장음표시 사용
51쪽
52 sinit. Theol. Lib. III. de Dei mo elo.
so. Prob. primo ex Scriptura . In Genesi cap. XVII. v. i. ita de se Deus ad Abi nam loquitur. Co Deus OmniPolens. EccleSiustici cap. I. v. B. Unus e3ι cillis. simus Crectior Omnipotens. Rursus Iob. cap. XLII. v. u. Scio, qnta omniα Potes. Denique ut caetera ivnumera praeteream testimonia , quae Deo omnipotentiam tribuunt , sic legimus .Multu. cap. XIX. v. a G. apud Deum citilem omniin POSSibilla Stirit. Et Lucae cap. . L. v. . Z . Non erit imPossibilo viail Deum omne vel Iupita Erin
s i. Prob. u. Omittimus Sauctos Patres quia cum scruper verilas ista suerit si dei dogma, si ei non potest,
ut non uno ore eam Omum docuerint. Et sic naturali
Iatioue argum culamur. EX quo Deus in se Sui rationem susticientem habet , nos supra demonstravi innS , IPSum Dedum aeternum , et . ncceSSarium ESSe , Sed neceMario quoquo suas habere persectiones. Et inde deducentes quod nullo modo mutari potest , quia Sic nec Amittere, nee . de novo quidquam acquirere potest, tandem conclusum fuit , . Deum esse perfectissimum. Sed talis non esset, si
Omnipotens quoque nou staret. Etenim si quid esset , ad quod Dei polentia non possct attingere, id profecto in Se nullam involveret contradictionem, et esset intrinsecus possibile, quia ad iSta tantum dicimus se extendi omni polunt iam Dei. Ergo et possibilis quoque alia Causa , aliud ens , quod illa posset esseere , et quod con- Sequenter esset Deo perfectius. Sed persectissimo, uti est Deus , nequit dari perfectius. Ergo Deus est Omnipotens , scilicet omnia , quae intriusucus sunt possibilia ,
su. Sed urgeamus magis. Ouodnam discrimen est in-
52쪽
Pura, In de Disinis ostr. ita penero fidier illa, quae virtute Divina jam ex istunt, antequam ex nihilo excitarentur, et caetera omnia, quae non exi Stunt, uec existent, Sed existere Possunt, quia in se nullam dicunt contradictionem ad existentiam' Nullum prosecto. Etenim illae erant substantiae finitae , et possibiles, ut Substantiae quoque possibiles , et in seipsis si uitae, sunt istae. Eccur ergo vis Divina quae ex nihilo potuit excitare illos , non poterit istas quoque excitare 2 Nun quid dicent Adversarii quod inter possibilia sunt etiam illa, quae sunt longe nobiliora , et Persectiora, quam quae creata fuere Sed meminerint, quod esse nobiles, et perfectas est vetuli acci deus respectu subblantiarum. Idcirco si potuit Deus creare substantias , nihil impedi-rct poterit Suam vir lutem major, aut minor accidentalis Substantiarum nobilitas, ei pursectio. Concludendum igitur etc. Obeetiones Persiarioriam .s3. Christus Matth. cap. XLVI. v. Is rogans Patrem, vit. Inter mi, si Possibile est, limus αἰ α mc cα-lim tale. Ergo ex Doctrina Christi non omnia erant Patri possibilia.
N. Christus considerandus est ut Deus, et ut horno. Ut Deus, bene sciebat, impossibile suisse , ut transii ut Calix passionis, et mortis Suae , quoniam sic erat in immutabili dici elo humanae Redemptiouis: idipsum scic-hat etiam ut homo ex virtute unionis hypostolicae cum Persona Divini Verbi; sed nihilominus ut homo voluit loqui , ut Sic ostenderet, quo dolore vero conficiebatur ex Sola cogitatione proxime suae acerbi SSimo paSSionis,
et mortis.s . C. Atqui ex laudatis Christi Verbis claro dedu-Citur , non omnia a Deo fieri posse , quae tuti tu Secus non pugilant. Ergo n. r. Prob. Verba clausulae, si Possibile est, saltem indicant dubitationem. Si ergo Chi b
53쪽
5si Disit. Theol. Lib. III. de Deo mo ete.
