장음표시 사용
171쪽
de nostris in Castella ordinem turbabant: horum incitatus exemplo, & innata levitate, credidit se quoque hominem esse, qui posset aliquid audete. xa. Igitur scribit in Eborensi Collegio, ubi commorabatur, libellum famosum contra Superiores & Prosessos, calumniis & mendaciis plenum. Opus vocat Observationes Constitutionum Sociemis grata Rem communicat cum P. Gaspare Coelio Conimbricensi, in patria sua conjuncto Societati anno r3 67.
qui tum temporis navabat operam Theologiae. Habebatur apud nos levissi. mus, inconstans, & homo nullius veritatis ac virtutis. Hic verterat in Latium sermonem, quae Carvalius Lusitano composuit. Porro sibi adjungunt Gaspa. rem Fernandum, Simonem CardoZum, Dominicum Arausum, & Petrum Fonsecam Indiaticum, sic dictum, quod ex India esset in Lusitaniam remissus, utpote illic parum utilitatis allaturus. Omnes erant ejusdem sursuris cum Carva.
x3. Proditis aliquot conspirationis indiciis P. Petrus Fonseca Visitavi r.detrudit in carcerem Gasparem Coelium. Metuens sibi Carvalius dat litteras ad Cardinalem Albertum: esse res magni momenti, quas proponat ejus Celsitudini; secretum id non permittere per epistolam transigi, necesse fore, jubeat quam primum venire Ulyssi ponem. Annuit Albertus, imperatque Carvalium ad se mitti.14. Apud Cardinalem deplorat miserrimum ordinis statum, regimen
esse tyrannicum, aequitatem nullam & ejusmodi: remedium esse, ordinis resor. mationem demandare alicui Episcopo experto, daturum se scripta puncta praecipua. Cardinalis benigne respondet, commendatque silentium. E conspectu stdiscedit triumphanti similis: etenim sperabat rem committendam Georgio
Ataydio Episcopo, qui tunc Madriti praesidebat Regio Concilio Lusitani Regni.
Erat illius Episcopi notissima cupiditas ordines sacros reformandi, se* obtulerat nominatim ad resormandam nostram Societatem. s. Porro Carvalius scribit ad Coelium, quam benevolum haberet Cardinalem; eum postliminio liberandum carcere, ut animet facti participes, &nominabat praedictos. Venit epistola in manus Visitatoris, ex qua patefacti, quos eadem pestis insecerat. Sine mora Coclius dimittitur e Societate. Visitator Regi detegit conspirationem, de authores, simul rogat, ne patiatur aliquid detrimenti Societatem patuis. Cardinalis interim, nostris ad se vocatis, quaestionem secretam instituit; quos adigebat juramento veritatis dicendae, & secreti servandi. Reserat plena periculi: nam leviores, quorum semper aliqui vivunt in tanto numero, arriperent occasionem turbandi Societatem, ejusque sanistissim uim Inst, tutum , & vivendi morem. Remedium apparebat discite; nam juramentis tollebatur libertas negotium vocandi in consilium, & quaerendi opportunas modellas. 17. In tantis rerum tenebris Ioanni Maduretrae Prosessae Domus praeposito lumen affullit divinitus planae immissum. Exarat litteras ad summum Pontificem Sixtum V. rei seriem edocet, rogat infimis precibus, epistolam communicet cum Patre nostro Generali. Ex voto res evenit. Pontifex re collata cum Generali mittit diploma ad Regem, revocatorium prioris, quo ipsi concedebatur facultas destinandi, quos placeret ad lustrandos sacros ordines in Hispania, expresse jubens, ne talis facultas in Societatem extendatur. Aliud diploma accipit Cardinalis Albertus, quo jubebatur, abstineret a quaelit ne de rebus nostris instituta, traderet scripturam factam moderatoribus Societatis, &simul exempla libelli famosi, quae per Carvalium sparsa, ipse sub anathematis poena ad se deserti ordinaret: sineret Societatem pro demerito sontes punire. Non secus fecit Cardinalis. 38. Post alia, atque alia, quae accidunt in hujusmodi intricatis litigiis, facta Visitatori potestas assiciendi poena sceleris authores & participes. castigati, ac tanta quatuor illi, quos supra recensuimus. Carvalium, quamvis facti poe
172쪽
nitentem, in posteritatis documentum visum est poenis gravioribus assici, priusquam aliud de illo statueret Societas. Itaque Visitator scriptum exarat, quo declaratur hominis temeritas & scelus adversus Institutum nostrum, simulque facti poenitentia, ac dolor de commissis ad Visitatoris pedes exhibitus. 49. In quorum satisfactionem illi injungitur: Adeat cum flagellatione tergi Domus Professae, & Collegii Ulysii ponensis triclinia, petat luppuciter er rati veniam, & osculetur omnium pedes. 1dem faciat in Collegio Eborensi. Duobus annis jejunet singulis hebdomadis quarta di sexta feria humi sedendo ad primam mensam. Prodeat item hebdomadis singulis cum flagellatione in triclinium, dicendo, id iniungi sibi propter peccata commissa, di offensionem publicam. Ne faciat lacrum in templo. Recitet quotidie septem psalmos a p
