장음표시 사용
51쪽
M HERBARII AMBO INENS Is Liber IN. ωp. XIX. CAPUT DECIMUM NONUM. XIX. ΗΟΟFDST V K.
SUM uentes hinae arbores adfines esse videntur tet e boo sedi m Maractv te M praecedenti Ulallio , Latiari vero truncus multo I ben mel ovi morDanae L . dg Lahamne vidi u
referunt . uini autem maiora & crassiora in mare qui in viai, dog et is groeter encutier, a 'ι mametin v ferique ves hex pollices longa, si qui immo tres saepe I, tardumen Mng, em en ren bias, en Diebris. aliaως is, crassius la, glabra, paucisque obliquis atque ab tig. glad mei se en mitte Meren, ar hicantitas venis p exta, horum vero nemnu medius udeι-zoti. - uen gemorer, t Me en t re messape me saleatus est , bina plerumque sibi obposin, reten m tander, en inet han inero eo DNn munia, quatuorque simul crucem emormant . plurimine ab uae meese stia van de M omen Morereexen, is dat me erucis exesa quoque iam, ita ut raro inreara inveni- -i sege beele vina. Die 't v Non zm trino mantur. Illa vero reminae majora sunt&ει diora sex faver, in enumen durmen Iara, vire re viae lues tumue pollicet inga, quatuor vel quinque lata: breta, is iam me de gem bioetaei, mar in suis vis
Flotes non gerit, sed ipsorum loco hunulae quae tarn 't zelinge, omen emige Murues mori, in ora e voprogerminant, D a brevioris Chirurgorum spathae, em serie mee ser maga, trin ι me males gema I, g binis ex soliolia compositae, uti de Ulamo quoque II mede van I fge tu, met eo bu lue, daar in notatum est, quae parum protiaberat, paucumque con- Icissa eo raa e en ι aestue vriti ere, urat na detinet liquorem te & Mosum, Canangae flores . Caietare Noem rictende, τεστ mentι9 aan 't mr aenet mirantem, praesertim in femina; si vero ista tanula vis V Mite herest, M aomen duae more ου drie re M p ine aperiat ac dehiscat, binae tresve rotundae propul- khens Moort, ala puer oris, en gras grom, demesis to Iulant pilulae instar granorum piperis virescentes, quae piat merian ars eo laene meis, Cus,ostr uterom magnitudinem adquarunt minorum Cerasorum nigrin Hymn . Dii den renden mat sebres , erae en Pier υnim fusci coloris, ex rotundo obliquae, tres quatuor- maeon re lans Are e stam , medet a tuan ve simul lonao insidentes petiolo, qui ex simplicibus en ride lamme Re ebal esses σbsest est et deme Iisse H usculis componitur squamulis seu smatibus, επις Mars lis ondem, - - - era en ruris hommae angusto collo oesinunt in tundum ac durum re ue, vis in Mar mi erpunt, en diu tendet tegens maia elobulum tanquam in centrum, haee vero externe ar- ander lamenti. Hera immo de b-sse fluat ri etiacte sibi adcumbunt: Bursula autem isti inter alia D. andere gratia di Paratio Hadrem, die ψ aliam, ui delea ae mollia locatiar solia, quae decidunt, si fructus umeti Dint m M. De bro 'men Ling n. Dommerestant: qui diu in arbore persistunt, non mutantes flam, aer vera uerint mm --, in vallententata Rum lorem, ac virides t em prolahuntur, Raa- mxo gramas, en de juvibet ex Dum metia virgermulae vero astae dinitis facile separarip sunt, remanen- αν af - , Qvende Mi di noste haria λωτωμte interne duro ossiculo, quod amoris semen habetur. Mor , mat van drio b . Eius lignum inolex est: optimum ae durissimum Hra bina lx Die rini, het bote in binasti is αι vitellurum gerit colorem, ad oras pallidum, solidinn, sim da tanto bieri, dira, saeaar, ens gravet ae tenuis subiuneue, quod in quibusdam im
sequente Nessala, quae albam gerit lignum circa cor haronε, en h-Nes, , he benae em mit Min, nivem, sed tenuis ac durae iubstantiae: Flavum alta re na μι heri r lum, Oeb mede I , en hard vanquineo pinsitoribus inaculis variuatum est, quod sua uuis. Hel grete is di triti Moenia, marine aviticiam est uti in Ulassio . unde vetustae elige adae p. heu herat, dat naede soloen, gει haan tra)F,
52쪽
N RE nu mapram gerit eum rabaro adfinitatem,
illius vero mineu plerumque gracilior est, ira ut raro binis ulnas sit crassus, estque I rro re stras, non rotundus, sed sulcarus rea olus instar Lanuorum vel columnae sitiatae, ita ut nunquam
iam eius viderim trunci . tuus cortex est tumiis. ex lusi cinorem, ligno firmiter adhaerens, a que Huviose tempore ingrarum incute excitans pruritum: rius ramuli sunt cviosi, long , tenues, & firmi r Folia cum illi, Lanliorum vel Lahari conveniunt, sed sum angustiora di acuti
ra, ab utraque parte acuminata, them Octoaue pol
liues long , hinos eum dimidio MI tres lara, paucis obliquis pertexta tottis, praecedentis foliis flaccidiora, ac rubris plerumque maculis adspersa, in crucem obposita, non vero ultra tria vel quatuor paria uno r mulo insident.
