장음표시 사용
231쪽
sios , et odit peccatores et et quod saepe homines ex lustis itu ut ii, justi , et contra. Ergo, nisi dicere velimus, Deum eamdem personam amare simul, et odisse, dicamus oportet , Deu tu mutari, prout mutantur homines. V. Deus non ab aeteruo , sed in tempore uiui dum exuihilo creavit , vel Sallem , quod non ut ridet Theologis , riovam formi in rebus uli aeterno existentibus dedit. Ergo a non Creatore factus est Creator. Tvlidem, Per vos omne, quod existii , juxta Dei voluntatem exi-hlit. Ergo si per vos ipsos iiivudus crevius eSt in lem-Poru , in tempore et tum a Deo Vrea ius est et Semper dicendum, quod Deus is non Creatore ub aeteruo, sucius est creutor in tempore. v. Et ad I. verba Genesis non sensu litterati, sed in ei aphorico accipienda sunt, ut signi licent enormem malitiam homi uulu. Caeteruui Deus ex parte Sui est semper ille in misericors , et jubtus , et misericordiae, et jum, liliae effectus exterius mutuntur , prout muta utur Be-iiones hominu ni : inulatio ergo est ex parte uOStra, uouDei. Ad II. et III. Deus EZechiae mortem , et dilui- vilis subversione in minatus fuit sub couditione, nisi r Sipiscerent: re, i puerunt. Ergo et c. Ad Iv. Quia Deus aeter uuS ESt , ct aeter uilas o inuem excludit SucceSSionem, ipSi Sumper in actu lola praeseus est vita hominum , et prout tota Simul virtutibus, aut vitiis redundat, Sic Dei umoris , Aut odii sumus objectum. Ergo mutatio est . bolum EX liar o hominum , qui ex virtutibus tu vilia , et contra trunseunt . Ad V. AEleruilas sicut excludit omnem Eu Cessionem , ita non agnoScit nec praeteritum, nec futurum et et idcirco abutimur terminis , cum dicimus , Deus cnecivit, Deus iaeterniam stloesiam nobis imperitettir id quidem verum est respectu Dostri , qui , ut ESSentio liter finiti, neces,urio Sumus in Successione, et in lem-Pore : Sed respectu Dei loqui semper deberemus in tempore praesenii , crerat , invertitur et c. Ergo mundus, rus pectu Dei idem semper est in ve-lcmilis le , et respectu uostri, ex uou existente iactus e t
232쪽
existens in tempore. Ad ultimuin patet responsio ex diciis. Quod si comprehendere non POSSumus , quomo do mundus , qui utique existit juxta Dei voluntatem , sit semper , Sive ab aeterno respei tu Dei ; et in lempore respectu noStri , id evellit , quia omnino repugnat , ut ideam positivain concipiamus de aeternitale. Celerum in hoc non habetur seia contradictio, quia noli sub eodem respectu Dei , aut nostri inundus ame
Detia est tibique Per Rr Sentium, Potentium, et Substiantiam. Prob. Sed primo monendum, quod cum dicimus, Deum esse ubique , non aliud asserimus , quom uultu in es-Fo locum, in quo per praeSeuliam, potentiam, ei Substani iam non sit Deus. Iloc posito , sic I. demonstratur ex Scripturis. Devi. IV. legitur: Secto . . . quod Dominlisjse Sit Detis in Coelo surrum, et in terra deorsum. Et cap. CXXXVIlI: si ostendero in Coelam , tu illic, es: si descendero in inseratim, tides etc. Iob. XI. Deus clicitur excelsior Coelo , prosundior inferno , et longior terra. Ieremiae XXIII: mnquid non Coelam , et te ram euo inusto dicit Dominus II. Et haec est commu- . nis doctrina e S. Petrum quorum omnium instar sit Chry-SοStomus , qui in psal. sic loquitur de Deo: Non enim tiamqi iam Coela inclusus respicit eminus quiae flumin term , Sed tibique Pimesens, et omnibus cissisiens. Taudem Sic confirmatur. Locus non est aliquid reale per Se LXiStens , Sed Phaenomeuos originem habens ex relamitone existentiae corporum. Sed Deus, ut aeter uuS, actu Cleat corpora. Ergo Si agens non potest non ESSe tolus
praesens Suis actionibus , Deus est in omni loco , Sive ubique etc. Et eo vel magis verum, si locus accipiatur ut res Substantialis .
