장음표시 사용
161쪽
eessario ad id, quod magis delectat sese deteria minare , est quod ipse asserit in suis confessionum libris, scilicet aliquando ea non fecisse ,
ad quae multo vehementiori appetitu inclinabatur . Non faciebatn id , quod in eo arabiu fati mihi m Is plaeebae. Lib. I. cap. 3. q. II. Quicumque celebris auctoritatis in obj ctione allatae sensus sit , certum est textum hune, cui systema quoddam ab ecclesia proscriptum, atque anathemate damnatum totum innititur , non significare , humanam voluntatem semper necessario praedominantes suas inclinationes sequi: sensus enim intimus, ratio, ipse huius textus auctor , in fallibilis ecclesiae tum collectae, tum dispersiae auctoritas oppositum nos docent , nobisque testantur sarir).
III. Textus, de quo quaestio , cuius sensus valde ambiguus', & obscurus est, nihil aliud
significare videtur , nisi actus nostros externos liberam voluntatis nostrae determinationem necessario sequi. Actus hi externi, nobis, si omnia considerentur , jucundiores censentur . quam eorum oppositi , vel eorum omissio r sese enim voluntas nostra libere determinat ad eos praferendos suis oppositis, aut eorum omissioni; ad eorum existentiam potius quam eorum omisinsonem, aut oppostorum existentiam volendam. Libera haec pratatio , libera haec determinatio, a qua actus externus necessario procedit εipsa multo vero smiliter est illud , Ωuod magis delecta ν, de quo hic sermo . Porro hoc in
actu hoe externo, libere suo opposito , vel suae omissioni praelato necessitatem tantu in liberum nostrum arbitrium consequentem indicat. IV. Si vero hic idem textus aliquam respieit ex internis nostris determinationibus, cerritum est , eas tantum respicere possis , quae in- deliberatae sunt, quae animadversionem praece dunt , & a spontaneis motibus enascuntur .
Tunc vero scholastica illa omnibus nota distinctio
162쪽
FALsAE IDEM DE QUIBUSDAM SACR RVM LIBRORUM ET SANCTOR PATRUM LOCUTIONIBUS.
OBIECTIO XII. Qua mylurimae ex si
, rasis literis, ae praesertim ex Epistolis Divi Pa li , tum ex Sanctorum patrum , ac praesertim Augustini operibus fato faventes , de libertati insensae loeutiones proferri possunt . Non it que, ut contenditur, certum est, humanam Iibertatem esse praecipuum catholicae fidei dogma. RESPONSIO. Certissimum est, libem in hominis arbitrium semper fuisse praecipuum fides dogma tum Hebraeorum, tum Christianorum , qui insipiratorum caelitus voluminum auctorita isti innitebantur et ut nobis plenissime verbum Dei scriptum , At traditum testatur . Omnia , ct in sacris litteris , dc in Sanctorum patrum operibus liberum hominis arbitrium praedicant,
, quaere si vel in scripturis, vel in sanctis patribus occurrant aliquae loeutiones aquἰvoca ,
quae universali ipsorum doctrinae oppositae viis deantur, hae explicandae, dc ad veram signifieationem adducendae sunt ex innumeris aliis ocutionibus claris , atque perspicula , quae O. mnem de vera scripturae , dc patrum doctrina dubitationem adimunt . Ut vero omnes cavillationes praecaveantur, quae in liberum arbitrium seri possent ex locutionibus hisce perperam intellectis, satis erit tria de patrum doctrina haein re animadvertre.
