장음표시 사용
181쪽
Fructus planae sunt siliquae, singularis ac uitrae lar mae, sunt enim in gulariter comoriae 2 compres ei nitar cochleae, externo summi aurantii coloris, atque initar serici molles, in quibus ossicula reconduntur ex rotundo plana, uti oryns cima lariae parvi liis, diu virentia. dein suis, ec lapidea. Atlioris lignum album est, sed mis rubet quam praecedentis; eravita est Fae crassioribus constat ex libris, unde α Am mundum clypeis non ita conducit
Numen. Latine Arbor rebra, ec Crypearia Da. Malaice Caju S BONO II ra. Amboinice Se Gu. Alii lianc v acant X ellis GoenoM ,& Quor Deian. In Le, timora alii a ciba dicitur, quirit dem,t, ubi decidit. ibi vegetat, forte quum ejus insicula ubique sacile progerininunt. Ullus erat sis arboris truntis aeque Monoxylas mantur quam ex prioris truncis, illo autem laborant vitio , quod licet sint levia ae iacillime ex aquaevehi possint, aquam inbibant marinam, ac tardissime liccentur, ut e nec etiam durabilia sunt, contra trunci cortex aptus est ad quaevis retia tingenda, qui plurimus hujus arboris avus est. Alia insuper minor Sie species est, quae parvas gerit raehides, in quibus Ulia directe sunt obposta, ultra pollicem longa , soliorumque pinnae sabi etiam obponuntur. dimidio minores illis Tanta indi, solia etiam mox scis contrahunt de claudunt, si illae ab n-pamur uti in prioribus. Foliorum raehides duplicem gerunt verruculam in lar viridis Catiangli, inter soli aia ramum.
Flores videntur in ample extensis Commbis exere. scere, quos insequuntur siliquae planae & tenuissimae, bim,s ae quatuor pollices longae, digitum latae , ab utraque parte sulcatae superius rotundae, externe pallidae, illis cmiles, sed minores. intus se. mina locantur oblonga, angustata, ec tenuia, viridia, glabra,& dura, vix cultri dorsum crassa Deus. Ad pedes montium crescit, ae Baleyenses hanc comparant cum ipsorum Paean Mngo, quae majora gerit solia, inque similibus siliquis paulo majora o sicura, nigri cantia, edulia, sed acria, α linguam vesticanua, uadc ct ab ipsis plantatur.
timum exbibet Choaria rubra siliquis cintortis.
CAtti 1-ur Tiliae specios haberetur, licet non tam
alte excrescat, magnitudinem enim plerumque habet vulgaris Maii. Rus ciuncus est crastus. compressus incurvus dc nodosus, cuius cortex est rugosus, fissus, sordidus, ac pleruntque musco alii cpie heriis concretus, Hus rami sunt meti. ac plerumque sursum elevati, glabro obducti cortice, lento admodum & succoso, qui a ligno separari facile potest, uti in Micitas ac mitella. Eius solia sunt magna 6 rdata, inserius nempe auriculata, superius in brevem apicem desinentia, plurumque semi-pedem lata & longa, integra, tenuia, sciperne glabra, inferne parum rugosa seu Ieabra ob plurimam venulas. ipserum petiolum quinque concurrunt novi, petaolis autem insident longis dirotundis λlia, quae inordinata circa ramos locant si vetusta quoque solia ad nervum medium verrucam erunt. Malvaccum habent saporem, dc contrita ad iolarum odorem adcedunt, praesertim tenera: Ips, rum saecus Rscus est, cutisque pruritum excitat. Flores longis insident racemis. qui in laterales q-
dam dividuntur petiolos , quibus & λliola interpo
182쪽
guttis petatis. inpoliti, quorum quinque exterio- Noa es gemMτ, mrar tian ae x tamense se trepentra parum aperta sunt, quinque interiora vero erigun- Ilaau, Mi deI. bim ense olere , et evenoeendrorui. tur quae piitillum ambiunt inodorum. D rander reia. tus pentagonae sunt vesiculae , priino virides Devructien 2In D Oelim Maaslans, eresstnmen, eum purpureo intermixto eolore, ac demum rube- - 'rs gemen I, len laatsen rore ac te, en berseriscunt, ex facillime dehiscunt, anguli autem prosun- Ner tigi, Unae de linen mel die v rnr inciresche dis stuleis distincti sunt, ita ut stellam referanti In den, vo datae em Sinregesγten. . Rinnm bem -n inquavis veri, cellula nigricans semen reconditur. Si γder Celle e een mira ub hen; ala di homen hae arbores in remotis locatae sint Meis, ali res α - . elegem marran Raan, M vidaspen Ea bove enelegantiores exerescunt, circa aedes vero humiles sunt cieri er, mar errarent de Maeningen van me sitin his & inelegantes, quum ejus rami saepius amputentur, ο ιο ι en im , mi dat et ne laiam eta di virili ago a quos tamen cito regenerat instar Salicum. hinc etiam ' rem, die is ver Laauis mederin gemina, κὰμ dent, quod ipsarum stipites adeo 'concreti unt, totque . - ποppen, Gar Dan ite mlhel ost , dat derasrom zo tauticas alant herbas, plures enim ipsis incre uni ' die usu is, en verti hasaars inderen voeden Met, n Filicis, Polypodii, & Musci species, contra in sum- menti I vemerio Morten vin Filix, Polypodium, enmis ipsorum civitalibus putre pactis latent angues,le- MOS, Gar en Meten in de verae tue boumὴ Io Samguam, mrmicae, similiaque animalia. w, LUMmn, Mieran, en