slus dubitabat, num per virtutem Divinam posset transire calix passionis, id quod nullam in se involvebat contradictionem, quomodo nos, qui respectu illius ignorantissimi sumus , absoluie dicere possumus , omnia prorsus a Deo fieri posse , quae intrinsecus non Pum
v. Verba clausulae etc. per se ut sonant indicant dubitationem, conc ; in mente Christi, et quo sensu i quebatur , necto. Ergo eic. nesso cons. Itaque Christus, iterum dico , et ut Deus , et ut homo , nedum Sci bat , quin imo videbat ut Deus in aeternitate, et ut ii mo in Divinitate, calicem transire non posse, quia nullo modo revocari poterat decretum humanae Redemptionis Per Suam mortem. Quinimo si ex parte Dei non datur futurum , sed omisia sunt in actu, Redemptor in actu videbat sui mortem, etsi ut homo actu illam non subiret. Sed idem in actu esse, et non esse implicat conmiradictionem. Ergo certissime sciebat Christus, calicem transire non posse. Sed nihilominus rogabat, ut animi sui dolorem ostenderet.
sS. Contra . Atqui ex laudato testimonio omnino de- dudicitur , non omnia in seipsis possibilia a Deo fieri Posse. Ergo etc. Prob. Quod Christus rogabat utiquo in se erat possibile. Sed ex datis responsionibus Christus non dubitabat, sed certissime sciebat, nulli inode id fieri Posse, quia ejus mors scripta erat in aeterno decreto humanae Redemptionis. Ergo non omnia, quae in seipsis sunt possibilia, a Deo fieri possunt , sed illa tantum , quae in aeternis decretis jam sunt Scripta. v. Utique concedimus , quin imo etiam defendimus , nec suspendi posse, quae in Dei decretis sunt, nec quae non sunt, fieri posse. Et ratio est, quia id intrinsecus repugnat cum Dei aeternitate, et mutabilitatis defectum iuillum induceret, ex quo nec in fiuitus quoque esset, uec perfectissimus. Et quidem pugnat cum aeternitale, quia cum per ipsam omnia sint in actu, simul Deus faceret,
54쪽
Pars IV. de Diuinis altr. in uenere 65
et non faceret quae sunt, et nota sunt in aeterno decreto. Et quia in hac hypotest mutaretur decretum, idcirco et Dei voluntas mularetur. Sed inu alio quia dicit amissionem alicujus, et acquisitionem alterius, conir dicit cum infinita perfectione, quae reposita est in Perpetuo, et constanti poSseMu omnium. Ergo omnino re pugnat , ut quae in aeterno deerelo noti sunt a Deo fiant, aut contra . Sed et maximiam quoque id induceret defectum, ut diximus, in Deum. Ergo quia luemur, Deum facere non posse, quae vel intrinSecuS repugnant,
vel aliquem in ipsum inducunt de socium (S. 8s et idcirco
luemur quoque, quod mutari non possunt illius aeterna decreta. Et hoc est, quod Scholastici distinquenies in Deo potentiam ordinariam, et extraordinariam, cum illa dicunt, Deum facere non posse quae facere nou decrevit, et cum ista, quam nos dicimus rex, nostrum modum couitandi , facere posse omnia , quae non Sunt vera contradictoria. Et recte quidem. Etenim cum nullum discrimen sit inter creationem substantiarum et quae Sunt, et quae non Sunt in Dei Decreto, jure meril aSSerimus , omnes a Deo creari Posse , et eo vel magis, quia omnino ignoramus quae Sunt, Vel nou Sunt, in tali Decreto.sG. C. Atqui multissima revera sunt, quae licet in se nullam habeant repugnantiam ad esse, tamen a Deo . creari non possunt. Ergo etc. Prob. Quantumvis fingatur Deus potens , non potest tamen numero vere infinito creare substantias , nec quas sinitas creavit infinitis persectionibus ornare. Ergo nonnisi res et numero,
et perfectionibus finitas potest creare. Sed quocumque sinito alia semper, et Semper perfectiora possibilia sunt. Ergo multissima etc. v. Ex adducto argumento , quod totum, et utraque munu Concedimus adversariis , nil aliud sequitur , nisi quod nusquam exhauriri potest Omnipotentia Dei, non
vero quod aliquid sit intrinsecus possibile, quod Deus
55쪽
