Synopsis annalium Societatis Jesu in Lusitania ab anno 1540. usque ad annum 1725. Authore R. P. Antonio Franco Societatis ejusdem sacerdote

발행: 1726년

분량: 489페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

191쪽

Nno jam tertio pestilentia, quamvis remissior, vagabatur Ulyssipone.

Par visum miraculo, quod nullus e nostris malo percelleretur, cum assiduEvocati fuissent ad consessiones audiendas. opera Nostrorum Ecclesiae aggregati sunt Hebraei tres, totidεmqne Mauri. Ex posterioribus unus sic incenditur desiderio jungendi Christo populares suos, ut apud eos ageret Evange licum praeconem. Id aegre tulit quidam, stricto pugione vulnerat, enecisque. Unicus supra viginti dies fluxerat, ex quo sacro sonte ablutus est. Patres D mus Prosessae, quanta poterant, pompi sepeliere intra domum in sacello divini Spirites, quod est in peristylio prope januam communem. a. P. Ioannes Correa Villae regalis post reditum ex urbe sustepit totius Provinciae gubernaculum, quod jam annis quatuor summa cum prudentia &laude fuit moderatus. Novos commilitones adlegit, Emmanuelem Borgium Eborensem, Martyrem in Japoma; Apollinarem Almeidam Ulysponentem, Episcopum & Martyrem apud Nahiopes illustrissimum. 3. Die, qua in Apostolos delabebatur Spiritus sanctus, coepit in Lusitana Provincia Nostrorum Iuniorum separatio a convictu veteranorum. Hactenus absoluto tirocinio convivebant caeteris Collegit: docuerat experientia id obsedivantiae juventutis parum convenire. Igitur jussit P. N. Claudius, ut post probationis biennium viverent recentiores socii a reliquis semoti sub speetali Ministro, di Praesecto spuitus. Quam institutionem probavit VI. Generalis Congregatio

. Quindecim divisi in naves duas iter auspicantur ad Indos. Ex eis Joannes Baptista Machiadus talitanus Angrensis, Martyr in Japonia a & Felicianus Silva natus in diceresi Bracharensi, egregius apud Sinas. Altera ex duabus navibus mari & ventis contrariis cedens repetiit Lusitaniam: anno sequenti eandem aggressi navigationem Nostri, qui in ea vehebantur. Ini-m in s. Pater noster concessit fundationem Domus Prosessae Theodosio hu-

ἡ ν Reu ius nominis secundo Duel Brigantino in suo oppido Villavis is dioecesis Eb V, rensi, Ad initia ponenda missi de Domo Prosessa Ulysii ponensi tempore in minici Adventus PP. Petrus Novasus, futurus primus Praepositus, qui moder tus fuerat in Eborensi Academia primariam Theologiae cathedram, eger Atque Rectorem Collegii & Academiae ἔ Didacus Valentius, qui mortuus est Jap nensis Episcopus ;& Antonius Abreus, qui Provincialis obiit. His tribus v lut columnis factum illi domui principium. Hospitati domo jussu Ducis ad id

parata cum sacra aedicula. Ex antiqua veneratione Brigantinae Domus erga

divum Joannem Evangelistam dicari placuit sancto Apostolo. Consecrationi Theodosius cum filiis & Catharina matre adfuerunti M-ων. 6. Ex Ulyssiponensi domo divi Rocti decima nona die Maji ad sempi-Joano ternas regiones transivit P. Joannes Correa Portuensis. Assiduus & solera erat in audiendis poenitentibus, nam post singulas consessiones discutiebat, an lati secisset suo muneri. Tantae fuit observantiae, ut P. N. Generalis, cum duos gravissimos Patres designaret ad examinandum, quomodo in domibus nostras obledivarentur regulae in muniis domesticis, unum voluerit P. Corream, qui Domum Professam, di aliquot assignata Collegia lustravit. Morbus supremus illi sun i star martyrii Iongo tempore continuati: non dolores ulli JOvirus exarmarum

patientiam.

Mori .loam 7. Quinta octobris in mari Galladiciae fatis cessit P. Joannes Maduretra Portuensis, tilius Henrici Nunti Gouveae, suo parente digna proles. Rexerat

Prustilam domum Ulyiliponensem , cum jugiis est Visitator Pruvinciae Brasilla. ensis,

192쪽

ensis, sensit gravissime Dux Avertensis, cui Joannes erat a consessionibus, & Magnates alii, qui pro virili desudarunt in navigatione impedienda. Verum Joannes omni humano respectui praeposuit obedientiam. In tempus dissimulavit consilium suum: cum navis erat in procinctu, nemine conscio illam conscenis dit, ae vela solvit cum aliis sociis vigesima Septembris.

s. Tre aut quatuor tantum leucas in altum navis processerat, cum fiunt

obviae d e naves Anglicae piraticam exercentes; die sequenti post trium horarum acrem pugnam, deditionem facit navis Flandrica, in qua Nostri, comiter ab haereticis tractati. Undecim exponunt in littore maris Lusitani prope oppi- dum Sisin: P. Maduretram, & Femandum Cardinium, qui venerat Procuratore Brasilia, aliosque secum in Angliam deserre statuunt. s. Die 3. Octobris coepit P. Maduretra aegrotare: deerant remedia commoda; malum augebat navis jactatio: quinta ejusdem mensis vitam finiit. Ipso obitus momento indutus veste candida Anglis in nave Flandrica conspicitur. Etiam 4o. Martyres Brasilienses nostrae Societatis morienti adstitisse scribunt. Praeclarae dotes & virtutes P. Maduretram ornarunt. In sacris concionibus habendis aequabat ejus temporis insigniores. Successit in mag sterio Christianae

