR duratis successiua ,sed simplex, partibus Hi succedentibus penitus racim, um igitursi santesimplicitate, toti ut coexisse tempori, per se quidem prius pol erius ignorans, m ortasiis ad partes temporis, cui comisit, relatum. 4modo ergo aeuum nonse duratiosuce a, dixi.
umesis dumtion succe amaam mentis senitur.
I aeuum eR fota simul duratis: ergo aemum eR infinitum in amaenet con- csequentia: quod enim vi totum exisens hi actu, in ito quidem temporitaexistere poteR. sed omne tute es infinitum in am, quemadmodum er . illud, quod loco potvi existere infesto. M aevum partibus vacat omnibus: actu igitur eR in inirin, quod vi absurdum, e plane imposibile. ue,s tempus ese infuitum in potentia: igitur es aerarim infinitum in actu; quando- ems enim sunt aliqua duo, quorum alteruri eR tantum in potentia, reliquum, ue alterum erit iliter tantum in actu. Amplius, gelus creari poteR Cr adnibilari,it οπιή reparari ,me resorari, etiamf tempus non esset, ais ita angelus iste, esse b boret interruptum atm repara tum, nempe esse, ex non esse. sed smplici Mindiu bili TI a mens ae
363쪽
mei surae finitae er limitatae, hoc accidere neqit,alioqui contradiHoria in eadem mens rasimul confiserenti quod eli imposi bile: id enim ad in tam illimitatamst pertinere' mensua am, nempe ad aeterhitatem: ergo. Sane,potuit deus angelum creare nihίl intest gentem, deinde intelligentiam recipientem; simul aurem non vi intelligens er non intelligens, propter eandem quam diximus rationem: uitur, etiamsi tempus non esset, adhuc tamen augeli mensura, boc eR aevum, prius haberet Cr poserius,m ex consequati, aevum est duratio fucydua. R era,si aliquem alium angelum deus crearet; v p
fecto aliys iam conditis, durationepoRerior esse, quod planesieri non posiet, si aeuum . prius ars poterius non haberet. Adbuc ,s aeuum non es duratio siccesiua; nullam. ergo babebit temporis discrimen , ais ita in angelo idem certe erit, ese,fuisse, erfu- rurum esse, quod prorsus imposiibile esse reputamus. si re,sicut angelum non1 uisie, diuinae nonsubditur potentiae ita plane ipsisn futurum non esse. Pro eZto,si anheli dum ratio prius er pulerius ron habent, infar dei, cuilibet aderit futuro,Cr ex conseque vi ri,futura contingentia naturaliter cogno ceret, quod infasin cTerroneum. Angeli praeterea duratiοa partepOR, M in ast ergo M tota uli, eritriis actu infinita,
quo une absurdisimum vi: deus enim solummodo eR actu i nitus. φὸdsi ita scri ipsemet reritas fatetur atest tuetur; simia rog σῖ angeli Ab antia ,sue duratio.
r, omne um, nouam recipere potvi qualitatem ars incrementum: duratio ergo
angeli non vi tota ut, quippe, quae ad nouam qualitatis, conditionisί dissstionem s. recipiendam, promptitudinem habeat. Adbuc,quod maiori tempori applicari pote'. maius viis celsinaum eR. sed aeuum menserans, angelum iam crearum a mundi exo dio, tam praeterito, quam futuro applicatur tempori: mensurans hero, angelum de n uo creatum, potest enim deus hodie aliquem alium angelum creare, minus sine dubio censetur: duratio ergo, e mei ura angeli, non eRsimul tota, utpote, reumaior ab
tera. Iterum, angelus ab esse descere potvi, id per diuinum potentiam: non ergo i rum, quod habere potuit, mul esse habet ; plus enim potuit, quam fuit,arcst ita ex consequenti, illius esse non viro mul. Revera, deus quidem potvi angelum an iubila re, non in isto certe infanti, in quo angelus M,alioqui mulset er non one , sed molis insisti ,- illorum in aeuo infamium seces/οinueniretur: aeuum ergo eRsuccesAnselmiij. duratiossuccestua. Sus tur huic proposeo Anselmus, qui de Deo, ais ομ- te, is, sue angelis ita loquitur: Tisa, inquit, Cr istorum aeternatas, rota tibi praesens em, im isti nondum habeant desῖa aeremi atriquod νenturumstu futurumst, cuti etiam Imronymus non habent praeteritum. Hieronymus glios sanctitate, ac on, dicendi genere celebe rimus, ad Marcellam ita scripsit: Solus deus, inquit; non nouitfuturum esse res sie. Haec igitur dignitatis praerogatiua dei es olim, non alicuius angelorum. Praeterea ,s Auguslinus. nunc temporis nou seri, nec rempud etiam,4 tbore augustitio ii. de iniit dei: pari W-tur ratione, s aeuum n cnon babet, non es certe aeuum, sidaeternitas potius. Ex bu ergo at mitibus patere arbitror, aeuum successuam ese durationem.