Ob. In Psal. I id. habemus: Deus avitem noster in coe
233쪽
la . . . Coelam coeli Domino e ternam autem dedit lilii Aominum. Ergo sedes propria Dei est ita Coelis et iduo nou semper est in terra II. Et quidem Gen. xl. legitur e DescendTι ααlem Dominus, ut videret ciuitαlcm et C. III. Et id apertissime docuit ipse Christus: Pater no-ater qui es in Coelis IV. Deus non . potcst dici esse ita hominibus impiis , et iis locis obse uis. Ergo nota QSι ubique . Tandem Deus nou est exiensus et Erg' non CS in loco , et multo minus potest eSse ubique. v. Deus quia purissimus Spiritus nullum occupat lo- eum et sed dicitur esse ubique , quia ubi quo Praeseractest et operatur: et quia peculiari modo operatur in coelo. ideo peculiari modo in coelo esse dic tur. Ad II. eadem est responsio et quia enim volebat confundere linguam lio, minum aedificaulium , idcirco dicitur illuc descendisse.
Ad III. ex dictis patet metaphora. Ad IV. Deus dicitur esse in hominibus justis per gratiam, et uiaque per existentiam , quia ubique actu operatur. Ad ultimum: utique quia Spiritus simplicissimus est Deus, in loco nota est, uti sunt substantiae extensae; Sed quia conServat, sive semper tu actu illas creat, ideo eisdem Semper Prae
Deus eat omni lans. Prob. Verum primo mouendum, non eo Se v. hane de fide veritatem accipi , quasi quae vere intrinSuce Pamgnant, aut de decent suam Persectissimam naturam, Deusessicere possit. Qui uimo quia aeternus est, et idcirco Semper in actu nesciens praeteritum, et futurum, et inde omnino immutabilis; et quia intrinsece pugnat, ut idem simul sit, et non sit; propterea non Solum concedimus, Sed et luemur, Deum non posse essicere. Mae reSpecta sui non facit , et respectu nostri essicere uou decrevit.
Sed nihilominus , quia vi infinita pollet, quae ad omnia finita effetenda se extendit , in hoc suusu side catholicae
234쪽
propugnamus , Deum esse omnipotentem . Ei ici I. constat ex Scripturis. In Gen. XVII. Deus ipse dicit : Euo Deus. Omnipotens. Ecclesiastici I. Unus est Altissimus Crecito, Omnipotens. Et sic similiter in innumeris locis, et praesertim Lucae i. Non erit impossibile ut d Deum Omne verbum. Ei hcc evidentissime evinci lui ex naturali ratione. Et quidem, ut saepe diximus , Px quo Deus in se habet rationem suae existentiae, et pPrfectionum, ipso Deternus est , immutabilis , et persectissimus. Sed quomodo perfectissimus , si ad omnia possibilia sua non se. x enderet poleolin 8 Procul dubio hoc in casu aliud persectius possibile forct, quod omnia posset. Quid 2 per clius perfectissimo 2 Ergo et c. m. Mutili. XXVI. Christus , refer mi, ait, si Possibile est, tranfecit et me cialiae tale. Ergo sunt quae Deus Hon pol est. l I. Procul dubio quae scripta non sunt ire nolernis decretis. Deus e Scere non potest, secuS enim noui sset immulabilis. Sed non omnia possibilia sunt in aeternis decretis. Eigo non omnia possibilia Deus esticere potes i. IIL Et ilem. Non potest Deus numero vere iusiuito finitas in se res creare , dum tamen aliae Semper non repugnant . Sicut similiter non potest Aliquod adeo perfectum ellicere ut perfectius non sit Semper p Sibile. Ergo revera non Potest omnia possibilia esiicere.
