Eusebius De euangelica praeparatione a Georgio Trapezuntio e graeco in latinum traductus, opus ... nouissime impressum & exactissime emendantum

111쪽

Liber Halno postergationes ta morae no lites dc accusathnes sed ola uera simplkla dc eomntia.Si adulteratus es si uim intulisti si fornicatus si aliquid hora seceris morte punietis si seruum s licem uituperaueris si uincillis premisis abductu uendi detis si priuata si sacra sublegeris si impietate usus suerisino opere situ veru etia uerbo propitius aute nobis si deus qui hare cogitauim' si in patre si in matre aut se benefactore tuta morte morietis no comuni sed lapidibus obrutus p terea mulieres uitis seruire oportere no ad columelia sed ad obedientia paretes in filios ad salute eoru habere impetiui unuques suoru esse dominii nisi deo ea obtulerit. Nam si uerbo solu deo dedicaueritilagere am, plius no licet dei oslata nemine rapere nec aliena oino furatiluem eua si uerbum emiserit quo sua ota deo oblata esse uideanturiac demum paenitetia ductus tangere audeat aut ad alium sensium prolata sta uerba interpraetetur animam amittat. Sed longu esset omnia dicere. Innumerabilia praeterea sunt motibus de consuetudine sine scripto seruata quae quis odit no faciatiquae no locauit non tollatinec a prato nec a torculari nec ab area magnu aut paruu aliquid auferat: Ignem poteti dare aquaru fluenta no includeret in opibus ec mancis opem petetibus stipem propter deu este cocedendam mortuis sepulchri locu no esse negandu mortuom sepulchra no mouere nihil mali cui inserruno obtundere aut elicere sperina nulla ui saecunditatem muliere retardare no aliter uti animalibus il deus dc lex uoluit semina no dispergere iugum no imponere iniuste no habere modia praeter mensura nec niimum adulteram lamici arcana inimicitias lapsus no patefaciasInO superes liberos a paretibus etiam si captiuos habeas no uxore a uiroelia si argeto tuo emeristhaae maiora pulchrioraq; sunt illa parua multis uident no destruere clomi nidii. Nullius aialis preces cu ad te lamentanti simile refugiat cotemnere uelis.Sed lex quae ista iussit magna cura seruanda esse costituit maledicuntur qui nostruantiae deus ipse qui omnia perspicit ultor inuocatur. Et paulo post no semel sed se, pius immo uero singulis diebus septimis propter malos haec repetunturi malediciatur qui no seruant.Ita no solum ad agendu exercitatos veru etia legu peritos legislator ungulos effecitiseptimus enim diebus in die congregati uoluit ut cosidentes k riptura audiant nequis sequisse ignoratione possit excusare. Ita coventui sempoc sedentes inagno cuncti: utuntur siletio nis ad laude dictorii uerbum aliquod comuniter emiserint. Sacerdos aut aut de senioribus unus legem recitat ec exponii fit Q p totu id diem septitnum usq; ad uespertinu crepuscululdeinde abeunt dc sacraru legu peritiores dc pietate multo munitiores. Num ocios septimu peragere diem iudaei tibi uidenturian haec quae Desunt caeteris Oibus necessaria magis ducis hac enim re fit ne a iure cosultis quid facisundum sit queriret nec per ignorantia fallat Sed unusquisl facile de legibus atq; mo,

ribus iterrogatus respondeat dc uir uxori: pater liberis:dias seruis legis pcaepta tradat.

Facile de septimo quoq; anno quis non similiter dicere possumusinon .n.js ab opes, bus scut sep is diebus cessant sed agros ipsos cessare patiunturlut uires ad sutura susipiant. Multo.n. ecundiores reddunturis eum cessauerint in novalia rursus prosci duntur quod et corporib'hoium accidit semper erasin eudem ferre laborem dc ualitudini obest:& robur animi atq; corpo is deiicit.Sed s us iudao polliceatur foecundio rem in septimo ano agrum futurum si eum coluetit: nequae id facere patieturinam talps a labo ibus accipere se uoluntldc agros aliquado uescere: ut ec ipsi laetiores N agris,cundiores alio initio laborum sumpto efficians Magnae autem humanitatis eorum

illud praecipue signuin est.In septimo anno quoq; ipsi ab agriculturae laboribus absissinentis quiὸ sponte agri protulerint non colligunt neq; deponuntista quia nullo suo labore productium es communiter caecus uolenti Omittitur. uare autem septimum

112쪽

Octauus numerum sta lex honorauit nemo a me quaeretiquIa medicis atq; philosophis de uis nite quam ad ola maxieq; ad naturam humanam possidet audiuit. Haec Philo Similiatiero ipsi dc Iosephus in se do de antisitate iudaica hoc pacto coscripsi ab ipsis reb'. Si us caeterarum gentium leges nostris conferret: diligenter uideret licet sisnam maxime tam iustissmas leges q pietatem in deum ueram hostib2tradide in.Nam cum isnin gubernandarum ciuitatum modi in hos paucos generaliter reducuntur: ac alii priSpatu unius alii paucorum potentia: alti: totius popai iudicio gubernenter nostre legis conditor haec ota despexitiae soli deo dicam.n .et si durum uideatur gubernationem iudaeorum attribuli ad illum .n.tan et oium bonorum causam respiciendum solummodo cessuit:quem nec factum ullum nec cogitatum sugere potest q cum imortalis aeternusi sitioia potest nec alia nobis rone qua creatu is suis cognoscitur. Haec.n. de deo

