장음표시 사용
81쪽
6. Pari flammai atqueCon imbricae, accendit Ulyssiponenses. Mirifice recreatus optima institutione Regis Sebastiani, cujus indole nihil optari mel
Ilus poterat ad accipiendas virtutum formas. Michaelem Turrianuin, ut expeditior esset ad Reginae confessiones, levavit munere Provincialis, ac praefecit Domui Prosessae. Provincialem renuntiavit Gonsalum Vasaeum Mellum. Quo posteris traderet exemplum conservandi Societatis libertatem in superioribus nominandis: nec Regina, nec Cardinalis id novere, antequam vulgaretur apud nos. Per id tempus accepit litteras ab universae Societatis moderatore; si quos reperisset egregios in aliqua facultate, Romam mitteret, ut in eo totius Orbis theatro Societatem illustraret. E plurimis illo misit celeberrimum oratorem Petrum Perpinianum.
7. Dies quadraginta Ulyssipone consumpsit. Optimis a Regina subsidiis
adjutus ad sustinendas tot itinerum expensas, & auxiliandum Collegii Romani paupertati, redivit Eboram, hinc in Castellam. Antequam e Lusitania excederet, petente Duce Brigantino, & Antonio Pinerio Mirandensi Episcopo, senda- . tionem Collegii Brigantini admisit. Decembri mense illo rediere mansuram Gxuri sedem Leonelius Lima, primus Collegii Rector, Dominicus Cardo2us proin fessurus moralem Theologiam, & acturus divini verbi praeconem, demum Ga cia Simonius nondum sacerdos. g. In transitu Villarii Philippa Mendeta multae nobilitatis fiemina octo. genaria pagum illum nostro donavit Collegio. Abbati consanguineo quiritanti, quod eam ipsi haereditatem auferret, prudenter respondit: Falleris, haec &plura tibi, si volueris, impertiar. Laetus audito verbo, quid rei futurum esset ξquaesivit. Ingredere Societatem, ait, & huic Brigantino Collegio adnecte tuam abbatiam; sic dominus eris plurium bonorum; possidebis tua, mea, di quaeque novo Collegio accesserint. p. Brigantii vix e jumentis descenderant, cum nunciatur duas factiones praeliaturas in armis esse. Ocyus contendunt ad sorum. Litigantes conspectu Patrum ponunt arma, & odia. Cucurrere ad eos salutandos cives omnes tam citato fressu, ut aetatis suae viderentur obliti. Quisque certatim hospites domi suae volebat. Collegerunt se in coenobium delimatum monialibus, sed nobis datum, ut esset Collegium. Principio juvit sustentationem urbs , Episcopus P nerius, & Brigantinus Dux, donec aliquarum Ecclesiarum reditus firmi facultate Pontificis impetrata applicarentur Collegio: ex his, aliisque piarum personarum donationibus paulatim est facta dos Collegii. Nullos landatores numerat, sed Benefactores tantum, pro quibus fiunt consueta suffragia. Io. Eborae s. Junii vivendi terminum attigit Franciscus Henriquius movarrus S. Xaverit conlanguineus. Tironum agebat Magistrum. Vir fuit eminentis sanctimoniae, ut testatur vita typis mandata in opere de tirocinio Ε - rensi. Pro igne animas lustrante acerbissimos prope mortem sustinuit dolores, totum se divinae voluntati committendo. II. Ad nos recepti sunt Conimbricaequatuor supra quadraginta. Eboraequatuordecim, tribus pauciores Ulyssipone. Multi eorum praecellentes scie tia, charitate, aliisque virtutibus, de quibus cum suo loco rediturus sermo sit, hoe titulo nominandis abstinebo, nisi materiae sterilitas aliud imperet. I a. Sex mare transmiserunt Indiae populos conversari, Franciscus Pina Lusitanus Avisensis, Didacus Paria, & Gonsalus Rodericius, Castellant: hi sacerdotes erant. Non sacerdotes, Stephanus Dinisius Eborensis, Joannes Baptista Ferraria, alius Ioannes Baptista Mutina oriundus. Ibat Pro- rex Indiae Redondensis Comes. Cum Mosambiquium a Tureis obsidendum timeretur, missa est clalsis valida epibatis, & omni bellico parata instrumento. Praetoriam navem conscendit P. Pina cum duobus sociis Italis. Alii sacerdotes cum socio Lusitano vecti sunt nave Garsa. s. Martii deseruεre Tagum. Omnis clanss sospes Molambiquium pervenit, portumque Goensem subin s. Septembris.
82쪽
Naves duae, quibus serebantur nostri , sic Christianis moribus excultae sunt, ut referrent speciem sacrae familiae.1 3. Ad Brasiliam duo tantum navi runt, Franciscus Viegas Lusitanus φαμα iasacerdos, & socius dictus Scipio, Italus natione, quos secum deduxit Lucas Giresdus in praetoria nave, ejus Praefectus. E Brasilia valetudinis curandae ergo redierat P. Joannes Dicius.14. Suum Eborense Collegium & Academiam auxit Serenissimus Fun. II. dator novis reditibus. Pius IV. Pont. Max. per diplomata expedita I . Aprilis donavit nostro Eborensi Collegio sex praedia, & oppidum Montem-Agrassum. Haec omnia Pontifex separavit a reditu Eborentis Archiepiscopi. Prae '' ' terea eonsentiente Ludovico Mello templi Cathedralis Scholastico, paraeciae S.
