장음표시 사용
251쪽
qu0d plus habet, et dat ei qui minus habebat. Quicumque autem
peccat, plus suae v0luntati indulget quam debeat. Ut enim v 0 luntatem Suam impleat, transgreditur ordinem rationis et legis divinae Ad h0 igitur qu0d ad justitiae ordin' reducatur, portet quod voluntati subtrahatur de eo qu0d vult, qu0d sit dum punitur vel per Subtracli 0npm bonorum quae vellet habere, vel per illati0nem malorum quae pati recuSat. Haec ergo re into gratio justitiae per cenam quandoque sit per Voluntatem ejus qui punitur, dum ipsemet sibimet aenam imp0nit, ut ad justitiam red0at :quandoque ver bit e invito, et tunc quidem ipse ad justitiam non reducitur, sed in eo impletur u Stitia. Erat autem totum iu- manum senu peccat Subjectum. Ad 0 et g quod ad statum justitiae reduceretur, oportebat invenire poenam, quam h0m sibi ipsi assumeret ad implendum divinae justitiae ordinem. Nullus aut 'm 0m puru tantu e SSe 0terat, qui p0SSet satisfacere sum cienter Deo poenam V0luntariam aliquam assumendo, etiam pro peccat univerS0rum. Cum enim h0m peccat, legem stitransgreditur, et sic quantum S in Se injuriam Deo facit, qui est ma estatis in similae Tant autem Si maj0r injuria, quanto major est is, in quem committitur Patet enim qu0d maj0 injuria reputatur Si quis percutiat militem, quam Si rusticum, et adhuc major si regem, Vel principem. Habet ergo peccatum contra legem Dei commisSum quodammodo injuriam infinitam. Sed rursus c0nsiderandum est, quod Secundum dignitat0m satisfacientis etiam satisfactio ponderatur. Unum enim Verbum deprecat 0rium a rege prolatum pro Sati S lacti0n injuriae, major satissaeti reputatur, quam iis inseri0 Vel genua flecteret, vel aliam quamvis humiliationem ostenderet ad Satisfaciendum passo injuriam. Nullus
autem h0m purus erat infinitae dignitatis, cujus Satisfactio p0sset esse condigna c0ntra Dei injuriam. Oportuit igitur ut esset ali quis h0m infinitae dignitati S, qui paenam Subiret pr0 0mnibus, et sic condigne satisfaceret pro istius mundi peccatis. Ad 0c ergo unigenitum Dei Verbum Verus Deus et Dei Filius naturam humanam assum pSit, et in ea mortem pati Voluit, ut totum g0nus humanum pro peccat Sati Ssaciendo purgaret. Unde et Petrus dicit Pet. iii : Christus emetur peccatis n0stris m0rluus est, justus pro injustis etc. 0 erg ut pinantur, c0nvenien sui qu0d Deus sine satisfacti0ne Sua humana peccata purgaret, nseque etiam quod hominem non permitteret cadere in peccatum. Primum enim
repugnaret ordini ju Stitiae : Secundum rdini naturae humanae,
252쪽
238 THOMAE AQUINATIS OPUSCULA per quam homo factus est suae voluntatis liber, potens bonum vel malum eligere. Providentiae autem est rerum naturam et ordinem n0n de Struere, Sed Salvare. In h0c ergo maxime Dei sapientia apparuit, quod et 0rdinem rerum servavit tam justitiae quam naturae, et tamen misericorditer providit h0mini salutis remedium pur Filii sui incarnationem et mortem.
Qualiter accipiendum, quod fideles accipiunt Corpus Christi.
