장음표시 사용
141쪽
u6 S Opsis Annalium Societatis Am. ..
ubi viderant socios coram SS. Eucharistia publicae venerationi exposita orantes,& in omnibus cubiculis multa religiosae paupertatis argumenta, recessiere confusi dicentes : Quid aliud in tam sancta domo nos reperire possumus
27. Brevi patuit omnibus, non arcem adversus urbem, sed urbis unicum praesidium esse Collegium nostrum. Nam superveniente Sancto Avita cum exercitu, Occupavit omnes paulo ante seroces terror ingens. Farminae sibi timentes, nostros consiulabant: essesne licitum, ne venirent in manus militum, sese interficere, in Mundam flumen praecipitare, aut ire ad locum, ubi erant peste insecti P Passuras cuncta, ut servarent pudicitiam. Putabant stnnes urbem direptum iri. Igitur obsecrant nostrum Rectorem, urbi miserar pi spiciat, missis, qui Ducem copiarum hostilium mitigent. Idem Societatis charitas suadebat. Euat duo sacerdotes ad Sanctum urbi jam proximum, enixe rogant, ne simat urbem pati hostilia. Libenter annuit, quamvis Cives non mererentur. Biduo exercitus Conimbricae moratus sine ullius injuria, urbe tam quieta, ut viderentur ibi nulli esse milites. Tum patuit omnibus, quam inanes adversus Collegium habuissent opiniones. 28. Id temporis Antonius Durium flumen transierat. Cum Portus urbs nobilissima ei portas clauderet, decreverat, serro, ignique consumere, cunctis occisis, qui duodecimum superarent annum. In his angustiis cives rogarunt, ut
nostri obviam irent Principis indignationi, missis Patribus, qui illum placarent, paratam urbem jussa lacere. Deo confisi Antonium conveniunt duo iacerdotes. Exoratur; urbem subit pacificus. Paulo post homines malevoli nostros apud Antonium accusent, quod in Collegio texerint filium Comitis Feirensis Antonio Adverserit, & receperint exploratorem Castellanum. Inde Collegiuum deserere, & ex urbe abire jussi sumus. Egredientes Principem habuimus obvium, qui redditus mitior, domum redire imperat. Accedens Sanctus Avita cum exercitu veterano facile debellavit Antonii tumultuarias copias. 29. Sie ab omnibus desertus latibula nunc haec, nune illa quaeri vixq; po- tuit occultus navem conscendae, & in Galliam profugere; ubi,& in Anglia, co tracto milite,& classe, infeliciter occupavit Insulas Tertias, & tentavit Uli sponem, ut infra dicetur propter molestias inde subortas Societati. Decembri mense pacatam Lusitaniam Rex Philippus ingreditur. Nabantiam Regni Comitia vocat. Iunio sequentis anni Ulylsiponem iniit apparatu maximo, ibique substitit usque ad Februarium anni II 83. quo se recepit in Callesiam, primusq; fuit post Gothorum extinctos Reges, qui universer fuit dominatus Hispaniae.
MissioneK 3 o. Quamvis annus tam calamitosus suerit, ut vix potuerit respirari inter tot aerumnasὲ nihilominus cum e ConimbrIcensi, tum ex Eborensi Collegio sunt factae missiones Eerae multo animarum proventu. Montem majorem novum suis concionibus inflammavit P. Ludovicus Alvarus. Illum juverunt duo lacerdotes de Collegio, quoniam Ludovicus erat impar tanto confitentium numero audiendo. Septem, vel octo erant parati ad capessendam Indiae naviga- ..iniat tionem I sed quod naves onerabantur ardente peste, multae merces insectae in eis positae. Unde timeri poterat navigaturis periculum. Auxit timorem mors cujusdam iocii coadjutoris, qui dum accommodat in navi quaedam ad nostros mittenda, lue perculsus interiit. Propterea nullus permisses est navem conscen
Collexium 3I. Angrae coepit Societas serre temporum iniquitatem. Antonii partibus Angre c. adhaesu insista; nec voluit post totam subactam Lusitaniam Regi Philippo parere. In hujusmodi insanias volebant cives involvi nostros. Ips, ad quos non attinebant Principum certamina, noluere sequi ullius in re tam gravi opiniones. Idcirco atrocia sunt perpessi, ut reserent Annales suo loco. Iuli hasis Bar- 32. Adventus nostri Balthasaris Barretrae in Angolam incredibilem attu- Iit omnibus laetitiam. Lusitani, & AEthiopes agminatim ad eum, & socium vita ' dendum confluxere. Nigri genu flectebant, & osculabantur manum. Erant cuncia turbatissima causa caedis patratae ab I ge Angelano adverius Lusitanos, quorum
142쪽
quorum multos per summam perfidiam occideratae mercibus magni pretii spoliarat. Praefectus Paulus Diasius aegre cum Lusitam 5 n. ac 2 oo. Nigris neophytis se in tutum receperat, ab Angolano cum exercitu duodecim millium fuit obsessus ; sed favente Deo causae aequitati, cum multa suorum caede repulso
harbaro, factum initium bello diuturno , victoriis Pauli Diasti, & Balthasaris
33. Praeter socios a pestilentia raptos, Conimbricae calendis Maii cessitu stare. E vita Nonius Fernandius scholasticus natus Ribet friae in agro Alanquerensi. Nondum expleverat Societatis annos quatuor. Vicinus morti laetitia inundabat. Causam interrogatus: permoveor, inquit, triplici, quod sim proximus D Eo videndo, quod in Societate moriar, quod experiar tranquillissimam conscientiam. Joannes Castellus scholasticus, Anglus natione, Magister artium in omniensi Academia, ne fide periclitaretur, in Lusitaniam coniugit, atque se mancipavit Societati. Eucharistiam, & Virginem Matrem coluit singularibus obsequus, cumprimis virginis natalitia, quibus illi solitus offerre, quidquid esset
