장음표시 사용
271쪽
, 236 S opsis Amafium Societatis IESU
Extinctis festinanti Isime flammis, per consessionem expiat animam, execratur errores suos ; mox fune gulam ira n gente subjectis ignibus crematur. Conse toris II. Monumentum aere perennius meretur in rebus Eborensis Collegii Eborri su nobilissimus Dominus Antonius Rodericius Silvetra Canonicus Eborensis, Collegii nostri & Academiae Conservator, vir in nostris immunitatibus conservam ierarem. dis ac tuendis contra Archiepiscopum Josephum Mellum constantissimus. Tum Archiepiscopus, tum inquisitores enixissime rogarunt, a nobis defendendis desisteret. noluit assentiri. Munus Deputati Inquisitionis reliquit potius, quam nostri Conservatoris. Per summam injuriam ab Arctiiepiscopo detrusus in ca cerem, ex eo profugit, recurritque ad Pontificem. Tunc Archiepiscopus in eum tulit sententiam de non faciendis suis Canonicatus emolumentis: perculit anathemate, quod per pascha non satisfecisset praecepto sacrae Communionis intemplo maximo. Re plurimum ultro, citroque ventilata, Urbanus Pontifex anno I 63 I. declaravit enerves fuisse, ac nullius vigoris sententias omnes Archiepiscopi ad versus Silveitam, jussitque restitui fructus Canonicatus. Lis haec inde traxit originem, quod circitor Academiae noctu pro suo munere post datum signum receptui per urbem discurrens exuerit armis sibi obvium circitorem Archiep scopi. Orta deinde controversia, quinam Iudex esset de crimine cogniturus, Vicarius Archiepiscopi, an Conservator Academiae, cui jus favebat. Emolumenta I 3. Τempli Madetrensis Collegii lapis primus multa caeremonia j uctus est pὲφ -- ab urbis Episcopo, praesente summo totius insulae Praefecto. Dissenterant hi duo. Rector Franci lcus Cabralius ad villam suburbanam invitatos, humanitε que tractatos mutua conjunxit amicitia. In Collegio Michaelensi erecta est Sodalitas S. P. Ignatior primus author suit insulae Praefectus; tot enim laudes ac miracula pro concione audiverat de S. Patre, ut illius cultus promovendi studio sit incensus. attoeinium I . Indica navis non longe ab insula Tertia habuit obvias quinque som . M' , tissimas naves Hollandorum. Diebus non minus duodeviginti inarsit navale Certamen, acerrime utrinque pugnatum. Cum cerneret Hollandus ludi operam in lateribus navis talitanae tundendis, nam ad duo millia globorum e majoribus tormentis illuc contorserat, malos frangere, vela rumpere moliebatur, atque omnibus spoliare armamentis, ut cursui fieret inutilis. Sacerdos noster omnes exhortatur ad implorandam opem divi thaumaturgi Xaverti. Parent monenti, sublata in navis medio Cruce de lignis seretri S. Xaverit, preces recitantur, sacerdos Cruce benedicit propugnatoribus, & omni instrumento bellico. Ocyus nomine Xaveriano invocato disploditur adversus praetoriam hostilem a Lusitano tormentum ictu tam selice, ut sub clavo ad aquae superficiem navem ruperit. Cum triduo laborarent incassum in exhaurienda semina, & obturando hiatu, non dubitantes vorandam fluctibus recessere, potuitque Lusitana se recipere in Angrensem sinum. Ubi solemni facto sacro,
Deo ac raverio habitae grates. collata I 3. Congense Collegium non pauca hoc anno est perpessum. Etsi Rex nousu. Ambrosius noverat fidelitatem SodaliumCongregationum, & Nostrorum, sicque ostendebat se benevolum, ut P. Jatinum aegrotantem is pe inviseret; Clerici in
men non cessabant mendaciis ejus in nos animum commovere. Regi persuaserant, missos Societatis homines ab Hispano Rege, ut post devinctos omnium animos possent Hispani facile Congum in suam redigere potestatem ἔ has esse
illius antiquas aries ad proferendum imperium. Non poterat Rex amplius o cultare conceptum adversius Patres odium. Inter pocula cum suis loquebatur de modis inserendi Patribus injurias. Adeuntes Regiam coram suis,& Lusitanis cumulavit probris. Cum haec in vulgus spargerentur, metu Regis abstine
bant omnes a commercio nostro.
I s. Cogitavit Barbarus de Sodalibus omnibus duarum Congregationum
trucidandis eo tempore, quo conventuri essent ad exercitia pia sodalitu. Propterea Magnati sibi in paucis charo meutem tuam aperuit, ne constituta die interesset.