nitentia dictos cum lytaniis de precibus. Quotidie item horis tribus serviat in ossiciis humilioribus domesticis. In exeundo de prima mensa sit omnium postremus. Sit suspensus ab audiendis confestionibus, & concionandi munere. Sub virtute obedientiae, & anathemate ipso facto incurrendo, ne colloquatur cum per ua externa, recipiat, aut det litteras, sine venia speciali Superioris. Solum loquatur cum nostris, quos Moderator assignabit. Haec annos duos peragenda. Sed primis mensiibus pane solum di aqua vivat diebus Veneris. Si praescripta, quanquam peccatis minora, rite executus fuerit, Societas, quid porro agendum, considerabit. ao. Haec posteaquam audiit, multis lacrymis orat Visitatorem, benignius secum agi, timere se, ne reviviscat tantis castigationibus morbus comitialis, quo affligi iolebat. Cujus non vano metu visitator post lectam in triclinio gravem reprehensionem Carvalium turbatorem bene flagellatum e Societate exturbavit. a i. Gaspar Cochus infressus ordinem D. Bernardi paulo post relicto tirocinio se recepit in domum fratris, qui cum unicum milero praesidium mox obiisset, Coelius reliquam vitam traduxit egenus, variis morbis & calamitatibus navatus. Iustis ejusmodi poenis, quas divina infligiι Nemesis, pleni sunt Annales Societatis. aa. Doctor Laurentius Mouranus, cui Albertus commiserat videndum lia brum de observationibus nostrarum Consti immam a Carvallo scriptum, respondit, Ejus Celsitudinem neque Gubernatoris, neque Legati munere posse nostros examinare, aut vilitare, post Constitutionem Gregorii XIII. quae incipite cenaeente Domi ni, quod per eam extincta foret Mus Celtitudinis iam Legati potestas in Socintatem.
Sub novo Provinciae Praeside P. Ioanne Alvam, P. Franciseus Monclarus, . inred Christophorus Castrius ex In a reversi in Europam. Pro quibus alii quatuordecim eo navigarunt, Lusimni duodecim, unus Italus, alter Maronita ex monte Libano Abrahamus Georgiust Conimbricae docuerat Graecam, de Hebraicam linguam : anno Isse . tentans aditum in AEthiopiam comprehensiua Turcis, quod nollet Mahumeti legem amplecti, martyrio exornatur. Franciscus Paciecus Pontelimensis, nondum sacerdos, in Iaponia pro fide Christiana crematus est igni. a. Ad Angolam missis sacerdotibus quinque, duobusque laicis praeerat ad P. Didacus Rodericius Eborensis, qui rexerat Madurente Collegium : gubernio ruis Angolano expleto, migrat in Brasiliam, illic munus obiit Provincialis, di in ea Provincia ad Patres abiit. 3. Societati adscriptus est Simon Alvarus Guimaranensis, qui apud nos Ingressi floruit virtutibus & litteris. Duo scholastici locupletum filii Corumbricae m- gressi, vi in domum maternam multis Conimbrica leucis remotam deducuntur r
173쪽
collo gest . Piodigium detinagintia
338 Synopsis Amafium Societatis JESU
dissimularunt tantisper, datao opportunitate, hyemsi licet di pluvio tempore
clam profugiunt pedites, in domum nostram recepti. q. Studiosorum Conimbricae numerabantur duo millia. Ex his contempta humanarum rerum vanitate viginti quatuor supra centenos sacris se addixere familiis. In hac Provincia coepit executioni mandari Ratio Studiorum typis commissa ad nostras ubique scholas dirigendas, ut omnes idem, & eodem modo sapiamus & dicamus. s. Praeter missiones e Collegiis Conimbricensi, Porreensi, & Bracharensi institutas, Ebora contendit Helviam P. Joannes Rebellus. Plurima relatu digna in ea urbe gesserat. In comitando Eucharistiam, cum ad aegros deserretur, supina vigebat negligentia: mancipiis facem praeserendi munus demandabatur; viris nobilibus id ministerii subire dedignatis. Rebellus cum nequidquam ver- his effecisset, instituto sanistissimi Sacramenti sodalitio errorem correxit, atque ita omnium permovit voluntates, ut nobilissimi quique certatim nomen dederint novae Sodalitati. 6. Pari suecessu induxit supplicationem de Passibus Domini crucem ba-julantis: hujus sodalitatis fratres gestabant e collo pendentem imaginem stan-neam, quae hinc Virginis inde Crucifixi simulacrum retulit. Hujusmodi imagines stanno aut plumbo susis P. Rebellus suis manibus conficiebat, dum in Collegio se compararet ad sacras expeditiones, omnibus ad singularem imaginum venerationem excitatis, quam per id temporis haeretici abominabantur. 7. Quam accepta Deo toret ea consuetudo piam secum gestandi imaginem, prodigiis non paucis est comprobatum. Ex campo majore, ubi annis proximis missiones habuerat P. Rebellus, scribitur hominem amisso mentis usii concubia nocte damaonis suasu in profundum se conjecisse puteum, ad quem ab homine sibi ignoto deductus esset, jussusque imaginem, quam intra vestes assistam serebat, ponere, & ad os putei relinquere. Sibi redditus coepit Virginis opem magnis vocibus solicitare: horas duas aquis innatans, tandem auditus, &sune dein istis attractus est.