per annum facturus. oblationem hujusmodi renovabat caeteris magnae matris
solemnitatibus. Observabat sociorum dicta, & exempla ancha, ut imitaretur. Quotidie vel Rectori , vel spiritus Praesecto nudabat conscientiam. Pestilentiae causa in villam Collegii prope Mundam flumen missus, pervigilio nascentis Vir ginis obiit. In Portuensi Collegio exitiali, de quo supra, catarrho suffocatus est P. Melchior Olivetra Carracedensis. Post toleratam captivitatem Asricanam servili Ulyspone lue epidemica decumbentibus. Cessante malo, ad S. Felicis Residentiam missus, ut reficeret vires attritas, a DEO in itinere ad mansuram
immortalium quietem invitatur.3 . Romae Calendis Augusti a vita descivit ven. P. Everardus Mercurianus Motiuis νε- universae Societatis Praepositus Generalis, virtutibus insignis, formatus ex spiritu poseu Gς Protoparentis Ignatii, quem moribus di prudentia expressit. Altissime lenserat de Societatis obedientia, quam ajebat similem navi, cujus optimum regimen pendet totum E magistri sibilo. Agre serebat versari nostros in aulis Princi pum. Hispano Magnati poscenti ad consessiones e nostris unum ingenue dene
gavit; tum ne morem induceret poscendi aliquem determinatum, tum quod externi non cognoscant probe Societatis homines, ob idque posse contingere, ut flagitent, qui nec ipsis, nec Societati conveniat ἱ in quem errorem non incis det ordinis moderator, cum omnes habeat perspectos, velitque providere cum decore ordinis. 3 s. In Lusitaniam Euerardus miserat P. Sebastianum Moralium Olim Ma- shbitavit,riae Ducis Parmensis Consessarium, ut in Provincia gubernanda succederet Emis Morali manueli Rodericio. Accepto Provinciae clavo, adest nuncius de obitu Geneia Provinci tu talis. Idcirco indixit Conventum provincialem ad eligendos, qui cum jure sus- fragii Romam adirent. In eis comitiis dubitatum, an Sebastiani magistratus rareret vitio, quod mortuo Generali Provinciae gubernium iniisset. Consultus hac luper re Petrus Barbosia, & alii Iuris Pontificii petitissimi, responderunt, vitio liberum. Igitur abactis scrupulis, praefuit Conventui. Electi sunt iplina Romam comitaturi cum jure suffragii Emmanuel Rodericius, qui fuerat Provi cialis, & Petrus Sylva Rector Eborensis. Octobri mente in Domo Prosessa haee erant comitia. Dum Provincialis it Romam, vicaria potestate praeficitur sociis vire protia. P. Michael Musa. Eborae solvitur Collegium Convictorum; pendebat enim ηi i , .
ab Henrico vivente. Nunquam Societas, nisi invita, his operibua subjecit hu- iis .: .
143쪽
Cillectis Romae suffragatoribus Provinciarum, incepta Comitia 7. Februarii,
praesidente P. Oliverio Manaraeo Vicario Generali. Ejusdem mensis die 19. P. Claudius Aquaviva Generalis renunciatur, vir ad omnia sum anarias. Numerabat aetatis annum 3 . Societatis I 3. P. Georgius Serranus Domus Prosessae D. Rochi Praepositus, licet absens, eligitur Assistens Lusitaniae. Mista nuncio, Georgius ob amictam valetudinem ab ineundo eo munere se excusavit. Idcirco Genua, ubi jam erant PP. Lusitani, vocatus Romam ad istiud munus P. Emmanuel Rodericius. Provincialis cum sociis pervenit in Lusitaniam Augusto mense. a. Tanta rerum publica mutatione credidεre, qui gerebant animos Societati parum benevolos, eam sore cunctis ludibrio, sed egregie decepti sunt. Nam cessante causa aemulationis, quae fuerat Regum favor, ministeria nostra, vel inimicis amabilia, nobis omnium amorem procurarunt. Nunquam Domus Prosesia magis adjuta eleemosynis, nec maioribus frequentata concursibus. 3. Indico itineri se accinxerunt quatuordecim, Lusitani decem, Hilpani duo, totidem Itali. Clariores Alphonius Paciecus, Antonius Franciscus, ambo postea mortem fidei causa passi, & Hieronymus Xaverius, S. Xaveru consanguineus, divisi in naves diversas. Solus ex eis obivit Franciscus Martinius, qui Pro Rectorem egerat Eborae. edempti per A. Magnopere nituit charitas Domus Prosessae erga captivos. Unus sa--M0 cerdos ex ea domo collegit piis industriis cruciatorum viginti duo millia ad eorum redemptionem, duo a quadam persona pia, viginti ab Rege. P. Amator Rebellus, de P. Alphonius Gonsalvius redierunt Argelio ereptis I 3 o. captivis PhilippiRegis adolescentibus e Maurorum potestate. Rex Philippus Junio mente Ulylsip nem ingressus, singulari usus benevolentia erga Domum Prosessam, nullius or- evol.miti dims adivit prius ullam domum, venit auditurus sacrum, & instar Sebastiani
Regis domum inspexit. Cum filius Regis Maldivarum ad fidem conversus ex India acturus parentis sui negotia advenisset, Rex jussit parari illi hospitium ianostra Domo Prosessa, cui auxit eleemosynam a Regibus dari solitam.
