Opuscula selecta

241쪽

In tantum qu0d omnes aliae creaturae ei subserviunt, et ad ipsam ordinari videntur, et h0 rationabiliter : quia rationalis creatura dominium habet sui actus per arbitrii libertatem. Caeterae Verocreaturae non ex judicio libero agunt, Sed quadam vi naturae mo- Ventur ad agendum. Ubique autem quod est libet iam, praee minet ei qu0d est servum, et servi ad liberorum amulatum ordinantur, et a liberis gubernantur. Lapsus ergo rationalis creaturae Secundum veram aestimationem magis aestimanduS St, quam uJuS- cumque irrali 0nalis creaturae defectus. Nec est dubium qui apud Dei judicium res secundum veram aestimationem judicentur. Hoc ergo c0n Venien est divinae sapientiae, ut praecipue lapsum ratio nati creaturae repararet, magis etiam quam si caelum collabere tur, vel quidquid aliud in rebus corporeis posset accidere Est autem duplex creatura rationalis, Seu intellectualis, una a cor

pore Separata, quam Angelum dicimus Dalia corp0ri juncta, quae est animai 0minis. In utraque autem lapSus accidere potuit propter arbitrii libertatem. Dico autem creaturae rationalis lapSum non ut ab SSe deficiat, sed secundum quod deficit a rectitudino voluntatis Lapsus enim seu desectu praecipue attenditur Secundum id quo peratur, sicut artificem errare dicimus, si in arto deficiat qua debet operari: et rem naturalem deficientem dici- mu et collapsam, Si corrumpatur Virtus ejus naturalis per quam agit, puta, Si in planta vis germinandi deficiat, aut in terra vis fructificandi. Id autem per quod operatur rationalis creatura Stvoluntas in qua consistit libertas arbitrii Lapsus ergo rati0nalis creaturae est Secundum quod deficit a rectitudine voluntatis, qu0d Sit per peccatum Desectum ergo peccati, qui nihil est aliud quam

perversitas voluntatis, praecipue eo convenit removere, et hoc per Verbum uiam, quo universam c0ndidit creaturam Angelorum autem peccatum remedium habere non potuit, quia Secundum immutabilitatem suae naturae impaeniti biles sunt ab eo, in qu0d Semel convertuntur. H0mine auten Secundum Onditi0nem Sudonaturae habent mutabilem voluntatem ut 0 80lum diverS 90S- sint eligere Vel b0na, vel mala, sed etiam p0stquam unum elegerunt, p0SSunt ab illo resipiscere, et ad aliud converti, et haec volubilitas voluntatis in h0mine manet, quamdiu corpori unitur varietati subjecto. Cum autem anima a corpore suerit Separata eamdem immutabilitatem voluntatis habebit, quam naturaliter Angelus habet : unde et post mortem anima impaeniti bilis est,

nec potest de b0no ad malum converti, nec de malo ad bonum.

242쪽

228 THOMAE AQUINΑΤIS OPUSCULA Si ergo ad Dei b0ditatem pertinuit, ut per ilium suum naturam humanam collapSam repararet. 310du autem reparationis talis osse debuit, ti0 et nati arde repar3n d; c0n Veniret, et 0rbo. Naturae dic reparandae, quia cum h0m Sit rationalis naturae libero arbitrio praeditus, n0 ex necessitatu ext prioris virtutis, sed secundum propriam Voluntatem ad statum recti iuuinis rev0candu fuit. 0rbo etiam, quia cum m0rbu perverSitate Oluntatis consisteret, oportuit quod voluntas ad rectitudinem seduceretur. Voluntatis autem humanae rectitudo consistit in ordinati0neam0ris, qui est principalis assecti0. Oidinatus aut0m am0r si ut Deum super omnia diligamus quasi Summum L0num, et ut in ipsum reseramus omnia quae amamus tamquam in ultimum finem, et ut in aliis amandis servetur debitus ordo, ut scilicet c0rporalia spiritualibus postponamus. Ad provocandum autem nostrum am0-

