장음표시 사용
51쪽
uioam in orbe nostro hominum oeciem esse in plures stirpes accidentibus diversas divisam , quae omnes ab eodem stipite derivari evidenter possitnt , ut in philosophia religionis ostendimus. Deinde chronologiae ipsae, quibus innititur, & in quibus sana critice infinitas falsitatis notas detegit, nullam vero certitudinis ;ut quoque in philosophia religionis ostendimus. Prae ad amitarum auctor magna sane iniuria ad Indorum praesertim chron ologiam confugit; quum haec non nisi 3o97 annos rerum visibilium originem statuat ante aeram christianam ;ut de Shastad agentes adnotavimus fio 36 .
ANIMAE, ET CORPORIS UNIo. ainio6i. OBSERUATIO. Quid est in homine mira haec anima, is eorporis unio, substantiae stilicet spiritualis, & substantiae extensae, α
In duobus posita esse videtur scilicet ineompra entia animae spiritualis, & corporis or- ganici, & in mutua binarum harum substantiarum in suis respectivis muneribus d pendentia , quam Deus libere decrevit , & ratione ieuius obstantia intelligens sensationes, ideas , affectiones, judicia, ratiocinia, reminiscentias habere nequit, nisi naturali materialium organorum ministerio, aut concursu nec obstantia organica subsistere, conservari , regularem habere organorum motum, & propria munera exequi potest, sine substantiae spiritualis, aqua animatur, & regitur , praesentia, & influxu. I. Binae hae substantiae , anima , ct corpus essentia omnino inter se diversae sunt , natu
a Ad carperis, is anima eon Iunctionem. Itagnificandam unionis vocem usurpavimus, 1 uum
in Lehalis usitatissima sit. Interpres.
52쪽
ejus Natura. Spiritualitas. Itra, modificationibus, fine. Altera nihil alterius esse potest. At altera ab altera in unionis statu pendere potest , quum ess caci, ac permanente decreto Deus eas invicem pendere jusserit ; atque hoc naturae lex erit quamdiu compositum perinmanebit . Hinc humanae animae infirmitas in infantia, ejus vigor, ac robur firmiori aetate, ejus Ianis guor in morbo, aut in effoeta senectute. Antiama sui corporis vicissitudines sequi videtur ;Deus enim libere decrevit , ejus operationes semper ab organorum suis perceptionibus occasionem praebentium conditione pendere. Porro 'hoc ineptum fundamentum est , cui ins stunt materialistae , ut animam faciant materialem substantiam. : Dissoluto composio spiritualis substantia non amplius a corpore pendens intelligentia , is fensus munera suae naturas congrua a se exequi
potest ; sive melioris , sive pejoris conditionis
fiat quum amplius a corporeis organis non pen- 'det , a quibus neque in statu unionis aut cogitationes, aut sensius suos mutuatur Io4a,
le sit, aut esse possit, non nisi vera creatιon existere potest. Quare Deus vera, ct proprie dicta creatione humanam animam condit, ea inque corpori animando tunc unit, quum in materna alvo id satis perfecta organorum fructura postulat. At quo ipso tempore haec ani mae creatio fit Nulla hoc experientia, aut observatione deter
III. Donec essentialis organica eorporis structura perseverat, anima humana corpori, quod regere debet, unita perseverat . Ea structura soluta, unio animae, & corporis cessat. Bina C a Iulu
53쪽
rum harum stubstantiarum separatio compositi
At quaenam est essentialis haec organica corpori, ibi uot ara, cujus allatationein unionis cetasiatio senimur, ii ve anime a corpore separatio e Hoc quoque ge a. rati in deiidire arduum est. SEDEς ANIMAE . 1o61. OBSERNATIO . Certum est, animam humam ira in corpore, quod animat, sedem habere. At in qua corporis parte ejus sedes est λ . An in um ἰυe o cornra ita sere omnes veteres philosophi senserunt. At perperam; absurdum enim est dicere, brachio abscisso, animam in reliquum corpus recedere; neque praeterea concipi potest, quare obligato nervo animae non sentiat in nervi parte nexui inferiore , nec amplius cum cerebro communicante. Experientia novimus, quum nervus arcte Iigatus est, partem ligaturae inferiorem, convelli, caedi, uri posse, nullo animae sensu. Non ergo in hac parte est anima; non ergo in universo corporς. II. An in corda λ ita Lucretius ; sed perperam . Instinctui enim naturae cogitationes, &animadversiones nostras ad cerebrum referre consuevimus tum praecipua sensuum nostrorum,