8. Cum Archiepiscopus Theotonius indeptus esset per Philippum Regem insignes Reliquias S. Mansii Eborensis urbis Patroni & primi Episcopi, eas
diebus odio in templo maximo expositas urbs venerabatur, ductis etiam in ejus
honorem panegyricis. Diem unam sibi speciali pompa celebrandum sumpsit Academia Eborensis, mille sexcentos scholares complexa, qui adornata supplicatione ad templum maximum processere; Prosessorum unus laudationem saneto Tutelari instruxit.
s. Die vigesima Augusti supremum vixit Eborae P. Simon Martinius n M. - Conimbricensis, frater nostri Petri Martinii Iaponensis Episcopi. Claruit in sacro suggesto, varias obivit missiones multo animaram lucro. Illius virtutes jam typo dedi. Io. Ibidem vitam naturae reddidit Domina Maria Alarconia, in nostro sepulta templo. Semper dilexit plurimum Societatem, & juvit Collegium et
huic moriens legavit cruciatorum tria millia, quibus templum suggestum surrexit magnificum, ac pretiosum. II. Actitatum est hoc anno de conserendis Societati muniis aliquot in . sanctae Inquisitionis tribunali. Etenim Martinus Gonsalvius Camera, cum lu- suis,limiuia stravit jussu RegiS Inquisitionem Lusitaniae, inter caetera capita scripsit unum, quo significabat, interesse tribunalium Inquisitionis, uti Societatis opera. Cardinalis Albertus, volente id Rege misit eum, qui a secretis tribunalis est, ad P. Emmanuelem Sequetram Proleta Domas Praepositum, Principis voluntatem esse, ut Ulyssipone, Conimbricae, & Eborae, foret unus de Societate deputatus Inquisitionis, & alter librorum Censbr: designaret Societas , ac sibi traderet
horum sex nomina, ut juxta morem tribunalis examinaretur eorum genus. Negotio in consilium vocato, di conlulto Martino Gonsat lo Camera, visum, a
ceptanda a Patribus munera: suis agiis electi sunt, qui illa obirent. Cur exitu
negotium carurest, non comperi explicatum.
Mansit. Moritur p. MoesMariae attoniae. Agitur de no
174쪽
DEnuo sex ad Indicas regiones excolendas commigrarunt, Italus cum quinq; Pmsessi MLusitanis. Horum unus erat Sebastianus Gonsalvius Ponteli mensis, Eis indus. horae tironum Magi ster, qui nostrorum per Indiam res gestas Goae conscripsit. Fernandus Tellius Menesus in altum deducens Regiam classem ad fugandos piratas, quatuor de Prosesia Domo sibi adjunxit, duos in praetoria min. ve, duos in altera. Morbis ingruentibus naviter illi consuluere aegrotis. At quia naves ventis compulsae ad Gallaeciae aestuaria, expositi sunt aegrotantes, &euratii sub finem Decembris Ut siponem recepti.
a. Duo ex eadem Domo peregrinatum coneessεre ad aedem divae Vir- M; et, ginis de Cabo in promontorio Barbarico. Eo certis diebus fit magnus con cursus, non, ut par esset, cultu Deiparae impenso, sed morum licentia sequente; nam tota nocte intra aedes sacras viri faminis permixti saltant, canunt, tripudia ant. Sacerdotes nostri hanc pessimam consuetudinem abolituri, verbi divini gladium acuunt; dein ad noctem mediam perstitere orantes coram Virginis Gmulacro : post noctis dimidium psalmodia divina recitabatur. Exemplis hisce Virginis aedes perpurgata est. g. Coepti hoc anno Seminarii S. Patritii Ulystipone praecipuus motor &seminatium author fuit P. Petrus Fonseca. Manum auxiliarem iunxit P. Joannes Olingus, natione Hibernus, in Domo Prosessa degens ad reducendos haereticos, & opi- ullis. tutandum Catholicis negotii causa Ulysponem ex Anglia & Hibernia venientibus. Utrumque admirabiliter praestitit. Post varias in urbe sedes conductas fixa demum habitatio prope Castellum ad plagam Australem. Fundationem suscepit Antonius Fernandus Ximenius vir nobilis , & Iocuples. Duas habet Theologiae cathedras, ubi a nostris edocentur Theologiam Polemicam & culativam. Sacris initiati redire debent in patriam, inque fide Catholici suam
4. Clemens VIII. Pontifex maximus imperavit Patri nostro Claudio, .inti Comitia universi ordinis Romam indiceret. Ad eligendos, qui interessent cum jure suffragii, habitus in Domo professa Provinciae Conventus mense Majo, Pr fide R. P. Ioanne Alvam Provinciali. Electi sunt Patres Petrus Fontem, &Joannes Correa, duo Provinciae lumina. Vicaria interim potestate moderari Provinciam jubetur P. Emmanuel Sequetra. 1. Ad milites praesidiarios sanctis moribus imbuendos Sodalirium a vir- sodalii ν otutibus dictum Ulylsipone erexit P. Ignatius Martinius. scripsit leges, quibus
administraretur, & quae forent obeunda exercitia: tot inde pro manantibus commodis, ut Centurionum aliquis profusas ignatio gratias egerit, conteis
statusque sit, nisi soret ipse, milites suturos Lucteranos. 6. Novo Ulyssiponensis Collegii aedificio iam praeparato, nona die μ' ad Λ- vembris e veteri ad novum Collegium migratur, ordinata solemni supplicatione, collegium dispositis scholasticis in alas duas, Numen Eucharisticum deportante P. Petro Lopio Collegii Rectore, quem sequebantur plurimi dynastae, ae Dominus Fa-hius Hierosolymitanus Patriarcha, qui Ut siponem venerat acturus Collectorem Pontificis loco Cardinalis Alberti Lusitania excedentis. In ferculis proponebantur Reliquiae, ac Divorum simulacra. Ossa nostrorum, qui haerenus veteri in domicilio vita defuncti, pariter transportata sunt. Ad concionem dixit P. Ioannes Lucena.
