장음표시 사용
31쪽
a2 Distit. Theol. Lib. III. de Deo mo etc.
ta est , id quod quasi semper est causa controversiarum, tanta olim altercatio facta est inter Thom istas , et Scotistas. Procul dubio , excepta oppositione relationis in Divinis , quae habetur ex operationibus Dei cid infra, scilicet a Dei cognitione, et amore sui ipsius , unde Procedit realis distinctio trium Personarum, uti suo loco dicetur , omnia in Deo sunt unum. Ergo eum loquimur de distinctione inter Naturam Divinam , et ejus attribumta , et inter attribula ipsa , quaestio non eSt, quom
do in Deo ipso distinguantur , sed quomodo distincla a nobis concipiuntur. Sed quid intelligit Seolus pro fodimis , unde invexit distinctionem formalem Non aliud,
Credo , quam modum, quo res concipiuntur existere. Sed respectu operationum Dei ia eram, scilicet quae non hahent pro termino seipsum , sed res extra Se, DeuS nunc a nobis concipitur ut omnipotens , nunc ut conServans, et providentissimus, nunc ut misericors, nunc justus et C.
Ergo juxta nostrum modum cogitandi Dei altributa diei possunt formaliter distingui inter se. Contra, Thomistae , Per distinctionem rationis ratiocinatae intelligunt in Deo illam , quae intercedit inter attributa, procul dubio non uti sunt in Deo ipso , sed prout a nobis concipiuntur , secus enim impingerent in haeresim Gilberti Porretani ( Si j. Ergo eadem est sententia utriumue Sebolae , licui diversis vocabulis exprimatur.
DE DIVINIS ATTRIBUTIS IN GENERE.
56. In hac quarta parte duo nobis Proponimus examminanda , quomodo scilicet ( juxta nostrum modum cogitandi in Deo contineantur omnes perfectiones; SELundo quomodo Deus a nobis in seipso concipi utur immutabilis , immensus , et omni Poleus.
32쪽
Pura re de Divinis attr. in seriere
Quomodo runt in Deo Omnes PBrsectiones. 56. Duo genera persectionum communiter a Theologis
distinguntur. Aliae enim ( sit venia vocabulis sicuntur
simpliciter simplices , et aliae simplicea gecundum Pid. Illae sunt , quae melius eSt ut enti insint , qua in si non inessent, seu ut PHSt D. Anselmum scholastici loquuntur, meliores Sunt jεαe, qu- Non ipsae. Ad has perfectiones duo requiruntur. I. ut uullam omnino imperfectionem contineant. II. ut non contradicant cum isti is perfectionibus , sed simul cum caeteris esse possint. Et merito quidem , quia cum verae perfectiones sint , nullum scilicet in se defectum habentes, ipsae solummodo aliquam realitatem assirmant, ex quo fit , ut nulla unquam haberi possit uegatio , neque ex Sui natura, quia semper aliquid realo assii mant, neque ex parte defectuum, quos non habent. Et prοpierea fieri non potest, ut aliis similibus perfectionibus contradicant, quia ad contradictionem habendam neceSsario requiritur , ut quod unum assirmat aliud neget. Et inde sequitur , quod corpus diei nou potest pei lectio 3-Pliciter simplex, quia spiritus, qui corpori opponitur , est melior , et nobilior. Et hac ipsa de causa nec Divinae Relationes dicuntur perfectiones simpliciter rimplicea, tum quia Palernitas non melior est ac Filiatio, nec ISPiratio activa, quam PaSSiva, cum
etiam , quia esse uou Possulit Simul in una Persona.S . Perfectiones autem tonium Sim 'lices , Seu Scotin-
dum quid , dicuntur illae, quae non sunt meliores ipsae,
quam non ipsae. Et ibiae aliae sunt, quae aliquam habent mixtam imperfectionem, Seu defectum, ex quo contradicunt cum ullis melioribus, ut eSSe Corpus etc.; et aliae solummodo cum aliis simul consistere nequeunt , licet nullam in se impersectionem contineant, cujusmodi sunt
Relationes in Divinis , scilicet Pulernitas , Fili alio etc. Tom. III. 3
33쪽
3si Dacit. Theol. Lib. III. de Deo ino ele.
