장음표시 사용
61쪽
62 Instit. Theol. Lib. III. de Deo ino esc. nis , et simplicis intelligentiae , et illam Deo tribuunt
respectu rerum Praesentium et futurarum, lianc vero Pro
rebus tantummodo possibilibus. Quinimo Ludovicus M lina inadaequatam existimans hanc duplicem divisionem, tertiam invexit , quam scientiam mediam appellavit, a criter sustinens , cum ipsa previderi a Deo res nec vere futuras , nec mere possibiles ; sed certo futuras, si apposita conditio confirmaretur , uti E. G. fuit conversio Tyriorum , si Christus apud illos miracula patrasset. At, bona pace Theologorum , istae , et aliae multae divisiones scientiae Dei nobis superfluae , et inutiles videntur. Si omnia Deo sunt in actu, cui multiplex divisio scientiae in illo 2 Sed nihilominus ne prorSus rem
cedamus a ConSuetudine caeterorum, summatim nonnul
la altingimus. Itaque sit , et quidem de fide
Deus persectissime coqnoscit ominici praeteritet, praesentis, et sulum cujuscumque ueneris , nec non possi/iliα cun cια , et internas cossitationes cordium.
Ilo. Prob. i. Ex scriptura . In psal. CXXXVIII. v. S. legimus. Tu comovisti omnici novissima, et iantiquα. Ergo Deus cognoscit praeterita. Ecclesiastici cap. XXIII. v. I S. et seq. Oculi Domini multo plus lucidiores sunt Suer Solem , circiam icientes Omnes vias hominum, et Profundum cibasi, et hominum cordet intuentes in Oscondi-ιαε γαrtes. Domino enim Deo , αntequam creαrenitar Omnis Sunt ασnuα : Sic et Post Persectum revicit omnis. Et Isaiae cap. XLI. v. 23. Character Divinitatis ponitur in scientia suturorum. Annuntiate , quαe oenium sunt in in furuirum , et Sciemus, quta Dii estis vos. Ergo scit Deus omnia quaecumque et intima cordis hominu ui , et su-lura etiam conditionata; elenim Maith. CAP. XI. v. I .
Christus ait. Vae tibi Cometata, Pae tibi Bethsaida, quia
62쪽
Pars IV. de Diueinia alim in vecte ete. 63 si in Tyro et Sidone sacto essent virtutes , quiae mct auni in Pobis , olim in cilicis , et cinere Poenitentium msissent. Quoad praesentia suffici l , quod scripsit A post olus ad Ilehraeos cap. IV. v. i 3. Non est Milo cretitiam imoisibilis in eonspectu ebs et Omnia Os m ntidia, et vermict mni oculis ejus. Do internis cordium cogitationibus habemus etiam in psalm. CXXX v III. v. da. Intellexisti copitoliones meas de IonM. Item in lib. t. Parati p. cap. XXVIII. v. s. legitur. Omnis eniim corda gcru- αtur Dominus , et univeracis mentium eo talionea intelli-Fι. Tundem Ieremiae cap. XVII. v. II. Scriptum est. Eqo Dominus scrut-s cor , et probans renea. Quoad vero possibilia , sic argumentamur et Deus persectissime cognoscit et comprehendit seipsum ( Prop. X. S. io .
Ergo persectissime cognoscit, et compreheydit suam Omnipotentiam. Sed possibilia , scilicet quae intrinsecus nourepugnant, sunt objec um Omnipotentiae Dei, Dei omni polentia subsunt , et ab eodem , sensu, quo saepe diximus , ad existentia in vocari possunt. Ergo dicendum, quod Deus perfectissime e C. O i. Prob. I. Theologica ratione. Omillimus auctoritatem Sanctorum Patrum , quoniam quisque PraeSupponit , illos uno ore hanc veritatem fateri, et docere, quia conformis est Sacrae Scrilturae , et naturali rati uita et sic ratione ipsa confirmamus. Deus aeternus est. Sed aeternitas excludit praeteritum, et futurum, et solum a noscit praesens: hoc est, quod reSpectu nostri fuit, aut erit, id respectu Dei est iu vctu . Ergo omina Preterita, et sutura Deo sunt in actu. Ergo quae respectu nostri Deus creavit, aut creabit, ex lxarte sui omnia actu creat. Sed omnis agens intelligens utique, quae actu facit , cognoscit. Ergo Deus summus et perfectissimus intellimgeuS, persectissime cognoscit quaecumque facit, scilicet Praeterita , presentia, el futura, et quidem libera etiam, et contiu gentia , quia si quisque nostrum videt, et coe