D primum, negatur consequentia, CT ad probationem dico, hoc intelligeum dum se de ius tantum, quo rapte natura eR inmitum, aras illimitati7. quam ob ca am, licet aevum, omessiue tori coexistere quoat tempori; no tWmen infam aeterritatis exisse, aut actu aeternu dici poten Porro illa βi militudo, quae de Aco adducitur, nihil habet veritatis, asioqui Albstantia. a Sc tuae omni remporis, ars cui parti coexistere potin tota simal et actu infinitae,
364쪽
Lib. II. Comment. VIII. Quaest. s. cap. 337 Angelora
etiamsi aeui duratio essetfuccesilua,quod piaue ipsis et uo probatur antboritus
confirmationem dico,debis, quae e de pianesiuit ratῖonu,Peram esse maiorem. Ad mι-uorem e consequentia respondeo,rera quide esie,suum actu esse uum,ars alterius os rationis ' poteR tamen tempori, quod eR impotentia infuitum, coexistere, idque virtualiter: νηδεω infinitum aliquo modo dici poteR; non tamen septiciter. Ada. negatur antecedens in illo e casiu,non es unius quide partu durationis angeli, ad
liam pari succesio; sed eiusdem potitis adsessim. Praeeterea, s tempus continuum,
aut discretum riae, vel imaginarium non esset; deus uti cie reum angelum ante ali- m creare nun posset; νnum vero, alio non exilente, condere posci; ante enim,er pos, sue mensura diuisibili, intelligi nequeunt. Porro, buis odi mensura tempus eis com tinuum, aut diseretum. Ita , esse, G non esse angeli creati, σ adnibilati, duratisne,
quaeRaeuum, ut esse nequeunt; nec prius 9 poserius in diuersis aeui partibus habere: nam se, est quem aeuum, non esse pero, es aeui negatio, atque ues ructior igitur, ' ullatetrum aeui,no est me angeli,σ eiusdem interrupti e e seudi Etenim,s aeuum, τί 's dicunt, si accidens aeuiterer,desructo profecto a laetemo; inum quoque aevum defruct-m, omnem illius partem, necesarium eH omnlino. Ex his ergo, ad con-frmationes patet solutio. Ad s. ib es necessias consequentiae, non autem consequentis: n squidem quemadmodum angelum esse, ne fore, deus quidem abselute determinare potuit; ita etiam ipsum nonfuisse, licet posquam ipsum condidit, non post acere, eum non condid e , confradictionem implicat enim. Ad confrmationem dico, eugelum, quoa uam durationem, qua tempori comisit, nihil morae habere: quod autem turo non comisat tempori; non angeli,sedfuturi est temporis defeEtus. Ex hoc autem non sequitur, utrara ipsum naturaliter intelligere, quandoquidem ista nonsint iis praesentia. e q. angeli duratis es infinitasecundum quid, non autem simpliciter, boc est, nega- stive, quia nimirum isse non habet suae durationis terminum, non autem positive. Dicis, Obiectio. infinitae infini deseἱ tua negationes inmitum quoque er tuum esse oportet . negario enim defectus sit, postis pejectisnu sed aeuum in iis habet defeZtuum negationes, nempe issiu, er alterius diei; coc etiam succesime infrutorum, quia es totum simul illi nero siue tuo ordine decurrunt: aeuum ergo es actu infestum. Praeterea, aevummud Fert a temporesecundὐm Aurastini sententiam 8.μper Gen: Deus, inquit, admissifrat creaturam stiritualem per tempus. sed rem ins en duratio succe uir litust angelorum mnsura, en duratio successia. Sane,in duratio enucce tua, quae totas- λ
desse non poteR. sed aeuum eR bHusimodi, alioqui esset actu infinitum: No quod
prius. Ad haec aurem sic refundeo, Cr adpriis squidem maiore alsam esse denune solatu.tis: etenim huiu modi peHectiones, defectibus oppositae, suo numero di institutitur; nxna enim Omnibus ines essentiatu perfectio; crasinae nams Hei duratio, er sequentu, eiusdem plane es rationis. Osd a. quamuis aeuumsub antiae conueniat stiritudo ; illius tamen motui tempus debetur, sue es attribueniam; ex hoc tamen non sequitur, aevum a tempore non differre. Ad s. ex di tu patet Monsio. ad confirmationem quiem principassi argumenti dico, istam veram ese de essentiali additione, quod profecto angelo non competit: es enim addi poteR nihil tale, quod ipsum augere queat, nisi acciden tali quodam mensurae, seu durations respectu ; nam aeuiternorum durationi, additis seri potes accidentalo. Ad s minor es falsa, omne ratis aeuiternum, maiori, minori applicari potes tempori: quὸυ rnum non tanto comisae tempora, quanto G aliud; id profecto per accidens ei contingere, non jua quidem natura, putandum es; acciduenim illi nunc, net in principio creari. Ad s. quamuis angelus,rt tu dicis, potuerit phose, id tamensimul habuisset, non in parte, aut in toto diuisi . aiure, idem est,quod prius, atque fallacia cognoscitur gurae diffisnu, quid in plus mutando. Ad confirma
