장음표시 사용
211쪽
In quo ostenditur, quod ad perfectionem Christiano
Quia secundum principis post0l0rum Sententiam admonemur ut non 80lum rationem addamus de fide, sed etiam de ea quae inn0bis est Spe, post praemissa, in quibus fidei Christianae Sententiam brev. ter pr0Secuti Sumus, restat ut de iis quae ad spem per- 'ent, compendiosam tibi expositionem laciamus. Est autem c0nsiderandum, quod in aliqua cognitione desiderium h0minis requiescere poteSt, cum homo naturaliter scire desideret veritatem, qua cognita ejus desiderium quietatur sed in cognitione fidei desiderium hominis non quiescit Fides enim impersecta est cognitio De enim credulitur, quae non Videntur, unde Apos eam vocat argumentum non apparentium, ad ebr. II. abita igitur fide, adhuc remanet animae motus ad aliud, scilicet ad videndum perfecte veritatem quam credit, et aSSequendum ea, per quae ad veritatem hujusmodi poterit introduci. Sed quia inter caet0ra fidei d0cumenta unum esse diximus ut credatur Deus providentiam do rebus humanis habere, insurgit ex hoc in animo credentis motus spei, ut scilicet b0na quae naturaliter desiderat, ut edoctus ex fide, per ejus auxilium consequatur : unde post fidem ad persecti0nem Christianae vitae Spes necessaria est, Sicut supra jam diximuS.
Qito hominibus convenienter indicitur rutio, per quam obtinerent, quia a De Sperant, et de diverSitate orationis ad Deum, et ad hominem.
Quia vero secundum divinae providentide ordinem unicuique attribuitur modus perveniendi ad finem secundum convenientiam suae naturae est etiam hominibus conces3u congruus m0dus obtinsendi quae sperat a Deo secundum humanae conditi0ni ten0rem.
212쪽
200 THOMAE AQUINATIS OPUS ULA Habdi enim h0c humana conditi0, ut aliquis interp0nat deprecationem ad obtinendum ab aliqu0, praeSertim Superiori, quod pers sp0rat adipiscici et ideo indicta Si hominibus oratio, per quam hominus a Deo obtineant qu0 ab ip80 consequi sperant. Aliter tantun necessaria Si orati ad obtinendum aliquidis homine, aliter a Deo. Imp0nitur enim ad 0minem primum quidem, ut
degi d strium orantis, et nece8Sita exprimatur. Secundo, ut deprecati animus ad concedendum flectatur sed haec in ratione quae ad Delim unditur, locum n0n habent. Non enim in orand intendimus necessitates noStra8, aut deSideria De manifestare, qui omnium est cognitor unde et PS. XXXVII. dicit eici Domine, ante
te omne desiderium meum. Et in Evangelio dicitur Mati vi rate pater vester, quia his omnibus indigetis. Nec etiam divina voluntas verbis humanis nectitur ad volendum quod priuS 0luerat, quia ut dicitur umer : xi II Non est Deus quasi h0m ut mentiatur, ne ut lilius hominis ut mutetur. Nec paenitudine flectitur, ut dicitur I. Reg. xv. Sed ratio ad obtinendum a Deo est homini necessaria propter eis Sum qui orat, ut Scilicet ipsemet su0s desectus consideret, et animum Suum nectat ad serventer et pio desiderandum quod orando Sperat obtinere : per h0c enim ad recipi sin dum idoneus redditur. Est autem et alia disserentia consideranda orati0nis, quae ad Deum, et ad h0minem fit. Nam ad orationem quae sit ad hominem, praeexigitur familiaritas per quam sibido procandi aditus pateat Sed ipsa ratio quae ad Deum emittitur, Iamiliares n0 Deo sacit, dum meus n0Stra elevatur ad ipsum, et qu0dam spirituali affectu De colloquitur, in Spiritu et veritato ipsum adorans, et Sic familiaris assectu orando aditum sibi parat, ut iterum fiducialis oret. Unde dicitur in Psal. xxxvia : Ego elamavi, scilicet fiducialiter orand0, qu0niam eaeaudisti me Deus,
quasi per primam rationem in amiliaritatem receptu S, secund0, si duci alius clamet et propter hoc in ratione divina assiduitas, vel petitionum requentia non St imp0rtuna, Sed reputatur Deo accepta. Op0rtet enim semper rare, et n0n deficere, ut dicitur Luc. xvIi I. Unde et D 0minu adpetendum in Vitat dicens Matth. vii. Petite, et dabitur v0bis : pulsate, et aperietur vobis. In orationiver0 quae ad h0minem sit petitionum assiduitas redditur importuna.