I. Originale peccatum ex sacrorum librorum Ec sanctorum patrum doctrina ita com eupiscem
rium ab Moum sensibile, & ad sensibilem v
163쪽
Iuptatem in nobis auxit . ut in hoe flam is tu a lapsa , εν depravata in plurimis circum stantiis impossibile nobis fit bonum praeceptum operari L ct mesum vetitum vitare sine supe naturaeis gratiae auxilio. Atqui de hac absoluta gratia supernaturalia necessitata, de Lac praecepta omnia servandi im- nossbilitate sine gratiae supernaturalis auxilio in statu naturas lapsae , & depravatae loquuntur sancti Patres perniciosos Pelagii , dc. asse clarum errores impugnantes II s). At enimvero absolutam in statu. naturae IJ-psae gratias supernaturalis necessitate tax asserere, non sane est libertatem destruere , aut fatum, admittere is Exempli gratia ,. quum Divus Augustinus ait,3damiam liberal a litrio Necantem, res. i ἀ- pardidissa , uberum arbitri- , docet Sanctus Doctor Pelagii discipulos , primum humani generis parentem libero. suo arbitrio peccantem sibi , & posteris primitivam illam , qua mihinebat facultatem in saeu innocentia, ct ,τι stitia originalia, bonum iaciendi, & malum vitandi solis naturae suae tunc persectioris viri si amisisse: postea vero humanam voluntatem Origi nati peccato vitiatam, allue corruptam gratiae
caelestis medela, & auxilio absolute indiguisse,
ut veram saeuitatem, plenam , atque. compi tam haberet bonum operandi, quo mereretur,
ct malum vitandi , ad quod pravis inclinationibus vehementer trahitur ca . II, , a Ωuao Me , is qua fueriώs ab auere
164쪽
164 TLaoria an Ima humana. II. Sancti Patres , qui non praevidebant so- re, ut nonnulli suis locutionibus abuterentur , aliquando magnam dissicultatem neeessitatem vocant , & simplicem intrinsecam necessitatem eoacrionem. Nos quoque passim ita loquimur; rein familiaribus sermonibus accuratam dogmaticam praecisionem exigere iniquum esset. Quare quum Sancti Patres in suis oratoriis operibus , quibus movere magis intendant , quam docere, aliquando dicunt , Arbitum pe eandi fieri peccandi necessitatem non nisi mo- sralem necessitatem intelligunt , aut intelligere possunt. Porro haec tantum πragna dissicalas est vincenda , dc quae raro vincitur. Pari modo, quum dicunt, eum, quἰ non cogitur , Iiberum esse , patet hac immunitate a coactione intelligere eos tantum immunitatem a necessitate ; fatentur enim necessitatem aliquando in actibus internis voluntatis nostrae haberi posse; demonstratum vero est, coactionem
in illis nunquam dari posse rar , & tiro .
III. Per Sanctos Patres datur libertas proxima , & libertat νemota. Prima deficiente , a tera ad agendum satis est. Quare nonnullae Sanctorum Patrum locationes, quibus libertas generatim negari videtur , de proxima , & im, mediata libertate intelligendae sunt ; nec jam etiam remotam libertatem negant , sub qua
r In I aliam de Adamo in flatu innocentia, Θ originalis justitia sententia fuerit; quum apertae dicat Sanctus DoeFor, Adamum gratiam habuisse, dc magnam gratiam . Quaνe intelliget fortu
catsι operaretur e nos vero ab origis ii peccato vitiator , atque infirmatos validiori auxilio ea
Iestis gratia indigere, ut bonum operari possimus Θ pracepta servantes aternam vitam promere ei. Interpres.
165쪽
o us Nitupa οῦ Libertas. 26sactio adhuc obtineri mediate potest Hos . Ex his omnibus sequitur , in Patrum operi bus quae locutiones aut a Iiquam videntur tribuere intrinsecam necessitatem actionibus , quas nos liberas dicimus, & ips nostrae voluntati . intelligendae sunt sive de diυιna gratia necessi- ea te, sine qua in ordine supernaturali nihil possumus, sive de neeessitate morali , quae tan- tum magnam dissicultatem importat vince nindam ; si ve da proxima libertatis, defectia , qui per Iibertatem remotam tolli potest; sive de ua- tiarali ad bonum in genere prostensione, quae naturae nostrae intrinseca est , &qua fit, ne ipsa res desiderare, & appetere possit, nisi sub aliqua ratione boni proponantur .
plementa dicuntur auxilia quaedam sive naturalia, sive supernaturalia homini omnino necesia faria , ut veram , is completam agendi potentiam habeat, & sine quibus humana libertas , quae estentialiter in hac vera & completa agendi potentia sta est, nulla esset . Per theologos , ac philosophos omnes gνatἰa supernaturalis, & Dei eon euros duo unica sunt humanae libertatis complementa. Primum, gratia scilicet supernaturalis , non nisi ad opera supernaturalis ordinis homini est necessarium ;alterum, concursus scilicet, ad Lipera tum su-Pernaturalis, tum naturalis ordinis necessarium est. De utroque agere pergimus.
