장음표시 사용
441쪽
ejus assant Ia lineta . 443 Si tentemus materiae portionem sue infinite
magnam , sive infinite parvam omni vera ex αtensione carentem concipere, quaeque uno lateis re ad ortum , altero ad occasum obversa non
sit; fieri hoc non posse dignoscemus. Concipe materias extensae volumen quod vis; tum cogitatione illi omnem omnino extensionem adime . Quum jam nullam extensionem Concipis, nec ullam materiam concipis. Quare idea materiae in nobis semper' alicui extensionis ideae connexa est . Si vero materia omnino in extensa supponatur , id supponitur , quod non nisi omnino convincentibus rationibus admitti potest. III. Sententia materiae essentiam in s mplici extensonis, & impenetrabilitatis exigentia constituens neque solida ratione ulla, nerue reυ lationis auctoritate probatur.
Ideo enim tantum excogitata haec sententia fuit, ut phanomenon gratis oppositum explicaretur qua ratione scilicet Christi corpus sine ulla vera extensione in eucharistia suam essentiam servet. At quamprimum ostendemus, nullo absurdo,& salva omnino catholicae ecclesiae doctrina de Eucharistia, Christi corpori in hoc Sacramento aliquam veram extensionem tribui posse. Ergo sententia haec statuens materiae essen tiam in impenetrabilitatis, & extensonis exigentia, neque solida ratione, neque revelationis auctoritate probatur. Ergo sententia haec rationibus destituta , nostras materiae ideas pervertens, materiam fmplicitate spiritui serme aequalem faciens, rectae philosophiae adversatur, nec admittenda est .
442쪽
444 Theorata metapis sica materia.
PROPOsITIO V. a 389. Essentia materia in partium pDμarum, obstantialium multiplἰcitata non spatuenda ; ιιa ut sae partium museiplicitas materiam detorminet, ut sit potius Aae, qua in alia obgantia.
DEMONSTRATIO. Si in partium physicarum, & substantialium multiplicitate materiae essentia statuatur, in eo statuitur , quod vel nihil eum materiae clientia commune habet , aut quod materiae essentiam supponit, non Constituit. Ostendo . I. Si materiae essentiam in physicarum , &substantia Ilum partium multiplicitate statuas ,
quin definias , num partes hae ipsae materia natura sint, idem erit, ac si angeiarum coiIectiois ui attributum materia' des , exempli gratia ;idem crit, ac si ex hac ange Iorum coi Iectione. Totum materiale essicias; erit enim hoc Totum
partibus pissicii, is substantialibui conustum ;adeoque hoc Totum erit necessario materia , quum id habeat, quod materiae essentiam constituit, nempe partium physicarum, & substantialium multiplicitatem . Frustra dices , angelorum colIectionem esse torum tantum ideale , non totum proprie dictum; quare enim decem, aut viginti angeli totum non sint ; sint vero unum totum deincem , aut iginti lucis, aut aeris moleculae Frustra etiam dices , totum ex angelorum
collectione tandem ad partes simplices & indivisibiles adduci posse ; totum vero materiale post quamvis divisionem adhuc in infinitum es.se divisibile. Hinc enim sequeretur , aut I
lectionem angelorum non cessare esse materiam, nisi quatenus ad simplices unitates redacta con-sderatur; aut materiam desinere esse materiam
si, ut censuerunt Epicurrus, Zeno, Gassendus,
443쪽
Leibnit Ius, elementis indivisibilibus , & insectilibus constaret. Infinita divis bilitas est , si lubet , praecipua
materiae proprietas; veram ipsa materiae esentiam supponit, non constituit. II. Si materiae essentiam in partium physi- earum. dc substantialium multiplicitate statuas, ut partes corporum sunt; iam materia essentiam opponis potius , quam explices. Non enim materiae essentiam explicas, definitionem daodo, quae petitione principii Iaborat, nec unquam quod explicandum est explicat . Atqui hujusmodi est materiae definitis tradita in hac sententia, in qua materia tan . tum est partium pis sicarum, O obsantiatium collectio. Ut hoc pateat, peto ab hujus sententiae asinsertoribus quid sit materia e cespondent , esse compositum ex partibus physieis, & substantialibus. At vero partes hae, quae per illos materiam constituunt, sunt materia. Adhuc igitur ab iis quaerendum est in quo earum essentia posita sit, seu quaenam proprietas distinctiva si, quae illas materiam potius efficit, quam exempli causia, spiritum. Si quoque reponant, partes has phy licas, &siibstantiales materiae portionem quamvis Convisti tuentes, esse ipsas Tota subalterna determinata esse materiam ab hac physi earum, & substantia Ilum partium multiplicitate , quibus ipsa quoque composita sunt ἔ patet eandem instantiam in infinitum fieri poste de horum Totorum sub alternorum partibus physicis , ac se stantialibus, quae in materia semper necessario& antecedenter materia sunt. Haec ergo definitio materiat essentiam non assignat, aut explicat , semper enim ignotam relinquit distinctivam illam proprietatem, quae materiam in ratione materiae constituit , &materiam esse iacit, potius quam aliud.