58. Notandum etiam necesse est , quod quatuor modis persectiones esse possunt in ente. Primo scilicet formaliter, ut Scholastici dicunt, hoc est fiucundum Pr Priam naturam et Sic ratio dicitur esse formaliter in homine. Secundo virtualiter , cum quis virtutem habet aliquid producendi: Sic in causa est virtus suos effectus producendi. Tertio aequivalenter , cum Scilicet in causa est virius similia elliciendi. Sic in pecunia est virtus aequi valens mercibus, quia cum pecunia merces haberitossunt. Quarto emiuenter , cum Scilicet cum aliqua ha-etur perfectio ordinis superioris , quae inferiorem includit.: Sic intelligentia in homine includit intelligentiam quoque brulorum. His positis quaeritur uum omnes, et quo modo, Sint in Deo perfectioneS.
Deus est Persectissimus Omnes, etsi ditierso modo , in se hαbens PersectioneS. Ss. Prob. Deus est ens ae se , sive in se rationem ha
benS Suae existentiae. Sed quod est a se ( S. 6 est
quoque neceSSarium , aeternum immutabile , infinitum, et perfectissimum. Ergo Deus est persectissimus. Et quidem si Deus est et ese, ipSe in se rationem habet non solum suae existentiae , Sed etiam omnium , quae habet. Ergo uoti Solum aeternu ESt, et necesSario existens, sed
necessario quoque suas POSSidet persectiones. Sed nec de novo alias acquirere potest , quia secus illae non in ipso , sed in alio haberent talionem sussicientem, id quod contradictorium est. Ergo omnino Deus immutabilis est Sed solum ens infinitum est immutabile, quoniam omnisinito Semper concipi . et QSSe poteSt uii jus . et Persectius. Ergo Deus cst infini luS , et perfectissimus. Go. Sed et non solum ipse habet veras Persectiones,
34쪽
Pors. IV. de Diuinis altr. in uenere 35 quae appellantur simplices, sed etiam omnes alias quascumque , licet non formaliter , ut dicunt Scholastici , sed vel eminenter , vel alio modo. Etenim cujuscumque generis istae sint , aliquid Semper realitatis continent. Ergo si nullo modo illas Deus liaberet , aliquid reale ipsi deesset ; et consequenter vliud ens ipso perfectius posset excogitari , et esse ; id quod nulli mode sieri posse demonstravimus. Ergo et istus quoque omnes ersectiones Deus possidet, dummodo ab illis omnis excludatur deis clus, secus enim semper aliud persectius ens duri posset, quod hujusmodi careret desectibus, quod repugnat. Gi. Non visum est hic afferre, Et diSSipare adversariorum momenta , quia cum ipsa Spectent Divina altributa , resolvemus cum sermo erit de quolibet istorum. Sed dicimus tamen , quod persectiones , quae tu creaturis reperiuntur mixtae cum defectibus , ipsae in Deo non asseruntur formaliter , Sed eminenter tantum , aut viri ualiter , et desectibus Spoliatae. Get. Quod maxime videntur urgere posse adversarii, desumitur ex Divinis Relationibus. Sic enim argumentantur. Impium , impiissimum est , aliquem desectum asserere in Divinis Relationibus, secus defectus esset in Personis, quae ex illis fluunt. Sed relationes istae simul esse non possunt , quia horrenda haeresis est dieere, Patrem esse Filium , et Filium cum Putre esse Spiritum Sanctum. Ergo salsum quod omnes verae realitates, et perfectiones , quae eum nullo desectu Sulat conjunctae , in uno simul subjecto uniri possvul: et conbequenter ruit tota demonstratio naturali rationi iunixa , ex quo Deus est ens et se. Etenim si Relationes Sunt verae persectiones , et lamen invicem Se excludurat , dicendum, quod verus Deus non est nec Pater, nec Filius, nec Spiritus Sanctus , quia cuique Personae desunt perfectiones liliarum. Nec ullius momenti est communis responsio Theologorum , quod Relationes in Divinis , quiae simul stare non possunt in uua quaque Persona , i P ae non sunt