Ioannis in monte majore novo reditus Collegio & Academiae applicavit. r . Non interrupti favores Principum. Regina Catharina suis elabora- se viam bat manibus texturas aureas ad exornandum venerabile tabernaculum domus ' - - Prosessae templi. Infans Elisabetha cum filiabus Maria, & Catharina, obtenta a Summo Pontifice facultate, lavabat ejusdem templi lintea sacra. Cumque Elisabetha ex operis assiduitate valetudinem sentiret labefactatam, rogavit, id celarent Praesectum templi, ne deinceps ab eis linteis ad se mittendis abstineret. Antonius Ludovici filius tanti nos faciebat, ut dictitaret, maiorem, quam ex concione, se capere voluptatem, si e nostris aliquem modestum videret. I s. Id temporis vivebat intra Collegium D. Antonii filius Regis Cei- ulami, a nostris eruditus Christianis sacris, & moribus, quos alte combiberati sun MCum nostri domum verrebant, sumptis scopis, S ipse juverat. Vetantibus reia tspondit: Etiam personis sui gradus honorificum esse DEI templa ac domos scopis mundate. Nihil in supremi Regis domo vile, di abjectum.
REx, sive Xarifius Marrocensis, cum regna septem armis in suam redegis- o disti,
set potestatem, nihil se gessisse ratus, nisi Lusitanos exureret arcibus in A. -goni frica praesidio insessis; igitur omni vi expugnare conatur Mazagoniam arcem Lusitanorum ad oram maris Atlantita Exercitum admovet ex octoginta' sex millibus equitum, peditum quindecim millibus conflatum. Par tantae moli sustinendae arcem tuebatur Alvariis Carvalius. Hic substituto fratre suo Ruysio, Ulyssiponem abduxerat faeminas, & turbam inutilem. Regina Alvarum remitistit cum classe viginti navium validissimo milite, & caeteris, quae usui essent, im positis. Adduntur quatuor de nostris, Gaspar Alvarus, Marcus Nunius sacerdotes; Franciscus Figuetredus, & Melchior Palva coadjutores, qui egregiam operam bono communi impenderunt, dum iuvissent Maragoniae defensores. Hos inter discurrebant periculorum obliti, hortabantur, ut agerent, quae digna larent Christiano nomine, quae Lusitano. a. Mauri tandem, conatu nequidquam adhibito, suis rebus diffsi vasaeolligunt, ac ingentia passi damna relinquunt obsidionem. Dictitabant a se inam per muros discurrere matronam habitu humano augustiorem. Nostri sibi perluatiam habuEre, suisse Virginem Matrem Lusitanis propitiam. 3. Externo jam malo Iiberos caepit intestina discordia Alvarum, & Ruy- λΑ,d sum fratres, quorum ductu res inclyte gesta fuerat, divellere. Ubi Regina cer- Ca iii m uor facta, curas adhibuit in placandis de republica viris optime meritis. Eam provinciam injungit nostro Andreae Carvallo duorum fratri, qui Ministrum age. fiat Eborensis Collegiti adit is Mazagoniam, fratrem utrumque restimit con-eordiae. Andreas olim in India militans a S. Xaverto Societati adjunctus, a secta valetudine remittitur in Lusitaniam cum litteris commendatitiis ad M.
Simonem. Prosectum dixit altiori motus spiritu Xaverius r Abi, inciriere ubi 'tui consanguismarii as Io rum.
83쪽
. Maragonia redux Optat invisere Bernardinum Carvalium fratrem suum Tingitanae urbis Praesectum. Dum illo navigat cum socio Melchiore Palva L. Coadjutore, incidit in myoparones Turcicos, a quibus est capta triremis Lusitana. Ubi Reginae id nunciatum, doluit, ut res poscebat; litrum illico misit c quo redimeretur. Sed DEI famulus tui oblitus voluit iis pecuniis eripi servituti Ariam Saldaniam adolescentem primae nobilitatis, qui simul cum ipto captus fuerat, cujus aetas & sorma erant injuriis obnoxia. Postea tot litigia suborta inter barbaros de redemptione Andreae, quod talis, ac tantus vir esset, tot dynastarum frater, ut in ea servitute vitam emacit. Scholaesti' s. Collegium Brigantinum , quod anno superiore carpit incoli, labente gwμ ς'it' anno aperuit Gymnasia. Suppetias venere sacerdotes duo,& quatuor non si
cerdotes, quorum tres erant suturi Magiltri. Magnam existimationem Brigau-tim conceperant de Magistris, antequam viderenti arbitrabantur calvitie, canis, S rugis venerationem praelelaturos; ubi conspexere adolescentes pene imber
bes, & non sacerdotes; illudi sibi credebant, non dissimulata mentis perplexitate. Calendis Octobris celebravit Missae sacrum Mirandensis quidam Canonicus. Pro concione dixit Franciscus Canus Abbas Monsortensis, vir aeque m Tibus, ac sapientia exornatus, subinde Algarbiensis Episcopus. Effusus in no strae Societatis laudes, simul plurimis sacrae scripturae locis detersit vanas illas
