장음표시 사용
291쪽
III. - DE PRAEcEPTI AEHARITATIS. ETc. oin appetiti sensitiv0, et est duplex : quia aliquando ordinaturi ali 0 ne, et continetur sub terminis ali 0nis, quando scilicet quis irascitur quando debet, et quantum debet, et pro quo debet, et hujusm0di. Et tune est actus virtutis, et dicitur ira per elum. Unde Phil030 dicit, qu0d mansuetudo non est nullo mod ira Sci. Ista ergo ira non eSi peccatum. Est et tertia quae refugit judicium rati0nis, et ista Semper est peccatum, Sed aliquando veniale, aliquando est mortale, et h0 di Stinguitur ex eo qu0 ad iram incitat, quod aliquand0 Si veniale aliquando est 0riale Mortalo duplex, vel ex genere, Vel ex circum Stantiis. Homicidium autem videtur esse actus peccati 0rtali ex Suo genere, quia directo ordinatur c0ntra praeceptum divinum; et ideo consensus in homicidium est peccatum mortale e genere, quia Si actus est mortalis, et c0nsensus in actum erit m 0rtali S. Aliquando autem peccatum m0rtale est e genere, Sed tamen Otu non Si peccatum m0rtale, quia eS Sine c0nSen Su : Sicut Si Scendit motu concupiscentiae ad larnicandum, et non con Sentitur, non eSi peccatum
m0rtale, similiter ira Est enim m0 tu ad injuriam illatam vindicandam : haec enim S pr0prie ira Si ergo i Ste motus est taliter in passione, ita quod rati deducatur, tunc Si peccatum m0rtale. Si autem usque ad con Sen Sum non perVertitur ratio, tunc etsi c0ngensus adhibeatur, n0n Si peccatum m0rtale. Quod ergo
didit : Qui irascitur fratri suo, reus erit udidio, intelligendum
os de m0 tu tendente in n0cumentum, qui motus est peccatum mortale ita quod sit ibi cen Sensu S. Eccl. ut Cuneta quoe fiunt, addueet Deus in judicium pr0 omni errat sive bonum, sive malum. Secunda ratio, quare debemuS 0 pr0Vocari cito ad iram est, quia omnis homo diligit libertatem, et odit Servitutem. 0 est autem iracundus d0 minus Sui pSiUS. Pro P. XXVII Impetum e0neitati spiritus ferre quis poterit 'Ibidem Grave Saaeum, et onerosa arena, sed ira Stulti utroquθGravi0r. Secund cavere debet ne diu in ira permaneat. Sal. IV Irascimini, et nolite pesteare. Ephes. I S0 non occidat Super iracundiam vestram. Et rationem hujus assignat in Evangelio Dominu S. Matth. Est e0nsentiens adfersario tuo cito dum es in via cum eo, ne forte tradat te ministro et in arcerem mittaris. Amen dic tibi n0n eries inde donee reddas novissimum quadrantem Tertio, cavere debet ne ira procedat. Prim in corde, qu0 Sit quando pervenit ad odium Est enim disserentia inter iram et dium, quia ira Subita est, odium vero diuturnum. Et ide0 S m0rtat peccatum, primo Ioan uti.
292쪽
interficit spoliando se charitate, et alium Aug. in regula lites aut ntillas habeatis, aut quam celerrime siniatis, ne ira crescat in odium, et trabem faciat de sestuca, et animam faciat homicidam. PrOV. v Vir iracundus pronoeat laeus Gene. LIX Maledictus fur0r 0rum, quia pertinuae r et indignati eorum, quia dura. Quarto, cavere debet ne pr0cedat in verbo. Pr0v. XII. Fatuus statim indieat iram suam e et potest indicare duobus modis injuriando Scilicet, et superbe loquendo. Quantum ad primum dicitD0minus, Matth. v tui diaeerit fratri suo, Fatue, reus erit gehennae ignis. Quantum ad secundum dicitur ibidem tui autem diaeerit, Racha, reus erit concilio Prov. Resp0nsio mollis frangit iram, sermo durus suscitat furorem. Quinto, cavere debet ne procedat in opere. In omni enim opere nostro duo debemus 0bservare, scilicet sacere justitiam, et misericordiam, et ira utrumqne impedit. Ira enim viri justitiam Dei n0 operatur, iit dicit Iacob. I. Quamvis enim velit tamen non potest. Unde Philo Sop. quidam dixit cuidam, qui eum offenderat is uni rem te, nisi
eSSem iratus η Proverb. XXVII: Ira non habet miserieordiam, nec erumpens furor Gen. XLIX an furore suo occiderunt virum et
propter hoc Christus non solum docuit nos cavere ab homicidio, sed ab ira Bonus enim medicus non tantum t0llit malum quod apparet, sed etiam radicem removet infirmitatis, ne scilicet reci divet. Et ideo vult nos abstinere a principiis peccat0rum, et ita ab ira, quae est principium homicidii.