365쪽
Angelora aues Pyniander Mercurij
rcretur. R era, nunc aevi non itά dissert ab aeuo, nempe reabter, ac nunc tempor. Aipse tempore: c uum namPe es duratio persecta, Crs perior, cui riuri poteH, nunc ratium,sic tempori comisere; nunc autem temporis, iis non rnitur tempori, nec Anselmus. Usῖm es tempus. quare non vis A, od in argumento assumitur. Adia si ausioritatem dico, istam sic esse intelligendam, angelum a se non habere, linare dei, edurationissuturum, aut ab Od ab tempus ; est enim in illo praeseritum, MPUM rumper quandam certe no ricomparationem temporis, ad diuersos reis rations re dec s. Hieron; rem, stivi sentemia de proprio ac peculiari aeremutatis nomine Ut intelligenda, quae deos modo conuenit. Da , quomodo auum duratio
successua non fit, ririum seudi, ne quilibet pro seu animi rotuntate accipiat, quod rariovi putat magis consensaneum esse,siluisse Nersde catholica. CAP. IIII.
Euum non H via realiter ab acuiterno, ue
Roniam dixi paulὸ ante,aeuum duration successum non esse, i noupavia,Cr cotemnendis rationibus,ris argumentis muniui; huic profeEM proposio mihi congruere rideturde lari,s cutimas angeli essentia; essentiali quada ei Hm cae Hferreum disserentia: er inprims, ne id ferre queam, quod sentio. Daliter quidem disinomni to. De nim, quando aliqua naturaliter distinguuntur νnum secto, alterum natura praecedat, unde reum ab e aso, estum fratri potiat, cum nullam contradiΣtionem plisei. auare,s cuum ab angeli subsantia essentialiter disinguitur, rem lsum angebsubfaritia poclerius D -uraliter; poterit Nis a lus, me aeuo manere, atque M Gnsifere, quod erysalsum: aperta eR enim contrassitato. Praeterea, s aeuum At alia quid aliud essentialiter cretrum A angeli subsantia, elisu, duratio dicitur; istud n DSto, aham plane durationum balebit, quae aut idem cum μου duratione propria erit, aut certe aliam duratione ortietur. s idem; m quoque facibrate dicere non rer muri angelum e que aeuum, idem realiter es. sin aurem alia ; tune processus erit in infinitum, quod sane ab urdissimum esse omnes prostentur: angelus ergo, eius . uumsunt idem realiter. Amplius, sita resse haberet; cutim certe angeli sub antis aeci,ns dici posset, quod est inconueniens, ahoqui non s. Uantia decidens, sed arendens, si blantiam eon aret, atque durationu caua exseret. Ita , idem sitam gelus, eiusa duratio essentiabier; eodem erumformaliter res durar, Cr exsit, ratione tamen disinguitur: addit squidem aevum,a elisae subsanriae rations resteEtum. Sese,
in essentialiter ordinatis, Cr realiter distinctis , prius potest esse ne posteriori. Sisu flantia ergo angeli es prior, ais essentiabtera μο aeuo Asinet me in rint, Pt λχιν ebis endi baberet istitudinem, quod vi planes Fum: aeuum certe nihil reale, ars. absolutum addit ad esse angeli, nises statem tantum, atque indiuisonem, secundum prius, er posterius sbi succedentia. haec autem simultas , siue indiuiso, aliud in nihil, lamne . quam negatio,seu respectus ratiota aed abrus foras, non temere aduersu huiuβοῶ
- arguet. Me vira reassi, a re mensurata, realiter distinguitur. cutim vi angeli mensura, ripote duratio illius: dissent ergo ab angeli essentia realiter. Sane, sicut se habet tempus ad motum ς ita plane aeuum ad angelum. sed tempus realiter Vent amorα, quia cilicet non vi relox, aut turdum H motus dicitur Via: igitur aeuum ab angeli
366쪽