Brigantinorum opiniones de Magistris, non metiendis ex aetate, & externa fi gura , sed ex moribus, ac doctrina, quibus vel adolescentes essent in Societate instructi. Danielis, Davidis, & Josephi exemplis roboraverat. Di ei lico. 6. Conimbricae nostrarum scholarum diicipuli tam bene moribus & lit.. ων teris instructi ad Academiae migrabant aulas, ut earum Rector Prose res admo nuerit, conservarent in suis discipulis, quae nostri inseruerant. Res momenti haud magni immodicam rebus nostris apud Magnates auxit opinionem. Nondum patebat mors Ven. Martyris Gonsali Silvetrae, cum divita parentum haereditate sua portio sex cruciatorum millium destinata est Gonsalo. Monetur Rector Collegii Con imbricensis, dictum aes colligeret ad Societatem pertinens. Resiponsum est P. Gonsalum tolemniter professum in tales haereditates jus non habere; nec Societati morem esse fieri participem bonornm ad suos spectantiisum , in quocunque sint statu. Mirati novitatem dixere: idcirco Societatem in suis obeundis ministeriis ea frui libertate, quae personas hominum non curet. 7. Rheum a pestilens adeo saeviit Ulyssipone, ut intra dies octo mors rapuerit mille,&octinginta capita. Nostros homines die, ac nocte semper
invenit paratos ad succurrendum miseris urgens necelsItas. Inter eo, , quos id malum corripuit, fuit Dominus Geminius Brigantini Ducis frater, Conllaatinus illius fiater nostros vocari jussit, qui consessionem exciperent, piisque ver
bis juvarent. Magna Principis Christiani exempla praebuit: stultitiam, ajebat,
ac fraudes esse res humanas, praeter sanctimoniain, de Romanam fidem. Verba morientis ultima suere: in manus tuas commendo si ratum meum. Crevit is, quae videre in obitu Geminit, amor Ducum erga Societatem. Domus Coa. 8. Regina gubernatrix conservatura domum, in quam se receperant v xv mulieres convertae, obtinuit a Pontifice diploma, ut cujusdam sacrae familiae re- ,
ligiosi eam siticiperent curam. Id ubi iaminis innotuit, adeo sunt turbatae, ut ad unam omnes meditatae sint domum deserere. Regina, & Cardinalis misere de nostris Professis unum, qui exhortationibus & consiliis cunctas redegit in frugem sanam, & regiae voluntatis obsequium. Porro haereticus quidam ad restim eduinis, diu pertinax, a nostro emollitus, de bene comparatus vindici
justitiae se lubmisit. eo. ... s. Denuo Regina bonam pecuniae summam Collegio Conimbrieensi
subministrat ad perficiendum templum. Plurimas telas fericeas dono dat Eccle- Θ, - -Domus Prosessae ad altaria exornanda. Tandem molestissimi regiminis peruis eum reis laeta, deponit Onus in humeros Cardinalis Henrici. Quamvis hactenus Optimae
Principis partes expleverit, simillima tamea Caiolo quinto fraui suo, studiora vivendi sibi, gubernaculum alteri tradidit. An
84쪽
δ Domo Prosessa Ulyssiponensi spiritum ducere desiit P. Gonsalus Vasaeus Movimr Pro
Mellus totius Provinciae moderator, cujus loco, dum novum Roma nomi- ire. c 'net Provincialem, substitutus est P. Didacus Miro. Fuit unus e primis huius Lufitanae Provinciae Gonsalus, natus Villarii Fontis Arcadae in dioecesi tame- censi sanguine illustra, quem suis virtutibus reddidit clariorem, ut patet ex vita typis vulgata. In sacro suggestia, missionibus, & ministeriis nostris exercendis praecelluit. In omnibus dictis & factis eminebat procera virtus. Obiit I 4. Maji. t Funus celebratum multo concurse etiam ab Ludovico Granatensi Dominicano, & Ludovico Montoya Augustiniano. a. Ad Brasiliam quatuor navigarunt Quiritius Cava sacerdos natione prosecti ad Castellanus, Balthasar Alvarus ejusdem nationis, Sebastianus Pina, & Ludovicus Carvallus Lusitani non sacerdotes. Cardinalis jussit vehi in nue praetoria, ac de Regis thesauro sustineri ex pentas itineris. Litaraliter donavit ad nostra iblius Provinciae exornanda templa magnam vim sacrae supellectilis, quam inter
duodeviginti calices argentei. . -
3. Indiam petivere quatuor sacerdotes, ae duo nondum sacris initiati. ει-ει MQuinque solverunt naves, summo Praesecto Georgio Sciuia Navem Castellum in4-- dictam praetoriae vices supplentem conicendunt Franciscus Dinilius Castellanus, ct Emmanuel Cabralis Madetrensis Lusitanus, lacerdotes cum Ioanne de Cruce Cordubensi non lacerdote. Navem S. Philippi P. Andreas Cabretra Castellanus, & P. Marcus Malchilerius Flander cum iocio Jacomio de Brachara Lusitano. Ambae post multos labores intrarunt Mosambiquium. Inde prosectae tenuerunt Goensem portum, ubi navis a S. Philippo in cautes illisa secit in portu naufragium post expositam turbam Idem infortunium rapuisset navem . - , Castellum, nisi opportune illi fuisset contuitum. Aliae tres naves Indiam non