rvinus M. f. Mente Majo coepit vir ille coelestis Ignatius Martinius edocere cat ,- ἡ . in locis publicis. Antea eX ponebatur in templo. Magnam vicit re- .ha...itia pugnantiam Ignatius in eo Magisterio publice obeundo, comitatus agminibuscipit. puerorum, & plebeculae vilissimae, qui cum litteris, tum habendis concionibus praecelluerat. Rem deinceps sic secit familiarem, ut in Lusitana natione ad prae' sentem diem Ignatii morem teneamus. 'lle, colletii 6. Collegium D. Antonii crevit per adversitates. Τum in Comitiis r divi --. gni Nahantiae, live Thomarii celebratis, tum Ulyssipone coram Rege inimici nostri nominis exarserunt advertus illud opus, quod Rector Christophorus Gou-vea interim urserat calore summo,& in id perduxerat fastigium, ut crudelissimum apparuerit Regi tantam, & tam utilem molem diruere. Laborabant ea tempora numorum penuria; ne haec aedificium moraretur, omnes adhibuit P. Rector industrias, quem juvere Societatis amici, praeprimis Soeira Val concellia, semina nobilissima, quae non tantum gemmas suas , ct caetera pretiosiora, sed etiam monilia & gemmas ab alus Nobilibus sibi commendatas, Rectora tradia' 'dit, ut ea oppignoraret mutuas dantibus pecunias. Ludovica Froya Collegio dedit praedium Canissos. Splendissimo apparatu data in theatrum ti aediae
Abelis innocentis, quae nimirum placuit Principibus. e. reo, ensis I. Ex morensi Collegio ad tria oppida peste laborantia prodiere tres uesti. sacerdotes cum tribus Coadiutoribus, extincta peste inde recesserunt incol mes. Scholae Malo mente lunt apertae, di cautum, ne vetarent lcholastici ex
144쪽
aliis oppidis praeter urbem. Ad hilarandum tot ex calamitatibus maerore op. Presium populum theatro commissa tragaedia de Rege Balthasare. Ibidem is sto Κ Andreae phthisi eontabuit Georgius Diasius adolescens angelicus. Casse mum, Lania, Bria, & Villavisiosa sunt per Quadragesimam exculta inissionibus.
s. Conimbricae mense Aprili scholae patent. Undecimum Gymnasium m. in ludo alphabetario conversum est in scholam rudimentorum. Cessante peis inmisissis timore, 3 o. peregrinatum exiεre ad diversa loca pia. Mortuus ibidem S ethisi Augustinus Cardotus scholasticus multae virtutis. Bini sacerdotes cum
iis non initiatis excurrere per Borensem Provinciam edocendo populos.
runt ad evertenda Collegia, deferentes apud Regem, ouod nos magnis reditibus locupletissent Reges Lusitani. Non potuit Bartholomaeus de Martyribus diis es, Archipraesul sanctissimus, his auditis silere, sancta. qua pollebat, authoritate, in oeclamavit libere contra ejusmodi hominum furores. Palam secit statum Lusiis tantae ante nostra Collegia, & scholas. Dixit suam dioecesim fuisse persimilem dumeto inculto, summam in regentibus animas ignorantiam,& in juventute r ditatem ι ex quo sundasset Collegium, aliam faciem induisse dioecesimi nulla in re utilius collocari posse bona. Haec & alia tanta gravitate, & libertate exposuit, ut obturaverit ora leonum. In iis comitiis, quod jam dudum, ut sibi viveret, incassum procuraverat. se abdicavit insulis Bracharensibus.
malum explicavitὲ insens ardor omnium nostrorum sibi eam demandari pro- η vineiam anhelabat. Electus P. Didarus a Costa, & Georgius Gonsalvius Coad- ehinia jutor. Migrarum ad vetus Collegium , inde exierant, quocunque vocabantur. Cum Sacerdos unus par non esset tanto labori, alius additus est P. Joa nes Costa, qui decimo die post susceptam curam perculsus peste obiit Is. Aprialis. P. Didaeus ad Augusti finem indefesse succurrit miseris. Nonnulli, ne cuncti fine necessitate periculis exponerentur, missi ad Residentiam Palsi de S is excoluerunt lacris missionibus eas gentes. Interim qui manserant in Collegios . perculsos intra urbem expiabant Tonsessione t ex ipsis adhaesit malum P. Io- anm Perici, qui as. Maji de vivis excessiti Tot charitatis opera in ea calami
late per nostros exercita moverunt Regem, ut per epistolam gratias ageret moderanti Provinciam.
unus peregrinus Hierosolymas; voluit Rex Philippus, ut eodem esius contem deret ad eadem pietatis Christianae monumenta nomine Sebastiani Regis. Electi pin Recibis sunt P. Hieronymus Rodericius, & Balthasar Diasius coad utor. Direxerunt Romam iter: nam jubebat Henricus, ut illac pergerent, oscularentur Pedes Sanctissimi, & simul inviserent urbis stationes. Venetiis nave conscensa, in sanctam Civitatem transfretarunt, ubi summa pietate monumenta Servatoris sunt venerati. Post longam, di Iaboriosam peregrinationem redduntur Lusitaniae sospites anno II 83. xa. Angrense Collegium magna perpessum detrimenta pone labores Angris incredibiles. Etenim insula pertinaciter ausa viribus suis majora, Regem com---
plectebatur Antonium de Lusitania sugatum. Regebat Collegium P. Stephanus Diasius. Voluerunt Insulani nostros homines adigi jurejurando, quo ipsi
fidelitatem jurarunt Antonio. Objecimus institutum vetans nos immisceri Principum litigiis, sufficere iuramentum reipublicae, nos esse paratos ad omnibus sese viendum Societatis obeundo ministeria. Nihil profuit responsum tam prudens. Inde semia omnium adversus Collegium adeo suriola conspiratio, ut miracula par iuerit nos non occubuiae.