rem in Deum nihil magis valer potuit quam qu0d Verbum Dei, per quod omnia acta sunt, ad reparati0nem naturae n08trae eam assumeret, ut idem ess st et Deus, et h0m0. Primo quidem, quia ex h0 maxima demonstratur quantum Deus diligat homin0m, quod pro ejus salute homo fieri voluit, nec est aliquid qu0d ad amandum magis prov0cet, quam qu0d aliquis e cognoscat amari. Deinde quod homo habens intellectum et assectum ad corp0ralia depreSSum, ad ea quae Supra se sunt de sacili elevari non p0terat. Facile autum est h0mini cuilibet ut alium h0minem diligat et c0gnoscat, sed considerare divinam altitudinem et in eam serri per debitum am0ris assectum, n0n est omnium hominum, Sed eorum qui pst Dei auxilium cum magno studi et lab0re a corporalibus ad spiritualia sublevantur. Ut ergo Omnibus pateret Via ad Deum, voluit Deus h0mo fieri, ut etiam parvuli Deum cogn0Seere et amare possent, et paulatim pr0ficerent ad persectum. Per hoc etiam qu0d Deus actus Si homo, spes datur h0mini ut pervenire p0ssit ad persectae beatitudinis participali 0nem, quam S0lus Deus naturaliter habet. Homo nim suam infirmitatem cogn0Scen S, Si ei pr0- mitteretur quod ad beati id inem perveniret, cujus vix fing0li Sunt capaces, quae scilicet in vigi0ne Dei et ruitione c0nsistit, vix hoc sperare p08s0t, nisi ex alia parte sibi dignitas naturae humanaeis ι0nderetur, quam tanti ae Stimati 'us, ut pr ejus a lut fieri humo voluerit, et si per h0 qu0d Deus actus est hom0, spem nobis dedit ut etiam humo pos; et perv0nire ad 0c, qu0duniretur Deo per statam si uitionem. Valet etiam h0mini suae cognitio dignitatis ex hoc, qu0d Deus humanam naturam SSump-

243쪽

II. DECLARATIO CONTRA GRAEcos 220 sit ad h0 qu0d assectum suum nulli creaturae Subjiceret, neque daem0nes, aut quascumque creatura colendo per idolatriam, neque corporalibus creaturi Se Subdendo per inordinatum assectum Indignum enim St, ut cum h0mo sit tant: dignitatis se

cundum pe8 limationem divinam, et ita Deo pr0pinquus sit ut Deus h0m fieri voluerit, quod h0m rebus inferioribus Deo inordinates subjiciat.

Qualiter debet intelligi hoosito dicitur, Deus faetus

est homo. Cum autem dicimus, Deum h0minem fieri, nemo existimet hoc sic accipiendum SSe, ut Deu convertatur in h0minem, sicut aer sit ignis cum in ignem c0nvertitur. Immutabilis est enim Dei a

tura corp0rea autem Sunt quae in Vicem convertuntur Spiritualis autem natura in naturam corp0ream On convertitur, sed

p6tost ei aliqualiter uniri pr0pter ille ac iam Suae virtutis, sicut anima unitur corpori et licet humana natura ex anima constet et corpore, anima autem non corp0rede, Sed Spirituali naturae sit, omnis tamen creatura Spirituali deficit a simplicitate divina multo ampliu quam corp0rea creatura a Simplicitat spiritualis naturae. Sicut ergo Spirituali natura unitur corp0ri per emcaciam suae virtutis, ita et Deu 90teSt uniri tam Spirituali quam c0rp0rali, et se eundum hunc m0dum dicimu Deum naturae humanae suis; unitum. Si autem attendendum, quod unum qu0dque maximo videtur SSe illud, qu0 invenitur in eo SSe principium. Omnia autem alia videntur ei qu0d Si principium adhaerero, et ab eo qu0damm0d 3SSumi, in quantum id quod est principium aliis utitur secundum Suam di Sp0Siti0nem AEu0d quidem patot non sulum in ordinati0n civili, in qua principe civitatis quasitula civitas esse videntur, et alii utuntur Secundum suam disp0- sit idnem, ut sibi adhaerentibu membri S, Sed etiam in adunali 0 nonaturali. Licet enim h0m naturaliter c0n Steti anima et corpore, principalius tamen videtur h0m0 SSe anima quam corpus quod anima adhaeret, et quo anima utitur ad Operationes animae c0nvenientes. Sic ergo et in uni0ne Dei ad creaturam n0n trahitur Deilas ad humanam naturam, Sed humana natura a Deo assumitur n0n quidem ut 0nVertatur in Deum, Sed ut Deo adhaereat et sunt qu0dammodo anima et 0rpu Sic a88umpta, anima t