optati oportere sapientissimi et graecorum pricipiis ab illo sumptis testantur. Nam εο Pythagoras dc Anaxagoras ta Plato multiq; alii haec ipsa lenssse uidentur. Sed paucis

hac ueritate tradita in multos efferre ausi non sunt.Nostrae autem legissator quoniam

opera legibus consona esseta non solum sui tempotis sudaeos sed omnes usq; ad hune

diem in ueram creatotis pietate reduxit atq; reducit:cuius rei causa est. quoniam dc loges ipsas utilissimas olum tulit. Non .n .uirtutis partem pietatem esse docuit: sed omnes uirtutes pietatis esse partes declaraustidc ipsas uirtutes iustitiam dicolmodestiam sortitudinem lesulum iter se cocordiam aluus olbus impressit.Oinnes.n.oPiiones nostrasola uerba dc cogitationes ad eu reserendas esse uoluitlnec aliud horum icastigatu reli . quit. Duplex. n. disciplina motu est. Nam cum dc doctrina qd faciundum sit discimus: ec exercitatione faciliores ad agendum scimus alii quidem legum latores altera solummodo rone usi sui. m Lacedaemonii atq; Cretenses non uerbis sed re atq; consuetu dine istituebant. Athenientes autem dc taeteri pene graeci omnes quae facieda essent uel non legibus iubeban t. Re aut aloe opera ad consuetudinem bene uiuedi reducere ho mines neglexerui.At uero Moyses diligenter haec utram coniuxit nec rectam uiuendi consuetudinem doctrina priuauit nec doemina procul ab exercitatoe sacere passus est:

sed a pfimis statim alimentis insplans domesticum uiuediusiam ita complexus est: ut nihil adeo paruum sit: quod uoluntati utentis praetermiserit: sed quae comededa sui: eca abus abstinendumne de Oibus quae simul uiuunt: de diligentia plerea in agendo: ac de reae a laboribus legem quas resulam possisit: sub qua tanq sub patre ac dno uiuem tes nisil ex ignoratione peccamus No.n. semel aut biffsed singulis hebdomadibus abes labore uescentes ad audiendam legem conuenire iussit: ut pc 3tis eius maxie Oium cognitis nemo se posset per iprudentiam purgar: quod caeteri omnes legum eoditores ita reliquerunt: ut plurimi uere holes tunc tandem acquam prohibitum esse discat: cuiam praeuaricati sint: dc a pcipuos maximosi gerunt magistratus ignorantiam legum prae se serui:cu legifconsultos se cum semper habeant assistentes. uocul uero iuta/um de Moysi legib'iterrogauetis facilius tibi omnes percurret quam nomen suu proserre posset. Ita hi ut ab leute nobis aetate leges in ptimant dc raro adem alias transgredituridc si us transgressus fuerit: nullo paeto poenam deprecati potest.Qua ex re mi rabilis generi nostro concordia inest. m dc qa eadem omnes de deo sen-': ec qain uiuendi morib9nulla disserentia est: summa omnes concordia coniugimur: No a dies.n .apud nos diuersas de deo sententias quod apud alios non uulgares tantum v etiam philosophi factitantiquoru alii nihil omnino deum esse cauillantur alii deum es se concedentes gubernationem reru ipsi cocedere nolui. Apud nos autem a mulieri et ec seruis audies omnia nostra smidia ad deum resari oportere unde factu est ut no.

113쪽

Liber

nulli tane magos atq; Heries no accusent quia nouast reru Inuctores no sumus quod apud alios ita laudatur ut qui patria cosuetudine cotempta innovare quicq potuerunt sapientes suisse uideant . os aute ecotra id praecipuum prude atq; uirtutis munus existimamus ut nihil omnino cotra lege aut facias aut cogites quae res maximo argu/mento est leges Moysi optime atq; diuinitus latas esse nam quae aliter se habet experietia redargulae ceciderut nostrae aute legis quidnam aliquis mutare queat uel qd meli' aut inueniet aut ab aliis accipiet num uniuersum disciplinae ciuilis modu reprehedet Sed quis iustior aut in elior modus excogitabitur qua hic sit qui deu principe .pposue illic sacerdotibus comuniter maximaru reru gubernatione attribue illac sumo pontifici sacerdotis tum olum regime comistat quos no censu aut genere sed uirtutis praestantia ad dei cultu assiumpstldc legis aliaru* rem cura illis comissilut ipsi ec dubia decidant N peccantes puniant. uis igitur principatus hoc melior aut qs maior deo potest honor afferri Tota quippe multitudo piissime deu colitidc sacerdotibus maximarum rerum cura comittitur. Ita fit ut tota disciplina ciuilis quaeda solenitas esse uideat. Nam quae paucis diebus uix alti: faciunt mystina re dies festos appellates ham nos to/to aio firmaqi sententia multis saeculis oc conseruauimus de conseruamus. Vide aute querae simplices integra nostrae opiniora sunt: Primu mi omnium de deo opinamur