Verum ille plua DEum, quam tyrannum reverens declaravit Patribus, quid Rex
272쪽
moliretur. Sie omnes effugerunt perniciem. Per id tempus adversus Regem meditata conspiratio: primi ejus indices fuerunt Sodales Congregationum, qui recusabant esse participes tam noxii consilii. Quinquaginta de conjuratis subdidere cervices carnificis ferro: unicus de sedalibus inter eos perivit. Sed animus Regis sic erat imbutus Clericorum suasionibus, ut tot experimentis fidelitatem probantibus non adhiberet fidem. I 7. Mense Septembri P. Eduardus Vasaeus novus miseri Collegii Rectoreum Sebastiano Gonsalvio Coadjutore pervenit in eam urbem. Si Patris ad ventum Rex gratum simulans lusiit, ut rursum instaurarentur Sodalitatum exercitia. Paulo post acceptis de Loanda litteris contra Societatem scriptis denuo ejus animus Euripo mobilior avertitur. Illud eveniebat providentis DEI singulare argumentum, quod, quanquam foveret Rex animos Patribus infensos,ispemiserit mune , ceram pro templo, & pro sumptu Collegii pecuniam. Scripsit, per quietem sibi objectam suisse personam ignotam, quae monuerat, Patri bus succurreret illis eleemosynis. Adjecit relictum suavem odorem in cubiculo,& se vehementer cupere, quae illa fuerit persona, cognoscere. Inter hanc rerum varietatem ex laetis semper tristia expectantes ob nationis & Regis mobilitatem aunum prauentem in eo Collegio transegimus.
D sula Michaelensis obnoxia terrae motibus & incendiis secunda die septem. Eruptio i m.
bris decima noctis hora Coelo sereno metuendum tota contremuit, continuatis terrae motibus usque ad horam secundam post noctis dimidium : in μ' ea regione, quam Furnas dicunt, erupit ignis de visceribus montis, & instar praecipitis fluminis decurrit in mare, quaeque obvia redigens in cineres. Praeter infantes dicuntur igne consumpta hominum ducenta capita. Vastati nonnulli
pagi. Mirandum fuit, quod in uno ex his pagis templo dejecto, manserit illaesa sacra pyxis cum Eucharistia, & simulacrum pueri JESU.
cessi omnes, ut crederent solvi mundi machinam. Triduo dies ipsa tam obscura fuit, atque nox densa propter nubem opacam ex cinere ortam , quem in altum ventus extulerat. Quamvis decidens alibi sepelierit proceras arbores, in urbe solum texit superficiem terrae. Nostri per eos dies nocte , diuque aures confitentibus commodarunt. Institutae ad templa diveza supplicationes, ut placaretur Numen. Catini cinere pleni pro mensa positi, ut capiendum cibum praesens calamitas ejusmodi conspectu obortis lacrymis conlpergeret.
unus Gallus, caeteri Lusitani, sacerdotta tredecim: praeerat omnibus P. Anto-,y - mus Rodericius Arrayolentiς. risit hoc, di superiore anno tot operarios vineae cIndicae concesserit Provincia Lusitana; tamen DEus Cpt. Max. qui voluit eam
tanquam nobile Indicarum Missonum Seminarium, vires sialfecit, quibus parsit suis oneribus, & alienis.
bricensi, & Eborensi. Regebat Provinciam Uen. P. Didacus Monteirus, quo 'nullus suit in hac provincia ad tirones educandos praestantior. Pluribus annis μConimbricae, pluribus Ulystipone id egerat magisterium. Eum docuerat experientia, quam parum utile foret instruere simul tantum numcrum, spectato more nostro, & geniis nationis Lusitanae. Permoverunt solidae rationes Patrem nostrum Mutium Generalem, ut assentiretur divisioni tironum; sed id futurum sexennio, ut caperetur experimentum, quaenam Nducatio contingeret magis ex voto. Docuit semper dies ipsa nihil aliud convenire nostrorum tironum educationi. Quippe propter ultramarinas nussiones & Provincias, quas haec nostra , Amonius Ararico. . Κ k susten-
273쪽
sustentat auxiliaribus copiis, eget majore numero tironum, quam qui possit sub
uotis. ω - 3. In Domo Prosessa Ulysponensi . Decembris pie decessit P. Benedicta Ferii u dictus Fernandius Borbensis, stater alterius ejusdem nominis, qui martyrio coronatus in Japonia. Vix alius fuit diligentior in obeundis nostris ministeriis. Laborabat instar integri Collegit. Qualibet hora inveniebatur promptus ad conciones habendas. Quid esset excusatio, nescivit. Pluribus annis egit in ea domo sacrae catechesis in locis publicis magisterium. Innumeri eum convenie. bant explicaturi conscientias, permoti opinione concepta de illius scientia tivirtutibus. Addi simus suit SS. Virginis obsequiis: id ejus testantur volu mina typis impressa in Genesim, quae sunt resertit sima omni sacra eruditione. Ardenter cupiebat vitam finire die B. Virgini consecrato, voti compos effectus
pridie Conceptionis. ε .Hcim P. B.lih. 6. Columbricae II. Februarii supremum respiravit P. Balthasar Alvarus M U. natus Chavit in Transmontana provincia. Annis octo prosessus Philosophiam, duodecim Theologiam in Eborensi Academia, ubi Doctoris laurea insignitus, ct Cancellarii munus obivit. Sui demissionis studiosissimus, cum praeficeretur Rector Collegio Ulyssiponens, rogavit initanter, & obtinuit, eo, & similibus li. berari honoribus. Aptavit ad typographiam opera posthuma P. Francilet Suaarii Granatensis. Illius est opus Expurgatorius index librorum, qui jussa Fera nandi Martinii Generalis Inouisitoris editus in lucem, & opusculum almae se paratae adiunctum cursui Philosophico Con imbricensi. Misso tu An. 7. P. Petrus Tavarius in Angola egregiam impendit operam Nigris edo gui cendis iacram catechesim in locis mediterraneis. Misitas ad Bengum Septem bri mense anni superioris, mancipia Collegii praedium excolentia reperit bene instructa rebus ad animae salutem pertinentibus. Eo veniebant Ethnici nomnulli, ut mercede iuvarent culturam: hos Tavarius convertit ad fidem. Inde