244쪽

230 THOMAE AQUINATIS OPUSCUL Rcorpus ipsius Dei, sicut partes corporis assumptae ab anima sunt quodammodo ipsius animae membra. Est tamen in hoc aliqua disserentia attendenda. Nam anima licet sit persectior c0rp0re,

non tamen totam persectionem in se p0ssidet humanae naturae unde corpus sic ei advenit, ut ex corp0re et anima una compleatur humana natura, cujus quaedam partes sunt anima et 0rpus

sed Deus ita est in natura sua perfectus, ut plenitudini naturae ipsius nihil adjici possit, unde cum natura divina n0n 0 te Si Sic

uniri altera natura, ut ex utraque una c0nstituatur natura c0mmunis, Sic enim natura divina pars esset illius naturae communi S, qu0d repugnat persectioni divinae naturae jam omnis par imperfecta est. Deus ergo ei Nerbum sic humanam maturam aSSumpSit, quae ex anima constat et corp0re, ut tamen nec altera tranSiret in alteram, nec ex duabus una natura c0nstaretur, Sed p0st unionem duae naturae distinctae remanerent quantum ad proprietates naturarum Est autem rursus c0nsiderandum, quod cum spiritualis natura corporeae uniatur per spiritualem Virtutem, quanto fuerit major virtus spiritualis naturae, tanto persectius et firmius sibi naturam inferior0m assumit. Est autem virtus Dei infinita, cui omnis creatura Subjicitur, et unaquaque utitur pro Su arbitri non autem eis uteretur, nisi aliquo m0d per estieaciam suae virtutis uniretur eis. Tanto autem alicui naturae perfectius unitur, quanto in eo magis Suam Virtutem exercet. Inter omneSSiquidem creaturas virtutem suam exercet quantum adh0c, qu0d omnibus esse largitur, et ad propria operatione m0Vet, et Secundum hoc quodam communi modo in omnibus rebus dicitur esse. Sed specialior quodam m0do virtutem suam exercet in mentibus Sanctis, quas non solum in esse c0nser Vat, et ad operandum m0vet Sicut alias creaturas, sed etiam eas convertit ad Se 0gn0Scendum et amandum unde etiam sic in Sancti mentibus specialiter dicitur habitare, et mentes Sanctae e plenae esse dicuntur. Quia ergo secundum quantitatem Virtutis, quam Deu exercet in creaturam magis et minu dicitur creaturae uniri,

patet quod cum efficacia divinae virtutis humano intellectu comprehendi n0 possit, sublimiori m0do Deus potest creaturae uniri quam intellectus humanus capere p0ssit. Qu0dam ergo incomprehensibili et inessabili modo dicimus Deum unitum esSe humanae naturae in Christo non solum per inhabitationem, sicut in aliis Sancti S, sed quodam modo singulari, ita quod humana natura e Sset quaedam Filii Dei natura, ut Filius Dei qui ab aeterno habet natu-

245쪽

II. DR CLARATIO CONTRA GR Ecos 231ram divinam a Patre, ex tempore per assumptionem mirabilem habeat humanam naturam ex genere n0stro, et Sic quaelibet

partes humanae naturae ipsius Filii Dei dici possunt Deus, et quidquid agit, vel patitur quaelibet pars naturae humanae in Filio Dei, potest attribui unigenito Dei Verbo. Unde non inconvenienter dicimus animam et corpus esse Filii Dei, Sed et ocul0s, et m3nu S, et quod Filius Dei corporaliter videat per oculi visionem, et audit

