장음표시 사용
431쪽
ejus essenti noνώ. 433teria , ubi nulla materia est 3set, & 318 . I. Frustra, ut argumentum eludat , postulabit Cartesus , trinam determinatam dimensionem, quam essentiam materiae facit , esse extensonem solidam , ct im enetrabilem in suis partibus . Ab ipso enim petam quid hac paristium impenetrabilitate intelligat, quam tripli- ei dimensioni adiicit, in qua per ipsum mat riae essentia sta est . Si hae partium soliditate , dc impenetrabilitate tantum intelligit exunsionem , in qua alia entensio eollocari nequeae; respondebo, spatium in qυo modo existit tellus', locari non posse in sipatio. in quo modo existit Syrius . & bina haec spatia , si materia modo in ipsis locata, & quavis alia materia vacua supponansnr, adhuc fore veram materiam, quum trii .am eam dimensionem habeant, quae materiae estentiam constituit ; quumque in trina hac dimensione partes habeant sese invicem excludentes, &quarum una in altera esse nequit. Si hac partium soliditate , & impenetrabilitate eam intelligit , qua materia essentiam conis stitui supponit; ejus sententia dicet, esentiam materiae in eo si tam esse, quod materiae essentiam esse supponit : atque baec erit inepta petitio principii 38 .
II. Frustra , ut dissicultatem cludat , dicet Cartesius, purum spatium non dari: omnia in natura plena es mundum solida , di imp netrabili extensione infinitum esse; spatium vero , in quo modo, exempli gratia , tellus est, ese tellurem ipsam, & nihil piget eic a. H oc effugium ad plurima tum in metaphy-sca , t m in physica absurda adducet . Harum
prima ostendit , vacuum dari poste auer , dcas 3ὶ; altera vacuum dari s P f. i 387 ct iasy ).
Neutonus , & Lockius ut materiae creatio nem eluderent , & ut materiae aeternae absurdum effugerent , singularem sibi materia ideam Ttm. IIII. T essin-
432쪽
434 Theoria metaph sica materἰa. effinxerant , quae praeter eorum intentionem excogitata videtur, ut Cartesii de materiae essentia.sententiam ridiculam redderent . velit Deus, inquiunt , hexapedam cubicam , exempli gratia, puri spatii seri corpori cuivis inaccessam, & impenetrabilem. Hexapeda haec spatii erit hexapeda materiae : habebit enim trinam dimensionem , soliditatem , & impenetrabilitatem III. Frustra, ut difficultates a vacuo, aut a puro spatio desumptas eludat Cartesus , dicet , se nomine extensionis solidae, & impenetrabilis , in qua materiae essentiam statuit , extenissionem substantialem intelligere. Ab ipso enim petam quid hac qualitata ob flantia intelligat, quam materi an extensioni tribuit , & quam puri spatii extensioni denegat. Si reponat, se tantum intelligere facultatem
a D , is per se existendi I ad 4am qualitatem
hanc puri spatii, aeque ac materiς propriam es
Si dicat , eam a se , & per se existendi facultatem intelligere , quae specifice materiae convenit; adhuc monebo, esse hanc petitionem principii, quum definitam, ac determinatam supponat hanc materiae essentiam , quae definienda est, & determinanda. IV. Hinc patet , etiam praeciso Ericharistiae
mysterio , materiae essentiam in triplici deteris
minata dimensione philosophice statui non posse ; hujus enim triplicis dimensionis idea aut nihil exhibet , quod veras de materiae essentia notiones praebeat, aut ad falsas consequutiones adducit , quibus ibi materia statueretur , ubi nulla materia est. Q. E. D.i38o. DEMONSTRATIO II. Sententia haec Cartesii ratione falsa demonstratur ; aeque ex eucharistici dogmatis revelatione falsa demonia strabitur. I. Certum est primos essentiam alicujus coriaporis a
433쪽
poris, quidquid ipsa st, corpori huic esse identificatam; res enim , & essentiam rei unum , di idem sunt. Ergo ubicumque corpus est , ibi ejus essentia est ros ). Atqui fide constat, auctoritate scilicet aeque saltem in fallibili, ac ratio sit , in Eucharistia
existere idem Christi corpus. quod in cruce immolatam suit. Ergo in Eucharistia corpus Chri- si eandem habet essentiam, quam in cruce ha
At patet, Christi corpus in Eucharistia non
eandem habere triplicem deteνminatam dimen inflenem, quam in cruce pendens habebat. Ergo triplex determinata dimensio , quam in cruce Christi corpus habebat , materiae hoc corpus
componentis essentiam non constituit. In Eucharistia eadem semia perseverat , non eadem triplex dimensio, quae in cruce habebatur. Ergo haec essentia , & haec dimensio separabiles sunt; ergo una non est alia. II. Certum est deinde , quod Christi corpori miraculo contingit , id simili miraculo cuivis
alii corpcri, puta, quercui, marmori, monti,
telluri , contingere poste . Ergo corpus quodvis suam triplicem dimensionem determinatam amittere potest, sua essentia incolumi. Ergo cujusque corporis essentia sne sua triplici dimenso ne existere potest . Eigo essentia materia , sive corporis cujusque in triplici determinata dimensione sita non est. Q. E. D.