T. Anno sequente protinus ad id facultate justo citius impetrata unde- vreditarcim millibus cruciatis vendidit Rector Eremitis divi Augustini Collegium vetus. Ruo exili pretio enormem laesionem in re commissam quidam censuere. Pau. cis post subscriptas tabulas diebus Mandatum P. Generalis venit, quo venditio
175쪽
isio Synopsis Amasium Societatis AESU
prohibetur. Multis id dolori fuit , quod illam primam domum, propriam habuerit universo in orbe Societas; eam incoluerint homines hujus Provinciae sanctissimi, Martyres insignes, & sanctus Franciscus BOrgia; non vero Xaverius, ut
putant monachi monumentorum nostrorum inexpertes.
nh hira 8. Eborae die Virginis ab angelo salutatae coepit incoli Collegium Purificationis conditum a serenissimo Rege Henrico pro Theologis laecularibus ,
subditum Societatis administrationi, hactenus aedificatum reditu ad alendos Collegas destinato. Nondum erat operi suprema manus imposita, Archiepit copus Theotonius jam aegre ferre, Collegium esse extra suam potestatem, redi . tusque abscissos a templo maximo. Ne quid proinde novi is moliretur, visum est adire per Societatem Collegii plenam administrationem. Igitur praemilsis examinibus scientiae secundum Fundatoris leges, P. Christophorus Gouvea nostri Collegii Rector praedicta Virginis die in templo nostro induit toga praescripta ab eodem Fundatore sex scholasticos, quos magno comitatu idem Rector ad Collegium deduxit. Nec admissi plures Collegae, priusquam aedificium non absolveretur. obeum . v. Mense Aprili P. Arias Botelius, & Antonius Carvalius Coadjutor in-s. ia gressi Angolae mediterranea ad Nigros excolendos & imbuendos fidei myste- toniti. c. - riis, febribus correpti malignis interiere. Etenim, ut non semel dictum, Cue vati M. Ium illud est pestilentissimum alienigenis. Unde qui tales aggrediuntur missiones, se in aperta mortis discrimina immittunt, ut AEthiopum aeterive consuant
Q Io. Novus Conimbricae socius nobis jungitur Alphonius Mendius, pri-- . ' mam lucis usuram nactus in oppido S. Alexit trans Aliam flumen in Eborentidioecesii, illustrissimus Athiopis Patriarcha,illustrior virtutibus, & unus e cellissimis heroibus nostrae Societatis. Ret Angolae. II. In Angola duodecim e Societate numerabantur binis in domibus, s - tera Loandae, Massangant altera. Res domi tranquillas non sustinuit duorum in nos odium Provisoris Ecclesiastici, & Francisci Almeidae summi ditionis Lusitanae Praefecti. Provisor id hominis erat, qui nollet cognoscere Bullas Pontificum de rebus & immunitatibus Societatis. Ajebat, nec se, nee Praesectum , posse feriri anathemate, quo P. Balthasar Barretra, ut Societatem tueretur, adversus utrumque usus fuerat. Calumniis interim S injuriis obruti sumus, delatusque inique P. Barretra a Praesecto apud Cardinalem Albertum: protinus ille ex kngola revocatur, mittiturque Madritum, acturus Procuratorem hujus Provinciae, & calumnias apud Regem purgaturus ; cui tandem patuit sanctissimi viri innocentia, & calumniatorum impudentia. Motus Magistratu Praefectus, se stitutusque frater omnino dissimilis Hieronymus Almeida, nostrorum aman
Congremio ra. Mense Novembri haberi coepta Romae quinta Congregatio Genera-- omnium prima ex celebratis vivente Generali: in illa delectus suit Assistens P. Joannes Alvarus, qui Provincialis munere fungebatur, cui in officio succelsit P. Francisus Gouvea Ulyssiponensis. P. Emmanuel Rodericius, qui Assistentem laudabiliter egerat, Lusitaniam repetiit, Eborael consedit.
