장음표시 사용
81쪽
82 Insiit. Theol. Lib. III. de Deo ratio etc.
quia bonus per essentiam, necessario suam honi talem dic fundit in suas creaturas. Sed necessario, et determinato modo agere excludit omitem liherialem, et dicit inter . num principium cogens. Ergo Deus liber non est. v. Et quidem ad primum dicimus. Utique quia neternus est Deus omnia illi sunt in actu, et idcirco quae vult, vult, et colitra , secus idem Simul esset , et none,set. Sed quaesο , cur vult , quae vult , et contra 2
Nunquid ex quo aliquod cogens principium in seipso
agnoscit, aut exturius, a quo ad voletidum, vel nolendum Decessario doterminatur 2 Et illud, et istud eam- dein dicunt contradictionem. Etenim cum Deus Sit a se, ipse ex se est omne quod est; Ergo si in se haberet principium cogens, a Seipso cogeretur, quod contradictorium est. Sed ab ipso sunt omnia, quae in universo extra ipsum Pxistulit : ergo, B Sei PSO etiam cogeretur, Si ex le-lius cogens principium excogituri velit. Ergo, etsi dii in vult, neceSsario vult, quia in meu a Se Tuli , liberrimuvelle dicendus est. Liberrime, dixi, quia si liberi di-x ur nos ex quo a uobis volumus, etsi et interius a
physica dispositione, et exierius ab Dbjectis, impellimur,
liberrimus est Deus, qui seipsu in Solum cognoscit Proprincipio suarum actionum. Sed ut exemplo magis appareat sol lucia adversariorum, quaeso et Nunquid homo ex quo dum vult, necessario vult, liber non erit J Quia libere deierminatur ad voleiadum, et non coactus ab aliqua interiore, aut exteriore causa, liber ipse est: et tamen postquam libere se determinavit , necessario ipse vult, quod vuli, quia Secus idem Simul esset , et non esset. Sed Deo omnia sunt in actu, 'neque ulla auleCE-dens determinatio procedit exercitium Suae determinationis. Ergo liberrimus est, etsi dum vult nοn possit nollU. Ad a. dico , quod revera Deus , quia essentialiter bonus est malum per Se, et directe non potest velle.
Sed uua quid non liber homo, quia velle non potest
82쪽
Pura V. de Dissinis olfr. in vecte etc. 83 malum sub specie muli repraesentatum Z Est itaque liberrimus Deus in exercitio voluntalis benefaciendi , et buidem quoad modum , ei quoad objecta , quibus Sua beneficia imperitur. Nec dicant adversnrii, quod positive
volens Deus aeternnm mortem reproborum, vult revera
illorum mala. Ei enim supra prop. XIV S ia . demonstratum ut vindicatum est, Deum volu ulule antecedetilis incere velle omnes gulvos fieri. et omnibus propterea nece,saria inedia coutulisse. Unde si reprobi ueterna morte damtiantur , dum natio est v sei PSis , quoniam ambutuntur libero arbitrio, quod dulum suerist ud salutem. Sed Deus tumen illos positive damnat . Utique: sed voluit contru suam inclinationem , et u sua intemerata jus ilia , quae aequae huc bouitas , est sui essentialeailribulum .i 6. m. contra Secundam partem. Prae omnibus libertatis speciebus nobilior e,t illa indisserentiae, et eo vel magis, quod ab eadem procedit libertas volendi , et uolendi, et volendi etiam oppositum. Ergo si liberrimus est Deus, maxime, et iusiuile magis, quam nos, habet libertalem indisserentiae. N. Et si libertas iudisserentiae rospectu hominum nobilior forsan habenda Sit, praesertim quia ub ipsa peridet illa contrarietatis, ut contradictionis; attamen, quia ut diximus S i defectum supponit ignoruntiau, et Donomnimodam cognitionem omnium retuli uum, quas nobiseum habent objectu , quae in nostru muli tu reprae seu tantur, ideo om uiuo i ejicienda e,t a Deo, qui omni- Scius est, et cuiacia vctu Porsectissime cogno, cit.