. Lusitani mercatores, qui negotiabantur Antuopiae, postularunt a no- Mae s. v stro Praeposito Generali sacerdotem Lusitanum, qui illorum animis consuleret. --AM- Annuens rogantibus eo mist P. Martialem Vasaeum, qui postea cum Alexandro Valignano ad Indiam est profectus. Cyprianus Soarius Con imbricensium scholarum Praefectus vacationum tempore facultate impetrata pedes cum socio is trivi adivit Oppidum Avetrum. Praeter nol omium noluit ullum holpitium, quan- UM AN quam offerrent viri nobiles. Victum mendicabat. Assiduus erat audiendis' 'Poenitentibus. Multus in conciliandis invicem inter se disii dentibus. Tot stuctibus partis, statuerant omnes denuo sibi exorare Cyprianum. . Placuit Cardinali Henrico Eborensis Academiae sundatori Collegium instituere pro icholasticis saecularibus lub disciplina domestica Societatis erudi etitio iendis Eborae. Quamvis decreverat esus initium faciendum mense octobri, di-Conm mutum est ad principium Januarii sequentis anni. Habitationi sunt electae do- Imus amplae Eduardi Costae contiguae templo divi Petria Cardinalis aliquos de suo illic sustentabat; carieri vixerant parentum expensis: Ideo vocabatur COllegium Portionistarum. Singuli tribuebant quindecim scuta Romana: ea te nuis summa abunde erat ad alendam vitam ad copiam annonae. Mens Cardi natis operis perpetuitatem intendit: sed solum stetit, dum ipte fuit inter mor
ales. Nonnunquam excessere numerum centesimum. Multa in eis nobilitas. Illic educatus Hi nandus Martinius Mascarentus Episcopus Algarbiensis, & Inquisitor Generalis. Erat Collegium consecratum divo Mantio morensi primo iicopo, & Martyr . s. Eborae florebant litterarum studia. Habitis certaminibus ab Hu--.uiorum litteratum studiosis, lub finem tragoediae de Tobia divisa victoribus prae-.commina sit
85쪽
a Franei seu Bregis secundus Assistens
mia, quae manu larga de suo praebuit Eborensis Canonie . Non ausi obsistere
tanto Mecarnati Patres, tametsi moneret, ne tantam pecuniam insumeret, misnori sumptu posse praemia comparari. Respondit enim, si vellent sibi manus ligare, nec amplius Iudicem futurum, nec daturum praemia. . Peractum est cum Misericordiae sodalibus, eorumque Praefecto, ut loco habili aedificaretur sacellum, quo Mita saerum fieret diebus festis, & posset a vinctis in carcere publico exaudiri. Placuit Sodalitati id miseris concedere solatium, quo nostrorum beneficio, dum Baserunt erigi, perfruuntur. Studia juvandi proximos cum in urbe, tum foris cumuos incendebant. Obitae musiones non paucae. -
8. Ulyssi pone P. Mauritius, alio nomine Gaspar Serpe, 1ussu Cardiniaususcepit curam erudiendi litteris pueros e prima nobilitate, qui in aula cum Rege versabantur. Id plurimum juvit in studiis Regem, aemulatione illius ani mum incitante. Dynastae filios suos mittebant ad icholas Collegii, quod scirent, ex his apud nos probatis eligi feliciores ingenio, ut in aula cum Rege navarent operam litteris. Assistebat saepe Regina & Cardinalis Regi cum ephebis con certanti. Cum Sebastianus vincebat, vix capere poterat exultantem animum. s. Postremis anni mensibus secesserunt Almeirinum Rex, Cardinalis, Regina, & qui sequi solent regiam. De nostris non minus septendecim eo jussu Principum ivere. Illa Residentia ad tempus obnoxia erat Domui Prosessae; idcirco victu mendicato, ut in Domo Professa vivebant, dum illic cum Principiis bus morabantur. Dederant Principes habitationem cum aede sacra, ubi navis 'rer ad sua munia explenda, & nostra ministeria incumbebant.
incipio hujus anni restimius Lamus Generalis Romae e Concilio Triden
tino constituit Borgiam Lusitaniae Assistentem. Vacabat is locus, ex quo Ludovicus Gonsalvius accitus fuerat ad magisterium Regis Sebastiani. Borgiae obvenerunt omnes Provinciae Hispaniae, di Lusitaniae. Polanco Germania inferior, Gallia, Brasilia,& India. . a. Moriente Archiepiscopo Ulyssiponensi, ad eas insulas, renunciatis Eborensibus, quamvis locupletioribus, cum regiminis suscepti causa inibi habrutare oporteret, promotus Cardinalis Henricus. Hujus Principis erant curae Societatem augere. Idcirco hoc anno voluit esse fundator nostri Ulyssipone sis Collegii. Hactenns carebat dote. Socii eleeinosynas sustentabantur. Ad didit Gymnasis alia duo Latinitatis, & alterum moralis icientiae, quam professus est Marcus Georgius, trecentis Clericis ad excipienda dictata confluentibus. Quod aula tantae multitudinis capax non esset, dum nova fit, usus templo. Dum Cardinalis non tribuit reditum stabilem, dabat quotannis summam iaci. endis expensis. 3. Cum caepissent executioni mandari decreta Concilii Tridentini, jus-st Cardinalis, ut nostri tum domus Prosessae, tum Collegii examinarent Con fessarios, Concionatores, & sacris initiandos. Patres haud valde detrectatunt onus explorandi scientiam Consessariorum, fle Conei atorum, qui forent presbyteri saeculares. At rationibus modestis se excusarunt tum ab initiand rum, tum a Religio rum examinibus, ne alias sacras familias, quas colebant magni veneratione, sibi redderent parum amicas. Nec Cardinalia improbavit nostras rationes. .
