장음표시 사용
141쪽
I. - COMPENDIUM THE0L0si 120 infinitatem ex parte Dei, contra liqui c0mmittitur Manifestum est enim qu0d quanto major pers0na St 0ntra quam peccatur, tanto peccatum est gravius, Sicut qui lat alapam militi, gravius reputatur quam Si daret rustico, et adhuc muli gravius si principi, vel regi. Et Sic cum Deus Sit in sinite magnus, offensa c0ntra ipSum c0mmissa est qu0damm0d in sinita unde et aliquatit 0r poena infinita ei debetur. Non autem p0test esse cena infinita int0nsive, quia nihil creatum Sic infinitum S Se 0 te S unde re
linquitur, qu0 peccat m0rtali debetur Pna infinita duration0. Item, ei qui c0rrigi p0test, poena temp0rali insertur ad ejus correcti0nem, vel purgati0nem Si igitur aliqui peccat c0rrigin0n pote St, Sed Voluntas ejus bStinate firmata est in peccat0, sicut supra de damnatis dictum eSt, eju poena terminari n0n debet.
Quod proedictu conreniunt etiam aliis spiritualitiis
Quia ver040na in natura intellectuali cum Angelis convenit, in quibus etiam pote Si SSe peccatum Sicut et in hominibus, ut supra dictum e St, quaecumque dicta Sunt de Cena, vel gl0ria animarum, intelligenda etiam Sunt de gl0ria b0n0rum, et poena malorum anget 0rum 40 tamen Olum inter homines trangulos diissert, quod c0nfirmati0nem v 0luntatis in b0n0. et Obstinati0nem in mal0, animae quidem humanae habent cum a corp0re Separantur, sicut supra dictum Stra Angeli Ver quando primo cum v0luntato deliberata sibi sinem praestituerunt vel Deum, vel aliquid creatum, et ex tunc beati, Vel mi Seri facti Sunt. In animabus enim humanis mutabilitas esse pote St 0n 0lum e libertate v0lunlatis, sed etiam ex mutabilitate c0rpori in Angeli ver ex sola lib0rlate arbitrii. Et ideo Angeli ex prima electi0n immutabilitato mc0n Sequuntur, animae Ver non ni Si eum fuerint a c0rp0ribus exuta). Ad ostendendum igitur remunerali 0nem bonorum, in Symbolo fidei dicitur si tam ternam. Quae quidem non est intelli genda aeterna S0lum pr0pter durali 0nem, Sed magi propter aeter nitatis frui li0nsem. Sed quia circa hoc etiam alla multa credunda occurrunt, quae dicta Sunt de paeni damnatorum, et de sinali statu mundi, ut omnia hic comprehenderentur, in Symbol Patrum p0 itum est Vitam futuri saeculi. Futurum enim Saeculum mnia
142쪽
Quia vero, sicut in principi dictum est, christiana fides circa duo praecipue versatur, scilicet circa divinitatem Trinitatis, et circa humanitatem Christi, praemissis his quae ad divinitatem pertinent, et essectus ejus, c0nsiderandum reStat de hi quae pertinent ad humanitatem Christi. Et quia, ut dicit Apost. I. ad Timo t. Christus Iesus venit in hunc mundum peccatores salvos facere, praemittendum videtur qu0 modo humanum genus in peccatum incidit, ut Sic evidentius agnoscatur, qu0m0d per Christilium anitatem humine a peccati liberantur.