De ProPidentia Dei. i. . De Dei providentia dispuluillos, duplici modo illa in xonsideruri posse dicimus, respectu scilicet labi , et
83쪽
8a sistit. Theol. Lib. III. de Deo mo etc. respectu crea turarum. Priori modo accepta definitur a Boelio. AE terna ratio in summo Princisee (Deo constitvια, qua etinctet disponit. Posteriori modo de si uiri potest per ordinem , quo res a Deo diriguntur ad determinatum fi . nom. Duplex vero a Theologis dis linguitur finis , cui Duus suas deSliuavit creaturas, felicitas scilicet terrena, et aeterna, naturalis uua , et Supernaturalis ultura .r 8. Hic magna agitur quaestio, et quidem primo, mim ud cunctas oui uiuo creaturas extendulur Dei providentia, et num aeque provideat Deus omnibus, an vero peculiari modo hominibus. Fateor libenter , quod superstua Prorbus utraque quaesito mihi videtur. Etenim si omnia Deo su ut in uctu , actu quoque omnia ipSe creat, et omnia Sunt , respectu Sui , eodem modo, quo creat, scilicet juxta suam voluntatem Semper ac uulem; et Conseque uter juxta sinem , cui omnia actu semper Addicii. Ergo unaquaeque res Sui itui necessario reSpoudet. Ergo Dei Provvid euita necessario respicit omnia , et qui dein juxta sinem proprium cujusque. Ergo si uou idem, Sed varius , est si uis, cui Suas Creaturas Deus destiuat, sive( rectius actu destinat, varius quoque eSt modus prinvidentiae. Nobilior est finis hominum , quin imo sinis omnium si uium, quoniam hominibus cominis,um eSi manifestare Dei glorium, et caeterae res Sunt tantummodo inedia , quibus admiramur Dei polentiam , Sapientiam , et bonitatem. Ergo proportionatu quoque esse debet Dei Providentia erga nos homines. Item duplex est si uis h minis , terrena scilicet felicitas , et aeterna. Ergo duplex quoque peculiaris Dei providentia.Tandem imperscrui: bili . vi cano, et prodigio Suae Sapientiae, et bonitatis vult Deus, ut assequamur aeternam solicitatem per liberum arbitrium sub auxilio gratiae : eu ergo imperscru tubit is propterea, et singularissima in nos sua providentia, de qua coram, cum brevem instituemus Sermonem de MFsterio praedia si inalioui S.
i s. Ex diciis soluta apparet quaevis quaestio de di-
84쪽
Pars V de Diiunis ottr. in vecte etc. ' 8Svina Providentia. Sed ne omnino recedamus a caeteris Theologis . el quia non defuerunt , neque desunt , qui, etsi imperite admodum , quoniam contradictoria loquuntur , omnem Dei negant providentiam, et Iann pauci no- Sirae ae lali S sunt , qui parvo philosophico pulvere conspersi , quasi indignam, aut etiam Deo laboriosam praedicant curam rerum hujus mundi ; idcirco sit sequetis desidea
Perseelissime Proiades Deus omnibus , et quidem
juaetre nctitiriam cuDSque rei.i So. Prob. i. Ex scriptura . Sapientiae cap. XII. v. 33. lsgi inus. Non enim est cilius Detis quαm tu, cui cum est de omnibus. Et cap. XIV. v. 3. Πα αtilem, re ter , Providentiα σugernαt. Et cap. VIII. v. i. Attinstitemo G sne usque iad finem fortiter, et di onit Omnis suα-viter. Item Proverb. cap. XVI. v. l. legimus. fmbriis est ianimiam Pria cirrare, et Domini stubernαre linσααm. et v. s. Cor hominis disponit vlam suom, sed Domini est diristere uressus ejus. et v. 33. Sortes mittuntur in sinum,gea ct Domino temperansuo. Tandem in Psal. CXVIII. v. ss. ScriPliam est. Ordinctiione trici Persevemt dies: quoniam omnici seresunt tibi. Quid clarius i Ergo ex Scri-Piura constat , quod perfectissime Deus et c.