an ereongedio:en. Arboris lignum est pallidum, vetustorum trunco, mi μι ii hise , aan Oude flammen grelaebre. Merrum flavescens, at sue in quibusdam locis ni ve' en Gar mers arte adem os via euer, quore , rogiarunt, disti m , molle , attamen crassum & lentum, dira m MD, MYrre, en onhe waam ore glau te βω- nodosum, nee poliri potest, nigrae vero istae maculae osmaru in men cina men nisi non alte bomen, mnon in euntiis reperiuntur arboribus, sed potissimum uat es uiando mige, dro di misy πι reeiam, D. in talibus, quae saepius detruncatae fuere, an lava au' mur can in Aiacina, de υ druso Dn onbebis, eein eopiosius quam in Amboina. Rus radices in rc- dia, en k estu, en tenen e en Moet ens boten de aia degulares quoque sunt, erassae. & nodosis, a que ina- mede ean emI stillanti .gna ex parte supra terram denudatae conspiciuntur, ejusdem itidem rubi antiar. Anni temeus. Saenius in anno floret, ac sere nun- sayzo . M h-d dumis in 't1ων, en men tinquam fructibus deui tuta est. copiosissime autem hi hem di ara novit zona re Pruthien, dach tαι de me se in Oetobri &subsequentibus naens bus aestivis conspiciun- r, en de volgende Somer. an n.
hor. Hi toea X enal. Maeassara Laueto v. Iemata Aha- Λι de Κenal. Maias rara Mums. Ternat πι Ngaro. D. Baleya Curii Maha. Batos Catta Mala. Locur. Ubique nota est arbor . sed iuxta regionum Plaat s. m is meres istini, homel na V endosebe varietatem solia quodammodo differunt. cer tandem est bladeren em Mine verschillem Usus. Stipites quotidie adhibentur ad sepesct palos Gebruiχ. De s sum merdo dat Ins gemo t, ora hortorum ex iis formandos, lignum enim ejus quam pauers, ὀ is lavende he ningen ta re mauu . maxime est vegetabile, non autem ita quam Nomella. en a uerba in IrisIm in boven en thonen, quant 't is em Ramotum cortex aptus est ad quaevis ligamina, nodo. σκMaam λυδ, Geb ra ligi met ali de Novella. Dasum ramorum S radicum lignum manubriis majorum Mi u ror auere de findetore , 'twerripetitiaeultrorum inservit, non ob coloris elegantiam, Ied δε- aan de re sen m M ruis, diret tot hettentii Potnmliditatem ae tenacitatem, in lava vero aliisque locis, mesen, Unde vel nisi mosty in et aamaen, niti re ubi hoc limum nigras istas exhibet macular, ad va- MD en vas; mar op Dis, en Eldera, Gar dit bis sinas telorum adlubetur. Am inenses teneris ejus f rte vlammerses Deo, urid tit gεb γ t tot bis Lliis eaput lavant. Ob violaceum ipsorum odorem, scrutini De Ambesneeten nomen de jonge Hariren in 'tDiropaei vero eumpnimum irin stiiri .-..-- bra medere vassen, mgens Mare Flamacbtigemur,maar Genuryeanen gavissenem e re diar vanop de N. Chimi quoque indigentipibrum succum oculis meis Ost Debberi de Inlantre Musteri bet r. van de et fisinstillarunt, quum mihi oculi inciperent esse caliginosi, da bladerm m in de orien gedro en, dom Ο t ν- ad illos depurandos, quod in initio non percipiebam , Ri segm te ineven, om de ingen ta etasHren, et vim sed brevi post aeredine sua penetranti usque ad ipsum tu 'ι eres nisi gresteId wiora, mar 2 ρε en i ori da, venetrabat cerebrum, non autem mihi solatio suit, na meι rem Doriaringende schem beta tot ui δε hes nem orte quod malam esset nimis pertinax gemelde, en 't M my met, dim cat mi Rhien bet Iebres t. hsferri mas. In Baleya ct Iava has alunt arbores, ut majores Bal. I en Dra Dredeme expres dera Domen. sint, nodosque praebeant vetustiores, ex quorum V, o Oter en suae resesten te gera nen. us quiemgeviams legato ligno et antes fabricant elaboratas telorum toti: et Ismare urgesnedera bis-begren matim
Tuula Crete a re Decima Tertia De Honderi en dertiende Plau
183쪽
CAPUT VIGESIMUM NONUM. XXIX. II OOFDST V K.
alta est arbor litorea, raro crina, sed plerumque cras α sinuoso trunco inclinans adeo saepe humili, ut genibus prorepere sub hoc mporteat, ejusque coma ab aqua marina adspers tur, eodem modo uti in Bistangstra. Corticem gerit gla brum, cinereum, ejusque rami sese amplissime extra dunt, qui si durius in quatuor vul quin e minores Ectenuiores dividuntur initar coronae maloris lampadis seu a ris Carappae, folia in ramorum summotasci culatim congeiti sunt undique, inordinata, arcte sibi juncta, vestigia autem deeiduorum laeundum ramos notari possunt, seisilia sunt, atque ex angusto ortu sensim dilatantur ab utraque parte duxta nervum medium crassum usque ad summum, ubi octo 2 sex transve sales digitos lata sunt, ac subrotunda. octodecim pol lices, immo binas sipithamas longa. paucis lateque distantibus costis pertexta, quae usque ad oras non ex
currunt, sumque glabra, intente glauca, ct pinguia: tenera folia, ex mictu primum propullulantia, pallide fusea sunt, uti & arbori . sed non ita grata, licet cruda edi possim cum uocassan & pistibus, parvam enim habent amaritiem dc adstrictionem, nec ita grata sunt ae illa B Imica terrestris.