De γ'geestis datis primo homini, et Uri perfectione
in primo Statu. Sicut supra dictum est, h0m in sui conditione taliter institutus
sui a Deo, ut corpus omnino esset animae Subjectum. RurSum quo inter parte animae, inferiores ire rationi absque repugnantia subjicerentur, et ipsa ratio h0 minis esset Deo subjecta. Ex 0c autem qu0d corpuS erat animae Subjectum, contingebat quod nulla passi in c0rp0re p0SSet accidere, quae d0mini animae Super c0r- pu repugnaret unde nec m0ri, nec infirmitas in homine l0cum habebat. Ex Subjectione ver inseri 0rum virium ad rati0nem erat in h0mine omnim0da menti tranquilitas, quia rati humana nullis in0rdinatis passi0nibus turbabatur. Ex hoc vero quod V0liuitas hominis erat Deo subjecta, h0m reserebat omnia in Deum sicut in ultimum finem, in qu ejus justitia, et inn0centia consiStebat. Η0rum autem trium ultimum erat causa ali 0rum. 0 enim lio erat e natura corp0ris, Si ejus c0mp0nentia c0nSiderentur, lu0d in eo disso itio, Sive quaecumque pa8Si Vilae repugnanS locum non haberet, cum ess e contrarii elementi c0mp0Situm. Similiter etiam non erat e natura animae, qu0d ire etiam Sen Sibiles absque repugnanti rati0ni subjicerentur, cum Vire SenSibile naturaliter moveantur in ea quae Sunt delectabilia Secundum Sen Sum, quae myil toties rectae rati0ni repugnant. Erat igitur hoc
143쪽
I. - OMPENDIUM THEOLOGIAE 131 ex virtute superiori, Scilicet Dei, qui sicut animam rati0nabilem c0rp0ri conjunxit, Omnem proportionem corpori et corporearum virtutum, cujusmodi Sunt vires sensibiles transcendentem, ita dedit animile ali 0nali virtutem, ut supra conditionem c0rp0ri SipSum continere p0SSet, et vires Sensibiles Secundum qu0d rationali animae c0m petebat. Ut igitur rati in seriora sub se firmiter c0ntineret, oportebat quod ipsa firmiter Subie contineretur, a quo virtutem praedictam habebat Supra c0nditionem naturae. Fuit erg040m Sic institutus, ut ni Si ratio ejus Subduceretur a Deo, neque corpus ju Subduci 0 terat a nutu animae, neque vires sensibiles a rectitudine rationis : unde quaedam imm0rtalis vita et impassibilis erat, quia Scilicet nec mori, nec pati poterat, Sinon peccaret. Peccare vero p0terat V 0luntate tu nondum confirmata per adeptionem ultimi mis, et Sub h0 eventu poterat mori
et pati. Et in h0 dissert impassibilita et immortalitas, quam
primus h0m habuit, ab ea quam in resurrectione Sancti habebunt, qui numquam p0 terunt nec pali, nec m0ri voliintate e0rum omnino confirmata in Deum, sicut Supra dictum est. Disserebat etiam qu0 ad aliud, quia p0St resurrectionem homine nec cibis nec venerei utentur : primus autem homo Sic c0nditus suit, ut necesse haberet vitam cibis Sustentare, et ei incumberet generationi peram dare, ut genus humanum multiplicaretur ex uno. Unde duo praecepta accepit in ut 0raditione. Ad primum pertinet, qu0d ei dictum est De omini lign0 qu0d est in Paradiso comede. Ad Secundum qu0d ei dictum est Ciescite et multiplieamini, et replete terram.
Quod ille perfectus status nomina butur origiliuiis justitia,
Hic autem hominis tam rili natus status, originalis justitian0minatur, ter quam et ipS Suo Super i 0ri Subditu erat, et ei omnia inferiora subjiciebantur, secundum qu0d de eo dictum St; Ut praesit piscibus muris et volutilibus odii, et inter partes ejus uitam inferior absque repugnantia Super i 0ri Subdebatur : qui quidem status primo homini sui conceSSus n0n ut cuidam persona singulari, Sed ut priua humanae naturae principio ita quod per ipsum Simul cum natura humana traduceretur in p0Steros. Et quia unicuique debetur l0cus Secundum c0nvenientiam Suae
144쪽
132 THOMAE AQUINATIS OPUSCULA conditionis, h0m sic ordinate institutus positus est in l0co tem peratissim0, et delici 080 ut 0 S0lum interi0rum m0lestiarum, sed etiam aliarum exteriorum omnis ei vexati t0lleretur.