. Illud eaeteris adiecit beneficiis, quod, eum nostri se comparassent, Ssisterent ad subeunda examina, ut reliqui, Cardinalis non admiserit, dixersique, nolle eos, qui aliorum Magistri .essent, doctrinae periculum, ut caeteros, sacere. Quod Cardinalis Ulylsi pone, id Eborae Joannes Mellus Archiepiscopus, id ru charensis, Portuensis, Conimbricensis, di inrandeviis Praetules egere, nosti os qἔab Dissilired by Gooste
86쪽
is hujusmodi tentamine exemerunt, quamvis ex aliis nullum siverint immunem. Commisit Cardinalis nostris Provincialibus Lusitaniae, Indiae, &Brasiliae, desgnarent, quos judicassent idoneos e nostris ad corrigendos libros per Concilium notatos, ut tuto legi possent s. Rex Sebastianus, qui sub magisterio Ludovici faciebat ingentes pro- steti, se .gressus, audiens, quanta, & quam lata porta promulgando Evangelio aperire. st Mu distR. tur in Brasilia, dixit: aequum esse, illic aedi Mari Societati Collegium, ubi cres cerent operarii tam amplae excolendae vineae. Ut ipsi morem gereret Cardinalis, destinavit dotem Bahiensi Collegio nomine Regis Sebastiani sundatoris. Nam licet Ioannes Id. eo miserit nostros, Collegium firmo reditu non munivit. Quam sanctis moribus adolesceret Sebastianus, scheda ad Patres Domus Professae exarata docet: Patres, verba illius sunt , Dtam orate, me castum s
ciat, cupidum administrandi, aeservandijustitiam ct propagandi fidem. Cum
nosset unum ex ephebis honorariis ob angustias palemae domus, equitem, velut alii, ad palatium non accedere, idque tanquam probrum illi a contribulibus objici, postulavit ab avia Regina pecunias, quas largitus ephebo, ut equum emeret, & caeterorum instar cum pompa adesset. 6. Cardinalis conliderans,quantum creverit laboreSocietatista lesicapo - tardinalianensis, petivit a nostro Generali, nominaret aliquos summo Pontifici proponen- ' ...dos, ut eos eveheret ad insulas Japonenses, creatis novis dioecesibus. Commen- s. ti 'davit Legato Lusitano, ut negotium urgeret. Sed visum est potius, irent ad Japoniam Andreas oviedus, & Melchior Camerius Episcopi, quando ille necessarius non erat in Ala Hopia, & hic ad illam non transierat. . Magisterium sacrae catecheseos plurimum Ulystipone omnium hoc an - Magitarivi no incendit animos. Eam docebat in templo nostro Michael Turrianus Conia Catectissis.
sessarius Reginae. Id fieri caepit nova methodo, dialogo inter Magistrum, ac discipulum instituto; qualem videmus in libello compolito a nostro Marco Georgio, & illustrato ab Ignatio Martinio. Ex Valentia nostri homines transtu Iere dictum morem. Res accidit tam jucunda, ut saepe Turrianus, parvulis in palatium deductis, coram Regina habuerit eiusmodi explicationes. Ditibus Saturnalium in diversis locis, ubi populi major vesania, fiebant similes catechesis expolitiones, quibus multum frangebatur insanientium protervia 8. Charitatis erga decumbentes in no comio publico frequentius ex-Chmirat ad. reeitium fuit Ulystipone: illud administrarunt ad hunc annum Congregati D. Jo- risi μήδ' annis Evangelistae, quos a S. Eulogio Loos vocant Lusitant; hujusmodi curam 'depoluerunt, quae Sodalitati Misericordiae demandata est. Prudentibus moti
rationibus abstinebant nostri a seri iendo aegrotis, dum ad illos Patres pertinuit, nos ocomit adrninistratio. Quod hactenns observarunt Conimbricae, cujus no- socomium penes eosdem est. Igitur hoc anno caepere tirones in eo noloco mio mentem integrum bini, ternive explere serviendo, & shblevando aegrotos, atque injectissima etiam ministeria obeundo. Mittebantur etiam Conimbrica Ulysii ponem, & Eboram tirones ad idem charitatis experimentum. Quanquam
initio stricte id instituti observatum; propter gravisi mos morbos inde contractos modus postea adhibitus. s. Postquam Cardinalis suscepit curas rempubficam gubernandi, enixe postulavit a Mimne Provinciam moderante, sibi concederet, ut Leone Henriquio ra L ..
Consessario uteretur. Miro hactenus procrastinaverat, scienS, quantae invidiaetaidii lin. obnoxiam Societatem id munus erat redditurum. Verum modo tantum institit
Cardinalis, ut non nisi imprudenter ejus voluntati resisti posset. Ex quo Cardinalis a Leone divinitus Ebora Ulyssiponem translato sanatus suerat, nullis potest explicari verbis, quanti Leonem fecerit, quantumque ejus tribuerit virtuti &consilio. Nec Leo demissionis propriae studiosissimus, sui in tanto honore est oblitus. Almeirini tradebat sacerdotibus quaestiones morales, eosdem examinabat, reddebatque aptos ad consessiones audiendra, caeteraque Societatis mi- iusteria peregerati
87쪽
NovItiatus horensi aedificium. Ingressi s
Prosere ad Indiam. Rosessi sole. vimini ει l;
a Srmesis Amatam Societatis IESU.
