장음표시 사용
171쪽
iterum duplex est. Laticilia eu arbor ineui eris, ramos gerens incunque rectos, firmos, α virides, quonam solia superiora plerumque sunt imordinata, inferiora vero bina ct terna umul in una
g mi parte; Folia haec sunt longa dc angusta, majoralis cinarii. firma, ab utraque parte ac minata, ue. hem dc undecim pollices longa, tres ae tres cum di. missio lata, pallide virentia, paucisque tenuibus &nigricantibus cottis poetexta. Truncus haud multo
crassior est illo CalappLrius lignum pallide civescit, fit siceum albicat,
uibusdam in locis nigricantibus venis distinctum, seu
lamentis variegatum, quae circa eor adeo con dirum, ut aritella nigra simile sit lignum, estque podiro satis grave & durum, quales vi reliquae hujus v.
Angustifoliae speciei alia varietas observatur, quae multo breviora gerit solia, quam praecedens, sed quae paulo latiora sunt. Alia insuper Occies, quae latissiliae magis adcedit, solia gerit decem de duode. cim pollices longa, tres quatuorque lata, horum vero costae sunt frequentiores ac parallelae, in serior i sorum pars ex caeruleo virescit, uti Piavi secundae de tertiae, quorum saporem hujus arboris solia quoque habenti Hujus lignum magis albet et mollius est quam praecedentis, sine nigris maculis, nihiloni us tamen durabile ad tecta. Tertia ae proprie angusti solia Oecies solia gerit tredeeim ac quatuordecim pollios longa, tres quatuorque fata, inferius glauca, paucis obliquis postis donata, suntque firma, in iunioribus ramis sunt M. ternata, & an orbem simul lorata. inferius nempe inque ae sex. superius octis in circulo quasi dispiasta, quaeque naecida fiunt de deorthm dependent, in tertiitia n rum pedem circiter longa sunt, viridique cortice obducta, in longis ramis superiores isti cito. at in quinque firmos ramulos dividuntur, quorum qu
tuor in ornem ponuntur, ac quintus incurvus eminet, ex octo, novem, o decem soliis formati, eodem in
do positis , siue decem ac undecim pollices longa sunt, binos lata, omnia per naeciditatem dependentia, a reali modo penicillum Partilani reserunt, ubi voci hi quinque ramuli moriuntur. circulus est excerem vel unuceim follis Pompossim , triae non empendent, sed oblique eriguntur, atque post semip eale interititium alius exoritur cireuius ex omninvenque faliis fodinatus, quae omnium longissima cis imma sunt, atque transversaliter iustis radiorum
Hujus speciei truneus angulosus et suleatus est imnar illius Lare v. Lignum vem durum, grave, Plurimisque nigris maculis variegatum quam in ulla ant Dedente specie, Circa em obscure cinereum est, imstar Noua rivra videturque siccum esse, sed sub. tili inpraegnatum est pinguedine . unde di flammam cile concipit, claramqae excitat, odorem vero sum cit instar pileis saliti ει tom. Per ingentem siccitatem tam ram frictius producit. ut nunquam illos viderim, licet varios ejus truncos exeidi jusserim, nec incolae mihi istos notare pote.
y H. Latine Arbres eiam , ac prima species Ialifesta, secunda dc tertia species an m odia 2 am. a, ac peculiariter quoque tertia gestata. Malalee u dc Dunm calo a' a subsequenti ejus usu, ae siequoque Am inice inlat Crio .
h. e. pharmacum estnetra a dinacea iactua. In Hilomis 1la,m Sela, ex similitudine soliorum piscis Geo, tu Hiicienses hane vocant Haud Amuret. Ternatim Gabi Gati, h. e. Pregu, seu nutu clamare.
Loetis. His actor Iam obcurrit, aetalltum in ven. tosis monticuiri.
Uyias. Lignum aptum est Maciis ae potissimum ipsarum tectis, quum graves ex inso postra formari ne. queanti Tenera ejus solia mammia, vulneribusque inposita, ex elisjaculatorus, se ear dictis, contrama
172쪽
lla ramenta 6c fragmenta extrahunt, quae ex ipsis inli rent vulneribus ;-enim longa sint tela ex
aeuis arundine alisve ligno consecta, quae ex manu vibrantur, Ceramensi populo vulgatissima, quae noxia admodum sunt D strumenta vulnerantia; atque ad ossa
penetrantia in ramenta facile dissiliunt, vel ipsis tam fi initer intuerent, ita ut evelli nequeant, quin diarum. pantur. Piscis Gesu hanc quoque i lignam habet naturam , quod homines pusillis navigiis infidentes vulneret in pedibus vel brachiis eodem modo ac Ca- a quibus utrisque hare arbor suum sortita fuit nomen, ac solia formam. Alii mastitata vel contrita solia anthracibus inponunt, ut magis intumescarascdisrumpantur. Rus lignum soco etiam conducit.