visus, auditus, olfactus, gustus organa ad cerebrum , n9n ad cor terminentur. ii, o I O6ὸ )III. An in uniυeUο eeνuro ita nonnuIuphilosophi ; sed perperam . experientia enim constat, non exiguam cerebri partem, vita in columi, amitti posse, imo sensu D A ratione salvis . Celebris Bussonii sententia animae sedem se eerebri diaphragmate sive in membrana cerebrum involvente , nuc mςl iuri praecedentibus
54쪽
e1res Natura . sueris ualἰtas . 33rae one sustulta, nec minoribus disse ultatibus ob noxia est. IV. An in ea cerebri portione , quae glaudula pineatis dicitur & quo praecipue nervi optici concurrunt λ Ita Cartesiis ; sed perperam. Observationibus enim an atomicis constat, homines sirim , quibus glandula pinealis omnino deerat, aliique, in quibus ossea facta suerat; in neutris tamen ratio, & sensus de Q
U. An in cersiri eorpore calloso, quod meis dullaris fornicis medium est λ Ita de la Petronte; at perperam; postremis enim hisce temporibus inventi sunt homines, in quibus corpus callosum aut destructum erat, aut prorsus immutatum; nec tamen aut ratione , aut sensu
VI. An in eu1 que nepvi origine ' Ita Boriade navius; sed perperam; tum quia nulla hoc ratione probatur ἔ tum quia iis ferme difficuItatibus sententia obnoxia est, quibus ea, quae animam in toto corpore diffusam statuit. Quare anima ad nervorum originem potius, quam ad medium nervum, aut ad alterum e jus extremum collocetur ; quum nervi non in eadem corporis humani parte communem oriis ginem habeant VII. Quaenam ergo anima sedes est , unde corpus regit λ Hoc ignoratur; fortasse & semper ignorabitur. Non tamen haec ignorantia animae existen tiain infirmat; axioma enim est, .n rebus certum ab Incerto non tolli s6 . Substantia immaterialis, dc spiritualis omnino a materia ,, ejusque modificationibus diversa humano corpori inest. Hoc certum est . Qua humani corporis parte substantia haec sedem habeat, hoc incertum est, nec nisi conjecturas locum praebet.
VIII. Uerosimillimum est, fedem anima egar C a se in
55쪽
34 Tιsoria anIma sumara . n aliqua fixa, aut variabili prae*ua estνMMI parte I ad cerebrum siquidem est , quo conveniunt praecipui nervi, quorum ope ab externis
objectis anima assicitur, & quorum ministerio omnibus corporis sui partibus motum imprimit. At in qua cerebri parte sedes est animae' hoc adhuc latet. Fieri potest, ut sedes animae is omnibus hominibus immutabiliter eadem sir. Fieri etiam potest , ut sedes animae ἰn d;-ωersis hominibus diu a sit , puta , in aliquo ut sit corpus callosum , in alio glandula pinealis.
Fieri tandem potest , 8c hoc fortasse satis
probabile est, ut sedes animae per accidens in eodem homine variabilis sit; & prima ejus sede vitiata , ut anima alia in sede collocetur. quae aptior sit, ad perceptiones suas Juvandas, di motum membris imprimendum.1o63. NOTA I. Cerebrum , in quo nos seindem animae locamus , massia est glandulosa , inaequaliter rotunda , satis mollis , in duos sphaerae quadrantes divisa eodem in plano sitos; & ubique innumeris , arteri oss propaginibus intertexta , quae quavis directione pluribus miris circumvolutionibus per ipsam excur
G I. A cerebro directe , & immediate deeam
pracipua nervorum paria Originem ducunt, inter quae nervi olfactorii sunt , nervi optici , auditorii, & pathetici. Et verosimillimum est, ut sequenti nota patebit , trigista alia nervorum paria , quae immediate a cerebro non nascuntur , neque ad
illud immediate , & directe convenire Videnis tur, tamen re ipsa cum praecipuo hoc organo,& animae sede communicare , sed tramitibus imperceptibilibus, qui etsi re ipsa dentur, tamen vel peritissimi anatomici aciem effugere
56쪽
aius Natura. Spiritualitas. s II. In cerebro magnam sti id, animaus ossicinam natura statuisse videtur, cujus fluidi invisibilis ope praecipui motus in nobis fiunt, & plexaeque sensationes nostrae mentales excitantur.