per auditum, et Sic de aliis, quae partibus animae, vel corporis convenire possunt. Hujus autem admirabilis unionis nullum con . venientius exemplum inveniri p0test, quam uni corporis et animae rationalis. Est etiam n0 inconveniens exemplum de hoc quod verbum n0strum in corde manet absconditum, et sensibile siti prassumptionem vocis et Scripturae. Sed tamen haec exempla a prae diei unionis repraesentatione desiiciunt, Sicut et caetera exempla humana a rebus divinis . Nam neque deitas sic unitur humanae naturae, ut sit par alicujus naturae neque si unitur humanae naturae, ut 80lum significetur per eam, sicut verbum cordis signiscatur per V0cem, aut Scripturam, sed sicut veraciter Filius Dei habeat naturam humanam, et homo dicatur Patet ergo quod non dicimus Deum unitum esse naturae corporeae, ut it Virtus in corpore ad 0dum malerialium Orp0ralium virtutum, quia nec intellectus animae corp0ri unitae sic est virtus in corpore. Multo

minus ergo Dei Verbum quod ineffabiliter, et Sublimiori modo sibi

naturam humanam assumpsit Patet etiam secundum praemissa, quod Filius Dei et divinam naturam habet, et humanam, unam ab aeterno, aliam ex tempore per a Ssumptionem Contingit autem ab eodem plura haberi secundum diversos modos, in quibus tamen omnibus semper qu0d est principalius, habere dicitur : quod autem minus principale haberi. Habet enim totum multas partes, ut homo manus et pedes. Non autem dicimus e converS0, qu0d manu vel pedes habeant hominem. Habet etiam unum subisectum multa accidentia, sicut pomum colorem et Odorem, non e converso. Habet etiam homo aliqua exteriora, Sicut 0SSesSi0nes et VeSteS, non e converSo. In S0lis autem illis quod sunt partes alicujus unius essentiales, aliquando aliquid dicitur habere et haberi, ut anima corpuS et 0rpus animam. Et similiter in quantum viret uxor in matrimonio conjunguntur, dicitur Vir habere uxorem, et uxor virum. Et Similiter in his quae per relationem uniuntur

sicut dicimus, quod pater habet silium, et filius patrem. Si ergo sic uniretur Deus humanae naturae Sicut anima c0rpori, ut ex his

246쪽

232 s. THOMAE QUINATI OPUScULLconstitueretur una natura c0mmuni 8, 90test dici quod Ddus habotnaturam humanam, et humana natura habet Deum, sicut anima habet corpus, et e c0nverSo. Sed quia ex divina et humana naturan0n 0test c0nstitui una natura propter persecti0nem divinae ut dictum est, et tamen in praedicta unione principalius est quod est ex parte Dei, manifeSte consequitur qu0d ex parte Dei accipio p0rtet id qu0d habet naturam humanam. Illud autem quod per aliquam naturam dicitur eSSe dicitur SS Supp0Situm, vel hypostasis naturae illius, sicut qu0d habet naturam equi, dicitur esse hypoSta Sis, vel Suppositum naturae equinae. Et si Sit natura intellectualis quae habetur, talis hypostasis dicitur, pers0na sicut dicimus Petrum esse perS0nam, qui naturam humanam habet, quae est intellectualis natura. Cum ergo Filius Dei unigenitum Dei Verbum per assumpti0nem habeat human3m naturam, ut dictum est, Sequitur qu0 Sit hyp0Sta Sis, Vel Supp0Situm, vel pers0na humanae naturae. Et cum ab aeterno habeat divinam naturam, non per compositionis, sed Simplicis identilatis, dicitur otiam hypostasis, vel ei Sona divinae naturae, Secundum tamen qu0d divina verbis humanis exprimi 08Sunt. pSum ergo unigenitum Dei Verbum est hypostasis, vel persona duarum naturarum, divinae scilicet et humanae in duabu naturis Subsi Stens. Si quis autem objiciat, quod humana natura etiam in Christo non sit accidens, Sed SubStantia quaedam, n0n autem uniVerSalis, sed particularis, quae hyp0StaSi dicitur, Videtur consequi, quod ipsa humana natura in Christo hyp0Stasis quaedam Sit praeter hypostasim Dei Verbi, et sic in Christo erunt duae hyp0Stases Considerare debet qui sic objicit, qu0 n0 omnis Substantia particularis hypostasis dicitur, Sed solum illa quae ab aliquo principaliorin0n habetur Manus enim h0mini Substantia Si quaedam particularis, non tamen poteS dici hyp0StaSjS, nec perSona, quia habetur a principali0ri quod est h0m alioquin in quovis homin0 essent tot hyp0StaSes, vel et Sonae, qu0 membra, Vel partes. Humana ergo natura in ChriSi non St accidens, Sed substantia, non univer Salis, Sed particularis nec tamen hypostasis dicip0test, quia SSumitur a principaliori, Scilicet a Dei Verbo. Sic ergo Christus est unus propter perS0nae, Vel hyp0StaSis unitatem,