HRe arbor Eria o quam simillima est, elus autem rami non ira o nati sunt, nee truncus sininis obsessas est, nec cortex ita sti eat quam Lxiophori , caeterum ejusdem altitudinis & crassitiei. Folia plerumque an ramorum summo progerminant longis in petiolis, qui ad finem incurvantur, atque imo nati runt. Septem autem folia petiolo stimul in-sdent, plerumque in orbem. Diophori soliis simillima, sed majora, dc superius lati lima, ae subito in apleemcesinentia, horum medium novem pollices longum est, tam cum dimidio latum, reliquaque tria latera- Ita pollice breviora sunt, firmiora, α crassiora illis Eriophori, in me viridia, superae pallidiora.
Flores concavum ruserunt caliculum, ex quatuor
vel .quinque petatis formati ob quis , dc retrorsum laxis, sere instar Panaiae floris, in medio autem piis stillum erigitur, ex altio flavescens aeviseosum, quod ad basin obscuro rubet, Odoris ingrati.
Fruinis hursam refert uno latere rectam, altero im
cem instar harpaginas, Exteme Primo vi is, ciem croceus, ac demum nigricans , ex brevi crataque petiolo dependens, quique maturus ad rotundam de hiscit partem. Puramen exterius durum est, sem di-mtum crassum, in cme ox incarnato colore eseranter
rubet, in multas cellulas divisum, in quibus ovicula loeata sunt rubra pellicula obducta, atque sub haetenuis ac nigra gluma. Ossaeuia haec siccae inposita sum medullae, multis fibrilli' pertextae instar Tama, findi fructuum. Quodvis ossiculum Fabae magnitudinem liniat, oblongo rotundum, externe nigerrimum,
non autem splendens, interne Ahicat, estque durum, ae pinguissimum, ita ut oleum ex illo exprimi possit. eortex incidatur. album cxstinat lac, quod sta tim inspissatur instar calcis, sed paucissimum,& in petiolis non observatur: Uulgarium arborum lignum est album molle, di fragile, si vero arbor sit vetusta, cor gerit flavum cc duriusculum, per longitudine ristitatum instar ligni Ciati, ex quo Bandentes lx C. ramenses asseres secant, ad cistas ct scriniaria Opera,
lignum hoc, licet sit leve, in aqua landum petit, Uum sit fungolum, & aquam inbi t.
In Maeassara ha e arbor in tantam non excrescit alis titudinem quam Amboinensis, sed magis extensa est, et in iorem gerit truncum, si floreat, tetrum spirat odorem, qui per ventum ad longam percipitur di. stantiam. Lis,um ibi quoque flavescit, ac quodammodo miselait, dc per longitudinem striatum est, quod ad erassos adhibetur alleres, ex quibus Athiopes sepulchra & minora formant navigia. Omm. Latine G unus major. Malaice in M. Naeassarice talorem. Bandaice Fougia , quidam hane vocant Arioptirion Aeesrem. contra Tematen. se, siue trem uaroe Mn, quum sub uentem Clampasium nullorem domesticam puteat eue.
173쪽
L-r. Raro in Amboina obcurrit, quaeque ibi in. venitur potissimum prolata, inseque fructis, majori eopia reneritur in parva Cerama circa Eram sam, ae mmiuor in Banda, Cerama orientali, &
M. Has triactus potammum in usu sunt. quorum tosta putamina cinerem praebent ad pigmentum Caslamba, qui alioquin ex Durionum corticibus praepa. ratur, uti in easte Carrbam Indici id latius explie tur. Folia eontrusa ccmfractis inponuntur artubus vel Iaxatis. Tenera autem λlia contusa, ct cum aqua propinata, omnem interruim temperam aestum ut ocfebri leni. Hunc in finem multum adhibentur in Am- inensibus variolis . ubi refrigeriarn quam maxime
requiritur. Caput hisce etiam 'avari pinest, uti cum illi, Et tophori tit, sed non ita viscosa sunt, magisqueri seram quam depurant. Ex pinguibus ejus ossi lis ollium, uti dictam est, exprimi potest, sique ba-eello sint adligata. instar canuelae ardent. Amboinen. sex arbores plerumque album producunt lignum, Mn. denso vero&Macassarenses, si sint crassissimae&vetustae, flavum ae lutatum generant or, ex quo trahes minores & asseres formantur, quae artiores potissimum in altis 2 ventos crescunt montibus, in censis enim silvis non inveniuntur. Per stipites hae arbores propagari ponunt, quarum tamen paucae progerminant. Hae a bores circa aedes non plantantur, quum per λrtiorem facile diniciuntur ventum, licet altae ct crassae sint, obfra.
te lignum, rami vero transplantari possum in solo argillao, in arenoso enim fit levi non facile pri germinant. Odicula nigra in sartagine tosta, donee putamen ipsorum dehiscat, esui apta sunt de dulcestunt
instar Nucum avellanarum . nee Cephalaliam aut vertiginem caussant, uti a vulgo putatur. Ex iisdem ossicialis Iavini oleum exprimunt ad Lampades ulit
c L -- maner eum majori quo ad mlia parvam habet convenientiam , fructus autem quodam. modo conveniunt: Arbor est plerumque recta
ct gracilis, praecedente humilior, sensim vero ad Driophori crescit altitudinem. Mia sunt solitariae de in regularia. cum Canarii soliis quodammodo em venientia, sed glabriora de angustiora . ad petiolum
angustata, ubi verrucam quaedam gerunt, ac tres ne vi eoneurrunt, hini autem laterabea non ample exis untur, reliquae enim eostae tramversales plerum.