Lib: II. Commcnt. VIII. Quaest. s. cap. . 339 Angelora
Ila subieClum; ita ploe aeuum, ad esse amari, siue substantiam. sed temporὐ instans,
asus alitia mobiis realiter dissere, atque1ecernitur; mobile enim cum sine tempore, eum etiam fine motu,s absolus. Apiamur, esse potes: aeuum ergo ab augelisubsantia Haliter distinguitur. Anue, quod eΠsua ,ratio Omnino, atque idem realiter; non , poteItytis non durare,siue non esse, quemadmodum virum Cr idem, non poteIt non apsum idem esse. a qui, angelus a Da quidem duratione poteri descere, quippe cum a suo esse, diuina potentia, desinere posite angelus ergo nou sit idem pror , quo ua solutio. duratio. Ad haec aurem se res udendum esse censeo. primum quidem, minor non ita
ela admittenda; aeuum enim ratione tantummodo, non autem rei veritate, eH angeli
mensiuina ; idem nama es, quod ipsa angeli subflantia, resquidem duratio intrinseca,
non eli proprie ipsus mensura, sed ali uod potius extrinsecum. d confirmationem di- , maiorem non esse neram, propter disimilitudinem certe, quam habet infans tempora ad aeuum; etenim non ita aevum,ab angeliAb antia dygepat, ae tempus a motu, cui plane 6 aliter ius; illud enim realiter, Me aurem ratione dissentit. Tempus prae-rerea non est duratio motus, quippe, cum duratio motus se idem ferme cum motu. Di rufa vis Mesentire de druinu mansibis eap. q. Dico,ia oos.sse locutum, quod respectu culterni, rationem habet mpnsiurae: quo plane modo non orte mi intrinsecti fidextrinsecum magis es dicendum. se etiam a nonnullis dicitur, primi mobilis menseram motus, tempus non esse , sed pinionem potius atque aliorum motuum mesuram. Ita non ita cutim ad aevictemum se habere, sicut tempus ad motum, consanter assimo; tempus enim a motu realiter discrepat, authore Augusino It. confessonum eae as. cr aris: q. pb sic: aurum veris as cuiaetereo, minime. .ad a. negatur ilitudo: quam- M ias enim inflans temporis, nonnullam eum cosmibtuinem, ae viatem habere Hadeatur, quia nimirumsicut infans sit simplex, atque indivisebile; iti etiam Cr aeuum; mum tamen ab alio quam maxime discrepat: non enim scut instans a mobili ita aeuum lotaeter realiter dissentiti quemadmodumpaulo ante Adlum visti m s. maior Myera eR de duratisne increata,non autem de duratione e ta; homosfridem quamuis
me artost homo, quamdiu es bomo , potest nihilominas a suo es descere, σ non esse. Q re, eum angeli duratiost creara, cum ima, tum etiam in cuius vi duratis deficere poteR. tias durationem,sue curum ab angelisubstantia real ter non d erre,
'Voniam angelorum miniseris, locutiones, loca, atque tempora longosedi mone prosequutisumus; illarum modo beatitudinem mihi describenaam effiritibus, tum etiam Deo optimo maximo, verae beatitudinis authori, er gratum, Criuebitum esse puto. Ita , de avelorum beatitudine rerbascientes, inprimus quid se . Latitudo Eisseramus. Beatitudo es omnium bonorum icientia, e plenitudo. aut, eR bonum si iciens, omnem prorsus mdi etiam atque defectum excludens; ν αε satus omium bonorum aggregatione pefectus. Bonum sine em quod omnia apperunt; mouet enim appetitum: omne aurem quod appetitur, res eR bonum nertim, relapparens. Non temere ergo Boetius I. de consei. pro a. se locutus eR: Omni , inquit, Boethis de cura mortalium, licet diuerso calle procedat, ad xnum tamen beatitudim eassem niti- beatiuidine. r. peruerure; eΠ enim mentibus hominum naturaliter ista semmi boni cupiditas. summum
367쪽
Angeloru 360 Pymander Mercurii '
ῖonum r0eatur, quod desiderium prorsus replet inquirenia. cum Hrem tu optimae coniunStione potentiae, cumsuo optimo obiecto, beatitudinem tostum esse, cohsanrisii me philosephus profitetur. Etenim eo libet rei virtus, fias perfeLIO, circa id, quod in ea maxime excellit, potissmenestis; unde aurium preseΣιο in
optima vocum confiuantia inuenitur; oculorum vero in pulchro Cre. Rations aurem com Stio,bane ob causem Aust professus eILτίfionem ess totam mercedaeminise , Et Dummus in Evangelio: Haec, inqMLeurita Hema, ut eoTisant te Deum,ta c. Comtemplatio aut Anima catis non erisine amore; ahoqui curiosa quaedam, π inata es