progressus ad caetera praedia juxta flumen Bengum linguae & sanctae catechesis peritos secum duxerat: in area lata disponebat Nigros separatos a laminis i Praeeunte Nigro, caeteri more suo canentes repetebant Christianae doctrinae ea pila. 8. Ipse P. Τavarius elatis in altum manibus, digitis crepantibus, more tripudiantium turbam edocuit. Nam, ut sunt rethiopes hominum genus triasiilsimum, magnopere ducuntur gestibus festivis. Non semel adiit vitae pericu la. Dum pagum Libatam Nigri vocant ingreditur, videt in area saltantes, ali rus barbara caeremo ia sacrificium idolo peragentes. Non tulit id Τavariiratus, irruit in medii , rapit simulacrum, secumque desert tanquam victoriae trophaeum, stupente multitudine, & nemine proh bente. Tum ex pago recedens obvios habuit Nigros quingentos, qui propius accedere non ausi lapides innumeros in eum conjecere, nullo tamen jactu perculium. Idolum, quod
adolescentis speciem referebat, dono milit Patri Provinciali ; sed perdita nave in ostio Tagi, spolium quoque interiit. v. Est nigris genus mali ominis qui liam vocant firmissima quaedam
persuasio interituros te, si contra eam operentur. Campus uliginosus egebat solsa ad emittendas aquas. Mancipiis viri divitis instillaverat malus daemon, id ominis esse, in campo illo periturum, qui primus sarculo terram effoderet. Nullo metu, aut suasione moveri poterant ad opus aggrediendum. Memorat rem omnem vir ille I avario, promittit opem. Vocatis Nigris edicit illud esse daemonis artificium, qui velit sibi campum. Tali die sint rusticis instrumentis pa rati, se quoque lumpturum sarculum, ac manum adhibiturum operi primum, ut cernant se vanis imaginibus talli. Adiunt omnes statuta die, praeit Tavarius armatus tuo larculo; terram seriens exclamat: Abeat inmundus daemon, abera, relinquat nobis optimum campum; his, aliisque verbis confirmati Nigri repetunt easdem voces, fossam excavant, qua campus utilis redditus. Io. Hu-
274쪽
IO. Plurimos Lusitanos, qui solutissimam inter Nigros vitam ducebant, redegit in orbitam. Sustulit innumera veneficia, quibus illae nationes sunt m xime obnoxiae. Magnum sibi nomen comparaverat quidam aethiops magicis pstes iis, quibus patrabat res in speciem miras. Tavarius hunc comprehens rus ad se evocat duos Lusitanos, in quorum praediis vitam degebat veneficust pollicentur operam, eos comitatur Pater; cui persuadent, subsistat intra domum remotam a praediis; sugiturum aethiopem, si nosset ejus adventum. Pernoctantem, sciribus repagulo firmatis, occulta manus fustiuario delumbat. Mais tne inciderunt ejus venam; cum non esset fascia, qua necterent, usi sunt herbi. Postea rediere Lusitani fingentes itineris fatigationem: reipsa timuerant malum a mago, nee ausi sunt in eum manus conjicere. Illi daemon aperuerat Patris conatum, idcirco fustibus mulctati. Sed metuens magus capi profugit in regionem ducentis leucis dissitam, ubi neophytis nocere non poterat, quod illi e non forent. II. Meditabamur etiam expeditionem terrestri itinere ad Acthiopiam tb G --ἄnitimam mari rubro. Creditum Romae, posse viam aperiri, qua sacerdotes nostri adirent Abassinos, quando portus maritimos Turcae praesidiis occupaverant. Negotium commendatum Patribus Michaeli Alphonis,& Joanni Pareae, viventibus in Congensi Collegio regionis Coelo assuefactis. P. Eduardus Valatus Congensis Rector rem temerariam, ut erat, existimans, scripsit ad Generalem di Provincialem gravia rationum pondera, & difficultates insuperabiles, quae prius deberent mature perpendi, ne vitae periculis evidentibus missionarii exponerentur sine spe exitus optati. Proposuit longinquitatem itinerum, totius enim Asricae erat vincenda latitudo. Eundum per nationes seras, & insociabiles, quae uestiam humana commercia; praeterea vescantur humanis carnibus, de se m
tuis bellis consumam. Quid ρ quod adeo pestifera extraneis sint illius Atticae
loca propter coelum grave, ut nullus de nostris a littore hactenus excesserit ubvus, aut certe morbo diutumo erat implicitus. Cumulat horum nomina. Re.
hus per otium consideratis, visum est desistere ab expeditione humano con lio, & viribus majore. σI a. Claudo hunc annum cum eo, qui vitam clausit Villaevisseis die as. Mo Novembris Theodosius Dux Brigantinus hujus nominis secundus, parens Ioan-- nis Regis, patriae suae assertoris invictissimi. Princeps fuit sanctissimis ornatus moribus, quem nec vixisse, nec mori poeniteret. Ut vitam in secessu, & cceis libatu traduceret, voluit repudiare Ducatum suum, & reditus, ae tradere fratri Eduardo, pensione sibi duntaxat reservata. Cum Rex non consesisset, duxit conjugem Annam Velascam de primaria Hispaniae nobilitate. Conjugii east,tatem sic custodivit, ut aequaverit conjuges sanctissimos. Superbiam fastidi bat magnopere, omnibus benevolentissimus. Principis Chrsitiani virtus non est, quam sibi domestieam non habuisset. Nostros homines ex animo dii xit. Ut haberet sibi propiores, domum Prosessam eondidit Villaevisbis, Confessario nostro usus P. Emmanuela Alvaro, qui nonagenius obivit Eborae anno I 6II.