Ineres Uppetiae novae Societati venerunt Emmanuel Almeida, Visonii natus, ope rarius illustris AEthiopicae vineae, di ejusdem singularis scriptor; Didacus Carvilius, Commbricensis, gloriosus Christi Martyr in Japonsa ; Stephanus Fagundius in doctrina de quaestionibus conscientiae praeclarus author. Μο - a. At quinque mortales exuvias Conimbricae poluere. Melahior Loba tius, S Didacus Cunerius, Ulyssi ponentes, ambo Prosessi, ambo Doctores, illam Theologia, hic in Jure Civili, di Pontificio. Annum integrum uterque se
176쪽
tomparavir ad supremum agonem. Duo, nempe P. Didacus Pitius, & P. Gonis Elus Fernandius, erant adjutores spirituales. Postremus P. Franciscus Peretra scholasticus Theologus, ortum duxit ex Illustrissimo sanguine Fetrae. Concesserat e Collegio ad balnea, sive aquas salutares, quas a Regina vocant: remedi um illud ita noxium expertus valetudini, ut vitae deposita spe se accinxerit supremo itineri. Cum splendore natalium conjunxit admirabilem sui demissionem. Ad demortui seretrum certatim parvuli confluxhre, ipsummet seretrum osculo venerati. Pro ejus requie funebrem psalmodiam decantarunt s culares presbyteri, ae iterum ordines Religiosorum. Obiit in nosocomio regio opinione virtutis singularis relicta. 3. Ex eodem Collegio decem & quatuor sacerdotes cum totidem scholasticis sacras missiones habuerunt. P. Sebastianus Barradas progressus ad Guar-diensem dioecesim cum alio sacerdote more Apostolico discurrit, incredibile que fructus collegit. P. Antonius Mascarentus & ipse pedes cum socio scholastico adivit Leyriam; nec in Episcopio, nec in palatio illae regalis, sed in no- comio voluit hospitari. Neque admisit escam, nisi quam emendicabat ad civium ostia. Id in Antonio spectabilius, quod esset omnibus cognita ejus primaria Nobilitas. . Ultra mare ad Indos naviserunt quatuor. P. Ludovicus Cerquetra, phontii id Episcopus Japonensis, vir magnae virtutis & sapientiar, P. Valentinus Carvalius, in ioRUIyssiponensis, primus in scholis Patriae suae Magister Philosophiae, Francisicus Patra, & Emmanuel Joannes non lacerdotes. P. Cerquetra profitebatur Eb rae Theologiam, Doctoris accepit insignia jam designatus Episcopus, Patrono Alexandro Brigantino. Dum gradu donabatur, Theotonius Archiepiscopus annulum sibi detractum obtulit, ut insereretur novi Doctoris digito. Qui die uterque Princeps apud nos prandere dignatus est. Accidere haec mense N vembri anni proximi. s. In auguratio Episcopi iacta in nostro Eborensi templo a Theotonio, Ludovieiciti invitatis ab ipso nonnullis Episcopis. Res peracta ejusdem Theotonii expensis, magno utique apparatu, & donis, quibus Cerqueiram cumularat. Prandium apud nos sumpsere cum viris aliis gravissimis. Interim Nostri diversis linguis dixerunt e pulpito triclinii. Postremus Lulitano sermone explicuit, quas infulas admittere soleat Societas, & quos habeant reditus, nempe cruces, laborra, &martyria. Hac oratione multi non poterant sibi a lacrymis temperare. 6. P. Valentinus Carvalius erat in quarto anno sui Philosophiae magiste- RUM. Cato rii, typisque mandaverat sustinendas de more theses Philosophicas, cum montiai 3 P vivis eius est ad comitandum Episcopum, peculiari gaudio obedientiam excepit. Pri- τοῦ ladiaes.
mus erat, qui novi Collegii D. Antonii habitator ad Indicas missiones vela solvit.
E hoc anno quaternos India sibi vendicavit, Comium Ferretram Eboren- Ad ladiam se
sem, Melchiorem Fonsecam, Ludovicum Cardozum, sacerdotes, & Hieronymum Rodericium P. Cardogus Couilaniensis egregiam in tiroci nio probaverat constantiam, ut relatum est anno Is 8o. Goae Theologiam Prosessus, illiusque Provinciae moderatorem egit. Ad Brasiliam prosecti sex, Raphael Carnerius, & Joannes Fernandius, operantes ad aram ἔ Emmanueles Gomius, & Tenrei rus, scholastici; Ioannes Baptista, & Franciscus Gons alvius, adiutores temporales. Postremus annis triginta munus obivit Subministri, quod non exiguum est de virtute Francisci indicium.
a. Sociorum JESU labaro adscriptus est Conimbricae M. Februarii vin-iogus scentius Alvarus, scholasticus, natus Ferretrae in dioecesi Eborensi: postea occisus a Mauris in odium fidei apud Indos.