eo storum intra bina soliola viridia buria prMenit viridis minor illa Lahaia. in qua oleosus itidem
continetur liquor, sed Ipinori copia quam in praece denti, nullum sundens odorem; in me fructus excrescit, qui est pitula longo tenuique msidera petiolo, Laham omnino similis . excepto quod haec Nessati paulo sit major, ae semper solitaria, quum illae . tiari plerumque sim triplices: Hae vero Intulae mox ex vagina 'germinantes aliquam floris partem videntur prae ere. obductae enim sunt eam panulis quasi in fidibilis mi s ct divisibilibus , pistillum conti.
nentibus, gratum instar Cananis odorem fundenti. s. quae cecidentes nudam relin uni pitulam. lula haec me or est illa Limari . quasi arenae a conspersa ruret, quae facile vero abradenda est: Restans vero pitula composin est ex simplicibus, parvis, & angulos, primatibus, quae levi negotio etiam rantur: In nae nucieus Continetur magnitudine Piperis. pilis quasi sieu squamulis obductus. quibus ab imis ossiculum restat nudum & stiluum lentae substan. tiae. quod hujus arboris semen est, sique hem recorderinlia vel saltem fructus huius amoris multum e ve. niunt cum illis Artati, quem in ta gallia otist a. vi, licet ibi sit frutex, α Madr hero vocetur, hinitus .ero maior similitudo obcurtit in fragaris Rulra 6. descripto. rius lignum quam maxime est durum, solidum, te. ibus constans fibri , nec albastrum gerens, externe album . interne sensim magis rubens. intermixtis hinc inde maculis purpureis, ampolitissime elaborari potest inflar Buxi, sed potistimum per mionem, est edurabile, si loco retratur sicco, nec terram tangat, in
ipsa vero aqua α palustibus satis peristit. Contra si iuniorum sit arborum lignum, nec justo caesum tempore,
intra paucos menses vermes generatos vidi.
Anni tempus. Nus fructus mense Decembri obse vastur, montes amat, & loca saxosa atque ventosa. Ivlamen. Latine Nessatur, juxta Amboinense
maxime & copiose in Lotimora. M. Am inenses illud adhibent ad aedium postes, angulos, modo it ineos in quadratam cadentes sor. mam . ita tamen ut sulci simi intermedii , hi enim trunci adeo profunde sulcati sunt, ut vix aliquod quadratum & solidam ex iis formari possiti In illis vero aedibus sensim per sumum adeo indurescit hoc lignum. ut instar metalli sonitum edat, nec clavus transadis possit: Tomi es illud maxime expetunt ad cancellos majores ex ipso formandos, facile veto stulitur, si nimis recens usurpetur, vel nimis cito li ex natur, quod plerumque in omnibus duris obtinet lignis: Recens elaborati ligni odor est dul. eis ae vinosus fere instar Ulassit. MIensium albo. res sine dubio sunt crassiores, quum navigiorumiliorum cirre Corren dictorum afferes ex iis forment. Anno 167 i. in Amboina fuit hoc lignum adhibitum ad fluminum ripas ipso obducendas, palosque ex hoc ligno sormatos ipsis adpollebant, expertique suere
53쪽
sub tam & in paludibus quam durabilissimum esse, da moerax Mer durata πω, -π t w-ν ensio It m vero & ad solum cito putrescebat,im den d eu Menda. Devise a vieri rerino multo citius Metrosidero: Ex tur porro ad dan moris in se. n. en auectanda ι--m,nubtia, ct varia ligniariorum opera & instrumeν mergereed - , das vo hovi moet uas, is heri Mer D. in timea, ad quos 'ptime conducit, quum sit PMam, om dat bet hora en Λω- is, metu glad latadun ac grave, atque politum admodum pessu Vertim
Tabula Viges a stulata De of en iustisti e Plara
H in traneus magnam cum illo Ulassii habet 'Meu starati nectae reimvisse viridiem Massi, venientiam . ejus autem rami ianv magis I I Og divi et hiis, en o Hentem uiuge incurvi nec ita risiariter extens; Rus cor- θ d. Desuisse u raraebi rex albicantem seu gilvum gerit colorem, tenuis est, At Verig. De Maderem Raanaum vivoma amm& oer lamellas suile separaturr Folia quinque simul DDran non , retamen Mego op een langen es,
uno ex eentro proveniunt. loreo insidentia petiolo su marier x pM- rem, van o cle,sorma laliorum Capota, inaequalis magnitudinis, ho-- t mariue ita: en negendomen lang, vani rinmum medium octo novemque Possic longum est,su. do -baris Deia. en naM Muren t mallenda. datvstea me his dies cum dimidio pollices latum, ad ins o. Murse Un mar dria en Mard/-ων duo ing, -- angustatum panem ς bina Posteriora tres vel De , --Πom, ivit velit e durers NMen, m tangs eum dimidio Milices longa sunt, binos lata, lae. de madeI---e een mere. Noemo en πα-n 21nee viridia paucis pertexta venis obliquis, ec juxta MI g moestaena, in dat lo in Ambinna Missi nisi mosi. medium nervum QR ata: Flores fructusque me hue
vidue latent, quum in ipsa non ς scat Amb ina. - .. lienum in album, solidum, emuibus constans Het Maia is mulsa insis albi cria Lassi, sed duritu, inque medi- dg barcer, tur, quantum conjicio, Naam. Jum but δει Morsalla, unda g -
54쪽
'NGel. V minis. AMBO IN SCH KR UYD BOEK. CAPUT VIGESIIL SECUNDUM.
