장음표시 사용
51쪽
Lib. I I. Commetit. I. Quaest. . cap. 6. a Pe Gn l
miserationum,er totius constitionu. M autem σ pater evolatorieolius consolator,o
I tus eo blator eR.er in numine patris fuy, spiritu ηἱti, pUd intelligitur deus, nisi eum apti Untur credentes: quorum dinum dimouatis e coolutoris eri nomen; eorum crue& filio. rimaeri natura recipiritus sanctus,nonflum hi Apinosis,sed etiam in prophetis fuit, de quo Dauido sat chrens Spiritu οἱ tum tuum ne auferab a me: er Danielspiriaetum dei habuisse narratum T Dauido siprram loquitur si est dominus domino meo CN. Et iteram Verbo domnia coeli Armat sint e piritu oris eirus,omnis virtus eorum.Proin- Spiritus oris
de quis id est patris Coty,hoe idem cr spiritus sancti est; absis mi piritu sis D dxi.
imperfidiam vi m eritim trivitatis. item ad Pammachium aduersus errores Ioarimis Sine spiritu de firmitam San tam, inguri, CT adorandam trinitatem,eiusdem subsantia e coaeter imper stam,eiusdem gloriae CT diurnitatis credimus anathematrontes eos,qui grande aut parearum aut inaequale,aut νι iis In deitate trinitatis quicquam loquuntur. sed sicut meo toralem,inum uilemaeternum dicimus patrem e incorporalem utisibilem,er aetereum dicimus filium,ers'iritu inctum Item ad Pammachium eT Oceanum, docileston perpeiam loqui de θι ritu sancto in visolis ad Demit num Iudaico,inquit errore deceptus seritussancti negassus initivo in titutioirum vero eius libros,quibus com
Hredes'iritu silio an marum de caelo ruinas,i re promtyla,m caeteris Dero omnes .ilios vicise. ιδε Cr eo amplius tractatus,quos in ecclesia Acutus es,ed dit imisi mera- Librorum mkles praeterea commentarios. Et lib.x aduersus Pelagianos Probibinisquit μιηι aspi- Ri. nu
rim sancto loqui nerbum hi Asuer iterum: Non dimisit eos spiratus Iesu. Nota, quod spiritus Iesu spiritus sanctus si,qui in alio loco propter rnitate ubstantiae, patre, se
ritus appellatur oluerunt loqui in sia,eπ prohibentur aspiritusnCL. Tentant ire m 'Iniam,m non eos permittit spiritus Iesu: In expositione autem idus di Ati . Ofoli bes . Nolitecοutri arespiritum sanctum dei, in qu gnati estis in die redempti ias. Signati ivvissemusspiritu deisino,nt σ*im Minor eranima imprimantur spi,si, siri, Huaculo dei eristam recipimus imaginem e Milit tinem, ad quamm exordio con- α signaculu. i sumus II Ugitaculum sensti spiritus, iuxta eloquium saluatoris, deo imprimentemnatur. Hune enim ait, ignauit pater deus uan.6. Signatur ergo a patre spiritu signa- tu omus .qui ex eo quod credidit deos avit quia verus sit deus: qui idcirco signum' .iriferuet signaculum, CT ostendat istuc in die redemptionis, purum atΦβncerum, Crnulla ex parte muri latum Et in ea ut primum eiisdem epistolae, qua est arrabo nostrae viritus sanhaereditatis: Mirabo nquit, uturae emptioni quasi quoddam tesimonium,er obligamen o in in borum datur: pro pigno raro mutua pecunia; ricam illa redditafuerit,pignus a creditore reddatuis. Et quomodo ex arrabone aesi matur qualis empti Murast,cπ quc p est D ,ita quos ex arrabonis rarietate,haeressitatis pos secuturae mamitudo eo oscitur. Quomodo autem arrabo, qui nobis tribuitur,non est extra nos,sed mira nos est 'sie σipsa haeredita I Oe m,restuum dei quod intra nos em in nobis versatur intrinsecus. νυ - . . rem spiritus repromi onis sin tio, qui esZ arrabo nostrae hereditatis, idco nuncIam misitoriiγ'm daturiri redimantur, π copule-ur deo,bι laudem gloriae ipsi .Item n explicati ne illius sententiae Aposoli ad Galat eque qui ergo tribuit nobis spiritum, hoc eit,administrat,inquit,praesentis temporis eri legensim; xt os datur persingulas horas, ais momentissim ν divis flumst itum adminisrari: er quanto quis in dei opere Cr iu dignis. amore profecerit; tanto mastus Pti sipiritus isse habere rirtutem. Item, ad Principiam
um nelucitescribit,id eIL. fundiisdem saneta tri tatu, C anetae ctristi humanita , tu Itas mea lingua hi similatudinemscribae resita, qui quodam Ignorum compredio, breviatum Gazet2sermonem e curauit in tabula cordis careatibus. Ite exponens i
52쪽
xv trinix caiis febri mae furtum audita vi in terra nostra: Nonsine eos, inquit, inscri-Σ ihi ij a mitur par turturum,aut Zιο pussi columbarum nam idem valent,er nunquam de columbae dictum eliseparatim par tantummodo columbarumsed par turturum, er duos pullos appellatione. eolumbarum. Columba spiritu annus sit. spiritus cute anctus, quando de maxus, Tu tu occultioribussacramentM,Cr pix multi capere non possunt, loquitur; in turturu arpellatione signatum eR,in eius auM,quaesemper in monti rugu, Cr in a borum νem Columba. ricibus commoraturi, in nullibus autem eT in his quae ad homines se perueniunt,colam-t ba assumitur. Dems Saluator est dignatus a si umere, Cr νenit ad terras: mustu tunc circa Iordanem peccatores erant. Idcircos intus sanctus, non in turturis sed in colum-
spirima sine forma risius eR. Valde atilem apposite dicitur,spiritus sanctus Deus eri Cr non ereae AC '' eura,dominus Cynonseruus,quὸd in riso homine pleni e quieverit. Apprehem dent,inquat Is.cap. septem mulieres virum νnum,id viseptem pratiaespiritus Cliti ' ἡ ate1um,quem multo rempore demerauerant quia nisum alium potueraneliend 2 .s inuenire,in quo aeterna flatione requisserent. Ioan. L Super quem rideris s)iritumsiunm in unum. Hum descendentem, manent super eum,ipse es qui baptietat in s initusncto.Zacharias propheta nidit super lapidem νnum septem oculos, Cr in uno eo Lbro aureo septem lucernas,erseptemfusi oris,cap.3.22cap.ri. Et requis super eums ritus d . mrni. Euangelium quo piuntur Naxarer sic babee DFendet super eum omnis finis'
ritus sancti.Et qa. Eccepuer meus,quem elegi,ponamd iratum meum super eum. Et cae.