166쪽
GRATIA SUPERPOT ALIS saar. OBSERUATIO. Uox ista, erat g neratim explicat aliquid, quod conceditur, ut lle, &indebitum. Si enim deberetur , non jam lgratia , sed justibia esset .. Inter gratias a Deo hominibus gratis datas plures species distinguuntur, quarum praecipuas indieabimus , ut ita facilius intelligatur quaenam vere gratia sit, de qua in quaestione de libertate sermo est ; Ulasei licet, quae potentiam agendι complet in or dine supernaturali. I. Gatia Dei dividi possunt in gratias naintur Iae, quae diversa naturae , dc Hrtunae dona complectuntur , cujusmodi sunt bona valetudo. ingenium, divitiae, ea demum omnia, quς ad praesentis vitae commoda spectant; &ingratias supernaturaleta , quae omnia Dei bene- flaia ad futuram vitam , & ad aeternam beatia tudinem obtinendam impertita complectuntur . II. In ordine supernaturali , & in iis , quae ad aeternam salutem obtinendam spectant, gratiar caelestes dividi possunt in gratias exterrena quae pro nobis dantur quidem, at in nobis no sunt ; cujusmodi sunt merita Christi , divinae revelationis lumen , vera religio , ministr*rum evangelicorum paterna vigilantia, & sollicitudo, aliaque , hujusmodi ; & in gratias iure mas , quae in nobis re ipsa existunt; cujusmodi sunt lumen a Deo nobis infusum, quo ad supernaturalium bonorum cognitionem intellectus noster elevatur, motus illi superni, quibus Deus voluntatem nostram ad supernaturalia bona appetenda inclinat : cujusmodi sunt , seu tamquam actus, seu tamquam habitus , fides de supern turalibus hisce bonis. spes horum bonorum obtinendorum , charitas , sive amor erga Deum horum bonorum auctorem, & largitorem.
III. Gratiae istae caelestes, &supernaturales,
167쪽
nolimque internae dividi possunt in gratἰeta kais Biruales , quae in nobis stabiles sunt , dc permanentes, cujusmodi sunt, aut esse possunt fi-- , spes , charitas ; & in gratiar actuales , Hae non ita in nobis permanentes sunt, neque adsunt, nisi ut auxilia transitoria, sive ut actusce impressiones transitoriar; cujusmodi sunt in in
pirationes quaedam supernaturales , quae nos
mundi taedere , & ad Deum tendere faciunt 'Iumina quaedam supernaturalia in intellectu
motus quidam supernaturales in Voluntate; quae euneti nos ad malum vitandum, ad bonum
perandu m , & ad viam salutis tenendam intaclinant.
Gratiae internς, Ec supernaturales. a ct ales svel habituales, omnes natura ima , dc Dei i tentione ad animam, in qua sunt, sanctificandam sunt destinatae ; at inter gratias has omnes in anima receptas una tantum est , quae illam Lanctificat formaliter , & Deo formaliter gratam reddit : porro gratia haec fanctificans charitas est. Gratiae essicaces agendi potestatem dant. aut Complent: gratiae excitantes, & inessicaces ii-Iae quoque hanc potestatem dant , aut complent . Primae essectum semper consequuntur ,
De hisce tantum gratiis, o eaei scilicet, &isseari in quaestione de libertate sermo est.