De ligno solentio boni et mali, et primo hominis p cesto.
Quia vero praedictu status hominis ex h0 dependebat, quod humana Volimia De Subjiceretur, ut h0mo statim a principio assuefieret ad Dei voluntatem Sequendam, prop0suit Deus h0m iiii quaedam praecepta, ut scilicet ex omnibus aliis lignis Paradisi veSceretur, pr0hiben Sub m0rtis c0mminatione ne de ligno scientiae b0ni et mali vesceretur, cujus quidem ligni Sus n0n ideo prohibitus est, quia secundum Semaliis esset, sed ut h0m saltem in hoc m0dic aliquid observaret ea 80la ratione, quia SSet a Deo praeceptum unde praedicti ligni sus factus Si malus, quia prohibitus Dicebatur autem lignum illud scientiae boni et mali, non quia haberet virtutem scientiae cauSativam, Sed propter eventum Sequentem, quia Scilicet 0mo per eius Sum Xperimento didicit quid intersit inter obedientiae b0num, et in0bedientiae
Diab0lus igitur, qui jam peccaverat, videns h0minem taliter institutum ut ad perpetuam felicitatem pervenire p0SSet, a qua ipso deciderat, et nihilominus p0SSet peccare, conatus e S a rectitudine ustitiae adducere, aggrediens h0minem ex parte debili 0ri, tentans sceminam, in qua minus Vigebat Sapientiae d0num vel lumen et ut in tran8greSSione praecepti acilius inclinaret, exclusit mendaciter metum m0rtis, et ei illa promisit quae h0mo naturaliter appetit, scilicet vitati0nem ign0rantiae, dicens Gen. iii 5 raperientur oculi vestri: et excellentiam dignitatis dicens: Eritis sicut in et persectionem Scientiae, cum dixit: Seleutes b0num et malum. Hom enim ex parte intellectus naturaliter fugit ignorantiam, et Scientiam appetit. Ex parte vero V0luntati S, quae naturaliter libera est, appetit celsitudinem et persecti0nem, ut nulli, vel quant paucioribus p0teSt, Subdatur.
145쪽
Mulier igitur repr0mi Ssam celsitudinem simul et perseeli 0nem scientiae concupivit. AcceSSit etiam ad hoc pulchritudo et suavitas Ductus alliciens ad edendum, et Sic metu m0rti c0ntempt praeceptum Dei transgressa S de vetito ligno edendo, et sic ejus peccatum multiplex invenitur. Primo quidem Superbiae, qua in ordinat excellentiam appetiit. Secundo curi0Sitatis, qua scientiam ultra termin0s sibi praefix0 concupivit. Terti gulae, qua Suavitate cibi perm0ta est ad edendum. Quarto insidelitatis per salsam testimati0nem de De0, dum credidit verbis diaboli 0ntra Deum l0quentis. Quinto in0bedientiae, praeceptum Dei transgrediendo.
Quomodo pervenit peccatum ad risum.
Ex persuasi0ne autem mulieri peccatum Sque ad Virum pervenit, qui tamen, ut Ap0St0l dicit, non est Seductus ut mulier inlide, scilicet quod credere verbis diaboli 0ntra Deum l0quentis. N0 enim in ejus mente cadere poterat, Deum mendaciter aliquid comminatum esse neque inutiliter a re utili pr0hibuisse Dallectus tamen sui pr0mis3i0n diaboli, excellentiam et scientiam indebite appetend0. Ex quibus, cum voluntas ejus a rectitudine justitiae discessisset, ux0ri suae morem gerere Volens, in tranSgreS-si0no divini praecepti eam secutus est edendo de fructu ligni vetiti.
D efectu Sequente culpa suantum ad rebellionem virium inferiorum rationi.
Quia igitur dicti status tam ordinata integritas tota causabatur ex subjectione humanae voluntatis ad Deum, consequens sui ut subducta humana voluntate a subjection divina deperiret illa persecta subjectio inseri 0rum virium ad rationem, et corporis ad animam : unde con Secutum St, ut 0m sentiret in inseriori appetitu sensibili, concupiscentiae, et irae, et caeterarum paSSiO- num in0rdinat08 0tus n0 Secundum ordinem rati0nis, Sed ma-
146쪽
I34 S. allo M AQUINATIS OPUSCUIAgis ei repugnantes, et eam plerumque bnubilantes, et quasi perturbantes et haec est repugnantia carnis ad Spiritum, de qua Scriptura l0quitur. Nam quia appetitus Sensitivus Sicut et caeteraesensitivae vireS, per tu Strumentum corporeum operatur, ratio autem ab3que aliqu0 0rgan0 0rp0rali, convenienter qu0 ad appetitum sensitivum pertinet, carni imputatur : quod vero ad rati0nem, Spiritui, Secundum quod spirituales substantiae dicis0lent, quae Sunt a c0rp0ribu Separatae.
Quomodo fuit poena illata quantum ad necessitatem moriendi.
Consecutum est etiam, ut in corpore sentiretur c0rrupti0nis desectus, ac per hoc homo incurreret necessitatem m0riendi, quasi anima jam non valente corpus in perpetuum c0ntinere Vitam ei praebendo unde homo actus est paggibilis et mortalis, non 80lum qua Si potens pati et mori ut antea, sed quasi necessitatem habens ad patiendum et moriendum.
De aliis defeetibus qui consequuntur in intellectu,
Consecuti sunt in homine per consequens multi alii desectus, Abundantibus enim in appetitu inferiori in0rdinatis motibus passionum, simul etiam et in ratione deficiente lumine sapientiae, quo divinitus illustrabatur, voluntas dum erat Deo subjecta, per c0n- Sequens, frectum suum rebus sensibilibus subdidit, in quibus oberrans a Deo multipliciter peccavit, et ulterius immundis spiritibus se subdidit, per qu0s credidit in hujusmodi rebus agendis acquirendis sibi auxilium praestari, et si in humano genere id0latria, et diversa peccatorum genera processerunt et quo magis in his homo corruptus fuit, eo amplius a cognitione et desiderio bonorum spiritualium et divin0rum receSSit.
Quomodo isti defeettis derirati sunt ad posteros.
Et quia praedictum originalis justitiae bonum sic humano generi in primo parente divinitus attributum suit, ut tamen per ipsum
147쪽
I. - COMPENDIUM THEOL0GIAE 35 derivaretur in p0steros, rem0ta autem cauSa, rem0Vetur essectus,c0nsequens fuit ut primo h0mine praedicto b0no per proprium peccatum privat0, omnes p0steri privarentur, et sic de caetero scilicet 0st peccatum primi parentis omnes absque originali justitia, et cum desectibus consequentibus sunt X0rti. Neque h0c est contra ordinem justitiae, quasi Deo punient in siliis quod primus parens deliquit quia ista sena non est nisi substractio eorum qu0d supernaturaliter prim homini divinitus sunt c0neessa per ipsum in alios derivanda : unde aliis non debebantur, nisi quatenu per primum parentem in e0s erant transitura Sicut si rex de laudum militi transiturum per ipsum ad haeredes, si milesc0ntra regem peccat, ut laudum mereatur amittere, n0n potest postmodum ad ejus haeredes devenire : unde juste privanturp0steri per culpam parenti S.