HIM est silvestris amor montana, truncum gerem rectum & glabrum, plerumque ulnam crassam, aliquando etiam crassiorem, eius rami racli ides que sunt longae, rectae, glabro & rumo obductae Cortice, lignumque habet anterne flavescens, quod par Vum gerit cor: Tolia peculiaris sunt formae qualia in nulla alia o mantur arbore, excepto Olcre Calain
nempe sunt longa, angusta instar remorum, S in o bem circa ramos Iocantur: Sunt enim Octo decem uu pollices longa, transversum digitum lata, cras-
iracula & firma, cibscure viridia, iliarumque apice ad unam plerumque inelinant partem, levemque ge runt sulcum loco nervi medii, nec ullas notabiles c stas: Plurima simul in ramorum geniculis sessilia orbuntur. In vetullis arboribus folia Nec longe sunt minora, a quinque nempe ad octo pollices longa, digi tum laga, crassa, firma, vi. glabra, instar angustis ii dili, superae glabra, inseme autem nervus m eius acute protuberat, qui in durum terminatur apicem in plerisque se, his incurvum. sine ordine haec lalia locata sunt, sed arcte silia juncta, inque ramorum
summo unum alteriam ve transis ale excrescit soli inlum, articulum vel ipsum digitum longum. Fructus adeo rarus est, ut plurimi incolae sterilem hane putent esse amorem, quia autem facile per plintimas arbusculas sub matrice progerminantes resutatur, hane saltem arborem ante vi nil iam annos deseripseram . anmquam ad me delata fuerit, quumque inre descripta solia in orbem erant posta, posteriora vero vetustae arboris sine ordine loeata essent, hinc seri potuisset, primam arborem fuisse marum, alteram vero seminam seu frugiferam. Fructus autem bini tresve circa ramulorem sum mum progerminant, quantum ridetur, sine notabit,hus storibus, qui ex binis constant partibus, qirarum inferior basi sit trigoria instar burrar. infertus acuta, superius in tres apices divisa, quorum unus reliquis altior est, intemaque eius subitantia est dura de li- Mosa, me per has partes pedunculus transit usquem ipsum fructum, qui eminet sarma S maenitudine depuratae nucis avellanae, qui ex lenta compostus est sub lantia, interae fovea excavain, uita eam viscosani lis est sic humida, odoris gravis N iniucundi, quae suntiantia sensim vi dour excrescere in oblongum, sud
molium nucleum ipse vero fructus nec Cintice, nectaui ine obducitur, sed externe colorem habet alis
scentem, sque eriretur, pallide viret, Hua vero si ibposita viridis est: Bini saepe etiam fructus uni basi insistunt. Armoris lignum est solidum, tenuibus constans fibris, croceum, dc grave, sed non admodum durum, per longi trudinem multis striis distinctum, qtue obsevis
tu luteum gerunt colorem , unde quoad externam
faciem cum Abietino liano eonvenit, sed mollisit ejus est substantia et tenuioratius praedira fibris, si si uinst. pallidum est, sed venae colorem suum servant. A Mn. Latine Lignum Em-- juxta locum, in quo erescit, Amboinice in L timora voeatur fissor. Ini itae A evo . De u. Raero in Amboina obcurrit, sed copiosissime in altis dc saxosis Ama monti, , quae ingens cst pagus ad Levtimone partem aut tralem situs, ubi ingenies et silvestres ob mini montes. in montibus regionis Hiloes quoque crescit, nuper quoque observatae fuere hae arbores in tractu.
t M. Apud menses plurimum est in usu, qui latos ex hoc ligno formant asseres ad navigia Corre ren dicta. quae multo durabiliora esse comprobarunt, quam tria adia navigia ex alia limis fabricata, lierihule ligno hoc non adtribui nolle videatur, tenuibus autem constat fibris . lacileque elaborari potest tam serra quam dolabra, atque etiam hune poliri potest, nec cotax generat, hoc autem laborat vitio, quia nee solem, nec sicciorem tolerare possit aerem, quin mox rimara agat: Sensim etiam pallide exsiccatur, mesiosque inservit operibus seriniarionam & tor.
55쪽
Gubernator circa annum ioco in nationis nostrae notitiam prunum illud induxit, m ex hoc cistulae 6: sermia labricari jussit, quae eleg antis erant adlae tua, sed obclusa acutulum diu servant odorum,
unde ejus asseres per binos sunt exsiccandi annos, antequam ad Opera adfiibeantur: Hae vero arbores adeo raro obcurrunt, excepto circa A, ns, ut nondum ne innotuerint, an linium lioc sit vegetativum me latet, amputati autem rami ci ex montibus petiti perlongum tempus fblia sua servabant viridia α vegeta inflat Buxi.
CAPUT UIGESIM. TERTIUM. XXIII. II O O F D S T V K.