scripturae de q7.Spiritus ex me egredietur,id e piritu auctu, qui in principio ferebatursupere
spiritu sancto aquas, er riuificabat omnia,qui de patre egreditur, er proptersocietatem naturae,am ' Ilo mittitur,dicente: Expedit νobis, ut ego vadam: Us enim iero, paractetus ηon renire
ad vos; sin autem ego iero, mittam eum ad νοα Nefandam se quempiam si'iritus Oaredi dicatur ex patre,eu bus de se dixerit Ioanis. Ego de patre exivi, er νerum mundumste eRθinitus de quo scribit Mostes Numeri ii. Der dominus stiritu uum super populum suum. laeta. ω dum des'iritu meo super omnem carnem, CT propb rabunt*j notri,eoliae xes. .esmisiter Zachariis t.cap. Verumtamen, inquit, verba mea,Cr legitima mea suscipite, quae ego praecipis in stiritu meo femu meis propbetis. Dcap.ia. mundum super Ierusalem se itum gratiae em miseratis . cap. 9.Isaiae. Venies spiritus fluuis Aulus violentusscilicerspiritu anctus seerum legimus in areis Apostolorumus violentus. cap. a Fastus en subito de coelosonus,quo spiritus nistratus ere me spiritu signauu pater Deus suum Alectum dominum nos m Iesum Irisum.IO .s.Veniet qui tiberet, Cr auertae impietates Iacob. eq.Is.63. animal in eampo descendensspiritus d mini,ductor eiusfuit.Ise e piritus sanczus,de quo in Ams .apo olicis cap. s. si reeonuenit γobis mentiri seirituisancto'Non esis hominibus menti sed Deo. Igitur piri russandus eR Deus.Iste e piritu anctus, de quo Criis sapientia reperi s. cap. LSpiritus Sanctus enim spiritus di ph fugit dolum: er recedit a cogitationibus sultis. In erictus recedit a positione autem illius aut ritatu Ioelis a.Esndam despiritu meo σαωnespirituam flerio trimetatis,quicquid in Mameralteram personam accipitur,--μ ' . perfectum eR. Ex his ergo, Craimilibusscripturis, quas Doero mus interpretatur,
ammaduertere licet, piritu anctum e e rerum eum ira ; risne is imperfectum' se viserium in talis. CAP. VII.
Duriis rosei doctrma destiri sancto.
D. Ambrosus ex professo de diuinitate spiritus anta loquatur triabus egregiis libris ad Gratiantim Aurafum; eo libentius ex eo aliquid daeerpere curaui,quὸ νberius vidi de bae re fuisse locutum. In primo autem
eap primi librilegregie disputat, piritum sanctum non esse connumera
53쪽
Lib. II. Comment. I.Quaest. . cap. 7. 43 Persona-
dum inter creatum,nem inter Omma,sta super Omma. Spiritus sanc ,rtivit, non est potesati alienae subiectus, adit iuri, Psalmo. ii8. Omnia serviunt tibi. Stiritus boc dixit perprubetam,non disit eruimus tibi,fedfert rivit tibi , ut crederes,quod ipse inter omnia, s struitiost exceptus. Ergo Διm vniuersoriuant,vinseruiathiritus ,νtis inter νniver super om
se non eR spiritus sanctus: alioqui quomodo spiritus sanctus scrutatur projunda Des'
LCoria Etenim cum ex deo sepiritus st,e piritus oris eius quomodo possumus ister om- tua dicere spiritum sanctum,cum super omnia deussi, cuius eR spiritus, plenae riique perfectae rirtutus m nenerit paraclitus,inquit dominus in Euavelio Ioan. 13. quem ego mittam vobis a patre meo, spiritum veritatis, qui a patre procedit, ille resimonium perhibebit de me.Eterum spiritus sanctus resis sitfidelis,er nerus; o Ubil ad expressonem dii nae Hritatis,ars maiestatis vi plenius, nihil ad νnitatem diiuisae maiestatis euidentius; cum idem nouerit spiritus quod er filius, cui paternorum resis, er confra diuinorumsecretorum eu Exclusit iras a cognitione arifcietatem, Cr multitudinem Spiritus san creaturaemon excludendo autem spiritum se um, ostendit non essesocium creaturae. tus non est Ioannes dicit in Mangelio cap.r. Deum nemo νidit unquam, unigenitus, qui erat insinu ς MV p4tris, ipse quaereatur nobis. Excipitura nitu anctus, ali ut quomodo scrutatur profunda dei, deum non ridet ymodo diam non nidet,quin est ritus,qui a patre disque processitui ergo a creaturis e ceptus eR spiritussanctus: igitur en siler omnia, quia exceptus esto omnibus.Sed aliquis dicet, piritus sanctus inter omnia numeranduses,quiascriptum es in Evangelio Ioan. p. i. Per quem factasunt omnis. ma quidem
perstium sinisum, quae factasunt: sed 'iritus sanctus non esfactus,sicut omnia, DHui,
me creatus. aes i non excipis miritu auctum, nes excipies stium ubi Aposolus ctus non est
aut, .cir.8. is tamen νnus Deus pater ex quo omnia, er nos in illam. Ut autem sicias, lactus.