444쪽
446 Theor;a me apis a mater a. Fateantur ergo oportet, falso se maeεν a euesentiam in partium physicarum, & substantialium multiplicitate statuisse, neque hisc essen tiam recta definitione explicasse. Q. E. D.
x39o. NOTA. Quid de philosopho dicere
mus, qui ut lucis essentiam explicaret, lucem definiret parti- lueentium eoIlectionem , seu partium, quae sunt lux ; qui ut aquae essentiam explicaret , diceret eam esse aquearum partium multiplieitatem, seu quae sunt aqua λIdem omnino de iis dicas, qui materiae esse nistiam statuunt in ejus partium multiplicitate.
Posta materia infinite divisibili , ut re ipsa est; dici poterit, inex austam partium substantialium , & phys carum multiplicitatem esse
materiae distinctivam proprietatem; at nunquam diei poterit, hac partium multiplicitate ejus essentiam eonstitui ; quin enim constituat, jam necessario constitutam supponit.
- PROPOSITIO V I. I 3yx. Essentia materia fatui non dabet, se recens auctor contentit, in Oxtensione sine acti-
DEMONSTRΑΤΙΟ. Si materia concipiatur necessario aliqua extenso ne donata, & quavis intrinseca activitate semper necessario destituista; philosophice, & ad rationis, dc experien
tiae normam materia concipitur. At non inde sequitur, hac ertensione, atque inertia materiae essentiam constitui; ac materiam definiendam esse: extensum iners. Ostendo. I. Ex hac materiae definitione purum spatium materia erit: in spatio enim puro, ut in materia, vera extenso datur ἔ spatii vero aeque , ac materiae extenso , iners esse videtur i 379 . αFrustra dices, Leibnitii sophismata adducens in Datii in iii existentiam, spatium nihil es.se
445쪽
ejus essentia uno a. 447 se rei; purum 1 patium esse tantum entium coe
xistentium ordinem, & relationem. Philosophi non assentientur. Per hos dies ita spatii ideae
ferme statutae sunt, ac geometrica pleraque
neque de spatio infinito jam magis , quam decubi, aut sphaerae proprietatibus dubitatur 34ς,
II. Ex hac materiae definitione extensio uis num ex essentiae suae constitutivis esse deberet. At jam ostendimus materiae essentiam neque in determinata, neque in in determinata ex ten sone Mam esse.
Quare si extensio una est , ut re ipsa est ,
ex materiae proprietatibus, non jam est ut ejus essentiae constitutivum , quo materia sat
III. Ex hac materiae definitione inertia quoque unum esse deberet ex ejus essentiae cetnstitutivis. At haec essentia , quae necessario quid positivum esse debet , poterit ne ab inertia , quae quid negativum est, constituit Inertia tantum. est intrinsecas activitatis negatio. At vero quid positivi ponere potest inente aliquo pura negatio λ Poterit negatio esse quid limitans , non vero quid constituens essentiam. Essentiae adnexa esse potest ut proprietas negativa, qua limitetur, & circumscribatur, non ut proprietas positiva , in qua essentia sta sit. Ex his omnibus sequitur, materiae essentiam non extensionem inertiae adjectam; neque sententiam hanc antea confutatis magis esse philosophicam. Q. E. D. . COROLLARIUM COMMINE . . t 392. Essentia materia, sive intima prostris eas substantiam determinans , ut sit materia potius, quam a IIa subsantia Deetes , latet , fortasse etiam se rr latebit. DE
446쪽
ειs Theoria metapissica materἰ a. DEMONSTRATIO. Patet, hoe corollarium ex omnibus hactenus demonstratis varias de materiae essentia opiniones consutando plangsequi. I. Certum est, hanc materia essentiam, seu essentialem , & immutabilem proprietatem , qua substantia materialis intrinsece determinatur , ut sit mλteria potius , quam , exempli causa, spiritus , in materia existere evidens
enim est, essentiam materiae non posse in m teria non existere, cum qua necessario est idenisti fleata .