Catechesis P. Ignatio Martinio, audiebaturque totius UlysSponis concursa maximo. Avebat unice mori in complexu divinae Providentiae faetus obedientiae victima. Volo subicripsit Deus. Vitam P. Maduretrae continet typis manda- ' tum opus de tironibus educatis Conimbricae. Io. Con imbricae a. Maji praefixum vivendi terminum explevit P. Anto- Mim P. Anis. nius Carvalius Ulyssiponentis vir consummatae Iitteratum, nec minoris virtutis. tu

Eborae laureatus in Theologia Doctor, hane professus est usque ad primariam cathedram. orator egregius illic coram Rege Philippo e suggesto d:xit panegyrun. Elucebant in eo demissio profunda, singularis amor religiosae pauper- ......i tatis di obedientiae, ciliciorum & flagellorum ulus assiduus, vocationis amor tenerrimus. Ante solemnem professionem propter matris, & sororum virginum inopiam illi majores, si vellet, indulsere abitum de Societate; horruit ad id verbum P. Antonius, rogavitque per Christi viscera, subsidium aliquod ipsis mitteretur de bonis Collegii, eo modo, quo soleret pauperibus aliis succurrere

Societatis charitas.

II. In eodem Collegio as. Octobris viis statione decessit Balthasar Gon-Mtus Hi salvius Coadjutor Portuensis. Multum promovit industriis suis Angrenss Collegia oeconomiam. Nec minori cura consuluit Residentiae Canalens. Si necessim erat, laborabat ipse inter operas mancipii instar. Ubi per occupationes licuit, vacabat excolendo spiritui per rerum divinarum commentationes: inde factum, ut agens cum externis, verbo & exemplo prodesset. Ria. Plures de Conimbricensi Collegio egressi sunt ad homines per sa-R Loium cras missiones salutis studio inflammandos. Diebus hebdomadae, quibus ape-' 'riri solent nundinae pro scholasticis, in area prope Collegium unus sacerdos dimidiae horae spatio ex loco altiori narrabat concioni exemplum aliquod singulare de conseisione, de benignitate Deipam erga suos clientes prodigiis declarata, & ejusmodi. Quod multum ab Academicis laudatum, emente populo

absque argento salutis aeternae documenta. Frequenter etiam Patres graviores

induti subnigras tironum tunicas prodibant in publica urbis compita plebi doctrinam Christianam explicaturi. I 3. Eborense Collegium si si studio missionum Brasiliensium, & Indica-Rea Eboiissi,

rum. Non minus triginta tuere iocii, qui a Majoribus eas obtinuerunt, & an-ςφdux no sequenti adornarunt persectionem. Non dispar ardor invaserat Academiae nostrae externos scholasticos: ut se Deo arctius conjungerent, octogima sunt adscripti sacrarum familiarum coenobiis. Suadente P. Provinciali Sodalitas instituta in honorem Virginis purificatae intra Collegium ipsi dicatum Eborae, non solum pro Collegis di Convictoribus, sed etiam pro icholasticis Theologis, &Urbis Nobilitate. . Habitae milsiones Leiae, Meriolae, di Cratui Die I . Octo-

193쪽

bris aetemtatis bravium attigit P. Ludovicus Perpinianus, germanus frater P. Petri Perpimani oratoris celeberrimi. Erat ex Senioribus Provinciae, moribus religiosissimis instructus. Bractarense I . In scholis Bracharensibus ob discipulorum copiam additum Grammaticae aliud Gymnasium. Septem externi Nobiles intra Collegii parietes sancti nostri Patris alaesi se excoluerunt. Votum id erat plurium, ted obstitit angustia habitationis.

ν statiuia II. Cum anno hoc Farum adorta esset epidemica lues, Domus nostrare . 4 amplum exercendae charitatis campum reperit. Miro praelucebat exemplo Mascarentus Episopus, adibat cum nostris aedem se lutis, & aegrotantium in urbe domos, consolabatur quemque, nulli parcebat shmptui, eadem cum Nomo monui stris habitatione utebatur. Duplici victima contenta fuit charitas: nam dum

P pio incumbit operi P. Femandus Martinius, Coadjutor spiritualis, natus oli- venis, peste perculsus interiit septima die Junii. Tum Nostri suasere Epitcopo,

comigraret in locum contagio liberum, quando ex ipsius vita miserorum pendebat i alus. Pari fato mortem oppetiit Dominicus Rebellas, temporalis adinjutor, a 3. Junii. L adi in dioeceii Lamecensi primum solem vidit. Mensium ruinque intervallo pestilentia Farum consumpsit; successere morbi tam acuti iis quinque mensibus, ut Nostrorum etiam auctus sit labor.

tutes eximiae spectabilem reddidere, omnibusque charum. Externi presbyteri deseneto parentarunt. Porro ossa P. Ariae Botelii, & Antonii Carvalii Coadjutoris in templum Collegii translata sunt ex locis mediterraneis longinquis, quo contenderant ad reducendas animas, in quarum obsequio vitam posuere.

rus, tiro scholasticus, natus in eadem urbe. Ex quo societati nomen dedit, admisrabiles fecit in virtute progressus. Saepe reperiebatur inter orandum sic vultu succenso, suspensoque usu sensuum, ut Angelo, quam homini, similior videreatur. Sui hostis acerrimus naturam in bilem propensam egregie domuit. Ne cessiim erat Moderatori vigili eum oculo observare, ut ipsius aviditati se mace randi modum figeret. Qua nocte de vivis abiit, sacerdoti Societatis per qui tem tironis aeterna felicitas demonstratur.