63쪽
6. Instit. Theol. Lib. III. de Deo ino etc.
guoscit, quae coram se homines actu libere agunt, perfectissime quo tuu videt, et cognoscit Deus omnia sutura libera , quia ipsi in actu sunt omnia. Quoad pos- si hilia autem simpliciter , aut futura conditionata, etiam ista persectissime videt, quia , ut diximus, perfectissime cognoscit, quae Sua Subsunt omnipotentia. Concludendum igitur etc. Λωumento Ad ractriarum.
ita. m. i. EZechielis cap. II. v. s. habemus.liare dicit Dominuε : si sorte ipsi audiant, et si forte quieucint. Item cap. XXVI. v. I , et Seq. Ieremiae scriptum est. Noli subiimhere tierbum , Si sorte citataret, et contiem tur. Quibus positis , ita fas est argumentari. Scriptura loquens de scientia Dei respectu suturorum utitur particulis forsitαn forte etc. Sed particulae istae non significant certitudinem , quae est verus character Miuutiae , sed dubium , aut probabilitatem. Ergo non habet Deus veram scientiam futurorum . . Admissis Scripturae testimoniis , sed dist. mes. Et Scriptura utitur illis particulis forsitan sorte ad iudicandum duhium evenium suturorum ex parte hominum , conc. ex Parte Dei , nesso. Et contra di Stincla min. nesso cons. itaque scriptura ad iudica dum dumtaxat, aliquas res esse dubias , et dissiciles respectu hoininum . aut etiam ne iguari homines le in dubium ponerent liberum arbitrium , oppositas particulas adhibet. Apposite ergo Ilieronymus in caput XXVI. Ieremiae an. Verbum ambiquum forsitan Amestreti Ditiincto non potest convenire , sed nostro loquitur iassectu, ut libertim homini servetur arbitrium. Et recte quidem . Ei enim si respectu Dei omnia Sunt in actu , quomodo probabilitas, ei dubium esse poterit respectu illius 8 Nunquid infinita scientia D. iuou cerio agnoscit praesentiar Absit blasphemia iunio lii I. C. Atqui revera Sacra Scriptura docet, Dei sciun-
64쪽
Pars V de Diuinis altr. in vetae etc. 65tiam non attingere futura. Ergo etc. Prob. Libro IV. Regum cap. XX. v. g. habemus , quod per Isaiam Deus praedixit Egechiae: Morieris tu, et non Oises. Et tamen Erechias ab infirmitate convaluit. Item Ionae cap. III. v. d. curto praedixit subversionem Ninive Adhuc qua opinici dies, et Niniueo SODertentur. Et tamen subversa non fuit. Ergo ex scripturis revera Dei scientia non attingit latura. Dist. αnt. Et EZechiae mors, et Ninive subversio futura in Scriptura praedicuntur, servato actuali ordine
nuturae, cons. praedicuntur revera et absolute futura, et Si causae removerentur, necto. Itaque revera EZechias
juxta suae infirmitatis naturam mori debebat. Sed humiliter rogavit Dominum, et Deus speciali virtute, Praeter consuetas naturae leges, illum sanitati restituit. Sic et Ninivitae propter enormia scelera perimendi erant. Sed conversi sunt, et egerunt poenitentiam: et Deus misertus illorum dedit veniam, et vitam. t i . C. Atqui ex Scripturis constat, Deum nescire futura. Ergo etc. Prob. Geneseos cap. XXII. V. iv. legitur, quod Deus Abrahae dixit. Nunc coσnovi, quod times Deum. Ergo antea Deo ignota erat Abrahae justitia. Allata verba metaphoram exhibent. Seusus itaque CSt. Nunc retierα , Abmhiam, itia promptα et ditisse ilis obedientis interfectendi Propter me Filium Actiac, quem Sismul credis futurum Pαtrem multorum P ulorum , OSlcnclisti , quαntum me limes : Sed esso jam coquoveram , quiαqMod tu nunc fecisti , Din mihi semper O Geternitaliae
Sentia cognoscit Deus. Et merito quidem nescit Deus speccata , quia ista non suut in sc quid positivum, sed