xx Vir nobilis, qui egressus de templo nostro post auditam concionem, Iuo conscenis per urbem proclamavit in lippum Regem , mra nobis periola concitabat: putarunt quippe Insulam, id factum nostrorum coasilio. Aure
145쪽
morti eripitur, mancipaturque earceri. Vir plebs abstinuit a diripiendo Collegio , & nostris occidendis. Plebem incendebant Concionatores de suggestis declamando, esse nos patriae proditores, hostes reipublicae, Antonium S cietatem everturum. Hare, & similia saepe iterando, nihil nobis tutum reliquere. Nam amicis necessum fuit, se subducere nostro commercio, quoniam periclitabantur, ne erant serendo communi furori. Episcopus secessit ad insulam Michaelensem, du6sque de nostris secum duxit. Cum ea insula Philippum Regem jurasset, clamabant a nobis, & Episcopo impulsam.
I . Non semel plebs meditata aggredi Collegium, fecissesque, nisi Deus
mirabiliter illius impetum fraenasset. Habita a Senatu facultate, relicto tantum ad custodiam domus sacerdote, & eoadjutore, Rector cum aliis navem conscendit, ex insula abiturus. In discessu confluxεre ad Collegium , praefertim nobiliores seminae piae rogantas effusis lacrymis, ne insulam in tot animarum periculis desereremus. Apparuit earum a DEO preces auditas; nam ingressi navem, vento contrario repellente, domum regredi coacti sunt. Is . Cum venissent ex Anglia, & Gallia inter auxiliares copias, quas petiverat insula, & miserat Antonius, aliqui haeretici, creverunt abominationes
sine numero. Eo res venit, ut nemo auderet Collegium, aut templum nostrum
adire. Illudebatur Eucharistia, conculcabantur imagines, nihil sanctum impiis, in Deum & homines probos scelera passim committebant. De nobis infanda quaeque scripserunt ad Antonium. Furore amens I 6. Julii hujus anni litteras
dedit in oppido Est ne a Praesectum insulae, ut bona Collegii fisco addiceret;
caemento & calce portas omnes, ac senestras Collegii clauderet, facta unice rota, qualem habent moniales, ut peream de nostris Collegii bonis praeberetur quotidianus cibus ad trahendam vitam. Id mandatum executioni. Cum rota parari statim nequiret, cibus mittebatur per ianuam templi, quam conclusere duabus feris sortissimis. Multae personae piae per parietem alta nocte cibos in septum conjecerant. Nostri interim se totos dederunt divinis commentationibus, & castigationi corporum, singulis momentis quaeque atrociora praestolantes. Haec inter, & alia innumera, quae compendium referre non patitur, emu-
ERat jam mensis nonus, ex quo Angrensis Collegii senestrae fuerant obturatae, cum jussit Antonii aecessit insulae Dynasta cum potestate administrandi
rem civilem, & bellicam. Protinus in foro publico securi subjecit cervicem Joannis Belancorii Vasconcellii. Hic suit vir ille nobilis, a quo per urbem Philippus Rex proclamabatur. Quo tempore illius sectum jugulum, Stephanus Rector Collegii legebat librum ab eo sibi commodatum, cum xm videt insolitam, nempe libri tabulas externas suavissimo perfusas oleo. Unde intel-Iexit Belancorium occisum. Fuit vir pius, & justus, qui summis desideriis Minserat martyrio vitam finiendi. a. Idem Dynasta blanditiis eonatus, nostros in Bas pro Antonio partes pellicere, cum perstarent in proposito se non immiscendi Regum litigii , ut il- aesum servarent Institutum suum; indignans asseruit mereri ipsos acerbiora, quam essent passu Minitatur, laniandos, ae in fluctus devolvendos. Rebus omnibus spoliat Collegium, etiam templi eampanis, quas in arce suspendit ad solita militibus facienda signa. Dein jussit, quoniam de suggesto dixissemus contrajus Antonii, & suasissemus Belancorio, ex eodem loco declamaremus Philippum Urannum esse; secus facturum se, quae sibi viderentur.3. Respondit Stephanus, quae decebant conscientiam, non quae vellet Dynasta. Igitur crudeliter incensus scripsit ad Praesectum alterius insulae Anto mo parentis, ut ibi carcerem strueret cum senestella unica lata duobus digitis; paedore
146쪽
paedore & fame omnes ibi enecare cogitabat. Avertit DEUS eonsilium; nam rerum vicissitudines executionem impediverunt. . Antonius classe fio. navium prosectus e Gallia, appulsius ad insulam Michaelensem, quod Philippo adlineret, insulae partem diripuit. Venient: Hispana classe, summo ejus Praesecto Marchione S. Crucis, Antonius navigio petivit Angram. Victa illius classe ab Hispano, meditabatur navigio in Galli am, vel Angliam se recipere, credens marchionem usurum victoria, & invasurum Angram. Ubi vidit Hispanam classem recessisse Ulymponem, Angrae lubstitit. Tanquam nostri, & pii cives, qui dicti fuerant ei parum favere, essent unice illius curae, statim denunciatum nostris, ad insulam S. Dominici eundum, ac sine mora inter militum & plebis sibilos, ae clamores rapti ad naves.