Cori- magnam cum gerit adfinitatem, praesertun cum silvestri, ejus vero truncus est altu,r ct crassior, qui angulosus qui ue di sinuosus est, atque infra parum alatus. Rus cortex est laber ad milam adcedens colorem, quum Lansiiilvestris sit albicans vcl gilvus, ac sauciatus lae ex-sundit albicans, sed rarum, quia plerumque o semν nae cortice exiluit, quod in I ansio non obtervatur. Folia eum illis Lansi conveniunt, sed sunt brevis ra, ab utraque acuminata parte, sex septemque pol lices longa, vix tres digitos lata; in iunioribus vero amoribu, duodecim pollices sunt longa. ac suaria ordigitos lata di integra, neri us vero medius suprema parte latextus est, uti & aliae costae, in supra quique patie sunt sulcatae, quae late ditiant, suntque aliquando rectae, plurimae vero oblique sibi ob sitae. Polia ramulis altematim insident, saepe etiam une o eine, quae in inpar terminantur; ipsorum petioli r mulorumque sui num mollia sunt, russa quasi lanu. ne obducta. Cortex ti soli a sensim ex fuseo rusta
adtendatur, fit pretG solicium nara seni prema r -- latior est laseriore, contritaque 1,ansit sotia redolensisa inrem vero habent gratum ac dulcem. rami ac mcludis iustam ac fungosam gerunt medullam. Flores fructusque quam maxime eum illi silflvestris conveniunt, sed parum inter sese differunt, illi nempe maris ci seminae. Mas enim , qui magis susto gerit petiolos ac rachidus, flores fructusque niueit in parvis ac vagis racemis, in quibus una alterave hinc inde saepe conspicitur ba a initar mino. ris Iransi, quae se rius parum acuminata est nec aequaliter rotunda, red parum compressa es angulosa, quaeque in brevem, durum, S incurium desinit apicem, externe autem ex viridi ec cinereo in lore variegata est, substantia in habens duram, siccam, & se gilem, quae intus continet nuces tres oblo as cta re & putamine cum avellanae nucibus convenientes, ac sibi adcumbentes , ita ut trigonae sint, & externe dorsum gerant subrotundum, quale in segmentis mali aurantii coniicitur, quaevis vero nucleum gerit sic
eum & cariosim , qui in peculiari continetur pellicula, inque hina s nenia divisibilis est, in quit m dametiam fructibus una tantum Observatur nux, reliquis binis per compresaionem susti alis. Feminae fiuctus longo in raeemo excrescunt, Iasii racemo simili , milhamam vel pedem loneo, qui plurimos sustinet i ructus, hique ex albis p uriantur nosculis, Ibansi floribus similibus, sed minoribus. Quaevis Mera I .ansii formam gerit, sed haud imitoma rem nuce Avellana, inserius lata,& parum compressa, cuius apex oblisue ponitur, & quae binos saepe nucleos in uno continet putamine, nucleis Lansiismiles, sed sicciores, & acerbi saporis, nec edulcs, quorum color externus est baeticus. Feminae soli a mulo sum longiora & flaccidiora, octo novemque in ilices longa, ultra tres digitos lata,
56쪽
autem seminae circa oras albicat, ac sensim versus inte- anteumstachii g,m allevsi sua mamenriores partes leviter suscum est, parvum gerens rus meri renitisen, ros, en voω beri, lana, uer en itursumque ac fungosum cor, longioribusque constat & dari v mmeum, tu de lingu liginosende, bodemis. lidioribus libris illo maris, ct per lonlitudinem γιγλ in te men. en dura et, iee ι 'er em furuncile sinditur, dirumque vero dissiculter caeditur, tine vita bera in , inin dore t brans, at is 'ti arae durabile est, subtilique in prunatum pinguedine, bino. s. unde facile flammam concipit, licet sues.siccum stiis uni tempus. Fructus Malo obscrvantur mense sed Mymen. De meaten vina men is Ma , dg υ ML
adeo raro, ut mas sterilis habeatur. Tantam cum Lan- den, dat men 't m et je--WMhiuiuar B d. Ηι
so silvestri haec arbor gerit similitudinem, ut multi, Neo tu te mere en ans mei de vitiis Gn , dat Mele. ac praesertim Hii Actiso, has binas confundant amo- in Merbeia de IDMezen, do be Ne Momen onder diu res, & utri ue Mau Tauno vocent, quum tamen ramen, en esse me Baan Tauno emo, d reten aradii tingui facile possint; vera enim Man T M trun- eri te onder D eiisn et , hebbenda bet regia Man Tau, cum serit albicantem , ac copiosores stutius cum no em Mirtacid e sam, revise diger muretem. m datarim mictibus multo magis convenientes, quod Q. -υn urer grino, et ar van boon in Lansio silvestri pra iiD. i. in capite de L sa ulteriux adnO- in 't rerse λεχ ηαret is . in het oes v redda D, let tatum est: An idem sit, quod Macassarenses Alari vi geme de Matassaren Keri nω iam z de een ἱcra, lang- m, quo uc limum est eurum, longis constans fi- dradix, en Em. En bovi, bet , in t cur olfh. en opbris α. leviter suscum, Metrosidero simile,&in Boe- Bomis ualismis, Mi r van ete defleelin tοι Mara Tora. yone crescens, ex quo dc manubria telorum Toranen nem maho, Ilaal nog re an raneum
milium innotuit: optimum tignum in Ema montibus nix be end. Debese πιι in γ gebe ut van Erna L .