so visit. Theol. Lib. III. i da Dei I Uno eis. essicere nequeat. Et quidem ex quo intrinsecus repugnat dari plura entia persectissima et iusinita (S II, et seq. ,
nequit Deus emcere res vel numero, vel perfectionibus revera insiuilas, et perfectissimas, ita ut si a Sua actione desistens concipiatur , jam existerent res vel numero infinitae , vel natura perfectissimae et nequit , inquam , Deus hoc essicere. Ergo ne Omnipotens non est y Ergone Sequeretur , quod aliquid esset, quod Deus neu possetessicere 2 Absit iam blasphema illatio. OmnipotenS est, quia exhauriri non potest sua polentia; quia Semper atque,Semper plura, majora, et nobiliora essicero potest, quin unquam ad ullimum terminum deveniri, Possit. Omnia Sua Subsunt potestate, quia omnia et quaecumque vossibilia semper, atque semper excogitari Possulit , omannibus, et semper ( potentia extraordinaria , Sive S cundum nostrum modum cogitandi Deus existeni iam largiri potest. Paucis verbis. Omnipotentia Dei essicere potest quidquid intrinsecus non repugnat. Sed repugnant plura entia ius nila, et perfectissima. Ergo nequit Deus haec elIicero. Sed quia item repugnat ut exhauriatur Sua Potentia quod verum etiam est , quod sine excepi idne essicere potest quaecumque sinita, quae intrinsecus uourepugnant, quia omnia ipsi sunt uoque possibilia. Ergo Omnipotens Est, s . Quae asterri solent contra nostrum thesim de mendaciis , Et pecea iis , quae , nequit Deus efficere , quia perridicula prorsus sunt, ideo pudet asterre. Et id quidem non solum, quia omnia haec sunt maximae imperfectiones, et defectus , et est absurdum eadem in Deo cogitare et sed etiam, quia revera sunt patentia Couiram dictoria. Etenim si Deus est ipsa veritas per eSSeutiam quomodo mentiri poterit Z si peccatum est actio, aut omissio, contra legem , Sive aeternam Dei voluntatem , quomodo Deus, cui omnia sunt in actu, poterit velle, But agere contra quod actu vult , et agit Z
OB. Ex demonstratis, veluti pro corollario, legitii me
56쪽
Pura IV. do Diuinis olfr. in penero ST deducitur , Deum semper , sensu quo diximus, et alii
dicunt ex polentia extraordinaria , POSSe plura , in a j . ra , et Persectiora ellicere. Etenim cum nonnisi finita esse possint ipsius opera, et omni sinito majus Semper,
et perfectius possibile sit; et Deus omni possibili dare possit existentiam , evidentissime inde Sequitur, ut nunquam exhauriri possit Dei polentia , et ut ipse non potuerit , nec possit aliquod opus ita perfectum evicere( potentia extraordinaria ) , ut aliud semper atque semper perfectius non sit possibile. Ex hac evidenti veri late totum ruit Leibnitii systema de optimisino. Sed lamen non abs re ducimus de eodem aliqua verba facere.ss. Itaque Leibnitius ulique de rebus philosophicis
optime meritus , ut a Deo impias removeret nonnuli rum blasphemias, qui de mutidi. impersectione conque rebantur , rogatus a Regina Borrussiae seriptum edidit, quo oppositum , forsan Deo magis injuriosum , Propugnavit errorem. Quippe metaphysicis argumentis tolus fuit in demostrando Mundum persectissimum , et optimum , vel saltem adeo honum et perfectum , ut melior alter , et perfectior inter possibiles dari non possit, nec a Deo creari. Praecipuae rationes , quibus Suum opus consecisse existimavit Leibnitius, huc omnes redeunt. Deus est Optimus; Sapientissimus , Prudenti Simus , et Omnipotens. Sed omnis agens agit juxta sui naturam. Ergo si optimus et Prudentissimus est Deus, meliora , et perfectiora inter possibilia seligere debuit Sed est etiam Sapientissimus , ut inveni ab opportuna media , et Omnipotens ut ponat. Ergo nonnisi optimos et persectissimus est mundus inter caeteros omnes HS sibi l . Ioo. Ut appareat quam male in hoc negotio hujusmodi rationes confecerit Clarissimus vir, notandum ,
quod duplici ratione considerari potest persectio mundi, scilicet quoad sui naturam , et quoad finem , cui destinatus fuit. Quoad illud , dicere mundum persectissi-