tissima sacrarum literarum , & traditionis auctoritate constat iplum Chrihi coipus, quod in cruce pependit, di quod modo in caelis regnat esse s mus, & eodem tempore in caelis, in hostia consecrata Parisis, in altera Romae; cetera. Porro evidens videtur, corpus Christi tot in diverss locis idem ubique existere non posse , nisi reproductione . Ergo reproductio et identer T et a deg-
434쪽
436 Theoria metaph ca materI. . a dogmate reali prasentia corpoIs Christi In Eu,
1382. COROLLARIUM II. Ex iisdem certissimis fidei principiis idem ipsum Christi eorpus', quod in cruce pependit, totum, atque integrum est non tantum in minima hostia consecrata, sed in qua vis minima sensibili ejus paria te postquam fracta , & divisa est ; separatione fama, ut ait Tridentinum Concilium si3 3 . Atqui evidens videtur, Christi corpus totum existere nequire in exigua hostia, adeoque potiori jure in qua vis minima sensibili ejus divisae parte, nisi compenetratione. Ergo eompen tratio ex reali eo oris Christi prasentia in Eueharisia esidenter descendere videtur.
IN E CHARIITIAE NON SIFFICIT CONDENSATIO, SED VERA COMPENETRATIO EST NECESSARIA.
et 383. OBSERUATIO I. Frustra ad explicandam minimam extensonem, qua Christi corpus in Eucharistia continetur, & ad vera com- penetrationis miraculum non admittendum, ad compressionem, aut condensationem solam confugeretur. Quaecumque hac de re afferantur experimenta I evidens est , nunquam fieri , ut humanum corpus , ut illud est Christi Domini , statura
persectum compressione , aut dondensatione , nulla compenetratione admissa, ad volumen adeo exiguum adducatur , ut illud est particulae vix sensibilis hostiae consecratae. I. condensatio , dc compressio intrinsecam , is absolutam corporis extensiouem non immutant, sive extensionem huic corpori convenien intem ex collectione suorum elementorum , deinductis vacuis disseminatis. Illae extrinsecam tantum , & relativam extensionem mutant , sue
435쪽
exfensionem tum ratione materiae , tum ratione vacuorum huic corpori convenientem a 339 . Corpus compressum, seu condensatum magis invicem proxima habet elementa. Corpus non Compressum , nec condensatum magis invicem, remota habet elementa sua. At in utroque elementorum fiamma, sive haec magis proxima, sive magis remota sint eadem est : eadem est in . trinseca , dc absoluta elementi cujusvis extenso, seu trina dimensio; ergo dc eorum summae . Ut hoc clarius appareat: si ροlleae auri cuis bictis , quem poris, ac vacuo lis omnibus Carenistem suppono. Intrinseca , dc absoluta elementorum omnium pollicem hunc e stituentium
extensio, sive in massam collecta illa sint, sive in partes infinite parvas divisa supponantur Ec per immensum spatium disperis', semper reipsa est pollex cubicus omnino . Summa enim partium omnium alicujus totius sive conJunctae sui, sive separatae, toto nec maior est, neque
minor. Non nisi eompenetratione concipitur , poste
pollicem hunc auri cubicum amittere dimidium, puta , intrinsecae , 8c absolutae suae extensio nis: seu non nisi h horum elementorum dimiis dium in altero dimidio existeret . Ergo si corpus aliquod idem perseverans , & totam suam ipsam essentiam servans intrinsecae , & abso- Iutae suae e X tensionis dimidium amittit , nouulsi compenetratione amittit. II. Sapiens Gassendus de naturali materia impenet rabilitate meditatus optime statuerat , condensationem in eorpore omnino haberi Diase donec omnia ejus elementa perfecte contigua
fuerint; post haec amplius non dari; sve si ulterius procederet , non condensationem sere , sed compenetrationem. Non tamen ita maxime exiguam extensionem
explicabat , quam Christi eorpus vix sensibili obtinet hostiae consecratae particula ; at ita phaz-T 3 nO-
436쪽
4at Theονἰa metapis hamateria. nomenorum condensationis rectam notionem exinhibebat. III. Quae frustra excogitarunt recentiores quidam philosophi , ut smplici condensatione eucharisticae tra substantiationis mysterium explicarent, tantum veterem compenetrat Ionis fententiam validius confirmarunt ; quae quidem sententia dogma fidei non est; at maxime philosophica consequutio est. Sequenti observatione prodromam notionem afferimus eorum, quae adducuntur, ut in Eucharistia condensationis tantum phaenomena adis mittantur .