UIM. Optimum est timum, aptum ad postes, ean. Gebruth. Dit is em tres/34 tim rhotit, he rameellos, sedes, scamna , limitiaque, si modo suffcien- Dis3len, iratis, s elen, en bolen i e. tandamen 'tti copia conquiri posset: Amboinenses vero postes in overtiset hebo . p., m, en vi Amboineten Arisquamam aedium suarum ex hoe fabricant ligno, quum aeniae IMen tot Mare MDen duar van, vir is de prolapsos in sivis reperiunt truncos, quorum exter- Catone lammen in Y Myeb vin n. -- - 't Misim nim computruit aluumum , illique sum simi , re. Dint actam iis, re dum λυ drom Dur Maaν deversciscentes enIm arbores pusillis suis instrumentis ela. Morim Aomena. μι Mar en gerre reast nisi mel rare nequeunt. unde intactas has relinquunt, do iMen, lavioneta diobarum onmmo eiusaan, ιοι dat nee sponte decimnt, ex quibus postes, manubria van res misellen; mors mesen daar van gmina tioranorum, telorum, aliaque formantur iustrumenta, si senior Toranen, n n, enander gere is, das
eo quia lignum se solidum ae durum. με .eri ras en Dard is. Longiora hujus ligni frusta in tamenta fissa , ae Da tange Men van dii bovi in lave 1 andris M. compacta, licet semi sint sc a , loco secum D ten, ais 'r mar MI er gis, en dari aera rara adhiberi nossunt in litoribus, quum maris refluxu ean. gebonden, hau men gebruim in Naala van rostraro, omeros, pisces. similia quoinvestigant, uti supra ita in is bes strant te Iopen, o Dee mater rubeties e chiri radio siluestri adnotatum est . quod familiare est is Σω m. Rein Mim Dan ca transium silvestre
Keyens s , Ceramensibus orientalibus. Bocronen- Dr em mer gemeen o G MIerra, Oost. Grammeri,sibus, aliisque, quibus resina Daminar deficit, qui hoc Bpermeeten, en ansere, die Dan rgebre Bebben, e l. lignum in aedibus sui, loeo candelarum adcendunt: Qui- λου dit Mut in Mara Duem mede in Maais retendam vero Orii seminae radices adhibent, ac praesertim Manden. Zinninige ne n de Mortes evin re temtiem , quo utuntur desectu Scibat. 'uibus Sa- inet uerbeia dassers, en ge iam die D Lehria viam merum potum amnum reddunt, quod alioquin fit Sesai, ori de Samuer biver is maisu, miri mon an sper illas Oetan seu silvestris, quum has, uti doet mei die vari Lama Oetan, indieatra, ias graαι, Adictum fuit, eonfundant arbores: Tormones ex hoc ete Momen redo eeumenon. De Dra eos malanta θω quoque ligno elegantia formant opera, licet facile - en tuno dirat, Me Vt medere tMxhmferuuis cito eor rimas agat instar Ebent, unde vi ancellis rQ is, wn 'ι EMenistit, en Maram tu traalis . uber
57쪽
m HERBARII AMBO INENSIS Liber IV. cap. XXIN. CAPUT VIGESIM. QUARTUM. XXIV. ΗΟΟFDST V K.
CGu Tiem arbor est litorea, truncum gerens malundum, sed non admodum rotundum, Nicini Dee obducitur glabro, crassis, & albicante, dividitur vero in majorem de minorem speciem, cujus haec in binas iterum dividitur species, ita ut tum di
Primo itaque Giu Ilatos nisse ita iacitur, quum truncum gerat altiorem, sed si rea gerit solia, aer inde raram comam. In ramis recis ct firmi lineati sunt ramuli artemi , in e iis rachides foliosae obpostae di alternatae: Hisce vero soli1 insident obpoura,
oblonga, parva, forma illorum Tamari t. mulo maiora & glabriora, inferiore parte Obscure viridia& iplendentia, prope petiolum latii ima, sere quadr
ea seu parallelo gramma constituentia. Non directe semper obposita. sed alternata saepe in binos ordines Iocata sunt per duodecim a matuordecim paria una in rachio, quae isse per noctem sursum elevant ac clavilunt , quod ci in disruptis etiam Observatur ramista saporis satui. quodammodo dulcis, sed ingrati. FIores plurimi simul progerminant longo calici insidentes, cuique formati lunt ex quinque albicantibus, angustis, erassus lis,oc retro flexis petatis instar sorum Capocace in ipsorum Oenim stamina pluri. ma locantur tondiuscula instar serici crudi atque e jusdem coloris. Reliqua florum nars magis albicat, de ad tactum mollior est instar serici uombycini e foris, gratumque spiram odorem. Frutitus fiunt si uae planae, tenues, sex sepecmve pollices longae, vix binis latae digitos, ac parallelo gramma formantes, cultrum cratile, undique vero erasti fimbriatae oris, coloris gilvi seu ex cinereo flavit in septem octove transveriales isthimos divisis, in quibus totidem Ossumta reconduntur seminalia, pluresque stimul dependent ex amplis racemis. unde, si
per ventum moveantur, sonitum edunt, intus continentur tenuia de oblonga semina illis Can is utila similia, Ucl paulo mamra & oblongo uadrata, quae
in plana sua Parte similem cum parallesa linea juxta
Externix trunci lignum ex flavo albicat colore. aemolle est instar albus tri alta Metrosideri, unde inutileis aedificiis, ejus vero cor cinereum gerit colorem
eum albo mixtum. in vetustis autem arboribus vix brachiis amplex ibi libus cor hoc maximam trunci constituit partem, externa enim albastri pars vix palmam erassa est, tumque cor Obsnare cinereum seu murinum gerit Morem. intermixto hine inde sustoeotore, itu in Novilla Nwra, cum amplis, albican tibus & flavis striis, sed non elegantem sormaruibus
adspeetum , quantiliu lignum non si politum, quod porro adeo durum & grave est ae illud Metrosideri.