quod ipse persectis limus atq; beatissmus stlsibi atq; caeteris sufficiens olum ipse reruprincipium ipse medium ipse finis operibus notissimus atq; manifestissimus substantia penitus inuisibilis cui simile nec uidere nec excogitare quicu possumus:Q uare nec materia ulla ad imagine eius suscipi nec ars imitati eu flagedo potest. Opera eius his cernimus caelu terra sole lunam luce fluvios mare alaba plantas quae ipse secit non manibus neq; labore nec alicuius auxilio sed cu uoluerit oia bene serilomnia illico bona facta sunt.Hic sequendus cibus hominibus est atqi colendus colitur aut e sanctissime operatione uirtutis.Unum est temptu unius dei amicu enim omnib' quod simile est comune aeptum Oibus est quia comunis deus est hunc sacerdotes praecipue colat quibus unus praeest huiciqui no obteperat tanu impius pimitur. Sa ficia offerrim' no ad repletione ebrienaici nostram quae deo ac oibus probis odio sunt sed ad emendatione purgationes nostram in quibus pro communi ptius salute oram' deinde Pnostra. Gratissimus enim deo est qui comune salute sitae anteponit.Petimus aut a deo peccantes no ut bona nobis cocedat q sponte iam praebuit sed ut capaces eoru bonorum ita nos faciat ut cu coeperimus no efferamur Sacrificates a luetia ab uxore alii' permultis abstinere lex iubet. Haec de deo sentire mosaica lege didicimus. Longii essiet

omnia percurrere quae de nuptiis connexionei sexuum cu uxore ad procreandia constituit luet seuerissime praeter natura agetes ulciscitur quae de latrocinis ait furto quae de rapina dc ut quae delibetis educandisiquae de paretationibus mortuom ut n5 m gno sumptu neq; magnificetia sepulchroru caritatet fiant purgati aute a cadauere uenientes iubet quas imundos ut hinc dirimus ' magna iniundicies in caede hominis sit. Parentes secundo loco post deum honorati iussitiae ingratu aduersus parentes homine lapidibus obruendu esse ceset seniores a iunioribus honorari praecaepitinihil in ter amicos occultu esse uult dc si distidium accide it amici arcana efferti no sinit: Iudicimuneribus corrupto morte intulit qui no auxiliatur supplicanii cu possit reus secudulegem estino tollas quod no deposuisti no tangas alienuino mutues semore. Innumerabilia huiusmodi sunt quibus societas nostra ec disciplina ciuilis inter nos coiinetur. Sed no est praetermitteda quomodo erga alienigenas affectos nos esse uoluiti sic ens diuinitus hae rem etiam curauit ut nec nostra corrupi possent nec inuidere his posse

114쪽

Octauus

mus qui lege nostra recipere uelitnt. ut eunt enim notas legibus uiuere desiderant omnes humaniter suscipiendos iussit eu no genere sed uiuedi Gitaplina coniunctione hominu distinguere uideaturisqui aute no intesre sed simulatione accedut hos repet Iedos impat ne couersaliae sua corrumpamur. Ictera uero quoix ullis necessi ius est petentibus danda esse costituiti ne aqua alimentu caeteraq; huiuslut uiam tonoranti ostendere insepultu homine no negligere. uam humaniter aute gerenda sella esse censuerit He patet qm nee igne nec ferro agros hosti populari dimittit inre eos spo liare qui ceciderut in priaeliolnec captis iniuria inferre maxime mulieribust tantal facilitate ac masuetudine fuit ut uel brutoru aialsum cura hubueritinam usum cogruem rem eorum nobis cocedens crudelius ea tractare prohibuitlnec interficere sinit si quae quali supplicantia ad nos refugiutlparcendu etia in homili regione nec interficiedum animalia illa uoluit quoru labore homines iuuant. Sic undii cu docendo tum puniedo a uitiis ad uirtute reduxit. Mors enim iminet si adulteratus es si puellam rapuistit si marem tentam si tentatus c5cessisti de aliisq; oibus puninoes rebus couenientes absideprecatione coscissit. Seruatoribus aute legu praemia proposuit no argentii neq; aurum nec oleastii aut hederae serta dc inane quodda praeconiu sed oc ipse praedixit & deus miraculis cos mauit.Siquis etia mortuus esset pro lege uiuet tame oc meliora ma. Iorai praemia cosequetur. Unde factu est no enim uereor dicere quod res ipsa praedicat ut multi magno animo sumos crucia tuli dc morte ipsam subire maluerint E quicumcere aut dicere praeter lepem. Et certe si ges nostra ignota caeteris hominibus esset nec legis nostrae sanctitas ullo modo cognosceret idc alius cita dilige ter scripta graecis nunc legeretinarraretin tale se aliqua in orbis parte uisendi uidisse disciplina qua multis saeculis cu suma in deu pietate seruatam diceret oes admirarent. Nullus enim ueresinctiores leges excogitauitlnec tot saeculis leges suas animis hominum firmiter impia mere potuit.Praetermitto Platone qui ueram opinionem de deo in multitudine efferreno esse tutum confitetur 5c leges uerbis inanibus co scripssili inde nulla utilitas nisi sorsin eloquenfiae cotauta est. Lycurgum aute homines admirant idc sparte in caelia esserunt.quia longo tepore leges illius inuiolatas Spartani coseruarunt quae res certe non paruae uirtutis est sed illi breui tempore id secisse inueniunt si quis eos cum Iudais co Peratiqui no minus ferre qua duo anno& milia In legibus permanet. Preterea Lacaede monii liberi quide leges seruabantlup linum aute fortuna mutata suilliotius uiuendi disciplinae olumq; suam pene legum obliti nos aute sepius aduersa sortuna multo magis qua caeteri holes uexatnec et in summis periculis lege nostram tradidimus.

