장음표시 사용
41쪽
18 Τορονἰa an ma mana. hujusmodi ; patet , has facultates non esse lame res invicem distinctas , sed unicum individuum principium, quod diversv muneribus lanis gitur , a quorum diversitate diversa quidem no mina tortitur, sed semper intime unicum , dc individuum natura est. Ceterum in me non es set illud ens individuum , quod dicere posset rego cogito, ego patior, ego judico, ego ratiocinor , ego volo, ego memini nec de principio, quo animor, veras mihi ideas sensus intiis mus exhiberet. II. Docet me sensus intimus, unἰeum D mst σι prineipium sentiens, is euitans . Ergo principium hoc partibus dis insis sive materialibus sive immaterialibus non constat. Partibus materialibus non constare iam ostendimus io et ' rsuperest itaque , ut neque immaterialibus , &spiritualibus partibus constare demonstremus. Ac primum si subsantia. θὶritualis me, &ceteros homines animans partibus spiritualibus constaret re ipsa invicem distinctis , patet harum quamlibet essentia sua fore Diνitum ; ut quod vis materiae elementum estentia sua re ipsa
Hinc sequeretur , diversas has eiusdem ant
mae partes, quum totidem veluti spiritus essent, quorum unus non esset alter, aut veluti totidem animae invicem distinctae , poste simul, & eodem tempore qualitates habere oppositas , di contradictorias. Exempli gratia , inter diversas has animae partes fieri posset, ut una uno modo cogitaret, altera opposito; ut una vellet corpus quiesce re, alia moveri ; ut una pia, & recti esset , impia alia , di scelesta ; ut una qu.d appeteret, alia fastidiret; ut una de re aliqua recte,
alia perperam judicaret quae omnia illud in una, & individua anima iudiciorum, di voluntatum dissidium parerent, quod in familia, autia hominum societate nimium saepius exsurgita
42쪽
ejus natura . Spἰritualitas . 3
Atqui haec omnia experientiae , & observatio ni adversantur. Ergo anima hominis partibus xe ipsa inter se distinctis nequaquam constat. Praeterea si anima partibus vel spiritualibus distinctis constaret, ubinam esset in ipsa uni tas intelligens , di sensitiva, illud ossa indiυἱ-Etium, quod non dividitur, quod necessario in Adivisibile, & unum est Ergo iterum anima partibus vel spiritualibus non constat; ergo a nima ho ininis est substantia natura simplex . III. Quemque hominem docet sensus intimus,
Ia Iasius simul habere aut plures gνatas , aut plures molestas sensationes , aut gratas , is molestas simul mixtas. Si quaeris harum sensationum quaenam gratissima sit, quaenam molestissima, respondet homo ex sensu intimo, hane vel illam este. Quo posito sic procedo . um eodem tempore & dolokam ἰn pede, &dolorem in brachio lentio I hos dolores simuleon sero , & ex sensu intimo judico alterum altero majorem esse. At vero si anima distinctis partibus constaret, & horum dolorum unus animae partem Α, alter partem B assiceret,
pars A quid parti B contingeret ignoraret, &vice versa. Quaevis ex his partibus suum dolorem sentiret, nee dolorem, quem patitur cum eo, quem non sentit, conferre posset, Ut ergo dolotes hi possint invicem conferri, ut alter altero gravior judicetur, in eodem unico subjecto recipi debent, quod eos in sua in dἰυidua substantia simul sentiens iudicare possita quo vehementius afficiatur . Idem dicas de duabus ideis, quae cum tertia conserantur, &num conveniant , an disc repent , deprehendatur .
Ergo anima humana , quae duos dolores f.
mul comparat , & alterum altero graviorem
judicat, duabus distinctis partibus non constat, in quibus hi dolores sejuncti in recipiantur. Ergo haec anima, quae simul confert suas di-
43쪽
4o ThereIa an;ma humana. versas ideas, cogitationes, spes, timores, affectiones, aversiones, voluptatis, molestiae, desiderit , moestitiae modificationes, aliaque hujusmodi, non constat partibus inter se distinctis, quarum singulae singulas has modificationes admittant.
Ergo haec anima, quae diversas suas cogitationis, & sensus modificationes simul consert, est neeessario substantia natura fua simplex , nulla partium re ipsa distinctarum compo-stione . ,
IU. Ex demonstratis itaque colligimus, animam hominis est. substantiam simplicem omnem a natura sua iacvitatum , & partium distinctarum compositionem excludentem; quae, etsi ita smplex, adhue potest, ut experimentali sensa novimus, in intima sua substantia innumeras spirituales successivas modificationes admittere.