wa in re omnia nonfissius,lege quentiarra rnus dominus Iesus per. quem omnia:ah-rerco des ste trinitatis:te enim oporteret asserere,patia dia assio, a per mlium omniis. Et iam autem enimpietatu,νel patri,nelflis,ne miri sancto derog re.Non enim credit in patrem,qui non credis inflium: qcc credit inflium qui non credit in spiritum Dictum.Sed dices,qua ratione ciιm dixerit bιc ex patre omnia, er persilium,destiritu tacuerit ' Dicito mihi er tu,qua ratione FUm. s. cribitur : aritas dei
dissus est ri cordibus ηοfris perstirisum, qui datus es nobis ' Nunquid afla diritu
sancto dis issitur cbaritas in cordibus nostrisin nim; Intur,scut qui benedicitur in Chriso, benedicitur in nomine patris Athe piritus sancti; quia rnum nomen eR,pot FG νna: ita etiam,vti operatis aliqua diuisa,aut patris,auissi',aut spiritus sancti de si latur; nonsolum ad sanctu piritum,sed etiam ad parrem refertur σsilium. Itas si minuas parris,cuts F,aut spiritu sancti potesatem, vacuum eR omne osmum se sinumni um neges,totum subrues. Vnsem ergo operationis vi in tribus, quae separari non po-DR.usds bae sic eparaturspiritus ab operatisne patris Coty,omadi tussi eri: deo omnia,er per filium omnia: ergo er ibiquia . Osolus de Christo dixit eRAuper Omnia deus benedactus in secula.I m. q.Non soliιm eum creaturis omnibusvietiam patri,quod dictu nefas est,praetulissed abst: non enim inter omnia pater,st - pra omnia diuinitas patris, flij,e pistus sancti Porro,quae essens ista omnia, quae fa Rasiunt a filo, sputolus explicat Coloss.L mmam is ipse condita sunt, quae in coel, Crquae in terru,risbilia, Crinuisbiliabunt enim in coelis etiam hiuisibilia quae facta sunt, nempe throm,dominationes, principatus, potesates: Omnia per ipsum , Cr in i ocreata sunt,er ipse vi ante omnes,er Omma in ipse conflant. 1ird ergo hic in creaturas spiritum sanctum comprehendit' inime. Nam sicut persilium dicit omnia creata ; ita etiam inspiritu sancto nires babere miners coelestia, regius Propheta protesa- lan
54쪽
eR:ῖ-sansiti dignitatem maiesistem, Cr potesatem aDie res siempitem'. Et putet non in piritu dei ei ci daemonia , sed in Beeldbub , non potes ibi exoratio esserenia, i sacrilegj plenitudo sit. Es ergos'iritu annus deus, er non creatura. Namst piis alicui creaturae derogauerit veniam tandem consequetur inimi qui adoraverunt Spirimm san- militiam caeli.am ergo negati ritumsubtum,negat Cr Deum patrem, negar er deum
dei stiritus Chri ,γnu θn ivs, Lus, Cr non creatura: omnis enim creatura mutabIlis Spiritus san- era, seritus autemJanctus no mutatur:nes enim aliquo νrtio mutari potest qui omnium 'ris non mu- abolet vitia, CT peccata condunat. si vomodo ergo mutabilii erit, quisensti cando alios mutat ad gratiam' Quomodo mutabilis vi sonussempeν est'Dabit,inquit Lucas Eva gelista 'iritum bonum petentibus se Vati a. Spiritus thus bonus deducet me in viam
h dpiritus complerisId quistis participetur iusis. Simplex subflagitia, opulens destros uis, Cr rbis totus. Merito sil us dixit: via. Ite bapti tegentcs in nomine patris, si j, C 'trictis sauhii, non dedignatus gynnitus
sandii societatem. Spiratus bonis,non quasi acquirens,sed impartiens bonitatem:non a oriens aliquid a creaturis,sed qui accipitur a creaturi : sicut nonsanctificatur,sed Vse sanctificat creatura evivisinstificatur. Spretius sanctus ergo non es creatura. Ioannes. At prima canonica cap. F.Tressunt, ur testimonium dant in terra, aqua μζιv, Cr
& syti uus. aqua gratio non ex natura aquae, sed ex praesentia spiritus sanSti. Non ergo inter cre turas connumerandus,quisanta cat creatura . Sane omnis creatura, certis natu suae scriptura protesatur proculdubios iritu an νο us deus eR. ritim Cr terram ege compleo, dicit dominus Ieremiae aῖ. M ergo dominus Ur,qui coelum complet, Cr terram; quis poteris iratu anHum audacare dominationis,o' diuinae potesatv exortem. I replevit orbem terrarum, qui replevit domistim Ies/m ,scutscriptum eR: Ieses autem
esu, spiritus Hrudim,complentem omn/a pus et impleres Replet 'irit ossiti loqviebantur reratim plenitudinis. dei cunisducia αἱ torum μ. Spiritus Iandiu uterveniet in te,dixit Gabriel Archangelus intctneratae Hrgam suaric Spiritu anEius ergo eIIJiritus plenitudinis, quod diu
es,e 2prami tutem creaturarum. Ioan cap. . Ex hoc cognoscrmus, quia manu