57쪽
58 Insti . Theol. Lib. III. de Deo ino etc.
mum idem est ac manifeste illudere, et contra in limum sensum loqui. Etenim finitus ipse est non solum numero suorum individuorum , sed virtute quoque, et perfectione eorumdem. Ecquis comprehendere poterit
quot alia entia , praesertim simplicia , et intelligentia sunt possibilia 2 Ecquis cognoscere quam altiora esse possent illorum ingenia , efficaciores vires , nobiliores virtutes*ior . Quoad alterum , scilicet sinem, cui Mundus a Deo destinistus est, qui procul dubio fuit manifestatio Suae gloriae , et comunicatio suae bonitatis , si Leibuitius hunc finem intelligit modo determinato , et finito, utique verum dicit , et uos quoque hoc in Se usu mundum dicimus perfectissimum. Etenim cum Sapientissimus Sit Deus , ut opportuna , et efficacia media iuvenire potuerit, et Omnipotens ut adhibuerit, nulli modefieri potest, ut mundus perfectissime non respondeat
Dei sint , dummodo tamen finitus ille sit, et determinatus. Quod si Leibnitius hanc finalem perseetionem intelligit absolutam , ita ut mundus iste omni meliori modo ostendat Dei gloriam , et participalionem Suae ho-nitalis, et quod nullus alier esse possit, qui perfectiori modo, et majoribus gradibus id essicere possit, oppido
ipse a veritate aberrat. Et quidem si omui finito semis Per, atque Semper majuS, et perfectius possibile est, semper quoque sublimiora ingenia esse poterunt, quae melius cognoscerent Dei perfectiones , et quibus Deus majorem semper impertiri posset suam bonitatem. Con- cludendum igitur , falsum prorsus , et erroneum ESSE
Leibnitii optimismum. io a. Quinimo ex dictis sequitur etiam , quod repugnat, Deum posse alium mundum adeo Perfectum creare, ut alium persectiorem essicere non possit. Et propterea vana est Leibnitii argumentatio ex Dei prudentia , et ex ratione suffcienti , ex quibus inferre conatur, Deum in creando eligere debuisse mundum persectiorem inter omnes possibiles.
58쪽
DE Dividiis ATTRIBUTIS IN SPECTE , SEU QUAE POTITUS RESPiCIUNT RES CREATAS.
Tria nobis in hac quinta parte proponimus examinanda , scilicet Dei scientiam , voluntatem , et Provia dentiam. Itaque Sit.
De Seientis Dei. io3. Duplici aspectu considerari solet scientia Dei, et quoad seipsum , et quoad res extra se. Primo RS-ctu quaeri solet num Deus seipsum comprehendat , et cujus nature sit ejus scientia : In secundo , quomodo cognoscit res praesentes , futuras , et possibiles, et tandem quid sit Dei praescientia, et num destruat humanam libertatem. Sit ergo
Deus Perfecte seipsum co oscit, et comprehendit.
ro . Apostolus in priori Epistola ad Corinth. cap.