Q. E. D. ORGANICA CORPORUM STR TURA.rosa. OBSERUATIO. Binae in visibili natura dantur organicae structurae species, animalis scilicet, dc vegetabilis. Utraque incausa sive ignota , sive nota a qua construitur , axemplarem p exHentem ideam supponit , archetypum ab infinita intelligentia conceptum, effectumque . Utraque enim in variis individuis, in quibus a nobis observari potest ubique media ostendit ad finem aliquem instituta, &delecta miro artificio omnem finitam intelliin
sentiam evidenter exsuperant . I. organica Gnimalium fructura esse videtur variarum materialium substantiarum conia
fructio quaedam , dispositio , atque delectus ,
quae omnia simul magis , minusve promptam formationem , magis minusve diuturnam conis servationem , magis minusve mirabi Iem mechanicum motum corp0ris animalia essicere asta
44쪽
sint; & animali quod semper aliquid est praeis
ter eorpus organicum occasionem praebere ad varias operationes , quas ejus tum genericus ,
tum peculiaris finis postulat s ys, Θ 3 .
In homine , exempli causa , partes sunt ad nutritionem operandam constructae, dispositae , ct institutae ἔ aliae ad visionem ς aliae quoque ad varios motus, ad varias sensationes, ad omnes hominis animales, & intellectuales sunctiones exequendas. Partes Ita constructae, disipostae, selectae sunt organica humani corporis structura. At organica animalis structura, a qua Deus animalis vitam, & operationes pendere vult, totum animal non est, quod evidenter aliquid
praeterea est . Semper enim animal necessario sensationis capax est, cujus nunquam materia organica capax esse potest . Ut igitur animal constituatur , praeter materiam organicam obis gantia immaterialis necessario requiritur, quae
in hae materia organica sit in se , dc per se sentietidi capax ao 6 .
ΙΙ. organica vegistantium Aructura ipsa quoque videtur esse constructio quaedam , dispostio, ac variarum materialium substantiarum deia lectus , quae omnia simul apza sent sermationem. eonservationem , Zc varias proprietates effeere quas genericus, dc peculiaris vegetantium finis postulat. In ceraso , exempli causa , partes organicae sunt ad eommunem humorem, dc ρε euliares Lucineos, quibus enutriri debet, juxta generales nariturae leges hauriendos institutae. λliae quoque organicae ad hos eosdem nutritios oecos juxta easdem naturae leges elaborandos , dc mutandos, ut inde emergant tales fructus, talia geris mina, tales specificae productiones. III. RusitIa veram organicam structuram non videntur habere , quae intimo eorum proprio machinamento , di per intus susceptIonem agentea
45쪽
M γοεονἰa an Ima sumani. manum genus eorum posteritatem repraesentate statueretur 344 in; ita ut ab horum protopa ventum obedientia, aut inobedientia primi illius status possessio , aut amissio penderet , in
quo humana natura creata fuit gratuitis donis ornata, nulla ratione huic naturat debitis;
ut iam in nostra philosophia religionis explicavimus.1os6. EXPLICATIO III. Fabulosus libershasad , quem Indi inspiratum somniant, qui inque Bramhae doctrinam continet , ac illam proinde tum Veterum, tum recentiorum Indiae, de Mogolis Brachmanum, Si amensium Talapoinorum , Plerorumque pariter Sinensium , &Iaponensium Bon Ziorum, docet, animam homi num, & brutorum eandem substantiae speciem esse , quum utraque spiritualis sit , ct immortalis. Deus purus spiritus aeternum extitit, inis quit Shastad : dc initio temporum innumeris an te hoc saeculis innumeros spiritus creavit, qu - 'rum pars illi fidem servavit; pars altera defecit eum supremum Dominum habere recusans. Rebelles illico e coelo expulsi ad aeternas poenas damnati suerunt; at angelorum bonorum preces exaudiens, quorum principes erant Bir mah , Bist noo, &Sieb, Deus illis tempus puringationis constituit, quo in pristinum locum restitui possent. Quare Birmah ministerio 48 sserme ante annos quindecim visibilium mundorum regiones creavit , quorum septem supra, septem infra orbem nostrum sunt: hi totiὸ emerant purgationis gradus, dc poenae, quos subire debebant , ut ad pristinam beatitudinem
reverterentur. Eodem quoque ministro mortalia eorpora ereavit, hominum se ilicet, de brutorum in quibus dato tempore rebelles angelὼ includi debebant , ut ea animarent , & ut in iis tum physicis, tum moralibus malis obnoxii essent pro admissi criminis ratione . Ad octo-
46쪽
eius Natura. Sρἰritualitas . 4 Iginta novem corpora animanda eos damnavit , quorum postremum humanum erat omnibus in timis qualitatibus praeditum, quas in creatione obtinuerat . Hinc Metem Febosis exorta somnia.