cii Pai res , quorum , brevitalis causa , unum , vel Blterum usserimus Ambrosium, et Augustinum. Itaque Ambrosius lib. t. de oss. cap. XIII. ita subliliter ratiocinatur. Vuis operator neqlistat operis sui cummy ouis de- Serrat , et desimacti, quod ipse condendum Ptilavit Z Si injurict eεl ressere , nonne mesor injtiris fecisSe, et non cum
rare I Cum aliquid non fecisse, nulla injuεtitia sit, non
85쪽
86 Instit. Theol. Lib. III. de Deo mo ete. rare quod feceris , 5ummct inclementici. Augustinus autem, lib. do utilitate credendi cap. XVI. scribit. Si Dei Providentis non Prcesset rebus humcinis , nihil est de Re-liuione εαliassendum.1Su. Prob. Tundem theologica ratione. Nomine providentiae intelligitur aeterna ratio , qua Deus cuncta ad
delerini natum sinem disponit ( i et Iluc posita desini
tione, Sic argumentum ur. Deus perlectissime providet omnibus etc. si perfectissime disponit , et regii omnia , et quidem juxta nu uram cujusque. Sed id non solum verum est , sed etiam repugnat oppositum. Et quidem respectu Dei , ut pluries diximus, non datur successio. Ergo creare , regere , gubernare , et praebere rebus media necessaria , quibus determinato fini respondeant, Uxparte Dei unicus est actus. Ergo Si repugnat, Dirum Summe intelligentem agere sine sine ; et si nequidem suspicari potest , ut qui vult sinem , non adhibeat quoque
media , dum potest , omnino quoque repugnat, ut dum Deus creat, in hoc ipso actu non includuntur media pro- Portionata , et opportuna ad sinem et Et propterea dicendum , quod repugnat quoque, Deum non providere per- seclissime cunctis erca iuris. Sed et id etiam juxta naturam cujuscumque. Eleuim si quaevis res est juxta voluntatem Dei , et Deus persectissime providet cunctis , perfectissime quoque providet iuxta naturam omnin m. i53. Ex dictis sequitur, quod omnia persectissime r spondent unumquodque suo sint peculiari. Id quoad res
materiales , quue ad ordinem ni iurulem perlinent a nemine opinor sevocari posse in dubium, quamvis ob nostrum ignorantiam mundani ordinis res saepe videmus Praeter ordinum. Dubium videtur promoveri POSSE reSPectu ordinis supernaturalis: nam Saepissime homine, non
respondent sint, qui est ipsorum aeterna si licitas, ob defectum bonorum operum. Sed meminerimus , quod sinis iste in Dei voluntate non est absolutus , Aud Sub- ordinatus quoque libero hominum arbitrio ex quo sa-
86쪽
Pars V. de Disinis olim in vestia ete. 8Tctum est , ut ex parte nostra duplicem distinximus Dei
voluntatem , antecedentem Salvandi omuos, et Subsequentem salva udi Solos praedestiualos ( S. i asi. c L seq. yillos scilicet qui sub auxilio gratiae recte sua libertate uluntur. Ergo in lioe ordiue multo magis resplendet Dei Provide ulta , quoniam ejusmodi curam habet de veterna nostra Sulule , ut quasi a nobis illam assequi possimus ,
quia omnibus simul suam gratiam imperlitur. Cacterurn Si ex voluntate Dei sine in buuc homo assequi debet cum Sua Coo PCrvlione , Semper verum est, quod ordo iste supernaturalis servatur juxta voluntatem Dei, et quod Deus Persectissime providet cunctis juxta natura in cujusqne. Soliuntur nonnullae objectiones.lS . Plura objici solent ab adversariis. Verum quia etincla Solula remanent ex eo quod in Deo nulla datur SucceSSio , et propterea creatio , Conservatio, coucursus et c. omnia in Deo sunt unus et idem actus, idcirco pauca lanium seligimus. Et quidem I. dicunt. Indignum prorsus videtur inducere in sinitam Dei Majestatum ad innum mera vilia , et foeda , quae in mundo observantur. Qua de causa Apostolus in i . ad Corinth. cap. IX. v. s. ail. Numquid de bobus eum est Deo Z II. Si ad essusionem suu e boni latis , PraeSertim erga homines, Deus mundum creavit, cur tot noxia hominibus ipsis conspiciuntur Z Ergo sine consilio ista omnia Deus creavit, nisi illius ho-uilvium destruere velimus et et propterea dicendum quod nullam illorum curam deinceps exercet. Tandem : Si Deus ad aeternam felicitatem assequendam destinavit homines , quomodo tot ex illis pcreuut 8 Nunquid nescivit opportuna . et efficacia mcdia invenire ' aut inventa non valet adhibere Z Impium utrumque . Ergo dicendum quod curam non habet omnium.