P ulu . set inusitatis: quemadmodum illorum fuisse legimus, aut re Paulo, qui cum Deum cognouisent, non scut Deum glorificacierunt. Itas leatitudo, quae eLl Dei cognitio, abis amore esse non poteR. hane autem intesteHuum, atque rationalis creatura,suapte natura prosiluitur Nnte νltima ui persemonem; siuam enim , numquods vltimam naturaliter persedii meet de erat. Porro, perfeZtiynma homi contemplatio, qua vellaitas non optimum bonum intestgitur, eR nitima ipsius felicitas. felicitas tem habitus non es ;Gx i bitu . inesse enim dormienti, aut re philosep . com: ro. rabicorum, CT is carmitatibus maximis confisure: beatitudo ergo quaedam sene sit operario, si, non alterius gratia
expetenda, ipsa quippe nullius indiget rei ,sed enibuno ens. Beatitudo igitur'
non in ludo rei isto consistite, etenim absiurdum foret,humanum em, Deum esse σει
dum: neque in rebus eaducis', sita in virtute, cuius gratia extera expetunturi quare,
Matinio est eum felicitas, siue beatittido operatiost per virtutem, γt ismet com: s. apertis ivi 'Tuq ' ; consentaneum vi Hique ratiora per eam esse potentiam, qua Hi pr sabit ima. baec aurem eius fuerit, quod en optimum. Siue igitur menssu bre, sue aliquid aliud,
ruod quidem natura dominari ridetur, ac imperare, Cr animaduersonem habere de
Mnesis diuinses rebus, aut quia diuinum er i sumeR, aut quod rerum quae sint in no bis vidi uissimum , huius operatio per rirtutem propriam, ipse felicitis fierit, se titudos persecta. Caeretam, huiusnodieR eontemptatio, tuae vi operatio nullsima:
quippe cum er me sit eora , quae in nobis insunt, praefantisiimum, er ea circa qua mens nersatur cognoscibilium prae bili fima sint. Ela praeterea eontinua maxime: nam contemplari magis continue quam agere quiduis pulamus. felicitati autem amor, roluptas admixta es. tu nisi a autem operationum rirtutum es ea haud dubie, quae
per japientiam trossit; sapiens enim, etiamsi situs fuerit, contemplari potvi: er qu)Iapientior vi, eo magis poteR: Ust profectis si iciretisimus sibi eR. Ita , quoniam
mens diuinum vi ad ipsiumbominem, vita plane, quae ab hac manat, Quina eHressectu Quare dii sint tesus νitae humanae , quae vero a rirtutibus humanis proficistitur, felicitas censetur beati. humana. Mentis autem felicitas, e 'arat . Poria, beatitudinem perfectam, contemplatiuam quandam operationem ese, hine quoque fuerit manifestim, hiquit Pholi: o. com: Deos enim maxime beatos esse putamus, atque felices, quia illarum operatiomuitia. a pr*ςU sine covir. ηrsa beatitudo contemptandi. Vnde humanarum quia Euh oh i 'operationum ea homo eΠsumme beatus, quae issi maxime vi cognata. Signum bu- potentiaeeon amen, animalia caetera felisitatis expertia, esse tali penitus operati e trivata run s. nam diu quidem tota eR rita beata, talem babentibus operationem ; hominibus autem,
. quoad ses, talis operationis quaedam ine militudo. quo per contemplatio si si e tendit' eo puer felicitas iis: π qvibus contemplatio magis invi , ijs σJehcitas maior non per accidens quidem,std per ipsam His contemplationem, haec enim persi sim vi pretiosa. Ita beatitudo mactus optimae potentiae contimus, comempi tione nutritus, Deo simillimus,sbiIussciens, ope alterius adfam gloriam nou ita stolas besti tu; ζR m Misis omniam SVeratione bonorum perfecti si mus, qui hac iuris titis em po haberi non poteR, nec decet moraries in rasoctilibus tanti thesauri, tantis boud posciant inito 1 res es. Stoici, in virtute, er bono Mneso, quandoscilicet recta rationi e fom
368쪽
Lib. II. Comment. VIII. Quaest. 6. cap. I. 36I Angeloru