id enim ceu urbis perniciem Cives pertinaciter impedivere. Dictitabant, obriis alta multitudinem confluentium ad scholas annonae caritate laboraturam urbem; posse . contingere, ut huc commigraret Conimbricensis Academia, seisque privilegiis pessumdaret patriae immunitates. His, aliisque vanissimis terroribus sic erant animi occupati, ut ne verbum quisquam auderet in favorem nostrum pronunciare , ne haberetur patriae hostis. I s. Anno II 8 . Senatus urbicus rogaverat Provinciae Praesidem Sebastianum Moralium, aperiret in urbe sua scholas. Id erat relatum in monumenta Senatus. Cur Provincialis non sit usus ea facultate, explicatum non reperi. Etenim hujusmodi rem etiam probarat plebis concilium. Rector Collegii P. Antonius Ualconcellius nixus ea Senatus voluntate struere coepit aedificium Cymnasii. Venim plebs antiquum iurorem renovat, obtenta ad id altiori potestate, Rectorem ab aedificio prohibet, seque nolle publicas scholas denunciat. Abstinuit Rector ab opere, aedilicii pariem converiit in horreum, pariem in sacellum Virgilii dicatum, in quo Sodalitas instaura: singulis labbathis illic plu.rim Senatores regii, & Ecclesiastici mobiles conveniebant peracturi pia Sod

hum opera.

ao. In eodem sacello mense ostobri apertum est Gymnasium moralis scientiae pro nostris duntaxat: pauci de externis admittebantur. Quod Gymonasium foret domesticum, re per plebem diligenter explorata, nihil turbarum oritur. Verum anno sequente causa cujusdam Magistri monachi tradentis intemplo maximo moralem scientiam sic est Nobilitas di plebs concitata, ut in

es Angolae. Moritur si.

In Portumst Collegi

194쪽

tum seditio adversus Collegium non fuerit. Crediderunt sub praetextu Gimmissi domestici viam sterni publicis scholis. Conquesti sunt in Castella de nobis

apud Regem. Cum inde Ulysii ponem remitterentur, non curati a P rege ipsorum clamores: imo quod authores tumultuum citati, ut coram Pra-regerationem darent, non comparuissent, acerbe adversus ipsos pronunciatuiti Obstitit tamen executioni sententiae Societas, & justam Pro-regis iram placavi.

Solverant e Tago ad Indiam naves senae: in eis vecti sexaginta nostrae ro-piosia; iacietatis operarii, distributi in naves quatuor. Lusitani erant quinque & Indiam. viginti, ex Italia reliqui, Duce Patre, Alberto Laertio , qui numero hue insuper adjunxit tirones decem. Scio Catalogum proficiscentium ad Indian solum recensere octo supra quinquaginta, sed ex aliis documentis firmis hausit quae scribo. Ad nostra tempora non solvit ad Indiam aequὰ numerosum & gloriosium agmen. Ex his quinque sunt coronati martyrio, Sebastianus Vieira, Michael Carvalius, Benedictus Fernandius Lusitani; Antonius Robinus, &Joannes Baptista Lola, Itali; omnes Iaponia Coelo immisit. Vigesima quinta Martii in altum provectae naves, Septembri GOanum omnes ingressae portum. De nostris septuaginta ne unus quidem obiit, rara felicitate in tam longa navia gatione, & tanto numero. Foran ex his in navem admissis unus fuit Antonius Soci rus Borbensis, Martyr in Ceilamo; nam Alinambus in Mortibus Elustriabus ait Socirum cum Alberto ad Indiam migrasse. Alius ejusdem nominis r latus in catalogo Indico item cum Alberto prosectus erat Interamnensis, &obiit Malaca . a. Ad Brasiliam undecim contenderunt, omnes Lusitani, quatuor saceris piose via dotes, coadjutor unus, caeteri nondum initiati. In eis P. Ludovicus Figuetra Brasiliam. Almondovarensis, de quo suo loco dicetur, mortuus in regressis ad Marmo

niam

3, Inter alios heterodoxos a Nostris ad fidem traductos Ulyssipone sin- xes obiba, gularem meretur memoriam ille, qui a teneris virus haereseos bibit; subinde pioses, ulγο desperata corporis salute, unum de nostris sacerdotibus ad se aecivit; coram sipo, misi eo detestatur errores suos, expiat animam totius anteactae vitae homologesi: qua finita ejecit per os maculis distininum colubrum, aegritudinis causam; atque ita animi, & corporis sanitatem est indeptus. q. Cum populus concursu magno, & non minore pietate seriis sextis Quadragesimae decurreret pias stationes, quas de passibus Domini, ad montem Calvariae designaret Sodalitas S. Crucis instituta in Coenobio Eremitarum D. A gustini, non desuere in tanta multitudine, qui minus decentia quaepiam eo misissent. Idcirco Archiepiscopus vetuit ejusmodi concursus. Patres Domes Prosessae, ut Sodalium innocentiam tuerentur, conveniunt Praesulem, suadent paucorum malitiam non anteponendam multorum pietati; vix esse concursus pios, ubi se non inserat aliquorum pravitas, nec propterea illos omitti, aut pro hiberi. Rationibus sinis acquievit prudens antistes, indulsitque restitui piam frequentiam. s. Solemnitas divi Rochi Patroni Donius Prosessae celebratur magno apparatu, ipsal die declaratur clausam aedem salutis, atque extinctas esse pestis omnes reliquias. Ut enim jam diximus, non penitus id genus mali cessarat ab

s. Singularis DEI providentia refulsit in captivitate P. Femandi Cardi es is, .nii. Anno luperiore, ut retulimus, mortuo P. Joanne Maduretra, Cardimus stratu . cum aliis delatus est a piratis Londinum. In ea urbe noster Michael Roger i cerdos omni industria modum quaerebat, quo posset Ulyssiponem mittere quinq; Illustrissimas puellas, quarum duae erant e Reginae iamilia. Rem summopere ju- amomus Fram. Za vit

195쪽

Mmitur P. Gonsalus Ditiisu . Moritur P. Pratus Lia

Moritur P.