s. Ad singula. Et quidem ad primum , quod perridiculum prorsus est, dicimus, quod si indignum non est
87쪽
8s Iunii. Theol. Lib. III. G Deo lino est.
eteare, quae vilia adversarii dicunt, neque indignum quoque erit eadem conservare , et quidem in eo si alia, proqito creavit , et cui destinavit , praesertim cum creare, conservare, et regere in Deo sitit uiurg, tet id om actus. Si ergo, ut videntur adversarii concedere , a Deo suerunt creata , omnia pariter ab ipsci conservari juxta naturam cujusque , opus est consi eantur. Nec Pauli veris ha in confirmationem allata ullo modo faciunt nil rem sensus enim Panti est, gnod de imbus . et caeteria etiani bestiis non eamdem cura in habet Deus. qnam ba-hei de homine , quoniam homo proprie est objecium Divinae bonitatis , accidentulis gloriac Dei, caetera autem cuncta homini inserviunt, ut media, quibus dupli ei Dolsini respondere possit. Ergo allata Panti verba favent pratius , quam officiunt nostrae thesi, in qua tuemur Deum persectissime providere omnibus, sed juxta naturam Cujus sile. Ad secundum respondemus, quod omnia sunt hona, quoniam omnia respondent sui , cui a Deo destinata sunt. Quod si sitis invertatur et aut reburum abutatur homo , tunc non desectus providentiae in Deo , sed potius in homine arguenda evi malitia. Non insciamus quod
saepe contra voluntatem hominum , ct etiam pene tereulpam illorum , multa eisdcm accidunt, sed istu sunt mala physica, quae iuvent vero bono, quod est morale , cui Deus hominex destinavit , ad nssoquendam sci- Iicet aeternam felicitatem, quoties, iit par est, volun sali Dei suam conformani. Cauiorum ut in ineti in physica demonstravimus, mala physica necessario comi latitur , ei sequuntur naturam sinitam hominum.
Ad postremum dicimus, quod quia plures pereunt , idcirco luce clarior patet in sint in sapientia Dei, et maxima illius providen lin erga homines. Etenim cum ipso
solus sit causa omnium bonorum , novit etiam inveniremedium , quo qua i propriis meritis digni estici possimus aeternae gloriae: scilicet inestabili sua bonitate do-
88쪽
nare nos voluit libero arbitrio , quo recte ulcntes sub auxilio gratiae aeternis perfrueremur gaudiis. En summa ianitas , en infinita Sapientia , en vera et mallime peculiaris providentia erga homines. Sed possunt tanto bono homines abuti. Quid inde Z Cujus culpa ' Nunquid non bynus, non providus , non misericors etiam Dominus , qui pecuniam servo dedit , ut quae vitae sunt necesSaria emat , Si servus contra emat gladium , quo seipsum interficiat 2 Concludendum igitur, quod eo magis resplendi i Dei peculiaris providentia erga homines, ex quo mulli pereunt , quia inextimabili dono libertalis abutuntur.