35쪽
36 Instit. Theol. Lib. III. de Deo mo elo.
Persectiones aiuli ter simplices. Etenim si quaeratur ubillis , cur non sunt perfectiones εimpliciter aimplices, dum nullum ouinino defectum habent 2 Certe nulla alia esse potest reSponsio , nisi quia simul esSe non possunt. Quid iste circulus viliosus 2 Ergo laudata perfectionum distinctio est prorsus arbitraria ad respondendum vel his inanibus , non vero ad solvendas dissicultates. 63. Quamvis non sit hic locus disserendi de Mysterio SS. Trinitatis, scilicet quomodo unaquaeque persona Sit verus Deus, et tamen rea liter distinguatur ab aliis, pro-Pier veram oppositionem relationum, quae intercedit inter actiones Divinae Naturae ad intret, scilicet intelligentiam, et amorem Sui ipsius , et terminum earumdem actionum, qui est ipsa eadem Natura Divina; nihilominus quantum hic convenit ad dissipandam propositam dissicultatem , Sic viSum est respondere. Sed prius contestor, quod Siulor verbis, quibus usi nou sunt Patres, Promptu S tAmen Una per Sum meam revocare sententiam, quotieS quovis
modo vel falsa , vel temeraria existimari possit. Itaque dico, quod Relationes, et quidem quae sunt termini omPerationum ad intra, sunt quidem ipsa Divina Natura, quae una, et eadem semper est, et cum agit, et cumust terminus suae actionis , sed proprie loquendo noubunt perfectiones, sed termini perfectionum. Sic Fili alio est terminus intelligentiae Divinae operationis Gd intra, ut dicunt Theologi, et Iuspiralio passiva est terminuSDivini umoris operationis puriter od intro. Et inde patet, quod Relationes activae , intelligentia scilicet , et amor
Sint vere distinctae a suis effectibus, unde habetur realis distinctio Personarum, et simul esse nou POSSunt in una Persona; quia tamen uva, et eadem est Divina Natura , quae Seipsa in cognoscit, et amat, et a SeipSa cognoSCitur, ut o matur; et quia in Divinis non Relationes , sed sola Divina Natura est sona , causa. origo omnium PErfectio
num; idcirco cum eadem toto ( si ita loqui fas est sit in
unaquaque Persona, quaevis ex ipsis est verus Deus, et
36쪽
Pars IR da Divinis nur. in uenere 3Tqtridem persectissimus , quin sint plures Dei et lamen
quoad esge personae uua non est alia. Paucis, verbis, quia non multiplicatur Natura Divina , sed lantum modus existendi ejusdem, idcirco multiplicantur Personae , et non multiplicantur Dii , et si quaevis illarum sit verus Deus , quia ita quavis est eadem Natura Divina perfectissima diverso .modo existens. Et inde patet veritas omnium dogmatum de Trinitate, quae leguntur in Symbolo Saneli Al lia uasti. Sed de his plura in sequenti libro.6 . Non minoris ponderis videtur altera dissicultas desumpta ex libertate in Deo. Quippe , dicunt, Deus est
liberrimus. Sed libertas est in vera contradictione cum omnibus simul persectionibus. Ergo vel perfectissimus non est, vel non est liber, et consequenter nec etiam perfectissimus , quia libertas procul dubio est persectio. Et quidem, si omnes perfectiones actu possideret Deus, ipso omnino esset immutabilis , et inde non posset mutare voluntatem, Propterea quod mul alio voluntatis importat. Successionem, et successio necessario dicit tempus, quod in Deo. qui semper est purissimus actus, locum habere non potest. Sed libertas est facultas volendi, et nolendi ad arbitrium, et consequenter mutandi actum voluntatis.
