장음표시 사용
281쪽
a sis Smopsis Annalium Societatis IESU.
vm p. Mae s. Τres supra triginta, Duce Venerabili Martyre P. Marcello Mastrillo, sp, . .. ritualem Indis Opem laturi abivere, decem Lusitani, unus Bojus, reliqui Itali. Ma-rib. Tia ' gnurn Ignatii miraculum Xaverius, Xaverit Mastrillust nam huic aegrotanti, aut Indiam. morienti potius, ut est orbi notissimum, apparuit Xaverius, sanitati integrae restituit, julsitque adire Iaponiam martyrii laureolam indepturum. Nihil aequε Marcellus desiderabat, atque secum ferre depictam veram effgiem S. Xaverit, qualem habitu peregrinantis oculis suis inspexerat. Neapoli, Romae, intriti celeberrimos pictores fatigavit, explicando suam ideam, ut reserrent in tabulam. Ubique frustra laboratum. 6. Conscensurum proxime navem P. Simon Alvarus Ulyssipone tironum Rector invitavit, ut tentaret, an Dominicus de Cunea socius Coadjutor in ea domo habitans posset assequi penicillo ipsius de Xaverio ideam. Morem Rectori gessit Marcellus, non tam spe motus, quam ut responderet comitati Rectoris. Dominicus, ut suo loco dictiam, pictor egregius, & praecellentium virtutum, operi manum adhibet, Marcello cuncta Xaveru explicante lineamenta. Plurimum desudavit, quin ideam transferret in tabulam. opere desperato se Marcellus in lectum colligit, Dominico per noctem incumbente juxta id eam Marcelli exarandae picturae. Cumque sibi videretur efigiem veram expressisse, desert ad Marcellum, hanc intuitus, laetitia vix sui compos: Hic es, exclamat,
hie est meus Sanctus: verissima es e gies. Eam Marcellus tulit usque in Japo
niam. Dominicus penicillo in alteram transscripsit tabulam, quae ad hodiernam diem cernitur in domo tironum prope horologium clauso loculo marmoreo, &speculari defensia a temporis & pulveris injuria. ν Balilaear . De Lusitanis unus suit Ven. P. Balthasar Costa, qui primus in Mad ς' - rensi regione prosessus Joguium vivendi morem: hunc subinde Nostri sunt imitati ad Ethnicos convertendos eventu pro perrimo. P. Balthasaris vitam vulgavi typis in opere de tironibus educatis Ulystipone. No- 8. Per hos annos introducta novendialis devotio in honorem S. Frania avo, - esset Xaverit ante duodecimam diem Martii, qua a Gregorio XV. solemni ritu in Canonem Sanctorum relatus est. Sumpsit initium huiusmodi cultus Divi a miraculo recens memorato de P. Marcello Mastrillo, qui ad augendam Patroni sui venerationem tales preces instituit, quae primum sunt habitat in templo Domus Professe Vir silponensis, toto jam orbe celebres. Ad hujus precationis imitationem tot stat per Lusitaniam, atque etiam, ut intelligo, per Hilpamam, Italiam, Germaniam, aliasque regiones instituta novendialia, ut jure merito Xaverianum novendiale possit omnium dici origo, & caput. y-rem Dux 9. Eborae magnis plausibus ab urbe & nostris excipitur Joannes Dux Bri, Brigan inv3 gantinus, postea Rex Lusitaniae. Marchio Ferreirensis Brigantino in paucis P. I . charus Conjugem duxit Joannam Pimenteliam. Villavis in Dux venit Maris harens. chioni gratulaturus Ortum primogeniti, eumque de lustrali sonte suscepturus. Hic est ille, qui cum haec scribuntur, adhuc vivit titulo Ducis Cadavalensis condecoratus. Ut erat Ioannes unica Lusitanorum spes & amor, totam urbem eius praesentia recreavit, nostros cumprimis homines, quos specialiter dilexit. In templo maximo, illo audiente, pro concione dixit noster Gaspar Correa rpostrema verba haec fuere: A vc, Princeps, cernam in tuo captu coronam,
stetit paulum suspensa voce, protinus subjecit, gloriae, ad quam nos DEUS pem ducat. Maximo plause illa suspensio celebrabatur. Verum delatus apud Philippum Regem, vocatur Matritum, ut suo loco narrabitur. io. integra die in Collegio nostro lubuit Duci commorari. Templum ingrediens reiecit umbellam, ut secerat in templo maximo. Refugit semper heros prudentissimus, quidquid posset affectati Regni praebere significationem.
Ad templi januam salutatus ab Academia, cujus parietes magnifice exornabantur. De templi absidibus applausere octo figurae reserentes Brigantinos Duces,& eius authorem Familiae. Post sacrum auditum in aulam primariam Academiae deductus interfuit panegyri dictae a P.Francisca Deirio Academiae Prose re. II. Cum
282쪽
11. Cum prandium in triclinio nobiscum sumere dignaretur, de pulpito resonuerunt orationes pene omnibus Europae linguis. Post meridiem tragoedia de S. Eustachio, quem specialiter colit Brigantina Domus, in atrio Academico producta est, authore P. Andrea Fernandio Vianensi Transragano, quem postea Joannes in solium evectus sibi voluit Consessarium, dc omnium consiliorum participem. Recessit Princeps in Villamvis sam singularibus S
cietatis nostrae in Brigantinam Domum amoria argumentis msgnopere con
N eoactis vlyssipone Aprili mense Provinciae Comitiis delectus est Procura- Coavistiistor in urbem iturus P. Simon Alvarus tironum Rector. Cepit hoc anno Collegii nomen Residentia Michaelensis. Primus ibi Rector Ven P. Ludo - GP a.