tiae filicitatem, beatitu ruerunt: non ergo immerito Mactimetus do Ainia Avicenna edocenna reprebenditur: Propheta, input, quem mcane Machometum, tale in promit-ritfelicitatem, quam multi sapientes reprobarunt ; in asstu enim optimae potentiae non in opibus, ahi fi rebus externis, sta sit hominu beatitudo. Proinde Deum beatum Plu- Plutarchim. ωrchus appellat, quia Ailicet nirtutum sit parres: nam me virtute, iucundum eli ni-bii, aut aliquid latidis haberi potvi, aut honesum, seu rtile aliquid dici Plato tan- Plato. quam aliquid diuintim sapiens in adeptione boni separati, atque γα uersalis, beatitudinem possit. in autem bonum separatum Deus benedi Stus, quem cognitione, atque amore confquimur. Plotinus reueadis r. lib. s. dissutando mira de beatitudine loqui- Plotinus. turi eam in nita summi enti stam esse asserit: Felicitas, inquit, in rita bona confli , certό xita ipsa bona in nita ea sentis,sue entis Vsus eR eotiranda ; haec enim optimam: non ego tempore numeranda eR,sed Hemitate censenta. π lib: q. cim: eius Ne negotium ab L prosequitur ; falps inprimis excusiis, reiecti l opinionibus, rei veritate aluere laborat: cap s.felicitatem seu beatitudinem in bona rita inueniri, Beatitudo egis firmis πὰ, Bisiimῖ affirmans: Inrita, inquit, quadam beatitudo con it, vita, fuit in bona inquam, usi cienti, bule enim adHὶσoptimum ;siquidem in iis entium ordine optimum vi, quod τοὰ eH in vita; it fi es rita persedia, cui aliae rita comparatae, vitae imagines dicendae siunt potius quam ritae: non vi igitur felicitas in vita tantunHa. quam ob causeam re tὰ Plato petendum desupersimmum bouram iudieat, Cr ad ipsem Plato.
ei reficiendum esse, qui sapiens sit, beatu i futurus ; sic ensen extera quas quasdam
luci mutationes ex imabit. Accedunt ad hanc diuinam,summams philosophorum dorictium,sanctorum sententiae, er inprimis Iosi οὐ bom: g. in A. cap. vi solae ad Chrysost. nymnos: Beatitudo inquit, vi Ionorum omnium fastigium. σ iterum, bom: g. adpο-Hum Antiochenum: Nemo bearus, ius qui feci sim Deum riuit. Cissentit plane his, quae a philosephu disti sunt. . certe secundum Deum ni sit, qui in Ammi ratis contemplatione versatur: beatus Arudem vicitur, asi bene auidus, scilicet abbabendo quod rellit, ex nihil patiendo quod nollet. Profeci), iuxta Abgusti: fententiam Le vi bea- Augustimis. rus, qui habet omnia, quae ruit, er nibit mali rete. Ad hunc etiam modum Diuus Amis Ambrosius. Mosus lib . Uri: a cap. 3. Nihil, ait, eΠ beatum nisi quod a peccato alienum fit, plentim innocentiae, plenum gratiae Dei. Dimus Hieroran si per cap. 3. Isa: refert Poeta Hieronymus. Graeci laudabilem admirandam sententiam: Primam nimirum esse beatum, cis per se sapiat: Secundum, qui sapientem audiat: qui aurem raras earet, bunc incirilem esseram bi, quam Omnibus. CT 4. ea' visolae ad Galat: Beatus M, qui ambulat in rim tutum ria ;sic ad rirtutes raque peruenerit. nec pro&R a ritiis recesisse, nisi optiam comprehendas: quia non tam initiasunt in boni Mis laudanda, quam finis. Haro Pilio. in lib. de repub. σ legibus, atque in Phaedone, cognitionem reritatis summum hominis boni. m,Iummam beatitudinem esse dixit, quae in hac rita perfecte haberi nim potem ob hanc causam mortalium bellum putauit esse neminem. Cum reia e vita migrati mus, si purgati, nitidi decessorimus, tum rere nos fore beatos; etenim tunc fruemur , Hritate, atque in Ammi boni contemplatione conquiescemus; soluti nams a eorpore, iuxta Platonissententiam, non primo pulchro, eT Aarosquemur Deo,sed vero, o ut vi intellectus; tametsi mox pulchro fruemur, σ inde Gluptas, hi inmitilo dismxit haec enim fi dia esie non possunt. Nilotius Pythagoricus, deposito corpore, homi- Philolaus. nem Deum immortalem feri, ait. Porpbrius negat abierfert be tum quemque posse, Porphiniux.
nisi relinquat corpus,σ Deo coniungatur. Diuus Augusinus ita de ciuit.cap. L Non es Augustinus. creaturae rationalis, me intellediualis bonam, quo beata riuat, nsi flus Deus. Viuere
369쪽
ADLectualem, atque nutionalem crea unum, heri - :
Iuni nonnulli, Dei nidendi, naturalem homini ii sitam esse cupialitatem, quoad illi eR po ibile; ad imposibile enim non feretir naturae cupiditas.