Ioannes Re.

bellus.

18o Synopsis Annalium Societatis IESU.

vit C; dinius data pecunia ad itineris sumptum, quae per schedas esset recipiena

da Ubilimne. Navicularius numis e Cardinio inducitur, ut furtim eas transveis hal ii Caletum Galliae urbem. Inde terrestri itinere Matritum, ac demum Ulysponem petivere, omnium exceptat plausibus, & post dies aliquot ingressaemon.sterium S. Birgitae de monte Sione, Anglarum virginum asylum. . Epidemiae malum, quod extinctum putabatur, revixit Conimbricae. Praelo erant denuo nostri, sospitesque reversi sunt. Haeretici facta exscensione in oppido Figuetra prope Mundae luminis ostium diripuerant domos ac templa divorumque simulacra profanarunt. Perlato Commbricam nuncio, Rector Academicus addixit, quanta potuit celeritate, militiae scholasticos, ac Figuetram istinavit: duo sacerdotes nostri ivere comites: porro in re tam urgenti Colligium nostrum juvit scholasticas cohortes misso abunde commeatu. Ad fi nam adventantis auxilii propere suas naves Haeretici repetierunt, pueris duobus Anglis in hac sestinatione ad littus relictis, captivis nostris, sed felicibus captivitate sua, nam perducti Con imbricam, & catechesim in Collegio edocti, fidem

Catholicam Romanam amplectuntur: eos subinde suos inter domesticos Epi. scopus adscripsit. 8. Prodigio simile est, quod faciente primam missam Presbytero in tem plo divi Ioannis de Almedina forte in linteum Corporale vocant deciderit

guttula vini consecrati. Repositum in vase abluendis baptismate infantibus destinato, ut lavaretur. Post triduum reperitur totum guttulis sanguineis aspersum. Id auxit admirationem, quod aliud linteum appositum simius notas non habuerit. Episcopus iussit examinari linteum in Collegio; censuere Patres non carere prodigio. Servatur hactenus in templo nostro inter Divorum reliquias.

s. Ex eo Collegio duodecim prodierunt in diversas regiones ad praedis eandum Dei verbum. Aliquot tirones instituere peregrinationes lolitas. Oste dit res ipsa Deum infirma mundi elegisse, ut confundat sortia. Supra quinquaginta discordias composuere. In oppido quodam duo de praecipuis, neque hominum, neque loci, neque Dei reverentes, eo vaesani furoris prolapsi sunt, ut eoram sacerdote sacram tollente hostiam alter alteri alapam infregerit. Res ad arma venit, multumque sanguinis suisset profusum, nisi qui aderat populus, irriatatos in mutuam caedem divulsisset. Eodem tempore tres nostri tirones oppidum ingressi, quod gestum erat, audierunt: conveniunt utrumque, & tametsi primum irrisi, & ceu simplices ac imberbes explosi, mutuam tamen pacem serinis cordibus persuasere. Alibi, cum Eucharistia in templo non servaretur, evenit, ut plurimi sine viatico obirent. Rem indignam tirones execrati, auth res fiunt, ut M. Eucharistiae sodalitium instituatur, eique flamma perpetua intemplo ardeat.

Io. Septima dies Aprilis cryptam aperuit Conimbricae Patri Gonsalo

Diniso Coadjutori spirituali, nato Tavaredi. Aonis plurimis procuravit bona Collegii in praedio Goleta. Quamvis statio soret ejus valetudini parum anuca, nunquam id significavit, sed aequanimis tulit corporis amictationes. Vixit semis per memor sui prosectus, & exercitiorum, quibus fovetur, & augetur vIrtu II. Eborae I Martii desiit inter mortales numerari P. Petrus Luisus, e regno Valentiae oriundus. Annis viginti prosessus Theologiam, & in Eborensi

Academia creatus est Doctor. Scribitur suisse primus, qui in scholis dictavit nionem Θ staticam in possermo congistere. Adjunxit sapientiae, ceu gemmam

annulo, singularem virtut m.

Ia. Ibidem a 4. Julii animam egit P. Joannes Rebellus, natus in Prato Lamecensi. Conimbricae Societati nomen dedit. Quo die ingressus est, existunans sibi necessarium fore leoticarium instructum, apportari secum curabat stragulum, culcitram & lodices. Magister Candidati humeris totum onus r ferri lubet, restituique domui, unde adserti secerat. Paruit sine mora, ac I versus tironibus adlcribitur, non sine praesagio suturae sanctitatis ex initus tam generolis conlectae.