Ergo nulli mode liber esset Deus, si illum perfectissimum dicamus. Sed libertas est perfectio, et non inferioris generis. Ergo vel haec perfectio non est in Deo, vel ipsi desunt aliam ob quarum desectum est mulabilis. Semper igitur falsum erit, quod Deus sit persectissimus. GS. v. Ex male concepta id ea humanae libertatis factum est, ut ipsa existimetur veluti vera et simplex perfectio, et proinde quasi ejusdem generis cum libertate Dei, et non potius dicatur. veluti remedium defectus, scilicet impe laetionis nostri siniti intellectus. Id satis notavimus in Psy-eologia, et eadem quasi dissicultas dissipata fuit. Breviter ergo id ipsum repetimus. Itaque libertas in homine dum est singularissimum donum Creatoris , ipsa tamen magnum in obis supponit desectum, nempe imperfectam,
37쪽
38 Instit. ThooI. Lib. III. de Deo mo ete.
et non constantein cognitionem rerum, quae Sunt elitra nos, et relationum, quas habent eum nobis. Quia ex hoc defectu, qui necessario sequitur nostrum finitum intellectum, quique mirifice crevit , postquam corrupta fuit humana natura, Saepsi a nobis apprehenduntur ut bona quae revera ohSunt, et conira: propterea misericors, et providentissimus Deus, posteaquam nos creavit cum irresis limhili inclinatione erga nostram conservationem, Persecti omnem, et felicitatem, quam nonnisi vero bono assequi licet: et rursus, quia ea lege voluit regi nostram voluntatem, ut non se deierminet, nisi juxta judicium intellectus ; idcirco ad cavendum tantum malum , scilicet confusionem veri boni cum apparenti, quod est verum malum, nos donavit inaestimabiti dono tu herlatis. Et hujusmodi donum in eo praecipue positum est, ut ad quam-
Cumque repraesentationem tu nostro arbitrio semper Sit, ut sequamur actuale judicium intellectus, aut suspendamus determinationem voluntatis, et repetamus examen .
Quis inde non videt magnitudinem doni 2 Sic enim in
nostra pol iste est vitare reale malum repraesentalum sub specie boni, quia repetendo examen, novae Semper circumstantiae, et novae relationes deteguntur, quae cum antecedentibus col latae essiciunt, ut vitemus errorem. Mamgnum itaque donum est nobis libertas. 66. Sed quis simul non videt, quod magnum defectum ipsa libertas in nobis supponit, nempe illum , quod finitus, et limitatus est intellectus noster, et saepe ac facile in errorem incidit accipiendo malum pro bono, et contraZ Nunquid non melius liberum esse ab infirmitate,
quam esse finitum, et habere remedium non semper tutum, et essica xy Inde quoque patet, quod in liypothesi,
ceteroquin impossibili , ut rectus semper sit intellectus noster, nec unquam possit decipi, tunc non dolum inutilis esset hujusmodi libertas, nos scilicet determiuaudi, aut rei terandi exameu, quia non esset ii mor erraudi, Sed et malae etiam esse ut caeterae species libertam , quo-
38쪽
Pars IV. de Diianis astra in uenera asta iam sequi Possemus malum verum, et sub specie mali
G . Ex diciis patet, quod nostra libertas non solum supponit defectum ignorantiae , quin imo est remedium illius. Sed sapientissimus, et perfectissimus est Deus. Ergo omnino illi repugnat nostra libertas; sed liber liberrimus est, quia nullum prorsus nec internum, nec externum Principium agnoscit, quod quovis modo illum inducat ad age adum. Sed quomodo liber sine facultate voluntatem mutandi 2 Est liber , quia propria voluntate agit et non Potest autem voluntatem mutare, quia ut perfectissimus in Eodem Semper statu est, et ut Sapientissimus non potest in errorem incidere , quem corrigat. Sed meminerint adversarii, quod aeternitas, quam repugnat ut nos Comprehendamus, est interminabilis vitae tota simul, et Perfecta possessio. Ergu Deus, qui veternus est, omnia simul possidet; . non est ipsi nec praeteritum, nec fulum rum, sed omnia Sunt in actu , non egit, neque ueget , sed Semisistim actu agit. Nunc quaero; dum nos libere agimus, Possumus ne simul idem non ageret Non quidem, quia secus idem simul esset, et non esset. Quod igitur actu est, non potest actu non esse id quod est Et tamen id nihilum derogat humanae libertati. Sed Deo omnia Semper sunt in actu. Ergo similiter liber, liberrimus est, licet non possit mutare voluntatem, quia omnia ipsi in actu suut, et quae in actu sunt, nou Possuut in
De immutabilitate, immensitate, et omnip enta Dei.