P Petrus Rochia, qui anno superiore Rectoratum Conimbricensem inie- vi M p
. rat, nominatus Iuda carum muscinum Vistator, eo concessit eum aliis di--mi is vinae culturae operariis. Sed iniquis ventis de fluctibus cursum remorantibus, & impedientibus, navis cogitur Ulyisponem proram convertere. Exincensu facto, P. Rochia scripsit ad Patrem nostrum itineris seccessium votis con trarium paratum se anno venturo navigationem iterare. Plurimum laudavit Generalis Rochiae animum cunctis altiorem periculis: non tamen sivit iter r
275쪽
petere, sed denuo admovit gubernando Conimbricensi Collegio. In reditu
aeternitatis portum attigit Petrus So a Bracharensis nondum sacris intiatus. ines p 2. Nonagenario majorem T. Maji senio consectum Domus Professa Ulys Eminnisti siponensis immortalitati addidit P. Emmanuelem Feyum Bejensem. Venit ad F ' Gς Societatem aetatis anno sexagesimo quinto, sacerdos multae virtutis, & authori-Σ ' talis, ac singularis concionator. Non ille nobis accessit ad vitam transigendam laboribus immunem. Strenue laboravit septem & viginti annis, quibus nobis. cum vixerat. Primus, qui post conditam Eborentem Academiam, in ea laureatus Artium Magister. Vigesima nona Juni I praemature abiit Georgius Sancius scholasticus, acutissimo praeditus ingenio, propterea Condiscipuli novum vocabant Aristotelem. Cum extenuato viribus offerrent Superiores votis religiosis libero domum paternam adire, ut commodius consuleret restituendae valetudiis ni ; respondit, nolle se vita frui extra Societatem. E virtutibus tulit semper in oculis obedientiam. Mora Sinina. 3. Ibidem 6. Octobris vivorum contubernio exivit Emmanuel Dialius Coadjutor exquisitae charitatis. Dum enim vigilantissime procurat sanitatem nostrorum, quos dejecerat in lectum febris perniciosa, eodem correpms malo discessit e vivis suae charitatis praemio fruiturus. Cum emoriente anno viveredesiui P. Ignatius Simonius Procurator Domus Probationis Ulysii ponensis. Dum prospicit culturae praedii Vallis formosae, quod olim trans Anam flumen donatum a PP. Mascaremis illa Domus possedit, & postea parum considerate vendidit, morbo obrutus est, ut vix se in Collegium Eborense conferre potuerit, ubi piissime vitia deliinctus. Neminem mortalium facto, aut verbo laesit. Cibi parcus, epulis obviis & vilioribus contentus. Fundator . Solemnem prilsessionem nuncupavit 6. Januarii P. Simon Almeida,
Collegii eor--sua bona pro dote Collegii Portalegrensis applicuit: hactenus carebat Fun-mitas. ., datore: nomen, & Fundatoris suffragia Simoni concessit Societas. Idem sivis ficta Novi. expensis ornavit sacellum domesticum tironum Ulyssipone. P. Ruysius Mellus eidem Domui emphiteusim largitus est valentem quatuor cruciatorum millia. s. Militiae nostrae additi, Emmanuel Fernandius Fermosiliensis, qui Regis Petri secundi egit Consessarium ; Pantaleon Carvalius Portuensis , erat Colulega Conimbricae in Collegio divi Pauli; Fernandus Guetrosius Canavellensis, qui migrans ad iudiam multa scripsit volumina, & vitam Ven. Petri Bassii Co- adjutoris, obiit nominatus AEthiopiae Patriarcha. More P. An. s. EX Collegio Angrensi as. Junii ad capessenda meritorum praemia ' est evocatus P Antonius Leitamus Amoretrensis in dioecesi Ulylsiponensi. Post absoluta Theologica studia missiis Angram annis amplius viginti vitam ibi egit
inculpatam. Tametsii addictitsimus cubiculo, nunquam tamen Otiosus. Neminem externorum invisebat, nec ab externi, conveniebatur ossicii causa. Foras prodiens contolabatur carcere detentos. Nec verbo, nec facto quemquam