55. Prae omnibus , quae in theologica facultate pedilraetantur , non exceptis ipsis mysteriis, quae sunt fundamenta nostrae sanctissimae Religionis , ex communi Tli ologorum sententia, obscurissimum semper visum est musterium humanae Praedestinationis. At persequens ego, sed maxima brevitate, haetenus servatum systema , quid mihi de hoc mysterio magis consentaneum videatur scripturae , patribus , ac theologicae rationi, libentissime aperiam , Postquam exposuerim Theologorum sententias. Sententiae Theolossorum circa II sterium Praedestiniationis. 56. Praedestiuatio , quae juxta voeabuli vim signiscat anticipalam ex parte Dei destinationem hominum ad aeternam gloriam, et etiam ad aeternas poenas (Communius tamen accipitur tantum in bonam partem ): et hoc in sensu definitur ab Augustino lib. de Dono perseverantiae cap. XIV. Prae3cientis, et Preparatio beneflcio-
89쪽
2o Inatu. TheoI. Lib. III. de Deo mo ete. rvm Dei, quibus certissime liberuntur qtilatimque Geran
5 . Sed exponamus varias sententias, quae originem ducere videntur ex allata Augustini definitione. Ita tuo Thomistae , et Augusti sienses conteudunt, Praedestinationem (ad gloriam, num ad poenas dicitur reprobatio
esse omnino gratuitam, et independenter a meritis. Et quidem vocabulum praescientiae accipiunt Pro praescientia Dei absoluta , quae pendet ex uisicaci decreto. Uudo dicit Bellarminus libro secundo de gratia, et libero arbitrio cap IV. Deus praescit quibus inodiis infallibiliter certi homines salvari possint, et vult ea media Prae, Parare. Alii contra, Praesertim Scholistae, de seniunt Praedestinationem ex Praevisione, et intuitu meritorum , nempe ex operibus bonis saetis sub auxilio gratiae. 58. Ut utrumque systema clarius et .it, Thomistae, et Angustinienses dicunt, quod post MCio peccatum Deus certum quemdam electorum numerum gratis discrevit ex communi , et perdita humani generis massa, et illos ah solute, ct efficaciter praedestinavit ad gloriam et propterea illis ossicacia media Praeparavit, quibus certissime salvantur. Id quidem post Adae peccatum; nam Augu-glinienses pro statu innocentiae tuentur praedestinationem ex Praescientia meritorum. Utrique tamen Thom istae, et Augustinienses, ut Adversariorum jacula vitare, et repellere possint, duplicem distingunt praedestinationis ordinem, intentionis scilicet, et execulionis. Ordo intentionis , dicunt, est ex parte Dei , quia aeterno suo decreto quos
sibi pladuit ad gratiam , et indo ad gloriam destinavit.
Ordo autem executionis est ex Parte hominum, qui praedestinantur.
5s. Ejusdem sententiae videntur Theologi Loyolitae. Etsi enim non rejecerint scientiam mediam , tamen quia gratiae efficaciam reposuerunt in auxiliorum congruitate, quam videt Deus per scientiam mediam, ideo docent ex absoluto Dei beneplacito conferri gratiam congruam, vel
90쪽
Pars N. de Dimie. Praedest. Miste flincongruam, et propterea necessario labuntur in systema gratuitae praedestinationis. 6o. Sed nimis durum huiusmodi systema gratuitae praedestinationis videtus multis, maxime Scοtistis, Propterea quod maximam dissidentiam inducit in animos hominum, quod ita nihil a sepsis, sed absolute a solo Deo pendet nostra salus aeterna. Et quia etiam contra Script ram videtur asserere Deum independenter a nostra Eooperatione ad suam gratiam, seu independenter a meritis, aliquos destinasse ad gloriam, et alios non sic; idcirco aliud amplexi sunt systema , scilicet Praedestinationem ad gloriam ex Praevisio no meritorum. 6 . Verum quia, ut multis videtur, utrumque expositum systema in extrinsecabilibus plenum est dissicultatibus maxime ex Sacris Scripturis, idcirco Ambrosius Catharinus sane gheologus insignis ex Schola Thomistarum tertium excogitavit systema praedestinationis. Itaque docet, in negotio Praedestinationis duos distingui debere ordines hominum , qui salvantur , alterum illorum , qui peculiari modo a Deo eliguntur , et a Deo ad magnam , et insignem sanctitatem vocantur independenter a praevisione meritorum , et alterum illorum qui secundum ordinarias providentiae leges salvantar. Ergo Per Catharinum pro nonnullis admittenda est praedestinatio gratuita , pro reliquis aulem ex praevisione meritorum. Iline dicit Dei param Virginem , et Apostolos , et multos Sanctos praeclaribus virtutibus ornatos pertinere ad illam ,
caeteros ad istam. 62. Antenquam de hoc tanto negotio nostra aperiatur Sententia , videndum, quos errores vitari oportet. Itaque Primo vitanda est haeresis Basilidis , Valentini, et
Manichaeorum , qui duo asserebant genera animarum , alterum illarum , quae naturaliter sunt bonae , et Propterea naturaliter praedestinatae , et alterum illarum , quae naturaliter malae sunt, et ideo naturaliter rejectae.