196쪽

13. Emenso studiorum curriculo, totum se addixit missionibus obeundis, in Transi agana plurimum Provincia. Insignis fuit in erigendis sodalitiis Eucharistiae. Passuum Domini, irginis, atque in subsidium pursantium animarum. Auxit sacrarum imaginum cultum, innumeras distribuendo, quas ipse stanno aut plumbo irnpresserat. Venerabilis P. Ignatius Martinius magnam de Joannis virtute habuit opinionem. 34. Quam bonus aliis, tam in seipsum crudelis. Suspenso fune de collo suo, cujus partes extremas innexuerat Crucifixi pedibus, se flagellis concidens clamabat, sic puniri vile mancipium, quod crucifixisset Dominum suum. Saepe eodem apparatu alta nocte in loco semoto voce stentorea ingeminabat, supplicium esse, quod DEUS justus Judex imperasset sumi de Ioanne Rebello pec

catore.

Is. Cum in supremo morbo pes ei resecandus foret, vincula, quibus alligari debebat, generose respuit: sed Crucifixi simulacrum complexus tulit immotus sectionem. Id simulacrum, quo in missionibus est usus, hodie servatur Eborae in cubiculo Magistri tironum. Sodalitates ab ipso institutae mortuo Re- bello justa persolverunt; narratur9ue pro eodem diversis in locis centies cantatum ossicium desunctorum.16. Λnni superioris procella Collegii portuensis Gymnasium firmius reddidit. Jusserat Rex ob turbas excitatas carceri mancipari triumviros senatus ur- ω , bani: ipsos tuendos, atque liberandos Regis ira suscepit Societas, quam adeo oppugnaram. Admirati charitatem sibi ipsis succensebant, quod tam insensi fuissent Collegio. Erigitur insuper Sodalitas pro scholasticis, cui nomina dedere Episcopus, urbis summus Praefectus, Comites Taroucensis, Penaguiensis, Senatores Concilii Regii, & praecipua Nobilitas. i . Conimbricae die dicata S. Michaeli Archangelo sumpsit exordium sodalitium Sodalitas opificum consecrata Virgini de Nivibus, quae indies magis emorescit. ,

Bracharae supplicatio de Passibus Domini instituta. ti π1 8. Consensit P. N. Claudius, ut unus e nostris in Domo Prosessa Latii Domini. sermonis Ieges traderet filio primogenito Proregis. Volebat is, ut Magister adiret quotidie palatium, ibique adolescentem instrueret. Verum declinavit Pro vincialis, ne praeberetur ansa Dynastis aliis rem eandem petendi, quibus sine multis incommodis satisfieri non poterat. Io. Τheotonius Eborensis Archiepiscopus, Matriti apud Regem de summi momenti negotiis acturus, die 29. Julii ad aeternam quietem corpore '' ' 'solutus convolavit. Cadaver Eboram deductum in Coenobio PRCapuccinorum extra muros conditum est. Plurimum favit Ecclesiae Japonicae, nostrisque in ea vinea laborantibus, quorum sudores apud eas gentes typis mandari fecit opere dicato Heroibus nostris Francisco Xaverio, & Simoni Rodericio. Hujus ciueres decreverat, lacultate jam obtenta, condere sepulchro marmoreo; Mors opus prohibuit. Theotonii Successor a Rege nominatur Alexander Briganimus.

G aviores totius Provinciae Patres convenerant ad comitia pro eligendo

Procuratore Romam mittendo. Favere suffragia P. Doctori Francileo ' Peretrae. Unum e postulatis erat, ut singulis Sabbathis Litaniae Virginis aliarum loco, quas Sanctorum vocant, recitarentur. Pater N. Generalis rem commisit arbitrio Provinciae Praesidis, invaluitque deinceps hujusmodi pia consuetudo.

1. Quindecim in duas divisi naves Indicam expeditionem susceperunt, Prosecti octo Lusitam, ex Italia reliqui. . Eos inter numerabatur P. Antonius Proenis in/φ' Fundanuntis, qui egreὐiam Operam praestitit in contagio Conmbticensi ἱ Joan-

197쪽

i8a Synopsis Amaastum Societatis Am

nes Metella Martyr in Ceilamo; & P. Camillus Constantius in Iaponia pro

fide defensa flammis exustus. Plire vi lapis 3. Solicite hactenus quaerebatur locus pro aedificio tirocinii Ulysponen- tirocinii ulys sis. Placuit tandem fabricam struere in villa a Fundatore donata, & a monte 'ρ'' ' Oliveti dicta, in ea regione, quam vocant Cotoviam. Die a 3. Aprilis positus aedificii primus lapis , ipso Fernando Tellio Fundatore sui praesentia celebritatem augente. Ut reditus omnis in aedificio construendo absumeretur, citiusque perfici posset, tirones Campilidi pars Eboram, pars missi Conimbricam. Domus 4. Aliquae pestis scintillae Ulyssiponem terruerunt, ast ope SS. Rochi, Senustiis, hastiani, & Gregorii Thaumaturgi extinctae. Horum Reliquiae in templo D mus Prosessoni venerationi expositae omnibus fuere praesidium ; praeprimis fauciae tangentes oranium D. Gregorii tumoribus e pistilentia ortis admotae dissipabant luem. ας, quod Senatus urbicus dabat in subsidium pauperum insectorum , noluit expendi, nisi per Coadjutorem Domiis Prosessae: cum ex labore aegrotasset, numos Praepositus remisit Senatui, hic alium substitui postulat Coadjutorem. Quatuor oppida stabili missione sunt exculta per Domus Prosessae operarios ; in eis suit Mons major novus, ubi magna dissidia composuere. Obtenti inseper tercentam Cruciati, quibus e regione carceris, .ut vincti sacrum audire possent, sacellum surrexit. Motitui P. 1. In ea Domo I9. Aprilis vitae & laboribus finem imposuit P. Gonsalus Goni lus Levius Brigantinus. A tatis numerabat annos octo supra quinquaginta, trium votorum solemnium Professus. Strenue rem egerat Usyssipone lue amatis succuriarendo. In missione cum P. Gaspare FerraZio morbum supremum contraxit. Creditum est ambobus in odium virtutis propinatum esse venenum, quo sublatus de medio Gonsalus: Ferrazii se imposterum affecta fuit valetudo, ut pau- Meritur P. cos, quos vixit, annos maximos inter dolores egerit. Die 28. Januarii ibidem ψα. ' spiritum emavit P. Ferdinandus Vasaeus sexagenarius. Adventarat nuper ex India consumptus labore navigationis. Annos plurimos contriverat Ethnicorum Conversioni operam impendendo.