Eleazarus apud Aristeum de allegorico sensu scripturae. Cap.III. Aec losephus de molaica iudaeorum dis,plina. Multa uero dicere possem deli occulta legu uirnate 5c allegorica speculatione sed tangam pauca quae ab Eleazaro atq; Aristobulo summis apud Iudaeos uiris nobilis smiis q Ptolema itempore perfluxerunt quorum alter Eleazarus potificatus etiam dignitate insignis siit ut paulo ante scriptum est cum de traductione scripturae in linguam graecam dicere mus qui regiis legatis uirtutem scripturae occultam esse ostendens his uerbis usus est ut Anneus alter ex legatis conseHpsit. Dignum aute est inquit nonulla eorum quae ab eo audiuimus breuiter ponere praecipue quoniam temere quaeda de puris atl impuris animalibus in lege scripta multi arbitrantur. Interrog itus enim a nobis quamobres a deo uniuersa creata sunt impura nonnulla scriptura uocitat a quibus abstinendum esse iubet ita diseruit. Vides quantam uim habet conuertatio ait cosuetudol maloS. n.

homines s cum improbi laudabiles s eum probis eouersantur facile facit. Primu ij.

115쪽

Libertur legu diuinarum lator Ita eucta deo patere ostendit ut nihil ad nshil exeo tars possi quod eu lateat deinde caeteros omnes homines falso multitudine deoru introducet docuiticum ipsi multo praestantiores sint a dii fui quos uenerante quom simulachra lapidea uel lignea tanu imagines eoru qui ad uita sibi no nihil cotulerut adorant sensum ipsi habentes ea quae intensata penitus sunt Cur auteoino quasi dii a getibus coluntur illi qui ad ustim humanae uitae aliquid inueneruccum no sectant nel produxe stat ipsi quicqlsed meliore eorum quae sunt usiam excogita inllaut cur hodie quoq; multi non adorantur cu antiquio ita ad inuensenda excogitandu* multa sagatiores acutioresssunt Nam de aegyptiis quide nescio qd dicere oporteati tuas enim dc serpetes ta uiuos re mortuos uenerant . Haec igitur inspiciens diuinus ille uir moenibus ferreis oc inuiolabili ualle a caetetis gentib2 separare nos uoluit quo pacto facili' corpore atq; animo imaculatos longeq; ab huiuscemodi salsis opinionibus remotos fore uidebat ut so Ium veru deu praeter caeteras gentes adorates illi solumodo inhaereamus. Vnde factu est ut a nonullis aegyptios sacerdotibus qui disciplina nostra altius cosiderariit dei homines ges nostra lit appellata quod nemini nisi deu veru colat accidere potest.Nec id iniuria reliquis enim cibo potui uestituit inhiantibus nostii omnibus istis cotemplisper totam uita de olpotem des cogitant.Ne igitur conuersatione at suetudine aliorum corrupti ad impietate eoru deferamuricibi oc potus tactus θc auditus atl uisiois purificatione legali nos a caetris seperauit.Cuncta enim ab una potentia omnipotetis

des gubernata naturali ratione similia sunt quis singula a quibus abstinemus re quib'

utimur profunda habeant ratione quom unu aut altem exempli gratia ponam ne putes temere de rebus tam paruis a Moyse fuisse consci ptu ista ola uid eas ad proliis tatem hominu dc iustitiae persectionem sancte pertinere. Volucres enim in quibus utimur domesticae mudaei sunt itifico aut leguminibus con urtitae ut columbae turtures perdices anseres caeterael huiuimodi quae uero prohibitae sunt eas rapaces carnibunaliam auiu nutilii coperies a quibus agnis haedisq; raptis hominibus quot tam uiuisci mortuis insertur iniuria quae ola merito imunda nominauit ut uel hinc rapina dc caede nos deterreretidc ad iustitia hortaret moneretq; iustissime atq; paesilae uiuere sicut omnes uolucres inundae quae nulli ausu nec omnino aliis iniuriatur.Ita his quali symbolis ad iusticia intelligentes couersit. Nam si animalia huius nodi tangenda no sunt Ppter imundicia Balquales erunt holes qui prauitate morti illis se similes reddunt.Omnia igitur haec tropologice sancteq; itellecta plurimu conferati sideratio eni ungulae fissane an contra sit distinguedos esse sngulos aestus pbe significatiquos qui no distinsuit oes quasi pecora paretes smul dc filiae sorores dc fratresiquod nec in pecudibus

inuenitur mares inter se comiscenturia quibus Oibus nos longe absumus. Vnde marifice una 5 hune distinguedi modu docuitldc uitae costitutionis nostrae habenda esse memoria monuit.Cum eni dixisset quacuns ungula scinduntladiecit dc ruminat.

hil enim aliud p ruminatione signat q uitae costitutioihi nostrae ut dixi memoria habetem uiuere.Hoc uita alimento coseruatur. Ita dc alibi iubet dicens.Memoria record

λει domini dei: tui qui fecit in te magna dc mirabilia. Ingenita enim psecto sut s quis diligeter considerat formatio cor potis alimeti dispensatio dc ad sngula inebra mirabilis transitus ac multo magis senseu uis metis agitatio& suma velocitas unde singulae quoq; artes inuentae sunt. uare monet memoria tenedu oia quae diximus diuina uirtutae dc fieti dc gubernari loca deinde ac tepora omnibus accomodauit ut semp 5c ubioe dei memoria habeamus oc inespientes quicql agere dc desinentes N cu inter agendulamus costituti iam cibi dc potus tam mundiciae e immundiciae u p tuis quibus sa