GS. Ex quo in superiori capite demonstratum est , Deum esse perfectissimum in omni genere perfectionum , pro legitimo corollario sequitur, quod immutabilis omnino sit, immensus , et Ouini potens. Nihilominus separa-
39쪽
ho Instit. Theol. Lib. III. de Deo Uno etc. tim quoque de his Divinis attributis agemus, ut preMius perstringantur Divinae Majestatis Osores. Sit ergo.
Deus egi Omnino , et essentialiter immutabilis. 6s. Prob. I. ex Scriptura . Numerorum cap. XXIII v. i s. Non est Detis quiasi homo , Ni mensiuttire nec is Filius hominis , tit mtilaltir. Diast emo , et non societ rlaetitus est, et non implebit Item lib. I. Regum cap. XV. v. 2s. Porro triumphator in Israel non PGreet ,
et Poenitudine non flectetur: neque enim homo eει , in ασαι γoenitentiam. Rursus Isaiae cap. XLVI. v. Io. Consilium meum stabit , et omnis holuntas mea flet. D nuo Malachiae cap. III. v. 6. Esto Dominus et non mutor. Et landem in epist. Cath. Iacobi cap. g. v. I . A d quem non eει trαε-tolio , nec vicissitudinis obumbratio. Ergo etc. - o. Prob. I. Omittimus auctoritatem Sanctorum Patrum , quia cum veritas ista semper de fide fuerit in Ecclesia, dubitari non potest, quin omnes uno ore eam docuerint, Itaque breviter illa in confirmamus naturali ratione. Si Deus esset mutabilis, duplici modo id evenire posset, vel scilicet aliquas persectiones omittendo , et alias de novo acquirendo; vel mutando voluntatem. Sed neutro modo id fieri potest. Et quidem, ut non semel demonstratum est , Deus quia ens a se , necesSario ab aeterno existit, et necessario item ab aeterno habet omnia, quae pd sidet, nec de novo potest quidquam acquirere , quoniam eorum, quae acquireret, uon haberet in se rationem sussicientem, id quod contradicit cumeute et se. Sed quia aeternus, omnino scilicet nesciens tempus , et successionem , omnia ipsi sunt in actu.Ergo si repugnat , ut idem simul sit, et non sit, Deus in eodem semper statu intelligentiae, et voluntatis esse
40쪽
Purg m. de Divinis altr. in Uenera a
debet, nec non in eadem possessione omnium Perfectonum. Ergo prorsus immutabilis dicendus est quoad voluntatem , et quod perfectiones. Solatimur objectiones. l. m. i. Geneseos cap. VI. v. o. Iegimus. Po nituit Deum , quod hominem feeisset, et tacitis dolore cordis intrinsecus , delebo , iniquit, hominem etc. Sed Poenitere dicit mutationem status intellectus, et voluntatis. Ergo Deus mutationi est obnoxius. v. Verba Genesis in objeetione allata non in vero litterati sensu accipienda sunt , sed metaphorico . Nouenim, ut habemus in primo libro Regum eap. XV. v. as Deus homo non est ut agat poenitentiam. Sed dicitur illum poenitere , ut significetur nimia malitia hominum- et tanta corruptio cordis illorum, ut quasi ad poenitentiam induxerit Deum, ita ut incipiant experiri illum vindicem suae justitae, et non amplius Patrem misericordiarum. Ceterum, Deus ex parte sui semper ab aeterno est Pater Misericordiarum, et simul vindex justitiae; et mulatio est solum ex parte hominum, qui mutationi , et tempori subjecti , cum transeut ex uno in alium Staium , ex observantia scilicet legis in transgressionem ejusdem , transeunt quoque ex objecto misericordiarum in objectum justitiae. Et quidem , si Deo omnia sunt in velu , neque respectu illius est praeteritum, aut s
iurum , ipse necessario semper est in eodem Statu voluntatis benefaciendi , et justitiam exercendi. Sed homines mutantur ex uno in alium statum. Ergo quin mutetur Deus , homines non suut semper eadem obiecta. Audiatur hac super re Augustinus in psalm. LXXII. Cum coePeria esse perseratis , et tibi Deo perversus BD debitur. Tu minarus es non illa; erit emo tibi Poena, od bonis sminum. a. c. Atqui allatum Geneseos testimonium non me-