nec potest dici esse duo. Sed proprie dicitur, quod habet duas naturas Et licet divina natura praedicetur di hypostas Christi, quae est hyp0Stasis Verbi Dei, qu0d est ejus essentia, tamen

humana natura n0n potest praedicari de eo in abstracto, sicut nec

247쪽

II. - DECLARATIO AEONTRA GRAEcos 233 de aliquo habρnte humanam naturam. Sicut enim n0n OSSumus dicere, qu0d Petrus Si humana natura, sed qu0d est h0mo, inquantum habet humanam naturam ita nec p0ssumta dicere, qu0d Dei Verbum sit humana natura, Sed qu0d habet humanam naturam assumptam, et ex hoc dicitur hom0. Utraque ergo natura praedicatur de Verbo Dei, Sed una in coneret tantum, scilicet lium ana, ut cum dicimus, Filius Dei est h0mx divina vero natura et in abstracto, et in c0ncreto dici potest, ut quod Verbum Dei est divina essentia, Vel natura, et qu0d Si Deus. Cum autem Deus sit habens divinam naturam, et h0m sit liabens humanam naturam, per hae du0 0mina Significantur duae naturae habitae,s0d unus habens utramque Et cum haben naturam sit hyp0stasis, sicut in nomine Dei intelligitur hyp0stasis Verbi Dei, ita inn0mine h0 minis intelligitur Verbum Dei, secundum qu0d attribuitur Christo. Et sic patet quod per h0 quod dicimus Deum

Christum et h0minem, O dicimu eum SSe duo, Sed unum in duabus naturi S. Quia ero ea quae conveniunt naturae, attribui p0ssunt hyp0sta Si illiu naturae hyp0StaSi autem tam humanae naturae, quam divinae inchiditur tam in h0mine significant divi nam naturam, qu3m in homine Significante humanam, qu0d 3t eadem hyp0sta Si haben utramque naturam, On SequenS St, ut tam humana, quam divina praedicentur de illa hypostasi, seu secundum quod includitur in n0mine Significante divinam naturam, seu secundum qu0d includitur in n0mine significant humanam P08Sumus enim dicere, qu0 Deu Verbum Dei est conceptus, et natu de Virgine, paSSuS, 0rtuu S, et Sepultus, attribuentes hyp0sta Si Verbi humana propter humanam naturam, et e converso pos SumuS dicere, qu0dJ0m ille est unum cum patre, et quod egi ab aetern0, et qu0 creaVit mundum propter divinam naturam. In his ergo tam divel Si S de Chri Si praedicandis distinctio invenitur, si con Sideretur Secundum qu0d ista d Christo dicuntur Quaedam enim dicuntur Secundum humanam naturam, quaedam secundum divinam. Si autem On Sideretur de quo dicuntur, indistinet pr0seruntur, quia eadem Si hyp08la Sis, de qua et divina, et humana dicuntur, ut Si dicam quod idem est h0m qui videt, et audit, Sed n0 Secundum idem. Videt enim secundum oculos, et audit Secundum aureS. Idem etiam est p0mum quod videtur et d0ratur, Sed 0 quidem colore, illud autem odore, ratione cujus dicere p0SSumuS, qu0 Viden audit, et audiens videt, et visumidoratur, et od0ratum Videtur. Et similiter dicero

248쪽

p0ssumus, quod Deus naScitur de Virgine propter humanam naturam, et homo ille est aeternus propter divinam.