mortalium offendit. Per insulam saepe discurrens sacras peregit milsiones, singulari lanctimoniae opinione. Praescivit tempus mortis suae. Ad ejus tanquam venerandi hominis funus confluxere innumeri. Auxit conceptam opinionem eventus mirabilis. Per eos dies surto cereos abstulerant a Sodalitate Annunciatae Virginis; Sodales funeri & exequiis adstituri alios cereos conduxerunt; postea, ut solveretur pretium cerae contumptae examinatum pondus nihil tot horis imminutum fuit. minAntola. 7. In Angolano Collegio strenua navata est opera Nigris erudiendis. Per id tempus duodecim, vel tredecim millia Nigrorum e Loanda transportabantur singulis annis ad Americam Lusitanam, di Castellanam. P. Franciscus Pacomius icripsit regionis lingua brevem catechesim ad imbuendos fidei mysteriis Nigros. Maxime delectabantur audiendo Pacomio, quod gentis idiomate uteretur. Idem lacerdos adiit Massanganum per quadragesimam I post excultum oppidum peregrinatus pervicos di pagos vicinos. In urbe Regis Donganiduo de nostris Juvabant Neophytos. Hunc Regem evexerant in solium Lusi-
276쪽
tani. Rex defunctus, quem Dongenses Numinis instar colebant, aliquot reliquit sorores ; seniori Ginga dictae collatum est regnum. Fuerat nutrita Loandae, di baptismo abluta. Vitam agebat coelibem. velut Ama Eonum Regma
gubernavit exercitus, bellatrix utique farmina Bis praeibat augens cunctorum animos, & optimi Ducis partes explens. Cum non curaret Lusitanis debitam fidem, imo praestaret asylum mancipiis ad eam coniugientibus, magno Lusitanorum damno; ab Lusitanis regno exuta est. s. Pro fine rerum ad hunc annum sipectantium non videtur silentio prae- obiiD His itereunda mors Hieronymi Gouveae, fratris nostri Francisci Gouveae; qui non toRν Mparum juvit seis eleemosynis Professam Domum, & praesertim sacrum vestiari-z Μ''um templi, in quo jacet consepultus hac epigraphe in sepulchrali marmore exarata r Sepultura D. Fratris Hieroumi de Guvea, qui fuit Episcopus Septensis, Gr Fingitanus. Ubi etiam conduntur ossa matris litius, ct Droris vinetis de
SUb novo Provinciae Capite P. Ludovico Lopo Ulysponens, fratre Alvi- Noma
tensis Dynastae, mense Januarii renunciato; navigationem Indicam capessi- i vere quinque, duo Lusitani, caeteri diversiae nationis. In Angolam pari Ma raul. ter quinque expediti sunt, tres facerdotes, duo nondum sacris initiati. P. Gon- mmaritiae. salus Soufa ibat cum potestate Visitatoris. . Trium hoc anno obitus memoratur. Primus a r. Julii in Domo Pto- Μο F. A
sessa P. Antonii AZevedi Ulyssponensis, septuagenario majoris. Unus scit nobilioribus, qui capti sunt a Mauris post cladem Sebastiani Regis. Redditus
patriae studuit unice virtuti. Quadragenarius dedit Societati nomen, in qua professus tria vota solemnia. Recenietur inter Benefactores domus tironum, Domus Professae, & Collegii D. Antonii. De cubiculo nisi ad audiendos poenia tentes raro prodibat, quibus plurimum tempus impendit. Deditissimus erat pe legendis libris tractantibus de rebus, quae suvant, ac nutriunt spiritum. In
schola patientiae egregie versatus acerbas aegritudines aequanimiter toleravit.
3. Ex Collegio Eborensi sub exitum Julii die trigesima ad suam solo Monmnitatem S. Fundator, Pater optimus, filium bonum in Coelos evocavit Antonium de Cruce Vlyisiponentem scholasticum. Quinquennio tantum internos vixit, sed omnigena virtute excultus, etiam priusquam Societati conjungeretur. Quod illi ob vires debiles arduum erat impetratu. Sed vicit sancta importunitate, dixitque de eo palam noster, cui nota erat adolescentis virtus, Antonium in Societatem adoptandum , ut esset sanctus. Praecellebat sui contemptu , & obedientia promptissima, ut etiam ab Rectore moriendi facultatem petierit. Moriens modo cum DEI parente, modo cum Crucifixo piissime colloquebatur. Pedes jacentis in seretro sunt deosculati socii, venerantes Antonii egregiam sanctimoniam , quam notiorem facit ejus vita in opere de tironibus Ulyssipone educatis. 4. Conimbricae s. Octobris vitae laudabiliter actae cursum laudabili pari-uore p. 2α. ter exitu consummavit P. Emmanuel Noguetra. Societatem amore singulari in Resi prosecutus est. Ardentissime consuluit proximo insilutem afferendo per lacras 'ri' missiones. Dum confitentem audit aegrotum perniciosa correptum sebri, haesit illi pestis eadem, ac de vita sustulit.