213쪽
Quod conveniens fuit ad consummationem spei, Et nobis forni orandi traderetur a m sto.
Quia igitur ad salutem nostram p0s iidem etiam Spes requiritur, oportunum sui ut Salvat0r 0Ster Sicut actor et con Summator n0bis actus eStradet, reservyndo caeleStia Sacramenta : ita etiam nos in spem vivam induceret, nobi larmam orandi tradens,
per quam maxime Spe n0Stra in Deum erigitur, dum ab ipso Deo ed0cemur quid ab ipS petendum Sit Ν0 enim ad petendum induceret, nisi pr0p0neret exaudire, nullusque ab alio petit, nisi de quo Sperat, et ea ipse petit quae sperat. Si igitur dum n0s docet a Deo aliqua petere, in De n08 Sperare adm0net, et quid ab ipso sperare debeamus 0Stendit per ea quae petenda esse demonstrat. Sic igitur proSequente ea quae in orati0ne d0minicac0nlinentur, demonstrabimus quidquid ad spem Christianorum pertinere p0teSt, Scilicet in quo Spem ponere debeamus, et propter quam cauSam, et quae ab e Sperare debeamus Spes quidem nostra debet esS in Deo, quem etiam orare debemus, secundum illud. Psal. LX Sperate in eo, Scilicet Deo, omnis congregatio po- li essundite coram illo, Scilicet orando, 0rda vestra.
Causa gustre, quoe Speramus debemus ad ipso Deo
orando petere. Causa autem quare in eo perandum St, haec praecipua est, quia pertinemus ad ipSum Sicut essectus ad causam nihil autem in vanum Opera tui', Sed propter aliquem finem certum. Pertinet igitur ad unumqu0dque agens Sic essectum perducere, ut ei n0ndesint per quae p0SSit pervenire ad finem, et inde est quia in his quae a naturalibu agentibu sunt, natura deficere in necessariis n0n invenitur, Sed attribuit unicuique generat quae sunt ad consistentiam sui SSe, et ad perficiendum Operationem, quae per
tingat ad sinem, nisi lari h0 impediatur per desectum agentis, qui sit insufficiens ad haec exhibenda Agens autem per intellectum non solum in ipsa essectu producti0ne ea conseri suo essectui, quae sunt necessaria ad finem intentum, Sed etiam opere jam persecto disp0nit de usu ipsius, qui est operis sinis; sicut laber non
214쪽
202 THOMAE AQUINATIS OPUSCULAs0llim cultellum fabricat, sed etiam disponit de incisione ipsius. Homo autem a Deo est productus ut artificiatum ab artifice. Undo dicitur Isa. xiv Et nunc Domine factor noster es tu, nos vero lutum et ideo sicut vas fictile si sensum haberet, sperare des gulo posset ut bene disponeretur, ita etiam homo debet habere spem Deo, ut recte gubernetur ab eo, unde dicitur Iero. Ix Sieu lutum in manu figuli, si nos domus Israel in manu mea. Haec autem fiducia, quam h0m habet de Deo, debet esse certissima Dictum enim est, quod agens a recta sui operis dispositione non recedit, nisi pr0pter aliquem ejus desectum in Deo