Qualiter sit uocipiendisi, quod dicitur Verbi

Ex congi de ratione ergo praemi S880rum Sati apparere p0teSt, jam nihil inconveniens sequi ex eo qu0 dictum est, qu0d unige nitum Dei Verbum passum et 0rtuum confitemur. 0 enim haec ei attribuimus secundum naturam divinam, sed secundum humanam, quam pro n0Stra Salute in unitatem personae asSumspit. Si quis autem objiciat, quod Deus cum sit omnipotens, alio modo p0terat humanum genus Salvare, quam per unigeniti Sut 0rtem,

considerare debet qui hoc objicit qu0d in saetis Dei c0nsiderandum est quid c0nvenienter fieri potuit, etiam si alio m0d illud

Deus facere potuisset, alioquin omnia ejus opera similis rati irritabit. Si enim consideretur, quare Deus fecerit caelum tantae quantitatis, et quare condiderit in tali numero stellas, sapientser cogitanti occurret secundum quod Sic convenienter fieri p0tuit, licet aliter sacere p0tuerit. Dico autem hae Secundum qu0d redimus totam naturae disp0sitionem, et humanos actus divinae Providentiae esse subjectos. Hae enim credulitat sublata omnis divinitatis cultus excluditur. Suscepimus autem praeSentem disputati0nem ad eos qui se Dei cult0re dicunt, seu sint Saraceni, seu Christiani, seu Iudaei. Ad 08 autem qui omnia ex necessitate provenire dicunt a Deo, operosius a nobis alibi disputatum est. Si aliquis ergo convenientiam passionis et m0rtis Christi pia intentione con Sideret, tali tam scientiae prosunditatem inveniet, ut semper aliqua cogitanti, plura et maj0ra Semper ciccurrant ita quod experiri 08Sit Verum esse quod Apostol. dicit I Cor. I Nos proedieamus Christum criιciliaeum Iudinis quidem scandalum, gentibus vero stultitiam Dipsis autem vocatis Iudinis atque Groedis Christum Dei virtutem, et Dei sapientiam. Et iterum, u0 stultum est Dei, sapientius est omnibus hominibiιs. Primo ergo considerandum occurrit, qu0d Christus humanam naturam assumpsit ad lapsum hominis reparandum, ut diximus. Ea ergo oportuit Christum pati et agere Secundum humanam naturam, per quae remedium adhiberi posset contra peccatum. Peccatum autem

hominis in hoc consistit, quod h0mo corp0ralibus adhaerendo,

249쪽

spiritualia b0na praetermittat. IIo ergo decuit Dei Filium in

aSSumpta hominis natura ostendere per ea quae secit et pas Suse St, ut homines temporalia bona, vel mala pro nihilo ducerent, ne ab eorum inordinato assectu impediti, ni ritualibus minus dediti essent. Unde Christus pauperes parent st elegit, et tamen Virtute perfectos, ne qui de sola carnis nobilitat se, et parentum divitiis gl0rietur. Pauperem vitam gessit, ut divitias doceret contemnere. Privatus absque dignitate vixit, ut homin0s ab in0rdinato horum appetitu revocaret Laborem, Sitim, samem, et c0rp0ris sagella sustinuit, ne h0mines v0luptatibus et deliciis in t pnli, propter asperitates hujus vitae retraherentur a bono virtutis. Ad extremum SuStinuit 0rtem, ne propter m0rtis timorem aliquis veritatem desereret. Et ne aliquis pro veritate vituperabilem mortem timeret, exprobrantisSimum genus m0rtis elegit, scilicet crucis. Si qu0que conveniens fuit Filium se li0minem actum m0rtem pati, ut sui exemplo homines provocaret ad Virtutem, ut sic verum sit quod Petrus dicit, I. et r. II Christus passus est pro nobis, vobis relinquens eaeemplum, ut sequamini vestigia ejus. Deinde quia hominibus ad Salutem necessaria Si non Olum On- verSatio recta, per quam Vitantur peccata, Sed etiam cognitio veritati S per quam it 3ntur errores ad reparati0nem humani generis necessarium fuit ut unigenitum Dei Verbum naturam humanam ag Sumens, in certa Veritati c0gniti 0 ne firmaret veritatem Veritati autem quae d0cetur per hominem, On omnino firma credulitas adhiberetur, quia homo decipi et decipere p0test, sed a solo Deo absque omni dubitatione veritalis cognitio consit r- matur. Si ergo oportuit Dei filium h0minem actum doctrinam divinae veritatis h0minibus proponere, ut ostenderet hanc divini tus non lium anitus esse, et h0e Stendit in miraculorum multitudine. Operant enim ea quae S0lu Deu sacere p0 te St, puta, mortu0 Suscitando, caecos illuminando te credendum erat ut per Deum loqueretur Sod quia miracula ejuS, qui praeS0ntes aderant, Videre potuerunt, ne a p0steris credere nis conficta,c0ntra h0c divina sapientia remedium exhibuit per Christi infirmitatem. Si enim vixisset dives, potens, et in magna dignitate constitutus, credi potuisset quod doctrina ejus, et miracula favoruli ominum, et poteState humana suissent recepta. Et ideo ut palam fieret opus divinae virtutis, omnia abjecta et insima in mundo elegit, pauperem matrem, et vitam in Opem, discipul0s et nuntios idiotas, reprobari et condemnari usque ad mortem a magnalibus