ad tam c. Progressum & finem saepe non respondere initio docet sodalitium Aeademicis BB. Uirginis ab Expectatione institutum Conimbricae pro Doctoribus, Prosese foribus,& scholasticis Academicis, magnoque coeptum plausu. Certatim scripsere nomen. Adstitit concioni Episcopus Castelbrancus iam designatus Lusitaniae Pro- rex. Martyriae Episcopus Sacrum secit. Academiae Rector sacram distribuit synaxim. Haec sodalitas tanto erecta servore & plausu, sic paulatim restixit, ut vix suisse sciatur. Misonra. 7. Duodecim ex eodem Collegio sacerdotes, velut totidem Apostoli,

missionibus occupabantur. Tironum peregrinationes multorum excitarunt pietatem. Accidit, ut Episcopus Conimbricensis dioecesim lustrando tirones tres obvios haberet, qui inter campi fiutices nixis genibus orationis solitae horam transigebant. Ille defixus haerere tam pio spectaculo, adolescentes blande compellare , paternoque amore complecti, ac in seipso pietatis sensium experiri.

Abrotitii vir Nobilis Judici rapiens virgam, muneris sui insigne, stegit, ipsumq;

Dagmento per summam injuriam verberavit. Frustra conabantur multi eos conciliare: id triunculi ausi sunt: susis prius ad Coelum precibus, negotium aggrediuntur, & successu felice terminant. Res apud omnes tantam peperit admirationem, ut ex finitimis oppidis multi dederint epistolas gratulatorias & Eucharisticas. Minninho. 8. Eborae 3 o. Septembris corporis custodia liberatus est Bartholomaeus

lomaei Macu. Sanctus Coadjutor Hispanus. Supputabat aetatis annum quartum supra sexage simum, quadragesimum quartum Societatis, singularis cultor magnae Matris: cum externIs alios sermones non miscuit, nisi de rebus divinis. Ibidem calen P. Emmam dis octobris ad aeterna sese recepit tabernacula P. Emmanuel Pimenta Scalabi- ' ' tanus, lexagenario major, tria vota solemniter professus. 2Equavit lui tempo

ris opumOS POctM. Annis Ivi eSit Praesectum studiorum Conimbricae, bis octo

198쪽

octo morae. Indesessus erat in exercendis nostris nisteriis: se totum consorinmabat ad apices Instituti nostri: neminem seu iacto, seu verbo laedet e observatus est. In eodem Collegio ultimam lineam transiliit P. Ruyssius Vaisus, nata- Moti P. Ruriem sollitus lucem rivordeli in dioecesi Ponnensi. Non excedebat aetatis a iii VM. . num vigesimum Octavum. Spiritualia exercitia, P. Joannis Rebelli exemplo,

de genibus peregit. s. Ex morens Collegio in septem diversa oppida sacerdotes profecti in ueti sunt ad Societatis ministeria per verni jejunii tempus obeunda. Duo Abram lium coppidum ad ripamTagi situm adierunt. Etenim oppidani permoti C nimbricensium tironum, de quibus supra, exemplis, de fructu collecto ex piis

eorum exhortationi S, postultirunt sacerdotes ad se mitti . Peregrinationes Ebmensium tironum non caruere grandibus emolumentis. In oppido quodam a multis annis vir unus fovebat odium insanabile ἔ Feria quinta majoris haedomadae Parochus coram populo per Numen Eucharisticum, quod manu tenebat, hominem rogat, inim Fco daret veniam. Negavit obstinatus, etiam si idem Dominus Crucem bajulans adesset; majus fore miraculum id odium extingui, quam suscitari de mortuis taZarum. Narrata tironibus offensio publica. Deo negotium commendant: animose hominem conveniunt, qua verbis, qua lacrymis oppugnant cor saxeum. Triduum in eo labore sancta quadam pertinacia insumptum, donec emollitus tot precibus & statibus manus dedit, atque ex aniamo condonavit. Ajebat postea, ad illud tempus vitam se duxisse inter daemones, per Apostolorum tirones ex inseris emeriisse. Io. Brachara nobis donavit liberaliter turrem ad producendum aedifici-TMm um. Donationem confirmavit Archipraesul Urbis dominus. Existimo illam εν esse turrem, in qua volventibus annis ampla eth constructa bibliotheca.

it. Domus Professa Villavis sana Oliveniam & Helviam sacerdotes ex- stti villa Gpedivit ad missiones peragendas. Cum in sacello Ducis Ecclesiastes noster istis otiosos inveheretur, dixit, etiam in palatio optimum videri, si quisque sua d,stiireatur occupatione; sic vitari otium multae malitiae Magistrum. Eadem die coepit Ducis conjux acu pingere, mater Cathar a fila 4egere, quas sequitur

Gynaecae n. .