116쪽

Octauus etia postea utimur ad deu nos couerest.Praeterea p uestitu Ha emge fecistio plurannipsis quoq; ianuis praecaepta des scribe iussit ut continua eius haberemus memorial ocin manibus spsis circumferre ipsa uoluit ut ostederet oia nobis iuste faciunda creatoreumesius Sc nostrae creationis memoria firma retinentibus. Iubet eni siue quis dormitu eat siue a lectulo recipiat sue ambulet sue sedeatide opera sibi esse medit ada: dc in singulis des potetia qua stimus ec possumus no uerbis tantumodo uerti etia cogitatione atq; aio admiranda laudanda amanda. Sed de cibo ac potu dicta sufficiant. De sen sibus aute ita iussit ut nihil audiendu nihili ingendu uelit quod imundii sit: dc hoe simili qua da ratione Rapaces. n. prava bestiobe sunt aquaru tactu nos phibuit sicuti catae ac mures pessifera quaeda animalia dc oino inutilia hoibuslita lex nostra nec uerbo nec opere Iniuriose quea dicere aut facer mittitiae tam expresse u per signa de symbola omnibu si modis no fabulose sed ueris rerum indiciis ad iustitia dc oi potetem nos

deum couerfit omnis enim mentio mundos atlimundovianimaliu ad haec refertur.

Videbatur igitur mihi Eleazarus recte ad ola respondissetna etia uitulos arietes ec tu uencos no sisuestres sed domestilaos offeredos dicebat ut qui sacrificabant hac re intelligerent mites se atq; humanos esse oportere praesertim cia oblatu amstus animi signascet.Haec Eleazarus ad legatos qui ad eu de interpretatioe legu a Ptolemaeo missi me runt quibus aperte significauit planda quada ratione ac allego ira in lege diuina con tineri qua inuestigare deberet qui scriptura intelligere optaret. Aristobolus aut ille cuius secundus Machabaeoru liber meminit ques Aristotelica petitu suisse philosophia costarisimiliter manus 6c caetera mebra quando de deo dicune intelli eda esse in libroque ad Ptolemanim scripsit his uerbis declarat. Veniamus nunc ad ea qbus et tu o rex

fgniseati tibi uoluisti quid uelit dicere scriptura nostra cu manus ec brachia facies ecpedes iter re quiete deo attribuat. uae ola couenienter intellecta rectam de deo senteriam no fabulosam aut falsam cofirmat. Magnae nai res quae sensibus no cadunt multis psecto modis a sensibilibus a scriptore legu exponutur. Et ideo qui recte intelligiat sapientia illius ec diuisi sp tus grana quae .ppheta eum inicit uehemeter admiramur

xx quibus praedicti philosephi Herut ec poetae ecam nonnulli qui propter illa quae ab

Eo ac peru t maxime admirant . ui uero a sensu eius profundiore remoti litterae in

tummodo inhaeret nihil magni cum scripssse arbitrant. Explanabo Itur singula breuiter atq; clare quantu in me litum est i si longe a ueritate abfuero no jcriptoti qui re iste ac profunde omnia edidit sed mihi paru diuinas illas leges intelligeti temeritatem

attribuas.Manus igitur etiam nobis multis modis dici apertissimum est nam cum magnum exercitum de legiones tuas aduersus hostes mittis magnam manum te habere

dicere uulgo solemus S omnes qui audiunt uires tuas per manu significari non dubitant quod etiam Moyses designauit dicens.In manu potenti eduxit te ab aegypto deus ec alibi a persena dei. Mittam manum meam de percutiam aegyptiostdc rursus ad aegyp rum regem .Ecce manus domini inquis erit in pecoribus tuis oc in omnibus agris mors magna quibus potentia de iure significatur. Vis enim hominu ec actis omnis in manu eoru sita esse transsa lue dicitur. l ccirco legis scriptor uocabulia manus ad potentiam dei: trastulit. uies aute diuina no intutia utputo dici potest stabilis creaturas dura atq; immobilitas qua esse percipimus'uia deus cui omnia subiiciutur ita costituit nuq eni caelum in terram conuersum est net terra in cadum mutata nec sol luna nec3 luna sol facta est Et in animalibus similiter no est est enim in naturam hominis fera conuersa nec homo in baeluam unu pertransuit. Haec igitur quies atq; stabilitas diui , m dici potest.Descendisse in molem et tempore quo lex ferebatur scriptura deum per tolli

117쪽

hibet ut omnes operationem dei conlpicerent:quam descensum appellamus. Sc sese enim exarsisse montem igne qn deus descedit turbaru* uoces exauditas fuisset tota multitudo no pauciores ci aeries centena milia essent pani dies in ot loco motis aradens ignis aspiciebat . ita descensus ille nullum localem motum significallub i. n. deus est sed uilious ignisq; mirabiles sunt quia uniuersa eo sum ut quinq; dimi spatio sic ardotis ut nihil ibi cosuptu ne illsed ipsa quo herbaae uiriditas ita sta pinsitati turbamlsonitu itollerabili nullis edito instrumetis descensus des Oibus signiti t. Descedit enim quoniam uoluit diuinis iudaeorum genus legibus communire. Hax Aristobolus.

CDe meis et putas tpibripud iudaeos sublimi uiuebant philosophia. Cap.IIII.