Flos ingens est, re instar illius Iambosae si laestris,
minibus, uti in Iambolas, sed multo copiosioribus, instar penicilli Nabri, in horum medio longum & si inum instar cornu erigitur pistissum haud ingrati odoris. Rubescentcs hi sorex elegantissimum praebent ad-γctum inter glaucam illam comam. stque stamina decidant terram sub arbore rubram emetunt, post stores calicis binae paridi sese contrahunt, quibuε flos insidebat, illisque subcrescit ingens pomum, superius acuminatum, OadraMnum, inserius quatuor rotundis ori connivens, ubi 2 foveolam gerit, totusque Ductum Iesiuitiuam refert mythram , qui diu virescit dima Rrrest. maturus vero sumeum adquirit colorem
seu obscure suscum , uti & in viridi mictu cinereae quaedam a parent venae prope apicem . 6: quatuortiti annuli non semper aequales sunt, unus enim al
terve saepe deficit aut inregularis est Maturus fructu externe eram ac pilo M clue di, est gluma, uti Calappae nux, intus durum locatur ossiculum putamine dei titutum, quod quadragonum scro est, bina ve. ro eius latera paulo latiora Dunt reliquis , suntque m. tunua, caro intermedia est dura, dc alba instar Castanearum, paru nque mu osa, inspida seu parum salsi.
Vulgaris fruttiis magnitudo pugnum adaequat, ita ut quodvis latus ultra palmam latum sit, in Celebe au. . tem dc occidentalibus insulis multo major est, instar capitis nempe insantis, inveniuntur saepe etiam Dureas pentagoni. Ramorum medulla est alba uti Sam. i, sed pauca, lignum penitus molle est nec dura. bile. Anni tempus. Fructus in conspectum veniunt Aprili 6: Maio, quique decidunt, per mare multum flu-ci .iant, vel in litore projecti iacent. ubi dc progerminant. internus nempe albus nucleus, ad partem petiolo proximam surculum emittit, in superiore autem parte radix propullulat, ita ut surculus per nucleum. Adici non nectatur, quumque hie fructus per maris undas in litus projiciatur, hinc fit, ut incurvus excrescat
Nomm. Latine Rusoniea. I lalaice Raa Boeton de Cujuν Ian. Javanice Calana Lupa dc Lari. Ternatiee I dio. Am inice Hustum. Macassarice Talisse . Ginice ob re N. h. e. ora maritima, quum nulli bi nisi in litore crescat, ec ad ostia maiorum fluminum. Deus. Pcr totam aquosam Indiam Vritur, usquα in ipsis Zephvmis minae plagis. potissimum vero in
insuli . nullibi in tantam altitudinem quam in Meto.
184쪽
1so HERBARII AMBO INENSIS V. XXIX.
le dragen em ιω te de fieri , inetonuerti, rideriande vis senus depotitur, circumsertur, & obtegitur, praetertim pisces, unde & multi ineolae lianc pmpe aedes suas plantant ad foliorum usum & commodum. Ductus aliquando ad rem Medicam adhibentur, intemenumpe ipsorum nuclei in pulverem combusti di eo triti contra Colicam, vel si cum Pinanga masticentur, pauxillo Caryophyllorum addito. ae radice Banale, abdomen quoque nis inlinitur. idem quooue piulvis . aliis admistus meditamentis adnamitur. Vulgo autem recentes hi nuclei adhibentur ad pisces capiendos iutitore, maris recursu in foveis, si illi conterantur. ipsi, ue injiciamur, vel quod melius est, si cum Cubaeraice pusillisque caneris, similibusque, vel & cattam an 1ing misceantur. inenses in lava ex hnee nucleis contritis viseum formant, quo umbellas inliniunt contra pluviae per. sorationem, quum antea oleo iacino fuerint Oblinitae, ouod in China per aliud perscitur oleum, quod praeparatur ex fructibus arboris Ru o. Ineolae porro aram insulatum hisee utuntur fructibus ad res 1 perstitiolas, Bangayentes enim eum quibusdam tere.
moniis hoste aperiunt, in quibus obcullax quasdam observam res, alii autem, quorum amrei it nera in .stituerunt marina, ex iis ominari volunt , an ni vivici ineolumes nec ne, hunc enim sumunt fructum, m. me anum illum projiciunt marinam. sique apice sui malet, bonum ominantur priesagium. li vero parata a supernatet, contrarium indicat. Nautae, si sitiant. nec aliud quidquam Conquirere pollini, tene. ros hos manducant fructus, ex quibus aquam os
eunt ad stim sedandam, acidula enim seu quodammodo salsa est, qua incolae magis eclectantur quam
Hi fructus delineati sunt nullo adjecto nomine aD Curso eap. s. sub nomine tantum peregrini fructus, ubi horum binos describit, qui uni iidemque sunt ac supra deseripti Hurtum,
inveniuntur cnim quidam, quorum anguli perquatuor
et quatuor cum dimidio ptati s distant, alii minores sint quorum quodvis latus binos binos cum dimidio pollices fatum est , additque Chirurgum ipsi narrasse, sese in India orientali in litore ex arena illos eruisse, in quod radices inmiserant, q-d verum
u in seren Cari de reten, na dine derame te Eoo
eram besebrevem is deu Beer Carolus Clusius lib. a.