s nititationem non balet ternitatem habet. Et ideo seratus sanctussim remus m. creatura autem obno Ua vatio,ideo mHabilis,CT non siem tema. Igitumst ritus anStus non es creatura Dems ritu anctus vocatur oleum laetitia, alqq. Unxiere deus,deus tuus oleo laetitis. Et ab sortim ro. quomodo mixit rem deus spiritusηHO' Pulchre autem oleum laetitiae dicitur, ne creaturum eum putares: olei enim huiusmodi natura, nequaquam naturae alterius humido mycetur: laetitia quos non corpus νη stis, sed intima cordis r umiuat , scut propheta dixit Psal. . Dedisι laetitiam in corde meo. spiritus seno Oc t ergo ludit operam,qui υleum ruit cum creatura humidiore consindere; ita plane, e u ei M)ns quwι tum vult cum creaturarum natura misi ere: Dominus hi Evangelio Ioan dicieaSu iu/ςn β cap. 3 Ret in eo fons arua H Iahenm m Mitam aeternam csens xii grati spirat
55쪽
Lib. II. Comment. I. Quaest. 4. cap. 7. Persea arsi
ram creatorem diuisit: Seruie M. mu/t creaturae, potius quam creatυri. P5IL , Nos
satu ventorum, non despiritu sansto. Ipsa enim d Horum fines potishmtim rentum, nos ritum sanestim inlcat. Nams desti usanrio ducere minisset, non de tunitrusrras praemisi emes enim antiquiora sunt tonitrua quam sipiritus saucius. Deinde cum subiectum coe videamus de luce, em de nebula; nonne mari sum e 8, quod de creatura munda AE tum intellgendum sit ' Rrmans tomimum inquit,er creans spiritum qu a frequenter creantur ista, cum fuit , spiritus aut sanestus ciemus eR. Item, pater is ram' s ere
ror est domini ncarnati ti: Proueis: 7. Sapientia aedificauitsbi dismum Dipitu Mς- μ' frustus quos ereator est dominisc incamationis, Mati. i. Iuventa eri m utero habens dei ritu. Ergo spiratu audius, qui creavit dominicae incarnation sacramennim quod super omnes m creaturas , quomodo se tot erat creatura ' Item, Spiritus eli creator Spiritus est
ferseeundum gratiaesacramentum: Acente Paulo a. Eph. ipsus eivmjumu Eiura,creati in Chrso lsu in operibus bonis. Ioan. mpheat huiusgratiae sacramentii Quod natum sir ex carne, rnquit, caro est, Cr quia natum eri ex stiritu, duritus est. Gree igitur nostrae regenerationu auchorem es spiritum Ianzum, qua siccnudum deum croamur, νωδ deismus. Ergo cum iste nos in regnum m per adoptione aera regenerationis asumpserat nos er νυfutimin deuelare non debemus. Ille nusseternae r generationisfecit haeredes; nos haereditatem reia camus, refusare debemus authorem ' Ut. Renovamini, inquit Apostol. b. Spiritu mentis refrae, crinduite mutim spirinas san hominem, qui fecundum deum creatus est in raritate, er iustitia, Crsan titate. Si itaci ἀόn renouatvrspiritu menta, induit notitim hominem, qui secundum deum creatus est: sensti Jiritus igitur opus est regeneratio ista praestantior: cr noui hominis, qui cre ius eIt ad imaginem Ar, author estJuritus. Item, una eri noluntas patris,*ν, σί' ritus seu ti, rna meatro, Ma praeceptis. Pater dicit: Vocabo non plebem meam. lebem meam: filius meavit Piulum , sicut ιρse disit: Paulus vocatus Aposulus non ab homi nibus ;sed per Iesum Chri sum: diritus sanctus vocate Separate, inquat, mrM Paulum o Bareaba, ad Uus,ad quod a times istos. In am o. ea. tr. alma Deus mundavit, Spiritus sanis tu ne commune dixe si ito deciditsuper gentes 1 se Deum Lus,nepe diritus sv-6u est ' rus Cius. onde ostenditur operationem 'is ratus sanZti, operationem esse druiuam. Petrusa tem misses,non expediauit imperium pati sed sandi piratus diuinitatem eonfessus es Ego, inquit, quis eram, qui prohiberem Deum ' Et cap. is. eiusdem libri: Deus qui muri corda hominum. inquit, resimonium pe=hibuit, dans tas'iritumIammim ,scut σκο9ῶ ,π nihil disicrevit inter nos Cr illos, mundans perfidem corda rerum. Susirit suEliscat, s mundat corda hominum; ntis Deus, Cr non erratura: hae enim non nis a Iulo deo feri possunt. Item Matre. u. Nemo nouissilium, nisi pater,nes patrem quis m- . . M.
xit, nisi sibus , π cui noluerit filius reuelare. Plus dixit destio, non quod plus has equam Pater, sed ne minus habere credatur. Nouit deum patremffiritu DEbo; quis
56쪽
ritus dei. Non tamen filium exclusit; alioqui non esse trerum νοddinum vi: Nemo mure patrem, vis bus: Ergo rnius, cX pater, collus, 'iritu an tus, Cr natura funet, er scientiae. Ein ergo Spiritus Saristus Deus. CAP. VIII.
