장음표시 사용
281쪽
cumque sit , illico ad animam impressiones transmittere , quibus corpus assicitur ; & eo
pori motus communicare, quos anima postulat aut imperat; medium hoc esse debere tenuissimum , atque celerrimum , aptum vel minimo temporis instanti actionem suam a cerebro ad extrema corporis, &ab his ad cerebrum trania
I. Fluidi animalis exissentia phssim a docti iasimis naturae studiosis , ab eruditissimis physiologis admissa , in dubium revocata fuit , seu potius impugnata diversis temporibus , a nonnullis, qui peculiaribus opinionibus famam au
Num proinde existentia haec incerta erit λnon sane. Quaenam phy sica veritas oppugnatores non habuit sanguinis circulus nonne opinpugnatores habuit etiam postquam ab Harveo demonstratus fuit nonne hos habuit universalis gravitas in duplicata inversa distantiarum ratione etiam postquam omnium caelestium phaeis momenorum observatio probavit , esse hanc uinnam ex praecipuis naturae legibus 8 nonne hos habuerunt cometae etiam postquam periodicus eorum reditus calculo definitus, & praedictus
fuit, & postquam eorum reditus & calculum,& praedicitonem probavit
Anne hic iterum memorabimus , unum ex insensissimis fluidi animalis oppugnatoribus eum eundem fuisse , qui postremis temporibus cometas corpora Caelestia permanentia esse, & periodicas revolutiones peragere negavit λ At enimvero non magis ejus jacula in fluidum animalc, quam in cometas valuerunt. Facile est peculiares sententias admittere z eas philosophorum reipublicae admittendas probare non ita facile est . II. Fluit animalis, seu spirituum animalium ex sentia a sensibili, & perpetua suorum effectuum observatione tanta soliditate statuta, ac
282쪽
ejus ad stu; vim animala re'at ἰo. 213 demonstrata videtur , quanta quς vis alia phy sica veritas esse possit. Qua enim ratione animalis machinamenti movitus explicetur, & concipiatur sive in homine,
sive in brutis sine fluidi tenuis limi , ac maxime mobilis ministerio, quod nervos permeet , musculos , fibras, membranas omnes . ut eas modo extendat, modo comprimat L modo contrahat, modo producat, ut eas a quiete ad motum, aut a motu ad quietem traducat quod inque libere per tenuissimos hos tubos excurrens aptum sit perseveranter, & celerrime vel minimam actionem ab animae sede ab omnes corporis partes, & vel minimas partium Corporis impressiones ad animae sedem transmittere FL IDI EMIIS. NAT A. et 148. EXPLICATIO. In Physica nostra animadvertimus , fluidum animal esse suido eleis artio maxime analogum; & mira phaenomena, quς in hujus tenuissima natura, &actione celerrima deteguntur, probabile reddere quidquid mirum , ct concipi dissicillimum illius natura, &actio praesesert P0f. Iroa . I. FIuidum animale nihil aliud esse videtur; nisi tenuis lima , ac maxime mobilis pars , seu vis persectissima sanguinis, & humorum.' Substantiae omnes animales , & vegetabiles
-immensam tenuissimarum, ac volatilium particularum copiam continent, quae aptae sunt fieri spiritus animales, & re ipsa fiunt in diver-ss mutationibus, quas in naturali corporis animalis machinamento substantiae hae subeunt. Eas homo educit e leguminibus, e fructibus, e liquoribus, quibus alitur. Taurus e sceno , e Paleis quoque , & ex aqua , quibus tantum nutritur.
Tenu jores , magisque volatiles alimentorum partes quum e perrecta digestione excedunt san-
283쪽
guini commiscentur , & cum ipso cireuunt ad cerebrum successive deferuntur , ubi substantia corticalis eas separat , & a sanguinis massa educit; a substantia corticali post earum secreationem ad substantiam medullarem transeunt , ubi omnino perficiuntur; indeque ad fibras, &nervos, qui ut totidem cylindri, cujus axis perinpetuus tubus est , eas per omnes animalis co poris partes diffundunt. II. Quum in corpore animato & arteria sine quae a corde in partes omnes alendas , ct vivificandas sanguinem vehunt; & vena, quae ab omnibus hisce partibus sanguinem ad cor re portant ἔ verosimillimum est , in animato eo pore dc uervos arteriatis esse , qui a cerebro in omnes partes motu, & sensu donatas spiritum animalem traducant; & nervos venosos , qui a partibus omnibus spiritum animalem ad cerebrum iterum deducant. Hinc in animali machina riirituum anἰma IIum eirculatio, ut sanguinis; neque enim altera ad animalia, & vitalia munera minus alis tera est necessaria.