- . In unam eos conjecere navem omnibus nudam armamentis, aquae
perviam, di prorsus inutilem. Post mensem illic inter summas transactum aerumnas ad aliam minus laceram translati. E GlIegio factum est hospitium, denos comium haereticorum. Tandem mutata sententia de exilio ad insulam D. Dominici, placuit eos serri in Angliam nave duplici. Una delata Londinum: illic Andreas Gonsalvius die postrema Novembris laboribus consumptus obiit. Altera in mari Anglico libertatem a navarcho emit, traducta ad navem Flandri cam, quae omnes exposuit in Algarbiis; inde terrestri itinere tenuerunt Ulysii- ponem valde attriti, Rector cumprimis, qui sequenti anno valedixit rebus caducis. Sed non desuerunt supplicia, quibus ultor DEus punivit Societatis ini
6. Tum E Conimbricensi, tum morensi Collegio habitae missiones in Missionae regiones diversas. Nicolaus Pimenta sic incendit Duces Brigantinos, & Vil Iamvis iam ipsorum curiam, ut Dux egerit de condendo Collegio, reditu ad QT Lia. id destinato. Ea tempestate expectabatur P. N. Gaudius Generalis, Hispaniae Collegia jussu Pontificis lustratus: in ejus adventum dilatum hujusmodi nego
tium. Verum nec venit Claudius, & optima labente occasione, quae capillata fuit, nec ea Ducis mens effectum sortita est. . ' . Principio hujus anni accessit Roma P. Petrus Fonseca. Ad mensem p. Prem Fon. Iulium tempus insumpsit adeundo singula Collegia magno animi tui solatio. Mense Julio renunciatur Domus Professae Praepositus. Cum ipso felicitas eam piissdomum ingressa; illo gubernante, miris profecit incrementis, cum in re domestica, tum in exercendis nostris ministeriis. Conimbricae servor se macerandi cholastie extemos quoque scholasticos nostrorum Basionibus invasit. Habebat ad manum Ianitor magnum numerum ciliciorum, quae commodaverat nunc his, nunc illis scholasticis. Plurimi sub noctem intra Collegium in cubiculo lanuae proximo se sagitabant. Multi se domi nostrae collegerunt exercitiis S. P. Ignatii. Mille sexcenti scholastici numerabantur. Oratio Latina de D. Elisabetha . Iulii Mutatiit -- diei solita in Januarium mensem post Epiphaniam deinceps habenda ordinatur. pu Or rionis s. Collegium D. Antonii, devictis aliquot difficultatibus ope Senatus urbici, S favore Regis muro cinxit partem spatii nobis ab Henrico dati ad con- ψvi, Colletudendum Collegium. Habita facultate emit Villam Enxobregas dictam, pro P. Anton communi Sociorum recreatione. Eborense Collegium Valboniam emit villam Gita, .ia. suburbanam. Qua enim hactenus u fi fueramus, a Collegio distat plus media suburbanti leuca, proinde nobis incommoda, tametsi pinguiori solo, & excellentibus vinetis gauderet. Collegii. v. Cum Regi Philippo placeret Henici avunculi ossa transferre in tem-πι---PIum Bethlemiticum, una cum ossibus Regis Sebastiani reportatis ex Mica Al- nco υρον metrinum per Tingitanum, & Sylvensem Episcopos ι jussu ejusdem vocatur Brachara, ubi erat Rector, Leo Henriquius, cui praecipuae partes in negotio mandatae. Aperto tumulo, & amota calce, inventum est incorruptum corpus RG Henrici, tam vivis coloribus, ut recens mortuus videretur. Id Leo ejus con fessarius tubuit Principis virgineae integritati, quam servavit illibatam. Uttayta res esset notior, curavit asportari UlyElpone ex Pretiosa tela vestitum Cardina- Antonius Franco. R a litium,
147쪽
ὶ3a Smosis Annalium Societatis AESU
litium , quo Henrici corpus indutum exposuit omnibus videndum. Cuncti manus, & pedes tanquam viri sancti osculo venerabantur. Sic diebus & noctibus octo inter accentas faces patebat, de nostris in orbem semper aliquot assistentibus. Die I 3. Decembris pervenerunt, qui portabant ossa Sebastiani, de sequenti die funebri pompa se una omnes dederunt itineri. Quo die celebrata justa in templo Bethlemitico, praesentes fuerunt, quotquot nostra erant Ulyssia
P. Antonii Io. Silenda non est pietas nobilis faeminae. Quo tempore anno I 69...tas peste inarsit Ulysii po, P. Antonius Correa primus tironum Magister, viribus multum debilitatus Bucellas pagus est in agro Ulyssiponensi missus, ibi sancti Isime expirans terrae mandatus est. Praedicta mulier, cui erat a consessionibus, curavit per quendam e nostris ossa ferri in templum Domus Prosessae, ubi pro ipsius anima plurima sacra sunt facta, matrona illa suggerente ceram ab-