65쪽
66 Instit. Theol. Lib. III. de Deo ino eie.
tantum dicunt negationem alicujus boni; hoc est sunt nihilum , et nihilum nequit positive cognosci. xx. Sensus allati testimonii est, quod nullatenus Deus approbat peccatum , sed invite dumtaxat permittit, ne destruat in homine liberum arbitrium. Caeterum plena est Scriptura testimoniis , quibus clarissime aueritur ,
Deum cuncta nosse peccata, et malitiam hominum. Sic psal. LXVIII. v. f. Deliciet mea ct te non suis OSCO dita. Et Genesis cap. VI. v. S. Videns ciuiem Dem , quod multa malitici hominum esset in terra.
Ad alterum dico , quod licet peccatum sit privatio boni, optime lamen cognoscitur ex bono ipso, cujus ESt privatio. Quocirca D. Thomas i. p. q. XIV. ait: quod
Deus coranoscit bonia , costnoscit etiam Ola , Sicut Perlucem coσnoscuntur tenebrae. Quinimo si solus Deus persectissime cognoscit summum bonum , cujus peccatum est privatio , et item persectissime cognoScit Suam aeternam legem , cujus peccatum est transgressio , ipsusolus etiam per lactissime cognoscit summam malitiam Peccati.
ii G. Solent Adversarii opponere quoque plures Sanctos Patres et praesertim Augustinum, qui enixe execratus suit in Deo scietitiam conditionalorum. Nos itaque respondemus , quod Augustiuus negavit hanc scientiam in sensu Pelagianorum, et Semipelagianorum, nou vero absolute, et quo Sensu nos defendimus. In Sensu quidem Pelagiaucrum , quoniam ipsi contendebant, homines praedestinari , quia eorum hona opera praevidet implenda Stilis naturae viribus , non vero sub auxilio gratiae . in Sensu etiam Semipelagianorum, quia isti asserebant, ea de causa ex duobos infantulis unum vocari, et ulterum non vocari ad Baptismi gratiam; quia unum, et non alterum proscivit Deus , si vixisset, per desideria naturalia , et fidei initium, sine gratia , sibi obsequuturum. Itaque Augustinus ad perstringendos utrosquet
66쪽
Pars R. de Dissimis vidi. in vetae etc. 6T scientiam futurorum conditionatorum , quo sensu illi accipiebant , negavit. ii . Ex dictis, et maxime ex aeternitatis definitione, quam praeter demonstrationem, quam ex naturali ratione dedimus, Div. Thomas tolis viribus sustinet parte prima , quest. XIV. art. XIII. , sequitur , quod ex hac Dei in fallibili scientia futurorum, cujuscumque generis ipsa sit, nulli mode offendi potest liberum hominis arbitrium. Etenim si qui actu videt liberas nostras actiones, etsi illas certo cognoScat , nihil tamen nos cogit , ut ponamus ; quomodo scientia Dei de futuris liberis laedere poterit liberum arbitrium, Si actiones illae, quae respectu nostri sunt suturae , respectu Dei jam sunt inae tu Z Nihilominus ut magis appareat haec tam neceS-saria veritas , Sit.