Drodunt. Cum succo recentium nucleorum omnes
inliniunt scabies 2 inpetigines , ad vermiculos, qui
lavant fructus nucleum conterunt cum Pipere, Al- Iio. α Lumbrieis terrestribus, ex quibus globulosso ant, quo aquae injiciunt, ut pisces vertigino steddant, uti alii id peragunt cum cie tu Data vide ulterius Tum Bacciferam.
Tutila Centesma Decima stuaria
185쪽
VBoth. XXX minis. AMBO INSCII KR UYDBΟΕK. 1StCAPUT TRIGESIMUM.
Butonica Terrestris. Huitum Darat. Daun Putat.
terrestris in hinas dividitur species. in aIbam & rubram, seu vulgatissimam, quae humilis est arbor . ad viri crassitium S altitudinem excrescens, ejus folia inordinata quoque sunt, arcte s-bi juncta in ramorum summo uti in , haec autem ramum suum ulterius obcupant, quam in Catappo vel Rusonicis litorea. Rusdem cum praecedenti sunt formae, sed ansultiora & flaccidiora, unum vel sesquipedem longa, immo longiora, mox ex ramo or tum ducentia angusto trullo, prope apicem vero latissima sunt, palmam nempe lata, vel paulo latiora,
paucis incurvis costis donata , nervum vero gerunt crassium medium , inserius maxime procu rantem.
Ad oras subtiles uerum mnspiciuntur, sed adeo rati, ut non serrati videantur: Tenera folia susea sunt &splendentia , ciporis instar Lactucae, parum nempe amaricant, cum magna fiatis adstrictione, haud ori in
Flores ex longo, tenui , dc dependente petiolo. binos pedes longo, & ulterius excrescunt huic viridia insident capita inllar Olivarum tenerarum , per illum laxedis Ta, quae sese aperiunt in bina vel terna massati concava pinata, quorum medium repletum est omnino flaminibus rudentibus, uti e dentium. sed plerumque minora sunt, atque ita ipsorum centro pustillum erigitur. Fructus quadragona sunt poma, inserius angustata, tenuibus ex pcdunculis dependentia, tres quatuorque transversales digitos longa, hinos lata,&superius a Iulum angustata, viai & coronulam sormant ex binis quatuorve crassius lis squamis compositam, in cujus natato filamentum extenditur, suntque primo glabra& viridia , dein ex sustin flava seu funica , externo parum iamia, imas ossiculum reconditur oblon Vminitar elo li, sed quodammodo quadratum, substin-tiae durioris & siccioris quam Castanearum, sine putamine, sed crassa & pilosa gluma vel eortice obductum,
Iudicus. Arbor haec humiles amat silvis haud longe a litore remotas, in quibas solum est sulphureum a lapillis mixtum. Astaspecter paulo maiora gerit foIia, eodem ---rum mota circa ramos locata, sesquipedem longa,
& st x pollines lata, ad oras obseure coenata, ita ut vix dignosci nossit , tenera autem ejus solia pallide magis Mo luat, quam pracedentis. Nervus medius iti maxime protuberat, ct magis albicat, quam pri ris, cujus nervus magis stiscus est, soli achis sunt quo. que magis glauca quam antecedentis. Flores itidem ex longis excrescunt petiolis, quin rum bini temive simul ex quovis soliorum sal ciculo de ent, binos tresve pedes limus, atque hisce mmilia insident capitula viridia, sese m bina te ave
erassa petata aperientia , in quorum Centro quatuor alia alba & extensa conspiciuntur peta Ia, restatis florix pars in medio repleta est altas stamini 1 ad basin rubescentibus, antheras fuscas gerentibus . in horum centro longius & rubrum excrescit pistillum, quod post reliquorum lapsum fructui ipsi insidet, ac tum stekm virescit, plurima autem florum pars decidit, ita ut pauci excrescant fructus; qui itidem quadrata sunt pomula, sed latiora, breviora, magisque com. pressa praecedentibus, intense viridia, nec externe gla. tira, sed foveolis ac rugis scabra, plerumque tres pollires longa, binos lata, sed maxime sese contrahunt, ne superius quoque coronata sunt. uti praecedentia, sessilia fere, quum priora longiusculo ex pedunculo dependeant; fructus hic demum sustus est, ae sub pilosa gluma minorem digitum Crassa, nucleus reconditur ex rotundo parum quadragonus, albus, eius. demque subilantiae cum priore, neque die edulis est: Utriusque speciei lignum ex albo flavescit, estque molle, & inutile. N aen. Latine Butemca temestris , Amboinire &Malalee Hultum Lemuri, di liuitum Daras. Mala Tons. III. DE Iaris. But ea is mare eidia tetme Morten, rotae en Witte, de mee of meense Mast em
186쪽
enses quidam hanc vocant Daun Pusat, Maeassarice Pursia dkitur, aliis autem Maeassarentibus Mota. 1 ematice TUM, in L timora Icen es, lavanice
Loeus. Nota est hare altor in eunctis Am mens-- insulis, uti S in Celebe & Iava. M. Tenera solia, ad edum fusea & flaceida, cruda multum eduntur cum piscibus Bocassan, quod ineolis salubre habetur, quum modica adstrictione & amaritie stomachum consertent, qui caeteritan per crudos cibos flaceefest. Parata quasi lactinea est, praesertim in silvis, atque comperi, stoma- . Chum non a vare, si modo non nimia in eraturconia, immorere necessaria est haec la ea, si alia frigida & viscosa lalia cruda edantur, tiraesertim filixes semia, quae in silvis vulgare est obsonium, unde Corrigitur, ne di arrhaeam excitet, ipsius Mia cum Ggata aliisque minoribus labis eoqui possunt instar oleris. Arboris cortex ad scabiem adhibetur contri tus ae inlinatus. Rami sepibus inserviunt, quum facibie pri erminent, qui oc simul commodum tenerorum Diiorum praebent.