277쪽
Conventus Oactus Ulyssi pone Provinciae Conventus elegit Romam iturum Procurato- u rem P. Antonium Moralium, qui paulo ante Perat declaratus Praepositus Domus Prosessae. Indiam sex petivere, quorum Lusitam quatuor. Ex his obitiunt in itinere Sebastianus Alvarus, & Thomas Silvetra. P. Alberi Menchisquius natione Polonus donavit Societati praedium pingue, adjecitque rNihil jam, quod largiar DEO, restat, praeter Ita mem. Quae vox celavit de
martyrio vaticinium. Erat jam in Lusitania, cum motum adversius Societatem litigium, ut eam exuerent Alberti donatione: ideo jussiis in Poloniam redire, ut tua presentia litem dimaret. Rebus ad votum compositis, in Lustamam reia vertens, ad Indiam, hinc in Iaponiam navigat, ubi anno I 6 I. martyrii foriam indeptus est. uota p. Em- a. In Domo tironum Ulyssipone mortis falci succubuit P. Emmanuel Di- manuclis Di- nisius Coadjutor spiritualfs, Domus Procurator, aetatis anno quadragesimo, S cietatis quinto. Antequam adscriberetur Societati, mercaturam exercebat Ul ' sipone, sui nequaquam oblitus, nam octavo quoque die sanctissima poenitentiae& Eucharistiae mysteria frequentavit. Secum ipso sua bona dedit tironum do. micilio. orationi horis non paucis vacabat. Multo amictationis genere se egit corpus. Sacris initiatus, facturus erat primum sacrum, cum per os effusus
Mati. 3. Plurimi Evangelici praecones non poenitendo sui Iaboris fructu populos excitarunt ad animas Deo jungendas. Ioannes Mendius Guora Porta- legrensis antis es Dioecesim lumns sibi associavit duos de nostris sacerdotibus. Antistes ipse suis exemplis pmibat; nam dixit pro concione, ad aegros detulit viaticum, aliaque obivit ministeria, quibus Oves suas ad virtutis amorem incitabat. Oppidum Trancosum in dioecesi Visensi excoluit per Quadragesimam P. Antonius Bandeira. In tribunali consessionum vix credi potest, quot horis comtinuatis assederit: saepe facto sacro, perstabat ad solis occatum, nullo preter diis vinum panem sumpto cibo. Noctu frequenter vocabatur ad juvandos mortis hundos. Accessit concionum labor. Adeo sunt eum omnes reveriti, ut nihil sit aggressus animabus salvandis utile, quod non perfecerit. 4. Visensem urbem PP. Ludovicus Autumus, & Joannes Vasconcellius nostris ministeriis incenderunt ad opera Christianae virtutis. Canonici in f, ctiones divisi cuncta mutuis Ecclesiae sulminibus turbaverant: industria nostrorum sublatae censum, atque concordia firmati animi. Hactenus sacellum non erat, in quo fieret sacrum ab incolis publici carceris audiendum. Persuaserunt nonico viro pio, id opus construeret. Adhibuit rei tam diligentem maianum, ut paschate sit in eo celebratum solemne sacrum. Dicabatur virgini de iam. Quantum conjicio, indicatur Palmus Io. Miserere. s. P. Petrus Albuquertius Tondelam adiens praeter alia memoratu diagna, suasit oppidanis, ut sacellum aedificarent eo loco, quo finiebatur supplicatio de Passibus Domini, ne, quod saepe contigerat, Domini simulacrum esset obnoxium cadenti pluviae. P. Francistus Manius vocatus ad Conciones quadragesimales habendas monte majori veteri, ibi cum plausu ac fructu a
,...c ' 6. Pauci, Vitam ducebant in Collegio Congensi, nunquam sine fue- ε' 'Ν re. Successerat Ambrosio Regi Alvarus hujus nominis quartus, non excedens
annum aetatis decimum tertium. Daniel Silva Dux Bambensis Regis patruus, dominandi libidine parat exercitum sub p textu liberandi nepotem ab insidias, quibus eum nonnulli Magnates meditabantur opprimere. Quo specioso titula suam ambitionem occultans, cum exercitu duodecim millium ad urbem Diuiti reo by
278쪽
regiam aeeest. Biduo factus est rerum omnium potens. Rex cum suis fugere ad terras , & patrocinia Soniensis Ducis. . P. Michael Alphonsus exitium imminens aversurus Bambensem, ejusq; optimates alloquitur, sed acrem verberat. Jimque ille exercitum quinquaginta millium educit in aciem, & prope flumen modicum sequenti die trajiciendum castra metatur. Regni magnates longe minorem opponunt, sed DEo confis, ct causae aequitati in sylva vicina fluvio erigunt Crucem, coram ea sese flagellant, . divinam implorant opem, ac patrocinium S. Ignatii, de cujus erant sodalitio.
Fusis lacrymis & suspiriis, Tu DEUS, inquiunt, nobisss resis; tu Coelum, quod
nos tegis ; tu terra, quae nos alis; vos cruentatasagra, vos arae, vos Cruces, vos
silva, ac flumina, denique morarier omnes, ct immortales stis testes, nos contra Regem nostrum nec molitos staudem, nec arma cepisse. Hinc urgemur mari, i
line Zairo sumine, ὰ stome boses innumeri: unica nobis spes in DEO, ac dextris , ct aequitate cause. Non fuisse vanas preces ipsa res ostendit.
8. Garcia Guipacus intrepidus adolescens cum parte copiarum trajicie flumen , ut ab aqua hostem arceret. Sonante classico concurritur. Bambensis sagitta contorta procidit. Labente Duce, praecipiti terrore salutem pedibus committunt omnes. Guipacus pede premens Bambensem in suo se sanguine volutantem intersecit. Una Magnatum cura suit incolumitas, & salus Regis, quem cum sui deleruissent, perfugerat cum mancipio in silvam. Ibi repertum accipiunt inter ulnas, manum debasiant, venerantur ut Regem suum, ac magnos inter plausus in Regiam deducunt. Gloriosam victoriam tribuerunt post Deum sancto Ignatio, quem Patronum elegerant, quem confligentes inclamaverant. Rex ipse, & Magnares ad Rectorem nostrum Loandensem scripsere totius rei seriem, ut cum ipso communem participarent laetitiam. P. Franciscus Jatinus , consumptis in Angola duodecim annis, quasi totidem laboribus Herculis exant- in Paraguaniatis, facultate ab Ordinis Praeposito data migravit in Brasiliam, & ex ea in P, η raguarum.