177쪽
3. In Domo Prosessorum quarta & vigesima Augusti vitam cum morte commutavit P. Emmanuel Sequetra, vir notae virtutis, di primus Rector Main detrensis Collegii annis plurimis. De ipso susius scribo in opere de Novitiis Eboren sibus. Ibidem decessit P. Didacus FerraEius Portuenia, adiutor spiritualis, vir admodum pius. Celeberrima supplicatio de Passibus Domini Crucem serentis humero originem primam in Lusitania Didaco acceptam resere. . Decima nona Februarii vitam exhalavit in Ulysii ponensi Collegio P. Ludovicus Alphonsus, tabe lenta consumptus. Pinerti Daχeri Dioecesis V issensis
editus est. Undecim annos docuit Grammaticam. Ministrum Domus agens vir quinquagenarius verrebat scopis pavimenta, ut eo labore socios liberaret. s. Con imbricae t 3. Februarii immortalitatem subit P. Fernandus Perius, Cordubensis, unus e primis Professoribus Eborensis Academiae. Litteris emi nuit, di multo magis virtutibus, quibus iecit fundamenta in schola Joannis Avitae per id tempus egregii sanctitatis Magistri. S. Borgia eum misit Eboram ad Theo- Iogiam docendam ; eandem tradidit in Collegio Conimbricensi. Peculiari vigebat memoria, ut e cathedra dictando nunquam chartam inspexerit. Pro sundae sapientiae sociavit summam animi demissionem, & charitatem serventem, ad quam supremis verbis socios cohortabatur. Ejus vita circumfertur fuse scripta, & vulgata in opere de tironibus Eborensibus. Ibidem ly. N vembris reliquit mortales P. Dominicus Joannes Liseimatus, dum facit excurissionem sacram per regionem saltus ab stella, gravi morbo corripitur. Deduinctus in lectica ad Collegium, malo vincente cuncta remedia, ad supremam paratus luctam satisfecit naturae iumma conscientiae tranquillitate. 6. Bajam, Serpam, & Estremotium lacris missionibus excoluerunt Eborenses. Algarbia ingressus novus Episcopus Fernandus Martinius Maicarentus rogavit a moderatore Provinciae mitti aliquos Patres, quos comites haberet in percurrenda dioecesi, iisdεmq; ad populi institutionem doctoribus uteretur. Duo concessi, qui septem menses in ea cultura consumpsere. 7. Civium quidam retulit Episcopo res suas domi a stygio alastore pertumbari : quae venalia haberet, surripi; mercatoribus res empturis evanescere pecunias: duas filias e conspectu repente sublatas, ductasque per loca praerupta ad Convivium exquisitis instructum epulis, mox paternae domui restitutas inc lumes. Episcopus hominem ad Paties relegat. Quibus tametsi insultaret daemon, authores tamen fuere civi de puellis, expiarent animas omnis anteactae vitae consessione , singulisque ceram benedictam de collo suspenderunt; cessa vitque intemperies.s. E Collegiis Bracharensi & Portuensi, atque Michaelensi Residentia non defuerunt utilissimae excursiones. Massangant in Angola Nostri cum oppidanis& praesidiario milite plurimum perpessi sunt mensibus undecim, quibus a Nigris
oblidebatur oppidum natura sua munitissimum: verum annonae penuria tanta fuit, ut vix arma miles sustineret: tandem classe ex Lusitania accedente nussis auxiliis aliquantum respirarunt: sed aura pestilens sic novum militem prostr vit, ut Nostri luccurrendo aegris multum sibi laborem cumularint.
9. Decima die Maji prope Dominicam Ascensionem positus est primus lapis pro novo aedificio Angrensis Collegii. Peregit eam caeremoniam Epist pus Emmanuel Gouvea, fiater P. Ignatii Martinii. . Verba fecit pro solemnitate P. Fernandus Guerreirus. Dicatum est Collegium Ascensioni Dominicae, di in Ascensione dictum.
M snum subsidium missionibus Indicis iuvandis, etsi dispari successu, tu
lere duodeviginti Nostri in duas distributi naves. Masor pars erat cum P. Doctore Nicolao Pimenta, qui multis annis rexerat Corumbricense. COL
178쪽
Collegium , mittebaturque cum potestate Visitatoris Nostrorum per Orientem. Ex omni numero censebantur octo Lusitani, Hispani quinque, di totidem Italua. Navem aliam S. Francisco dicatam conscenderunt septem, Superioret Loom navis P. Gaspare Alphonis Serpae nato, quos inter P. Carolus Spinota, & Hierony- u mus de Angelis, postea gloriosi in Iaponia Martyres. Adversus hanc conspuravit mare, procellae, & in sortunia. Post aequatorem dispersae naves, ab aliis non visae. Navis a S. Francisco vigesimam sextam partem, seu gradum, ad Austrum, superato aequatore secabat; cum sub noctem clavus stactus dissiliit in undas: idcirco malis a puppi in mare protentis clavi loco uti eoacti sunt. Ut navem reficerent, Bahiam petiere inter timores & pericula, morbis insuper accedentibus. De nostris obierunt 2 7. Julii P. Joannes de Vicariis, di Joan
3. Moris in Brasilia quinque menses tractis, navigationem rursus non ad Indiam, sed in Lusitaniam aggressi, mari & ventis dejiciuntur ad Portum risum in. America as. Martii sequentis: hic reliquere nostri navem Indicam; desalusq; inde ad insulam divi Dominici, hine Carthagenam, postea Abanam, demum Gades in Hispania, quas tenuit anno Iess. P. Gaspar. . Patres vero Carolus Spinota, & Hieronymus de Angelis Octobrianni Iss . nave debili dum Gades navigant, post insulas teritas ab Anglis capti, 3. Novembris pervenerunt in Angliam. Unde reduces Ulyssiponem in nave Flandriua portum intrarunt octava die Januarii anni Is 98. atque anni ejusdem vigesima octava mensis Octobris P. Carolus solennem proselsionem nuncupavit. s. E Domo Prosessa a g. Julii elatus est P. Diticus Alvarus Coadjutor uiniis spiritualis. Pene habitabat in sella consessionum; tam affixus erat sancto huic ministerio. Saepe facto Crucis signo a praesentibus vitae periculis liberavie 'aegrotos. Tanta erat apud omnes de virtutibus ejus opinio, ut certatim post rent reliquias. Quo in desiderio eum habuerint, lacrymae ad cadaver fuse te