II. v. io . ait. Nobis ctutem revelavit Deus per viritum suum et Spiritus enim Omnis scrutαtur , etium Prostinda Dei. Ergo etc. Etsi non desint alia testimonia Seripturarum , ut Mali. XI. v. II. Nemo novit Filium, nisinter: neque Putrem quis novit nisi Filius. Et Ioan . Cap. X. v. S. Sicut novit me Pater, et ello cOσnosco
ntrem e quia tamen nullimode videtur dubitari posse de hac veritate , idcirco praetermittimus uua cum num
59쪽
6o Instit. Theol. Lib. m. de Deo ino ele.
elori late sanctorum Patrum , sic naturali ratione brevi.
ioci. Iam supra demonstravimus , et vindicavimus , Deum esse perfectissimum , et quidem in omni genere perfectionum. Sed cognitio , Scientia , Sapieulia est essentialis persectio et Ergo Deus est absolute infinitus in omni genere cognitionum , scientiarum , et sapicntiae. Sed cognitio, Scientia , et Sapientia Dei quoad termi-Dum ejus ex ira se , est finita , et iiiiii lata , quia sinitae, et limitatae sunt creaturae, quae sunt extra Deum. Ergo ut infinita sit cognitio Dei debet perfecte cognoscere , et comprehendere seipsum .i . Quod unum objici solet contra hanc thesim, illud est: nimirum , quod repugnat , ut ens infinitum , uti est Deus, ullo modo possit comprehendi , quoniam comprehensio dicit finem , et limites. Sed insipienter prorsus id opponitur. Etenim nihil magis verum, quam quod facultas cognoscens , et comprehendens Sit proportionata , et juxta naturam rei , quae debet cognosci , et comprehendi , nec illa in serior . Sed facultas cogno scendi in Deo est infinita aeque ac ipsius Natura. Ergo et c. Et id eo vel magis est verum , quod in Deo uouest distinctio , sed quae altributa nos mente distinguimus , omnia in Deo sunt unum et idem. Ergo Scientia, Fatura , et Essentia Dei, sunt unus , et idem Deus. Ergo sicut lumen alio lumine non indiget , ut videatur , sed totum ipsum per Se videtur , ita Natura , et Essentia Dei tota cognoscitur, et comprehenditur a seipsa , Sive a Sua scientia. Sed cujus naturae dicenda est infinita Dei cognitio , et Scientia Z Quid eum illa profundissimae tenebrae vostrae meutis , ut cognoscere quaeramus 2 Sod nihilominus sit.
60쪽
Dei Coquitio , et Scientiet non est per mliscimium.
io . Prob. Deus, quia perfectissimus omni genere persectionum ( S 5 , necessario cognitionem , et Scientioni huhet persectissimam. Sed cognitio, et seientia perrui iocinium dicit impersectionem. Ergo ei c. Prob. min. Ratiocinatio est actio , qua ex veritate duorum judiciorum unam ideam communem habentium, veritas deducitur tertii judicii , quod esturniatur ex id eis peculiaribus illorum judiciorum. Ergo ratiocinatio supponit vel
ignotam , vel saltem non certam cognitionem istius judicii ierlii; et idcireo dicit imperfectionem. Sed Deus omnia PerseelisSi me cognoscit, secus infinita non esset ipsius Scientia ei cognitio. Ergo Dei eognitio et c. io8. Dices : Scientia communiter definitur per habitum , seu promptitudinem , demonstrandi quae asseruntur. Ergo vel in Deo non est Scientia proprie dicta, vel est per ratiociuium . Vana prorsus, et perridicula objectioi Allata scien-liae definitio convenit scientiae hominum, qui paullatim nuge ut num crum Suarum cognitionum ope lati qui dissimi luminis rationis, non vero scientiae Dei, qui unico obtutu , si ita loqui fas est , omnia perfectissime videt , non vero arguit , res , cauSas , et estuctuS omnes. Immutabilis est Deus: Ergo nihil de novo potest acquir re. Persectissimus est et ergo nequit augeri ejus scietitia, et cognitio. aeternus est et Ergo omnes cognitiones ipsi sunt in actu. Cognoscit esseelus omnes in suis causis et ergo vidit, non arguit ex comparatione duarum idearum cum tertia , ex qua habetur ratiocinium. ios. Hic quoque quaerunt Theologi, quomodo cogno- Scit Deus res praesentes , futuras , Et mere possibilus: