장음표시 사용
301쪽
286 Synopsis Annalium Societatis AESU
II. Insens sui desiderium Conimbricae reliquit P. Antonius Casteibrancus, domo Ulyssiponensis. Vixit semper suorum valde oblitus, quamvis ellent multae nobilitatis. Etiam in ultima senectute, cum debilitatis causa vix brachia movere posset, non omisit diebus singulis innocentes verberare artus. Nunquam in obediendo reluctantis animi vel minimam significationem dedit.
Tantum aberat a mortis timore, ut eam tanquam tardam provocaret. Dissolutus est septuagenario major 8. Januarii. I a. Commbricae P. Nonius a Cunea Collegii Rector e templo veteri ad ,.st .-ἡ ΠOVum tranStulit Nostrorum ossa. Pridie, quae fuit 3. Novembris, ipse in sa- ossa ea seeicii cesso domestico de re exhortationem habebat ad iocios : horis pomeridianis dictae suerunt a Nostris in templo vesperae ossicii defunctorum. Quid rei foret, scientes PP. Franciscant, mane sequenti venerunt e suo monasterio prope mundam flumen ad templum nostruin, ac more solemni ossicium & sacrum concelebrarunt. Id magni factum a Nostris, quod non invitati, sed sponte sua hujusmodi pium praestiterint obsequium. Erant in capsis dictincta luis titulis octo venerabilium Patrum ossa, sic ea jussit Nonius conservari, di annis sequemibus, eiura sacellum D. Antonio intra Collegium aedificaret, ibi specialibus sarcophagis in parietibus laterum adornatis horum octo exuvias deposuit. Caeterorum etiam illustrium virtute Patrum & fiatrum ossa, quod essent inter se commista, in duas condi foveas curavit.
ra. Religioni nostrae se hoc anno tradidere primis vitae sacrae principiis imbuendos nonnulli singulari commendatione dignissimi. Conimbricae P. Franciscus Crucius, qui postea fuit primus Regis Ioannis V. Consessarius. Et debetur monasterium sanctimonialium in oppido L-rissia dioecesis Conimbricensis, ubi cunas nactus est P. Crucius. Emmanuel Sylvius ex oppido Egaciusdem dioecesis: rexit totam Provinciam: in lucem dedit aliquot volumina de sacris concionibus succo plenissima. I 4. Ulyssi pone nostros auxit Emmanuel Gamerius scholasticus omnibus
virtutibus exornatistimus. Eborae Bartholomaeus Edualdus natus in tractu Silvensi, vir eximiae virtutis, & Collegii Portimanensis post fundatorem praecipuus conditor. Ibidem se dedit Societati Antamus Proenia inter operarios Mala- harenses apud Indos praeclarissimus. Rex Ioaimra II. Rex Joannnes assertor patriae, ut e loco proximo exercitui suo facta di Lbo u ret animos, 22. Julii noctu Eboram est ingressius. Quod belli curae Regium distinebant animum, non admisit festivitates &plausus ab civibus paratos. Collegium tamen nostrum, ac sestum S. P. Ignatii condecoraturus, die ipsi dicata venit in templum; ubi adventantem excepere Universitatis, Regis Alphonti, Henricii, & aliarum rerum figurae auro S gemmis collucentes, & cultissimis versibus in pronunciando supra modum gratae: quibus Serenidimus Rex mirifice se recreari significabat. Novembri mense se restituit Ulysii poni.
Missionα A Nno labente, quemadmodum & superiore, ex diversis Collegiis prodi- vere non pauci ad fructus sacris missionibus colligendos. Avisium exEborensi itum est, ubi Nostrorum suasione 4o. horarum solemnitas de novo instituta a Clericis ordinis militaris D. Benedicti in regio coenobii sui . templo. Vilomum e Conimbricensi Collegio profecti sunt PP. Bartholomaeus
Peretra, & Joannes Sousa. Goesium P. Ignatius Fontoura, & Joannes Ma-deira nondum sacerdos. E Bracharensi Collegio duo sacerdotes habuerunt missionem Castrentem in exercitu, qui obsedit, ac cepit Salvaterram in Galaecla.
a. Brigantium vexavit genus morbi exitiale. Latus patuit campus i ciorum charitati. Die, ac nocte accurrebant ad auxiliandum miteris cum in animae, tum corporis necessitatibus. Tres menses, quos ea tenuit calamitas,
302쪽
vliti sunt ad ostium Collegii pauperes ducenti, & amplius. Porro datum est
mutuum agriculis triticum, ut haberent semen, quod terrae mandarent. Pares
morbi Funetalensem urbem in insula Madera terroribus affecerunt; eluxit quo in E in nostris par charitas erga miseros. 3. In navi Macaum petente sex de nostris ivere ad Sinas excolendos, P. Ludovicus Moura Lusitanus, caeteri diversarum gentium. Navis altera, quae' ' solvit Goam, portabat P. Alvarum Semedum Lusitanum, Franciscum Cinamium 'Italum, & Ignatium Lagotum Belgam. 4. Crevit hoc anno Provincia sundatione Elvensis Collegii. Condito- tiumcol res sunt Didacus Brittus, ac Domna Aldonsa illius conjux prima, uterque ma- i g i si gnae nobilitatis. Multas & molestas nobis lites Episcopi moverant, ut eriperentur Societati bona destinata sun dando Collegio. Rex Joannes post proci, mationem suam de toto negotio factus certior, nobis hoc anno tradi jussit praeis dictam haereditatem. Contensit libentissime Emmanuel a Cunea Elvensis Episcopus, Germanus nostri Nonii a Cunea, & ipse rebus nostris addictissimus. Id filii e primis ema nos beneficiis tanti Regis, quod postea permulta alia sequebantur, ut suis locis Annales reserent. s. Regebat Provinciam P. Antonius Mascarentus, qui praefecit novo Collegio Rectorem P. Michaelem Τinocum, virum praeclarae lapientiae, Docto- . rem Theologum, domo Elvensem, natum stirpe nobili. Hic II. Februarii seia quentis anni adivit novi Collegii possessionem, ejusque posuit initia facto sacro in aula parva domorum ad id parata, & ornata. Post varias in eadem urbe sedes, tandem eam firmam & permansuram ad aedem D. Jacobo maiori cons cratam, Divumque in tutelarem Patronum Collegii elegimus. Aperium Gymnasium ad tradendam scientiam moralem, primo Magistro P. Francisco N nio. verum cum rari forent auditores, Illustrissimo Epilcopo visum est, utiliorem suturam Latinitatis classem: idcirco erigitur, moderante P. Georgio Rebe lio, qui Rhetoricam in Eborensi Academia explicarerat. 6. Scalabitani Proceres usi adversus Societatem magna benevolentia, sponte sua obtulerunt ad condendum Collegium, celeberrimum sancti Miracu. ii, ut vocant, templum. Non admisimus, quod aedificando Collegio spatium sit dum C in
. Conimbrieae die Virginis a Nivibus dicatum est pulcherrimum sacellum B. Virgini a S. Luca nuncupatae. Ex duobus cubiculis sacellum secit priva--v tis eleemolynis P. Nonius a Cunea Collegii Rector. Locupletavit exquisitis .. . reliquiis perbelle exornatis. Multa sacra supellectili totam Virgineam domum reddidit non minus divitem, quam pulchram. S. Inter res praeclaras hujus anni recensendus est honor in Societatem collatus a serenissimo Rege, dum creavit Concio natorem regii sacelli P. Anto -- i .mum Vieiram, Societatis, di nationis nostrae grande lumen, & in sacro suggesto xis sui saeculi facilE principem. Tertia die solemnitatis antecineralis in supplicatione habita ad divi Rochi tulit Rex cum Regni proceribus hastilia umbellae, sub qua .luti' Eucharistia deserebatur. Die sacra Protoparenti Ignatio templum Domus Professae invisit, domum ingressius, illis erga incolas usus benevolentiae signis, qui bus non decoraverant olim piissimi Reges Joannes III. Henricus, & Sebastianus. Quod Rex erat Ulyssi pone, non obliviscebatur domus Pro laeta Villaevise Ianae. Plaeter alia subsidia, jussit illi donari pulcherrimum aesCampanum oetingentis aureis aestimatum, spolium ex oppidis Castellanorum bello captis. o. Ex domo tironum Ulyssipone et 1. Maji ad domum non manu factam Moinut D transiit Dominicus a Cunea Coadjutor, in eadem nactus urbe, pictor, ut jam -- diximus, egregius. Verum abreptus vitiosae juventutis aestu, nilni magis cogi. tabat, quini lucris, quae multa erant, satiare insanas libidines. Illi erant curae indumenta hololerica , de pretiosiora. Totum te mancipabat vanitati. Post annos complures incid . in morbos gravitximos, quibus eum DEus ad se evoca,
303쪽
288 9uo is Ancialiam Societatis AESU
vit. Nam vehementi xommissorum dolore tactus exposuit, ac deflevit errata
ad pedes Consessarii in Domo Prosessa.
Io. Hominem vere poenitentem facti sic DEus deinceps roboravit, ut ex Saulo redditus sit Paulus. Orabat multum, acerbis castigationibus macer bat corpus; patientissime serebat oblatas tolerandi occasiones. Aliquando secessit in vineam orandi causa : iustillit in Coelum oculos, cum repente advolat culicum agmen, insident importuni, faciem, fiontem, genas, nasum, & aures cooperiunt, ac pungunt. Ut se vinceret, firmiter secum statuit eos non abigere, destinato orationi tempore stetit aperiis oculis, ceu lapis foret, aut rupes. 11. Quamvis D Eus ipsi se daret fiuendum inter preces, tamen cum s cum reputasset, quot mundus periculis abundet, illi remisit nuncium Societatis institutum complexus. Apud nos admirabili virtutum omnium exemplo colluxit. Commercium illi cum DEO & Sanctis continuum, ac familiare. Coram imagine B. Virginis a Gratia in templo domus tironum factus est certus sa- Iutis suae; qua voce interiori ad cor sonante tantam concepit laetitiam, ut eam vix potuerit continere. In eo volumine, quod imaginem virtutum in domi. cilio tironum Ulysponensium dicimus, vita Dominici amplius depicta est. Molitur Ah- Ia. Collegium divi Antonii sepulchro intulit Antonium Mellium Coinnius Mes- adjutorem. Vir iam grandaevus, divitiis abundans, conculcatis caducis rebusi ad Christi militiam profugit. Vix ab ingressu duo menses, & pauci dies effluxerant, cum Januam prima die ultimam vitae habuit. Donatis pecuniis magna ex parte levatum est onus, quod Collegium olim contraxerat, ad succurrendum
necessitatibus Ducis Avertensis. Motitur P. I 3. Septembris decima sexta magnum luminare scholarum ejusdem Col- ης i*- legu extinguitur P. Franciscus Frerius natus Est remotii. Moderabatur cathedram moralis scientiae. In utroque jure tam sapiens, ut eum admirarentur, quotquot doctissimorum nomine gloriabantur Ulysspone. Totus deditus libris vix cubiculo prodibat. Rebus in adversis aequillimum servavit animum. Multum ejus mortem doluerunt omnes boni propter viri praestantiam plurimis exornatam virtutibus. Extant non pauca monumenta Francisci in libris, quos ty-Mo ita p. pis mandavit. ibidem I9. Junii ad plures abiit P. Franciscus Pirius Piofessus Franciseus Pi- q. votorum ex Provincia Brasiliensi : rarae virtutis, di exempli vitum dicunt Collegii manuscripta.