Erum quonia diuinaru legum pcepta pcurtimustic forma allegoriri sensis r tetigimus illud praetermittendu non est uniuersam iudaeos gete in duas maxime paries fuisse diuisam luna quae praecarpta legis certo quoda litterae sensu sequebat Ialtera quae maiore philosophia firmata altius atl subtilius cita speculabas qui re philosophi iudaeorum esse putabantur horum disciplinam ora qui nouerunt uehementer admirati sunt. Iosephus uero atq; Philo iudaei ppetuae memoriae uita eoae comendarunt itaq; ne tam sublimes uiri neglecti esse uideant a libro Philonis quem p iudaeis coposuit nonulla sumeda mihi esse arbitror.Praeter caeteros inquit quos pene in merabiles Metio mosa a ad bene uiuedum inestauit.maei summi cium atq; maximi

sinit ab hostotele idest graeca lingua sanctitate sicut mihi uidet rappellati l quos scista

non De sed uirtute atin humanitate discernitur. Itaq; nemo puer nemo adolescens propter istabilitate aetatis sed uiri oes aut senes sunt qui nullo corpo is morbo nulla animipnvba ne ferunt ' sed uera soli holam libertate Duunt cuius res uita sua testimoniu raebet. Nemopprium aliquid possidet non domus non pecus non uas aliquod: sed esus in medio positis coiter utuns habitant simul de conuiuunt quasi sodales cui ola pc5i utilitate faciantialia alioru negocia sunt quae impigre subeuntes certant non is

non calorem non aliquam mutationem aeris formidantes sed ante ortum solis ad solitos labores uersi crepusculo ue fino cum gaudio redeuntinon aliter a qui certamine gymnico exarcetur.Meliora eniim dc iocundiora tam animo a corpori ea certamina putantiquae non senescunt cum corpore. Sunt autem eorum alii agricolaelabi pastores:

alii apium cultores alii harum artium magisti lita ut persecte inter se uiuant aliis n5 in digentesinitast facere recusantiquod cum utile societati si turpe non est. Cui a labosi bus sula mercedem caeperint apud eum deponunt qui quaestor creatus est Is cia diligeter procurat quibus egent egent autem paucissimis cum omnem luxum tanq animae atq; corporis morbum aspernentur.Communis est ipsis non mensa solum ueruetiam

uellis tenuis quidem omnis sed grauior in hyeme quae in uno deposita loco est I unde unusquisl indifferenter assumit. Aegrotatio quoq; corporis si acciderit studio atq; cumra omnium & re communi curatur.Semores si absq; liberis naturae concedunt scelicissimi omnium putantur honorari a caneris no minus Q si eos genuissent: ec quoniam acuus sine matrimonio huiusmodi Desetatem Desie dissolui posse perspexerunt uxore da cere omnino recusant castimoniae summopere studentes.Nimiu enim mulier se ipsam amat dc zelotypia maxime mordetur ac uiri mores artificio quodam atq; lenocinio facile potest in prius peruertere.Si uero etiam liberos uiro pepertatiquae pti' astute sariebat ea iam audacter atq; aperte agsrediturlomnim ui regere malitum conatur. uare uxor huic societati inimicissima iudicata est non ieruat.n.mores nec probuS erga Om nes est qui aut uoluptate uictus aut liberorum amore superatus in seruitute uxoris dodin tus est. Hac uita eos fit ut no pHuati solum ueruetiam reges atq; principes eorum

118쪽

philosophiam plutimu admIrentur.Haec quide a pologineo Philo scissit ut dixis

In eo uero libro que ins psit oes studiosos liberos esse ita de BD is narrat. Palestina maxima gens Iuaeorum habitant inter quos qui dicunε Esses coperiuntur plures numero ut ego opinoriq quattuor milia Esiaes dicti quasi sancti graece quoniam dei cultores praxipue sunt no animalia sacrificantes sed mentes suas uirtute munitas offeredas deo putantes. In ciuitatibus no habitant existimates ut cotagione aeris corporibust sic uersatione uulgi aio nocere. Horu abi agros coluntlabii pacificas artes aci utilitate stam dc proximos exercent nec argentu nec auru reponunt nec Ingentes agros laudat sed tantu colui quantu necessitati possit susscere. . n. ex Oibus pene hoibus soli pecunia dc fundos negligetes uirtute ditissmi putantur Acilitate uiuedi dc paucoru indigenta recte magnas este diuitias iudicantes. Nemo eos tela enses galeas scuta caeterat belli factitant instrumeta sed nee eas artes exercent quibus facile omnes Improbitate labaturinulla mercatura nullus cauponatus nulla eius cognoscit nauigatio oes rapinae o casiones depellunt.Nemo seruus est apud eostsed tu uiuuersi libeti sint alteri alteris seruiunt.Omnes q seruis ututur no solii quia aequalitate cotem nut tanq iniustos oderut ueruetia quasi naturae leges transgressos Oino despiciut.Omnes enim alui quas mater de natura genuit quare Quis no uocemur sumus tamen re ipsa fratres auariciae crimine ab alienati rationale philosophiae parte no necessatia ad uiuenduinaturale maiore et humana natura c5 sequi posset putantes altera sophistis altera leuioribus reliquerut hominibus illa philosophiae parte solumodo approbantesiqua de deo ec de creatoe omnium scrutamurimorali maxime inuigilantiaὸ qua absolute consequeda paternis legib' adiuuantur quas recte intestigere nemo sine diuino auxilio potest. Has sempquide sed maxime septimis diebus docentur. Dedicata enim septima dies deputaturiin qua came iis cibus neglestis ad sacra loca cocurretes quae sinagogae appellant ordie sub seniori bus cosidere solent legutur scripturae diligeter re exponutur a peritissimis I symbolis enim prisco more scriptura uti maxime arbitranό. Discunt igit pie sancte iuste uiues triplici regula utentes amore des ardetissimo uirtutis cultu cliligentissimo charitate .primi seruentissima. uod igitur si me deu diligant multa nobis argumeto sunt: in trappetua: Iurisurandi nulla mentio mendacii odiu Idc praecipue cybonoru citum nullius mali causam Hedeu opinatur φ uirtuti studeat patet quia pecunia negligunt gloriam