autem nullus defectus cadere poteSt, neque ignorantia, quia omnia nuda et aperta sunt oculis ejus, ut dicitur eb. IV, neque impotentia, quia non est abbreviata manus ejus ut salsare non possit, ut dicitur Esa. Lix, 0que iterum defectus b0nae voluntatis, quia bonus est Dominus sperantibus in eum, animae quaerenti illum, ut dicitur Τhren iit. Et ideo spes qua aliquis de Deo c0nfidit, sperantem non confundit, ut dicitur R0m. V. Est autem con Siderandum ulterius, quod et si respectu omnium creaturarum providentia
dispositionis invigilet, speciali tamen ratione curam habet de rationabilibus, quae scilicet dignitate imaginis ipsius sunt insignitae,
et ad eum cognoScendum et amandum p0SSunt pertingere, et Suorum actuum dominium habent ut boni et mali discreti0nem a bentes unde competit eis fiduciam habere de Deo, n0n solum utc0nserventur in esse secundum c0nditi0nem Suae naturae, qu0d competit caeteris creaturis, Sed etiam ut recedendo a malo, et Ope
rando bonum, aliquid promereantur ab ipso. Unde in Psal. LXXXV, dicitur : omines et jumenta salvabis, in quantum scilicet hominibus simul cum irrationabilibus creaturis consert ea qu; perti nent ad subsidium vitae : sed postea subdit Filii autem hominum in tegmine alarum tuarum sperabunt, quasi spesiali quadam cura protecti ab ipso Ulterius autem considerare oportet, quod perfectione quacumque accedente, superadditur facultas aliquid saciendi, vel adipiscendi, sicut aer illuminatus a s0le facultatem habet ut possit esse medium visionis, et aqua calefacta ab ignosa cultatem habet dec0quendi, et hoc sperare p0SSet si senSum haberet. Homini autem supra animae naturam additur persectio gratiae, per quam ellicitur divino consors naturin, ut dicitur M. Pet. I. Unde et secundum hoc dicimur regenerari in filios Dei,
Secundum illud Joan. I Dedit eis potestatem filios Dei eri Filii
autem est ecli 0nvonienter possunt haereditatem Sperare, Secun-
215쪽
dum illud Rom. viii : Si filii, et hctredes. Et ideo secundum hanc Spiritualem regenerationem c0mpetit h0mini quamdam altiorem
spem de Deo habere, haereditatis scilicet aeternae con Sequendae, secundum illud I. et I : Regeneravit nos in spρm vivam per resurrectionem Christi eae mortuis in fereditatem incorruptibilem, et incontaminatam, et immarcessibilem e0nservatam in eoelis. Et quia per Spiritum ad 0ptionis, quem accepimus, clamamus abba Pater, ut dicitur R0m. VIII, ideo Dominus ut ex hac spe nobis
esse orandum Stenderet, suam rationem a patris invocatione
inchoavit dicens, pater. Similiter etiam ex hoc quod dicitur pater, praeparatur hominis assectus ad pure orandum, et ad obtinendum quod sperat Debent etiam filii imitatores parentum existere, unde qui patrem Deum confitetur, debet conari ut Dei imitator existat, vitando scilicet illa quae Deo dissimilem reddunt, et his insistendo quae nos Deo assimilant unde dicitur Ierem. III Patrem vocabis me, et post me ingredi non cessabis. Si ergo ut Gre-g0rius Nyssenus dicit, ad res mundanas intuitum dirigis, aut humanam gloriam ambis, aut sordes passibili appetitus, quomodo qui c0rrupta vivis vita, patrem vocas incorruptibili latis genitorem.