Alba species nullum peeuliarem habet usum, qaum ejus folia snt amariora, fruct que albae speciei simm desieripti sorte degenerationes sunt suscae, hu-etiis enim genuini albae speciei non quadragoni flant, sed oblong rotundi, instar longarum Iani sarum, plerumque pallide virentes, inque longum apicem porrecti: Iavani tenera pallide fusea edunt solia adt Iaset rius radices eontunduatur, ae aquae injiciuntur ad pisces enecandos.
I N E N S I S Liber V. cap. XXXI.
cim prae denti Buri nica terre stri acta maxime
eonvenit haeC arbor, quae mire Cruanan voc tur, ae sine dubio cjus specios habenda est, cuis us λ,ia eodem ni o dependent, ejusdemque sunt bimae quam BMinica terrestris, videntur autem Pau- Io longiora & mccidiora esse, ac subtus albicantia, ad max non serrata, sed eram itidem nervo medio donata. qui infra trigonus ust. Fructus ex longis it dem ecpendent pcuunculis. sumque grama rotunda parva, instar piperis, quisque. vero ex Deculiari a te. nui dependet i liolo. Tenera sus folia sunt gilva seu flavescentia , nullam vel modicam admodum habent amaritiem, majorem Vero adstrictionem, ae pro inde saporem habent tenerorum varinae soliorum,
Aliud simile solium flores in umbellis gerit nam de albos, rami, quibus solia insdent, molles sunt, so- ita sunt instar illorum Hattum Darat, ad oras non serrata, nec apta ad Gang Gang. Nemen. Latine OIus citctipa mn, Malalee MDrotappan, ex foliorum sim intudine eum illi, alii: autem dicitur . Reu, Ternatice misisse. sis. Tenera rius so ia apta sunt ad Ulan ait
h. e. ad critia elanda cum Bocastan & piscibus, quae dc sabis ad quiantur. uti de Rutonica temes iniit dictum, ap a Q i,que gunt ad quosvis distium ci Met iis arx vcndos, qui in alia mittuntur loca. m. ob sima: -- figurarem seste me capiti Maahius arboris adicem laxenina figura.
Mn da moroandae mite Butonica tenestris Men
187쪽
Malaparius, Malapari. Agarallat.
MAlaparius arbor est alta litorea , plenamque S
uois crescens maneo, qui vinae saepe crassitiem in diametra habet, mus corio plerumque ubique est glaber ex pta inferiore trunci parte, ubi runciliis est & illsus, uti in uintangora, inteme QCcosus oc luteus, amarus, & ingrati odoris ac saporis. Folia plerumque per bina Ex tria paria sibi obponuntur, uti in Sydero lo, inpar vero in hac arbore extremum claudit, quod maximum & acutissimum est, alia illius respectu sunt minora dc rotundiora, Plerum due tres quatuorque pollices longa, binos eum dimi-io & tres lata. Juniorum arborum solia leptem pollices longa sunt, quinque digitos lata, tenuia, & glabra instar chartae, intense viridia, tribus quatuor costis ab utraque parte donata, oblique admodum decurrentibus instar illorum Datm Candes, quorum Ormiunt sinuosae atque inflexae . di tenuibus viridi,v-que insident rachiuidus brevissimis .in tiolis directe tibi ob sita, atque contrita fortem spirant odorem, sere initar lixivit eoriariorum, vel instarpis um viridium, cuivis autem rachidi tria tantum tollorum patria inlident. Floseulos gerit Iuteos eum illis Lingoae sere conumnientes, qui racemosi quoque sunt. nam fructus inosequuntur plures simul coniuncti, qui illi quae sunt breves , illis creara seu sabarum similes, sed breviores, digitum circiter longae, externe gla , gilvae, crastis cortice obductae, unde & di meulier aperiuntur, in quibus unum, bina, immo tria locantur Osticula, seu rabae nigrae instar Lupinorum, pallide rustae seu gilvae, satis durae, saporis ingrati. Arboris lignum est molle, fibrosum, & lentum, eluinum, nec durabile; Plerumque ad mare inelinat haec arbor, radicibus denudata. x ructus maturescunt Neembri. Norm. Latine 2 DI rius, juxta Malalense Mala. 