que sunt & parallelae , inaequalis sunt longitudinis, inferiora enim sex septemve pollices longa, superi,
ra novem dc undecim, ae quatuor pollices lata. Horea in racemis excrescunt immamam longis, ex quibus rari de vagi dependent flosculi, ex quinque an-xustis petatis constantes, ex angusto collo ortum d rentes, dein sese explicantes , ac demum cito sese contrahentes in unum centrum, ubi &plures simuleoniunguntur,oc corymbi lamam exhibcnt, coloris sordide albicantis, seu ex viridi di albo mixti. In fundo minium habent eolorem, ubi de luteum erigiturpi stillum, trigono capitulo insistens, odoris gravis, sed cito dispergentis, qui nostrae nationi hircinus habe.' - . Tema tensibus vero matus ερ masculin .
Capitula oblonpa, an uam flores sese aperiant, viridia sunt di sipundentia, aes fi mi essent obdu. T. plurima autem horum sosculorum pars mistra
decimi, ita ut ex uno racemo tres tantum, quatuor
vel quinque mictus persem exerescant dc Homerati quasi dependeant. qui crassae sunt siliquae ct breves, vulgarem digitum longae, uicem crassae, binos tran
174쪽
versales digito. ladae , ac pariun retrorsum flexae ad apicem , tR ut v a leu suprema pars dorsum gerat rectum, altera pars inferior seu venter rotundior est, ae itilo notatus, ubi & maturi sponte dehiscunt, ut de prae demi fuit dictum , ita ut formam renis vel
scini- plenae lunae repraesentent, primo externe viri des, dein cleganter camelini coloris cum albo viscosoque gummi adhaerente, interne ancarnatum gerunt colorem seu palude rubentem instar Rosae, ubi& septem ossicula locantur, enucleatas nuces avella. ras referentia, vel semina Nymphiara Indica nMuom, quorum latera compressia sibi ita adcumbunt, ut ampulos, videantur, suntque nigerrima, nec splendentia externe, im e vero albicantia & duriuscula instar Castanearunt, quaeque uno utere ad oram fissi putaminas dependent , quod elegans praebet spectaculum per ossicula ista nigra in rubro noc fructu; in clauti autem fructiu vilcosus continetur succus, qui per exterius putamen undique exsudat, inque dictum mutatur gumiriL Lignum cit album, seviIe, nec durabile. Anni tempus. Floret mense Iulio, seu pluviosis anni temporibus, fructus autem Semcmbri conspiciuntur, estque una ex illis arboribus, quae solia vicissim de-jiecit, quod tamen in Turna tens magis obprva turrantequam vero tenera iterum primeminent solia, vi. scola omittit capitula dum dccidua.
m, nut de .mi, eto dat de eme of bstemste et de een rume verberiende, mees regi is, de ander of den
viren udi men, gemia by Heverte Morier, die Qua Trnaretist Maracta parum differt ab Amboinensi, primo enim arbor in jor est quam in Amboina, uti ct solia, quorum se premum cc maximum quatuordecim pol lices lon in est, quinque latum, inserius Meu te desinens. ubi & tres concurrunt nervi, uti in Amboinensi, inferiora autem solia angustis & rotundis auriculis donata sunt, quae in Am inensi non O servantur, brevibus porro insident utraque petiolis. Flores fruetusque plurimum cum Ambornensi con.
veniunt, excepto quod florurn odor ibi sit gratior. Similis satis magna ari Ur solebat crescere in callet.
bo oranete in aemata quae cum crus exstructione ibi plantata erat, dc a militinus Arbor stipendiorum in. cabatur, quum plerumque omni semi anno flores pro. dueeret, tumque plurimis soliis esset orbata, quum& tempus esset, quo impendia militibus solvebantur,
quo autem cir i vetat luor, eo minus hoc observa.
avi uni lompang, quum volucres ossicula quam maxime ex tant. Quidam uane vocant Cro Μde Gompara litan, Ternatice Maracca, Am. injee in Hii a IIuti an, h. c. de M MO lium, od elegantem fructuum colorem, aliis Havule cia.
In sumatra circa Jambu GIompo Tua Lecus. Copiose in Molureis crescit, in Ami inaram obcurrit, uti & in Colcbeae Sumatra, plurimum
in remotis montibus, quae cnim circa aedes invenium tur, per stipites proPagatae fiunt, nec alte excrescunt, ac tanto floreat.