Quod Deus, a quo orando Sperata petimus, debet ocari
ab orante o Pater noSter, et non meus. Inter alia vero praecipue qui Se Dei filium recognoscit, debet in charitate Dominum imitari, secundum illud Eph. Estote imitatores Dei sicut filii harissimi, et ambulate in dile tione Dei
autem dilectio n0 privata est, sed communis ad omnes diligit enim omnia quae sunt, ut dicitur Sap. XI et Specialiter homines, secundum illud Deut xxxiii illeaei populos. Et ideo ut Cyprianus dicit, publica est nobis et communis ratio, et quando ramus non pro uno tantum, Sed pro p0pulo tot oramus, quia totus populu, unum Sumu S. Pro se igitur orare, ut Chrys0st0mus dicit, necesSitas c0git, pro altero autem charitas fraternitatis hortatur. Et ideo non dicimus, pater meus, sed pater n0ster. Simul etiam con Siderandum est, quia et si spes nostra principaliter divino auxilio innitatur, ad invicem tamen uvamur, ut sacilius obtineamus quod petimus unde dicitur II Cor. I AEripiet nos adjuruntibus et vobis in oratione pro nobis : unde et Iac. v. dicitur Orate
216쪽
pro innieem ut salvemini. Ut enim dicit Ambr. multi minimi dum
congregantur, et unanime fiunt, fiunt magni, et multorum preces imp0ssibile est ut n0n impetrent, Secundum illud Mati xviii : Si duo eae vobis consenserint Super terrum, d omni, quamcumque petierint, et illis a patre me qui in eoelis est. Et ideo non singulariter orationem p0rrigimus, Sed quaSi ex unanimi consensu diei mus, Pater noster. 0nSiderandum S etiam, quia Spes nostra est ad Deum per Christum, Secundum illud Rom. Iustisieati eae de pacem ubeamus ad Deum per D0minum nostrum Iesum Christum, per quem habemus accenum per fidem in gratiam istam,
in qua stamus et gloriamur in spe gl0rios siliorum Dei. Per ipsum senim qui est unigenitus Dei filius naturalis, essicimur filii adoptivi, quia ut dicitur Gal. iv : Misit Deus silium suum, ut adoptionem siliorum reeiperemus. Tali igitur tenore Deum patrem profiteri debemus, ut privilegio unigeniti non derogetur unde Aug. dicit: Noli tibi aliquid specialiter vindicare. 0lius Christi specialiter est pater, nobis omnibus in communi pater est, quia illum solum genuit, nos creavit, et ideo dicitur, Pater noster s.
Ubi ostenditur Dei patris noStri, quem oramuS, po tratus ad verat concedendum per hoc, quod dicitum Qui es in
eoeliS. Solet autem contingere spei desectus pr0pter imp0tentiam jus, a quo auxilium S get Sperandum. 0 enim sussicit ad spdi fiduciam, qu0d ille cui spe innititur, voluntatem habeat adjuvandi, nisi adsit potestas Satis autem v0luntatis divinae pr0mptitudinem ad juvandum exprimimu8, patrem eum pr0fitend0, sed ne daoxcstilentia p0 testatis ejus dubitetur, subditur tui es in eoelis.