Dei praescientia suturorum liberorum in nihilo laedit
ii 3. Prob. primo ex Concilio Constantienso, in quo damnatus fuit Ioannes IIus eo quod cum Manichaeis , et Priscillianistis ex Dei prescietilia negabat humanam liberalem: sicut quoque ibi damnati fuerunt Stoici, propterea quod propugilabant, humanam libertatem componi non poSSe cum praescentia Dei, et inde retinenles libertatem, negabant Deo praescientiam. Ergo ex Concilio isto Dei proscientia non destruit humanam libertatem , sed simul stare possunt. Sed Concilia Oecumenica legitume congregata factu ut dogma si dei, ut suo loco tu secundo libro demonstratum ESt. Ergo etc. 1 is. Prob. Secundo naturali ratione. Deum. perfectam scientiam habere suturorum demonstratum est in propo
go si demonstretur hominem revera ESse libQrum, certo
67쪽
68 Initit. Theol. Lib. III. de Deo Uno elo. concludendum erit de verilate nostrae thesis. Sed res ita se habet. Et quidem primo de libertate iudisserentiae, quam in Melaphysica posuimus in sacultate nos determinandi, aut judicium suspendendi, et poli ulielidi
examen, et ex qua caeterae pendent libertatis species , unusquisque in Se adeo cui lenter , et constantissimolianc facultatem experitur in omitibus repraesentationibus , non exclusis evidentibus, ut si vel maxime velimus, nequeamus dubitare. Ergo etc. Idque validissimo consis matur ex quo omnia , sit peSSima absurda aliter sequerentur. Eloni in I. Deus soluS ESset auctor omni uin vitiorum, et scelerum. II. Vanae prorsus ESSent Divinae comminationes contra homines maleferiatos. III. Tota e fundamento rueret Religio quaecumque , quia quaevis ni litur humana libertate. Falsa item esset nominum Redemptio , quia homo sine libertate nec deliquit . nec delinquero potest. Tundem totis everteretur
civilis Societas. Ad quid enim leges Z ad quid poenae8- ad quid objurgationes Z ad quid praemium Z ad quid
iandem Principes , Duces , et Magistri morum, et Scientiarum ' Ergo nulli mode in dubium revocari potest humana libertas. Sed ex S. Di. Deus , praesertim quia aeternus , et omnia illi su ut in actu , persectam habet Scientiam futurorum. Ergo Dei praescientia in nihilo
laedit humanam libertatem ( cons S ii .
tuo. Ob. Si Deus praesciret futura libera, haec certo evenirent, nec possent homineS illa non sacere , secussalleretur Deus , quod repugnat. Sed nece,sario ellicere intrinsecus pugnat cum libero incere. Ergo Dei praescient in Stare non potest cum humana libertate. vi. Neucindo illationem mes. ProP. Cum Dens Sit ens
a Se , et consequenter aeternus ( S 8 , ct aeternitas sit
68쪽
Pars V. do Diuinis olim in specie etc. 6sinterminabilis vitae tota simul , et persecta Possessio , inde fit, ut Deo omnia sint in actu , nec illi sit praerteritum , nec futurum. Unde sicut qui certo videt alicujus liberas actiones , hujusmodi certa cognitio non impedit quominus illae liberae actiones ponantur: ita Deus,
quia aeternu S , actu certo videt ut praesentia , quae homines libero in tempore suturo agent. Breviter: non homines agent , quia Deus praevidet, scd Deus praevidet, quia homines agCul. i St. C. Atqui licet admittatur aeterni latis desinitio , et quod Deo omnia sunt in actu , nihilominus ex Dei praescietatio destruitur humana libertas. Ergo n. r. Prob. Quae Deus actu cognoscit , eod(m omnino modo, quoi Pse cognoscit, certo sunt , et eveniunt. Ergo nedum quae homines faciunt, sed etiam quae faciunt, necESM-rio et non libere facient , et faciunt. v. Dist. αnt. Quae Deus et c. tamen Deus corio cognoscit, quia etsi libere, certo sunt, conc. Certo Eveniunt , quia Deus certo cognoscit, necto. Itaque non quia Deus Praevidit , seu coguoscit ut praesentes , suturas hominum actiones, homines illas certo , et neceSSario facient: Sed potius quia homines, dum voluntarie facient, certo tamen facient, ideo Deus certo videt , et Cognoscit. Et quidem non certo forsan nos videmus aliorum
liberas actiones dum ac iu illi faciunt Z Numquid propteron illorum laeditur libertas 2 Ergo pariter quia Deo sunt
in actu, quae nobis sutura sunt, idcirco in nihilo ejus Certa cognitio ossicere pol est nostrae libertali.llaa. C. Atqui si Deus certo cognoscit futuras homi- Dum actiones , illae non amplius liberae dici possunt.