Hinc etiam summa cum probabilitate a naso -m as, seu valvulae, quibus si uidi animalis v sa communicant , ut in sanguineis vasis habentura
observationes anatomicae anastomoses in sanguineis vasis , in quibus visibiles sunt , aperte demonstrant. Analogo judicio similes anastomo-ses in fluidi animalis vasis jure supponuntur , in quibus oculo percipi nequeunt, attamen a que necessariae sunt P f. 34o .FLNIDI HITUS MUNERA.124'. OBSERUATIO. Fluidi an mans misianus est in corpore animato mocum, & sensum parere . .Fluidi hujus exinanitio , aut interemptio utrumque intercipit, atque impedit. Eorum
284쪽
ejus ad fluidum animale rela Io. 28sitaque causι physica est sive effciens, sive oeis casionalis ; quum vero causa essiciens esse nequeat, erit occasionalis.
I. Spiritus animalis , seu vitalis uterque terminus enim omnino synonimus est pura materia est , tenuissima illa quidem , & maxime mobilis; at semper pura materia . Nequit igitur quas materia essentialiter excludit proprietates habere. Quare spiritus , seu fluidum animale nequitia motum, aut sensum habere, aut impertiri. Potest tamen , ex legibus a Deo in natura
biles Sensibiles partes dicunt, quae sua agitatione,& vibratione animae occasio esse possunt perceptionis alicujus objecti sive cum voluptate, sive nulla voluptate, sive cum dolore, sive dolore nullo. ι Partes infensibiles vocant , quas concutere ,
dividere, separare possiimus, quin ullam hujus-- modi perceptionem animae tribuant. Ex omnibus anatomicis observationibus Seniasbilitas ita considerata in nulla animali parte habetur, nisi nervosa sit . Ossa , cartilagines , adeps, sanguis sens bilitate carent. reso. EXPLICATIO I. A spiritu anImali Ioeorporibus animatis pendet motus . Facile proin batur .
I. Si diutius alimenta sumeren mittamus, vires desciunt. propterea quia spiritus animales,
qui eorum circuitione omnes machinae anima les partes motrices ad motum excitare debent, transipiratione evanuerunt nec nutritione re novati, ac restaurati fuerunt. II. Si nervus aut obstruatur, aut arcte ligetur , partes corporis animalis obstructo , aut
285쪽
Iigato nervo inferiores , & quibus obstructio , aut ligamen impedit, ne libere cum cerebro communicent, ubi praecipua fluidi animalis of scina est, motu destituuntur. Fluidum movens squidem interceptum est , nec ejus actio mori trix ad illas usque fertur. III. Si fluidum animale apte elaboratum libere , & copiose per omnes animati corporis nervos , & musculos excurrat partes omnes motum sbi proprium perfecte obtinent , quem que animae praesentia , aut voluntas postulat
IV. Horum spirituum animalium vis , scutidi virium omnium mechanicarum , est productum eorum massa in velocitatem. Eorum maias a est veluti infinite parva , at eorum veloci tas est veluti infinite magna. Hinc in hominibus, & in diversis brutis diversa virium mois tricium summa. Habituum corporis, aetatum, positionum diversitas , majorem , aut minorem in ejusdem speciei individuis, puta , in hominibus , spirituum animalium copiam essicit, sive majorem, minoremve in hisce spiritibus velocitatem . Hinc in illis diversia activitas, seu div ersa Vis motrix. U. Brachium meum, sive pes meus aliquando motum quendam spontaneum habent, quem non impero , & qui a se ipso veluti oriri videtur ; spiritus quippe animalis nimia copia nervorum, & musculorum tubis, seu vas s inclusus , magno impetu erumpit ratione excessus, & vehementer aut brachium , aut pedem urget, quo vasis directio illi viam praebet: non secus ac aquae magna in copia sustentatae tandem aggeres, aut stagni ripas diruunt, ct magna vi obstaculum omne propellunt.1ist. EXPLICATIO II. A spiritu anima in si in corpore animato pendent sensus, sive objectorum perceptio, Neque hoc dissicilius demonstratur.