v. Et ad primum. Utique Christus sciebat et ut Deus et ut laomo . calicem passionis transire non Posse. Sed tamen Sic locutus est ut homo , ut indicaret qua dolorisu cerbitale assecla erat Sua anima ex sola cogitatione proS-simae passionis. Ad II. Utique concedimus , Deum facere non poSSe , nisi quae facere decrevit , sive quae actu respectu Sui facit , secus idem esset simul, et non esset. Sed quia persectissimus, ut demonstratum eSt, ad omnia quaecumque possibilia sinita sua extenditur polentia. Et inde duplex a Scholasticis distinguitur Dei po-ientia , ordinalia, qua facit, quae libere facere decrevit, Sive actu tacit, et extraordinaria, qua non facit, quae
235쪽
libere etiam non decrevit lacere, sive sacere non vult. Niai quid quae facere nolumus, facere non possumus' Ad II1. dicimus, quod nihil uliud ex inde sequitur , nisi quod omnipotentia ini, quae extenditur ad quaecumque Porim sibilia, nusquam exhauriri potest. Et quo uiam plura itas nila, et perfectissima absolute repugnant, idcirco licet omnipotens sit Deus, non pol est haec efficere. Et hoculique concedimuS Ex dictis , veluti pro corollario sequitur male sua Seon secisse rationes clarissimum Leibnilium, qui ex Summa Sapientia , prudentia , et potentia opificis Dei optimum , et perfectissimum dixit mundum inier caeteros omnes possibiles. Si vir tam illusiris loquitur de perfectione finali , de manifestatione scilicet divinae glori, e et communiculione bonitatis, et hoc quidem gradibus tantiis , et dei minatis , non solum ad millim v, , sed lotis viribus propugnamus. Ast si loquitur de perlectione reuli, et euli lativa, dicimus , quod absolute repugnat, ut Demexhaurire possit suam omnipotentiam.
DE DIVINIS ATThi EUTIS IN SPECIE, QUAE POTIUS RESPICEUNT RES CREATAS.
Tria in hac parte examinantur , Dei scilicet scientia, voluntas , et providentia.
Deus perfecte Sebrum coDoεcit, et comPrehendit Prob. Apost . in I. ad Corinth. II. scribit: Nobis omem revelavit Deus Per Spiritum 5uum: Spiritus enim o-
236쪽
mnici gcrutatur, etiam profunda Dei. Malth. xl. Nemo novit Filium, nisi Pater, neque Patrem quia novit, nisi Filius eo. Et id confirmatur naturali ratione. Ex demonstralis Deus est perfecit simus in omni genere perfectionum. Sed cognitio , maxime sui ipsius , est essentialis PPrscello. Ergo Ec.
Dei counitio , et scientia non est per milacinium. Prob. Ratiocinium supponit defecium alicujuq cognitionis , quarta deducimus ex comparatione duarum id earum c um tertia. Sed scientia est persectio, et Deus est pers issimus in omni genere perfectionum. Ergra ec. Seh. Theologi duplicem scientiam distiugunt iii Deo, visionis , qua videt res praesentes , et suturas , Et Simplicis ini et ligent tae , qua cognoscit possibiles. Et Ludovicus Molina addidit tertiam , quam vocavit mediam , qua videt Deus res certo futuras . si apposita eonditio poneretur. Sed si omnia Deo bunt in actu, ad quid divisio ejus scientiae I
Prob. I. ex Scriptura . psal. CXXXVIII. Tti eoun
visti omnici notaSSimet. et ciniiquα. Isa. XLI. character Dei asseritur solent in sui urororum et Annunttale Piae Bentura sunt in futurum, et sciemus, quis Dii estis vos. Mailli. X l. Si in I ro, et Sidone moliae essens tartialeS . . . in cilicio , et cinere Poenitenticim epissent. En scientia Condition alorum. Paralip. XXVIII. Omnici enim cordet scru-icitur Dominus , et tiniveracis mentium coquciliones intellistit et c. et id confirmatur theologica ratione. Deus est aetemnus et perfectissimus. Ergo quaecumque reSpectu nostri fecit , aut faciet , respectu Aui omnia actu facit. Sed m
237쪽
inu is agetis ini illigens rognoscit cluae facii, et quae Potest sacere. Ergo Deus persectissime cogi oscit om Uia Praeterita , futura , et possibilia. Ob. Etech. II. his hemus. Ilaec dicit Dominus: si forte quiescant Ergo Deus uoti cognoscit futura libero. II.