DEiuncto Romae s. Februarii P. Mutio Vitelleschio Societatis Generali
Praeposito, habita est mense MajO Ulyssipone Congregatio Prosessorurn ad eligendos, qui cum suffragio adessent Romae Conventui universi ordinis. Electi suerunt P. Nonius a Cunea Rector Conimbricensis, di Benedictus Sequetra. P. Antonius Malcarentus, qui praeerat Provincialis, finita Con-
No... p., gregati ne se magistratu abdicavit, cum ejus anni jam non essent tanto oneri fe- vincialis. rendo. Successit P. Hieronymus Vogadus, qui Roma in iturus, reliquit sui loco P. Franciscum avoram.
a. Comitia Generalia inchoata a I. Novembris. Januario sequentis an . . ni die septima assumptus in Generalem Praepositum P. Vincentius Carrasa, & in Assilientem Lulitaniae P. Nonius a Cunea, quod munus ante obiverat P. Ioan
aeri distini, neS Mattius. In eo conVentu emanavit illud decretum, quo habentur amplaeta Luscinis. grates Venerabili Benedictinorum familiae in Lusitania, quod reprobaverit, quae
in sua historia Benedictina typis mandarat Frater Leo a S. Thoma. Qui nimis credulus tabulam Constantini, aut alterius scriptoris sub ejus nomine in suam
trans.cripsit historiam. Quae cum sit contra honorem S. Ignatii, & nitatur levissimis indiciis, Omnibus prudentibus visa est ficta post tot annos nam excina anno Io4I. 9 ad exponendum gentium irrisioru S. P. Ignatium, ebusque fa mili-
304쪽
miliam. Huiusmodi mendacia , quae mole ruunt sua, abunde consuto in Anna libus a me vulgari sermone conscriptis. Ad hanc fabulam firmandam non d fuit, qui vitiaverit lectiones D. Ignatii, & ubi tenent: emendicaIosam, O aqua victitans; typis edi curaverit: monachatu pane , or aqua victitans. Quae Iectiones jussit Inquisitorum collectae sunt, & igni traditae. 3. Ad Indiam sex navibus undecim sacerdotes noliri peregre iverunt, Petrus Luzartius, Fulgentius Terretra, Franciscus Valdius, & Bartholomaeus Ue. --.lius, Lusitani , Joannes Valatius Gallus; Sertorius Interverius, FOriunatus Ser phinus, Ignatius Arcamonius, Torquatus Parisianus, Itali; Joannes Chespius, Germanus ; Jacobus Pavus, Belga. Zuzartius postea rediens in Europam ad transigenda Societatis negotia, caecus degebat Ulyssipone. q. P. Bartholomaeus Peretra in Oureno dioecesis Leyriensis, & oppidis Misso. vicinis copiosos proventus collegit ex suis Apostolicis laboribus. Propter v nerationem, qua summi, infimique eum colebant, quidquid est meditatus vesin Dei gloriam, vel in proximorum utilitatem, ad felicem exitum perduxit. s. Calendis Augusti Antonius Peretra Coadjutor Eborae secundo mor-Mori Ant ii tuus est; nam cum habitaret in Collegio intulae S. Michaelis, mortifero correia ες - .ptus morbo, iacuit in Iecto diebus tribus sine sensu ullo. Tenuissimi halitus reciprocatio caula fuit, ne humaretur ἔ praeter hanc enim vitae indicium non erat aliud. Corpus, & artus omnino frigebant. Effudit etiam, ut solent m mentes, postremam lacrymam. Postea sibi redditus afirmavit se vere mortuum fuisse, di precibus personae Deo gratae revocatum ad vitam: tenuem halitumne sepeliretur, factum miraculo, cum deesset corpori anima. Putruerant illicostae, & tota caro longa curatione est innovata. Plurima retulit a se extra coriapus visa, quae doctrini non carent. Conspecta animarum multitudo cade tium per singula momenta in aeternos ignes, & alia non pauca, quae in ejus viata commisi typis. An id fuerit vis imaginationis, an reipsa, ut est testatus, comtigerit, mihi in incerto est. Illud omnes viderunt, quod Antonius suo pros ctui accurati Isime post eam rem studuerit, & sui corporis non pepercerit casti gationi, qua se lacerast, nisi piae atrocitati potuisset metam obedientiam. 6. Sapientissimus vir Stephanus Fagundius Ulyssi pone in Domo Prosesia More P. si se die a 3. Ianuarii ad alteram vitam transit, natus in praeclaro oppido Vianaph UR Interamnensis provinciae. Multa volumina de re morali typis vulgavit ad publicam utilitatem. Eam scientiam tradidit annis plurimis cum dignitate. Pluiaris tamen secit virtutem, quam litteras. Fulgebat in tanta sapientia singularis &spectabilis submissio. . P. Gregorius Pintus Bracharensis in Conimbricensi Collegio saerae Mors e Gia Theologiae Prosessor primarius Is Octobris supremum edens anhelitum ma- snum de se apud socios reliquit desiderium. In Codice desumstorum dicitur fuisse vir probatae virtutis. Postremo in morbo firequenter pronunciabat ApostoIi verba: Sive vivimus, sive morimur, Domini sumus. 8. His merito adjungatur illustrissimus Dominus Ludovicus Alvarus Ta. Morinu -- vora Leita Balius ordinis Melitensis. Obivit a 3. Octobris. Fundator est no- : . z. 2 ν stri Collegii Portuensis; non quod ipse primus id Collegium erexerit ι sedere- 'cti jam, & carentis Fundatore, in se Fundatoris rem, & nomen susceperit, eorulata dote competenti. Vir fuit, sanguine, armis, &, quod pluris aestimandum, virtutibus praeclarissimis. Hus ossa condita sunt tumulo marmoreo in templo
SErenissimus Rex Joannes IV cum natus effet, ae educatus Villavisiosae sub Datur vir- patrocinio Virginis absque labe conceptae, hanc tutelarem voluit Regni Patronam. Ad augendam tanti mysterii gloriam imperaverat Academiae z . Antonius Franco. o o Coaim Disiti do by Cooste
305쪽
Conimbricensi, publico jurejurando testaretur, se defensuram Virginis ab os Anali labe immunitatem. Habito Academico Conventu, e triginta sex suffraga toribus, duo tantum annuerunt Regi; caeteri moras injecere, quod essent eo uariae sententiae. Id par miraculo contigit, quod soluto Conventu. tanta vis imis brium, tam faeda tempestas, & tonitrua coorta sint, ut aliqui Professores absterriti, protinus iuraverint, se Conceptionem immaculatam defensuros. Nec enim casu contigisse tam inopinatam tempestatem sibi poterant persuadere. Haec
a. Impatiens tot morarum Rex piissimus jussit imperi ole hoc anno neri ab Aeademia Conimbricensi praedictum jusjurandum ι qui Prosessorum reluct rentur, privandos magisterio & cathedris in Academia. Nonnulli suam sententiam praehabentes cathedrae, valedicunt honoribus, & lucris Academicis. R ctor de Academiae Prosessores 28. Julii magno apparatu jurisjurandi solemnitatem concelebraruat.
3. Scholae nostrae, quae sunt Academiae pars, ad sequentem Decembrem honores Virgini praestandos reservant. Pridie sesti Conceptionis aula schol
rum pendentibus exornata poematis, habuit elegantissimam orationem noster Sebastianus Novasius. Sequenti die, ne ab templo PP. Franciscanorum avocarentur auditores, abstinuimus ab emittendo nostris in scholis iureiurando uod postridie peractum solemni more in Ecclesia nostra. Addita est solemnitati ' concio de Conceptionis immunitate a nostro Antonio Leitio, huic mysterio supra, quam dici potest, intimis sensibus addictitsimo. Regebat nostium Collegium P. Petrus Moura Doctor Theologus. lumina Ebo. Eborae non minori celebritate Virginis immunitas propugnata. Aa-- no t61 . Rex Philippus Eborensem Academiam litteris suis exhortatus fuerat, ut a summo Pontifice peteret, declararetur Conceptionis illibatae mysterium ad fidei articulos pertinere. Huiusmodi occasione instituta est supplicatio Academiae 8. Decembris, qua omnes Academici congregantur in Collegium dictum a Matre Dei, & inde longo ordine & agmine veniunt ad templum nostrum, ut missae & concioni intersint. Praeterea statutum suit, ut qui gradu litterarum essent insigniendi, prius jurarent se Virginis intaminatam Couceptionem defensuros.
1. Hanc consuetudinem Academia roboravit novo apparatu ἔ nam aulaeis templo circumvestito P. Joannes Mattius Doctor Theologus, Provinciae Visitator, Bernardinus Sampayus Rector, & Academici omnes adfuere. Nun pato sacramento, quo se conceptionem immaculatam propugnaturos obstrinxerunt, Latino sermone habita est oratio. Vespertinis horis theatro venustum,& multis illustre figuris drama de Conceptione. Clausum fuit his duobus versibus juramenti formam complexis: Promitto, voveo, ac juro promissa tueri, Sic DEus, atque haec sic me sancta volumina serventim remum 6. Initio Januarii Summus Pontifex Innocentius Bullam expedivit, quais ς mi cogebat Societatis Praesides non excedere triennium in obeundis Magistratibus. Quae lex erat contraria menti nostri S. Fundatoris in suis Constitutionibus. Amnis labentibus paulatim est lenita, donec tandem abrogaretur ob multa incommoda Pontificibus nota.
Fias.- 7. E Conimbricensi Collegio P. Franciscus Calabrius, & Joannes Solo. major nondum sacerdos, tempore magni jejunii processerunt ad excolendam nostris mysteriis Alpedriniam in dioecesi Guardiensi. oppidum est, quod fecit notum celeberrimus Georgius a Costa Cardinalis, & alter Ceorgius a Costa Bracharensis Archiepiscopus,& Martinus a Costa Archiepiscopus Ulysii ponensis, omnes di fratres, & in eo nati oppido. Hi de Societate fuere primi, quiministeria nostra illic exercuerunt. Mira audiebantur aviditate. Sodalitati Misericordiae persuaserant, ut stipendium daretur homini, qui singulis diebus per totum annum in oppidi compitis animas defunctorum commendaret.