2Iarocca Tarnate ι duplex est, prima vulgaris et Fosita seu m. na dicia, cujus una arbor, uti dictum fuit, in Ternatensi cas clio Orame locata est, quae
nunc magnitudinem Durionis obtinet, nec soliorum prolapstin tam praecise Observat. Altera Isaroeta nau seu mas ram obcurrit, magnaque ac rotunda
gerit folia, septum octoque simul in trunci vertice posita, eiusque truncus est rectius. altus, & glaber, ae proinde multum adhibetur ad palos Parte Parren, quum altissime excrescant, nec sacile meant, de quibus vide ulterius subsequens caput m Mappa. M. Haec arbor fragile admodum gerit lignum ae Ievo, si siccum sit, unde de quidam illud voeant diu Gi a Gabba, optime tamen per stipites proprg itur, unde ec horrorum sepibus inservit de Siri palis, quum creditur, S ri duo ad illos excrescens honum inde adquirere odorem, si trunci sint magni, allicres ex ipsis formari possunt, qui adhibentur ad constratum navium Joncken & Corre Corre n dictorum, quam leves sint, clavique facile transfigi possint.
175쪽
Fructuum putamina in cineres eomburuntur, qui ad pigimen rum Gisistrusa adhibentur, instar illorum prae . his iampani, hie auecm non ita praestans est, ae potistimum a Motu anis in usum advocatur, quum praecedens Clampanus ibi non multum crescat. Dissicula in sartagine tosta, donee Exterior niger cortex separetur di dehisicat, edulia sunt, eruda quoque edi possimi; sed si nimia ingerantur copia, Caput adgravant, Omnes contra aves haec maxime expetunt &mmiaum. Mucosa substantia circa ossicula locata contrita ingratum spirat odorem instar crudarum sa
Ex vulearibus truncis Nadjas sormant seu trahes transversiales actuariolorum & Corre Corren , quas ex levibus formare oportet lignis. Te tenses mulieres hujus arboris cortice utuntur ad menstrua provocanda, lus radix cum Pinano masticata, capiu-que inlinita Cephalalgiam curat lancinantem. t Iam, Bracmanis Remarst, in Hori. Malal. Tom. I. Cap. 49. scripta, cum hae magnam videtur habere convenientiam, uti & Taluboata. P. Hemmost ex Acylana era milia D. Arnoldo cum adnota. tione, eius stores quodammodo stercus humanum olere, quod de nostra quoque eici potest arbore.
Rumphius in Auctuaris suo haec adnotavit.
mpanus major in Banda Fongia vocatur, msque sol a contrita S inlinita efficaeiora habentur illis fida SolymG ad eoniolidandas partes internas Iapsu vel eontusione vulneratas. In Rarahit, seu Ceramae magnae mamorientali peculiaris obeurrit species cimi iti es ris seu G--ε- Burondicia, quar ingens quoque arbosest, cuius soli a tria simul unci ex ortu proveniunt, quorum medium seu maximum novem trullines Iot m est, ct quattuor latum, bina reliqua dimidio minora sunt subtus mollia & lanuginosia: Rus fructus multi simul dependent racemosi instar cacara, siliquae vero hae multo sunt crastiores, dioitum longae, 6c instar acina. cis incurvae, retrorsum Inflexae, externe ex viridi rubentes, interne pallide rubentes, hisce octo circiter ossicula inclusa sunt, oblongo-ro da, alba o, ducta pellicula, ipsae vero hae rabae nigrescunt; Ra-rahentes vocabant illas Coae as, Iusque longos ramos ad Siri plantant, q-d sese litice circumvolvit, uti hie-su stris eum in finem quoque adhibetur: Ridie vero uisa inismo rutis excavatae sunt.
uelutinosa si bacia a D. 37- in .et. ad M. - . pari. 1. t. sto, ubi perperam Telabo C alensium hula trisuit. Quod prope te mae denti competit albis, viaeque eum 1 -- Η. - . D . . . TM. 36. eonvenire vidctu, de qu sterius vide Nes Zert. tag. λ. quaeque ab Herm. vocaturtii us Myc dig. Fl. Nux Z Mica, socio multifido digistam, fiore merdam ciente. die.
176쪽
,14 HERBARII AMBO INENSIS Liber V. cap. N. CAPUT VIGESIMUM XXIV. ΙΙ O O F D S T V K. QUARTUM.