'ori, Am inice Artachal & II avra I. In parva Ceram Assa mali, de Samali, in Cerama orientalitiavi, in Hanea Π an e Loeur. Raro obcurrit in hisce orientalibus insulis, ac potitanum talibus in litoribus, ubi altae sunt ripa, ct irinentes rimes, in quibus saepe adeo denudata
crescit oris, sub quibus tamen saxa latent, estque m
ro rarissima amor Uius. Luteus ejus cortex, sed potissimum radix rasa. di vulneribus inposita, ictus eurat Dan Saminiant, αGintini. Ceramenses orientales & Dandanenses a canam habent utcm plurima corporis vitia per hane curandi arborem, primo enim decoctum eo uunt ex hoc cortiee in aqua, cui incoquunt parum GaDU, Porri, ci Idinflorum, quo decocto M. rurei seu orientalem Paralvsin curant, quod interne propinant. 6t externe paraliticis inponunt artubus, ruos fovent 2 abluunt huius residuo. Eodem hoc emia cunctos quoque corroborare volunt paraditi. eos artus & firmare, hujus radix contrita, vel idem derectam naribus adtractum, sitne dubio cerebrum depurat ab omni pituita per os, nares, & oculos, quod esuri quidam Bandensis tanquam summum habebat arcanum, atque a Ceramens s didieerat ad eunctas cephalaeas ci vertigines, ex pituita ortum ducem tes, curandas, quum vero Me instituebat in homi. nibus biliosi temseramenti, quibus cerebrum servet, plures Cephalaeae caussabat lancinationes. Sie quo. que medicamenta ex hoe ligno & cortice hujus amo.ns praeparata, interne ii adsumantur, ingratum praebent si virem ob faba eum illum ac nauseolam odorem. Caeterum iidem Ceramenses Orientales, dc Κessim genses, qui homines sunt, plurimum in mari victum quaerentes, longaque instituentes itinera marina, crastis plerumque radices hujus arboris ae segmenta smcum dueunt in navibus, ut ex ipsorum opinione soli. dum adquirant eorpus, quod ipsos in mari a multis
liberat malis. quae illis superveruuat, praesertim ex
188쪽
i in pituita , uti & ingestaoncm iv xlorum piscium ,
cancrorum,& narum. In Hii compertum Indus arboris radicem cum Pinanga masticatam, vel contritam, coctam,& propinatam salutare esse remedium iis, qui noxium lucem, utricularium dictum, comederim, uti do contra venenatos boletos, suffocantes tubas marinas, similesque maris cibos pernu
In sinu Portusallim arbor invenitur plura gerens folia, ac binos diversos fructus ex uno eodemque ramo, quorum primi sunt siliquae illae memoratae, alterae sunt hac di rubrae, quarum quaedam solitariae, aliae geminae longi x ex pcdunculis dependent, cxwr- ne rugosae seu granulosae instar Fragorum, interne Duae concavae, nune alba lipeaque medulla repletae.
In Rumphii Adpenssice haec adduntur.
. Haec Nigori es species non tantum minora erit λ. sed ejus stultus fiunt quoque breviores & Iatiores, binos nempe pollices longi, ultra unum lati: atque rotundus unarius fructus nune ex simplici dependet Petiolo, aliquando sessilis est in ramo, ex quo ructus dependent, ita ut Quercus gallam repraesentet, sed multo minor cli
Tabula Centesma Decima Septima
N E N S I S Liber V. cap. XXXIII.
CAPUT TRIGESIM. TERTIUM. XXXIII. II O O F D S T V K.
orici silaestris species quadam. Ante zoorten vari Uilia I idoria.