Mholis ari. II. Dominum Joannem Alphonsum novum Bracharensem Archiepisco-chis debri. pum Collegium excepit oratione Latina. Postea adeunti singula gymnasa, Ma - gistros & discipulos audienti, placuit scholasticorum frequentia ἱ erant enim pene mille. Brigantii terni Magistri moderabantur Latinitatis Gymnalia: addiderat tertium Episcopus Pinerius; is tertius Magister perpetuus non fuit. Rex Anto. I a. In Angola degebant Balthasar Barretra, & Balthasar Alphontis sa-i M. cerdotes cum duobus coadjutoribus. Id temporis ardebat inter Lusitanos, di Angolae Regem eruentum bellum. Semper aliquis de nostris sacerdotibus versabatur in castris, ut Lusitanos, & neophytos juvaret. Id bellum cceperat anno Iego. Anno, de quo agimus, ter victus est a Lulitanis Rex Angolus, amisitqέ bonam sui regni partem. Lusitani eo tendebant, ut regionem Cambam ninsuam redigerent potestatem. ulgaris apud eos erat opinio, illic esse montes ex argento solido. Regulus Cambembensis Paulo Diasio Praesecto nuncios mist, se paratum mandata facere, & tradere Lusitanis incredibiles argenti montes. Expectabat Paulus e Lusitania militem, ut eam occuparet regionem. Iam terim P. Barretra multos conjunxit Christo, inter eos Regulum, in cuius terris Lusitanus habebat castra. Sacris aquis ablutus magna pompa, ac dictus Paulus propter talitanum Praesectum. Motitur Al- I3. Commbricae mense Ianuario vitalem auram reliquit Alphonsus Gipho us Gi- hus Coadjutor, vir moribus inculpatis. Addictissimus erat Eucharistiae myste- rio. Idem modestissimus, prope mortem Mebat, esse sibi Iolatio singulari, quod agens aedituum nunquam oculos sustulerit in vultum ullius laminae. Daemonem
in vitae confinio abigebat divi Martini verbis : facesse hine mala bestia, nibit in
me funeste reperies. Excessit plenus laetitit. Ibidem eodem mense quievitati,cui λ- Ruysius Picius scholasticus. Sic voluntatem addixerat moderatoribus, ut in ri . nullam partem ostenderit animi propensionem, laetus semper postquam imperaverant. Recitato psalmo quinquagesimo ad Crucifixum intentus efflavit an
p. Miehia I . Nullius obitus aeque senestavit omnes, atque Ven. P. Michaelis So Musi. sae Rectoris Collegii Contabricensis ; erat inter columina Provinciae: patria Scalabitanus de praecipua regni nobilitate. Egit Praepositum Domus Prosessae, Visitatorem, Vice-Provincialem, & bis Rectorem Conimbricensem. Cunctis eminuit virtutibus, ut liquet ex ejus vita praelo commissa. Mortis nuncium excepit hilari vultu ; sed socii dolebant omnes, quod amitterent parentem sita Uilsimum. Paucis ante mortem horis singulos complexu, di benedictione dignabatur. Illius ossa condita sunt in sacellio divi Antonii cum Iemmate. Id tributum singulari ejus virtuti, qubd, cum plurimi socii gravibus morbis premerentur, post Mehaelis mortem coeperint omnes sublevari. Dominiciis I F. Eborae, assumptae Virginis die, quod a magna Matre pustulaverat, diri M. quodque futurum declaravit, Dominicus Rodericius mundo ereptus est. --strema ipsius fuere verba: Maria Maeter gratia, mater misericordia, tu nos a
148쪽
baste protege, di mortis hora Ascipe. Fernandus Lucas ibidem non dissimili rim duamorte abiit. Sentiens intus imminere diem supremam, homologesi totius vitae ς detersit animam, atque sic vel ante morbum se ad supremum iter comparavit , acuta dein febre consumptus.16. Nostris adiicio externum, Doctorem Paulum de Palatiis, domo D.Paulinde
Granatensem, sacrae paginae in Cosimbricensi Academia Prosessorem. Age-ηφ' bat Parochum Ecclesiae Villae viridis in Ulyssiponensi dioecesi. Semper coluit Societatem. In testamento suo legavit Eborensi Collegio mancipium his verbis: Mando, ut Avarus mancipium meum serviat semper Patribus Societatis
Ebora. Idfacis mirum animi grati, quod me Patres laurea Doctoris conde- caraverim, O quo securam reddam mancipii mei salutem ; quod cum hactenus
bonum fueris, apud Paetres eris melius. Non alienare, non vendere 'rerum; nam mea volumas es, inter ipsos moriatur, ac per eossalvetur. De Paulo meminit Cardo2us in huiologio 4. Aprilis. Fuerat primus externus, qui gradum Theologici Doctoris acceperat in Eborensi Academia 4. Iunii anno IF6o.