vicus Lopius Vidiguetrensis. Ad Indiam successii non optando tetenderunt Pe citfex: mense Junio Ulyisponem revelli coegit importunitas temporis, & maris , constans pertinacia. Non silendum heroicum exemplum P. Joannis Fretrii. Quinque socii nondum sacerdotes erant Indidae mIssoni delimati, expostabano tur aliquot sacerdotes Itali, qui necdum advenerant. In his angustias, profectionis opportunitate iam urgente, Provincialis dat litteras ad P. Joannem Freiis rium, qui multis annis in Angola suerat, proponit, quae sit necessitas, ut saltem sacerdos unus praesit ituris sociis: fidere, ipsum Deo praestaturum id obsequii, se cogere pro potestate non audere. His litteris acceptis respondit Retrius, se paratum obtemperare. Nec secus secit. Verum revertente navi non opus
ipso fuit anno sequenti. a. Nonnulli sacerdotes excoluerunt singuli cum socio oppida plurima. Mission P. Ioannes Cabralius vocatus Santarium a Lupo Cunea ejusdem oppidi Domi. no, supplicationem piissimam de Passibus introduxit. Arganthi P. Paulus M duretra eandem supplicationem constabilivit. Ut opus foret perenne, sodalitatem instituit nomini J ESU dicatam, cujus esset dictae supplicationis cura desumptus. Praeter alia, quae praetereo, matrem filio & nurui placavit. Uxorem ille duxerat invita matre. A multis annis nulla effecit industria, ut filium mater admitteret in conspectum. Faeminam dum convenit, di alloquitur P. Ma- duretra, comperit saxo duriorem. Tantum perstitit alias, adque alias cumulando rationes, ut inflexerit. Ocyus per sacerdotem, qui P. Maduretram cOmitabatur, jussit evocari natum. E domo prodeuntem ad infimas scalas egrediens de interiori domo, serocissimus porcus dentibus di rostro percellit in cru-re. Nec ante, nec postea id animal in ea domo, aut oppido conlpectum. D. monem sub ea larva delituita non dubitatum, indignantem, quod eriperetur sibi praeda, sedem antiquam deseruisse. 3. P. Matthaeus Figuciredus excurrit per Bobadelam,& finitimos pagos,
ac vicos. In pago sancta olaya dicto, persuasione Patris locatum in aede lacra tabernaculum cum Eucharistia. uuod ea hactenus caruissent, plurimi de vita cedebant viatico fraudati. Et modus quaesitus ad sustinendum liam pium stammae perpetuae. riguetram pus exercitiis & concionibus inflammavit per Quadragellinam P. Bartholomaeus Peretra cum Ludovico Fretrio non sacerdote. Ut in sacro suggesto excellens fuit P. Peretra, commovit ad se audiendum non solum Esguetrenses, sed Avearenses Dynastas. Perluasit sodalibus divi Andreae, ut caeteris sodalitii sui legibus eam adderent, per quam donaretur puero certum stipendium, qui diebus singulis per compita sonante tintinnabulo commendaret populo fundendas prcccs pro animabus in igne piaculari detentis. Cum riguetra parum ab A veiro distet, saepe Dux Juliana ad se jussit ire cum pueris, ut coram explicaret Christialia mysteria.. Antonius Franco. Lia A. Ia
283쪽
268 Sumpsis Annalium Societatis IESU.
bitHelehior 4. In Domo Prosessa Ulyssiponensi die 26. Januarii vivorum Albo exis 'μψ' emptus atra morti in praedam cessit septuagenario major Melchior Seque ira, natus Tondelae in Visensi dioecesi. Nondum exierat tirocinio, cum est inissus in Domum Professam, ubi omnem vitam traduxit. Aliquot annis egit Subm nistrum, reliquis Ianitorem tanta virtutis opinione, ut Ulystipone vocaverint Ianitorem sanctum, alii ornamentum domus. Nec inventus, qui adversus ipsum posset conqueri: adeo sibi omnes urbanitate devinciebat. Attamen inobservandis Superiorum jussis inflexibilis: nullus hominum respectus illis a Melchiore potuit anteponi. Cum externis alii, quam de rebus divinis sermones, illi non erant. Exercitia pietatis peregit accuratissime. 1. Annis triginta domus limen non egressus est. Ter, quatεrve per amnum rogabat sibi diem concedi, quo liberatus a munere vestimenta corrota &attrita reficeret manu sita. Audiens referri facta, quibus summa Dei bonitas
fuerat offensa, supra modum contristabatur, vehementer admirans, quod esset sub Coelo, qui Factorem suum contemneret. A Deo petierat de vivis abire, quin sociis afferret molestiam diuturno morbo: Subscripsit voto Deus. Morintis diem divinitus praescivit. Etenim post sacrum auditum, extra cubiculum semianimis in terram labitur. Ecclesiae mysteriis rite procuratus animam plentissime exhalat. Ut erat indutus & calceatus, locatur In seretro. Illius manus ac pedes & nostri, & externi deosculabantur tanquam viri Deo gratiisimi. Cujus vitam edidi in opere de tironibus educatis Conimbricae. Obit P. Eduar. 6. Eadem domus ter commisit vita & laboribus defunctum 8. Nod νδ vembris P Eduardum Valaeum Briensem quinquagenario majorem. Abiatis anno vigesimo quarto tironibus nostris adscriptus es L Missiis in Angolam, ab haereticis capta nave, duristima perpetitur. Omnibus spoliatum cum aliis viginti quinque conjecerunt in scapham, modico victu Obtruso. Inter assidua