' Ernat enses lianc arbusculam reserunt ad G ani
l miis, iis speciem, ipsi Maracta dictam, musque
marem cise putant, de quo praecedens vide nul a , ego hanc tanquam diversam penatus eborem disseribere malui. Eius truncus eth recta , oracilis, oc altus, nullox emittens ramos natim vertice. ubi in pauem brevus nodos ue dividitur ramos, Quorum superiores partes lanumosae sunt Foliamus omnium maxima sunt, quae umquam vaci in ar re, binos nempe cum dimidio pedes longa, sesqui em, immo binos lata pedes, vetustiorum vero arborum minora sunt. Folium ipsam formam gerit extensae R iae, inferius nempe latimimum, ac superitu eleganter angustatum cum parvo apice instar caudae Ra. iae, superae glabrum, inserne lanuginolum, octo p eu nantibus i gnis cottis donatum . adoras intem Π, nee serpatum. Ouodvis solium crasso saccidoque inlidet Deliolo lanuvinosis & peltato, ita ut solium ipsi quasi ineumbat, uti in Aro apsiaco, ac superne fovea inpressum sit. Ex folioriam alis racemus progerminat in paucos laterales petiolos divisus, ex quises flores mi r minant, qui hucusque mihi ignoti sunt. Hos nil
ζuuntur mictus, illis fini calassi fimilo, sed manor
ex binis nempe tribusve partibiis maestu, externo arenosi & viaeos, ita ut compressi diytis sortiter adhaereant, qui in tres cellulas di usuntur. totidem semina obcludentes, magnitudine seminis Coriandri, teneraste linea carmeo uchi, quae facile separari digitis potest: Folia per aliquot dies imi us adferunt a. s. etcnt in lar putridae aquae. A, m lignum est molle nee durabile, quod tamen ad Tartarren seu teliorum tegmina minoriam domuum adhibetur. Hin us binae inveniuntur species, aiba nempe S rubra e-usdem caeterum formet, quae colore tantum diste- Tmr. rubra autem seu fusca paulo minora gerit folia. q. Latine Folium Mamr, jum Malaiensenuiu Iaula: et, quibusdam vero dicitur Idsurreeare. Tematice S u dc 31arcem Non . Am inice
montium, raro autem in Amboina, tissimum verumnum Alassinide, non in densis sed levibin silvas. piosum est in Cerama dc Molumis, vir & m Celi ze solia ab ineolis Moluccariam ochm inensum insularum usurpantur loco mapnarum es mantilium, in publicis conviviis pro quovis hom- ne cum sternitur, quem in finem melius condu-
finii, ni uti Adhibentur etiam in Orfaecistis. atque oryzae subponuntur , quum non putrescant. licet per summos montes deuchantur, ubi aereaeterum est nebulosus S humidus, atque cieile in
oluψz dissolvitur, ibi ec ineolae his soli a solebant
Lotu inponere loco petasi, ut a pluviis arborumquemuis eata arcerent. rati & pleriamque ad talium montiunt adscensum cresciant, versiculos ante CUM GI. ιιθr. Io. in Mu es Cupillari
'Ardidici estis Celebem inhabitantes hostium capitata seu involv t soliis.
177쪽
VMὸ . XXV minist. AMBO INSCII KR UYD BOE K. Hi CAPUT VIGESIM. QUINTUM.
NUne binas describemus arbores, quae ob elegan.
re in soliorum&ossiculorum seminalium formam hie locari merentur, Coramnas has vocamus,
suntque divisae in latifoliam & angusti soliam, quibus
fingiuis peculiare tribuimus caput. C auaria parvi lia harum vulgatissima est, atque in satis altam excrestit arborem , Tamarinuo simillimam, ejus autem Coma non adeo ample est extensia, quaeque recreationis gratia circa aedes plantatur, hi milior est, eleuantemque format frondem, ramorum
eortex , uti it paniorum arborum est glaber, fragilis, parumque fissus, in adultis veru truncas einereus est, ramulique iis foliorum rachides sibi obponuntur ex tenuibus viridibusque sormatae petiolis, octo norem. que pollices longis . quarum tria quatuorve paria bi nos eum dimidio & tres pollices a sese invicem re.
mota sunt, raro autem inpar extremum elaudit, hisee rachidibus elegantia increscunt foliola, per binos ordines sibi obpolita& alte mata, quorum in Par ex. tremum est, merumque unum cum dimidio α binos polliem longa, ultra unum lata, juniorum vero M. Grum sunt mesora, ab utraque parte acuminata, s
liis Nesis, libro orimo deseripti, simillima,
sed minora, glabriora, ct firmiora, e longinquo glau-
ea. glabra, I splendemia, quae jucundum prae ni
ad um, brevibus vero atque inpurvis insident petiolis , qui inseriori foliorum parti semPer proximi
sunt, ac proinde nervus medius folium in binas imaequales vividit paries, saporis dulcis leguminos.
Foliola haec naturam sequuntur omnium arborum,
quae minora ct pinnata gerunt dilia , ouod nempe a solis occasum sese claudant, quaedam sursum, aedam deorsum, nulla autem planta est, quae tam praeesse hane observat legem, quam hic riga frutex, de quibus postea ulterius. Flores ex longis ae tenuibus excrescunt sipi is, palmam circito longis, quarum quaedam simul pmve. niunt, ita ut laxum dc vagum constituant racemum.
