장음표시 사용
221쪽
222 , Epilomelosophiae; idcirco ut Philosophi potius, quam Theo- Iogu scilicet sola naturali ratione, hanc partem expediemus.
Existiet Deus , Ens scilicet Necessarium, in quo ratio
Omnium conlissentium collactvr.
Prob. Quamvis detur Scepticis de omnibus , quae ex tra nos sunt , Pos,e dubitari, nusquam tamen dubitare Iossum de propria existentia. Et quoniam non verae vientia video quid, et quomodo sum, quamdiu fui, quamdiu ero , ero semper, an desinam esse; inde certo video , quod a meipso non sum , sed ab alio , secus in me viderem mei ipsius rationem. Ergo non fui gemPer, sed ab alio existentiam accepi. Ergo ita sum ut Potuerim non esse , et possim etiam existentia privari : hoc eSt, Sum vere contingens. Sed cujus naturae erit eris iblud quod mei rationem suinientem continet 2 Certe eo tingens . ut ego , esse non Potest, secus dari deberet catena insulta , quae quo magis extenderetur, eo major fi rei necessitas inveniendi causam primam, quae rationem contineret contingentium , quorum numerus Semper augem retur, quin posset inveniri. Ergo existit Ens Necessarium, scilicet Deus , in quo Ete. in . Perperam ab existentia entium contingentium deducitur existentia Dei Enlis Necessarii. Etenim si nemo potest dare, quod non habet, nulli mode causa producere potest effectum naturae diversae: et propterea Ens Nem. CeSSarium non Potest esse causa contingentium. II. Et quidem , si daretur Ens Necessarium, ipsum in se haheret rationem suae existentiae, et Propterea , aetervnum esset, et immutabile , et operuus ab aeterno, et idem semper: Sed contingentia quae essent ecfectus , non sunt aeterna , sed in tempore caeperunt esse. Ergo vel Ens Necessarium post infiuitum spatium transactum in otio , caepit operari , quod nauxime absur-
222쪽
dum est ; vel euita contingentia sunt ab aeterno simul, et tu tempore , quod similiter repugnat. M. Et quidem i. salsum, quod causa non potest Pr cedere essectum diversae naturae. Nunquid verba sunt ejusdem naturae, ac homo loquensZ Id in hoc casu solum verum est, quod scilicet eausa non Potest contra sui naturam , aut supra vires agere. Sed Ens Necessarium pollet vi infinita : ergo potest excitare ex nihilo, sive in se continere rationem contingentium. Ad II. Utique Ens Necessarium, quia a se, est aeternum, et immutabile, et idcirco Semper idem , et in eodem actu, nihil ipsi futurum,
Dibit prue tertium , non egit , neque aget , sed agit. Ast
non ita entia contingentia , quae ut essentialiter finita, necessario Sunt in succeSsione , sive in tempore. Sed immutabilis aeternitas contradicit successioni sive tempori. Ergo contingentia ex parte sui sunt in tempore ; et quia non Sunt a se, in tempore caeperunt esse, dum ex parte Dei sunt semper in aeternitate e et utrumque oppositum est verum e tradictorium. Sed quomodo istud , scilicet contingentia ex parte Dei esse semper , et Belerna , et ex parte Sui nec semper , nec eadem esse rFrustra quaeris id comprehendere , quia repugnat, sini tum , Qt uuevit aliter Successivum concipere prasse ideam veterni latis. Et solum dico, quod futura Euli Aeterno, uni in v civ. Tugsis II. mo sticieienti rationis lumine donottis Potest intinethiliter, et alae cubet mnorare Dei existenticim. Prob. Exceptis vere stupidis , cuique persua Sum est, quod nihil novi sine causa iteri potest, et quod ipse a se non est et videt adeo admirabilem suam physicam orga- uitalioncm . et similiter illam ommuin animalium . et vegelubilium , quae pereuntier de novo exis iuui : et videt quoque materiam inertem , et enlia quacumque vi activa Praedita , et quarumque in te ligentia
223쪽
22 Epitomedonata , nullatenus susticere posse ad lanium opus: ergo necessario inde deducit , aliquam occultam causam existere manima vi et intelligentia praeditam , scilicet Deum. Merito propterea Alexander III. propositionem, quae asserebat , quod ignorantia Dei non est peccatum, solemviter damnavit.
Dei unitatem ' praeler Gentiles, negarunt Simoniani, Marcionitae , et Manichaei , qui duo prinei pia admittebant , bonum, et malum: et ite in Tritheistae, qui ire Perso uas Trinitatis tres Deos dicebant.