pericula pervenerunt Mandam. Hi labores praetulere innumeris in Angola pro Dei gloria subeundis. Missiones obivit quam plurimas in Congo, Ben-guela, & aliis regionibus. Acutilsimi morbi, quibus ob aeris inclementiam1 3e est attritus, non deterruerunt a novis adeundis periculis. Tercenties, &lius, ejus venae scissae sunt ad purgandum sanguinem. . Semper Moderatores invenerunt ad quaeque dissicilia promptissimum, ab excusationibus alienum. Eduardi magna fuit authoritas tum apud Praesectos Lusitanos, tum apud Regulos Ambundenses, & Congi Regem. Saepe discordias, & bella extinxit. In sella consessionum habuit singulare donum ad
animas dirigendas, ct arcendas a peccatis ι propterea certatim ad ejus pedes innumeri confluebant. Post complures annos valetudinis reparandae causa dictantibus Medicis coactus in auram patriam regredi, Ulyssipone Domus Pr sessa egit Procuratorem. Apud nostros, & externos venerationi fuit Eduardi virtus. Post mortem, praeter picturam vilis pretii, apud eum repertum est nihil. Ex Angola aliud non retulit, nisi quod portaverat, hoc est, seipium. Obie P. -- 8. Bracham, ubi vitam accepit, ibi etiam potuit die 3. Octobris P. Mathias SL Rexit diversa Collegia magna prudentia, & virtutis exemplo. OmneS nov. tunt alienum ambitione, & studiosissimum affligendi corpus, innatasque frange di propensiones. Aditus illi faciles, & vere paterni. Fulsit praeclaris dotibus ais suggestum sacrum, quod singulari nostω Societatis honore frequentarat. Vir
humillimus non dedignabatur loqui de sui Parentis opificio. Egit Rectorem Conimbricensis Collegit.
Obeum 'An. s. Malisi Occidit 3 o. Octobris P. Antonius Ferretra natus Penelae dic etas Conimbricensis. In urbe Tingitina, ut luo loco dictum, quinque, vel tu, Camesiui. se anni S habuit fructu sitsimam musionem, magnis plenam rebus pro DEI gloria, & civium bono consectis. Erat in peragendis concionibus aeque promptus, ac pius. Rexit Scalabitanum Collegium. In praedio Labrugensi tertiana eorreptus tam vehementI, ut Collegio redditum tertio recurrens idem genus febris de vivis siustulerit. Plurimum ille subditos, plurimum. eum lubuitiduis
284쪽
diligebant. Eborae a o. Decembris mortalitatem deposuit P. Alvarus Camel lus Alevetensis Doctor Theologus, ac Prosessor illius Academiae. Cum litteris conjunxit sinceritatem amabilem, fuci omnis, ac doli nesciam, DEo gratam, & hominibus. Coelitus factus est certior diei, quo de terris erat migra
ro. Ob res turbatas nondum desierunt timores in Collegio Congensi. Rescisi i Rex Alvarus quartus, idoneam ad solium nactus aetatem, regni gubernaculum Commia. assumpsit. Sed non diu licebat ei Regi vivere ἱ nam subito collapius in terram expiravit. Veneno interemptus putabatur. Successit illi frater nothus ejusdem nominis dictus Alvarus quintus. Gregorius vir quidam primarius, qui apud novum Regem caeteros gratia superabat, ab eo petiit, ut Danielem fratrem su- . . . um inceret Bambensem Ducem, Alvaro Alphonis ab ea dignitate deturbato. exi. Novit Alphonsus injuriam meditatam. Cum sub specioso velo interimendus vocaretur in urbem regiam, una cum Garcia Guipaco ejus fratres decrevit armis se, ac suos tutari. Rex & Gregorius parato exercitu numeroso
struunt in Bambentem: hic suis copiis obvius Regi iactus, debellat exercitum, occisio Rege, & aliis de primoribus. Praevios nuncios ad urbem, ac nostros mittit, qui se pacificum vcnire doceant. Nunquam se defecisse a Rege; sed compulsum defendere honorem suum, ac vitam. Se ne inimicis quidem no
Ia. Erat Alvarus Alphonsus unus e Sodalibus D. Ignatii, Christianus
optimus, vir aetatis, & prudentiae maturae. Urbem ingressus in aream conjunxit omnes Ordines Regni, iussitque, ut ipsi Regem eligerent: Caverent a se in solium evehendo. Vertam non fuit, qui non suffragaretur Alvaro Alphonis. Sumpto nomine Alvari sexti, coepit rempublicam administrare. Protinus ad nostrum Rectorem Loandensem dedit litteras ossicio plenas. Simul enixe rogavit, ne P. Michaelem Alphon sum vocaret Loandam: si tale quid agitaret scontristandam nationem Congensem, cui Michael instar parentis litavissimi colebatur.