12. Emmanuel Cervetra summus rei Lusitanae per Angolam Praefectus Anto . bellum mox it contra Regem toties perfidum. Lusitanos comitabatur P. Georgius Pere ira, visu tam debilitato, ut ne horas Canonicas recitare posset, uni- cum de B. Virgine, quod memoria teneret, faciebat sacrum ex indulto Pomtificio. Omnibus tamen ingenti erat solatio virtus illius, & authoritas. tr 3. Ex Angolana Relidentia 29. Martii Coelum petiit optimus senex P. Moritar . Balthasar Alphonius. Vitam exorsus est Portelu in dioecesi morensi. Annis fere triginta deludavit apud eas nationes in dilatanda fide, & juvandis Lusitanis apud barbaros militantibus. Illustris erat in evertendis idolis I insignis quoque famae apud venerabilem virum Balthalarem Barretram. Ejus vitam, di sacras expeditiones scribo in opere de domicilio tironum Eborensium.

xtero anni mense Provinciae gubernacula aggreditur P. Antonius Masca- Novut . remus, Collegii Conimbricensis Rector, vir ad omnia summa natus, pru-. - dentia & virtutibus insgnis. Haud multo post grandis expeditio, huic . Provinciae suscipienda, ei obi eniti Insani Mahometis lex per Guineae regiones in Asrica propagabatur : indies magis nationes illas hujusmodi error im Initium Ria. plicuit, ut fierent Evangelicis veritatibus inacceta. Philippus Rex veneno late se diffundenti obviam ire eonstituerat; nam & sua id plurimum interesse credidit ob arces, quas Lusitanus tenebat praesidio ad maris oram; simulque occur-

- et rit

199쪽

Profecti ad Itidiam, ae

Bra illam.

rit Lusitanos Reges Majores suos non tam solicitos fuisse de dilatando imperio, quam fide propaganda. a. Igitur dat litteras ad Mastarentum Provincialem, ut pro studio, quo

se animarum lucro addicit Societas, arduam, sed gloriosam adornet expediti nem. Negotio in consilium vocato, discultatibusque perpensis, centuit Mλ- starentus non subtrahendas labori manus. Consideranti, quem mitteret, O currit emeritus jam miles P. Balthasar Barretra, tot annis inter Angolanas gentes versatus. Agebat Eborae tirocinii Magistrum, aetatis anno sexto supra lex

gesimum, Societatis quadragesimo septimo. 3. Erubescenti similis ad eum scribit Masta renius, quid in re sit, & an volens, lubensque pro Dei gloria expeditionem susciperet: non ignorare se aulius annos & labores, at simul longum usium tractandae Nigrorum natiou S. Non solum Balthasar acceptavit, verum egit Provinciali amplas gratias, quod se reputaret tanta dignum provincia. Comites illi dantur Emmanuel Barcius, Emmanuel Fernandius sacerdotes, di Petrus Fernandius coadiutor. Felici navigatione appulsi sunt mense Junio ad Insulam S. Jacobi, quae inter decem H speridas princeps est, longitudinis undeviginti, latitudinis decem leucas conti.

net. Distant hae insulae quindecim gradibus ab AEquatore septentrionem versus, a Lusitania quadringentis sexaginta tribus leucis: iacent contra promontorium Ahicae continentis, quod antiqui vocabant Arsinarium, nostri dicunt Caput viride; inde nomen insulis decem, quas Hesperidum antiquitas nuncupavit. q. Quamvis Fernandus Mesquita insularum PGsectus vellet hospites domi suae, benevoleque invitaret, P. Barretra habitis gratiis elegit nos comium missericordiae, dum per tompus non licebat in Africae continentem transire. Ut est gravissimum alienigenis Coelum regionis, hoc anno illic mortem oppetiit P. Emmanuel Fernandius. Data opportunitate P. Barretra Octobri jam elapio navigavit ad continentem, ex aliis ad alios delatus orae Africanae portus, ubi negotiabantur Lusitani, mercimonii magis, quam animae memorra,iquorum

saluti consuluit, longique temporis consessiones excepit. Socii relicti in insula. Hoc fuit initium laboriosae Residentice, quam post annos plurimos de seruimus, ut suo loco reseretur. ς. Ad Indos transportati sunt quindecim, Lusitani septem, quatuor Itali, e quibus unus censebatur P. Robertus de Nobilibus, sanguine junctus nostro Cardinati Bellarmino, micuit insigni splendore virtutum, vectus cum aliis tribus in praetoria nave Alphonsi Castrii Pro-Re s. Ad Brasiliam octo solverunt, Lusitani omnes, sex sacerdotio insigniti, scholasticus unus cum adiutore laico. Pra erat P. Fernandus Cardinius ex Anglia reversus, quo raprus suerat a piratis. 6. Ordini se aggregarunt nostro Emmanuel Alvarus, Turribus novis or-

Initium Colia

tus, vir Apostolicus ita Africa, & in laboribus imitator egregius P. Balthasaris Barretraei P. Emmanuel Mycis B ensis, aetatis anno sexagesimo quinto, eximius Concionator, inservivit Societati, nostra peragens ministeria, annis viginti sex ἔSimon Almeida, natus in oppido Cano dioecesis Eborensis , hic annis labentibus landavit Portalegrense Collegium, ut suo loco dicetur. . Illud videtur singulare divinae providentiae argumentum, quod praeta '' in ' sente anno, quo Simon dedit nomen Societati, iacta sint initia Collegii Porta- legrensis. Rogante Episcopo Domino Didaco Correa, & urbis Senatu, aderant ad faciendam missionem Porta legriae Patres Antonius Vasconcellius, & Stephanus Castrius. Novem insumpserunt menses tum urbem excolendo , tum' dioecesim, usque ad Julium sequentis anni, quo nobis firma sedes concessa Portalegriar, ut insta exponam.