Verum quid hare essentia est, sive proprietas ista specifica, & distinctiva materiaeὸ nemo philosophus ab Aristotele ad haec usiquae
tempora definire potuit. Quare materiae definitio adhuc desideratur II. Ab Aristotele ad Cartesium vix in materiae essentiam inquisitum fuit . Tantum subis stantiae omnes sensibiles materia vocatae suerant; nec quaerebatur quare substantiae sensibiles intrinsece determinatae sint, ut sin ζ male ria potius, quam aliud.
At post Cartesum ad hos usque dies pluriis
ma praecIara ingenia omni conatu in materiae essentiam inquisiverunt; ex sententiis vero eo rum apparet, omnem eos lapidem movisse, ut
hanc essentiam detegerent, si humanae mentis acumine detegi posset. Materiae essentia non nisi ex phaenomen Is detegi potest. Atqui si phaenomena materiae perduci, vel tria annorum millia a philosophis,& a physcis observata materiae essentiam non detexerunt, sperandum ne melius eam imposterum cognitum iri multo ergo veros mile est materia essentiam hactenus ignotam & imposterum ignotam futuram. Q. E. D. I 393. NOTA . Aristoteles omnium primus materiam generatim , is abstracte consideravit,
ut ad ejus essentiam investigandam consideranda
447쪽
e da o Movia ac In naetaphysica sna meditatione de materia, & de corporibus ea tradit . quibus rartasse nihil magis philosophicum unqaam tradetur a I. Aristotelos materiam ut materiam remitam contid--, dc a proprietatibus speciscis, quastia diverss.corporibus obtinet praescindenε , eam exhibet ut subjectum primum , se per V Ms , a quo emanat quidquid nascitur, & in totum
ut materia4 alibi ait Aris eles, nullam h bet ex specificis proprie taetibus. suas in diversis corporum speciebus observamus , quasque ipsa non ioduit nisi in haec corpora trantior metar. In hoc staetu, atque ita tonsiderata ipsa e8..., quod per se neq- es e id , neqωe Oaἰν ,
quod potest nihil Aliud significare, nisi ma
teriam polle, quin materia esse desinat, omnes iensibiles qualitates amittere , quas in corporibus observamus , ne triplici quidem eorum
dimenuone exceptar neque gua tum .
I . Materiam ipse considerans ut corpora mixta monssiluentem, puta substantias animales , vegetabiles. , fossiles , eam concipit veluti iaquatuor primordiales elementorum species divisam , quae omnes aliquae praeter materiam sunt, di singulae specificam suam formam habent , qua intrinseces determinantur ut sint una ererasve elementum terreum, altera in qua sue elementum aqueum , alia aer , sive elementum aereum , alia ignis, sive elementum igneum . Quatuor haec elementa , sive quatuor hae e letnentares materiae species , per Aristotelem sunt
448쪽
4so Theoria metaphysica materia . sunt principia physica mixtorum hune visibilem mundum constituentium . Atque haec per clariores physicos recentiores sunt vera omnium senias bilium principia, seu primordialia constitutiva Phys. rs6, 138, 372, 287 3. Sane, ut Aristotelis aetate haec de materia dissererentur, mira , & omni aetate miranda ingenii vi opus erat. PROPOSITIO UILT 394. Extansio, seu trina solida dimensio , etsi non sit materia essentia , est tamen proprietas omnino a materia inseparabi is r ita , Menumquam materia sine aliqua triplici soluadimensione existera possit. DEMONSTRATIO. Α triplici sive determinata, sive indeterminata dimenso ne materiae essentiam non constitui jam ostendimus. Nunc Ostendemus, materiam aliqua triplici solida diis mensione nunquam omnino destitui poste atque hanc triplicem dimensionem, etsi variabi- Iem, quum semper materiae insit, satis esse , ut ab omni non ipsa optime distinguatur. I. Etsi a triplici dimensione materia non Coniastituatur eertum tamen est, nunquam sine ali qua majori , vel minori , semper absoluta ,& postiva, exempli causa, pollicis cubici, aut centesmae millesimae, vel decies centesimae millesimae partis pollicis cubici , extensione mainteriam neque miraculo existere posse. Id enim de rebus affirmandum, quod necessario in earum idea continetur; atqui in idea materiae semper aliqua vera extensio positiva solida continetur.