C nimbricae a . Maji Patre Didaco Monteiro orbatur Provincia. Vir ille M.Ati. t.
suit nullis aequandus laudibus, ut testatur ipsius vita per multos scriptores, DidaeusMon& per me typis vulgata. Natus in agro Eborensi paraecia Dominae de 'Gratia. Dum Societatem ambit, refrigescens in sanino proposito, decessit in paternam domum. Illae sorte vir transibat Societatis habitu, qui eos cum Di-daco sermones de Religiosa vita conseruit, ut recaluerit antiquum desiderium. oram reversius se tradidit Societati 6. Januarii anno Is 77. Tirocinium continuavit Coia imbricae. Ibidem postea Rhetoricard proselliis, sequenti die tra-gaediam erat theatro commissurus, invitatis jam Civibus & Academia, cum jusserunt Superiores, abstineret prorsus a celebritate. a. AEgerrime tulit tantam sibi, ut multi censuerunt, illatam injuriam, bonique nominis diminutionem. Collectus in cubiculum frementem ac reluctantem naturam sic fregit, ut per os eruperit sanguis. Plures discipuli de Regni nobilissimis suaserunt, desereret Societatem ; quid enim esset sperandum ex eo ordine, qui sic contereret sebditorum famam Ad haec reposuit, nihil sibi
Societate charius I moderatores non culpandos ; neque id facturos fuisse, nisi dictasset prudentiae lumen. Hinc Monteirus hausit rerum humanarum egregium contemptum. Peractis S. Patris exercitiis, secum statuit inire genus vitae persectionis. Non secus laetum. 3. Commercium cum DEo erat illi assiduum. Ex hoc divino armamentario virtutes omnes deprompsit, quibus excoluerat animam. Ter obivit Conimbricae tironum Praeceptorem, semel Ulyspone. Rexerat Bracharenis
Collegium, Domum Prosessam Ut si ponensem, totamque Provinciam lunam exemplo
279쪽
a64 Srno is Annalium Societatis JESU
exemplo & integritate. Cuncti ut virum DEO plenum intuebantur. Non fuit virtus religiosa, de qua non reliquerit posteris quam plurima exempla venera tione digna. q. Nascentem in praesepi Dominum suavissime dilexit. Eucharistiam, de
Matrem Virginem intimis obsequiis prosecutus est. Quotidie conscientiam apud Consenarium exponebat. In sermonibus de rebus divinis erat omnibus dulcissimus. Praescivit mortis suae tempus. Non pauca praedixit, quae probavit eventus. Ejus ossa loculo speciali recondita in sacello domestico S. Antonii. Scripsit, atque in lucem edidit librum piissimum, quem nominavit Artem orandi. Non pauci, qui Monteiri patrocinium implorarunt, facti sunt voti comis
in Franci. 1. Franciscus Rodericius nonagenarius ibidem is . Februarii e vivis abiit, μμ ortiis Sarsae in Hispania. Ingressius Societatem, ut esset scholast .cus; dimissus ob invaletudinem, voluit ad nos redire, & in gradu Coadjutoris temporalis viatam ducere. Semper usus tunica coloris Hici; nigra solutii vestiebatur, cum accederet ad sacrum panem accipiendum. Otiosum nemo conlpexit. Adeci colebat paupertatem, ut volentes significare aliquem de nostris religiosae paupertatis studio lissimum, dicerent: Est iu sauperiste aster Arancisus Eoaeri
HSamibaa 6. Quinta Maji in Ulystiponensi Prosessorum Do mo mortali vita solutus est Barnabas Souis Coadjutor Cratensis pcne sexagenarius. Antequam accederet Instituto nostro, vitam in agris ducebat innocentem oves palcendo ἔgaudebat lectione pii libelli sentiens innatam propensionem ad studium Ianctimoniae. Apud nos cocum egit annis triginta in Domo Proselsa, quod munus exercuit ineffabili cura & eliaritate. Obit tauren- 7. Tironum Domus a. Novembris spoliatur insigni Benefactore sito, vel eius in r- potius Confundatore Laurentio Lombardo, de quo dictum est, cum animum adjecit Societati ineundae. Usus consilio P. Fernandi Gucrretri sua bona donavit tironibus, erexit aedificium suis expensis, & optimis industriis opus promovit. P. Montei rus rogavit Patrem nostrum, Laurentio gratificaretur, concessa professione solemni trium votorum, cum simile exemplum repertum sit. Vixit apud nos Laurentius religiosissime. Sepultus est in medio lacri apodyterii. Tegitur lepultura marmore litteris incisis. Obit P. Em. 8. Eborae I . Februarii Lethum oppetivit P. Emmanuel Eduardus, natus uvH MR in pago de S. Mancio dioecesis & agri Eborensis. Tradidit Eborae Plutosophiani excellentis Magistri nomine. Quo minus in alia conscenderet magist ria, valetudo asti .dia praepedivit. In domesticis ossiciis peragendis tam frequens , ut, cum multo tempore Ianitorem egisset communis oliti, multi crediderint unice destinatum obeundo huic muneri. Non sinebat ullum pauperem sine stipe de Collegii porta recedere. Sublimis a terra visus est inter sulas ad Ccelum preces. Cum olim eum vellet Provinciae moderator Romam mitte-- re, ut illic navaret operam Philosophiae, Collegii Rector obstitit, non permissurum se, inquiens, Collegium suum fraudari sanctissimis Eduardi exemplis.