Ν0n enim esse in caelis dicitur Sicut a caeli contentus, sed sicut cael0s sua virtute comprehenden S, Secundum illud Eccle. xxiv. Gyrum coeli ireuivi s0la quin imm0 Super t0 tam caelorum magnitudinem virtus ejus elevata eSt, Secundum illud PSal m. viii Ele vata est magnisseentia tua Super coel0s, Deus. Et ideo ad spei fiduciam confirmandam Virtutem eiu profitemur, quae coelo Sustinet,
et transcendit. Per hoc etiam impedimentum quoddam orationis excluditur. Sunt enim aliqui qui res humanas fatali necessitati siderum subdunt, contra illud quod dicitur Ierem. signis coeli nolite metuere, quod sentes timent. Secundum autem hunc
217쪽
I. AEOMPENDIUM THEOLOGIAE 205 errorem tollitur orationis fructus : nam si necessitati siderum vita nostra Subjicitur, non potest circa hoc aliquid immutari. Frustra igitur orando peteremus, Vel aliqua bona e0n Sequi, vel liberari a malis . Ut igitur nec hoc orantium fiduciae obsit, dicimus, in i es in eoelis, id est, tamquam m0t 0r et moderator eorum. Et sic per virtut0m caeleStium Orp0rum auxilium qu0d a Deo speramus, impediri n0n poteSt. Sed etiam ad 0 qu0d rati site mea capud Deum, p0rtet ut ea petat 0m0, quae dignum est spectar a Deo. Dicitur enim quibuSdam, ac0b. I : Petitis, et non aecipitis, eo qu0 male petatis. Illa enim malo pluntur; quae terrena Sapientia Suggerit, n0n caelestis. Et de Chrys0s tomus dicit Cum dicimus : Qui es in eoelis, non Deum ibi c0ncludimus sed a terra abducitur Oranti animus, et excelsis r0gi0nibus affigitur . Si autem et aliud orati0nis, si v fiduciae impedimentum, qu0d orans habet de Deo, scilicet si putet aliquis humanam vitam a divina pr0Videntia SSe remotam, se cundum quod ex perS0na impi0rum dicitur Iob. xii mi bes lati bulli in ejus, nec n0stra considerat, et circa cardines odii perambulat. Et EZech. Vii : Mn videt Dominus nos derelinquit Dominus terram Contrarium autem Ap0St. Paulus Athenien Sibus praedicans 0stendit, dicens : Non l0ng est ab un0qu0que n0strum, in ipso enim vivimus, movemur, et Sumus, quia Scilicet per ipsum n0strum 8Se con Servatur, ita gubernatur, Otu dirigitur, secundum illud Sap. XIV : Tu autem, pater, pr0videntia ab initio euneta gubernat, tantum quod nec du providentiae minima ni malia subtrahuntur, Secundum illud Matth. Nonne duo passeres asse veneunt, et unus eae illis n0n cadet Super terram sine patre vestri Vestri autem et capilli capitis omnes numerati sunt. In tantum tamen excellentiori m0d Sub cura divina homines ponuntur, ut 0rum comparati0ne dicat Ap0St. : Non est tura Deo de bobus, n0 quod omnin eorum curam n0 habeat, sed quia nec si eorum curam habet ut h0minum, qu0 punit, ut remunerat pro bonis, aut malis, et e0 ad aeternitatem prae0rdinat Dundo et p0st praemissa verba D0minus subdito Vestri autem eapilli ea pitis omnes numerati sunt, tanquam totum qu0d si h0 minis, sit in resurrecti0n reparandum, et ech0 omni dissidentia a nobis
debet excludi unde et ibidem Subdit : Mitte ergo timere. Multis passeribus pluris estis v03. Et pr0pter h0e, ut Supra dictum est, in Psal. xxxv dicitur : Filii h0minum in tegmine alarum tuarum sperabun et quamvis pr0pter specialem curam omnibus homi-
218쪽
206 s. THOMAE AQUINATIS OPUSCULAnibus Deus dicatur propinquus esse, specialissime tamen dicitur e Sse propinquus b0nis, qui ei fide et dilectione appropinquare nituntur, secundum illud Jacob, I Appropinquate Deo, et appropinquabit vobis; unde in sal cxLiv, dicitur : Prope Dominus omnibus invocantibus eum, omnibus invocantibu eum, in veritate. Nec S0lum eis appropinquat, sed etiam eos per gratiam inhabitat, secundum illud Jere. xiv au in nobis es Domine. Et ideo ad Sanctorum Spem augendam dicitur tui es in eoelis, id est, in Sancti S ut Aug. exponit. Tantum enim ut ipse dicit, Spiritualiter interesse videtur inter justos et peccatoreS, quantum corporaliter inter caelum et terram. Hujus rei significandae gratia
orantes ad Orientem convertimur, unde caelum Surgit. Ex quo etiam Spe Sancti augetur, et orandi fiducia non Solum ex propinquitate divina, sed etiam ex dignitate quam sunt consecuti a Deo, qui e0s per Christum caelos secit, secundum illud Isa. Q Ut plantes coelos, et fundes terram. Qui enim e0s coelos fecit, bonaeis coelestia non negabit.