286쪽
eius ad stu Idum ansmalo relatἰo. 287 I. Ex omnibus anatomicis observationibus , sensus, si ve objectorum perceptionis causa , s-ve occasio immediata semper est aliqua nervo rum vibratio in iis orta praesertim ex fibrosis , aut membranosis expansionibus , in quas desinunt. Exempli gratia: Sensatio visus peream oculi membranam fit, quae retina nuncupatur, quaeque non nisi nervi optici 'expansio est . Sensatio auditus per innumeras fibras fit longitudine , & tonsione diversas, quae aurem con vestiunt, &eam veluti naturalem cytharam eia ficiunt ; quaeque sunt expansio nervi auditorii. sensatio Olfactus fit per membranam nervea in duplicem nasi cavitatem convestientem , & in qua propagantur suis extremitatibus nervi otia
factorii . SensatIs gusus si per fasciculos nerveos, &pyramidales linguae , dc oris superficiem coninvestientes.'
Sensatἰo tactus fit per cutis fasciculos nerisveos, & mam miliares , qui non nisi variorum organorum tactus expansio sunt siet, & 43s . II. At vero qua ratione variae hae sensationes fulgur , & cogitationem ipsam celeritate
aequantes ab externa organi extremitate ad cerebri centrum feruntur, ubi animae sedes est 'Exempli gratia: qua ratione , quove miro machinamento levis titillatio , quae vix plantas pedis mihi vellicat, ejusque nerveos fasciculos; tanta vi ab hac pedum extremitate usque ad Capitis mei centrum transmittitur, & commuis nicatur, adeo, ut vivide sentiatur eo ipso temporis momento, quo excitari incipit Putandum ne jure est, ut dicere coguntur , qui fluidum animale proscribere vellent, levem hanc nerveorum fasciculorum pedis vellicationem polle in magnis nervis , quorum e X- pansio sunt , sensibilem vibrat onis motum pro
ducere , qui infinite minimo istante per uni
287쪽
versam solidorum, & liquidorum massam certa lege seratur ad sedem animae , & cui tam ni inlide, ac vivide adnexa sit instantanea perceptio causae illum a sede animae tam procul excitantis' Nequaquam sane. Patet enim , juxta leges communicationis motus, sensibilem hunc vibrationis motum illi valde similem, qui in sonoris cytharae , aut lyrae fidibus vibrantibus excitatur, a simili causa non ori t. Ualde itaque rationi consonum est dicere, impressionem in externa organorum parte factim ad animam transmitti, illique communicari instanti infinite minimo a fluido animali ἔ quod omnibus nervorum , ac fibrarum cylindricis vasis diffusum, serme infinita mobilitate, ac vibranis di vi praeditum, instanti temporis admittit,&ad cerebrum, cum quo continenter communicat, transmittit vel minimos motus, quibus in partibus a cerebro vel iemotissimis assicitur. Ias1. OBSERUATIO. Ab hac theoria habetur explicatio phaenomeni hujus physiologici , quod , quum ad alia plurima referatur , peculiarem animadversionem meretur . Ωua νε ne invus arcta ligatus fensbilis esse desiuit etsi concutiatur, vellieetur, incidatur, modo hoc infra ligaturam fiat. Ratio huius est , quia portio fluidi animalis in hoc nervo contenti infra ligaturam non amplius illi alteri hujus, fluidi parti libere communicat, quae ad animae sedem aditum habet. Hinc concussio, & agitatio, quae fiat infra neris vi ligaturam, quum pungitur , & vellicatur ,
ad fibras non transmittitur, , quae ad animae sedem usque protenduntur. Experimentum hoc, demonstrare videtur I. Partes, quas nos in corpore animato sensibi-Ies vocamus, a se, & per se sensum non habere. II. Partes hasce sensibiles sensus causam, aut oecasionem non esse, niti quatenus nihil earum
cum animae sςdo communication ςm intercipit .