spe ut uoluptate oderuticostantes seueri magniq; animi sunt caeterat huiusnodi i numerabilia.Charitatis aute argumeta sunt beniuolentia societas aequalitas. Nullus enidomu habitat quae cium comunis no stlunu aerariu unus sumptus olbus est.Praeterea uestis comuniter Oibus proposta comunis cibus 5c potus comunis mensa loIs uita comunis est: uae ola multo magis illi: opere faciut q alii uerbis sigilificant. Nec mirum quaecunq; enim quottidie laborates cosnuntur no ipsi seruant ted in mediu afferretes comuni uictitati attribuuntino negligunt apud eos aegrotantestsed a comunibus cura

tur. Seniores no minus u parentes liberi uenerans huiusmodi holes sine gravi docta,ria molaica philosophia effecit:quae uirtufis opus hoibus pposuit a qua libertas dc o Stur dc confirmatur.Nam cu multi atq; uarii diuersis teporibus abiit crudelitate carnificia more uniuersam Iudaeam uexarintlalii amata smulatione adeo ad Improbitate cuctos peruerterintlae suae ineratis inhumanitatist calamitates hominu ppetua monumenta reliquetini: nullus una ita efferatriuit nullus ita ueterator ac malus ut Essaeoru aut potius sanctos uita cfiminati uolueritised omnes probitate illorii superati quasi a natura liberos putantes summa ueneratione atq; laudibus prosecuti sunt.Haec Philo.

De Deo dc quod mundus creatus est. Cap.V.

119쪽

Liber Erum quonia philosophoR: Staplina Iam patust dg tollas etiam muli studί

r mores diuinis legibus minuti expost sunt.Restare uidetur ut iuniosu ilicologiam pietati maioria idonea atq; consentanea ostendamus. Sic enim miscemus quales In theologia ta in caeteras dilapsinis hebraei suevit.philone igitur rursus primo libro super legem audiamus.Nonnulli ait mundu magis q auctore niudi admirati no ortu sed memu esse mundia putauinitimate nullia pene opus deo attribuentesicu ecotra oporteret dei quide uirtutes quasi creatoris atque patris admiratilinundo aute non maiore q creaturae coueniat laude attribuere: At uero Moyles qui dc ad stimum philo, sophiae peruenitidc des responsis secreta naturae didicit optime cosnouit necesse esse ut rerum aliud quide agat ta si integerrimus intellectiis atq; purissiimus omni scientia p. stantior omni bono melior omni pulchritudine sormosor aliud uero inanime p se at immobile sed ab intellectu comotu atq; sormatu festissi inu opus hune mundu essecerit. ucin qui suisse ortum negant perutile ait ad pietate necessariae prouideliae uirtutem radicitus sustulerin.Patre. n.atq; auctore operi suo prouidere rauoe probaturi . ter. n. omnis atq; actor ea que genuit aut secit diligeter studet co seruare, quae opprime, re possunt expellens quae utilia sunt suis acquirens ad id uero quod non serimus nulla coniuctio nobis est .Perniciosa igitur res Oino est ut sine p incipatu insitate se mundusne auctore ac iudice a quo uniuersa gubernens colistere posse putare. Mirabilis ideille Moyses quod sine principio est aliensi a re uisibili omnino existimas. u .n. sensibile est mutationi subiectu nunq ide est inuisibili quide atq; intelligibili ppetuitate attribusti sensibili aut aliud uocabuluaccomodauit. Nam quonia uisibilis ait sensibilis hie

mundus es inecessatio ipsum ortu habuisse allirmat. Unde no ab re cretatione etia esus magna cu theologica uenustate conscripsit.Haec de origine uisiversi: uod uero prouidentia mundus gubernet i libro que de Puidelia scripsit cotrariis primu expositis deinde eosutatis magnifice pbatat quos plura qtii losiora sui copedios 'pona.Prouidentiaeelaqt arbitraris cu tantam reppturbatione esse uideas. uid .n. humanos ordine cerio geritur. An solus ignoras paruos atq; rapacissimos holes bonis omnibus florere diuitiis gloHa cultu multitudinis magistratibus bona ualitudine quibuscum dixeris uoluptatibus affluere. Uirtutis aut amicos ta malis oppresios pauptate isemia liuilit te duritie uiuendi affligis His alii l copluribus ita dictas respondet postea hoc pacto. No tyrannice neq; ut aliqua uel crudelitate sed ut rex resu iuste univcrsum mundu de, us guberna tirex autem uerus dc iam pater esilui enim te habet pater ad liberos ita me