More D. Fran- 9. Meretur in his Annalibus specialem mentionem Dominus Franciscus sit dς de Bragania, filius Fulgentii fratris Brigantini Ducis, magnis persundius honori- . bus ac sacerdotus. Fuit enim Canonicus Eborensis, Deputatus mensae de cor scientia, Resormator Academiae Conimbricensis, Deputatus lupremi S. Inquisitionis tribunalis, Commissiarius Cruciatae, Senator Palatinus, Consiliarius ab si tu pro Lusitano regno Matriti, electus Indiarum Patriarcha. Veniens Matrito in alterum mensem Coninibricae morabatur. Adventus conciones audivit semi per in templo nostro considens inter populum. Vir erat modellissimiis, ab omni alienus arrogantia, prosusus in pauperes, unico famulo sequente prodibat
in publicum. i o. Cum in lectum decidisset, bona sua dispersit in opera pia. Constituit Societatem vostram, cui temper peculiariter laverat, luarum rerum haer
280쪽
dem, ut Eborae conderet domicilium pro tironibus educandis, quibus promo veretur apud Indos fidei propagatio. Verum solutis debitis, ac legatis, quae lupererant, non suffecere tanto operi condendo. Propterea mandata est executioni prior voluntas, qua legabat sua bona Domui Prosessae Ulysii ponenti. Cernitur ejus inscriptio sepulchralis ad januam vestiarii sacri, & parvum lacellum, quod illius sumptu consurrexit. Conimbricae tumulatus in templo nostro veteri, quo loco sacerdos in ara principe ad gradus Missae Sacrificium orditur. Legavit Conimbricensi Collegio regalium arreorum trecenta millia, insuper quadraginta millia pro praemiis inter catecheseos explanationem distribuendis. Domui Prosesiae Ulymponensi quadringenta millia impertivit. Fuel unt multo plura ejus pia legata. Morienti assedit noster Sebastianus Coutus, qui & in exequiis
laudationem senebrem ei adornavit. II. Ad orientis regiones sex profecti sunt. P. Franciscus Ferretra CO-mosecta ianimbricae agebat tironum Magistrum. P. Antonius Mascarentus obivit in itinere. Quatuor, Gabriel Magalanius, Petrus Ferretra, Antonius Peretra, & Antonius ita G, Henriquius, sacris adhuc non erant initiati. Tironum nostrorum numero adjun-
untur Joannes Gomius, & Emmanuel Peretra, subinde primarii Prosessores heologiae in morensi Academia.
SUb anni principium luctu oppletur Provincia Capite suo amisso P. Lud Mori
vico Lobo. Eborae 4. Januarii e vivis, imo ad vivos abiit aetatis anno quinto supra septuagesimum, Societatis quadragesimo septimo. Parentes 'habuit Alvitenses Barones de prima Regni nobilitate. Natus annos octo supra viginti dedit nomen Societati poli aerumnas Africanas, nam comitatus fuerat Sebastianum Regem, perpelsusque duram servitutem. Apud nos Latinitati, Philosophiae ae Theologiae liuiduit. Excellentissimis clarebat exemplis, quae memoro in opere de tironibus morensibus. Eleemosvna, quam iniens Eborae Societatem templo donavit, factum est amplissimum conopeum sericum, quod per majorem hebdomadam explicatur super regium pegma, in quo veneranda
Populo solet exponi Eucharistia. a. Nihil minus curavit, quam splendidos natales Bos. Saepe domum
comportabat humeris empta in soro. Grassantibus in Collegio morbis obtulit se, ut valetudinarii curam haberet; summa & indefessa charitate partes illius muneris explevit. Imitandum sibi propoluerat admirabilem Domini Martyrem Gonsalum Sylveiram. Plurimas obivit nussiones. Annis multis Ulylsponensis donuis Prosessorum incola Christianae doctrinae egit Magiltrum in locis publicis copioso animarum proventu. Rexit Bracharente Collegium, deinde Villa vil-sosae Prosessam Domum, Collegium D. Antonii, Coninabricense, Eborente, denique totam Provinciam.
3. Praeibat exemplo subditis in acquirendis vinutibus. Nunquam indulsit corpori suo; maceravit abstinentiis, vigiliis, flagris, ciliciis, & continuatis per omnem vitam laboribus. Lustrans secundo Eborense Collegium opprelsus est morbo supremo. Ad illius senus aderat Omnium ordinum maximus concursus. Ante obitum nominavit Vicarium Provincialem Veii P. Antonium Mastarentum, qui nona die Junii tradidit Provinciae gubernaculum Patri Petro Noos . Rochiae. . Biduo ante donatus est in Ulyssiponensi Collegio sexagenario major Hor M.Uά- Melchior Gomius Villanovanus dioeceiis Bracharensis. Insumehat orando plu-- - rimas horas in odeo templi post expleta siui muneris pensa. Vix avelli poterate praesentia tabernaculi servantis Eucharistiam. Tum nostris, tum exterius erat exemplo Melchioris virtus. Antonius Arai M. Ll I. Tres