13. Calendis Septembris de Loanda missus P. Iactantius Leonardus, a Missim, Rcturus Collegii Congensis Rectorem, intravit urbem Salvatoris ejusdem mensis Iactantius die decima tertia, intra tres, quatuorve dies morbo gravisti ino corripitur. Saepe illum invisit Reκ, & Garcia Guipacus ejus frater, Dux Bambensis. Malo remedia superante, Octobris die quinta vitam mansuram incepit. Romae iniverat Societatem jam sacerdos quadragenario major, & vir notae probitatis. Eum adhuc tironem ad Angolanam missionem invitavit Lusitanus Assistens; qui nihil ardentius cupiebat, quam animas saluti asserere, libenter complexus est oblatam occasionem. Totum se conformabat ad voluntatem divinam: ideo inter
navigandum nulla eum turbarunt pericula. Dicentibus suborta tempeltate, navem mergi, & omnes perire, respondebat pacatilsime: Mergatur Naiss, reamus, si DFus uuis. Si jocandi gratia arguebatur impietatis, ajebat: Nihil eseurandum, nisi ut fiat voluntas Dei. r . Loandae docuit Grammaticam, discipulos sanctit simis imbuebat moribus. Praeter virtutem instillavit etiam politicain urbanitatem, S civiles cum aliis agendi modos. Saepe in unum conjungens omnes icholasticos, institu bat utiles collationes de rebus ad animam pertinentibus. Julta, Rege, ac Magnatibus praesentibus, concelebrata, quanto apparatu apud eas gentes fieri potuerunt. P. Joannes Paiva jam redierat Loandam valetudinis instaurandae causa. In Collegio solus erat P. Michael Alphonsus cum Sebastiano Gonsalvio
Coadjutore. iue. In Angola Hollandus pirata contra Benguelam infestabat mare, com- Ret Augolin
mercio cum Loanda intercepto. Ad abigendum hostem Praesectus Loandensis sivit M. aliquot armavit navigia. Postulat a Rectore nostro sacerdotem, qui militem comitaretur, animarcique adversus hostem, & esset vulneratis subsidio. Navigium conscendat P. Franciscus Pacomius. Certatum strenue. Cepimus myo- Ll 3 paro-
285쪽
paronem Hollandicum, Paeomio inter pericula Lusitanos animante. Pugna
oonfecta, Benguetensis Praesectus Pacomium rogat, vellet tum concionando, tum excipiendo consessiones, praelio esse praesidiariis. Paruit piissimis omnium Y-νlua votis. Hoc anno manus suprema Loandensis Collegii templo est impositar andenis totum opus laevigato constructum lapide praesesert spectandam pulchritudi
Mori . Geois Tonnulli praestantes viri hoe anno desiderati sunt. Tettia die Maji Al.
xu si h M--godrii, ubi natus fuerat, P. Georgius Cabralius. Venit ad Religionem nostram Conimbricae anno 13 87. instrucius lub dilciplina P. Vasti Pi.rii tironum Magistri excellentissimi. Cum Georgius concepisset profundam tristitiam ob tironem quendam dimissum, metuens, ne quid simile contingeret sibi ; Magister divinitus cognoscens turbatum animum, & maeroris caulam, ad sevocat Georgium i Ne, inquit, fili mi turberis, vives, di morieris iii Societate :etis Theologiae Prosessor, di in ea Doctor. a. Humaniores litteras, Rhetoricam, Philosophiam, ac Theologiam do euit Coninabricae, postea migrans Eboram, eandem professus scientiam, ac laureatus Doctoris gradu rediit Conimbricam, ad moderandam primariam cathedram in Collegio nostro. Unus fuit e litteratissimis hujus Provinciae. Ulyssi- pone plurimum ab omnibus consultus, praesertim ab Inquisitionis tribunali. Egit consessarium Georgii Lancastru de Iulianae Ducum Aveirentium. Natura
ipla eum formavit beneficum etiam immeritis. Erant illius mores incoriu-pti. Dionysius Mellus promotus ad insulas Visenses expetiit I P. Georgium Cabralium, & Andream Comium, quos secum haberet in prima dioecelis lu
3. A multis annis Algogrium Georgii patria factionibus & odiis inardebat. Episcopus illi ne otium commendat has discordias extinguendi, quod consecit maximo popularium omnium bono & lolatio. Ex immodico labore
sanguinem coepit evomere, cum non inveniretur malo remedium, ad supremum
agonem optime dispositus in pace quievit. Grata patria solemnissime ei parentavit, lapidεmque sepulchralem statuit cum lemmate inciso. Obit P. No 6 Gravius adhuc vulnus accepimus obeunte V. P. Nonio Mascarento . . QAssistente Romae pro Lusitania. Patriam nactus est Montem majorem novum A... dioecesis Eborensis, heros primariae Nobilitatis, de quo non semel injecta me lio. Consanguineus suit P. Mastarenti Legati Lusitani, qui S. Franciscum Xa- verium deduxit in Lusitaniam. Societatem ingressus, cum studebat Grammaticae primis elementis. Peregit nonnullas missiones in Algarbiis, vocatus ab Episcopo fratre suo. Rexit Domum Farensem a suo fratre fundatam, Collegium Ulyssponense, Conimbricense, ac Domum Prosessam divi Rochi, Dux optimus exemplo magis, quam imperio. Romae pollebat gratia Pontificum, qui id temporis regnarunt, & purpuratorum Patrum, qua ad res nostrae Societatis promovendas usus est. Laboravit plurimum in acceleranda apotheosi SS. Patrum nostrorum Ignatii, & Francisci Xaverti. Virtutem & affabilitatem suavissimam Nonii cum nostri, tum externi mirum dilexerunt. Erat enim Romae instar communis parentis omnibus Lusitanis, illic sua negotia procurantibus. Fatale mortis imperium sub sua, an ad melioris vitae jura transcripsit II. Iunii. D me P. In- s. In Domo Prosessa D- Rochi supremum effudit anhelitum P. Innocen- - . tius Albanus Italus Principis Mantuanae Lusitaniam gubernantis Confessarius. Em ... De ipso haec habet Codex desunctorum: Venit ex Italia cum Principe, cui fuit --. a conse landus usque aes mortem. Erat Coadstutor spiritualis jam octogenarins , Finimum alienus . commercio cum domesicis in externas. Tempus reDduum - Ρ- . Diqilia sed by Cooste
286쪽
. 'latii confessistibus in suo e terebat cubiculo. Vir erus, ct studissus δε-
misionis propria. Semper communem domus secutus ordinem, in quo cunctis eras exemplo. Mortuus es decima sexes Februarii. Eborae mense Julio inter homines agere desiit P. Emmanuel Gouvea Goveensis in dioecesi Con imbricensi. Philosophiam tradidit Bracharae & Conimbricae, quaestiones de conscientia Eborae. Tandem postremis annis ibidem nostros docebat Graecam linguam. Omnes eum tanquam optimum religiosum suspex et e. 6. His seneribus adjungo obitum Nobilissimae Dominae Ioannae Vascon-Moruur Iocelliae, sororis nostri Antonii Vasconcellii scriptoris de Regibus Lusitaniae.