Meundo Garu et Tecta minor sic dicta , quum truncum gerat humiliorem, minoresque fructus, rachidesqueae folia habet sibi O M.ta, quae vero. duplo uci triplo majora iunt quam praecedentis . ae rotundiora &accidiora, fere instar illoriim Greso, qxne petiolis infident sibi obposita, ab utraque parte octo, saporis dulcis, ingrati. Flores in amplis pri minant racemis. qui tui moriridia sunt capitula , mrae sese aperiunt in flosculos imsta bili formes, minimis ex petatis constant , qui in contera gerunt plurima stamina intritata, instar seriei tenuia, saperius pumifrea. inserius alba. Fructus magis uecum refert solium quam siliquam, lama mucronit hastae, di tum circiter longam, ac
pollicem latam, prope petiolum angustatam. Ioris rubentiq. quae intus continet unum alterumve Oblon. sum Disseulum seminale, flavestem ae durum instar
Hujra mincus non adeo altus ae rectus est uti prae. dentis, ste plerumque in linat & sinuosus est, crevitque in planis ac saxosis litoribus: Rux lignum plerumque album est, nec per longitudinem facile saei. tur . quum nodosum sit, cor vero gerit cinereum, aervo in usum vocatur. Tertio C Aju Ticeos is eo frand/-m, uret ren rondensam
58쪽
ri . truncum gerit incudivum,& in se ui uis crescit litoribus: Hus latia sunt nima instar illorum Tamarindi, sed firmiora, gli. Ninna, ae arcte sibi invicem adposita, vero si les sunt illis 'cedentis minoris speciei, tenues nempe & planae instar mlii, quae uniuque acutas g
Tunc Oras Cultro sinules, tres quatuorve pollices longae , ultra unum in medio crassae. externe oblaquae &per lamgitudinem striatae, aliquando simpliciter. ali. quando infariam divisae , continentque unum alterumve Ossiculum oblongum ae quadratam , dc mvescens, uti in praecedenti. Lignum albicat, parumque
Prima species mensibus floret Augustodi Septembri, ac maturae ejus siliquae ADJo ex amored' cndent. uti di s undae simoici: Tertia maturas fert siliquas Novembri, ac plerumque tum soliis
orbata est, quae vel decidunt, vel a tenuibus ac ter tibus Comusta sunt erudis, Malalce Gesar Dyne at h. e. spii maliivis verinibus, atque hae erucae ita vocat sunt, quod irinos vel paucos admodum gerunt pedes, m proserpendo caput cum anteriore corporis parte adtollunt, ac si viam demetere vellent . alterae si cies
Ditis quoque orbatae sunt, quum fri ius maturi sint. Nomen. Latine Lin rum Numettim dc urariis et Malaice Caiu GJου M ea; Ambo ine in Hii ais ouesa, eo quia hae arbores ad ripas malorum fluminum nudis suis radicibus excavationes quasdammmant, sub quibus fluviatiles anguillae amant latere, quae Pori allis Moreo dicuntur, quod derivatura m. min, hisque in lis vocatur. sive denominare illam vilmus a m a Asteriae, quae cutim gerit ex nigro & luteo varie tam . instar cordis hujus ligni: Rweterum eisserentiae quibusdam adiectivis lupra notatae sunt. Quidam hane eonfiindunt cum Cellor Laut, quae proprie est Zoram edulis. Loeus. Haec arbor in Am inensi regione haud multum nota est, ac potissimum crescit in parva Coama, Hiloes ora. atque insulis ad Am inae partem intentrionalem sitis: Prima S. eunda species litora amant plana, loca sabulosa ac ventosi, circa quae flumina occurrunt. Tertiam speciem inveni in lito ribus seopulosis parvae Ceramae, ipsisue vicina parva insula Puti Bubi dicta, nostiati s inrula porcina vo
sus. Am inense raro hoc utuntur ligno, quum vix obcurrat, nec nisi ad aedium instim .dhil orie, si
vero illud vetustissimarum e quiri possit arborum, lati asserculi ex ipsarum eoree mantur ad cistulas& tonos ex iis labricandas, quae politae elegante Tstriatae sunt, venis rivis ster cinereum & nipum lignum decurrentibus, sere instar Ligni sancti inciden. talis: Exterius vero lignum ex alta, flavescit, ac per longitudinem striatum instar Ablatini ligni, sitisque durabile est. Ex hoe limio varias jussi fabricari loricas , quaestimo acipectu nullam prae se serebant elemmiam,&.rdide einereae videbantur, politae vero Haberrimae
erant , elegantemque colorum varietatem exhibe
Hoc cum ligno convenire videtur, vel domestica ejus species esse, quod lavant 2 Malayenses rite vo. eant, foliis fructibusque eum prima specie prorsus conveniens, excepto quod relicula Mus seminalia matura nigrescant, sed intus viridia sint acrisque sapo. ris. IIae actores sunt altia dc rectae, canereti cras queae clatim obducis cortice: Lignum masis flavescit quam Amtioinense . flavescens nempe, in senectute cor gerit ni cans leu suseum striis navis distinctum: Hae arbores in Sumam crescunt circa rim mn, in lava circa Rantitandi ctimis ad sabulosas magnorum fluminum ripas, ubi radices imarum in mes Iatebrae
sunt anguillis, asteriis, squilas, similibusque, inde
etiam Balevam translatae sunt. ubi Bulo D ingan umcantur. Iplarum mutus virides ae molles emi toti comeduntur ad olera ac pisco, dum gratam praebeant acrimoniam, qui autem illis vescuntur, per vigintiquatuor horas gravem habent Oris halitum, instar vetustistis urinae foet tem . qui gravis odor in ipsi etiam urina ae faeci x observatur, nihilominus tamen cibus habetur salutws, inque foro venditur: Circa Iambram arbores hae tantos gerunt truncos, ut ampli
exes Drmari possint crateius, Malayensibus Dulare
59쪽
dicti , hique ex ipso obscure fusco eorde excavaritur, exteritu enim inutile est. Ex albo ejus ligno levia ta erat navigia, ut di oblongos clyp . su-niora eius latia ac virides Ductus a Rebe instar oleris coquuntur ut & ad pisera. Mo xyla illa ex albo e sormant ligno, quum in aqua marina st durabile, lumimque elus tollunt cor ob mndus. Dula s u creteres im aliouando ita nigrescunt ae splendent, acti ex cinereo Meno essent mmati, semper vero
venis pallidioribus distincti sunt. Binae alue species
in Aminina raro in usum advocantur.