Porro, Deum intuitiue ridere, aeque riribus eR naturae humanae, atque
angelicae imposibile. ae oculis nοἱ tuae ad lumen filis. Ita , naturale esse aiunt bominis desiderium, deum ex essectibus intueri,non autem coram ridere, atque contemplari: verum, s haec sta se haberent; sua certe perfectione ra-Homo a dii qηψl. ςr rura priuarmur, essetέ omnium miserrima reputanda, quud est ab urώ-puχ b iii Rm, ne dicam impium, Cr imp ibile. Duera, totum ens, in cuius curiatione aui. dinis. nius quiscit, est nosri intellictus obierium: ista autem cognitio, non uniuersalo, sed particularis sit, necese eR, alioqui persedia cognitione careret, atque ita ultima mperfectione priuaretur. Amplius, quod aliquo iη genere e mpliciter perfectioni ,sinferiori illius generis competit; superiori etiam eiusdem competat, es necessan omnino. sedsensui conuenit intuitiua cognitio ; multo ergo magis intellectui conuenire condecet. Adhuc,si intellectus es aeternus, Cr incorruptibilis, erit ergo capax obiecti gremi; eos magis capax, quo magis intelligibile fuerit perfectum: quoniam autem anima es immortalis, ut in sexto rimandri dixi,pos discesium a corpore,non erit profecto otioscergo in aliqua operatione versabitur,quae profectis es perfecta dei cogitis; non quidem per pbantissimatum abfractionem,Ied intuitiua primi emis. Suam praeterea perfectionem, homo naturaliter appetit: haec autem ad intellictum Oectat potissime: intestectus nero, tunc es perfectus,cum scilicet optimum capit inteligibile, atque circa illud continue versaturi ouansis intellectus hoc racaret actu intestigenda; natura abis
dubio, in fis actibus esset otiose, quod es falsem. Iterum, ν quis res so appetie coniungi principio, νnde illius manat perfectio.sed deus vi nostri intellectus principium. s ergo ipsum non intelueret;ssa proculdubio, perfectione, seu beatitudine
vacaret. Adde quod deusse ivinitio; omne rero creatum uirum: anima autem eHdei imago, utpote, quia istius capax eR: nihil ergo finitum, animae explere potvi de derium simper enim inquietum eR cor nostrum, quoivis in deo requieverit. si re, sanima bae dei risine priuaretur; esset ytis illius desiderium inane perpetuὸ, atque inquietum: Crsic omnium creaturarum miserrima. haec autem, atque similia, quoniam factu imposi bibasent, rectae fi rationi contrariasne dubio tenendum eR,Cr pro comperto babendum, rationalem, ars intellectualem creaturam hera esse beatitudine fun. ruram. .niam autem necesse eR creaturam rationalem, atque intestectualem, sua perfectiones strandam non esse, ne caeterarum esset in acreaturarum; CT haec Τω- Du tabelli, b*bere vos cstud cet. Iam bcatitudinis obiectum in uirendum ηοδυe , excurus profecto inquistioue, duplex viis nobubeatitudo inno Vcet. Sanes bearitudo es rationalis creaturaefuis perfectus, omnem prosu eiusdem satians atque ex plens appetitum: id autem obieHo, aut forma seri intelligimus; profectό duplicem inde emanare beatitudinem intestigimus: rnam quidem obiectistam, alteram verὸ formalem. Obiectiva autem eH βmmum bonum, in quo eR requies er ultima inquirentis perfeAio. Ex huc autem,bonum qisddan Zirituale in mentem fuit contemplantis,quo Formalisbea omnis illius expletur cupiditas: Cr baec quicem formalis dicitur beatitudo, qua creatura firmat cer appellatur beata, sciat paries albedine alsus. baec autem in actu optimae' potentiae
370쪽
Lib. II. Comment. VIII. Quaest. 6. cap. r. 363 Beatitudo
rurae perfectio, quasvo conneZtiturmi, veluti incubu, Cr lamen afle dependens, avt fumina ad mare redeuntia vel motus in eodem p CD. Caeterum, prima beatitudo in- Quesitas accisereata sit, sicunda verὸ creata, Hpote quatitas, o ha tus in primas'erie qualitatis Ne, omnis creaturae perseditis creata eri, quia deus nullius est forma persectiva. sed beatitudo formalis, es perfeCtio creati: igitur in binum ereatum, CT alicuius dere minati generis ' paucorum erum es hoc donum: ines autem, ni acciden alis qualitas, immutdilis tamen, id diuinae munere largitatis: quamuis enim accidentalis forma,