Unietis existit Deus. Prob. s. ex Script . Dout . IV. hahemus: Audi Israel, Deus . . . Nattas est. Ib. XXX II: V ele, quod esto sum solus. Psal: XVI l: ouis Deus praeter Deum nostrum Ioan . XVII. Ut cognoscetiit te solum; Deum verum. Ad Eph. vi. Unus Deus , et reter Omnium etc. H. il. ratione. Nomine veri Dei intelligitur Ens Necessarium Perseelissimum etc. Ast quaero, Si PlureS ES sent Dii , haberesnt ne omnes easdem omnino Por Cliones , vel non 8 Si hoc: Ergo nullus esset perseelissimus, quia cuique deessent persectiones aliorum , et ideo uullus erit verus Deus. Si illud: ergo susticit unus, et ca teri , quia non necessarii. veri Dii non sunt et ad quid enim multiplicatio Infiniit, si per unum id fieri potesttSed perstringamus Manichaeos. Procul dubio causa debet operari juxta sui naturam. Ergi, principium botiun , bianum sum per operari debet , et eli. in impedire ma-
224쪽
lum , quia malum impedire est bonum . et vice versalia pariter operari debet principium malum. Nunc quaero: Est ne aequalis illorum vis, vel non Si hoc: Ergo non essent nisi sola bona , nut sola mala , prout erit vis major. Si illud: ergo nihil bonum, et malum erit propter aequalem oppositionem et collisionem virium. Ergo etc.
Ob. In Psi L LX XI. habemus et Deus stetit in - ηασοσα Deorum. II. Et Apost . in r. ad Corinth. Vli IrSiquidem sunt Dii multi. III. Et Iudicum XI sic Iephte loquitur Ammoti ilis: otitie possidet Chamus Deus tialis ...
quae ciuiem Dominus Deus NOSter etc.
Saepe in Scriptura , ut in obiecto loco . nοmine Dei non designatur Deus verus, Ens scilicet Persectissimum , Sed puri homines utiqua potestates praedili super alios , quusi in hoc vices Dei gerant. Ad II. Apostolus non loquitur in sensu suo , et proprio, Sed Gentilium, refutans illorum errorem de pluralitate Deorum; et inde gr. Nequenti subdit: Nobis Gulem tinus Delas et c. Ad III. Iephte autem nou loquitur in sensu vero, Sed argumentatur , ut dicitur , ad hominem , et a Pari.
Duo in hac parte determinanda sunt. I. contra peS-simos B. Spinoetae sectatores vidicabimus , Deum confundendum non esse cum Mundo , nec mundum esse Partem Divinae Subulantiae; et item refutandi sunt Antro- pomorphilne II. Determinare debemus, juxta tamen nostrum in idiim cogitandi, in quonam attributo reponenda sit Dei Essentia , licet reipsa in se simplissimus sit Deus , ita ut omnia attributa sint ipve Deus , nec inter illa detur distinctio, praeter oppositionem relationis
225쪽
hinoaae , si omnium Pontheotiamin dis enire de Deo, et mundo gumme impium est, et avidentibus scatet contrα-dietionibua et mundo summe impium cst , et evidentibus scatet contradictionibus. Prob. Deus est Ens Necessarium , in se habens rationem susscientem suae existentiae, et perfectionum et rationem quoque omnium coni ingentium , unicum , ut demonstratum est, aeternum; secus non in se rationem haberet , et consequenter semper idem, praeteritum Mesciens , Et suturum , sed omnia ipsi sunt in actu, ini mutabile , in sinitum, per elissimum. Ergo nequides in mei, te fingi potest simile ubsurdum , ut cum Deo conmfundatur mundus , qui est contingens , omni res P lufinitus , perennibus bulationibus , et tempori subjectus. Nee in minori contradictione sunt, qui mundum dicuntesm tantum partem. Dei , non vero ipsum totum Deum. Ergo ne Ens Insiuit uni constat finitis partibus integrantibus 8 Necessarium ex contingentibus 2 aeternum , Et immutabile ... Heul quot, quantaque impi et absurda lob. Substantia est id, quod est in se, et per Se Cori-eipitur. Sed solus Deus est in se , et per se concipitur. Ergo sola substantia Divina existit. Et consequenter mundus eSt una , et eadem substantia cum Divina, aut pars illius, vel , si placet sententia iret ultorum Philosophorum , non est substantia , sed solum modificatio, et evelutio Substantiae Divinae. s. Maxima fallacia expositae argumentationis apertissima est. Non dissitemur concedere, substantiam, dum existit , esse in se , et Per se concipi , idest alio non indigere , cui inhaereat, et per quod cognoscatur. At quoad existentiam 2 Addendum necessario est e vel existit a se , et est substantia necessaria , aeterna , in si
nita , immutabilis , uti est solus Deus et vel existit ab alia , et iunc est contingens , mutabilis , sinita, in tem'
226쪽
nore producta . et dependens a Substantia necessaria . ei nihil commune cum illa habens , Praeter relationem, tua tu esseclus habet cum sui cauSa , et creatura cum
Creatore. Quod si adversurii libertate abuti velint in definiendo, et per substantinua intelligunt Solum quod per se,
et a se existit, tunc libentissime damus solam Substantiam Divinam Uxistere , et mundum dici non posse substanlium , sed alio nomine appellari , quod placebit adver-,nriis. Ast u unquam ita mundus erit una substantia cum Di o , neque pars illius , aut ejusdem modificatio, et evolutio et et Semper illesae et integrae manent proprietate, Dei erilis necessarii , et mundi contingentis.