1o. Cum tirones in Eborensi Collegio ob angustias moleste habitarent. statuit Cardinalis novum pro ipsis condere aedificium. Idcirco praesenti anno caeptum est construi quadratum Opus pro tironibus accommodandis. Hacteianus recipiebantur in aliquot domibus, quae simi in atriis Cisternae, & pharmacopolii. Infra dicetur, quando migraverint in novam domum. Eborae decem, Conimbricae septem supra viginti tironibus accessεre. II. Quatuor naves direxerunt cursum ad Indiae gentes cum Pro. rege Antamo Noronio. De nostris sex duas conscenderant; praetoriam Petrus Ra. mitius, & Petrus Fernandius, sacerdotes, & Stephanus Cordetrus non sacerdos, Castellant. Aliam Petrus Parra valentianiis, qui intulit in Lusitaniam di alogo modum docendi catechesim, Martinus Eguiquassa Cantaber, ambo sacerdotes; Geminius Vasaeus Serpensis Lusitanus, sacris initiatus apud Indos. Navigatione usi prospera, 3. Septembris Goam appulsi sent. Praeclare exculti mores, dum tenuit iter. Ipse Prorex divi Ignatii peregit exercitia, & quoque decimo quinto die animam per consessionem expiavit, illius conscientiam dirigente
1 a. Vota solemnia Prosessorum nuncuparunt quinque. Franciscus Hea-Hquius Provinciae Procurator, cui usque ad illilm diem exemplo unico conis cessa 4. votorum professio propter insignem prudentiam ad pubernandum: ssentiae in eo nullae praeter cuilibet sacerdoti necessarias. Alii fuere Mareus Georgius, Petrus Fonseca, Cyprianus Soarius, & Ignatius AZebedius Rector Bra. charensis. Cum esset Conimbricae Miro Provincialis, eo venit Ignatius, & nuncupata profestione reversus ad suum Collegium.
I 3. Conimbricae eum virtutum, tum litterarum exercitia credebant prospere mortificationes publicae per urbem repetitae indicabant propriae demitsi nis studium ardens. Ludovicus Molina, cujus ab acutissimo ingenio nomen jam apud Academicos clarebat, caepit Philosophiam docere. De novo pro nostris addita lectio moralis scientiae, Magistro Alvaro Pacieco. Theologium Petrus Gomesius, & Marcus Georgius nostros edocebant; praeter hos Proseu seres ibant audituri externos nonnullos ad Academiam. I . Convictores Conimbricae quinquagesimo numero superiores animis cum virtute, tum litteris excolendis egregiam impendebant operam. Multum prosuit inter eos usius loquendi Latine in familiari sermone. Parem Conini-hricae, atque fuerat Ulylsipone, nacta plausum Christianae doctrinae per modum dialogi explicatio. Alphabetarii ludi nostri, qui postea versius in undecimum Grammaticae Gymalium, erant spectaculo jucundo omnibus , dum in foro &compitis eos dialogos repetebant. Singulis Dominicis diebus duo socii per urbem discurrentes invitabant tintinnabulo populum ad catechesis expositiones: tantus erat concursius ad easdem, ut nequiret templo eapi. Academiae Rector praemiolis emptis puerorum animos succendebat. 13. Eborae non minor animorum ardor, qui etiam inflammavit Theologos externos Academiae nostrae. Ex ipsis unus & viginti egressi more Apostolico ad vicina oppida, & pagos, qua concionibus, qua instructionibus cat cheticis fuerunt plurimis utilitati. Rogante Cardinali Henrico, Pius IV. Ponti Max. a. Iulii adnexit Eborensi Collegio Commendam, sive Prioratum coenobiiD. Georgii prope Mundam non longe Contabrica. Praeter reditum, qui pertinebat ad Priorem, sive Commendatarium, habet jus praeientandi pararcias Cainstetvlegae prope Conimbricam, S. Mariae Magdalenae Portalegriae, S. Jacobi,& S. Vincentii Covilanii. ιrs Bracharae Ignatius Azebedius edebat praeclara exempla. Concionibus suis Barcellos oppidum excitavit ad Christianas virtutes. Illic morabatur,. cum e Concilio Tridentino redivit Archipraesul Bartholomaeus de Martyribus. O us accurrit Ignatius Barcellis ad exolculandam Fundatoris manum. Ad
mirabiIster sanctus antistes recreatus est, cum audiret utilissimam nostrorum
hominum operam, & labores indelesses. Post palcha diem integrum apud
88쪽
nos transegit, pransius nobiscum in triclinio. Habita Latina panegyris in ejus laudem. Defensae theses Philosophicae, dignatus est ipse urgere defendentem. Clausit solemnitatem ecloga Latina, quam Magister paraverat, scholasticis exumie personas inductas sustinentibus. et . Aliquot viri docti destinati ad enodandas dissicultates oblatas in m. Deseminariae. ecutione decretorum Concilii Tridentini, censuerunt e reditibus Collegiorum nostrae Provinciae aliquid detrahendum ad juvandam sustentationem Seminariorum , quae sundari jubet idem Concilium. Verum id in nostris Collegiis locum non habere palam est factum, cum fuerint excepta, quod in ipsa quaedam Seminaria Chtistianae reipublicae.
UNdevigesima Ianuarii supremae necessitati concessit Romae Jacobus Laynius Praepositus Generalis. Cum de illius obitu fiuit allatus nuncius, adhuc Almeirini regia morabatur. Illo vocati mense Martio Prosessi, in eo Conventu electuri, qui cum jure suffragii Comitiis universae Societatis erant E- - 1. interfuturi. Cum inter eos designaretur a Patribus Michael Tumanus ConseDP secius Reginae, & res apparet ardua, Ludovicus Gon salvius Reginae declaravit, Iid Patres meditarentur, nisi aliud sciret ejus imperium. Cui Regina: moleum sibi carere suo Confessario, verum ut significaret, quantum amaret Socie tatem, anuere se Patrum voluntati.