PAulus Diasius Angolae Praefectus summam hoc anno gloriam apud eas victoria ι gentes est indeptus. Nam suadente Mocamba Regulo progrestus eum α'
exercitu tenuit Cambamben. Hic Rex Angolanus, ut Lusitanos debetilaret, in aciem eduxit exercitum infinitae multitudinis. Erant capitum duode
cies centena millia. Complebant montes, & valles. Territi plurimi Reguli, qui Lusitanis adhaeserant, ad hostem defecere. Unicus in fide perstitit Paulus, qui, ut anno superiore dixi, Christiana sacra jam receperat. Lusitani non ex cedebant quinquaginta supra centum. Nigri, quos regebat Paulus, erant capi
. Innumero hoste conspecto, stupuit Lusitanus, & aethiopes socii. In his angustiis P. Balthasar Barretra Deo plenus concionem habet, Lusitanos, deinde Nigros exhortatur, ne sinant elabi manibus gloriosissimam victoriam. Ἀ- γvino consilio barbari conjungebantur, ut appareret DEUM pro suis pugnare. Sequenti die cerat Purificationis visuros Dei potentiam, & Virginis lanctisIimae patrocinium. Eos concepere animos, ut occultae vires a DEO insuis vid rentur. Igitur se comparant ad praelium sequenti luce committendum. Lusitanus castra muniverat prope flumen Coansam. Erant in vasta planitie, & montibus barbarorum copiae. Sole oriente stetit in armis Lusitanus, expectans h
3. Digreditur Paulus ad observandos hostium motus: reperit contra morem subsidere quietos, cohortes aliis, atque aliis firmari auxiliis. Igitur memorat Praesedis, quae viderit; sibi rideri, velle barbaros noctu aggredi castra. id sore nobis eoilusioni, & stragis proinde oportere quam primum Pro cedere adversus hostem; tutius die, quam nocte praeliari. Placet Praefecto, &Barretrae Pauli sententia. Barretra secedit ad fundendas in Coelum preces. Procedunt Lusitani ,& Pauli milites adversus hostem, datur invadendi signum. 4. Illud in conflictu accidit prorsus admirandum. In barbaros occulta
manu redibant sagittae contortae contria ulitanos; nec tu exonerabant fistulas igniarias sine hostis caede, nec Pauli gentes misere sagittas incasitim. Tegitur evdaveribus campus, & montes, de nostris ne uno quidem occiso. Hic nuntii volant, dicunt Barretrae debellatum hostem. Surgit, ac festinus adit Praesectum gratulaturus. En aliud miraculum i Hostis tanquam novas addεtis virisbus ferocior incumbit Lusiano, qui tantae vi impar cinint reserre pedem. . Tunc Praefectus animadvertens Barretrae preces nodum, ac moram fuisse hosti, quo minus vinceret, Patri Inclamabat, redeat ad preces . ex ipsis pendere victoriam. Non secus, atque imperatum, facis. Proinaus elanguet
149쪽
i34 SMoesis Amasium Societatis AESU
barbarus, implicatur terrore panico, vertit terga. Ut aperiatur fugae via, alteri alteros lacerant, ac proterunt. Intenderant se noctis tenebrae, & timor fugientium. Era a tergo immensa prosunditas, excavata torrentibus imbrium, huc se infinita multitudo dat praecipitem, completur usque ad labra: qui supervenerant, transiere tanquam per continuatum campum. Dies aperuit incredibilem stragem factam omnipotentis manu. Habitat gratia: DEO, ac Deiparenti. Venerantur omnes Barretrae, ceu Morsis, virtutem. 6. Nonnulli resecuere occisorum nasos, sacros numero plurimos compleverant, in castra veistos tanquam immensae stragis argumentum. Cum Lusitani aliquot a castris secessissent, sub occasum solis prospexerunt in Coelo pulcherrimam Crucem, quam de genibus venerantur. In rei memoriam ipso loco permagna Crux erecta. Quotannis victoria insignis celebratur Massangani die purificatae Virginis. Victoriae hujus nuncii Madritum allati clarum secere Bar retrae nomen. Rex Philippus admirans Patris virtutem, ad Angolanum Praesectum scripsit, semper deinceps in rebus magni momenti ejus consilio uteretur. Id bellum in annos plures tractum, & res ipsa ostendit, quam vana foret opinio de montibus argenteis.
xxpugnatur 7. Anno superiore dictum est de laboribus Angrensis Collegii, quod ite- rum recepimus. Nam Alvarus Bassianus Marchio de S. Cruce, superata ad insulam Michael ensem Antonii classe, se collegit Ulystiponem resecturus naves, ut Angram belli caput, & sedem invaderet non dubia victoria. Junii 23. Marchio solvit e Tago. In ea classe hominum vehebantur octodecim millia, de nostris quatuor, P. Gregorius Maia cum Coadjutore Balthasare Almeida in nave praetoria de S. Martino dicta; P. Petrus Fretrius,& Balthasar Gonsalvius co- adjutor in ea, qua vehebatur Marchio Villae Francae. In insula Michaelensi
Marchiones cum evercitu eXpiarunt per consessionem animas, seque divino refecerunt epulo; condita testamenta, soluta debita, datae largae eleemosynae, fa- . cta sacra plurima, ut esset Numen propitium.
g. Classis stetit a 4. Julii in Angrae conspectu. Missi nuntii, qui deditionem suaderent; cum non audirentur, ad vim paratui miles. Marchio summus Praesectus testamentum suum, pecunias & claves tradidit Patri Motae, injungens, si periret ipse, pro libito disponeret. Idem exemplum imitati reliqui Dynastae. Regebat insulam Emmanuel Sylva, quem Antonius crearat Comitem Torreivedriae. Sex hominum millia in armis habebat; ex his erant septingenti Galli Duce Ciartio viro belli perito. Diversis locis, ubi poterat exponi miles, erexere munimenta, & propugnacula, tu eisque disposuere ad sexcenta bellica tormenta. Ciartius aperte dixerat; pro defendenda tota insula a tam potenti
exercitu vires non esse, quanquam amplae serent ad unam arcem tutandam; verum illius sententia non curabatur.