Haereditarius illi suit amor in nostrain Societatem. Ejus enim illustrissimi, ac ti, ais a.ditissimi parentes Bartholomaeus Froyus, & Soeira Vasconcellia nostros tanquam stria. suos amarunt. Plurimis lubsidiis juverunt Prosessam Domum, quae neque arat, neque metit. Ioanna poli plures annos in Coenobio de Sanctis, cujus erat moniasis, transactos, ut Societatis seueretur doctrina, habitis legitimis facultatibus, relicto claustro , venit habitatum in aedibus Domui Professae vicinis. 7. Ne claustrum pertae a recessisse diceretur, statuit domo non egredi, nisi ad templum nostrum, ubi tres plerumque horas pietati vacabat, neque pluvio , aut aestuoso tempore omisit unquain. Frequenter per homologesim detersis animae labibus se recreabat pane coelesti suscepto. Ne nostros quidem admisit ad sermones familiares, nec eam aliquis, nili in urgentibus, allocutus est. Succurrebat Domui crebris eleemolynis. Quidquid in usum Domus, & nostrorum de novo fiebat ex tela linea, cum pedissequis, & ancillis sivis ipsa elaboravit, vetera seriit. Annos viginti coluerat hujusmodi sanctissimae vitae genus. Ajebat, felicis imam se existimatui am, si nullus dies efflueret, quin adiret templum nostrum. Facta est voti compos. Nam octava & decima Septembris, feria VI. cum & consessione purgata, & Eucharistia resecta mane suistet, lub vesperum
subito mortis insultu prostrata diei sequentis hora nona spiritum DEO reddidit. Sepulta in sacello S. Spiritus templi nostri, ubi jacebant condita patris illius ossa.
Benefactricem agnoscit Tironum, & Proscssorum Domus. 8. Gravis Sotietati nostrae accidit seditio adversus Regem. Eborae tur- seditio Ebo. ho sumpsit principium, qui ex aliis oppidis in alia convolando pene totam Lusitaniam abstraxit. Nihil aegrius serebat gens Lusitana, quam dominium Regis externi. Praebuit ansam seditioni decretum Philippi Regis jubentis in album referri omnium Lusitanorum reditus, ut eorum semel tantum exigeret quintam partem. Publicato Eborae mandato Regis, sic plebs, ejusque Tribunus Sesinandus Rodericius exarsit, ut facta seditione Regius Praetor decreti promulgator aegre mortem evalent. Urbs se multis mensibus gubernavit, excusso Regis Catholici imperio. Multa illius seditionis causa contigEre, quae reterre meum
9. Extemplo Provinciae nostrae Praepositus sub gravissimis injunxit poenis, ne quis nostratium directe, vel indirecte apud externos approbaret hujusmodi seditiones. Cum P. Franciscus Freuius tertia Dominica Adventus haberet in templo maximo concionem, simistre nonnulli sunt interpretati ejus verba, tanquam factum laudasset. Ocyus eum in carcerem detrudi jussit Provincialis. Scripsεre plurimi Nobiles ad Regem, quam inique Fretrius id poenae sustineret. Relponsum Matrito, vinculis solveretur; quod & factum sine mora, non expectato Provincialis imperio. Io. Quamvis nostri homines, praecipue P. Sebastianus Coutus, cujus apud Eborentes erat authoritas maxima, laborassent plurimum in sedando populo, qui mense Novembri Regi est obsecutus: tamen apud Regem delati sunt ceu motores seditionis Eborensis. Videlicet, Sebastianus Coutus, Alvarus Pirius, Didaeus Areda, & Gaipar Correa. Mandavit Rex, irent Madcitum, 1:bi opus esse illorum prudentia, litteris, S consilio ad Lusitaniae motus temperandos. Quo haec tenderent, subodorati tres, quaesitis ad vitandum iter praetextibus, se periculo subtraxerunt. Solus Gaspar concestit Madritum, licet pur-
287쪽
a a Syno P Annalium Societatis AESU
gasset efimina objecta, missus, velut in exilium, ad S. Felicis Residentiam I ubi,
dum Lusitania non evexit in solium Ioannem quatium, morabatur. Psokα .d II. Indorum reductioni se accinxerunt quatuordecim, octo Lusitani, cae- in teriHispani,&Itali. Plenum morbis & laboribus evenit iter. Occubue iunt morti Andreas Falconius, & Hiacynthus Rochia, sacerdotes; Joannes Turi ianus, Pa lus Mercurius, Emmanuel Silva, Joannes Godinius, di Emmanuel Leo, nondum initiati. Himeimum i a. oppidum Linariense dioecesis Con imbricensis tutelam sancti Prot ig*δvin parentis Ignatii praesentissimam experitur. Didacus Rodericius, uti suo loco dictum, oppidi parochus S. Ignatio sacellum in templo suo condiderat, ibi ter vatis Divi reliquus , & instituta Sodalitate. Locusta nutrita in agris idamae ab annis tribus regionis segetes absumpserat: hoc anno coepit minari vastitatem Unario, & populis finitimis. Nam ejusmodi pestis nubes densissima quinque leucis in latum, in longum quatuor extenta solem ipsum obscurabat, ubi consedere inlaeta, nihil supersuit, quod non corrosissent. Linarium ad posiendam opem e paraeciis omnibus confluxerunt supplicantium agmina, Una vox omnium erat: Sancte Ignati ora pro nobis. Auditae preces: nam nubes misnacissima alio transvolavit.