me adciait, atque edulis est, quum vero in Am- eterem home , en OM eetbaar D. Devi γι ns in de Am- inensibus silvis vatiae hujus insuper aliae mihi sese μηθω hinsum me insebeide angere Morten grem nobtulerunt species, quae silvestres γnt us sunt, atque is ron, elegasse, vild ris,m mor e In van de Myra maxime ab utrisque antecedentibus differunt, has simul me Oetae e verstillan, talen Melae Her na mad -- breviter hie describam, quantumque de iis ad mea in der horte0h boboten, eto Deeι ora daar van hehem is, pervenit notitiam, quum arbores litat, quae non mul- - dat ι du bomen Un, dum meu vestig minis vo
Vi ruum dimi rimm n 3 'amis, c- m des De t Beera Uside Iridoria lana am bladeren mea demo maxime convenit, quae superius sunt subrotundi, eerse mera mereen, voren mandaebre, mel een sompeci obtuso apite domin , crassius Ia , firma , ultra Dur . di arbie, WV dumen lang , levi quinque sollices longa, tres digitos lata , sex costis gers Deia, mel ras meri. risben aan ederet dem vantiam,versalibus ab utraque parte nerei medii donata. de miliabetem me. De Urunt etyn ran , en ne eruciarisbarsenda dostr de βω-e in Men. Fructum eum Manga faetida convenit, estque ovi- α bigesI ιπα uirensti iter Mangas ida)erlatini, , sed quodammodo in Plaris, quatuor Polli- trem , dogmat irreguaier, viodumenting, alma.da taces longus , innox cum dimidio & tres latus seu crassus. De Date te Ielatile is vuγι, πιι den blauto moenen mEiu, cortex exterias est 1brdidus, ex caeruleo viridis fracii en gemenSa,ati lare, en mel em vestinuer est me: eineteu, instar corii, gummique albo & viscoso be eert. Het tinno te visest, is dr , misees, ges inductus. Oro interea eli sicca, ex albo flavescens, varim , sebierati Plesiara, evere, Mnenis odoris gravis, re instar Musae, Vis aque, dividitur Deiaeeldis 4. y. en 6. Ozejer, daas in men Murete autem in quatuor, quinque ct sex Ccllulas, in quibus Lange sera en, san heore eundo sebo' enniis, fort- totidem locantur ossicula oblon a , ab utraque parte istise en gummend , lana dris detores .m i , en emaeula 2 acuminata . ex nigro rusca & splendentia, breed, geso meret es3 een nimine Isaan, coeo de bo tres digitos transversales longa, unum lata. instar no- Dde is rechtetraarim g lavemeride, en mex die glad vae lunae excavata, Ventris vero nars ulterior cinerea Bb I niet hedeat. He: Ulae en raris ciuetje is ore est . seu hepatici coloris , nec glabro cortiee Obducta. geme in Ddu: λ ten etynete fleen-Bard, bin 1m betaenia Quinta ac sexta cellula saepe vacua est. Externe am xe een lane verpue draco Mess. van substantis in Ka trem haec ossicula instar lapidis dura sunt, interae ob- sanien, ase Στ in ιwem ιια deeten, set IeMende longum ae siccum gerunt nucleum, substantiam G. ,αε ens merete visesb, Memi RDI - reia, is terstanearum reserentem, quae in bina dividi potest seg- suuractis en inam vani M , merbesum nisi remata menta, caro autem circumjecta ac Viscosa, licet gra- Descboeae desti oms istia, gresdradix, van iste, dia αvi, odoris, acidula est 2 austera unde inedulis. AN enoeti aderen temarit, en Drevisam, bet bovi deugeboris eortex est crassus, ex crassis brevibus do luteis tot gem timnem er . fibris compositus, ac Dastili , lignum tigno non inservit.
busdam etiam dicitur Gatrio. PandIang, Σωπ e nomen 't οὐχ Gaisjo. Secunda haec species varietatem liabet, cujus Du- Dete twQera zωrte been nsem veraiaeringe, Festaan stus minores & rotundimos sunt. uti & ipsoriim nuciei de mos da, in. dat de uructiten mar temoren ronderet ossicula, binos transversales digitos longi, vix m, et , ala mede de horis σ senen in de Pruthien, tetrae nctem dixtum crassi, unum quoque Extrumum sem- detrara cingera Iano, en quasi em pina dia, hel et per si is acutum in altero . ac notabilem cinereum onu is est altra fiber per can t aMere, mel em meri gerit ven rem, Ple mque rectam, ejus nucleus in qu l logramaeentan, meest reo, de hinnense an meu in
189쪽
tuor sumenta ibliaeea dividi potest, subtantiae SDoris Castanearum, sed magis amaricat, eontra nuclei Dinarum morum specierum in hina tantum segmenta
dividi poliunt, si confringate , viscos fiunt cum ingrata amaritie
Oricium Urisne tertium &lia gerit minora illis
primae mmiei libr. I. tu . 1 . descriptae, ejusdem CX-tenim formae ac situs. Nus fructus est risundus, paulo major Limora Nipis, cxterae glaber & alaucus, intus came redietus crassa ct fungolar Huic infidenthina dea oricula. nsmioribus partibus sibi adpositis,
sermana praebentia uitiarum semi. lunarum completa rum, ultra pollicem eram, minorem dignum lata, fusca, nigra, α rava, glabra, ct splendentia, ab utraque itidem vane acu nata, annulus autem petiolo
positus semper acutissimus est , inforor ipshrum pars pestide quoque cinerea est & m a. Sub crasso
ac lapideo ritamine nucleus recondirur planus &ON longus, siccus, ed insipidus, seu parum amaricans cum acore quodam. Dumas ex rotundo sum aliquando eompressi ad illud latus, in quo nulla reperiuntur ossicula , quidam fructus unicum aliquando tantum gerunt osIvisum oblongum vel pyriforme, ae firmis. si me petiolo adhaerent. Fructus autem ille, qui uni. cum modo serit ossiculum, exterae sulcis quibusdam est notatus instar majorum Myricteum-ωα Una parte ossiculum pauca obductum est came, altera autem pars carae Penuus reple est. Se .matum n fructuum color est glaucu si vero extrema sarina deter-νω, virides penitus sunt, ae demum ex flavo vis rentes instar Pomorum, tumque dulcem quodammo eo gerunt saporem. eructus hiria gerentes ossi lain medio inter ista fissuram habent cavam. Fructus caro odorem quodammodo Musae s at, ab Amboinensibus vero non editur, sed tantum a vespertili i-lvis. Fructus hi Septembri mature unt, amoresque in Hitora montibus crescunt, ubi juxta magnam re fionis. istius viam obcurrunt: recens harum arborum
ignum est succosum & grave, sed tacite exsiccatur, di ad aedilam exstiuctionem aliquando adhibetur.