306쪽
i. Mos erat Dominicis diebus ostiatim' corrogare munera, sive stipem concionanti tribuendam. Cum nostri audissent voces petentium, scivis atque, quid rei foret; vetuerunt deinceps fieri, quod nostras leges dedeceret: quae iam erant collata, in pauperes dispergebannata Illic vigebat ludendi cacoethes. Pueris commendatum, quotquot possent, pagellarum fasciculos raperent e l dentium manibus. Viginti, aut plures fascicultas abstulere. Iussit Pater, inter explicatam in foro catechesim, multa in ludum, di lusores declamans, apparerent infames fasciculi, ac mandarentur flammae. Dicto citius pueri ligna congerere, luccendere, & praedam omnem injicere flammis, magno circumstantium plausu, & irrisione lutorum, quos subinde vitii sui pudebat. s. Almeidae Joannes Sousa,&Antonius Coutus; alii Visonii, Marci,&Lusanae pari lucro per Quadragesimam insudarunt. Ex Eborensi Collegio sunt parii duodecim per Transtrianam regionem, qui populos docerent fidei mysteria, & ad peccata dolenda exhortarentur. o. Conimbricensum numerum imminuit a7. Decembris P. Simeon ima λN Caldeira octogenario major. itam orsus est Nirat in Portalegrensi dioeceL ''Tam longa annorum serie nunquam distesiit a communi vivendi methodo. Maximi fecit religiosam paupertatem. Illius gaZae fuerunt instrumenta volunatariae castigationis, aut ectypon alicujus Sancti. Ad aram faciens suavissimis inundabat lacrymis. Ecclesiae Matris jejunia servavit semper exactilsime, etiam in senectute annis ix morbis attrita. Plures horas diebus singulis orando con- , sumebar. Prope mortem inunctus iam oleo sacro, quas potvit, Dis gratias habuit, quod in Societate moreretur.
Petiliaribus benevolentiae sgnis nostra Societas a fetessissimis Regibus est πά. .
evomata. Aloysa Regina, defuncto Didaco Leiria Capuccino, ejus ti foetein Consessario, nostrum Ioannem Nunium tironum Rectorem in suum, ac in is
Theodosii Principis Consessarium assu fit. Explebat ille sui muneris partes
ud Regis, de Reginae vorum; tametti lumma animi repugnantia susceperit id oneris, aut honoris, cum vir humillimus nihil ramus cogitaret, quam aulicos splen
' h. Infante Alphonis aegeotante, Regina filii salatem commendavit S. Princisco Borgiae, Consangumeo tuo, promisitque, si voti compos fieret, I
sanrem anno toto talari Societatis usurum tunica, Sc pileo. Valetudine recu perata, votum explevit. Ne solus sic incederet vestitus, nobili trimae iam inae filiolos Bos ejusmodi habitu induerunt: unde Regia videbatur tironum nostro rum domicilium.
3. Cum Joannes Rex , di Princeps Theodofius adirent templum
domicilii Novitiorum s Rector de more obtulit Olculum ligni Crucist em tendebat Sacellanus major linteum ad abstergendum prius crysallam attinge dum labiis osculantium. Id moris erat ad vitandam iuspicionem teneni. Tum Rex ad Sacellanum: nihil hujusmodi abstersione hic opus est: non enim Societatis homines, qui procurant omnium salutem, Regi tuo parabunt venena. Deinde fidenter apte, de Princeps osculum fixere sacro ligno. . Idem Rex hoc anno misit in Galliam , deinde in Bataviam conci natorem suum P. Antonium Vieiram, ut illic negotia a Rege commendata tra ctaret. Romae P. Nonius a Cunea diligenter curabat eiusdem Regis negotia. 1. Suum erga nos amorem palim secit Rex Serenissimus, dato nobis nanus I hoe anno tuo palatio Scalabitano, ut In eo fieret nostrum Collegium. Id Re- te Πη gum Castellatiorum temporibus laepe, at seustra tentavimus. Non desuerunt rumpendi obices, quos omnes devicit regia liberalitas. Propter hoc tam insi-sigae benencium universae Societati, iacerdotes ter hiarunt ad aram I non sa-
307쪽
cerdotes ter recitarunt precatoriam coronam. Insuper Collegium dicatum B.