Deus est purissimus Spirittis, et nullo modo eo Oriconjtinctus. Prob. i. ex Scripturis , praesertim Ioan . IV: Spiritus est Deus et c. II. ex Traditione, quae constat ex com muni doctrina SS. Patrum , et maxime cX quo Sem per Ecclesia Anti oportior philns pro haereiicis habuit , qua prupter ile fide est uo, tiu Thesis. Et tundem multiplici nuturuli ratione; et quidem I. Deus est in stultus, et perfectissimuS , quo nequidem mens fingere potest aliquid majus , et perfectius. Sed corpus , ex quo habet superficiem , infinitum esse non potest, et Semper majus, atque majus fingere possumus ; et quia mulationibus proinde subjectum, persectissimum nulli mode esse pota est. Ergo eic. Et inde evidens est, quod absolute rem
Pugnat , ut corpus Sit eus DeceSSarium , et aeternum , quuemadmodum eSt Deus , quoniam SuccesSio , Ex qua hisbumus lum pus , intrinsecus pugnat cum aeternitate , et ESse mulabile cum necessario. Tandein quaero ab
Antio pomoi philis , ad quid inservit Deo corpus 8 Nui1
quid ut instrumentum ut operetur exterius in res a Secreulas , qua Si ad id ellicax non sit sua Dinui poleo S VI -
227쪽
luntas 2 aul voluti medium , quo ex emei ibus in illo
productis ab objectis exterioribus , possit coenoscere ipsorum existentiam , naturam , et virtutem y Apage tot terridicula ahsiurda lob. Saepe in Sacra Scriptura Deo corporea membrI, os, manus Plc. iii buutitur. II. Et non pauci Patres, Prne- sertim Tertulli auus , et Ephipanius , sentierunt Dirum esse Porporeum. III. Et incrito qui leui , quin in Gunos i I. lio ino dicitur laetus ad imaginem Dei. Sed homo
hvuci rorpus et Prgo ei Deus. v. Et ad 3. Loca scripturarum non accipienda su ut in sonsu litteruli, sed . nae inpliorico , eodem modo cum Christurum dicii se P,se vitem, et Phtrem agricolam. Ad II. Nonnulli untiquiores Patri s vocaliuio corporis intolliee-bvul Mibsi viiiivin. , unde Tertullianus dici hai : Nihil eae
incorporale , nisi quod non eει. Omne quod era, mutia est sui ueneris. Ad III. Idomo in Genesi dieitur Dei usa l imaginum Dei quoad Animum tantum, non vero Cor-i,us . et id etiam modo mulium imperfecto , quia ra-Puguat, ut creatura sit similis Creatori.
Dum Dei Esseni iam quaerimus . sive attributum primum . ex quo caetern illuunt , id non intelligetidum si ex parte Dei en iis Simplicissimi , in quo, praeiernpposilioues retulionum , unde habetur rentis distinctio Personarum , nulla datur distinctio inter attributa et persectiones , Sed omnia sunt idem ona uino Deus: Sed solum ex Parie nostri , qui ut fanili , non omnia simul Principimus nitribui a Divina , sed unum post alterum. Ergo quaerimus quod uam attribulum a nobis concipitur Pr inuin , is quo caetera fluero videntur.
228쪽
Prob. I. ex Scriptura . Exodi c. III. Deus sic respondii Moysi interroganti et Esto sum qui sum. Sic dices fl-liis Israel: qui est, misit me. Et haec est doctrina mullorum Patrum Dionysii , Athanasii , Ηilarii, Ambrosii, et praesertim Aug lini , et etiam Divi Thornae , qui
s. p. q. t 3. art. I l. Scripsit: Principiadus omnibus quae de Deo dicuntur nominibus est , qui est. Iis. Sic probatur naturali ratione. Essen lili reponenda est in attribulo, quod primum concipitur, et a quo caetera fluere videntur. Sed in Deo primo a nobis concipitur quod est, et in se Iationem continet, et inde quasi veluti e rollaria fluunt, quod est aeternus , Immutabilis, Infini-ius , Perlectissimus et c. Ergo D i essentia etc.