Quia ergo per passi0nem et mortem Christi homines a peccato purgantur, ut hujus tam immensi beneficii jugis in n0bis maneret memoria, Filius Dei passione appropinquante, Suae 3SSi0ni et m0rtis mem0riam fidelibus suis reliquit jugiter recolendam, Suum cor pti et Sanguinem tradens discipulis sub speciebus panis et vini, quod usque nunc in memoriam illius venerandae passi0nis ubique terrarum Christi frequentat Ecclesia. Quam vane autem hoc Sacramentum irrideant insideles, quilibet etiam parum in christiana religi0ne instructus d facili potest attendere. Non enim dicimus qu0d 0rpus Christi diluceretur in partes, et quod sic
divisum a fidelibus sub Sacramento sumatur, ut p0rteat quan-d0que illud deficere, etiam si magnitudinem montis haberet, ut dicunt, Sed dicimus per conversionem panis in c0rpus Christi ipsum corpus Christi in Sacramento Ecclesiae esse, et a fidelibus manducari. Ex qu ergo c0rpus Christi n0 dividitur, sed in ipsum aliquid convertitur, nulla necessitas Si ut per manducationem si delium quantitati ejus aliquid subtrahatur. Si quis autem insid0li velit dicere hanc conversionem impossibilem Sse, conSi dero Dei omnipotentiam. C0nfitetur quidem quod per virtutem naturae p0SSit una res converti in aliam quantum ad formam, sicut quod aer in ignem convertitur, dum materia quae prius erat Subjecta s0rmae aeris, p0Stea larmae ignis subjicitur. Multo magis et g virtus uani p0tentis Dei, quae totam rei substantiam in Ssspr0ducit n0n 0lum tran Smutando Secundum sormam, ut acit natura, poterit hoc totum in illud totum convertere, ut sic panis in corpus Christi convertatur, et vinum in sanguinem. Si autem
huic conversi0ni aliquis velit repugnare per id quod Sensui apparet, nam nihil Secundum Sensum immutatur, consideret Sic nobis divina proponi, ut ad nos sub tegumento visibilium rerum deve-
253쪽
niant. Ut ergo Christi et corpus et sanguis, spiritualis et divina resectio haberetur, et n0 quasi cibus et potus communi S, Sub specie panis et vini sumitur, ut n0 sit h0rribile carnem humanam comedere, et sanguinem bibere. N0 lamen hoc fieri dicimus quasi Species illae, quae sensibus apparent in Sacramento, Sint Solum in phantasia videntium, sicut sole esse in praestigiis arti Smagicae, quia veritatis Sacramentum nulla sicli decet sed Deus
qui est substantiae et accidentis creator, potest accidentia Sensibilia conservare in esse, subjectis tamen in aliud mutatis. Potest enim essectus cauSarum Secundarum per sui omnip0tentiam absque cauSi Secundis et producere, et in SSe conservare. Si qui vero Dei omnipotentiam n0 confitetur, c0ntra talem in h0 opere dis putati0nem Un SSumimus, Sed c0ntra Saracenos, et ali 0 qui Dei omnip0tentiam confitentur. Alia vero hujus mysteria Sacra
menti non sunt hic magis discutienda, quia infidelibus secreta si de pandi non debent.
Qualiter est speetalis locus ubi animos purgantur antequam sint beatoe.