a. Igitur Didacum Mironem Vice-Provinetalem stat comitati cum jure suffragii ad Generalis electionem Michael Graianus, & Marcus Georgius. A celsere Procurator Iudiae & Brasiliae, ut moris erat, Ignatius AZebedius, & Provinciae Procurator Franciscus Henriquius. Qui duo tamen in electione Generalis ius suffragii non habent. Terrestri itinere sunt profecti as. Martii. Car-bdinalis nomine Regis nummos dedit ad viae longae sumptus sustinendos. Loco Mironis rexit provinciam Leo Henriquius. 3. Parmae humanissime sunt excepti ab Alexandro Duce Farnesio, cui Turrimus peculiares dotes expotuit Serenissimae infantis Mariae illius futurae conjugis. Romae Pius IV. Summus Pontifex adeuntes magna benevolentiae significatione in colloquium admisit. Maxime recreatus Sebastiani Infantis manu scriptis ad se litteris, quas Patres tradiderunt. Habitu Generali Conventu rudesii praesectus est univertae Societati Moderator S. Franciscus Borgia. Didaiscus Miro factus Aviens Lusitaniae, Indiae, & Brasiliae. Provincialem novus Generalis constituit Leonem Hentiquium ea lege, ut aulpicaretur Magistratum
Ianuario anna sequentis. . Multa de novo inducta, multa sublata. Decreto 8 s. prohibitum, neruis uteretur ante suum nomen titulo Dom. Unus, qui ex praesentibus id sibi Tossim -- etraxit, erat Ignatius AZebedius. Etiam extinctum munus Superintendentis: nam in quolibet Collegio provectior aliquis sacerdos potestatem habebat Re- superitii metorem in multis coercendi, ii opus esset; inde ortum, ut frequenter conquesti imit
sint Rectores, vix sibi relictum aliud praeter nomen. Ob limites querelas Pro-Hneialium jam non placuerant Commissum. Tamen pro maxinus Collegiis permissi Superintendentes. Nominatim Antonius Cordesius Castellanus, virtutibus, & obitu in ossicio charitatis apud Hi alanses insignis, praepositus est Superintendens Collegio ConimbricensL Abus gradus regiminis aliquot annis perduravit: nam praeerat Collegio post Rectorem, Vic Rector, & Minister, uitidesinquibus, ut nunc, addebatur Sub Iuster. Munus Vic Rectoris erat invigilare vice M . observantiae rerum spiritualium, & ablente Rectore, supplere ipsius utere. Ministri cura unice versabatur circa rem temporalem. Haec omnia decursu tem poris sunt conjuncta in unum Ministrum. Nec enim tanta paritio carebat incon odis, quae docuit experientia. ..
89쪽
ntrodaeitvr s. Ex facultate Congregationis introduxit Borgia horam integram ora- ' tionis, quae mente fit, praeter examen conscientiae, quod jam a prima institumone bis diversis temporibus usurpabatur. COGaetudinem hanc probavit Congregatio quarta decreto quinto. Ita de vo. 6. Henricus Cardinalis obtinuit Regis nomine diploma Pontificium, quo Societas munita posset tannuam apostatas punire ab ipsis sponte sua abeuntes, vel migrantes ad quemvis alium ordinem, excepto Carthusiano. Nam ad id tempus ducti vanis opinionibus hominum res nostras ignorantium multi faciles erant in Societate deserenda dicentes, Obligationem ex votis simplicibus conistractam non fundare in Societate jus activum cogendi, & compellendi ad obser-- vantiam eos, qui stare nollent iis, quae voverant. Horum levitatem frenavithoe Pontificis diploma, quo confirmata fuit Pauli Iu. Constitutio anni is A. quae incipit, Licet debitam: cujus meminit S. P. Ignarius in a. p. Conli. e. q. l. 4.di s. exprimens facultatem agendi contra apostatas, & p cribens modum ea
---. 7. Dum Principes degunt Almeirini, Senatus urbanus Uyssipone par
. Ogurae vii circum ad agitationem taurorum in reditum Principum. .Leo Cardinalis
Consessarius rem ut illicitam reprehendit, & pungit scrupulis Principis conscientiam, qui permittat ludos tot vitae plenos periculis. Commendavit ille Conissessario, rem lentius examinaret: esse namque factos sumptus, di se nolle umbem eontristare. Post consultos e senatoribus doctiores , cum hi pronunciassent eos ludos esse licitos, non acquievit eorum sententiae Consessarius, nisi cum
moderamine adhibendi omnes curas, ut agitatio fieret nemine periclitante. Igitur amovendis infortuniis statuunt e tauris II. ferociores Io. non mittendos iaarenam, sed 7. mitiores: neminem ingressurum praeter equites agitatores, &paucos pedites expeditos. Sic denique provisum, di a uerit omne vitae peri.