Et ici clarissimo confirmatur IV. Reg. XX. quippe Deus
Exochiae dixit: Moreris tu, et non times. Et nihilominu vExech. de infirmitate convaluit. III. Iouae IlI. Pro Cor- lo asseruit subversionem Ninive . Adhuc quadrastinire dies, et Ninitie sub Perletur IV. G. n. XXII. Deus Abi Aliae cli- Ait: Nunc couno Pit, quod times Deum. Quinimo v. nec omnia prvesentia Deus cognoscit Etenim I abacuc 1 leogitur de Deo: Mundi sunt oculi tui, ne videant moliam, et revicere αd iniquitαtem non Poleris. v. Et ad i. audiatur Ilieronymus in C. XXVI. I. r. Vesium αmbiquum forsitan Maestiati Dii incte non Potest COnvenire , Sed nostro loquitur reffectu, ut liberum homini semvetur GH ilrium. Ad II. et II l. dicimus , quod servato Ordine naturae si techias ruori , et Ninives subverti debebant. Ast. ille humiliter rogavit Dominum , et Ninivi lue egerunt poenitentiam; et idcirco illi mors diluta fuit ei i
te mαxime timete Deum e quod nulli mode ossicit Dei pinescientiae. Ad ulti in . Sensus objecti testimonii est , quod nullatenus potest Deus opprobaro malum.
Dei praescientia suturorum liberorum in nihilo
laedit humanam tibericilem Prob. Concilium Constantiense damnavit Ioannem Iliis, quia ex praescientia Dei negabat humanam libertatem: et damnavit quoque Stoicos , qui retiuebant humanam libertatem , et uego haut Dei praescii uitam. Sed Concilia generatiis , ut demonstro lum est in II. lib. suul iv.
238쪽
Libri III. 32ssallibilia: Ergo cie. Confirmatur hoc brevi ratiocinio et Qui videt aliquem actu , et libi re tigeni Cm , certo videt quod ille agit . quin in . nihilo laedat ejusdem li-hertatem , quia el si libere operatur , lamen dum opem ratur . non potest non operari quod operatur. Sed Deo, quia aeternurum est , omnia sunt in actu. Ergo infallibiliter cognoscit futura liberii , quin in uihilo laedat hvm unam libertatem. Ob. si Deus praesciret fui usa libera, quia in fallibilis est, illa necessario a nobis poni deberent. Sed necessario. sficere intrinsece pugnat cum libere esseere. Ergo et e. Et bis similia multa congerunt adversarii in nostram catholicam thesim . Sed omnia penitus exsussantur theologica ratione superius in confirmationem adducta; quia cum omnia Deo si iii in actu et ex virtute aeternitatis , omnia nostra futura libera ut praesentia certo videt , quin laedatur humana libertas , quoniam non sic nos agimus, quia Deus videt , sed potius Deus videt , quia agimus. Corol. Si Deo omnia sunt in actu, et persectissime cognoscit seipsum et ergo in seipso cognoscit omnia , quae respectu uostri futura erunt , cujuscumque generis sint: et inde vana prorsus est quaestio de medio, in quo Deus cognoscit omnia, de Decreto aeterno, de PhSSica promin .