Diui Gregorij Tapae doctrina de Humitate Spiritus Sancti
E Spiritus Sancti dimitate et . Gre oritu lib. moriarum. a. ecp. AL S l per quem ridem, inquit δ' initum descendentem, Cr moenrem , mri I qui baptior. In cuniuna milias 'iritus Hiae sed inflamedi esu, esu t. semper sngulariter peumanet; qura eius tamanitatem nunquam δε- diuinitatis eu serit,ex cuius diuinitate procedit: in illo i in manet, quislus ιν Omma
filio, semper potest. Ita se piritui procedit ex qd itate c-sti, iuxta illia: Ama de meo
accipiet, π --ciabit nobis: igitur; ritu anctus eR verus Deus, Cr mn creatura. Fideles autem cum hunc accipiunt spiritum,quomaasgnorum dona semper habere npossum binose accepisse quas in transitus sensione, protesantur. q. Q. Dimitte
eam, inquit Heliseus, amma enim eius in amari redine est, er domi sextiine a me diem Spirinis proin bum. Amos propheta non dixit cap. 7. Mn propheta, ne lims prophetae M a Phed n0 ni rarius puer ego sum, vesticans S inmoras. Quomodo autem propheta non fur, pari furaris tot vera praedixit ' AM quomodo pro et vies de se in praesenti rera δε- ρος / sta eadem bonis, qua requisitus est, prophetiaesibi spiritum G ssese sit,
desiemetipso tesimonium Hraciter intulit, dicens : no an nubeta. qui tamenμ- eus, adaunxit: Et nunc ossi mrbum do i σα uas prophenae diritus, non semper Spiritus canis adeR prophetu. Cap. a. ponit.duplicia donasti invisa it. Assi inquit,s et donast na duo ratus sancti sine qualus ad ritam nequaquam pertingitur,aba quibus ritae μη titas pro Pi Ortim nnbrare declaratur: mansiretudo namsI umilitas, patientia des, periebar eas, dona eiu int;sed ea,sne quibus homines ad ritam nequaquam pervenirepossunLAta autem dona μάti, pura prophetis, virtus curatio m, genera linguarum, iste pretatiosermonum, π huiusmi, Iunt ad corriationem intuentium ord nata. In Muse . tur donis,sne quibus ad vitam pertiostri non poteR, in μὴ ele lus nimisanctus per manet: in atis autem non per manet: in mediatore autem dea σ hominu emper manet, queta de eiussus amia procedit. In eunctis enim mi emper habet praesim rem, qua ex isto idem spiritus pers stantiam profertur em aliis hominibus per grati ammanet: in riso autem perjubstantiam manet ad Qta. Igiturspiritussa tio Pulgentius. in xerus Deus. Fulgentius quos M. a. Si νὴ dabit me, inquit, σ pater meus diligueum, π ad eum νeniemus, ex marisionem apud eum faciemus. scut ergo pater σμιον nusquam quidem desint,et tamen ad quem Polunt, venium, per Vatiam enim veniunt, qui per potentiam nusquam desistola etiam in m iis vel aduentussiritussanHi nullas localis illius accipiendras es motus sed uosrae credendus e inZti alibus esAtis. Praeterea, de patre propheticus sermo loquitur: Coelum σ terram ego impleo. Desilla autem e Attingit a e xsa adflnim π δέ'onit omnjasuaviter. Inssio quoque omi standita esse, docet arisOMAσ omnia in ipse eonfaere. Dessirit an to etiam leotum S illux domi Spiritus domini repleuit orbem terrarum. Propter quod π Dauidsanctae tristatu maria repleuit orsus oriatiter aeremitatem, atque immensitatem non βlum corde credens ad iustitiambon in m. qum etiam Ore conflens adsitirem,siecerimi: si ritu tuo, σ afacie tua suo figiam 8 tam ergo tuta trinitas mtare deitata suae laturaliter immens imital pe
57쪽
Lib. II. Comment. I. Quaest. 4. cap. g. 47 personarsi
νηπι, nihil locale, nihil temporale, nihil mutabile. Est eroo Deus, o non creatura: Om M ias erum creatura mu/ ὁιlis sit,Deus autem immtitasim vi quia ego Deus, Cr non muror. Nam G l tantus est, cum ridetur as oculis sanis, quantus chm ridetur a saucii rnee minuitur ine eum minus ab oculis turbatis percipitur: nec augetur, um amplius Oculis sanis tu uisitur; quia diuersitas iri risionis, non ex diuerstare Sola meri Ged in diuersitatesanitatis, ii rmitatuέ consistit. et quamvis P m minus, alteram magis i ιιν eius tamen nuum,ais idem inle lumen habet. Me etiam=rit auἱto,i Uine 'augmento, aut detrimento Immutabiliter permanente, huic minus, altera maiussita δε-- d undit. Cum ergos iritu anStus augma ui,ars decrementi sit expens. igitur eR
Deus, CT non creatura: omnu enim creatura aigmenti, atque decrementi ris tu
subiacet. Pre bines tum, miratum remo natur νnitas ecclesiae cumstis ea te ciri, spiritus sin s er eumflui delibus,qui suur membra crurasi templum rerogliratussinHι Etenim in Mossiritu, in rno corpore bara arismus, sue iudaei ,fuegentiles , meservi , e
mentum an olorum, Cr prophetarum, iis summo angulari lapide Graso Iesu, tu quo ο- aedificatio ecdi rurea crescit in templum, hi Ammo, in quo G ros eoad camira ais babitaculum dei in 'iritu sancto. me aurem aedificatio in lyiritu, eR ad eonsimistia οὐ diatorum, ni scitur 4. FH. In opus minister j, in edimationem corporti Chrisi, donec occurraseus omnes in mitatem fidei, er agnationem Aj dei, in risum persem inmoseram meu plenit uisci risti. A
Augusta doctrina de deitate Spiritissancti.