Nunc restat considerare de opinione quorumdam dicentium purgatorium non SSe post mortem, ad quam quidem ut homines aliqui devenirent, contigissi videtur quod in pluribus aliis contingit. Dum enim aliquos errores vitare v0luerunt, inciderunt in errore c0ntrarios. Sic Arrius dum vitare voluit errorem Sabellii confundentis sanctae Trinitatis personas incidit in errorem contrarium, ut divideret deitatis essentiam. Similiter utichus dum vitare voluit errorem est0rii dividentis in Clarist personam Dei et D minis, contrarium errorem instituit, ut 0nfiteretur unam esse Dei et hominis naturam. Sic etiam dum aliqui vitare volunt O igeni errorem ponenti omne paena Si0S m0rtem purgatoria SeSSe in contrarium prolabuntur errorem, ut dicant nullam poenam p0St 0rtem purgatoriam e SSe Sancta vera Cath0lica et Ap0stolica Ecclesia inter errores contrarios media lento passu incedit. Sicut enim distinguit personas in Trinitate contra Sabellium, et tamen in errorem Arrii non declinat, sed unam tantum confitetur perSonarum Ssentiam, in incarnationi vero mysterio e c0nversonaturas distinguit contra Eutichem, nec tamen cum NeStori per-Sonam Separat : Sic et in Statu animarum post mortem paenas
254쪽
240 s. THOMAE AQuINATIS OPUScULA quasdam purgatoria confitetur, eorum tantaxat, qui de hoc saeculo absqtie peccat mortali cum charitalis gratia decedunt, nec cum Origene omne poenas purgat0rias c0nsiitetur, sed quicum peccat m0rtali decedunt, cum diab0lo et Angelis jus aeterno c0nfitetur Supplicio cruciand0S. Ad veritatis ergo asserti0nem primo considerandum est, quod illi qui in peccat mortali decedunt, statim ad infernalia Supplicia rapiuntur, qu0d p 0rte ex Evangelio probatur. Dicitur enim Luc. XVI. ex re D0mini, qu0d mortuus est dives epulo, et Sepultus in in sern0. Et de cruciatu Jus ex ip8ius conseSSi 0 ne apparet, dum dicit: Quia erueior
bonis dies suos, et in puncto ad inferna descendunt. Item, Iob. XII:0ui dieebant Deo: Recede a nobis etc. 0 80lum autem impii pro peccatis pr0priis, sed etiam justi ante passi0nem Christi pro peccato primi parentis in m0rte ad inferos descendebant : unde Jac0b dicebat, Gen. xxxvii Deseendam ad filium meum lugens in infernum, unde ipse Christus m0riens ad in serna descendit, ut in Symbolo c0ntinetur, sicut ante per Pr0phetam praedictum suerat: Mn derelinques animam meam in inferno, PSal. XV, qu0 Petrus in actibus de Christo exponit, licet Christus alio m0d ad in serna descenderit non qua Si peccat obn0xius, Sed S0lus inter mortuos liber, ad hoc descendit ut, exp0lian principatu et potestates, captivam duceret captivitatem, Sicut per Zach. suerat praedictum, Zach. v : Tu autem in sanguine testamenti tu emisisti vinctos tuos de lueu etc. Sed quia miserationes Dei Sunt super omnia opera ejus, credendtim est multo magis, qu0d illi qui sine macula moriuntur statim aeternae retributioni mercedem recipiant. Et h0c quidem videntibus auct0ritatibus maxime pr0batur. Dicit enim Apost II Corin V, cum menti0nem de tribulati0nibus sanct0rum fecisset Selmus enim, inquit, qu0d si terrestris domus nostrahi iis habitationis diss0lvatur, quod oedificationem eae Deo habemus, domum non manufactam, Sed odiernam in coelis. Ex quibus verbis prima facio inspectis h0 videtur elici p08se, qu0d dissoluto m0rtali corpore, 0mo coele Sti gl0ria induatur. Sed ut hic sensus evidenti0 fiat, sequentia pertractemuS. Quia enim du pr0p08uerat, scilicet diss0luti0nem habitati0ni terrenae, et ad 0ptionem d0mus caelestis, Stendit qu0m0d desiderium h0 minis se habet ad utrumque, cum quadam exp0Sili 0 ne utriusque. Unde primo subjungit de desideri coelestis d0mus, et dicit, quia ingemi Scimus in hoc, quod a nostro desiderio retardati cupimus superindui