In Lerimota hoc lictum non CVti Morea, sed CujuT M. n. e. Murinum timon voca quum odore
suo mures adlicii, vel ad talem domum adcurrunt, in crua eius rami sunt depi ti : Videtur tanen quodamniinio ab Himensi disterre, quum arbor sit alta litorea, corticem perens album & glabrum, sed folia fiunt minora illis usessumere, sed rariora rius illaquae itidem sunt minores , linguaesormes, ae tenues, quatuor pollices longae, digitum latae, in multos an stos & transversales isthmos divisae, in quibus oblongae & angustie reconduntur fabae: Trunci lignum est molle, album, dc langosum gerit cor instar sambuci, ut rami; in Laba crescit. Nascortex supra porphvritim contusus 6c in aqua maceratus instar Maonis spumam excitat. quo velles eluum
Haee arbor ab aliis, uti dictum est, relior Laut v
catur , autem Utan alia est arbuscula frutescens tantum, longos emittens ramos flagritosos, mitis Κει-- onustos, fructusque gerens mitar citra . cujus siliquae plurimae simul dependent, unde α inter ma. item struestres flagellosios numerari meretur. Terna. tenses hanc vocant Sari Sari dc Gumma Suri Suri: Lux cortine utuntur Ternat enses faeminae in decocto
post partum. In Am inae quoque vallibus crescit, I sese extendens flagellosis ramis, qui eorum Odii re fusto ac succoso obducti sunt.
C hu Maas arbor est alta, ulnam plerumque erasti, aliquando hinas. Hus truncus nunc rotundus nune angulosus est. tenui obductus eortice, se. mi digitum circiter crasso, externe lasco seu ex cino reo invescente, saepe ctiam musco viridi quasi muco. re obducto. interspersis maculis ex susto cinereis, qui siderasus sit, externe rubent instar casei Ma- mensis, per Io rudinem hie eortex saepe fissus est, ct in ramis nigricat, in vetustis vero it inferiore trun. et mne multo cramor cit, rugosin. α sinus: Densam serit comam, multosqui incurvos ramos. Folia brevibus insident petiolis ilitaria, & altemata de odi posita, maximeque conveniunt cum illis Tanto gravi, seu illis muni, erra cum dimidio ae quatuor pollices longa, binos lata pollices, firma, longoque apice do nata, subtus vero tenuiter venosa sunt, superi a. hra , obscure viridia, nervus autem medius labius protuberat, superius vero glaber est.. mores breribus in racemis progerminant plurimismul juncti, qui Umo viridia sunt capitula, in flos.
eulos sese aseriistia expansos, pentapetalox, virescentes, squammosos, extrorsum instexos, in quorum centro quinque alia alba petata haud multo longiorat ori is excrescunt. Horum medium repletum estuaminulis brevibus Brdide albicantibus, loveam ex--mantibus, mense Novembri hi flosculi progeminant, fructusque huc usque me latent, immo ipsos
monarios, qui has caeclunt arbores. Recens arboris cortex tenuis cst, sed per lamum
induretat, atque lateriae rubet, nulluari vero notabilem
60쪽
lym habet saporem: Recens arbori, linium est rusium, sed siccum mellini coloris, ae substantiae durae, ct crassis constat fibris, es que grave thlidum.&comrinum, ita ut dissiculter per transversum secari possit, per longitudinem vero facillime finditur, sita plura emittit ramenta, quam ullum aliud lignum, sacillime ripam concipit. lieet modo sit seini-lieeum, sed stri, det, acta subtile im mixtum esset sal. Hujus farinina multo majora de Getidiora gerit sinlia,causque cortex exterior magis albicat, ejus lignum multo quoque pallidius est ac mollius quam praec dentit, ejusdem caeterum usus. Haec arbor in plani tis circa loea crescit sabulosia, prior vero in montibus in argilla rubra et solo saxoso, non in densia silvis, sed in locis ventosis, ut & eirca Dammaras arbores.