III. Cerebrum praecipue materIalistae nonnulisti speculati sunt , qui sedem animae animam ipsam essicere voluerunt . Per auctorem systeismatis naturae, exempli gratia, animalium facultates ir tellectuales sunt in directa cerebri ratione; major, mi norve cerebri massa diversitatem statuit inter hominem , & brutum, inter hominem acuto, & alium hebeti ingenio. At hae materialistarum investigationes tum in se absurdae sunt, tum etiam vel primis anatomicis observationibus adversantur. In magnitudine enim, de qua sermo, comparanda, necessario aut absoluta magnitudo attenditur , aut xespectiva. Utrumque dicatur, experientia theo xiam oppugnat. Si magnituEo abstata attendatur certum est primo ex Halterii, dc Bartolini observatio- Mibus, elephantis cranium cerebri dimidium supra hominis cranium.continere. Deberet ergo
elephas dimidio supra hominem intelligentia . ingenio, judicandi, dc ratiocinandi vi pollere. Certum deinde est, an atomicos, qui & capita ingeniosissimorum hominum , & hebetum dissecuerunt , non semper majorem cerebri maia iam in primis, quam in secundis invenisse. Si de magnitudine relatiυa sermost; certum est primo ex Plinii Galli observationibus, quasisdam esse scimiorum species , dc ceta eorum . quae , proportione habita, majus homine cerebrum habent. Scimii hi , atque cetacea haec intellectus faeu tatibus homini antecellere deberent. Certum est praeterea omnium anatomicorum consensu , in humana specie embrionis cerebrum hominis jam adulti cerebrum magni istudine relativa superare; & generatim in qua- C 4 vis
57쪽
. 3 6 Theorἰa af,ἰma 5umana. vis animalium specie juvencula maiorem, prΟ- portione habita, cerebri quantitatem haberi , quam perfecte adulta . Embrio itaque in maia terno alvo magis intelligentia, dc ratione pollere deberer, quam parentes; aquilae pullus re Cens ex ovo exclusus intellectus facultatibus magis abundare deberet, quam aquilae duae, a quibus ortus est . Certum tandem est ex celebris Buffonti observationibus, elephantem, qui magis ceteris brutis memoria, & ea facultate, quae intelligentia nuncupatur , pollet . tamen
minorem plerisque cerebri massam respectu sui corporis habere. Quare materialistarum de cerebro scrutationes observationi, & rationi plane adversantur .
to 64. NOTA II. Ex observationibus anatoαmicis novimus, quadraginta omnino in humano corpore esse nervorum paria , quorum deincem a medulla cerebri originem ducunt triginta cetera a spinali medulla ab occipite usque ad coxendicum originem . Triginta nervorum paria a spinali medulla oriunda vertebrarum nervi passim dicuntur. At celebris Halter eun isdem hunc cum V in s lovio , ceterisque omnibus
anatomicis nervorum numerum admittens, octo
esse ait nervorum paria cervicalia , duodecim paria nervorum dors, quinque lumbarium, &quinque ossis sacri. Porro haec consuetam numerandi methodum non immutant, nisi ut foristasi e res ipsa aptius percipiatur.
I. Inter hos vertebrarum nervos unus est , πενυus scilicet intere alis, seu magnus nervus sympathicus, qui peculiarem considerationem meretur ratione nexus, & communicationis cum ceteris nervis, &sympathiae, quam inter ipsos 1tatuit. Nervus hic magna ex parte nervi S constat a spinali medulla procedentibus , eXigua
vero ex parte ramo sexti paris nerVorum cereis
bri, a quo ipse oritur, di ejus initium facit ecranis emergen S.