255쪽
habitationem caeles Lem, per quod etiam videtur intelligere, qu0d illa d 0mus caelestis quam Supra dixerat, non est aliquid ab homine separatum, Sed aliquid Oinini inhaerens. 0n enim dicitur h0m induere d0mum, Sed vestimentum, sed dicitur aliquis inhabitare domum. Cum ergo haec duo conjungit dicens, Super indui habitationem, Stendit qu0d id quod est primo desideratum est aliquid inhaerens, quia induitur, et est aliquid continenso excedens, quia inhabitatur. Quid autem sit illud desideratum patu bit ex sequentibu S. Sed quia n0 Simpliciter dixerat indui sed superindui, rationem sui dicti exponit subden : Si lumen vestiti, et non nudi inveniamur, qua Si dicat si anima sic indue retur habitati0ne caele Sti, qu0d 0 exueretur habitatione terrena, ad 0pti illius habitationi caelestis esset superinduitio . Sed quia portet quod exuatur habitati0 ne terrena ad hoc quod induatur caelesti nori pote Si dici Superinduitio simpliciter Posset 0rgo aliquis ab Ap0S. quae sere : Quare ergo dixisti : Superinduieupientes Ad quod re Spondet dicens mam et qui sumus in tabernaculo isto, id St, qui induimur terreno habitaculo quasi transitorio, non domo qua Si permanente, ingemi Scimus gravati quasi aliquo accidente contra deSiderium OStrum, eo quod secundum naturale deSiderium no Strum V0lumus expoliari quasit abdrnaculo terren0, Sed SuperVe Stiri caeleSti, ut absorb0atur quod mortale est a vita, id St, ut ad Vitam imm0rtalem in mortis gustu transeatur. P0SSet autem iterum aliquis quaerere ab Apos-t0lo, quia rationabiliter apparet, qu0 nolumus expoliari terrena inhabitatione, quae St 0bis naturali S, et Sic nec quod habitationem caelestem indui cupiamuS. Ad h0 respondit subdens sui autem in n0bi essicit hoc ipSum ut deSideremus coelestia, Deus est. Et quomodo in n0bicli 0 essiciat ostendit subdens : Qui odit n0bis pignus Spiritu S. Per Spiritum enim Sanctum quem accepimus a Deo sumus de caele Sli habitatione adipiscenda certi et solliciti, sicut per pignus de debito recuperando. Ex hac ergo certitudine in desiderium caeleStis habitati0nis elevamur : sic ergo in n0bis duo sunt deSideria. Unum naturae de terrena inhabitatione non degerenda : aliud gratiae de caelesti habitatione consequenda. Sed haec duo de Sideria impleri non p0SSunt, quia ad
caelestem habitati0nem perVenire non p0SSumus, ni Si terrenam deseramus. Unde eum quadam fiducia firma et audacia desiderium gratiae praeserimu desideri naturae, ut velimus terrenam habitationem deserere, et ad caeleStem pervenire : et hoc est
256쪽
242 HOMAE AQUINATIS OPUSCULA qtio subdit Auden los ergo Semper, et scientes qu0niam dum Sumus in hoc c0rp0re peregrinamur a Domin per idem enim ambulamu S, et non per Speciem Audemus autem et b0nam V0luntatem habemus magis peregrinari a c0rp0re, et prae Sente eSS0 ad 0minum. Aperitur ergo, qu0d ipsum corpus corruptibile Supra n0minavit terrestrem domum hujus habitationis, et taber naculum, qu0d quidem corpus est animae quasi quoddam indumentum Aperitur etiam quid supra dixerit, domum n0n manus actam, sed aeternam in caelis : quia ipsum Deum quem homines induunt, vel etiam inhabitant, dum ei praesentes existunt per Speciem, id est, videndo eum sicut est, peregrinantur ab eo dum per idem senent quod nondum vident. Desiderant ergo Sancti
peregrinari a corp0re, ut eorum animae per m0rtem a corporibus 80parentur ad hoc, qu0 Sic peregrinantes a c0rpore, Sint prae sentes ad D0minum. Patet ergo quod Sanct0rum animae a corp0ribus absolutae ad coelestem habitationem perveniunt, Deum vi dente S. 0n ergo unctarum animarum dissertur gloria, quae in