Utrum defeetus originalis justitiae habeat rationem culpoe
Sed remanet quae8ti magis urgens, utrum desectus originalis justitiae in his, qui ex primo parente prodierunt, rationem culpae possit habere. Hoc enim ad rationem culpae pertinere videtur, sicut supra dictum egi, ut malum quod culpabile dicitur, sit in p0 te State ejus cui imputatur in culpam. Nullus enim culpatur doe0, qu0d non est in eo sacere, vel non sacere. Non est autem in p0 testate ejus qui nascitur, ut cum originali ustilia nascatur, vel sine ea : unde videtur quod talis desectus rationem culpae habere non possit. Sed haec quaestio de lacili solvitur, si distinguatur inter personam et naturam. Sicut enim in una persona multa sunt membra, ita in una humana natura multae sunt per-S0nae, ut 8rticipali 0 ne specie multi h0mines intelligantur quasi unus homo, ut Porphyrius dicit. Est autem hoc adv0rtendum in peccato uniu8 0minis, qu0 diversis membris diversa peccata exercentur, nec requiritur ad rati0nem culpae qu0d Singula peccata sint voluntaria voluntate membrorum quibus exercentur, sed voluntate ejus qu0d est in homine principale scilicet intellectivae partis. 0 enim p0 te Si manu n0n percutere, aut pes n0n ambulare voluntate jubente. Per hunc igitur m0dum desectus riginali justitiae si peccatum naturae, in quantum derivatur ex inordinata voluntate primi principii, in natura humana scilico t
148쪽
130 THOMAE AQUINATIS OPUSCULApi mi parentis, et sic e St 0luntarium habit0 respectu ad naturam, voluntate scilicet primi principii naturae, et sic transit in mnes qui ab ipso naturam humanam accipiunt quasi in quaedam membra ipsius, et pi0pter h0 dicitur originale peccatum, quia per originem a prim parente in p0Ster0 derivatur unde cum alia p0ccata scilicet assiualia immediate respiciant personam peccan-t0m,40 peceatum directe reSpicit naturam. Nam primus parens suo se ecat in secit naturam, et natura insecta inficit perg0nassiliorum, qui ipsam a primo parente su Scipiunt.
Quod non omni peoout trudus truer in posteros. Nec tam dii op0rtet qu0d omnia peccata alia vel primi parentis,
vel tiam caeter0rum traducantur in OSterOS, quia primum peccatum primi parentis su Stulit donum totum, quod Supernaturaliter erat c0llatum in humana natura peta0uae primi parentis, et sic dicitur c0rrupisse, vel io seci SSe naturan : Unde peccata c0nsequentia n0n inveniunt aliquid hiatu Sm0di, qu0d 08sint subtrali 0re a t0ta natura humana, Sed adserunt ab homine, aut diminuunt aliquod b0num particulare Scitisset perS0nale, nec cor-Ρumpunt naturam, nisi in quantum pertinet ad hanc, vel illam pers0nam. Η0mo autem n0n generat Sibi similem in persona, sed in natura et ideo n0 traducitur a parente in p08 ter0s peccatum iu0 vitiat ei Sonam, Sed primum peccatum qu0 vitiavit na-
Quod meritum Id non profuit posteris ad reparationem.
Quamvis autem peccatum primi parentis t0 tam humanam naturam insecerit, n0n armen p0tuit per ejus paenitentiam, vel quodcumque ejus meritum t0ta natura reparari. Manifestum est enim qu0d paenitentia Adae, vel qu0dcumque aliud ejus merit una ui actus singularis pers0nae Dactus autem alicujus individui n0np0test in totam naturam speciei. Causae enim quae p0SSunt in totam Speciem, Sunt causae aequiv0cae, et n0n univocae. S0 enim eSt causa generati0nis in t0ta specie humana, Sed h0mo Si causa generationis hujus hominis. Singulare ergo meritum Adae, vel cujuScumque iuri hominis sum diens esse u0n 0terat ad tolam
149쪽
I. c0MPENDIUM THEOLOGIAE 137 naturam re integrandam. Qu0d autem par actum Singularem primi hominis tota natura est vitiata, per accidens est consecutum, inquantum eo prival innocentiae statu, str ipsum in alios derivarin0ni 0 tui : et quamvis per paenit sentiam redierit ad gratiam, non tamen redire p0tuit ad pristinam innocentiam, cui divinitus praedictumiriginalis justitiae donum c0ncessum erat. Similiter etiam manifestum est, quod praedictus originalis justitiae status suit quoddam speciale d0num gratiae Gratia autem meritis n0 acquiritur, sed gratis a Deo datur. Sicut igitur primus homo a principio originalem justitiam n0n ex merit habuit, sed ex divino dono cita etiam et multo minus post p0ccatum eam mereri p0tuit paenitendo, Vel qu0 deumque aliud opus agendo.