8. Sex & triginta praeter eorum socios ex Collegio Eborensi, per Quadragesimam hujus anni sacras obierunt conciones, alii extra urbem, intra alii, quidam in agro Eborensia, & oppidis vicinioribus, ac remotis, ut Bejae, Monte majore novo, Salaciae, Nizae, Mourami. s. P.

200쪽

s. P Gonsalus Luisius Salaciae divisum oppidum reperit, & similiter NisTam P. Antonius Femandius, quod oppidanorum pars alterius ordinis Conciois natoribus magis ob privatas rationes favens aegre tulerit nostros fuisse vocatos, Eos animos tam alienos ab his contentionibus nostri ostenderunt, ut, quibus illorum adventus contigerat parum gratus, fuerint acceptissimae conciones. Salaciae introducta supplicatio de Passibus Domini. Mourami P. Leo Henriquius filius Dynastae Aleacerensis praeter alia filo digna spiritu consuluit ossibus mortuorum; sic erant per templum dispersa, ut nonnunquam cernerentur canes hominum crania, vel ossa dentibus ferre. Rem fedam improhans Leo cum socio in unum congessit ossa, & pro defunctis missae kcit sacrificium : idem exemis plum imitati lacerdotes, & ossa condita; cautumque, ne deinceps ejusmodi iris reperet negligentia. 1 o. Hoc anno suprema manus imponitur Collegio Regali Purifieationis, Avit,ita

quod pro Theologis saecularibus fundari jusserat Eborae serenissimus Rex Hen- gil iaricus, totamque ejus administrationem commisit nostrae Societati. Magnitudi Meavi,m,. .

nem operis considerantibus mirum videtur absolvi potuisse viginti sex annorum spatio. .

1 i. Conimbricae diem situm obierunt nonnulli singularibus instructi vir. Morimi p. tutibus. Decima octava Julii P. Ludovicus Crucius Ulyssiponensis, sivi tempo Ludovic ris Poeta insignis, litteris Graecis de Hebraeis, omnique sacrorum Bibliorum lit

teratura eruditissimus. Postremo vitae tempore biennio rursus docuit Rhetoricam, podagrae causa in sella gestatoria latus in cathedram. Transtulit in ve sum elegantem psalmos Davidicos, de excudit typo volumen tragoediarum. ra. P. Hieronymus Carvalius Bareellensis a s. Octobris ad Coelum voca Moritur p.

tus est. Dum per Tagum navigat, procella vertit scapham submersis omnibus: UT' Hieronymus super carinam inveris cymbae in littore reperitur. Gratum mi mum exhibiturus D Eo sacravit vitam in Societate undis mirabiliter ereptam. Cum vires essent impares studio scientiarum, rogavit fieri eoadjutor spiritualis, atque ita animae virtutibus perficiendae dedit operam, ut sit habitus vir exqui mrae lanctitatis. Idcirco constitutus in Collegio Conimbricen si Praefectus spiritus, munus obiit annis viginti quinque. Grassante pestilentia nimbricae obtulit se juvandis aegris: non consensere Superiores, quod illius exempla pluriamum sociis proficerent. Mane surgens ante solis ortum non minus quatuor continuatis horis orabat. Videbatur ali ex familiaritate cum Deo. Euchari. st iae, & magnae Matris cultus erat Hieronymo instar deliciarum. Adversius seipsum bellum gessit perpetuum. Mortis suae tempus praescivit. illius vita typas vulgata est, optimis virtutum plena exemplis.

13. Naturae debito abiolutus dies aeternos inchoavit a 3. Ianuarii Emma- ob mε nuel Gonsalvius scholasticus Theologus, adolescens singularis patientiae & man--,' suetudinis, Deiparae obsequiis addictitsimus. Die 7. Septembris Cosmas oli- Cotati oli. veira Coadjutor, natus in dioecesi Bracharensi, laboravit strenue iuvando no. si ops saeerdotes, qui peste saeviente procurabant salutem eontagio infectorum.14. Domui Prosesiae Ulysii ponensi mors abripuit egregios operarios. Mota p. Frana Vigesima die Septembris P. Franciscum Cardo Eum, qui Fornis ortus fuerat in educ id N

dioecesi visensi. Tradidit Philosophiam, moralem scientiam, & Theologiam. Cum e sacro suggesto diceret, ubique cum plaustu, & animarum lucro auditus

est. Plurimas obivit excursiones lacras. Ad peragendas, quae se offerrent, conciones tam plenus erat rebus dicendis, tam eloquens, di copiosus, ut semper in subitis etiam casibus paratum Superiores invenerint. Is . Ad laborem te natum credidit vir indefessust at supra modum negligens in rebus ad corpus pertinentibus. victus nonnisi communis,& vilior: ajebat, naturam suam aliud non postulare: recentes pisces non attigit in menis, sed solum duratos sale, & sole. Multa patientissime toleravit. Post eo minmunem horam eundi cubitum adibat templum, colamque Eucharistia ad mediatii orabat nocetem, tum acriter flagellato corpore recessit ad quietem capiendam.

SEARCH

MENU NAVIGATION