-- Virgini a Conceptione, Regni, & Regis Patronae. Neque solum nostros ho 'immines in Lusitania Regis munificentia complexa est: jussit restitui Goano Coi' legio in india reditus suos, quibus 1llud cujusdam Proregis insensitamus rebus
6. Exhortationes Consessarii se instituerunt Reginae famiIiam, ut Regia asceterii faciem induerit. Signatae sunt quaedam stationes passuum Domini i am Crucem in Calvariae montem bajulantis, quas Regina cum Principibus, ac
Gynaeceo suo mira pietate consalutabant. Reperio in manuscriptis, unde huc transsero, nonnunquam Nobilissima corpora flagello castigari consuevisse. Τan tum servorem suis verbis accenderat Ioannes Consessarius. Multae laminae deprimaria Nobilitate annis sequentibus permotae his exhortationibus valedixerunt mundi pompae, seque in coenobiis severiori vitae generi tradidere. Quae bona se debuisse Joannis consilio, ac virtuti disertis verbis testabantur. Pileus Coid- 7. Hoe anno Coadjutoribus in nostra Provincia prohibetur pileus rotum v - - ' dus, qui in usu erat nostris facerdotibus & scholasticis, quod Clericos a caeteris dii criminet; solumque permittitur iis, qui vota jam nuncuparant ἔ interdicitur vero de novo Societatem ingressiaris. Id jam fuerat impetratum decretis VILCongregationis Generalis, sed hactenus non erat executioni mandatum. Igitur per decretum vigesimum primum VIII. Congregationis injuncta est executio. s. In Eborensi Collegio intra domesticos parietes consecratur immaculatae Virginis Conceptioni pulcherrimum sacellum, in quo veneramur divinam Eucharistiam. Augendae solemnitatis gratia habitae sunt orationes, & appenta
poemata. Sunt & instituta litteraria certamina tum prosa, tum ligata oratione, . praemiis animos incitantibus. Facta est dedicatio Decembris octava die. Rectorem agebat Collegii P. Franciscus Cabralius senior. Id sacellum nostro tempore & locupletatum, & exornatum supellectile pretiosa, & Reliquiis Sanctorum argento inclusis a P. Emmanuele Correa Angolano, qui in Eborensi Academia Rhetoricam, Philolophiam, scientias morales, & Theologiam tradiderat. Egit postea Rectorem Conimbricensem, Provincialem, re assistentem Romae: de quo suo loco dicetur. Solemnitas aequali plausu quotannis octava Decembris instauraturi
Prosecti adin. 9. Quindecim praecones Evangelici de nostris Indiam petiverunt: qua-d A tuordecim Lusitani: unus ex iis erat Gaspar Alphonius natus Anierit dioecesis
Columbricensis, qui postea effectus est Meliaporensis Episcopus. In Angolam P. Philippus Francus, & Antonius Coutus 7. Novembris vela lolverunt: hi s quente anno una cum Salvatore Correa Praesecto regiae classis ad Angolanas appulsi sunt regiones. Io. Excurrerunt in Provincia Betrensi per diversa oppida Apostolico more P. Franciscus Cabralius junior cum uno de nostris scholasticis. Cum alio P. Ludovicus Alvarus, ille, qui labentibus annis rexit provinciam. Turribus novis an dioecesi Ulymponensi PP. Emmanuel Costa, & Joannes Rochia lubit, tere per Quadragesimam. P. Costa dominatus omnium cordibus, vix fuit esse quid difficultatis, quod norsequium DEI agendis.
non vinceret in ponendis odiis, rebusque alus in Ob- .
II. Judaeus, ut est genus hominum infidum, & semper timendum, unam
ex paraeciis oppidi curaverat annis non minus triginta. Hie a lacrae fidei Inquisitoribus comprehensus, apud illud tribunal satetur se nunquam administrasset Sacramenta intentione debita. Illaqueaverat hominis consesso, de iactum ρene omnes oppidi indigenas ; cum esset iterandum baptilma, de homologetes. Hi tot, ac tam difficiles nodi multa prudentia, ac patienti diligentia fuerunt s luti magna cum animarum pace & bono.
I a. Domus Professa Ulyisponensis misit ad aeternitatem Is. Ianuarii P. Emmanuelem Veigam, domo Villavis sanum in morensi dioecesi. Eminuit in eo profunda demissio ; propterea omnibus velis, ac remis iugit gubernandi
308쪽
splendidum munus. Cum Rector Collegii Portuensis nominaretur, in eam tri' liuiam incidit, ut levandus fuerit, ne maerore animi vitam perderet. Erga egen tes Miduas, di caeteros pauperes arsit flagranti charitate, multisque solatio suit corrogata a locupletibus stipe. Eiusmodi auxiliis praesto fuit Domui Prosessae. Magnopere laudandus, quod nostrorum hominum virtutes & facta in ultram rinis musonibus laborantium ab oblivione vindicaverit; partim enim mandavit typis, partim manuscriptis, quae mihi tape fuerunt subsidio. r3. Collegium D. Antonii Gabrielem Ramum Granatensem, Coadsut Gab Ra,
rem pharmacopolam, virum multae prudentiae & charitatis praesertim adversus infirmos. Obedientiae cultor exactus, orationi deditus, sanctillimo Eucharistiae Sacramento devotus. obiit I e.Novembris. Quarta veroDecembris idem Collegium p. να--. Rectorem suum amisit P. Franciscum Amaralium nobili loco ex parentibus lo- Α--.cupletibus natum. Rei paternae haeres ex asse fuit. Idcirco ipse, & alius ejus frater erga Collegium Conimbrieense munifici fuerunt. Benefactori nostro per universam Societatem ad aram semel secerunt sacerdotes, bis in Assistentia Lusitana. Societatem toto corde dilexit.