DE Di INIS ATTRlBUTIS IN GENERE.
Duo in hac parte examinantur , quomodo scilicet , iuxta nostrum modum cogitandi , in Deo omnes perfectiones coulinentur ; et quomodo Deus a nobis concipitur immutabilis, immensus, et omnipotens.
. QUOMODO IN DEO SUET OMNES PERFECTIONEM
Duo genera persectionum a Theologis disi ineuntur , simpliciter εimplicea, et 5impliceε secundum quid. Illae sunt , quae nullam imperfectionem continent , et non contra dicunt inter se ; et istae quae vel aliquam imperfectionem continent , vel tantum non Possunt cum aliis simul consiStere
229쪽
tiem notandum, quod quatuor modis persectionerum es Re PosSuut in ente. I. Formaliter , t l. virtualiter , lv. aequivalenter, I v. eminenter.
Deus est Perseolissimus; omnes, licet ditierso modo , in se hiaena Persectiones.
Prob. Ut dictum est in superiori illest , ex quo Deu Sest euS a se, ipse est necessarius , aeternus , immutabilis , et idcirco perfectissimus. Et id quidem in omni genere perfectionum, etiam non simpliciter simplicium, licet non formollier, sed virtuαliter vel alio ni odo, quia cum istae semper habeant aliquid perfectionis, et realitatis , si his careret Deus , vere persectissimus dici non posSe . in . Procul dubio libertas est persectio , et quidem liberrimus asseritur Deus. Item ex cuinulo omnium perfectionum Deus dicitur aeternus, et immulabilis. Sed haec evidenter pugna ut inter se , quoniam libertas estvgere ad arbitrium, et mutare voluntatem. Ex male concepta id ea humanae libertatis origionem ducit opposita dissicultas. Itaque ex quo homines quia finiti sunt erroribus subjecti , magnum donum fecit illis Deus , ut ad arbitrium possitat se determinare juxta statum intellectus , aut prosequi examen : Ergo donum istud magnum igisorantiae defectum supponit. Ast noli ita liberrimus est Deus, qua Si possit mutare voluntatem , sed quia Semper pei sectissime se et reS crevias , Et semper in actu cognoscit , Semper idem vult , aut respuit. Sed quia , nec quidem mente fingi potest aliqua interna , aut externa Cau Sa , quae illum movet , ideo liberrimus est , etsi mutari non possit. Et quidem , dum homo libere agit , Potest ne stinui non agere quod agit Z Non quidem , se-
230쪽
ruq ..imn Simia esset, et non esset. Et lameu id non ollieit hamanae libertati. Sed respectu Dei , quia aeterum est, oui uia sunt in acta, et nihil est praeteritum, nul lu lurum. Ergo in nihilo laeditur sua persectissimal bertis ex sim nulli mode potest mutare voluuialem.
De Immutabilitate, Immensitate , et Omnipotentia Dei. Et si ex dietis in saperiori capite, veluti pro legitimo corollario deducatur, Deum esse immutabilem, immensum , ei omnipotentem , tamen pro rei gravitate separatim de istis Dei persectionibus agimus.
Deus est Omniaο , ec essentialiter immutabilis. Prob. proverb. XLIII. habemus : Non est Delas . . .
tit illius hominis , Met mutetur. I. Regum XV: NeqMe -nim homo est ( Deus , ut asscit poenitenti Isaiae XLVI Consilium meum stabit. Malach. III. Esto Dominus, et non mutor etc.. Et quia de side est veritas isthaec omittitur Doctrina SS. PP. quae coiiformis supponitur et Sila naturali ratione confirmatur. Deus , quia in se rationem habet et existentiae , et perfectionum, idem semper est, nec quid vanillere , nec quid novi acquirere potest, et aetervuS est , Scilicet omnia et praeterila , et futura ipsi semper sunt ita actu. Ergo neque quoad perfectiones, neque quoad voluntatem ex uno. in alium Statum potest tranSire. Ob. Gen. cap. VI. habemus: Poenituit Deum, quod. hominem fecisset. II. Lib. IV. Reg. XX. revocavit decretum inoriis contra Egechiam IlI. Item retractavit decretam subversionis Ninive. IV. Quinimo saepissime mu