Patrocinium I Magni Patris beneficio patrocinium a magno ejus filio praestitum se necto Moymentae in Lamecensi dioecesi Maria de incarnatione divi Benedicti sanctimonialis morbis omnem medicinam respuentibus a plurimis annis laborans, demum hoc anno liberatur. Promittebant sanitatis spem Medici, si concederet ad Ialutares aquas. Id amanti religiosum claustrum non.placebat. Noster Balthasar Saraiva, Mariae stater, ad eam mittens impressam chartae effigiem Xaverit admonet, tentet prius Divi patrocinium. Paruit monenti. De inde dies duodecim abundantissune sudorem effudit, & integrae sanitati est rein
14. Rogavit praeterea Divum suum, de vivis abiret intra sex menses, si
vitam esset ductura minus gratam Deo. Preces auditae : certior enim faeta de die mortis, quamvis Medici, & moniales affirmanti autem non praeberent, vitam reliquit. Commendarat sororibus suis, quotannis celebrarent solemni
pompa diem festum S. Xaverit. Jussit elaborari simulacrum Divi, quod est intemplo locatum. Propterea singulariter apud ejus coenobii moniales, ct oppidum sunt aucta in Patronum suum Xaverium oblequla. - ngo. II. Nondum periculis vacat Congense Collegium. Gregorius, de quo antecedenti memoratum anno, Rege devicto, & in praelio cadente, sibi fuga consulens recessit ad Batensem regionem. Ut erat inquietus, populos incitat adversus Regem Alvarum sextum, & exercitu conflato, tendit in urbem, Re-
nique cunam. Nihil latebat Regem, & ipse comparatas copias educit in peria uelles. Spe fretus P. Michael Alphonsus se Gregorii, & aliorum animos inflexurum, ut Regi suo auscultarent, & sine sanguine transigeretur negotium, e sera adit, facultatem rogat conveniendi Gregorium. Excipitur singularibus obsequiis. Declaranti caulam respondet Gregorius, se, Comitesque suos non posse tuto Regein armatum coram alloqui, vel invito Rege laniandos ab exercitu i debere Regem in urbem recipi, atque exercitum dimittere, tum se illius
adituros conspectum.16. Interim Rex metuens, ne Michael ab hoste retineretur, voce praeconis, sonante instrumento regio, quod Nigri appellant Mucuncum, jubet per castra publicari, donanda quinque mancipia, aliaque dona militi, qui Michaelem servasset incolumem. Post haec adest cum responso Michael. Rex indignum ratus sibi legem scribi; nec decorum sibi esse retrocedere: de more enim gentis, quocunque die recederet, miles soluta disciplina, deserto Rege, dilabitur in solum patrium. Illud quoque contigit in hostium castris, quod Gregorius eadem caeremonia promiterit quinque mancipia, ac munera Conservatori
P. Michaelis AlphonL Adeo utrisque par cura fuit de salute viri sibi charis.
288쪽
17. Cum nollent hostes arma ponere, Rex desperata concordia, passis
vexillis, sonante classico, in hostem ducit exercitum. Τantus Gregorium, ejusque copias terror occupat, ut nec sustinuerint primum impetum: unusquisque profugit, quo ibus eum rapuit metus. Gregorius e suga retractus persolvit sc letum poenas; nam coram Rege flagellis caesus, sectis pedibus, ac manibus, avulso capite, laceratus in frusta igni tosta, ac projecta voranda canibus. Contigerat ante praelium, ut veneficus Gregorio suaderet obtinendam victoriam, si milites ferrent e zona pendentia cervorum cornua veneficiis imbuta. Quo cognito, Rex Alvarus imperavit, nullus de suis ut prodiret in aciem, quin poriaret e cinctu suspensam crucem.