t D sancti 'iritus diuinitate tituendam Meedit locuplex resis, ne brem us i Uininus, quirinimo libro de trinitate, eap. 6. ita egregie quo- rundam: gumenta confutae. ILAlatrae ampuit, dicuntur, qui simulachrisi eam servitutem exhibent, quae de tuis δεα secundum hane rein dictumese Maetb. 4. Domi m Deum adoraἷis, er i isti semies. Nam ex hoed HStius inscriptura Graeca inuenitur, λα q&ren: talisiquidest tute ereatur emvire prohibemur. de Crovos. detestatuar quosdam . I. Servierunt creaturae, non erratori: mn sit igituis creaturastiritu inctus, evi ab in bussiata talis struitur spiriti, ita exhibetur. Nos, inquit, post. ad ml p. 3. ymus ei reumesod'iritui de eruientes. Asnoi. Q. Praeterea, r. Gr. 6. Nesiit. quia eorpora hestra temptu untdiritu recti, qui in νο- N. bis sir quem habetis a deo' siquid autem insantur,ma, sacrilegum ei quam requiudicere audeat, membra Christi, templum esse creaturae minoris secundum 'ses, quam . ochristis, est ' Aho autem Deo dicit: Grpora refra membra ι ci risi. sotem quae membrasune Christi,templum sum stiri sin ti; neR ereatura diritus sin tui quia evi eor u nofrum templum exbibemus, necesse esZ,nt bule eam se turem debeamin, qua a vis de eruiendum est.rnde consequenter dicit: Glorificare ergo,er porta testium in corpore risio. Item, lib. a. de trinitate cap. 6. Oporatio risi grex expres , mocul.
58쪽
l,llis S mimii ter er lius ;βd N exterroribus Us hominum corda commota a temporali mo es , Ninii, siciti tione rerventu , ad occultam cremtatem semper praesentis conuerterentur. Ideo aminae ritu qua eriptum eis, quod Deus pater maDrsiud mi ausu, restri san tu se minor deo patre equianonsectassumpta creatura n qua appareretiyiritussicius , sicut assumptus elisibus hominu, in quo persona nerbi, in persena homini. Proinde is ita possumus diceressurituret sanctum, Cr deum, cr columbam er ignem esse sicut dici mus stium dei, Cr deum, Cr hominem esse. Mese dicimus filium dei, agnum dei, scuthgitur Apoca s. m. agnum tanquam occisium. In quippe myla propheticanon ex-διbitavi oculis corpores perforanas eorporeas sed in θmtu per 'irituales imagines
spiritari sanin corporum. Et eap. s. eiusdem libri, explicans Illud Ioan is. De meo accipiet CT annum
Ois demςo elabi robis Matile fortasse credereturitana de raso 'irit stilli , quem' qui se admodum ille de patre; reddudit causiam .Omma quae me pater habet,measunt, pr pterea dixi, quia de meo accipiet; νtan eluatur etiamspiritussinus de T 'ab re scut erstius. Procedendo fruoli usa eatre,cticit Ioan. s. non MeIs sescere. mcquam nisi quae riderat patrem facientem, nerue ex hoe minor en patre. Similiter.' ducitur de istinissum Noluituetur asemetipso, gera a patre filios processit re ideo minor est patre eratio pila rictum eta Non loquetur a semeti used quaecimque aia
et, loquetur. cap. 4. eiusdem hbri de trinitate. In euangeho Dan. eap. 17. legimus : P rer clarifica me: non propterea putandum sit, patremflis esse maiorem: namsinu do 'iritu sancto kquens: Iste inquit me clarificabit: nee tamen maior si lis. Porro a
ghri rea res m, suemgtonis e pater. Igitur Degs verus en π non creatura.. Demrbique eR Deus, quia coelum er terram ego impleo, dicit dominus Ier. 23. Spiritin αὐῖ γbis, Psalm. 8. M incendero in elym, Iurbios, si descendero ad infernum, adrer lens initelligit sentem deum,quem privss'iritumsanrum non ruit: et ibo, inquit aspira i ,σquo a facie majugi igiturθ-itu6ainus m Dens ti . aurem A. de tranitate cap. Pit. Plane,inquit, sidenter dixerim patrem, er filium, era iratam lanctu ratus eiusdemis sanitae,deum creatorem ramiare omnetpotentem sepse Spiritus sano rabiliter operari.Item lib. s. de trin: cap. t . Si quod datu scilicet piritus S. praucili iactu, pr ςdit .abet eum aquis datur quia non abunde accepit illud, quod abi a processit: fatendus.