I . Conimbrica 4. Junii Dominicum Fernandium Coadjutorem septua- Domini senario majorem. Omnes illius venerati sunt obedientiam, cui caeco modo i obsequebatur. Injunctam aliquando sat acrem poenitentiam, cum Superior non determinasset, quot eam vicibus esset facturus; nam patebat ex re semel peragendam, annis quinque caecus obediens executus est, donec animadverte retur, ac dein supersedere jussus acquiescebat. I F. Matratum 29. Octobris P. Antonium Colassum Vidigueirentem in dioecesi Eborensi. Animo generoso servivit pestilentia insectis Eborae. Dem. - de pluribus annis egit Matriti Lusitanae Provinciae Procuratorem. In negotiis tractandis eam prudentiam, dexteritatem, & virtutem praeseruiit, ut jure sit numerandus inter pientissimos Religiosos, & optimos sanctae paupertatu procur tores. Insignem Benefactorem, & bene meritum de hac Provincia vocabat
scheda, quae lecta est in Collegiis ad facienda pro ipso solita sacra, ct preces. Temporum deprehensus angustiis, in qua desiderabat, non potuit mori patria,
nee inde in Lusitaniam facilis erat transitus. i5. Extra Lusitaniam P. Emmanuel Mendesius adiutor spiritualis Porta-RIegrensis ad Ccelos contendit Maragoniae in Africa, ultima die octobris acuto - 'morbo victus. Ibi erat cum P. Antonio Macedo, qui paucos post annnos iu Sueciam missus cum Legato Lusitano initium dedit conversioni Reginae Christianae. Emmanuelis, de quo est sermo, mores erant sanctissimi. Ex corde i qui videbatur, cum vel rudimenta fidei explanaret, vel ad virtutem cohortare tur, & unice velle circumstantium utilitatem. Cum aegrotarent simul octingenti milites, & amplius, nacta est amborum charitas ingens theatrum. Eo ventum est penuriae excubiarum, ut Antonius noctu per maenia discurreret excu. biarum supplens vices. Emmanuel jussit Praefecti navigavit Ulyssponem ad comparanda militi infirmo subsidia i vix enim erat trahendae vitae cibus com mmnis. Regressus e Lusitania duabus navibus onustis omni ciborum genere aegrotos, ac sanos recreavit. Ipse intra paucos dies morbo implicitus lecto as- . . figitur. Testatus est Antonius, se hominem non vidisse, qui tam laeto vultu
mortem exciperet, aut se tanta cura extremam ad luctam comparaverit. Omnes
ore pleno vocabant sanetum. Inter populi lacrymas ac singultus terrae mauis
Ctalogus hoe anno desinctorum est sequens. Primi Septembris dis P. rabu P A--
Antonius Mascarentus, vir praeclarissimus, ortus domo illlastrissima Mascarentorum, qui Societatem nostram Lusitaniae invexerunt. Patriam h buit Montem majorem novum, ubi quondam hauserat primam lucem S. Joan-
309쪽
nes a DEO. Purificatae Virginis die anno 1378. nostrae se familiae dicavit Ebora
aetatis anno decimo quinto. V, Grammaticae didicerat prima rudimenta. Apud nos tum Latinitati studuit, tum scientiis necessariis ad gradum Prosessorum. a. Post absoluta litterarum studia, continuavit religionis magistratus per omne, quamvis longum, vivendi tempus. Ante nuncupatam solemnem pro- sessionem gubemavit Eborae tirones; dein Ulylsipone. Tum fuit Rector Colin Conimbricensis, Provincialis, Assistens P. Claudii. Restitutus Lusitaniae rexit domum Professam Ulystiponensem : iterum Provincialis, mox Provinciae Visitator, rursus Conimbricensis Rector. Bis deinde Vice-Praepositus Ulystipone, quater Vice-Provincialis nominatus. Tandem creatus Provincialis, cum jam vires labori non essent, post administrationem brevem onus deposuit in alterius
3. Me retuli, non quod putem maxima ι sed quoniam indicant, quanatus vir fuerit, qui sine justa querela tot obierat magistratus. Vitae suit innocentissimae; neque dubium, quam gratiam accepit in baptismate, conservisse ad postremum anhelitum. Prudentia in rebus agendis erat omnibus admirationi. Facies modestissima, & sermo perhumanus nihil praeter Deum spirabant.
4. Exactissimus virtutum omnium cultor etiam postremis annis nihil , quamvis minutum, in exercendis virtutibus omittebat. Levatus omni magiis stratu, si linteolo, si indigeret acu, aut chartae solio, tironis adinstar accedebat Ministrum, vel Rectorem, petens facultatem ad eam rem in officinis quaere dam. Constituta per nostras leges orationis, examinis, aliorumque spiritualiuum tempora firmiter explebat, omni posthabito negotio. In longis itineribus, tanquam si domi esset, eadem observarat. as. Iter faciens vel Roma in Lusitaniam diebus singulis operabatur missae secrificio. Stipem corroganti negavit nunquam. Supra modum exosus est de tractionem. Nullus tam pravus fuit, qui vindictae appetentem animum In eo latere suspicaretur. Vir talis, tantusque, Dilectus Deo,& hominibus, molli vicinus immodice coepit pavere, considerando rationem dandam supremo Judici. Pereontanti, cur se assii geret cum tam bene paratus esset ad aeternitatis iter ; respondit: mi Pater, tot annis sui Superior, angit animum meum cogitare, an dissimulaverim, aut indulseram plus justo. Imo, adjecit sacerdos, Vestra Reverentia severe se habuit, restrinxit semper. Cui Mascarentus : me modo non amictat, quod restrinxerim , sed si indulsi. Quo verbo latis ostendit, quam timendum sit regentibus judicium, quod iis fiet durissimum, ut ha hent sacrae paginae. Illius mors quidem plena suavitatis, omnibus, qui hominem noverant, non tam sibi dolenda, quam illi invidenda videri potuit; licet timuerit : plerumque enim timent magis, quibus minus est, cur timeant. AIphoiavid. 6. Alphonius de Valle Coadjutor Conimbricae 6. Martii, natus in dice v M, ecesi Bracharensi parentibus egenis i vitam alendi causa petiit Ulystiponem, ar tem tontoriam ibidem doctus, credebat per eam facilem patere aditum in s cram familiam Capuccinorum. Per id tempus, quo sub Magistro discipulum agit, contigere multa evidenter ostendentia iplum DEO curae suisse. Tentatus
ab impudica muliere, Iosepho similis, pallium reliquit in ejus manu, & se fuga subtraxit periculo. In Tago naufragam Angelum Custodem sub pueri specie auxilio habuit. Religiosos tondebat gratis. De victu suo dabat pauperibus.