Ier quorum decursam flosculi conspieiuntur radiatim macet, ex quinque parvis & angustis petatis formati, primo albentes, clein flavescentes, in quorum centro staminuta quaedam locamur flava, odoris e bilis, quique facillime decidunt, hos vero inlequ-tur tenues & planae s liquae, octo pollices lonsae, vi-oitum latae, vix cultriam Erasis. -- raraminiam in
Orvatae instar sescis, quarum septem Octove simul uno ex racemo dependent, primo virides, dem nt. oricantes externe, quae maturae dehiscunt, ipsarum. Me sementa retrorsum incurvantur, interne vero haestiuuae iuvescunt, ex quibus os acula facile prolabuntur, quae copiose imus locantur, Lupini ossiculis quodammodo similia, sed minora , magnitudiue nempe uuis digiti minimi, seu instar tragonae & semi. nimnae bursulae, angulis rotundis donata, quae in medio varum protuberant, lancque durissima, et anter ra. bra seu Grallina, glabra, &splendentia, ima tamen, ut ipsorum Iatera intense magis rubra sint per lineam eum ipsis parallelam, quae similem quasi format bumsulam seu lipeculum, ab utraque nempe parte; prope angulum acutum per brevem venulam parieti siliqua. rum adnectimtur. iacillime autem decidunt, magna. uue eopia sub arbore inveniuntur. Ipsorum substantia intema est flava, dura.&sierauti Lupino,n, ejusdemque sere Laporis; ossicula vero haec terram tangentia in arbusculas cito exere uni tenues oc ereris, quarto jam anno florentes. Dunei lignum est solidum, album, & uetustarum actorum circa cor suscum, ae durius, hae tamen ra. Io conspiciuntur. Floret mense Sentembri. Nomm. latine Corallaria parvi ilia, tr. e. Corallocendium ab ossi lorum colore. Malalce riga Polvit,Amholnim A1lao dc latis, utraque nomina a similitudine parvae riga 6c Atam oui sarmentosus est mim. Veri Malayenses haee ollieula vocant con
viri seu conderin, ae minenses IIclooqi.
Loetu. Raro obcurrit in Amboma, plerumque sp
te orescit in litoribus planis, do in levibus silvis mari-rim. III.
178쪽
timis tam in Hiloea, in litore diu Se ο, quam in Leytimoni in districtu Oerimestire.
M. Haec arivir non peculiarem praebet usum , sed ob elegantem eius sormam S gratam umbram circa aedes plantatur, ubi in arenoso mollique solo cutissime excrescit, ct late sese extendit, das coma ibi quoque multo viridior est quam illarum arborum, quae in silvis crescunt, inter quam apertae siliquareum rubris ossiculis jucrandum praebcnt spectaculum. Ih1nenses aurifices hisce ossi lix utuntur ex defetiuverorum Si ossiculorum ad cohibendum aurum, non quia haee ollii cula hanc hahem virtutem, sed quod ipsorum farinam in amylum norunt subigere , cum quo Metallicum miscent pigmentum, quod auri frustis & segmentis firmissilite adhaeretia Iulierculae quaedam ossiculorum angui Poliunt, quae perforant,& in a mulcta ducunt, quae eri imco Coralloriam ad collum gerunt. Chinensis Condο-
riui scii TFebon ili in Australibus partibus Chamchiu.
Ηaytim,dc intulae Armyu crescens, ossicula Eerit m. tundiora, duriora, solidiora, dc graviora Arctoinen. si quae proprie argenti ponderi inserviunt,eo quodae. qualem habeant gravitatem. Colliguntur ibi quoque ex altis arboribus, quae siliquas gerunt breviores Am- inensi, non ultra digitum longas, sed temper incuris vas instar acinacis. Decem talia Condoni cinicula
Iibrae mom eum constituunt, de inque momenta
unum Taγι seu sectiunculam sorte , quae apud nos decem sunt drachmae, nostrorum vero Am in sum ossiculorum quindecim unum Maas seu momentum constituunt, & centum & quinquaginta unum Inlseu decem drachmas, ita ut in aliis regionibus lint graviora & majora sorte. In Malabara aliisque Indo. ae regionibus quoque crescunt, atque Portiagallice ibi vocantur Gonto seu Gomo Cicipete, h. e. plana trana. ad distinet mem Zagae Disitulorum, quae G ro Caiae a Preta vocant. In lava tam haec quam Za. gae oscula ad pecuniae librationem adhibentur, alisque utraque vocantur Zaga seu riga.
In RAmphii adpendlae haec adnotantur.
In Hori. M M. pari. 6. Fig. I Malabarice voe tur Mant misi, Portugallice IIargetins , Belgice Ine . nen, Hinque descriptio ac figura cum noltra convenit; usus vero ipsorum ad citram, lienique ad tianum hisce incolis ignotus est. Ex relata D. cum im haec arbor in non em lavant huius ossicula itidem Zuga vocant, a qui tri et lain-.4 bentur ad auri S. argenti librationem.
I N L N S I S Liber V. cap. XXV.
Pavonis, Glycyrrlutae talo, maxima, indica, fore subluteo,. minimo spiraro, siliquis an ustis . longissimis, Mi semina o 'eul Mintur , prolubra ritibus. semine orbicularo ecimpressio si Mguineo : re Phaseolus autus at teus, fructu ost: alatoecimpresso. eoccimo. Hem. Cas. H. L. F. p.& Α
179쪽
v Bbel. XXVI IIbom. Λ M B O IN SC II K R LI Y D B O E K. H; CAPUT VIGESIMUM SEXTUM.