6. Ibidem excessit P. Gaspar risaeus Transmontanus Chavensis. D debat Eborae Τheologiam. Fernando Martinio Episcopo Algamiensi rogante, tit Gasparem ad se mitterent pro concione dicturum, tantus ipsi labor incubuit, ut importuna quartana implicitus redierit Eboram : i e Ulysii ponem missus convaluit. Monitus ad emittendam solennem professionem, dum se solitis exercitiis comparasset, Iethaliter aegrotat, & moritur, Nostrorum incredibili dolore propter ejus virtutem, ac singulares praerogativas. . Con imbricae ai. Septembris de vivis abiit P. Vascus Baptista natus Commim . Moymentae in Betrensi Provincia. Rhetoricam docuit Conimbricae, Philosophiam Eborae, Conimbricae Theologiam. Impendebat operam Philosophiae, eum Scalabitanum miraculum adiisset, vidit illic Christum rubris vestitum indumentis. Qui conspectus sic ejus affecit animum, ut in posterum vitam traduxerit addictissimus virtutum omnium exercitiis: Euchartitiam praeprimis, ac Dei param veneratione prosequebatur, utramque invisebat frequens. Dum in co-stodia viri pestilenti subre correpti consessionem audisset, eadem correptus obiit pientissime. In ejus vita typis impressa fusius illius virtutes & exempla com
g. Collegium morense I 3. Septembris doluit mortem senis optimi, P. Ebora. Emmanuelis Rodericii, qui viribus attritis Roma venerat, ubi egit Assistentem. Auram vitalem hausit primum Monsancti dioecesis Guardiensis. Diversos obi-verat Magistratus magna integritate, dilectus DEO & hominibus. Archiepiscopus Theotomus tua praesentia honestavit illius exeqinas, juvitque feretri julo p. Decima sexta Julii ibidem tumulatus est P. Martialis Beliartus UlyG- ponensis. Misitis olim Provincialis ad Brasiliam, in reditu captus ab haereticis Amsumus Damo. X a multa
179쪽
164 Synopsis Amassim Societatis IESU
multa toleravit. Plurima gubernavit Collegia ea prudentia & sanctimonii, quam vult Societas. Demum spiritus Praefectum agebat. Io. Ob nimium studium phthisi contabuit 28. Februarii P. Paulus AZe-vedus, ex fratre nepos Venerabilis Martyris Ignatii AZevedi, natus Canavesii. Moram missus ad tradendam Philosophiam praedixit ibidem se moriturum, e demque loco sepeliendum, quo conditus sumet P. Ioannes Mellus ejus in Philolophia Magister. Non secus evenit. Rogabat aliquando circumstantes, genua flecterent coram Domino, adjecitque: Non vident illam delentem calamo, quae sisnt exarata in charta Z Creditum, id suisse argumentum de noxis cone natis. Demissio sui, & obedientia familiares illi erant virtutes. Morirur P. II. In Portuensi Collesio 2 . Maji adscriptus est aeternitati P. Antonius Mia,..' Marius, Leirensis. Primus ille seliolasticorum nomen dedit Societati in domia ellio tironum Eborae. Causa valetudinis formatus spiritualis Coadjutor, sui gradus onera tum in procuranda re domestica, tum in audiendis, & instruendis poenitentibus egregie sustinuit. Mora Lopi Ia. Ulyssipone g. Septembris lucis usuram reddidit Lopus Soarius de Albergaria Portolegrensis electus Episcopus, Societatis amantissimus. Sepeliri desiderabat in templo Domus Prosessae, cui legavit pretiosam bibliothecam cru ciatorum quatuor millibus aestimatam. Non parum Et quoque debet Collegia um Eborense, ut infra dicetur. ην---- I3. Viri praecellentes hoc anno Societatem auxerunt. Franciscus Costa Ulymponensis e primaria Nobilitate, Consanguineus P. Francisci Mendo , Pr sessiis Con imbricae & Eborae Theologiam, rexit Eborense Collegium, multis clarus virtutibus. Paulus Rodericius Lanhosii natus, eruditissimus in sacris litteris. Antonius Andrada oleiriensis Tibethi Apostolus. Christophorus Fer mira, alter Japoniae Marcellinus, natus Zivretrae dioecesis Ulysponensis, ingens humanae fragilitatis, ac divinae sericordiae documentum. Benedictus Femandius Borbensis, Martyr in Iaponia. Diripitur I . Classis Anglica centum & sexaginta navium terrore compleverat Ulysponem, quo tantum belli apparatum collimare creditum est. Verum tendebat ad Gades expugnandas. Proram in Algarbia direxit hostis ι ostendit se Lacobrigae imminere, huc Lusitanus confluxit prohibiturus hosticam excensi
nem. Nihil minus cogitabat Anglus. Ut eo videt concurrisse militem, temporis momento proras vertere, atque in Farensi littore militem exponere, urbem capere & diripere divitiis plenam. Hoste cedente recipitur in urbem Epia scopus, qui Lacobrigam cum milite contenderat. Ut tot amictis rebus qualecunque adhiberet remedium, vocat de nostris aliquos ex Eborensi Collegio, quitum subsidiis spiritualibus, tum eleemosynis abunde procuratis miserorum in piam sublevarunt. Charita, in di. Is . Collegia Portuense, Bracharense, & Brigantinum nacta sunt amplam mi/ charitatis exercendae materiem. Eas regiones annonae penuria multum Pressi ν' ' In Civitate Portuens ex aerario publico adepti sunt Patres quingentos cruciatia , alios quingentos a personis piis collegerunt. Quibus, aliisque praesidiis aluεre ad nongentos pauperes. Ducenti diebus singulis victum habituri varias locupletum domos ex condicto Patrum adibant. Bracharae sustentabantur ad ostium Collegii pauperes quadringenti, tercentum Brigantii. Illic fami conjunctus morbus perniciosus; subventum miseris. Ex pio labore solus obiit Ioannes Vatiscus Coadiutor. Par fames in insula Madeira, & Tertia; par utrobique nostrorum charitas. Per insulas Tertiam, Gratiosam, Flores, aliaque Oppida, no stri Evangelici praecones discurrere.