I 8. P. Michael, priusquam acies confligerent, se in Collegium contulerat, audita Regis consessione, & eodem munito divinis epulis, crudeli morbo in lectum dejicitur. Alvarus laetitsimus successii felice, urbem ingressus, adiit nostram domum, eo Canonici processere, ut sub umbella deducerent in templum maximum, ac Regiam. Ut erat pulsimus, jussit sub umbella deserri sanctissimae Virginis simulacrum, quod habuerat secum in castris ; ipse superpelliceo sumpto, mi manum thuribulo progreditur ante simulacrum, dc odori flamma Magnam Matrem veneratur, gratiasque agit ob hostes debellatos.ls. Regnum Loanguna a Congo separat Zairus flumen. Illius Rex po-RE, AMola. stulavit ad se mitti viros de nostris ; alios enim nolebat. qui populos erudirent fidei mysteriis. Penuria sacerdotum causa fuit, quo minus Loangensi satisfieret. Rex Dongensis, cujus filius ab annis decem educabatur in Collegio nostro, pariter ad se de nostris mitti petiit sacerdotem. Regina Ginga, nata in Ai golae perniciem, magnopere desideravit mutuum cum nostro Collegio commercium. Ad conciliandos Patrum animos dono misit Regionis sitae munera, ebur, & mancipia. Rejecerunt Patres munera, cum inutilia censerent ulla benevolentiae signa a Regina dedita moribus corruptissimis, cujus essent epulae deis .licatiores puerorum jecinora, & puellarum papillae.1o. Matagoniae in Africa morabantur per hos annos Christophorus Ahe. Duo in Ma-vedus,&Bartholomarus Teurei rus, hunc anno praesenti mors ex hominum contubermo proturbavit, incolarum non modico luctu propter religiosiilsima sanctitatis exempla, quibus se probaverat legitimum Societatis filium.
ainque Lusitani ex Europa ad Indos se recepere. Unius cursum Anto. Prosect,
nil Coelii nondum sacris initiati mors intercidit. Ad Residentiam Ca-- pitis viridis missus est P. Joannes Gomius Minister Juniorum Conim .hricae. Ad Hyberniam ex Conimbricensi Collegio transiit P. Guillelmus Ur-leias. In Angolam septem vela solverunt una cum Visitatore P. Gregorio Luisio, qui annis octo suerat in insulis Assorum, di rexerat Angrense Collegium. Sub finem Maji sublatis anchoris in altum provecti. Ad oram Guineae capti sunt ab Hollando myoparone, spe mitius tractati ab Haereticis, cum novus Praefectus, altero in pugna caeso, quodam pietatis sensu imbutus vir esset humanisiimus. a. Sesquitertio mense sub ejus morant potestate. Delati ad oram salias Leaenae, inde navigantes ad insulam D. Jacobi sunt a piratis expoliti remoto in littore t a nostris illius Residentiae habitatoribus humanissime recreati. Cum navis Indica una cum Comite Linariensi, qui Proregem Indiar egerat, & nostro Didaeo Areda Linarientis Consessario, ad eam insulam appelleret I illam P. Gregorius Luisius cum tribus sociis conscendens revertit in Lusitaniam. Patres duo Ruysius Mellus, & Emmanuel Mendius, exemplo sane generoso, regressu in patriam omisse, transeunt ad insulam a divo Thoma, di ex ea petiverunt An-Antomus Fram . M m golam.
289쪽
274 Synopsis Annalium Societatis AESI
golam. Antonius Ferretra Coadjutor novitius, cum esset necessarius Residenatiae S. Iacobi Patribus, illic manens, brevi de vita excessit. 3. Ex pluribus oppidis sacra missione excultis copiosum proventum,
quod res communes sint, praetermitto. Monte majori veteri P. Francistus Go-mius exterminavit hypocrisim late vagantem inter iaminas, quarum regebat spiritum presbyter aut simplex, aut malitiosus. Ut est sexus is mineus ad obtinendam virtutis opinionem illusionibus, fictionibusve obnoxius, mentiebantur aliquae rapi se ad conspiciendum statum vita defunctorum ; hos , ajebant, damnatos gehennae; illos piacularibus flammis; tot istos indigere sacris, ut ignibus eriperentur; at sacra haec non facienda ab altero, quam praedicto sacerdote. Extinctis hisce illusionibus, sacerdos Conlessarii munere privatus est. Arganilii P. Emmanuel Fernandius introduxit piissimam supplicationem ad iu-nerandum Dominum e cruce depositum. P. Franciscus Teixeira Buarcis, de pagis vicinis cunctos incendit ad colendos obsequiis specialibus nostros Prot parentes Ignatium & Xaverium, quorum picturae & simulacra diversis in templis sunt locata. Persuasione eiusdem sacerdotis vir dives ac nobilis sumptibus suis excitavit in oppido Villaviridi sacellum S. Francisco Xaverio.