Corallaria larifolia quoad soli a parvam cum prae
cedenti habet similitudinem, caeterum arbor tiam est silvestris & alia, aliquando binas ulnas in diametro crassa. Rus coma denua est per frequentes soliorum rachides. Folia autem per tria dc qua tuor paria sibi olis muntur, inpari ex remo , ouod caeteris longius est, quae plerun ue ouatuor pollices longa sunt, unum lata, superius angustisa in Drevem firmumque apicum, sumqtie glabra, ct firma, obliquis & intriaris venis pertexta, parumque protuberantibus, rachides sa-ue soliosae ad ortum gens latae sunt, atque interiora solia dimidio minora sunt superioribus, unde de a prioribus mulium differunt, uti di multo etiam pallidiora sunt. Flores longis ex racemis dependent, prioribus fere similes. Fruetus a praecedentibus disserunt, sunt enim par. vae rotundae siliquae, magnitudine biobuli, in apicem
incurvum desinentes, durae, ερ externe nigricantes, quaevis autem siliqua unicum tantum continet osticulum. raro geminum, O licula vero cum antecedentibus conveniunt, sed plerumque sunt majoria, & cxtrigono oblonga. unum enim latus, cui venula adhaeret, latius cst, nec illud speculum gerunt per lineam parallelam formatum, uti praecedentia, sunt rro durit sima, corallii misim gerentia colorem, splendentia, interne similem habent substantiam, atque magnitudinem unguis digiti indicis; trunci cor tex glaber est, lignum album, & durum. numen. Latine corasIma latis dis. Malaice Zagadcis 1laru Pilo, quod commune est nomen cum praecedenti,sed ad di stilichionem additur latisolia & parvi solia. Geur. Raro obcurrit in Amboina, paucae quaedam hujus arbores inveniuntur in remotis Lariques montibus . dc in sinu ipsis vicino L , uti sic in o . Notae quoque sunt in Banda, Cerama Orientali, de
M. Parvum quoque praebet usum, eius enim sorma haud elegans est, unde neque apud aeum plantatur; ejus vero ossicula magis expetuntur quam praecedentis , quum laete magis rubeant, dc in amuleta duei melius possint, dc circa collum gestari instar Coralloriam, alioquin ab aurificibus etiam adhibentur ad cohibendum, uti de prioribus fuit die tum, sed ex desinu emimum ver, qua ad hoc opus melius conducit Radires etassas quidam servant ad usum Νωdi. m. supra porphyritim enim contritae, dc cum aqua
propinatae, a Onutas tormina tollunt, quae ex bile vel ardore caussantur.
Corallaria lati solia Mestra Iaan de blaseren, leme
180쪽
06 HERBΛRII AMBO INENSIS Liber V. eas, XXVII. CAPUT VIGESIMUM XXVII. II o O F D S T V K.
vulgaris, & osse intem: Tm tmeiam heri mode. Primo. alba est arbor lata , corticem gerens Aerseirh: Heι wute is em boue regie boom met glabram & lbicantem . cum trunco rotundo; per Cin ren esse miracbtigesebor ID, ranu Dan sam, is is Mermam suam iacillime e longinquo dignosci potest, quae kennes 4 van verre, manι vn . rurn vim ren rape umbellam refert fusti inpositam. Eius ramuli sunt Foeen sivit ges n. De taura Ungroci, Maι ς magni, parum striati,& albis punctulis notati, hisce fre ερι, mel eenige Witte punt jes, Gar a Iaan de rIs raenides insident mordinatae, quae prope ortum se aens ramor ortar, hebbenda o Maon in miatem-M-ni latae sunt, atque tenues dc firmae, quibus solio- te, dian en fas, en am Getelis o ans Mens mi a Tum ninnae adnectuntur fere ispositae, auuodecim ad do de sinim, Dan Ia. ω I8. Da en , araxenti seu ouodecim nares, uti & solia hisce insident obposita, ge0 1 de videren tegens maliander i . lot v. mar, a decem aci viginti quinque patia. Vetustarum vero aan de mle b men he his de os ens auee o. a arborum rachicta tantum sex leptemve soliorum Pin- I. p rar seelen, en IG. pacis bladeren, en de morae seenas gerunt, ac sexdecim foliorum paria, suprem que len en os ens saan est larger dan de Uterse. De pinnae & raehides semper longiores fiunt inserioribus. geduante van de bladeren is ali van Tamarindus, hisen- Foliorum forma cum illis Tamarandi convenit, scd uer ens Ido, aan de ondoste Dra vit,aan de boven- minora sunt & angustiora, inferne albicantia, supin ste hoeg groen, vansmarasmeis met emige R, ibo ne intense viridia, saporis Litui cum quodam a re, en ci Hebres a bladeren suten baa aris. ruptaque ramorum folia sursum sese contrahunt ti
Flo uti sunt pusilli, ex quatuor flavescentibus peta- Het bro veteI am xere Heme brumpita, vin vire gerilis constructi, qui in centro gerunt plurima craua ct aestite blaa es, en in de midden mi inela diue, orte,
hrevia staminuta eum antheris luteis. Fructus sunt en mite eruaues mei grati no es. De O reten Horer siliquae tenuissimae & planae, ultra quatuor Pollices cunni en platia bot en, rumvis dromen V Ieraar longae, vix unum lata. Externe transversialiter distin- aera Maed, tan-over-dvera geribi, binum in vinctae, in quibus oblonga reconduntur ossicula nigrican- metae botriten, Ia me de martachrege zaden.