Exempli causa, si de substantia sermo sit veram, & solidam extensionem habente, nec dieatur quid haec substantia sit; mens materiam
Si de substantia sermo sit nullam extensi
449쪽
ejus essentἰa Ignota. 4srnem habente; mens materiam non concipit , seu potius substantiam in determinatam concipit, nihil eum materia commune habem tem . Ergo usra, dc solida extensio semper neces sario in materiae idea continetur . Ergo haec proprietas est semper necessario materiae conveniens, & ab illa inseparabilis , etsi infinite
variari possit. II. Sit volumen cujusque materiae indefinite magnum, cujus triρlex intrinseca, absoluta dimensio, demptis poris, & vacuis, si pollex Cubicus. Dico, materiam hanc triplicem suam hanc dimensionem amittere non posse , nisi altero ex tribus hisce modis, anni hi latione, Conindensatione, Compenetratione. Annihilatione tantum extensionis amittet ,
. quantum materiae ad nihilum redactae. Scilicet si dimidia tantum ad nihilum redigatur, dimidia tantum extensio amittetur, nec tota amittetur , nisi materia tota ad nihilum redigatur. Condensatione, volumen materiae quantumvis magnum nunquam poterit, Ineque miraculo ad
spatium pollice cubico minus redigi ; & post
condensationem intrinseca , & absoluta extensio eadem omnino perseverabit . Idem prorsus
de compressione dicendum i 383 .
Compeuet ratione tandem intrinseca, & abs luta elementorum omnium extensio hoc voluismen componentium ad dimidium pollicem cubicum adducetur, s horum elementorum dimidium cum altero dimidio compenetratur, ad quartam ejus partem . si pars dimidia jam com-
penetratorum cum reliqua iterum compeneiatretur; atque ita porro. Verumtamen utcumque pergat compenetratio, elementum, cui cetera compenetrantur, quantumvis minimum, semper in se veram triuiaeem olidam dimensionam habet ; quae eadem quoque erit omnium elementorum miraculo
450쪽
εsa TMoria meta 'fica mater a. cum illo compenetratorum . Quare etiam Iahypothesi maximae compenetrationis, quae haberi possit, nunquam materia sine aliqua vera, solida , positiva extensione existere potest . Q. E. D.am s. NOTA. Omnis proprietas erasent Masest a rebus inseparabilis; at non omias proprieta Infeparab Ilis est essentialis . . I. Exempli causa, materiae proprietas in Leparabilis est fgura & vhieatio in determinata ;neque enim materia sne aliqua figura, di nul- tibi sita concipi potest . . . o
fit bene concipitur, materiam euentia , ocnatura non mutata , Iocum, & figuram mutare
posse; & proprietatem variabilem, etsi inami sibilem esse non posis essentialem; hae squidem semper de ina missibiles, & invariabiles uint. Il. Pari modo extensio aliqua selida inde terminata, major, aut minor , proprietas est a materia inseparabilis ἔ mon tamen estientialis,& materiae essentiam constituens. Materia enim, essentia non mutata , exten. smnem mutare potest. Corpus cubicam hexape extensum poris . re vacuis carens essen
tiam suam omnino servabit nihil mutatam, sicius elementa omnia in pollicis , aut lineae cubicae spatium compenetratione includantur. OBIECTIONEI DILIENDAE PPraecipua, quae veritatibus hac sectione statutis opponuntur , sunt : philosophiam a fide non pendere : Eucharistiae Sacramentum sine transubstantiatione haberi posse: corporum cominpenetrationem, &re productionem esse αδ--ae: materiar essentiam ignotam dicere, esse male rialis mo arma praebere: veram, & postivam extensionem in eucharistico Christi corpore admittere esse Patrum, ac doctorum catholicorum do ctrinae adversaria