Ergo elc. Prob. De futuris liberis saltem hypothesis , ne dicam dubium , seri potest , quod non erunt. Sed Posita certa Dei cognitione illorum, nequidem hypothesis isthaec scri potest. Quomodo ergo libera crunt et v. Velint , nolint adversarii vidcre , et Persuadere
sibi debent , quod futura illa dum libere Ponculur, vel
69쪽
o Instit. Theol. Lib. III. A Deo mo ela.
non Ponentur , cum tamen ab liomnibus reipsa ponentur, vel non ponentur, certo tamen ponentur, vel contra, et tunc id certo cognoscetur a nobis. Quid ergo si a Deo, cui jam Sunt in actu , quae nobis futura erunt , actu cognoscitur Si Ponentur , vel non Z Nunquid, it rum atque iterum dico , certo nos cognoscentes hominum actiones , et quas libere secerunt, et quas actu faciunt , necessitatem faciendi illis imposuimus, aut imponimus , ex quo dum lactae sunt, aut fiunt non possunt non fieri, aut non esse factas, Secus idem esset, et non esset simul P Sed jam pertaesum est idem Semper respondere ex quo idem Semper adversarii repetunt.
i 23. Quaeri hic quoque solet a Theologis in quo medio Deus cuncta cognoscit. Sed ut ingenue aperiam quid
hac Super re Sentio vana prorsus , et inutilis videtur
hujusmodi quaestio. Etenim quod in se Deus cognoscit seipsum , nullus Sane potest dubitare. Quoad vero res creatas, quoad futura cujuscumque sint generis, et quoad possibilia in seipsis tantum, si omnia: Deo Sunt in actu, et propterea quae respectu nostri, faciet, respectu sui jam facit, quomodo in se quoque ista omnia non videt, et cognoscit Z Nunquid nos quoque , dum agimus, in no- his non videmus quae actu suci inus I Ad quid ergo decretum ab aeterno , physica promotio, distinctio status naturae integrae et lapsae 2 Actu Deus omnia facit IErgo actu quoque in seipso videt quae facit , et quae non secit . . Itaque libenter ista omnia omittimus.
De voluntate Dei. iu . De Dci voluntate sermonem instituentes meminerimus operiet, quae non Semel diximus, scilicet quod cum Simplicissimus sit Dens , nulla vera distinctio est inter illius perscctiones, et multo minus quodvis attribu
70쪽
Pars T do Diuinis mir. in specie etc. et tum in partes vere distinctas polost dividi; quin imo quodvis attributum est ipse Deus. Unde fit, ut pro certo habendum sit , quod voluntas in Deo una reipsa est , et simplex. Nihilominus, juxta semper nostrum modum cogitandi , primo dicemus de illius divisione, deinde de proprietatibus. 3IS. Itaque Dei voluntas a Theologis primo dividi-iur in voluntatem beneplacili , et voluntatem signi. Dicitur voluntas beneplacili illa, qua Deus in se revera aliquid vult tamquam sibi gratum: dicitur nutem voluntas Signi, cum Suam voluntatem Deus ex ferius aliquo signo indicat: et hujus variae assignantur Species , quae conlinentur in . hoc vi rsiculo. Praecipit, et Prohibet, Pedimittit , consulit, implet. Voluntas autem henoplaciti dividitur in voluntatem antecedentem, et voluntatem Consequentem ( sane vocabula impropria , quia Deo omnia sunt in actu . Illa dicitur generalis , et veluti conditionata ; haec autem dicitur absoluta , et cum suo essectu conjuncta. Cum voluntate antecedenti generalim Deus respicit homines veluti a se conditos , et etiam redem-PloS ; cum consequenti autem respicit eosdem in statu peccati , vel poenitentiae finalis. 26. Inde magna agi latur quaestio, num scilicet in Deo sit vera voluntas (antecedens) salvandi omnes. Ian- Seniste contendunt, Deum velle dumtaxat salutem et clorum, pro quibus solis etiam Christum mortuum ESSOPlasphemant. Contra ipsos ergo sit
Deus Bolantate ontecedenti vere et sincere vult saltim tem Omnium. Et Pro omnibus proinde Christo mo
22 . Prob. I. ex Scripturis. Apostolus in prima ad Timoth. cap. II. v. i. et seq. ait. Ob5ecro illitur Pr