250쪽

230 THOMAE AQUINATIS OPUScULΑ mundi, ut manifeSte appareret qu0d SuScepti miracul0rum, elu que doctrinae, non humanae potentiae, Sed divinae attribuenda sit. Undo et in his qtiae fecit, vel paSSus est, Simul conjungebantur et humana infirmitas, et divina p0te8la S. In nativitate enim pannis inv0lutus in prae Sepi p0nitur, sed ab Angelis collaudatur, et a Magis stella duce, adoratur Tentatura diabolo, sed ei ministratur ab Angelis. Vivit inops et mendicus, Sed 0rtuos su Scitat, et caec0 illuminat. M0ritur astixus patibulo, annumeratur latronibus, sed in ejus morte sol obscuratur, terra tremit, ranguntur lapides,

aperiuntur m0 numenta, et Ortuorum corp0ra Suscitantur. Si

quis ergo x talibus initiis tantum fructum videat consecutum scilicet 0nversionem sere t0tius mundi ad Christum, et ulterius alia signa quaerat ad credendum, duri 0 lapide cen Seri p0test, cum in morte ejus et petrae SciSSae Sint . inc est quod Apost. I Cor. I. dicit : Verbum erucis pereuntibus stultitia est, his autem qui salvi fiunt, id est, nobis, virtus Dei est. Est autem circa h0c aliud c0nsiderandum, quod Secundum eamdem rationem providentiae, qua in seips Dei Filius homo factus, infirma pati voluit, etiam su0 discipul08, qu0 humanae Salutis mini Stros instituit, voluit in mundo esse abiectos. Unden0 elegit litteratos et n0biles, sed illiterat0s et ign0biles, paupere Scilicet pi Scatores, et eos mittens ad salutem h0minum pr0 curandum, jussit paupertatem

Servare, et perSeculi 0 ne S, et opprobria pati, et m0rtem etiam pro veritate subire, ne e0rum praedicati ad aliqu0 terrenum commodum composita videretur, et ne Salus mundi adscriberetur humanae sapientiae, aut virtuti, Sed solum divinae. Unde ne inois defuit virtus divina mirabilia operans, qui tamen Secundum mundum videbantur abiecti. Η0 autem neceSSarium erat reparati0ni humanae, ut h0mine discerent, ne de SeipSi Stiperbe considerent, sed de Deo. Η0 enim ad persectionem humanae justitiae requiritur, ut h0m totaliter se De Subjiciat, a quo etiam omnia b0na c0nsequi speret adipiScenda, et adepta recognoscat. Ad bona igitur praesentia hujus mundi c0ntemnenda, et adversa quaelibet toleranda Sque ad mortem, nullo modo melius ejus discipuli potuerunt inStitui, quam per paSSionem et m0rtem Christici unde et ipse eis dicebat J0an. XV: Si me persecuti sunt, et v0s persequentur. Deinde c0n Siderandum est, quod h0c habet ordo justitiae, ut pro peccato paena instigatur. Apparet enim in humanis judiciis, qu0d ea quae injuste saeta sunt, ad hi Stitiam reducantur, dum

judex ab eo qui aliena capiens, plus habet quam debeat, subtrahit