Trunci eortex est succosus divis sus, si incidatur, De fiebou isso g ens re, ala men dear in apsi
quae. Lignum est aliam & parum ruffuscens. D unt, en em inie ira tin rossen trauende. I men. Latine Arbor in mim alba, V CH aria Naam. In 't Iasyn Actor clypeorum alba dc Parba. Malalee C u Salamstaeis Poeti. Am inice De pearia alba. Ost Malans Caru Salo acho Poeti. --l seu Da. Tematice Rare. Bandice Siaat. VI I ennaaιν Rare. in Banda Sihae. Laeus. Leves amat silvas, ec plana loca soli bene Gaala. N3 moas geren in Eglabossch/nenulaHwplata exposita, numquam vero densas silvas. - die vael ter ne Raan, mar nocit in 't- sex M. virtus ejus medica nondum innotuit. Trunci clibruilia Zyn geh-3h in de Medionen is neg ora lignum magno in usu est ad Am incnssum clypeos λ . Het μι vini dis sin is in troot visun om da
longos, seu salamaeior ex istia ridnemnam i '---α Arimi chalangesetiuo of Milo chos Dan te meso, jus lignum siceum sit leve oc lentum, quod vix incidi in dos et u B a Moog tyn , tigi en tan is, 'Gar men est vel perforari. Mouoxyla etiam ex hoc formam a vira Der appen os see in hari. Men aes datur ligno, non quum sint durabilia, sed ex incolarum laene Pr Maeen van dit Mus, πιι - δεσυ durabaopinione, Od inustum sit lignum piscatoribus. Non etyi, mar na 't gelaven der Indandos, inuus Uri in autem conducunt in saxosis cc rugoux litoribus, quum Obseben. Z3 eu detigeri met op rurae en stemiae fran- solum tangentia & adtracta filamentosa sint, unde do ere, em datu in 't sta- en actatam san ἔ- grma Meroportet illa omni mense levi adurere flamma; ex adi vestim,dierbesum este mando eos gehrand illan una is eortice canales formantur, in quibus Saguman- tot de Abetiye -r en graten ge-u, mar in visu data contrita pinstur de subigitur. geste Sammania Anees. Secundo rubra speciet maxime ab alba differt, eius Ten tu reden: De estode rae te versetiit me rubi varienim truncus longior est, &l magis fruticosus, senum de mitte, vani den Iam is laager en meer sm acti . tamen adeo crast eit, ut Mo Ula ex ipsis itilcm egur mei ter t3d G dia, das men Pravisti m daar Disormari possint. Rus cortex masis etiam rugosus est mMeu On. De scisse is r ger , meo ges,urd , euec fissus, atque ad suscum adcedit colorem. Ras ra- tre t na den bre m. De LMen Raan mi ongestia tmi si,nt inregulares & solitarii, quorum saperiores en entila aan de homen, de vo te etyn va antig, nuspentagoni sunt,& angulis acutis distincti, in horum seberpe ru ent Getieis. Aanu odisse do Miser saantummo tenues excrescunt rachides plures simul, atque duntu UIGn1, velle reter d ander, en aan de laein ipsis a sex ad decem ibliorum paria, quae magis di- van 6. ισι Io. paar hiaderen, Maal mi ι vari mal ande
stant. Folia maxime ab antecedenti differunt specie, De bladeren vers billen Dan 't vosrga de mer et Μ, en atque inter se etiam non multum conveniunt, inserim onder maluinciren GD, want de a reste vn mei lanista enim haud longiora sunt ungue digiti. Suprmum ger dan e en M'eι van ren cinger, Visor se maris rurmvero par ultra tres pollicem longum cst dc latum, ab drie du men tang en brees, agier en moren toeges usi, utraque acuminatum parte, illis Utta Mou smilia, die Pan Utta Manugebit, die tusseben be3 Raan nare
intermedia etiam varisint respectia aliorum, atque pe- advenant, en hebben rus Dis Uzmdera, mant de eroote cultatem inisper habent characterern , quod nervus renume gavit nisi regi Dor de intrio, en 't Naarai nempe mi ius non directe per solium decurrat, at- rei item iam Per Inge myte, mella fguin men Rh-que ipsiim folium oblongam refert tessellam , quae ides noemt. Alle et me inderen rant in 't --
si mra Rhemboides dicitur. Cuncta autem lubtus in- teten, his fiast, en labben uer horte messes.star seriei mollia sunt, ac brevissimis insidem petio.
Flores parvis insident racemis , qui prii'ρ capitu- Het bis is homi mort actu Heene trosses. Unde m la sunt sinapios semen referentia . quae in flosculos ier ars m art. V. die liun Umen in et erueene Noem sese explieant, ex quinque sordide albicantibus petatis ier, vin v f mus. rte blaadjes gemisu, in de tridum formatos, quae in centro penicillum quasi gerunt ex mei een qti e Dan Dne draater. staminulis compositum.