Dei visione consistit, usque ad diem judicii quo c0rpora resument. Η0 etiam apparet per dictum Apostoli ad Phil. I, ubi dicit Cupio dissolvi, et esse eum Christo. Vanum enim ho desiderium
esset, si c0rpore dissolui adhuc Paulus cum Chri se n0n S et, quem tamen constat esse in caelis. Manil est etiam D0 minus tali 0 ni in cruce confitenti dixit, Luc. XIII Η0di meciιm eris in paradiso, per paradisum gloriae si uitionem designans : und0n0n est credendum quod suos fidele Christus remunerare disserat quantum ad gloriam animarum, Sque ad corporum reSurrectio nem. Quod ergo Dominus dicit, si in domo patris mei mansi0nes multae Sunis, ad disserentias resertur praemiorum, quibus Sancti in coelesti beatitudine remunerantur a De non extra d0mum, Sed in ipsa domo. His autem visis, c0nsequen e Si purgatorium animarum SSe post mortem Ex multis enim Sacrae Scripturae auctori
talibus mani si habetur, qu0d ad illam caelestem gl0riam nullus per Venire poteS cum macula. Dicitur enim de divinae sapientiae participali 0 ne Sap. II quod nihil inquinati m intrabit in eani,c0nsisti autem caelestis felicitas, in sapientiae participatione per secta, qua per Speciem Deum Videbimus Op0rtet igitur omnino Sine macula esse eos, qui ad illam perducuntur hoc etiam habetur ex p0Siti S. ISB. XXX Via sancta vocabitur, non transibit per eam 40llutus. Et p0st xxi Non intrabit in ea aliquid e0inquinatum; 0ntingit autem aliquos in hora mortis aliquibus peccato -
257쪽
II. - DECLARATIO AEONTRA GRAEcos 243rum maculis coinquinari, propt0 quae tamen aet 0rnam in serni damnationem non mersentur, Sicut sunt venialia peccata, ut Verbum oti0Sum, et hujusm0di. Non ergo ad coelestem beatitudi-n0m qui talibus inquinati decedunt, possunt pervenire Statim P0 Si mortem erVenirent autem, ut probatum St, Si tales maculae in eis non essent. Ad minus ergo post mortem dilationem gloriae patientur pr0pter venialia. Nulla autem est rati0, quare magis hanc paenam, quam aliam anima pati p0St mort0m concedant, praesertim eum carentia vi Si 0 ni divinae, et so parati a Deo, maj0r sit aena etiam existentibus in in serno, quam ignis supplicium qu0d ibi patiuntur ergo animae decedentium cum veniali bus purgatorium ignem post mollem Sustinent. Si quis aut semdicat haec p0ccata venialia remanere purganda per ignem confla grationis mundi, qui faciem praecedet Iudicis, h0 cum praemissis Stare n0n OleSt. Sten Sum S enim qu0d Saliet 0rum animae, in quibus nulla est maeula, statim corp0re dissoluto coelest0m habitationem adipiscuntur nec potest dici, qu0d animae cum peccatis venialibus perveniant ad gloriam, ut est ostensum Dissertur
ergo eorum gl0ria propter Venialia usque ad diem judicii, qu0d omnino impio babile est, ut scilicet pro levibus peccatis tantam poenam patiatur aliquis in gl0riae dilati0ne Amplius, c0ntingit
aliqu0 ante mortem perficere non potuisse poenitentiam sebi tam pro peccati S, de qui bii paenituerunt, nec est divinae justitiae c0nvenien3, quod illa ulteri u Sm0 exolvant. Si enim meli 0ris c0nditi0nis essent qui cit morte prae0ccuparentur, quam qui diutinam paenitentiam in hac vita perficiunt. Patiuntur ergo p0St mortem hanc poenam 0n autem in in serno, in quo h0mines pro m0rtalibus patiuntur, cum jam per paenitentiam Sint mortalia dimissa. Nec etiam esse convenienS, ut pro ex0lutione hujus poenae usque