Epissi pus 8. Antonius Pinerim Mirandensis Episcopus jussus a Cardinali Arad
ΜΤ R4ς Τεε miam Conimbricensem cum potestate visitare, ut erat rerum nostrarum summus, 'infitiari, aestimator: voluit audire Magistros nostros tanquam amicus; neque enim jus vi,
holati tum in nostras scholas est Visitatoribus Academicis. Exceptus plause, qui tantum presulem, & de nobis tam bene meritum decebat. Ad id tempus non risis ueta erant leges speciales, seu, ut vocant, statuta harum scholarum: administrabamstholarum tur aliquot decretis reFiis diverso editis tempore, quae rebus mutatis erant pa- tum consona. Id cum Leo significasset Carcinali, inperatum est leges
condi ex decretis regiis, Societatis Instituto, & experientiis Prosessorum. Has Regis nomine probavit Cardinalis. stopi - s. Joannes Soarius Episcopus Conimbricensis redux E Concilio radentino, aliisque ad pia loca peregrinationibus nostros adeuntes maximis prosequi .. - ζ' tur laudibus, quod Andreae Lamego a se gubernatori dioecesis relicto se obtulerint ad examina e Concilii decreto subeunda: prudenter actum a gubernatore quod tam doctos, & humilitatis amantes viros sine ullo examine ad sua peragenda ministeria probarit. Cum id temporis essent dividenda pramia schol sticis, quae de suo solitus impertiri, praesens fuit litterariae solemnitati dramatis
Arehis eopi I P. Eborae cuncta procedebant faustis auspiciis. Joannes Mellus Ar-Eboeensis be- chiepiscopus res nostras diligebat ex animo, dictitans, e seo reditu nullum col- m, ae distribui utilius, quam qui daretur nostro Collegio. Accepto di plomate Pontificis, quo Academiarum Rectores de Prosessores coguntur jurej rando fidem profiteri, Archiepiscopo rem memoravit Collegii Rector. Venit in templum nostrum,ubitum a Rectore,tum aProfessoribus excepit praestita juramen- Moritur ZM ta. P sens fuit tragoediae de Heli sacerdote, ejusque filiis. Die '. Decembris hu'manis rebus exemptus est Pius IV. Pont. Max. a quo impetravit Cardinalis Hen
ricus pro Eborensi Collegio, re Academia bonam partem redituum e reditibus
templi Cathedralis detractam. II. Ex
90쪽
II. Ex eodem Collegio Didacus Cisnerius adivit Helviam, ubi missi hem habuit multa omnium utilitate. Exceptus sestivo cymbalorum pulse. Prae' ter conciones quater in hebdomada factas, docebat presbyteros moralem scie tiam. Inter Cimerii dignas laude curas illa recensenda, quod contraxerit bonam pecuniae summam ad aedificandam misericordiae domum in ea urbe ; quae fundationem Collegii nostri postulavit. V 11. Antonio Pinerio Episcopo Mirandensi suam dioecesim lustrante; duo Antonii pine. de nostris cum ipso Praesule animarum bono tanto servore consuluerunt, ut Piis nerius domum reversus, vix ullis verbis & laudibus esset explicando duorum labores. Perpensa Collegii paupertate, illi donavit in perpetuum cujusdam de . suis Ecclesius reditum. 13. Eborensis Archiepiscopus jussierat, omnes animarum curiones, & qui Capellaniis, ut vocant, gauderent, in Academia Gymnasium moralis doctrinaehiepiseopum frequentare, ip que manu sua scripsit omnium Catalogum. Ut suo exemplo alios ad id studium incitaret, semel audivit ejusdem scientiae Prosessores ; de- inde reliqua Gymnasia condecoravit praesentia sua, Academicis plausibus a Magistris & discipulis exceptus. Sequenti die initati Praesulem Provisor, Vicarius Generalis, & aliquot Canonici eosdem Professores de quaestionibus conscientiae auscultarunt. . ' .i . Serenissima Maria ex Eduardo Infante Emmanuelis Regis filio , ct Elisabetha Brigantina genita nupsit hoc anno Alexandro Farnesio Duci Parmensi, nostro Consessario usa usque ad 8. Julii M. I 37 . Sebastiano Moralio Madetrensi, nondum solemniter professo, viro litteris, prudentia, & virtute in- signi, dein Epitcopo Japonens, Mariae Principis vitam virtutibus omatii simam scripsit Sebastianus. Nostram Societatem illa singulariter dilexit, suisque filiis Minutio, & Eduardo hunc amorem reliquit velut tareditarium. Is . Naves quatuor transfretarunt ad Indos: in eis sex vecti de nostris, Pros in duorum nemo genere Lusitanus. Tagum egressi as. Martii. Navem a Plagis ictam conscenderunt Fernandus Alcararaus, Gabriel Oliverius, Castellani, &Alexander Vallaregius Italus. Navem ab Spe Petrus Bonaventura Catalaunus, Joannes Baptista Ribelra Castellanus, Petrus Argudus Valentianus. Omnes sexerant sacerdotes. Hi Goam I 8. Septembris, tib Cocinum tenuere a 3. 6 dem mensis. Magnam stragem in utraque navi edidere morbi, maxima Patres exempla in egentissimae tui hae luccurrendo.
bus Provinciae Floruit litteris & virtutibus. Postremis annis sustinuit vehe--ςh M 3M mentem tentationem de spe ponenda salutis aet nae, tam diu adversus 'ipsiam Iuctatus, ut fugaverit, tranquillissimeque emiserit spiritum. Eborae I T. Septem ν ini. His bris additur immortalibus Petrus Henriquius scholasticus Madetrensis , confan. n pi guineus P. Leonis Henriquit, adolescens spectatae virtutis, quam notiorem secere invaletudines, & acerba remedia: nam sic putruit ulceribus Hrulentis, ut chirurgi avellerent ossa, & corruptam carnem. Cuncta pertulit animo invicto.
Pter caetera nobis a Cardinali collata beneficia, unum fuit, quod nos liber, Deseritiuverit habitatione Collegii inserioris ob Iocum parum salubrem incommodi nostrorum valetudini. Cum vellet Conimbricae statuere Inquisitionis tri' Tiaidis. hunes, elegit artium Collegium in carcerem, persoluto societati pretio ad GDmnasia aedificanda prope Collegium superius, lente quidem fabricata ea ampli
a. Incredibilis aviditas id temporis suit nova condendi Collegia. Am Fundationestonius Ludovici filius volebat Crati Collegium, Henricus Cardinalis Malabi, Dux Brigantinus Villaevilosae, Archipraesul Brachareniis diversis in Oppidis ma-Amomus Franco. Κ a j