288쪽
ac mobile , quod perpetuo per fibrarum
SOMNI, AC VIGILIAE STAT AB HOC FL IDO PENDET .
munerum suspensio, aut interruptio: muner
antellIge Intelligentia , ct sensus; seuti tae, eorum exercitium. Duplex hie anim:'status a fluido animali pendere videtur
ν δ ut Com templetur, quas sbi vel im efficit , vel in intima sua substantia jam nata a dii essis circumstantibus
Quamdiu fluidum hoc has sedis animn, s
quum scilicet hae sedis animae fibr: horam
289쪽
etoo T,eorἰa an ma human/. Alentur, quod in perpetua sua circulatione magna ex parte semper dissipatur , quodque post quoddam tempus imminutum, extenuatum , a veluti exhaustum nequit amplius sensibi Iem, permanentem hisce fibris motum Imprimere. Si quando fibrarum sedis animae agitatio prImum magna ex pane imminuatur , deinde Ο-mnino cesse , Causa occasionalis Idearum, ludiciorum, ratiociniorum, sensata Onum, voliti Ο-num, motuum liberorum , quae Omnia vigiliae notae sunt, cessat, nec amplius agit. Hinc lo por, hinc demum profundus somnus. III Huic somni statui adhuc vigilia lucceis dit: & fluidum animale novae huius mutatio nic adhuc causa occasonalis est. In placidi, ac profundi somni quiete, ex generalibus natura legibu , quibus unio animae cum corpore tum in homine , tum in brutis oc-
Isionem 3btulit , cordis, & pulmonum motus perseverat : digestio fit , & perficitur : sanguis circuit , & novos cujusque generis succos sibi
Oum fluidum animale conficitur, &in cerebro elaboratur , per diversa vasa, & in di, versa receptacula ferme exhausta distribuitur , atque diffunditur; & tandem post diuturnius , au't brevius tempus tanta copia est , tantaque vi pollet, ut iterum agens, & sedis animae ite rum fibras percellens vigiliam pariat ; statum
nempe, in quo anima iterum causa occasionali suorum praecipuorum munerum intelligentiae ,
di sensationis instructa , illa iterum exercere
y Ex his intelliges, quare diversa eiusdem spe
ciei, puta humanae, individua alia alias diutius inmtio indulgere indigeant . Ratio est, quia Ialiis citius, in aliis serius flutilum animale reis
ώumanam semper colitare nullam tamen se n.
290쪽
ejus ad fluidum animale relatio, 29xtentiae suae solidam rationem attulit ; scimus vero tanti esse sententiam aliquam, quanti rationes, quibus probatur . Nulla ratione probabile videtur, animam humanam alto somno demersam, nec somniantem, re ipsa cogitare. Si vero tune aliquam cognitionem habet , multo veris mile est , non aliam hanc esse , quam suae existentiae cognitionem, Hac vero cognitione , quum semper eadem sit , non ad modum asscitur.' a1ss. EXPLICATIO II. In somno anima humana omnia , seu modificationes cognitionis , & sensus iis admodum similes , quas in vigilia
habet, obtinere nequit . atque horum phaen Ο-menorum causa occasionalis adhuc erit fluidum
I. Ex praecedenti explicatione quum omnes odia anima fibra quiescunt , & inertes sunt ianima omni idearum , cogitationum , sensus , desiderii, amoris, aversationis, aliorumque hujusmodi perceptione caret. Hic status somni est.
II. In hoc somni statu, quo sedis animae fibrae quiescunt, & inertes sunt, si quae ea his
fibris ea su ita seorsm agitentur , ut antea invigilia agitatae fuerant; anima omnia habebit, quasdam nempe ideas , cogitationes , sensatio nes, sensus, molestiae, aut voluptatis, amoris aut odii modificationes. II. Somnia haec passim ad objectum ordinate non reserentur; fibrae squidem in animae si de casu excitatae, dc oscillantes Inter se ordinatam rationem non habent magna earum pars, quae ceterarum nexum, & seriem ossice
re deberent , iners perseverat . Exempli gratia ; videbo ab Alexandro fractum bello , &solio depulsum Alaba lippam in Peruvia r tres .enim fibrae, quarum fremitus in me ideas Alexandri , Αtabalippae , di victoriae excitare debet, praeter ordinem in me solitariae fremuerunt.