Franc. q. Domus Professa II. Novembris perennaturo aevo transcripsit P. Franciscum Gouveam Provincia senissimum. Numerabat aetatis annos sere centum , Societatis octogesimum secundum, huic nomen dederat anno II 6. ad huc vivente S. Ignatio, post cuius apotheosim vixit annos sexdecim. Cum podes Ulyssipone Con imbricam ad tirocinium iter auspicaretur, ut erat ina suctuS, tumorem sensit, recurrensque ad Deum inspicit virum, qui jumentum, quo vehatur, offert, & se viae comitem. Ubi accessit ad urbis pomaeria, & vir, & jumentum amplius non videbantur. Intellexit Franciscus Angelum Domini fuisse. Inde migravit Eboram. Studiis scientiarum decursis tradidit decennio in Eborensi Academia moralem doctrinam, suitque e primis, qui eam Eborae sunt professi. Tractatus, quem Anti-Navarrum dixerat, coegit Doctorem illum celeberrimum opiniones quam plurimas in libris suis corrigere. Rexit Eborense Collegium S Academiam, Domum Prosessam Ulysponensem, & totam Pr vinciam. Claruit omnium virtutum luminibus, ut scribo in ejus vita luci publicae data. OM M P. 3. Eborae I 7. Septembris octogenario major horam ultimam explevitri r 'Stephanus Coutus Olivensanus. Annos octo docuit humaniores litteras Ecisis. Albis. Rhetoricam, quatuor Philosophiam, duobus de viginti Theologiam in Eboren- u qui si Academia, ubi Theologico pallio donatus, & Cancellarium egit. Plurimum delectabatur piorum librorum lectione, unde colligebat exempla singularia, de quibus plerumque sermones instituit. Ibidem 27. Aprilis morte deletus est P. Petrus Albuquerquius Guintelensis in dioecesi Visensi. Eminebat ingenio ad magisteria. Prosessus fuerat Philosophiam proximo quadriennio. Supremum dicturus vale suis discipulis locutus est in ea Pauli verba : Cursum confiminavi,
fidem servavi, m reliquo reposta es miti corona jusitiae, quam reddet mihi Dominus. Extemplo ut quietem sumeret post tam laboriosum magisterium, iassiburbanam Collegii villam secedens, tam violento correptus morbo est, ut septima die vitae curriculum absolverit. Interrogatus, an haberet aliquid, quod pungeret conscientiam Θ reposuit: nihil esse; solum ex animo dolere, quod vocatus in Societatem vitam non exegerit dignam tam sancta lamilia, ac sociis tam lauctis. An -
290쪽
HAbito Uyssipone praecipuorum Patrum Concilio praefuit P. Simon AlvDe ψει
rus, qui superiore anno susceperat Provinciam gubernandam. P. Nonius ero inmae. Cunea Rector Collegii Ulysiiponensis Procurator electus Romam more nostro unoquoque triennio mittendus. Magnopere hoc anno res Ulyssipone ruris C batae propter litigia Ministrorum Regis cum Pontificio Collectore. Negotium ''l itineo devenit, ut Collector fugienti similis distesserit e Lusitania prius Interdinidoui-- fulmine percula. Erat jam Pace-Augusta, cum eum per litteras obsecrarunt i QR Patres Ulymponenses, ut ictum fui Dinis suspenderet pro obtinendis indulgentiis in templo Domus Prosessae Dominica quarta Septembris. Non defuit obsecrantibus. Igitur die illa viginti millibus personarum distributus panis Eucharistic s. Multae a nostris in Coelum preces fusae, multa observata jejunia, quam plurimae voluntariae macerationes susceptae placandoNumini, ut perniciosa animarum bono extinguerentur dissidia. Extinxit annus sequens post felicem Ioannis Regis procla tionem.
vora excipitur a nostris scholis plaustu digno Societate, & Praesule amicissimo. Audivit honori suo concinnatam elegantem panegyrim. In Gymnasiis singulis Coni tm- tum Magistri, tum discipuli luavissimis poematis consalutant. Prandium fru- ς vs ἐν γ gale in triclinio nostro lumpsit, interim de pulpito variis idiomatis oratio-' nes dictae. Drama varium & gratum in scholasticis scenae commissum pomeriis dianis horis Praesulem recreavit. Ut ostenderet, quanti nos aestimaret, auxit scholas nostras duplici Prosessore scientiae moralis. Ad Prosessores alendos, &Iocupletandas eorum bibliothecas donavit perpetuum reditum. Primi Prosese ei. sores fuere PP. Paulus Gomius, & Emmanuel Magalanius.
lentibus Ulystiponem repetere necesse habent. Maji decima octava solvetunt i ivn ut in Angolam cum Petro Caelare Menesio quinque sacerdotes, & duo socii nondum initiati. Unus de sacerdotibus suit Philippus Francus, qui & in eis regi nibus, & in navigationibus iteratis maxima subivit pericula, ut infra reseremus. Brasiliam petiverunt P. Petrus Moura cum potestate Uilitatoris, ct socii duo P. Ludovicus Lopius, ac Michael Gonialvius Coadjutor. '
Ulysponensi et . Octobris avultus est Hieronymus Silva rarae virtutis Coadiu. Mi tor. Primam vidit lucem in paraecia S. Eulaliae dioecesis Portuensis, non sine suturae sanctitatis indicio; nam videbantur in ejus nati corpusculo tres cruces impressae, fronti, scapulae, & pectori. Quod manum in pugnum clausam gellaret supra pectus, monachus ejus patruus noluit alio, quam Hieronymi vocari nomine, divi Hieronymi poenitentis asserens futurum imitatorem. Non delusum fallis imaginibus ipsa dies ostendit. Cognomen Silvae illi est inditum propter B. Virginem de Silva dictam, quam in templo maximo summa veneratione colunt Cives Portuenses.
ostii communis triginta, & amplius, annis egit Conimbricae, in Collegio Por- tuensi, ac Domo Prosessa, maxima virtutum fama. Conimbricae intuitus est sublimem e lolo Ven. P. Franciscum Soarium Granatensem. In urbe Portuensi
delatus ab Angelo in locum dilsitum, ut hominem meditantem suspendio finire vitam, morti eriperet. Redux e villa Collegii sacram Eucharimam suscepit de manu Angeli, dum studio se reficiendi epulo divino sacellum in loco deserto iubiisset.
ligendam, lingulos, quos rogaram , per nomen Hieronymi obsecrabant. In via Franco. M m a E