1 384. OBSERVATIO II. Recetiores non nulli Neutoni & Keilii experimentis de corporum poris abutentes contenderunt, quid minimum en quidquid materiae corpora constituit; exempli gratia, materiam omnem, qua terrestris orbis constat , nulla compenetratione ad volumen adduci posse sola condensatione ma- Io, aut nuci juglandi , aut lenti aequale: universam humani corporis persecti materiam Centum quadraginta, aut centum quinquaginta pondo nulla compenetratione , solaque condensatione locari posse in spatio illi aequali , quod
hostiae particula occupat vicesimam , aut tricesimam lineae partem quaquaversum extensa. I. Ex hac assertione adeo communi sentiendi rationi opposita sic procedunt. Si substantia Aristi, exempli gratia , corpus constituens y test nulla compenetratione , solaque condensa tione tota esse in minimo spatiolo ab hostiae non consecratae particula occupato, quare substantia tota corporis Christi in minima hostiae Consecratae particula existere non poterit λ fi vero ita se res habet, eo enetrationis Astpothesis tantum in Eucharistia novum, & superinfluum mysterium invenit. II. Attamen hoc condensationis paradoxum, quo tota terrestris orbis materia ad mali , aue
437쪽
lεjus sentia 4nota. 439 Ientis volumen nulla compenetrat Ione adduci potem, quodnam tandem fundamentum habese experimenta physca, inquiunt , & demonstrationes physico mathematicas. 1383. NOTA. Non bene, inquiunt , materia compenetrat ἰo Concipitur ; atque hac ratio ne eam ab Eucharistiae mysterio ejicere vellent. At non melius sane prapostera eondensatio itinli furacta intelligitur , qua perfectum humanum corpus totum , & naturali symmetria in minima sensibili hostiς particula continetur, In qua tum ante, tum post hanc condensati Gem multo plures porti deteguntur , quam habeant diversiae humani corporis partes , quae ibi condensatae supponuntur. I. Non sane miraculosa materias Compenetratio concipitur. At haec evidenter fluere videtur ex miraculor , quod in Eucharistia fides testatur : hoc satis est , ut reverenter admitta
Non magis fabulosa condensatio intelligitur nec ratione, nec fide innixa. Minus haec igitur admittenda.
II. Compenetrationis hypothesis est vetus, &Communis theologorum doctrina : hoc titulo
Condensationis hypothesis recens est, inepta& absona in Eucharistiae mysterio : hac ratio ne nec philosophica est, nec theologica .
DEMONSTRATIO. Nonnulli Cartesi assectae salso putant , magistri sui sententiam deessentia materiae hoc tantum vitio laborare , quod Eucharistiae dogmati adversaretur. Quare hoc tollere censuerunt materiat essentiam in
438쪽
triplici inde terminata, ek vistabili dimensione a uentes . Nos iis ostendere pergit ire , illos neque hac ratione quod intendunt obtinere .