s. Igitur Bassanus, exploratis littoribus, ubi possit miles exponi, 26. Julii, divae Annae sesto, decernit excensionem. Ut hostem distrahat ancipiti iniscursu, proras dirigit in sinum unum; eo iusulanis confluentibus, momento in alium proras vertens, militem coepit exponere, ac in terram est egressus. Ipsa
nocte Emmanuel Sylva cum insulano milite, simulque Galli, & Angli diffidentes rebus sitis eoniugerunt in montes, urbe deserta. Ne monasteria, aut res ullar sacrae, taminae, aut pueri paterent injuriae, Marchio in urbem procellit ante suum exercitum, & rebus consuluit, uti Christianum decebat. Io. Deo habiturus gratias commendavit Patri Motae, sacrum faceret intemplo nostro, cui ipse cum caeteris Dynastis ac Ductoribus intersuit: Concessit militi triduanam direptionem. Galli, di Angli armis exuti. Captus Emmanuel Sylva securi praebuit cervicem cum abis, qui ejusdem erant criminis participes. Cunctis affuere nostri, ut Sacrameatis, & monitis in rem juvarent. Sylva veniam rogabat Omnes, di nominatim Societatis Patres, quos crudeliter
150쪽
II. Receptum Collegium, quod fuerat eonvctum in armamentarium,& multa supellex sacra. Miseris omnibus nostri egregie consuluerimi, illis prae primis, qui nos, ac nostra inhumanius tractarant. Cunctis per Marchionem actis, tum quae ad bellum, & alias subigendas insulas, tum quae ad pacem attineis bant, Praesecto insulae Ioanne Urbina viro pio, ac sorti, Gades prosecta classis. Marchionem comitatur P. Gregorius Mota cum Balthasare Almeida. Hic aegrotans in mari Lusitano in terram expositus, Ulysii ponem desertur. P. Mota Gadibus I a. Octobris de vivis excessit, attritus hujus expeditionis laboribus t exequias decorarunt sua praesentia Marchio, & caeteri magnates classis, quibus erat
venerationi eius prudentia & virtus. In Collegio substitit P. Petrus Freicius cum Balthasare Gonsalvio ; donee sequenti anno Rector secundum ivit Ludovicus Vasconcellius, qui percharus fuerat insulanis. Nostri nihil magis obliti,
quam injurias, rebus affliciissimis fuere praesens remedium. Ia. Rex Philippus, Lusitaniae rebus compositis, Februario hujus anni rarivstippas per Eboram reverti mr in Hispaniam. Extra urbem prope aedem D. Sebastiani venientem excepit Academia ea pompa, qua solebat obviam procedere Regibus Lusitanis. Praeivit Rector, totamque ipsi obtulit Academiam, ut suo tegeret patrocinio. Respondit se in tutelam suam recipere, praesertim, quod esset condita ab avunculo suo Hem ico; simulque Academicis laureatis omnibus manus osculum praebuit. Urbs erat arcubus, alioque exornata apparatu. Ipsa nocte admonuit Rectorem, die sequenti auditurum se sacrum in templo nostro. Advenienti obviam processit Academia. In templi porticu e quatuor theatris consalutarunt Regem cultissimi adolescentes; idem factum ex templi absidibus. Panegyrim Latinam dixit P. Antonius Catualius Theologiae.Prosesior. Speciali benevolentia Collesium, atriumque scholarum conspexit Rex Philippus. I 3. Eborae Sodalitas instituta pro nostris scholasticis dicatur Virgini ab sotastis Angelo salutatae. Magna pompa, di supplicatione anno 1387. advecta effigies Virginis, quae modo tu altari cernitur. Crevit authoritas nostri Rectoris Eho 'ren sis institutione Collegii de Matre Dei nuncupati. Hector Pina, vir nobiliS, collem ac locuples, & Senator Regius, cum haerede careret, voluit Eborae Collegium Μ- excitare , ubi educarentur sui, & conjugis consanguinei, dum vacarent scienti rum studus. Rogavit nostros moderatores, dignarentur suscipere curam invi-ἐilandi commodis Collegii, illique aptum praeficere Rectorem, qui secularis est, praeficiturque a nostri Collegii moderatore. Abdificium habitari coepit anno Ioci8. Habet reditum ad alendos Collegas duodecim; partim sunt Fundatorum consensuinei ἔ partim ex iis Philosophis, qui praevio examine, de concertatione cum aliis locum merentur.
I . Novem sacerdotes cum pari seliolasticorum numero progressi ad ha. uix rra Cia.
bendas mistiones in oppida diversa per Quadragesimam. Quam plurimi de is 'more docebant populum in agri Eborensis paraecus. Aliqui Comitati Theotonium Archiepiscopum, cum dioecesim suam lustraret. Celebrantibus morae PP. Dominicanis Piovinciae Comitia, Ludovicus Sotomyor, limen sacrae Mus familiae voluit benevolentiae gratiae audire nostrum Sebastianum Barradam scripturae divinae sapientissimum Professorem. In honorem tanti holpitis sic exposuit suscepta verba, ut summam laudem, & plausium reportarit. Ir. Ad Indiam contenderunt quindecim, ura Lusitani, caeteri diversa-riosissi adrum gentium. Plurimum incendit socios grande exemplum Rectoris orensis
Petri Silvae, de Magistri tironum Hieronymi Cotae. Prior pillsime decessit in itinere. Theodorus Montelius Belga veneno sublatus de medio apud Iapones in odium fidei. Ad Brasiliam solvit cum potestate Visitatoria P. Christophorus Gouvea, cum Fernando Cardinio, de Roderim Freitas, qui tractabant negotia Brasilicae Provinetae; erant ambo sacerdotes.
bas Telus, olim socius M. Simonis Rodericii, &Christophorus in reditu captus a piratis, ac ejectus
Coadjutores ibant Bama-Mamnus Vasaeus tiro. P. in littus Cantabriae. 6. D.