1i38. DEFINITIO . Gratia ope naturalis sive essicax, sive inessicax quae salutariter venia .i porret iam dat , aut complet , juxta omnestheologos est lumen oper naturale in intellectu, dc motus supernatur Iis in Voluntate. Ut lumen , bonum rerum. salutarium intellectui indicat ut motus , animam ad bonum rerum salutarium appetendum elevat , atque
inclinat; ut utrumque, invisibilium, & aeterianorum bonorum gestimabilitatem noscere facit. 4139. NOTA l. Cognitio haec, atque appre-
168쪽
hentio salutarium bonorum quum diversos grais dus intensitatis admittat ad datum gradum crescere potest in anima, quam Deus supernatu
taliter illuminat, & movet; & eo adduci potest, ut invisibilium , & aeternorum bonorum privatio in ipsa raditim illi simile excitet, quod
nimium saepius terrenorum bonorum privatio creat ilo 9 . Hinc in anima ita a Deo illuminata, atque excitata oritur magis , minusque ardens aeternorum bonorum desiderium, magis , minus ueurgens indigentia ; quae illam a terrenis rebus avertens, ad caelestia fummo affoctu convertet. Hinc in anima irrequietus quidam supernat tua e agitationis status illi similis, quem Paulus sentiebat, quum caelesti lumine illustratus, ct a divina gratia impulsus terrenorum bo horum inanitatis pertaesus a perituri corporis Careere solvi tam vehementer exoptabat, ut ab hoc exilio liberatus Deo creatori, redemptori, ac sanctificatori suo, inexa usto omnium bonorum fonti in caelesti patria aeternum conjungi postas et . Ruis separabit ma de eoυονε mortis huius levio dissolvi, cν esse eum Christo. II o. NOTA II. Ratio aliquid- nobis , etiam
a ro velatione non adsuta , de graνia supernaturalis, de qua sermo, necessitate, di possibilitate dicere potest. I. Dicit nobis ratio , teste experientia , ut bonum desideremus, opus esse, ut illud cognoscamus, & ejus indigentiam sentiamus ; juxta
philosophicum axioma: nihil υotitum, quiu pr eo uitum. unde gratia supernaturalis necessaria ut supernaturalia appetamus. Sine gratia supernaturali homo, qui acceptam fidem nondum amisit, poterit fortasse bonorum supernaturalium velleitatem aliquam habere .
At sine gratia supernaturali nunquam hoc
d semum habebit fatis arέσοι, hanc indigen
169쪽
tem necessario in lata vi .., ' ς ire n- thesauris habebo j. l. ' providentiae suae
170쪽
x o Theoria anima humana. II. Nullam gratiam , ne sicacem quidem , natura sua irres ibilam assis; & sub qua vis gratia homini veram ροι entiam esse id faciendi , quod omittendum gratia suadet, id omittendi, ad quod faciendum gratia inclinat ir II .
III. Homini gratiam a Deo nunquam deesse
& quamvis homo in quibusdam terrenae concupiscentiae effervescentiis nequeat aliqua Dei praecepta implere sine gratias caelestis auxilio a); potest tamen praecepta divina tum postiva, tum negativa re ipsa, & persecte implere; potest enim semper , si velit , supernaturalem illam gratiam habere, qua horum praeceptorum
observantia illi re ipsa persecte possibilis eva dit sit os .
IV. Pos quidem Mominem δε δερ ematur allgνa Ia indignum non reddere. at nunquam sto δε illam vere, is proprie promereri. Quare gratiae istae sue essicaces, sive inessicaees a Divini reparatoris meritis provenientes , homini quantumvis persecto, cui conseruntur, semper gratuitum Dei donum sunt. CoNC Rsm DEI MEDIATIS , ET IMMEGIATUS. CONC RSIS MEDIATUS. I 42. DEFINITIO . Cone ursus Dei mediatus dicitur id omne, quod potentiam rei creatae sive intelligentis , sue intellectu carentis essicit perfecto aptam ad agendum , antequam re ipsa
agat; sive quidquid potentiae activae necessarium est, ut re ipsa, di persecte potentia activast et sive
Casa ex aliquantum ambu uti auctoria verbis inferas , extra has concupiscentia efferve- Icentias ad Dei praeepta salutariter implenda gratiam Dei supernaturalem non semper esse ne-osariam. Interpres.