unus Deus, CTad creaturam relativernus creator Crynus domi iusserelariiaadspiritu Pater & filius sanctum,niui principium ad erraturam rem pater lius, era ritus S. rnum principii Vnum princi- sicut rutis ereator,σ rnus dominus. Lib.6. de trinat. ea. s Spiritu anctus n7Mt,m ea
ip itates, an is σ aequatiate cum patre coho confisit. istae tres per x,ne , mus,flus, maPius,sipiens,μStus, beatus: myctitem ex Vs, m peri im , er in Sp iritus simo ipso beati. Spiritus ergostilius commune aliquid est patris co*, quicquid istud eIL GV est com--Vseomminuo usus antialis eraeterea, quae aptismedicitur charitas: cybaeega substantia, quia Deusβb antia vi, Cr Dein charitas est, I n. q. In ista autem Ducta trinitate aequalis eri sapientia, aequati vinaritas; quia non ela aliud deo esse, erabia magnum esse. AEquassi eR igitur etiam spiritus sanClus: ers aequati, in o bus aequalis proptersiummam fmplicitatem, quae ininsubsantia eR Et ideo non amplius guri tria te inus diligens eum, qui de isto vi: CV unus diligens eum, de quo en: C
59쪽
Lib. II. Comment. I. Quaest. 4. cap. . 49 Personaru
do si fantia eR ' Fateamur i rursummam desualitatem patris, Cr-σθὰ rus sancti. lib. Is. cap. i7. Spiritu anctus lupiit,non est patris filius, nec ii lius sed amborum. Cr ideo communem,qua inuicem se dii ne pater eouius,nobis infreuat esse i ritatem latit Dum deum De patre verbumgenitum ethde patres'iritu anctus prin- nes filiicipaliter processit, principaliter, inquam, quia Cr de filio stiritus sanctus procedere re- us, sed ambo peritur: Red hoc quoque illi pater dedit,non iam exisenti er nondum babenti Ῥd quicquid nnigenito verbo dedit, gignendo dedit. Sic ergo eum genuit,vi etiam de isto donum commune procederet, σθiritus sanctus,s'iritus esset amborum. Ita in illa trinitatis phoe est simplici mas natura, non aliud eR subsantia, er aliud charitas: Me ub tantia ipsa a patre. obaritas eRCr charitas ipsasiubsantia eR,siue in patre,sue in diritu sancto: Cr tamen propriessiritu anctus charitas nuncupatur.Nam scut lex vetus proprie est lex μεο- sis,quia lex per Mosen data emaliquando νero prophetis attribuitur,Ioan.-Cr in lege corum,inquit,scriptum eΗ, Isai. 34. .a oderunt me gratis; ita plane propristri- spiritus san. rus nuncupatur charitas,licet patersi charita,eoliuot charita scut pater es Deus,
filius eR Deus nec duo tamesed Mus Deus.Verismtamen ex istis tribus,quae in trini- rate nostraeaperetis ofenduntur,mm ita acupienda trinitas divinara perfnarum ne tan-pum memoria omnium trium patersit,m intestigentia omnium triumstius,er charitas
omnium trium diritus S. quas paler nec intelligat Hi,nee diligat sedeolius intestigine diritus sanctus ei diligat, ipse autem i,π istis tantum meminerit,eolius nec memineris,nee diligat sibi,Jed meminerit ei pater: Cr diligat eis tritus S. item stiri I J--..1uri nee meminerit, nec intestigat Hi,sed pater ei meminerit, eolius intestigat. Imὸ potius tas, intelligenomnia isa tria omnes, Unguli habent insitia quisque naturamec distant in eis isa,sicut cia,& memo- in nobis; sed reum aliquid, quod omniavaleae: CT sic habeatur in rivuscuivisci natura, i re qui habet, hocst,quod babet. Et tamen nonfra ira in hae trinitate non dicitar ne 'Pmψm bim, ni lius; nec donum dei, nisi 'initus sanctus. Ex quo apertis e colligere licet
deum rerum esse 'iritu anctum, Cr non creaturam. In hoc, infuit Ioan. r. q. cognoscimus, quia in ipse manemus, eT Vsie in nobis: quia dejiritu suo dedit nobis. Spiritus ita sanctus de quo dedit nobis, facit vis in deo manere, er ipsum in nobis: haec autem facit dilectio: ipse es igituis Deus dilectis Denis paulo pos,cum hoc ipsem repertiset, atque dixisset: Deus dilectio eR, continuo subiecit: Et qui manet in dilectione, in deo Consessio sin. manet,er Deus manet in eo. Deus igitur spirit anctus vi,qui procedit ex deo. In cap. trinitati . vlt. νltimi libri de trinitate: Domine Dein meus, inquit, credimus in re patrem,erfu-um,e spiritu nctum.Neque enim diceret veritas: Ite bapti cate omnes gentes in n0- imine patris, flij,er spiritus sum,nis trinitas essesmec baptiori nos ruiseres domi- ir . ne Deus in rim nominC, qui non eΠ dominus Devi: nes diceretur τοce diuinae Audi D Irael, dominus Dein ruus, Dein mus , nisi trinitas isa essecvt νηπι dominu3 u es . .