atque ignobilis esse νideatur; ex diuino tamen procedit lumine, ab eo nuniuam sim υ ur, ais ideo optima, CT purissima reputatur. Sed dicet ahquis,beatitudo es actus secundum rirtutem perfeZtus non ergo est habitus; in enim per aCtum perficitur, a tus autem es in genere a tions. Verum,ad boese restondere possemus, beatitudinem Soluuo. filicet purum ab tum non dicere; nam adtusglorisιs ab aliquo plane habitu proficia scitur: nee etiam habitum sitim,sed semmam creaturae perfretionem, quae in continuo inu confisit : acer Latitudinem in iugi aElta existere dicimus, scuti es mentia, quae in conserationis aHuperpetuo nersatur. ex quo pater, habitum, ac dei formitarem, ipsam ceraeformalem beatitudinem principatius Hismare. Caeterum, Obiecti beatitudo,siue materialis bifariaἀa nobis cognosititur, naturascilicet, Crsde. Natura quidem, quatenus es illius principium, Cr aut ν side reia, spernaturali, at Va- D Pim eo ruita e vitione. Ex quo si, re duplex quoqiu inde oriatur beatitudo: rna quidem na- Tturalis, summaturalis νοὸ altera. naturalis cutem, deum reluti primitium misi, clare eoosit, atque amore naturali prosequitur, Pa profecto donati uens angeli, γιposea dicemus, in primo itfrum creationis momento, an quo quidem deum, xti naturacusiorem,atque parentem, Cr cognouerunt, dilexerunt. alia cutem beatitudosvpem supernatu, naturalis, ergratuita,devm π naturae principium, Crgloriae profitetur largitorem, ratis.
demptorem, atqueglorificatorem, id duobus certe modis, imperfecte, ais perfecte.
perfectus autem modus in clara drinisone cor it: 'π,inqvit, Ioam 7. inrita tema, recognscant te deum, Cr quem miri ι Iesim ctrinum. s is iterum sit duplex, nempe per modum transeuntis, CT per modum permanentis. Prima autem fartim in Moe inventa sit, Num: ta-σ in Paulo Cor. a. rata buisti dixero beatitudo sensibus Beatitudo non mitur humani , praeterquam in Chrso, qui ob bvsaticae unionis dig=vtatem, seu- Hus rtebatur immanis, ex de ruebatur. Porro, ob rationem actus videndi, p Hae beatitudinis nomen surtitur, non ob rationem satus ridentis. νndest,rt homo momtris,here,summe beatus se non psit; deest enim isti immobilitas tus,terfectas ,
continuatio. Alia raro, quae imperfecta nominatur, in ewsitione rersatur Humatica,
nempe inime, Cr virtutum habitibus ais operibus, ouae profecto in meliorem nitae sarum commutabitur, quum venerit id, quia perfectum eIL De bac abunde sic ripturae Duuntur . Beati immaculati innia: beati pauperes stiritu, ere. Perfecta autem ιe titudo, sit plenissimus actus intelleHus alprolumatis; cui licet a cognitione incipiat, . in amorem aut e transiens, famulisedem, uam perfectionem acquirit./abens Histambrosiam ex nectar, iuxta Plato sententiam. Caeseram, haec beatifica risio corpor --ri 'is oculis feri non miese, quippe, cum omia potentia ab obiectos'eciem accipiat; o fit oculis. lectum autem visius, sit colorisve corpus, quae deo aptari nullo modo possunt. Sed di- cet aliquὐ. Iob i9. In earne mea, inquit, videbo deumsaluatorem meum. rerum intesti- Iob. in camegendum est, de resurreHιdine ibi Iob fuisse locutum, nee Oculis corpor se risurum se mea. express , fed intelliHuali potius intuitu, modos ridendi De hae autem risone locutus eis Ibam 3 t. tam apparuerit, similes ei erimus, quia videbimus eu cuti est. Pax Ioannes. Ius r. Com ii. Iridebimusfacie ad faciem, quod defacie corporali plane intellai non po- Paulus. DII: Nunc cognosio ex parte ; tune cognsam, scuter cognit Uum ',sid