Deus mundos vis biles, & animalia corpora creans unum ex fidelium angelorum principibus , Isramham scilicet, in terram misit , qui primus homo fuit, & solus innocens; cui munus injunctum fuit rebelles angelos ad homianum , aut brutorum eo ora animanda damnatos eas conditiones docere, quibus in Dei gratiam redire poterant. Fidelium angelorum prinia
ceps Birmah conciliationis hujus conditiones Iingua angeliea, & Dei ipsius jussu Bramhae tradidit; hic vero eas summa fide in linguam S an feris transtulit, quae tunc universae Indiae
Sacer hic vetus Bramhae liber, qui primum
in quatuor tantum partes divisus erat quatuoνώiυinorum verbo um libros nuncupatas, primiti va sua puritate integer mansit, inquiunt Brachmanes, annis mille. Postea Vero interpretationibus, ct paraphrasi a Brachmanibus amplificatus, ct in recentiorem Indorum sermonem translatra non a Nius in quatuor libros partitus suit , sed ad sex primum , deinde usque ad duodeviginti libros excrevit; quo factum est, ut & lingua, qua primum Bramhae Shastad scriptus fuerat, & autographum ipsum ob livioni traderetur . Quare sacer hic Indorum liber jam non extat; & variae interpretatio
nes , ac translationes, , quas subiit , veterem Bramhae doctrinam , dc legislationem omnino adulterarunt . Porro , si Brachmanes audias , Bramhae posteritas in India annis 2I79. regnavit , nec nisi annis ante aeram christianam a Textinua est. Haec de Brachmanum doctrina tra indit Anglus Hotu vellus, qui diligentissime an
47쪽
nis triginta, quibus in regno Bengalae comaro ratus est, Brachmanum res investigavit. Fabulosa haec Bram hae doctrina visibilium νε-νum originem , & ereationem statuit annos tantum 4374 ante hunc x778. At invisibilium rerum creationem priorem facit annorum millio innibus quadringentis, sexaginta, & octo; creationem, inquam, bonorum, & malorum angelorum , quorum primi caelestem beatitudinem obtinuerunt, in eaque perseverant dum ceteri perduellionis poenas luunt in variorum anima lium corporibus ab homine ad bruta transmiagrantes, puta ad elephantem , ad equum, ad psittacum , ad Vaccam, ad apem , ad ranam ,
ad colubrum, ad bruchum, ad lumbricum, Eea brutis ad hominem juxta metempsychosis deliramenta ,1 o 37. EXPLICATIO III. In Platonis sen- ltentia Deus, sive ens supremum initio tempo- Tum humanas animas creavit, easque in astris posuit, unde facilius infinitas ejus persectiones contemplari poterant . At illae ad terrestres pulchritudines contemplandas potius se converterunt . Quare indignatus Deus se terrestribus rebus poli poni, eas hac poena affecit , ut in terram dejectae humanorum corporum carceribus includerentur . Hac ratione Plato, inquit recens auctor, is explicare se putabat quare haberetur mira, , haec ompathia, qua nonnulli vel ut primum se sibi occurrunt amicitia invicem devinciun-
tur, & quare homo , & formina fervido ,
,, & constanti mutuo amore saepius e X ardescant. o Quae animae, a jebat Plato, dum altra incoin,, lebant Dei pulcritudinem , & perfectionesse diligentius contemplatae sunt, si quod harum ,, vestigium in creatis rebus offendunt, subito se & in voluntario impulsu illuc seruntur, , ubi
is exoptatae rςi sp iss sese illis offert,
48쪽
Inter Platonis somnia ingeniosssima sane haee sententia est, quam jure amantium philosophiam celebris recens auctor appellat. ε
Volsi sententia humanae animae omnes initio temporum creatae fuerunt, dc illico organicis corporibus infinite parvis conjunctae horum ministerio naturalia sua intelligendi, & sentiendi munera exercent; atque ita perseverant, donec humanis corporibus physice eonjunctae hominum animae re ipsa evadant: hae vero con junctione cessante hominis obitu, iterum smiis libus organicis corpusculis coniunguntur.