I. Extensia generatim, seu triplex dimensis generatim Cartesianis est essentia materiae , seu corporis generatim sumpti. Ergo ενυών ueter natruis , seu determius tamateris quantitas essentiam habere debet, sue extensionem , aut triplicem dimensionem determi natam . quum enim essentia rei a re distincta non sit ; patet , essentiam rei determiis datae aliquid determinatum esse debere. II. Si essentia materiae in eri iei Indrireminata dimensioue consisteret, corpus determinatum, seu determinata materiae quantitas esset aliquid inde terminatum; eorpus enim hoc ali eui in determinato identificatum esset; quod e videnter repugnat. Ergo essentia corporis determinati, sue determinatas materiae quantitatis necessario festaliquid determinatum; ergo nequit esse quid iv-
III. Nulla in natura datur extenso , seu trina dimensio ἐπ fa In determitiata. Quae is enim assignabilis in natura extensio suas veras jac determinatas dimensiones habet. Corpus quodvis cujusque species semper in se necessario actuales suas , ac determinatas dimensiones habet; quae quidem augeri, ac minui possim tre- productione , ac compenetratione I sed tamen etiam post quamvis mutationem in se determia
Ergo essentia determinatae quantitatis materiae ita extensione inde terminata sita non est , quum haec neque existat , neque existere possit.
439쪽
DEMONSTRATIO . Notav Imus jam Cariste in , cc Gassendi sententias nomine tantum diversias esse; & partium impenetrabilitatem ab hoc ad millam este re ipsa extensionis in amissi inbiIitatem ab illo assertam . Ergo Cartesii consutatio Gastendi consutationem trahit; atque hoc eo magis, quod utraque 1ententia nulla positiva ratione probatur, & tantum quadam apparenti veris militudine munitur
I. Et si partium impenetrabsistas semper, innaateria esset , sive etsi elementorum penetratio dari non possiet, non tamen in hac impenetrabilitate essentia materiae philosophice statui pos-1et . Nequit enim essentia rei in eo statui , quod jam existentem materiae essentiam necessario supponit. Atqui hanc essentiam iam existentem necessario supponit partium, sive elementorum impenetrabilitas . debent enim partes hae , sive elementa prius esse materia , quam impenetram bilis materia snt. II. Falsum est , partium impenetrabilitate materia essentiam constitui . existit enim materia , corpus Christi eucharisticum, quod vere materia eli, Cc hac impenetrabilitate caret. Non nisi compenetratione intelligitur eo pus idem perseverans posse absolutam.& intrinsecam suam extensionem amittere ' n to ui hanc amittit Christi corpus in Eucharistia ' eris
In Eucharistia corpus Christi hac impenetra. bilitate caret . ergo haec corporis Christi esse
440쪽
441 Theoria metaphst a materIa . tiam non constituit; ergo pari ratione nullius alius corporis essentiam constituit. Q. E. D. PROPOSITIO I V. a 388. Essent Ia mater;a is simplici impenetra-δIlItatἰs , θ' extensionis exigentia non es Ra-
DEMONSTRATIO. Evidens est, si essentia
materia in simplici extensionis , & impenetrabilitatis exigentia statuatur, in re statui , Cujus nullam ideam habemus, quaeque non modo materiae naturam non explicat , imo ideas quas natura de illa habemus, prorsus evertit. Hoc post o sc procedo. Quum de essentia materiae philos hamur, sententiam admittere non debemus, cujus objectum non concipitur , seu quod omnibus, quas natura materiae habemus , ideis adversatur; nisi extrinseca evidentia, ceristissimae scilicet rationes ideis , quas materiae
habemus , extraneae , eam admittere nos cogant.
I. Sententia materiae essentiam statuens insmplici extensionis, seu impenetrabilitatis exigentia sententia es. cujus objectum non percipitur.
Quid enim est hare extensionis, sive impenetrabilitatis exigentia in materia, & in corpore, cujus es ementa res partes ita compenetratae supponuntur, ut nullam amplius realem exten sonem habeant λ est ne substantia ' est ne m dis eatio λ est ne proprietas activa , aut passiva hoc nunquam definietur. II. Sententia materiae essentiam statuens insmplici extensionis, sive impenetrabilitatis exigentia, omnibus , quas natura habemus , m moria i eis adversari videtur.
Quidquid enim de materia concipimus , aut sentimus , realem , sue magnam, sive parvam