58쪽
ejur Natura. πἰrἰtu alitas . s7 Ex recentioribus anatomicis observationibus
medici Angli UUhytt, ct medici Belgae Ηaen ,
nervi intercostales qui in organorum anima lium motibus tam multa praestant, ex obliquo ossis temporalis canali erumpunt, nervis octavi, & noni paris cerebri junguntur ; deinde post nonnulla eorum filamenta admissa , quibus
eorum volumen augetur separantur magnum
Ganglion a esse iunt, in quod rami quidam
sese inserunt decimi paris nervorum capitis, ut quoque primi, & secundi paris cervicalis di deinde ad pectus descendunt, quo cum jam ingressuri sint alterum ganglion effciunt, a quo nervi propagantur, qui ad trachaeam arteriam , &ad cor seruntur ; subinde in binos ramos dividuntur, & secus pectoris vertebras protenduntur a fingulis dorsalibus nervis ramos excipientes; dc iter suum prosequentes nervea stamen inta transmittunt ad renes, & ad hypogastrium, de diversis nervis communicant sese ad extremas corporis partes diffundentibus. II. Nervus intercossalis, ut iam certissime innotescit, communicat hinc quinto, sexto, octavo, & nono pari nervorum cerebri, inde quinto, sexto, septimo, octavo, dc nono pari nervorum dorsa lium, qui a spinali medulla proficiscuntur ; dc vero simile est, hac ratione veram ipsum communicationem habere cum omnibus , aut ferme omnibus humani corporis
nervis. Hinc orta nervorum 6 aisIa, quae ex mutua eorum communicatione , mutuoque neXuprocedit; atque in eo sta est, ut actio, quam nervus communicat, aut impressio, quam reei-C s - pit, a Nodorum OIAaνIum fleetes a se revis e fiscrum sua in quibusdam eo oris partibus
59쪽
3 Tἶρονἰa an a Iumana. pit, aut sensatio, quam nervus experitur, prom- pte, & necessario ad alios nervos magis, minusve remotos transmittatur, qui nihil cum ilialo commune habere videntur , qui actionis , aut sensationis re ipsa origo est. In eo stat nervorum o athia, quod actio , aut passio ne
τἰ unius agentem reddat , aut patien em alis
OBJECTIONES SOLVENDAE. Praecipuae dissicultates, quibus animae humanae spiritualitas impugnatur, hoc tantum nul-Ia ratione, imo contra perspicua experientiae , ct rationis testimonia , indes nenter inculcant, substantiam scilicet spiritualem quid esse, cu- ljus nulla habetur idea, nec haberi potest, quae- lque proinde in natura esse nequit; nequaquam repugnare, materiam natura facultatem cogitandi habere, aut Deum supernaturaliter illi vim hanc tribuere ; multoque smplicius esse, magisque rationi consonum unicam in Natura substantiam extensam simul , & cogitantem admittere, quam duas diversas, quarum una ex - 1 tensa sit, altera cogitans; animam humanam bonorum, & malorum corporis omnino parti-
cipem esse, quod animat ; atque hoc ipso satis ostendere, se re ipsa ab intrinsecis seu visibilibus, sue invisibilibus corporis constitutivis non esse distinctam; animam hanc necessario in natura sua, intimaque substantia &veram extensionem habere, & partes re ipsa distinctas, in quibus diveris perceptiones simul exissunt qadeo-nue non nisi materialem substantiam cile posse.
60쪽
IMMATERIALIS S STANTIAE INCOMPRa-IIENSIBILVAS FORTASSE PROBAT EAM ESSE CHIMAER A M. tofis. OBIECTIO I. Quare immaterialem substantiam in homine admittamus, cujus nu1. lam claram , & distinctam ideam nobis effin pere possumus si enim diversas nostras sensus,:dc cogitationis perceptiones persendamus 1 o I eas omnes videbimus nobis a materialibus objectis provenire, omnes ad materialia obiecta terminare, Omnes in nobis materiales effectus parere, idque, quod Iubsantia spiritualia idea concipimus, non nisi materialem substantiam re ipsa esse, quam indefinite cogitatione attenuaiamus, & spiritum vocamus, suum eam non amplius imaginandi facultate attingimus. Ceterum idea substantiae immaterialis , spiritualis non nisi negativa esse videtur; quae abstractione metaphysica materiali substantiae nobis notam materiae qualitatem, aut proprietatem illi in physco Terum statu semper esseniati aliter inhaerentem aufert. Atqui patet, hujus ideae abstractae, & negativae objectum purum esse ens rationis, & extra idealem recum
RESPONSIO, Spiritualis obstantia in homine admittenda est; hujus enim substantiae exissentia nobis ab effectibus certissime demo statur; ab intellectionibus scilicet , ct sensitionibus, quae non nisi iM substantia a materia natura distincta obtineri possunt ; omnino fiaquidem repugnat, intelligentiam , di sensum materiae unquam con Venire rodet, is Io46 . . Nulla sane hujus substantiae spiritualis idealconeipi potes illi similis , quam materiae, di
corporum habemus; ejus enim natura nulla ra-iti ne reateriae, aut corporibus ullis smi Iis est det staeter sensum intimum, quem eius ex C. 6 isto