Quuli 3lint, quo sunt a Deo veranda, et de ratione spei
His praemissis, ex quibus homines Spem de Deo concipiunt, oportet conSiderare quae Sunt ea quae a Deo perare debemus. Ubi considerandum est, quia spes desiderium praesupp0ni unde ad h0 quia aliquid sit sperandum, primo requiritur quid sit desideratum. Quae enim non desiderantur, Sperari n0 dicuntur, Sed timeri, vel etiam despici. Secundo oportet quia id quod speratur possibile esse aestimetur ad consequendum, et haec Spes Supra desiderium addit Potest enim homo desiderare etiam ea quae n0naestimat se posse adipisci, sed h0rum spes eSSem0n potest. Tertio, requiritur, quia id quod sperandum est, sit aliquid arduum. Nam ea quae parVa Sunt, magicdeSpicimuS, quam Speremus : vel si ea SperamuS, qua Si in pr0mptu ea habenteS, 0 Videmur ea Sperare quas sutura, sed habere quaSi praesentia Ulterius au em c0nSiderandum est, quod arduorum quae qui Se Sperat adepturum,
quaedam aliquis se sperat adipisci per alium, quaedam vero per se ipsum inter quae hoc disserre videtur, quod ad ea obtinenda quae per Se h0mo con Sequi Sperat, conatum propriae virtutis adhibet ad ea vero obtinenda quae se ab alio consequi Sperat,
interp0nit potitionem: et si quidem ab homino illud se adipisci
219쪽
I. - COMPENDIUM THEOLOGIAE 207Sperat, Vocatur implex petitio : si autem sperat illud obtin0rsa Deo, Vocatur oratio, quae ut Damasc. dicit, est petiti decentium a Deo. Non autem ad vitutem spei pertinet spes, quam habet aliqui de seipso, nec etiam quam habet de alio homine, sed s0lum Spes quam habet de De ; unde dicitur, Jere. XVII maledictus homo qui eonfidit in homine, et ponit carnem braehium suum : et post subditur : Benedictus homo qui considit in Domino, et erit Dominus dueia ejus. Sic igitur ea quae Dominus in sua oratione petenda esse docuit, ostenduntur homini esse consideranda possibilia, et tamen ardua, ut ad ea n0 humana virtute, sed divino auxilio perveniatur.
De petitione, in qua docemur desiderare, quod cognitio Dei qum est in nobis inchoata, persiciatur, et quod hoc Sit po3- sibile.