Nomen. latine Cirhmaris h. e. Carbonum lignum
Plaara. Men Mest hem in ia Amriis cru Hlaram inredet'e meen te, M Uel in 'igebergre ais in de Iaasse, Og ut eresse is alvu ber sese, Di do huisbomo ,-φMamss. in 't ad Cele- ω- - , in ab ulus usu apud aurifiem. Maeassarice An uri , tam aviam erronee Malaera, quae alia est arbor, & Hi- toensibus Ita ilia. dc Leytiniore assibus Hussur vocatur, quaeque postea d scribetur. Lacus. copiose obcurrit ine arbor in insulis Ambolnensibus, tam in montibus quam in planitie, optimum vero est ejus lignum ex mominus petitum,& aedificatorio usui aptum: in Celebra risione in montibus quoque invenitur inter Macasaram & Η - sensum regionem, in incidentalibus aquosae Indiae insulis lancita est haec arbor. u. vulgatissimus hujus arboris usus est, ut ea hones ex hoe exurantur pro fibris indigenis, quum hi optimos hinus ligni carbones esse putent, quibus ferrum liquestam, quum diu hi foveant ignem nec
cito constimantur: Contra fabri nostiates hosce contemnunt, quum ingenuum sollium vi resistere nec umam, ac nimis cito avolent. quum nimis pusilli unt quod vero vitium ear narias magis inputandum est
tion tunde; .vi u υ Dur de Κωι-brandos -- te veris em is, dan bet bovi, iam eiu uil omMIentietamquam ipsi ligno, qui prae ignorantia vel nmligentia II beia dera hisen bosen de a de braan, daar hos mpra terram exurunt carbones, quum in foveis 't in Halen is ordo te Men, maar in du titia τoty ue id oportebat institui, in ciuibus hoc lignum in ingen- Besen me . aes α solidos translarmari potest carbones. Ad molem vero augendam incolae inter urendum admiscent lignum Friauis c boletarii seu Seso. quod soridos saris , sed pusillos quoque exhibet ear nes: Apud aurifieo hi itidem in magno sunt usu carbones,
quibus parva auri segmenta liquescunt, quiam cruci-hulis destituantur, carbonem enim sumunt ex cortice den Mop te Deoisererem, eam de Diuuisera dindis
hujus arbori sermatum, qui licet tenues, solidos in. se ripa deras bosm granaa ι, de veru, hoe I dunna, gmen praebet, carbones, in quibus lavem excavant vaste statu Lees. Morinra ean usue male , .n laurumque liquescunt, quum non laede findantur vel mud tonder n. οι vanseboren os briaren in den, de rumpantur, adque tales carbones aliis ex ligno exustiscar ibus in ii illud landum se quod nostra tapenatio cum admiratione adspicit. hos nempe vites In dos tam pusilis operibus& instrumentis thia liquescere metalla, unde & suum indigenum sisti ita fuit Maearbor nomen Apud vulgus hoc lignum ad aedes non
- , - a 't voer Mar te fisaar vili MI 't .eb υ b est in usu, quum ipsis nimis sit ove , quam uc e ten. Imr ca Orang. um en onM burgeri, die Ceel stois deferatur. Orang-Xayen vero nostrique cives, faven laeum, iam n nascivire frien tot Maro h . qui plures alunt servos, aedium postes praviores ex Mn daar v n te matre, daam Mer durabes tγn, vis Mi e formant ligno, qui quam durabilissimi sunt, si maiar do groia nisi pauen, en te moorere M at gerint modo terram non tangant, ac primum fumo indurati uiam te merseo ηebrui t. en in de fluanda, sint, nimis recentes enim adhibiti, iblique expositi Irae en tigi. D Y doavra moet men dii bovi Ool muria iacile finduatur. Si perdoletur, prudenter hoe Ita ba len, om dat τυ ι in B es uteri tui. gnum tractandum cst, quum in magna facile ramenta sprisgi. en heis bera ret. dissiliat. quae vehementor vulnerant. laedurarae Primores gravissimos qu ue, In- De posite Hrerem op Maea re malo stea Mersu recomptos, palatiorum suorum ex hoc diram formare eri , Ne Isen tot b ra Meyeten uitiat. ι , -- iubent postes, uti dc ex illo, quod ipsis dicitur Ma- uis et oena a Maliacta, Coo , en Nani nomen, divinis licea, Cosassus, ct Nani, subditos suos cogentes s gende Maxe Onderramen derasin re bes eu niet tonderriminas etiam trabes, quod non sine magna instinii- em ella uit 't verre gelaret e te baro, merdenda gemee turri, ex remotis pctere montibus, illorumque duce ιμ- vsera σν de gomen barer Prinem, sunt i, Mipum filii, qui plebem hanc tanquam ani. 3Mene via jeati Moen Moriarmen, en de vigeridemet milium gregem ducunt, ac nolentes morte mula ant. de dood Imn. mer iras tira men in Maesar , et Boe-
crassissimi hujus gravissimi ligni p vies inveniuntur, ita μυten, tam ige mel tot tmee viam in derondie, en tui quidam binas ulnaes crassi sint, qui ex corde tantum nu uit 't heri gemaa t, dial mensem conderen et a arborum mimati sunt , ita ut mirandum sit, quomodo die de me' en zonuo emige maianno, en Mor em pure hi bominos sine machanis, ae sola tantum stupida vi domi gt, Asinare Muten tut bet oberate be, laua gravissima lisna ex montibus petere potuerint. - - heso. ID LI en en Merometen me enlli autem Macassaren Ies ae Meronenses de car-- vin v gebruia ut Holo nisis, gebriatinae in die plaa t. n im usu nil norunt, cuius loco I a me Mut alia, Tariong Laut, en ansere diruaene Maar vir diu bo