De reparatione Mursinoe naturo per ChriStrim.
Op0rtebat autem qu0d humana natura praedicto m0do insecta, ex divina providentia repararetur. 0n enim p0terat ad persectambstalitudinem perveni ro, nisi tali insectione remota quia beatitudo, cum Sit persectum b0num, nullum desectum patitur, et maxime desectum peccati, quod aliquo modo Virtuti pp0nitur, quae est via in ipsam, ut dictum est et si cum h0m propter beatitudinem factus si ι, iii ipsa est ultimus tu finiS, Sequeretur qu0d opus Dei in tam n0bili creatura frustraretur, qu0drpputat inc0nveniens Psalmista cum dicit, Psal. xxxv III : Numquid enim vane constituisti omnes filios hominum ' Sic igitur op0rtebat humanam naturam separari. Praeterea b0nitas divina excedit potentiam creaturae ad 0num Patet autem e Supra dictis,
qu0d talis est hominis conditio quamdiu in hac m0rtali vita vivit, quod sicut nec c0nfirmatur in b0n imm0biliter, ita nec imm0biliter obstinatur in malo. Pertinet igitur h0 ad conditionem humanae naturae, ut ab insecti0ne peccati possit purgari. 0nsuit igitur c0nveniens, quod divina b0nitas hanc potentiam totaliter dimitteret vacuam, qu0d suisset, Si ui reparati0ni remedium
150쪽
Quod per solum Deum, et per incarnatum debuit natura
reparari. Ostensum est autem quod neque per Adam, neque per aliquem alium hominem purum p0terat reparari, tum quia nullus Singularis h0m praeeminebat tot naturae, tum quia nullus puru h0mo potest SA gratiae cauSa. Eadem ergo ratione nec per Angelum potuit repararici quia nec Angelus p0test esse gratiae cauSa, nec etiam praemium hominis quantum ad ultimam beatitudinem str- sectam, ad quam oportebat h0minem rev0cari, quia in ea Sunt partes uolinquitur igitur quod per S0lum Deum talis reparatio fieri poterat. Sed si Deus h0minum Sola sua voliuitate et virtute reparasset, non servaretur divinae u Stitiae ordo, secundum quam exigitur atisfactio pro peccato. In Deo autem satisfactio non cadit, sicut nec meritum 40 enim est sub alio existentis. Sic igitur neque Deo c0m petebat satisfacere pro peccato totius naturae humanae, ne puruch 0m0 0terat, ut O StenSum St. C0nveniens igitur sui Deum hominem fieri, ut sic unus et idem esset, qui et reparare, et Sati Silacere p08Set et hanc causam divinae incarnationis assignat p0st Iaim. Christus Iesus venit in hoc mundum peccat0res sals0s facere.
De aliis ostrisis incarnationis Filii Dei.
Sunt tamen et aliae rationes incarnationis divinae. Quia enim homo a spiritualibus recesserat, et t0tum se rebus corp0ralibus dederat, ex quibus in Deum per SeipSum redire non p0terat divina Sapientia, quae h0minem secerat, per naturam Orpoream assumptam hominem in c0rporalibus jacentem visitavit, ut per sui corp0ris mysteria eum ad spiritualia revocaret. Fuit etiam necessarium humano generi, ut Deus homo si ero ad dem0nstrandum naturae humanae dignitatem, ut sic homo neque daem0nibus Subderetur, neque corp0ralibus rebus. Simul etiam per hoc, quod Deus homo fieri voluit, manifeste ostendit immensitatem sui amoris ad homines, ut ex hoe jam homines Deo subderentur n0npr0pter metum mortis, quam primus homo c0ntem pSit, Sed per charitatis assectum. Datur etiam per hoc homini quoddam x0m-