memetini In ira quartum limilem g t fructum,
jus ossicula eandem habent magnitudinem, unum vero ipsorum latus est angustum. atque venter usque
ad astenam πicem est stra, subrotundus, larinam citharae exhibens, multo pallulioris coloris quam praecedens, silvus nempe seu hepaticus est hie fructus, eiusque venter multo pallidior, qui parum etiam protuberat & rotundus ea, quum hinarum priorum i m ierum rectus sit, intus nucleus rotundus ticinitum edat,
rusdem cum prioribus substantiae. Hi nuclei elegan-bor, in LΠtimora hinc inde una alterave, copiosior est in insalis Xulasensibus.
Afucuparensium Nani, in Auctuario memoreis, diu mihi habita ruit eo mera huic quanae silvestris Vi- Orici species ob ossicia lorum similitudinem quandam,
quae in fructibus reperitur. Ulteriore autem examine comperi divertas esse arbores, exoticam illam
I Ubricum fisest me quintum salix magna gerit solia, illis Tuam uisa quodammodo similia, sed majora, glabriora, novem, decem, S unde pollices lon. ga, quatuor & quinque lata, obliquis costis pertexta, binaque sibi in ramis sunt obpolita. Fructus solitarius dependet ex soliorum alis formatimonis Myis,uci paulo minor, ac supra umbilicatus, externe gla-lwr, pallide virens seu grsus, maturi vero rubescunt, hisque semper lentus adnaeret liquor, qui in album anciem gummi exsiccatur. quique satae exsidat, si caro fructus comprimatur, quae lenta est & viscosa, instar omnium Vidorici fruinium, in maturis autem dulcescit, sapore de odore cum Maxea saetida e - eniens, intus quinae emerae seu cellulae adparent. in quibus totidem ossi la ventribus sibi sunt obpisita, una autem alterave cellula plerumque vacua est. Horum nuclei minores sunt illu praecedentium, magni ine oblonsae mae, seu seminum Anonae, sor.
mam tamen cres iis lunae servantes, excepto quod rectiores sint, ct ad hilam param dehiscant. unux quoque ipse m apex rotunator est altero. suntque
porro da tui, glabri, splendeates, ex χigro fusci. Sub
190쪽
Sub finem mensium orientalium fructus maturi obseriamur. quos Amisi uenis spernunt , in Glebe autem hi a Bougensibus populis, uti & a BaleYensibus comeduntur, qui maturi sponte decidunt, n-- gentium porro ridicula humanitas dictitat in conlectio. ne horum fructilum non retrorsum arborem esse adspiciendam. tamque fructus molliores & delieatiores erunt. Inco autem budicio fructuum maturitas saporem hi ce aedit, ut edules sint, ac praesertim si muria eon. diremur, vel alio Draepararentur modo, odor enim ipsorum adlicit, ad maturam adcedens Mim 'infati. dam, caro vero ipsorum est lema, ac pallae ea, si
Hae arbores quam crassissimae ct adussimae excre. scunt, ita ut conscendi nequeant, nisi palus ipsarum truncis adligetur, variis sanibus adpensis, quibus pedes subsulciuntur, qui vulgaris est mos apud cunctos Indiae ineolas ad quasvis altas dc crassas arbores adscendendas, quas complecti nequeunt.
I id eum sic sera sextum minima serit solia, seu
inu. & semina. Folia quam maxime illa Caryophyllorum reserant, non autem ita ordinata sunt, nee in ramis cruciata, quinque pollico longa, binos digitos lata. Frucius copiosi ramis insidunt seu vasi de solitarii suo ex petiolo, quales in parvi olla Varinga obiervantur, magnitudine globorum selopeii, externe disti, sique conterantur, instar pomi virescunt, plerumque sphaerici ci glabri, aliquando obscuris suliscis notati juxta nucleorum numerum , qui intus locantur d plerumque sunt bini. terni, quaterni,&quim, qui huis sibi adcumbunt ejusdem coloris ac formae cum proxime antecedente, vel pauIo in is nigre-seunt, sed omnium minimi sunt, naud enim majores sunt Pomi seminibus, caro eandem habet substantiam viscosam, ae sapore convenit cum illo quintae spe. Hei. rius lignum durius videtur esse illo praecedentis. quantum autem novi, nullius usus.
Nomen. omnes hae species ad PMoriemi filaestrepertinent, quod Malaice umoriri Utan vocatur, quarum prima & secunda hoe in capite descripta eo. Mominantur P Q g, h. e. Uidoricum silvestre Oblongum. Omnes vero subsequentes species Tityuseu parvae. Am inensibus dicitur Lamiara seu butio, in L timora Anaban, h. e. Si anapaea hae solium ob soliorum formam Quinta & sexta species euliariter taleyensibus dicitur Mesulta, h. e. vi.
ac Iente exsiccetur, si autem penitus sit fictum αIeve, superioribus aedium partidus inservit. De re de de Indoria bres de atri Ure te blade
Tabula Centesima Decima Octava De honderet en actitende Ptias