Oportet igitur considerare desiderii ordinem ex charitate pro deuntem, ut Secundum h0 etiam sperandorum et petend0rum a Deo ordo accipi p0ssit. Habet autem hoc ordo charitatis, ut Deus super omnia diligatur. Et ideo primum desiderium nostrum movet charitas ad ea quae sunt Dei: sed cum desiderium sit boni suturi, Deo autem Secundum quod in se consideratur, nihil in futurum adveniat, sed aeternaliter eodem modo se habeat nostrum n0n potest serri ad ea quae Dei sunt prout in seipsis considerantur, ut scilicet Deus aliqua bona obtineat quae non habet. Sic autem ad ipsa sertur nostra dilectio, ut ea tanquam exiStentia amemuS. Potest tamen h0 desiderari de Deo, ut in opinione et reverentia omnium magni sileetur, qui in seipso Semper magnus existi h0c autem n0n est tanquam imp0SSibile reputandum. Cum enim adh0 sactus sit homo, ut magnitudinem divinam cogn0scat, si ad eam percipiendam pervenire n0n 0SSit, Videretur in Vanum c0n- . Stitutus esse, contra id quod in Sal. LXXXVIII, dicitur : Numqi id enim nune eonstituisti omnes silios hominum Esset quoque inans naturae deSiderium, quo omnes naturaliter desiderant, aliquid c0gn0scere de divinis unde nullus est, qui Dei cogniti0n t0taliter privetur, Secundum illud Iob. xxv : Omnes homines ident eum. Est tamen h0 arduum, ut omnem facultatem humanam excedat, secundum illud Job. XXXu : Ecce Deus tanus vincens
scientium no3tram unde cognitio divinae magnitudinis et bonita-
220쪽
208 s. THOMAE AQU1NATIS OPUS ULA tis hominibus provenire n0n potest, nisi per gratiam revelationis divinae secundum illud Matth. IV Nem n0vit filium nisi pater, neque patrem quis novit nisi filius, et cui v0luerit lilius revelare unde Aug. super J0 an dicit: meum nulluS 0gnoscit, si non uindicat ipse qui novit. Indicat e quippe Deus aliqua litor h0 mi nibus naturali quadam cogniti0ne c0gn0Scendum per hoc, quod h0minibus lumen rationis infundit, et creaturas visibiles condidit, in quibus bonitatis et sapientiae ipsius aliqualiter relucent vestigia, secundum illud R0. I tuo notum est Dei, id est, quod cogn0scibile est de Deo per naturalem rationem, manifestum S illis, scilicsit gentilibus h0minibus Deus enim illis revelavit, scilicet per lumen rationis, et per creaturas quas condidit unde subdit Innisibilia enim ipsius a creatura mundi per ea quo laeta sunt intellectu e0nspiciuntur, sempiterna quoque ejus virtus et divinitas. Ista tamen c0gnitio impersecta est, quia nec ipSa creatura persecta ab h0mine c0nspici p0test, et etiam creatura deficit a persecta Dei repraeSentatione, quia virtus causae in infinitum excedit offectum unde dicitur Iob. XI Forsitan vestigia Dei comprehendes, et usque ad perfectum omnip0tentem reperies, et J0b. XXXVI, p0stquam dixit : Omnes h0mines vident eum, subdit: Unusquisque intuetur Iaroeul. Ex hujus autem c0gniti0nis impersecti0ne c0nsecutum est, ut h0mines a Veritate discedentes diversim0d circa c0gniti0nem Dei errarent in tantum qu0d sicut Ap08t dicit R0. I:0uidam evanuerunt in ossitati0nibus suis, et obseuratum est insipiens e0 eorum. Dicentes enim se esse sapientes, stulti facti sitiit, et mutaverunt gloriam incorruptibilis Dei in similitudinem eor ruptibilis hominis, et v0lucrum, et quadrupedum, et serpentium. Et ideo ut ab h0 errore h0mine Deus revocaret, X presSiuSn0titiam suam h0minibus dedit in veteri lege, per quam homines ad cultum unius Dei revocantur, Secundum illud Deuteron0m vi: Audi Israel, Dominus Deus turis unus est. Sed hae de Deo cognitio erat gurarum obscuritalibus implicita, et infra unius udaicae gentis terminos clausa, secundum illud Psalm LXX Notus in Judaea Deus, in Israel magnum nomen ejus ut erg0 0ti humano generi vera Dei c0gnitio proVeniret, Verbum Suae virtutis unige nitum Deus pater misit in mundum, ut per eum totus mundus ad veram cogititionem divini nominis perveniret et hoc quidem
ipse Dominus sacer inchoavit in suis discipulis, secundum illud J0an. XVII : Manifestavi nomen tumi hominibus quos dedisti mihi de mundo. Nec in hoc terminabatur Hus intentio, ut illi s0li dei -