bonus ad ciuitate & deus ad mundu quippe qui naturae stabili lese principatu N priuidentiam in solubili colunctione una copulavit .Quare quemamodu no .egliguneoino uitiosi a parentibus liberi inimicoru opus esse putatibus submersos inuadere sed maiore iterdu ope fouetit cum nullum in eis praesidium esse uideatur. Similiter quoqdeus oIum curam gerit nec minus eo' qui perpera uiuoltum ut occasionem ess poenitentiae praebeatitum ut natura se propitiu esse ostendat. Ad haec longe absis a veritate si malorum alique foetice arbitraris et u Cresceo dicor acutor uise lynceusi maioribus corpo is inribus Q crotoniata ille Milo: Ganymede formosior sitioibusq; aliis corporista exterioribus bonis abundet. vi. n. mentem sua pluHmoru dominatui ac pessimo. rum stibiecit cupidinis doloris umoris stultitiae iustitiae Delix atq; beatus esse nullo inopoteritiet si uulgo beatus appelletur. Nam si animi oculos parumper uolueris eleuauati ut possibile homini est de uero bono cosideraret a quae nuc admirari uideris nam

uno ritu proseque is Semper. n.cum meliora lateant in locum eorum mala irrupentia

laudant cuin uero in media adsunt bona tunc quae contraria Iut hac luce dilucidi' tur

120쪽

Octauus pstudinem sua ostenduti Si ergo disseu illud bonum mmtecora peris nihil eos quae dixisti facile apud uitiosos iueniri iter bona collocabis.Pretiosissima nempe illos argeuati auri metalla sunt quae a pessima terrarum parte solenurili remmultu na*.pfecto iterest iter metallorum sterilitatem & Becuditatem terra: non metallo . Longe quipope abest argenti atq; auri natura a bonitate seugum sine abyuiuere neqmus quod maxime in annonae patet charitate.OmneS.n.thesauroSP modici temporis alimeto recte propter necessitatem iudicantes libenter omnes piicere solent quando autem necessa, ria nobis cumulate affluunt naturae bonis abudantes contenti esse non possumust sed

argento atq; auro thiantes di quasi oculis capti terreno pondere huc atq; illuc propter auaritiam sci muricontinum; pecuniae gra bello uexamur.Vestes et magnificas cupimus quae nihil aliud sunt quam textoriae artis laudes & sos ovium ut nonnulli poetae dixerat.Q ui uero gloriae adeo cupidus est ut uel a malis laudari cupiat huc iprobum esse necne est qppe unumquodq; suo simili gaudet bonam aute ualitudinem aurum qineret si didicerit non paruos animi morbos ab auditu oritilq uiribus corporis ceruicem eleuat atrocissimas ante oculos baquas ponit.Ita. n.itelliget turpissimum esse ser rum uitibus holem glotiati formositate corporis iactare mentis compos nemo pote fit quae breui adeo extinguitur tempore ut anteq florescat defloruisse uideat: p senicum et Inanimata artis opera picta ficta texta non parua uideat extare pulchritudine.

Quos olum nihil une apud deum iter bona enumeratum est quid dico apud deum cum neq; petiit holes a recte philosophantur bona caducas has res aut arbitrarentur aut appellent: et uero falsam & nomine solum philosophiam sequunt' hi animi se medicos prosessi seruituti corporis in Tent nec corporu qdem medicos imitant: a si res ac Priceps aegrotet oia transgressi iter colunta porticus tabulas argentum ad ilicium auslapides cubile ipsiim ilico petulmec uestem auro isertam admirati nec lapidibus orna

tum considerantes lectulum q citius possunt caetris omnibus contemptis mantagroti tangui pulsum examinant iterdum et uesti bysublatis qua duritae si uenter quo calore pectus ardeat quo motu cor exiliat inqrunt. Ex qbus Oibus abist compluribus quatitate & qualitate et inussis percaepta curam morbi tandem aggrediuntur. Oporteret igitur etiam philosophos cu medicina animi tenere profiteant oia despicere quae lalsa homines opinione maxime faciunt ac mentis ipsus cubile ingredi diligentius 6c cosi derare si propter iram in ualiter pulsus moues tactuq; ipso examinare si aspera mae ledicendo lingua effecta estis cupiditate tumidus uenterita ut breuiter dica qua intempefie interiora turbata sunt. Hoc mi pacto idonea potuerat adoptare remedia: nuc uero cum nequeant luce uera aspicere exterioru selso res nitore perculsi quasi caeci pererrant resina omnino mete negligetes ta satellites eius diuitias gloria sanitate aIlas huiusmodi psequentes.& queam v fiamma insania est aut caetos de coloribus aut fur dos de harmonia musta se & ut sos uiros de bono & malo iudices costituerelmente capέ nal sunt re inletioribus tenebris obcaxati discernere nequeunt. Metito igitur laudatur Socra res M alii qui paupertate amplexi nec quaestuosa ipsi artiseia didicerut nec amicla aut regibus magna sbi oblata munera ac d erui.Nihil .n.aliud a uirtutem bonu putabat. uod si mortali corpore circudum & morti ut holes subiecti ac cum multitudine intu stoar holum maxima uiuentes iniuria petierunt cur accusanda natura est eu crudelitas holum culpanda sit. ' No.n. facile pol euadere qui desit in regione pestifera.Et ueluti cu magna uis pluuiae descendat nisi sub tecto sis necesse est et si sapies sis imbre ferreiciiq; H dissimus fuat boreas Digore premi dc aestatis ardore cale, fieri. de prosecto modo si cum iniustis uitam agi necesse est multa inde πα mala