Haec Volsi, & Leibnitii sententia serme iliata est, quam Si amenses, & Sinenses de humanis animis tenent, teste Laluberio . Censent gentes illas, animas post obitum corpus infinite parvum informare sed eadem figura, atque organi, in structum, quibus praeditum erat cor
CONFUTATIO.. Patet , singularem hane Leibnitii, & Vol fit sententia m utraque sui par ite corruere. Humanarum animarum conjunctio infinite iuruis corpusculis donec humanis corinporibus jungantur , inane mentis Commentum est, quod nulla ratione sulcitur. I. Omnium inimarum creatio initio temporum non aliunde supponi potest, nisi ex arbitraria eorum, quae in Genesi leguntur, inter pretatione; scilicet Deum magnum creationis
opus sex diebus explevisse , & septimo quievisse. At vero si absoluta , ct perpetua quies his verbis intelligatur, qua Deus nihil amplius agat
in natura , rationi , & revelationi contradiciis tur. Rutioni quidem, qua docemur, permanentem naturae actionem sine permanente sui a uinet oris actis ne subs stere non posse; revelatios vero, qua innumeris sacrorum librorum locis dicitur Deus perpetuo mandi hujus res curare
49쪽
Tseoria an Ima human. . sive physicas, sive morales, bona, ac mala distribuens, imperia firmans, aut evertens, naturae ordinem, & leges pro sua voluntate interrumpens, hominum corda regens , ac mo- ens, aliaque hujusmodi.
II. Indignum Deo est , inquiunt, in visibili
natura movenda, regendaque continenter . OC-cup ri, in olganicis corporibus condendis, in animis humanis creandis, quae humana corpora informent, in animis natura diversis creandis, quibus variae brutorum species animentur.
At quo sundamento regitur assertio haec 'nullo. Quare enim infinita Dei magnitudine indignum sit id perpetuo esse, quod infinita naturae suae persectio, & infinitae suarum idea rum , suorumque operum divitiae postulant Quare magis Dei infinita magnitudine indignum
sit naturam a se erea tam hodie movere, ac re
gere, quam fuerit illam creare , movere, ac regere initio temporum λ aut animas intelligentes & sensibiles hodie creare quae animent humana corpora, & sens biles tantum, quae brutorum corpora informent ; quam utrisque similes in mundi primordiis creare ad hominum , ct brutorum corpora insormanda λ
torum animas ereationa propria dieZa non condi. Deus, inquiunt, materiam seminalem, qua variae species re producantur , per terram diia sun dens illi miram eam obstantiam adjecit . culus naturam ignoramus, quaeque homini, &brutis vitam impertitur. At haec opinio hoc unum habet, ut obsoletis peripateticorum occultis qualitatibus deteis rior sit ; & ut maximi momenti phaenomenis ineptam , absurdam , ipso phaenomeno obscu-xiorem explicationem afferat i 77, 9 736 .io6o. EXPLICATIO UII. Isaac quidam de
50쪽
pis edito anno 16ss. contendit duas fuisse creationes, alteram ab altera magno temporis intervallo dissitas. In prima creatione, quae generalIs est, Deus Creavit Coelum, terram, planetas, stellaS , angelos, & homines, omnes animalium, Vegeta bilium, species, uno verbo mundum, ut nunc est; & in quavis hujus orbis parte homines , dc foeminas creavit di versae speciei , unde omnes homines qui nunc terram incolunt, propagati sunt, excepta Adami , & Evae progenie. In altera creatione , quae peculiaris est, quaeque non nisi pluribus saeculis post priorem Contigit, Deus populum praestantem condere volens Adamum , dc Evam creavit, qui hujus populi parentes essent, & novam hominum speeiem in terris propagarent. Duplici hac creatione sententiae Praea da mi tarum auctor sacrorum librorum chronologiam, qui satis recentem mundo originem tribuunt,
Eum AEgyptia, Chaldaea, Indica , & Sinica
chronologia conciliare contendit , quae omnes multo remotissimam mundi orginem statuunt. Per hunc auctorem diluvium non fuit univcr- Lale, neque veteris creationis species extinxit. Guare non omnes homines, qui modo terram incolunt, ab Adamo, & Noemo proveniunt.
xa est. I. Inania βρέγmaea eo tendunt, ut nonnul-Ias facrorum librorum auctoritat s perperam interpretentur, ut inde ea deducant , quae mi-n e consequuntur; ut quisque facile noscet , ' qui vel primis dialecticae , historiae, sacrorum Librorum institutis imbutus Prae adamitarum librum legere voluerit . II. Fabula sunt primum quod de diversis hominum speciebus dicitur; quum manifestum sit Tom. U. C unicatu