ad diem judicii eis gl0ria debita disserretur. Op0rtet ergo p0nere aliquas poena temp0rale et purgat 0ria p0S hane vitam anto diem judicit. Huic etiam c0n 0rdat Ecclesiae ritus ab Ap0st0lis introductus orat enim tota Ecclesia pro dulibus destinctis. Patet autem quod n0 orat pro his qui sunt in in serno, ubi nulla est redemptio : neque pro hi qui caelestem gloriam sunt adepti, qui jam pervenerunt ad m)m. Relinquitur ergo qu0d sunt aliquae poenae temporale e purgat 0riae p0S hanc Vitam, pro quarum remissi in orat Ecclesia. Hinc etiam p0st dicit I Corin. I ii Uniuscuji sque opus quale sit ignis probabit. Si cujus opus manserit qu0d superaedificavit, mercedem aeccipiet : Si cujus pus arSerit,
258쪽
detrimentum patietur, ipse autem Salvus erit, Sic tamen quasi per ignem non autem potest h0 intelligi de igne in serni, quia qui illum ignem patiuntur, n0 Salvantur. Op0rtet ergo quia intelligatur de aliquo igne purgante. Et quia potest aliquis dicere hoc esse intelligendum de igne qui praecedet faciem judicis, praecipue quia praemittitur, dies Domini declarabit dies autem Domini intelligitur dies ultimi adventus ejus ad judicium universale totius mundi, sicut Apost dici Iahes v : Dies Domini sieut fur in noete, ita veniet ideo attendendum est, quod sicut dies Domini, quia ost dies adventus ejus ad judicium universale totius mundi, ita dies cujuscumque dicitur dies D0mini, quia ad unum quemque
in morte venire dicitur Christus remuneraturuS, Vel condemn tucus. Unde quantum ad remunerati0nem bonorum dicit ad discipulos Ioan XI : Si abiero, et proeparavero vobis oeum, iterum veniam, et aecipiam vos ad meipsum. Quantum Vero ad damnationum malorum, dicitur Ap0St. II Age poenitentiam, et prima opera De sin autem venio tibi, et movebo candelabrum tuum de
Ioeo suo. Dies ergo D 0mini quo ad universale judicium in ignorevelabitur, qui faciem judicis praecedet, quo reprobi ad judicium
trahentur, et justi qui vivi reperiuntur, purgabuntur sed et dies D0mini, quo unumquemque in Sua morte judicat, in igne revelatur, qui purgat b0n0S, et impio c0ndemnat ' Sic ergo patet purgatorium esse p0St mortem.
Quod disina praedestinatio stumanis actibus necessitatem
Nunc ultimo considerandum St, an propter ordinationem, seu praedestinationem divinam humanis actibus necessitas imponatur. In qua quaestione Sic caute pr0cedendum St, ut veritas defendatur, et salsitas, seu error itetur. Err0neum enim est dicere, quod actus humani et eventus praescientiae et ordinationi divinae non subsint. Nec minus erroneum dicere, quod praescientia, vel ordinatione divina humanis actibus necessitas injungatur. Tolleretur enim libertas arbitrii, consiliandi opportunitas, legum utilitas, sollicitudo bene operandi, et praemiorum et poenarum justitia. Est ergo considerandum quod Deus aliter habet scientiam de rebugquam homo. Homo ni subjectus est tempori, et ideo res temporaliter cognoscit, quaedam respiciens ut praesentia, quaedam ut
259쪽
U. - DECLARATIO CONTRA GRAEcos 45 praeterita recolen S, et quaedam praevidens ut sutura me Deus est Superior temporis discursu, et esse suum est aeternum, unde et ejus cognitio non est temporalis sed aeterna comparatur autem aeternitas ad tempus, sicut indivisibile ad continuum. In tempore enim invenitur diversitas quaedam partium Secundum prius et posterius succedentium, sicut in linea inveniunt diversae partes secundum situm ad invicem Ordinatae sed aeternitas prius et p0sterius On habet, quia re aeternae mutatione carent. Et sic aeternitas est tota Simul Sicut et punctum partibus caret secundum situm distinctis Punctum autem dupliciter ad lineam comparari potest uno quidem m0dO, Sicut intra