M 1. R. Io. Angolanis non deerant excursiones sacrae per Loandam & Corim-bam insulas, & Coansae fluminis regionem. Lusitanus exercitus castra metatus est in ripis Coansae I flumine cuneta inundante natabant homines aqua mersia orta inde lues: nostriduo in castris instituere no comium, quo curarentur aegris sacris animae mysterias procuravere morientes. Contagium secuta lames. Equos,
180쪽
uos interemit lues, edebant. Non pauci, dum piscantur in flumine, a crocoibis, quibus abundat, devorati sunt. Gemini Sobae, sive Reguli, bello victi, capti, &, quod a Lusitanis defecissent, capitis damnati sunt; sacris tamen lymphis ante mortem ablui voluerunt.
Ecem & septem EvangeIicae cultores vineae ad Indiam solverunt, undecim Ad Iudi MI I Lusitani, caeteri ex Italia, omnium Moderatore P. Emmanuele Viega. In Societatem cooptati sunt: Michael Carvalius Bracharensis, allustris inιαssi. 'Christi Martyr in Japonia: Antonius Soatius, natus Vianae Interamnensis Pro
vinciae, obire Malacae cum Pro-Rege Martino Alphonso Castrio; quod animad- . Uerto, ut intelligatur, illum ejusdem nominis, qui patria Borbensis, Martyrium passus in Ceilamo, apud Indos Societatem inivisse: nec enim duo ejusdem iaOminis recensentur in Catalogo migrantium ad Indiam.
rus Procurator eligitur Ruysius Martinius Rector Portuensis, in Italia vita defunctus. Iu eo Conventu postulatium est a Patre nostro: daret titulum Funda- Datiat tituluatoris Domiis Prosessae eum suffragiis solitis Regi Joanni hujus nominis tertio, εμ 4 cum abunde donasset illi domicilio, ut hunc honorem & preces mereatur. A nuit Roma, & tanto Regi, ac Societatis nostrae parenti honorificum hunc titulum cum suffragiis attribuit. Cur vivus non admiserit Fundatoris nomen, suo Ioeo dictum.
Fernando Tellio Menesio, & ejus conjuge Maria Noronia de primaria regni n bilItate. Fernandus summa cum potestate gubernavetat Indiam & Algarbia,''supremumque Concilium Senatorum causarum Ulyssipone. Donarunt annuum reditum regalium aereorum quingenta millia, partim ex pecunia ad censiim d ra, partim in reditu Uillae montis oliveti, in qua domus tironum est iandata.
vix quarta parte leucae ab urbe distat. Illam Domus Prosessa jussis P. Clauduxironibus vendiderat. Eo venire jussi Ebora & Conimbrica tirones aliquot. Primus ipsis Rector datus est Ven. P. Antonius Mascarentus. Dedicatio facta mense Decembri die Evectationis partus. Domus consecrata Assumptioni Virginis. .Sacris operabatur P. Christophorus Gouvea Portuensis, qui cceperat Ioc anno Provinciam moderari, simul tironibus impertiit epulum Eucharisti cum. Aditat Dominus Fundatoe, & graviores de nostris. Accumbentibus mensae cibos ministrarunt Ioanues Maduretra Domus Prosessae Praepositus, Ludovicus Alvarus Collegii Rector, & socius Provincialis. Sexennio vi tuarunt in ea villa tirones; dein reditus impendi condendo aedificio.
s. Alexander Brigantinus, qui Conimbricae in nostris schesis absor verat curriculum Philosophicum, concessione avunculi sui Philippi Regis, intra Colle. gii nostri farietes examen pro prima laurea sustinuit. Gradus artium Magiliti a. zz 'privatim illi collatus est in Coenobio S. Crucis ab Academiae CanceIlario. I heses & examina caetera ex Regis dispensatione non subiit, litterarium tamen de more pendit tributum.
6. Illustratur Conimbricensis Academia magistetio sapientissimi P. Fran- Venit si. cisti Suarii Granatensis. Etenim Rex litteris datis Y t. Aprilis moderandam illi - Commeudavit primariam Theologiae cathedram. Advenit Con imbricam, ubi '' . tunc erat noster Provincialis, qui potestate ex Societatis privilegiis concessaeum donavit gradu Doctoris Theologi. Octava die Mab iniit possessionem cathedrae, coepitque dictare quaestio res de Poenitentia. 7. Sub orto postea dubio, num Doctoris gradus ita collatus susceret; affirmabant pro Universitatibus Pontificiis, non pro Regiis, ut orat Conina,ri- Lib. - .