Novam induerat vestem, cum videt hum seminudum ad portam Domus praetereuntem, advocat, sual veste illum contegit. Ad nos venit excultus virtuti
hus , eas multis incrementis aucturus.
. In tirocinio necessum fuit modum figere Almonsi fervori, postquam
a Magistro compertum, quod saepe crudelem in morem, ut in saeculo assueverat, tergum flagris cruentasset. Scholasticos nostros suspiciebat tanquam dominos suos, solitus dicere, illos esse viros nobiles, se de plebis iacea se religionem mi visse, ut iplis serviret: propterea coram illis nec sedere, nec audebat caput cooperire. Non semel evenit, ut comitans aliquos de nostris ad monachorum Diuiti reo by
310쪽
horam inenobia interrogaretur, cujus facultatis cathedram oecupet 3 nam ex Persona, & prudenti sermone ejusmodi aliquid coniecere. Subridens, quid, ait, mei Patres dicitis ξ Sum laicus in mea religione, & rusticus, servio in culina, & in aliis Domus officiis. 8. Quam generose seipsum vicerit, sequens docet eventus. Scholastiacus saecularis vix sumptam Eucharistiam evomuit. Cito currens Alphonsus v mitum catino exceperat. Dubitatum, an ibi esset panis coelestis. Adhue j junus erat Alphonsus; igitur motus Numinis reverentia, ingreditur sacellum divi Antonii, tune vicinum sacro vestiario, susa in Coelum oratione, intrepide labris admovet catinum, ac vomitum totum absorbet. Multis ille virtutum d cumentis insignitus, jure merito ab omnibus, qui noverunt, vir sanctus, ac pe
sectissimus Religiosus audivit. s. Ulympone in Domo Prosessa . Decembris P. Ioannes Manius, Ulysis P. I siponensis, vir doctissimus. Scientias cum splendore docuit qua Conimbricae, Ra Eborae, ubi primariam Theologiae cathedram illustrabat, illustratus & ipse
octoris gradu. Post alios ordinis magis ratus multa prudentia gestos, moriente Nonio Mascarento anno I 637. qui Romae Assistens erat, ad id munus evocatur. Mortuo P. Minio redivit in Lusitaniam Provinciae hujus Visitator. Prominebat in eo singularis demissio, ardens obediendi desiderium, imperandi nullum. Aliorum molestiis, plus quam suis, ailligebatur. Familiare fovit, &multum cum Deo commercium. Scrupuli sic vexarunt, ut martyrii vices ag
rent. olim jussu Regis a secretis fuit Francisco Castrio Inquisitori Generali,
cum lustraret Lusitanae Inquisitionis tribunalia. 1 o. In Collegio divi Antonii Gadjutor eximiae charitatis Antonius Pim --- tus. Dum assistit continuus sacerdoti nostro perniciosa laboranti febre, haesit pestilens malum, ac vita fraudavit rh Octobris. Ibidem a 3. Maji phthisi cO p ν is, νω. tabuit P. Petrus Ferreira, Ulyssponensis: venerat ex India cum Aveirensi Co- mite. Laborum tolerantia in eo singularis. . it. Morbi exitiales Conimbricam urbem implicuerant. Interdiu, n sepe diuque non pepercerunt nostri laboribus in succurrendo aegris, S morientibus. Pauperibus larga subvenis eleemosyna Collegium Medicamenta duntaxat enostro pharmacopolio sunt aestimata aureis non minus septingentis. ia. Duo sacerdotes obvenis tanto nudio incubuerunt juvandis militi- Musi. - .hus, & populo, ut omnes flagitaverint a Rege, aleret ea in arce duos de Soci . tate, dum ibidem non aedificaretui Callagium. Per id tempus noctu Casteulanus summo silentio ingreditur arcem. Quando oppidani, & praesidiarii isse serum, jam erat in arcis visceribus. Ubi ad arma est conclamatum, tanto furin re Lusitani adversus hostem irruere, ut ipse sit coactus retro cedere, ac deser
re magni momenti arcem pene captam. Ioannes Menesim PraesectuS inter I-- u. .
aendos hostes duodecim accepit vulnera: luc Ulyssponem proficiscens in no--ειν thro Eborensi Collegio exceptus hospitiae Academia multis versibus ejus mili
earem virtutem ad Coelum evexitii 3. Villaevis sae D. Francisti xaverit sodalitas est instituta. Hori vel sm Minisaiaequenti anno in Portu Medicorum sub patrocinio divorum Cosmae, & Damia- ni, ae scholasticorum sub Conceptione B. Virginis erectae sunt Congregationes
in templo nostro. E Collegis Braeharensi excurrerunt per lateramnensem Missio. provinciam quatuor iacerdotes verbi divini praecones. Decima tertia Ma 4 reis nunciatus est Provinciae Praepositus P. Petrus Rochia. mr . Assumptae in coelum Virginis die Lusitani pulso Batavo Loandam in
Angola receperunt. Salvatorem Corream Classis Praesectum comitati sunt PP. Philippus Francus, & Antonius Coutus, qui nauticis operis cum in mari, tumia terra utilissimi fuerunt. Urbe capta coeperunt incolere nostrum Collegium, cujus aedificii facies erat miserrima, multa diruta, cuncta sordibus spurca. P.
Philippus eas curas applicuit in reficiendo, di mundando Collegio, ut paucis Metabus sit antiquae formae restitutum.