lineam comprehensum Seu sit in principio lineae, seu in medio, Seu in sine. Alio mod0, ut extra linea exiStens. Punctum ergo intra lineam existensn0n potest omnibus partibus lineae adesse, sed in diversis partibus lineae op0rtet diverSa puncta Signari. Punctum vero quod extra lineam est, nihil pr0hibet aequaliter omnes lineae partes respicere, ut patet in circulo, cujus centrum cum sit indivisibile, aequaliter respicit omnes circumferentiae partes, et omnes quodam modo sibi sunt praesentes, licet non una earum alteri. Puncto autem incluso
in linea similatur instans, quod est terminus temp0ris, quod quidem non adest omnibus partibus temporis, sed in diversis partibus temporis diversa instantia Significatur Puncto vero quod est extra lineam, Scilicet centro, quodam m0d0 Similatur aeternitas, quae cum sit simplex et indivisibilis, totum decursum temporis comprehendit, et quaelibet pars temporis Si ei aequaliter praesens, licet partium temporis una sequatur aliam. Sic igitur Deus, qui de aeternitatis excelso omnia reSpicit, Super totum temp0ris decursum, et omnia quae generantur in temp0l e praeSentialiter intuetur. Sicut ergo cum video S0rtem sedere, in fallibilis Si et certa mea cognitio, nulla tamen ex h0 S0rti necessitas sedendi imponitur cita Deus omnia quae Sunt n0bis praeterita, Vel sutura, Vel praeSentia quasi praesentia inspiciens, insallibiliter et certitudinaliter cognoscit, ita tamen qu0d contingentibus nulla neceSSitas imp0nitur existendi. Hujus autem exemplum accipi p0test, Si comparemus decursum temp0ris ad tranSi tum vitae. Si quis enim Sit in via, per quam transeunt multi, videt quidem e0 qui Sunt ante se qui vero post ipsum tran Seunt, per certitudinem Scire non potest Sed si quis sit in aliquo excelso loc0, unde t0 tam iam a Spicere possit, simul videt omnes qui transeunt per viam. Sic erg040mo qui ostin temp0re, non p0teSt totum cursum temporis Simul videre, sed
260쪽
246 THOMAE AQUINATIS OPUSCULA videt ea 80lum quae c0ram 8Si Stunt, praeSentia Scilicet, et dopraeteritis aliqua Sed ea quae Ventura Sunt, per certitudinem scire non poteSt Deu autem de excelso suae aeternitata tis per certitudinem videt quasi praeSentia omnia quae per totum temporis decurSum aguntur, absque h0 qu0 rebus c0ntingentibus nece*sitas imponatur. Sicut autem divina scientia c0ntingentibus necessitatem non imp0nit, si ne ejus ordinatio, qua pr0 videordinat univei Sa. Sic enim ordinat res, sicut agit res Ν0n enim ejus ordinati ceSgat, Sed quod per sapientiam ordinat, exequitur per Virtutem. In actione autem divinae virtutis h0 considerare Op0rtet, qu0 operatur in omnibus, et m0vet singula ad Su0sactus Secundum modum Uniu Scuju8que, ita qu0d quaedam ex motione divina ex necesSitate Sua acti0nes perficiunt, ut patet in m0tibus caelestium corp0rum quaedam Vero contingenter, qu Minterdum a propria actione deficiunt, ut patet in actionibus c0rruptibilium Arb0 enim quandoque a fructificando impeditur, et animal a generando. Sic ergo divina Sapientia de rebus ordinat, ut ordinata proveniant Secundum modum propriarum cauSarum. Est autem hic m0dus naturalis h0mini ut libere agat, n0 coactus, quia rationales potestates ad opposita Se habent. Sic igitur Deus 0rdinat de actibus humanis, ut actus humani necessitati n0 suh- dantur, sed proveniant ex arbitrii libertate. Haec igitur quae sunt ad praesens, vi Sa Sunt de pr0p0Siti quaesti0nibu c0nscribenda, quae tamqn alibi diligentius pertractata Sunt.
Emplici opusculum Tertium Sancti Thom de Aquino, super quibusdam artioulis fidei contra Graecos, Armenos, et Saracen03.