Eis Deus pater ipse non esses; CGlius tuus, nerbum tuum Iesus risus ipse non essetier donum vestrumspirit anctus non esset. non legere M in literis veritatu,mst Deus Ditisuum. Gal. . Nec tu νnig te diceres de sepiritu sancto, Ioan. I . Cr II. mittet pater in nomine meo: CT quem ego mittam vobis a patre. Domi ne Deus meras νηπι, Deus trinitas. Item deside ad Petrum,cap t. Firmisime tene,inquisier nullatentu dubiter,e- spiri san
undem spiritum sanctum, qui patris,Crfly γnM M spiritus,de parre erflio procedere: dicit mi lim. Ioan. is. Clim venerit spiritus remitatis, qui a patre procedit: rbi suum spiritum esse docuit, quia ipse eR reritas. De filio quos procedere sipiritum sanctum,
prophetica, am apololica doctrina, nobis commendat Isaias tr. Percutiet terram Pimga oris fui,er spiritu labiorum suorum interficiet impium. a. Thessal. a. quem interscise dominus ijPs sepiritu oris sui. Hunc autemspiritum ori sui insi Rauit dominus Dan. ao. post resurrectione 2am in aposοAsssos, dicens: Accipite spiritum sanctum. l . r. c. it. contra Maximinum Arianorum Visivum: Nos, inquit finitumsanctum bonο- ,
60쪽
Trinitas. ramus, xt illumbiatorem,ris Hiscatoremni L Jorem, T due forem nostrum hI. I. de rerbi incantatione eap. 17. Exscripturis diuinis dissicimio Psalm. xo. Spiritum sin- Elum tuum ne avferas a me. Isait. I. Spiritus Iannus super eum de cente. Ioam. io. Deipue spiritum seu tum. Luc. r. Spiritus Rictus iuperueriet in te. i. cor. 12. Nemo
siti mem mantium, dabaturi'iritus IanHus. tam authoritatu ese, Cr dignitatissu santiam stiritus saucti; ν alutare baptisma, non abierinst excellenti imae omn/ triis nitatis othoritate, id eR, patris , σ1'iritu ansti comminatione, eompleatur. ex ingenito deo patri, Cr rnigenitositio, men cyros θmtua sancti copuletur. quis i i- virinu sene tur Mnsuescat,quanta malefassu'mtus; cum eum,pιr dixerit rerbum inflium , O - ς audeati'epare reviam; eum rem, pia in Jiritum sanStum blasthemaverit, νυniam non babere, nec in praesentisicuti, nec in futura / se eff*rritus dei, qui ferebo tarsuper apsas, Gen. r. Non abus gurdem,piams'irio anuus, de quo Apos. L Curiata Nobis autem reuelauit Deus per 'iratum suum: er Spiratus omnia strutatur, etiam profunda dei. Ioan is. Anuc multa habeo nobis icere,quae non potesis portare mod)r' cum autem renerit ille 'iritur confulatoris'imussanctus, qui a patre piscedit principalitersiticet illi vos docebit omma,πcolamonebit omnia,quae dixi roΓis. Et irasci endum est, quod sicur suus dei, quisitus cognosti patrem, reuelat cui vult; ita 'tria rus salictus, qui scrutatur profunda dei, reuelat deum quibus ruit: Spiratus enim νbi se, irat: Ioan. I. Nos enim purandum eR, quod etiam duritus, reuelanete hs, e gnoscat patrem, aboqui ex ignorantia adficientiam veniret, quod His Cr impium ponter, C bilium eR,θiritum sanctum confiteri, er ignorantram ea asscribere: non Gnim cum aliquid at ud esset, antequam θι ratus sanStus per prine tum renit in hoc, M. Diritussurius esset; quia tunc quidem, cum nondum esset hi ratus faustus, ignorabae patrem , postquam νοὸ recepitfientiam, etiams'iritussanctus essestus est. Quodsesset, nunquam piis in unitate trinitatis haberetur, nisi quia σine sempererati ritus. 's siqvidem,ntsint, hab*η ex deo patre ; γt rationabiles sinet, ex rerbo siti, dei; πtIauctisnt,exstiritusandio. Qui vero in boegradu profecerint per sanctificatisuemctingvicis. Di it Uancti siquuntur istos in luxv xl iratus, de quibus Apostol. 3. Om. 1a. Diu
i siones operationumsiunt, sied ratus Deus,qui operatur Omma in omnibus. Sane,participatione stiritus sancti suZtimatus quis, purior, ac syncerior esse ius, dignius recipit solientiae, ecsilentiaegratia; re depulsis ommbus, expurgati pontionibus, ac ignora . rix maculis, tantum profestumi nceritatis, ac puritatis accipiat ;nt hoc quoa accepi ea Deo, ni esset, talest, quale deo dignum eta In lib. autem de trinitate e γnitate dei. ingenitiis, .cV- . Spiritumsanctum niuit,nes infrenitum,nege tu disreZta declarat quiam li genim, si dixerimus ingenitum, duos patres a=rmare videsmurs autem genitum, duo,silia mi p x re fi- ω ereare culpamur. Sed quod certa sitis tenet, nee ingenuus vi, nec genitv ',sid ab vos p Q uix p=Oeed i. id est, a patre, π aflis: Ciwm renerit, inquit Ioam. 1 . paraclitus,qua ego mittam robis a patres'iritum, qui a patre procedit, iste tesimorum perhibebit de
in me. Et rursus ipse dum M Iesus es rasus pori resῖrrectionemsuam, ne Osrederet aseprocederes'initum sanctum ut CT a patre,insus ans it: accipited iratum sustum. Visus ergo est stiritus patris coly,rmus amborumstiritura. Nam quod patris stimi Arus, ipse dominus, σsaluator nnser, ait: Non ros sis, qui loquimini ; se 'iritus prit, is resei, qui loquitur in vobis. Et quod idem er*ysit stiritus, Amsolus I m. s. diacit: Si quis, hiquit,spiritum Irim non habet, hic non eu eius. Haec diuus Mugustorus. γοῖt igitur testimoni austarum scripturarum, quae tam lucide, diserte a L Dribus
tum Graecis,tum etia Larmis explicantur, insani vicapitis,hen aliud de diuinitates tritissentire.