Et si simplicissima sit Dei voluntas , qui ii imo sit ipse Deus , lamen Theologi sequentes humanum modum cogit audi illam dividunt in voluntatem beneplacili , et signi. Et illam item dividunt in antecedentem , et convsequerilem. Antecedens generaliter respicit Dei naturam, qui ex parte sui vult estectum , sed quia aliquo nombilissimo fine vult sub conditione ab homine libere apponenda , idcirco , quasi contra voluntatem , non vult
239쪽
subdit: Unus Deus, Mntis et Mediaior . . . Christus Iesus. Ad II. Doctor Augustinus agens contra Pelagianos acerrimos hostes gratiae Christi , ingeniose , et prudenter laudata Apostoli verba non interpretatur de Dei voluntate antecedenti , sed consequenti, qua revera vult salutem solum praedestinatorum. Ad III. Etsi concedatur Pelagianos admisisse sinceram antecedentem Dei voluntatem salvandi omnes , Dunquid inter errores aliqua vera non possunt sentire IIaeretici et Ad IV. Utique uua , et simplicissima est Dei voluntas; ast nihilominus pro diversitate objeclorum diversos exterius producit ese clus. Bonus per essentiam ipse est. Ergo uou potest velle nisi nostrum honum. Sed quoniam pro majori bono nos douavit libero arbitrio , ut sic mereremur vitam aeternam , cujus ipse solus est auctor. Merito ergo dicimus Deum voluntate antecedenti, scilicet proprio suo fine velle salutem omnium, licet voluntate consequeuti aliquos condamnat ob defectum appositae conditionis. Etlinde patet respousio ad V. Nam si , licet sub conditione , Deus vult omnium salutem , revera vult res clusui . etsi defectu hominum non omnes assequantur. Et solutum quoque remunet ultimum e vita enim , et mors aeterna non unice pendent a Dei voluntate, sed a libero etia in nostro arbitrio. Ergo non repugnat , ut simul Deus cum ex se revera vult, tamen nou conferat vitam.
Quippe Si bonus et misericors est Deus, justus simul est.
Proh ex Scriptura . In Psal. 33 habemus: Omma quoecumque voluit , fecit. Ad Ephesios. I : Operatur
omnici secundum consilium volam vita mae. Ecclesiastici XI. Bonia , et mala, vilia , et mora ... Deo dunt etc. Cons. nat. ratione. Unus est Deus cieator Oin-
240쪽
tii uni rerum sive immediiste , sive mediale per talica seeundas. Sed agit cu .ii sola voluntate , dixit . at faeta
Liber ma est Divinci voluntad , 8ed steneria omnino diversi a liberacile hominiam.
Prob. Apostolus ad Ephesios I. scribit et Omnia operatur secundum consilium volumαtis suae. Et mi Cnis
rinili. XIl : Omnia opercitur unus et idem Spiritu, dii sedens siliquiis , Proin Buli. Et hunc veri tutem omnes prDrsus docent , et propugnant SS. PP. ex quibus hi, humus veram divinam Truditionem. Sed et conlii nantur nisi urali ratione. Deus est rus a Se Ergo nulluiu i ii se prin- ipium cogens habere PoleS , secus a Seipso cogeretur. Ergo si omnia tu ipso sunt , est liberrimus a necessitate. Sed quae sunt ex ira Deum , ab ipso sunt. Ergo liberrainus quoque est a Couctione. Tandem c x innumesis possibilibus , et semper persectioribus, quibus Deus, ut omnipotens , existetitium largiri potest , siue neces,itate interna , et coactione externa , in uele ruitute eligit , quae respectu nostri Suut, fuerunt, utit erunt. Ergo liberrimus est elium libertale electionis. Diximus autem Dei libertatem esse generis omnino diversi a libet tale hominis, quia nostra libertas Supponit desectum ignorantiae , et Exercetur Cum in ululi in V . x uno in alium diversum actum voluntatis , Et Desu, S., pientissi-inus est , et immutabilis. m. Deo omnia su ut in actu. Ergo quae vult , necessario vult, et coulra. lI. Deus quia essentialiter bonus , neceSSario Sua ui tu vos essu iniit honitu levi. Ergo ab interno principio cogitur ad vgendum. m. Et ad i. Ex uiciis repugnui, ut Deus ab aliquo principio sive tulerno , bive exter uia cogutur ad agMD-dum , secus a seipso cogeretur. Ergo licet omnia ipsi tui tu ac tu , et Dic O, quae vult, non possit uou vel-