Non moesthaberis etc. 0st prohibitionem h0micidii prohibetur
adulterium, et congrue, quia vir et uX0 Sunt quasi unum c0rpus. Erunt, inquit Dominus Gen. II, duo in carne una. Et ideo post injuriam quae insertur pers0nae, nulla major est quam illa quae insertur conjunctae prohibetur autem adulterium uxori et viro. Sed prius dicendum est de uxoris adulterio, quia maju peccatum videtur committere. Committit autem tria peccata grayia ux0 m stellando, quae insinuantur Eccl. XXII : Mulier omnis relinquens virum suum primo in lege altissimi in eredibilis fuit, et Secundo virum suum dereliquit, tertio adulterio fornicata es etc. Prim ergo peccat per incredulitatem, quia legi incredibilis sit. Dominus enim prohibuit adulterium. Item, sacit contra Dei ordi-
293쪽
monium in facio Ecclesiae, et ideo adducitur Deus quasi in testem et fid ussorem de servanda fide. Malac. I : Dominus testisi eatus est inter te et rorem rubertatis tum, quam tu despeXisti, erg0
peccatur contra legem, contra statutum, et contra Sacram sentum
Dei. Secundo, peccat per proditionem, quia dereliquit virum. Λp0. I Corinth. vii mulier sui corporis potestatem non habet, sed vir fide etiam nec castitatem servare pute Si Sine e0n80nsu viri et ideo si moechatur, proditionem committit dum seipsam alistri tradit, sicut servus dans Se alteri domino. Pr0v. II Reliquit dueem pubertatis suae, et pacti Dei sui oblita est. ertio, per furti commiSSi0nem, quia ex alieno viro constituit sibi filios, et h0 maximum furtum est, quia totam haereditat0m dat alienis filiis. Et n0la, quod Sta deberet studere, quod filii intrarent religionem, vel aliquid aliud facerent, ita quod in b0nis viri n0 Succederent. Est ergo mulier moechans, Sacrilega, pr0ditrix, furatrix Viri Propeceant non minus quam uxores, licet sibi quandoque blandiantur, qu0d patet e tribu S. Primo ex aequalitate quam habet. Nam vir sui eorporis potestatem non habet, sed mulier, ut dicitur. I 0rin. vii. Et ideo neuter potest aliquid facere sine alterius c0nsensu quantum ad matrim0nium. Et ad hoc significandum Deus non de pede, vel capite, Sed de c0Sta mulierem formavit. Et ideo matri monium nunquam Statum persectum habuit, nisi in logo Christi quia Iudaeus unus plures habebat uxores, sed uxor non plures viros, et ideo non erat aequalitas. Secundo, ex viri fortitudino, quia propria pasSi mulierum est concupiscentia. I Pet. iii : Viri similiter eohabitantes seeundum seientiam quasi insirmiori vaseulo muliebri impartientes honorem. Et duo si petis ab ux0re, quod tu non vis Servare, frangis fidem. ertio, ex riti auct0ritate, quia vir est caput mulieris : unde mulieres n0n deb0nt loqui in Ecclesia, sed domi viros interrogare, ut dicitur Ι Corinth. xiv. Est ergo vir doctor mulieriq, et ideo Deus praeceptum dedit viro. Magis autem peccat Sacerdos quam laicus, et epi Sc0pti quam Sacerdos, si non servant quae deb0nt, quia docere alios ad ips0spertinet. A simili, Si vir moechatur, frangit fidem non servando ea quae debet. sed tamen ux0res attendant ad id qu0 Christus dicit Matth. xiii : Omnia quintumque diaeerint vobis, servate et facite, secundum opera vero eorum nolite facere. Non moechaberis. Sicut dictum est, Deus tam viris quam mulie-
294쪽
ribtis prohibuit adulterium. Sed sciendum, quod lico aliqui credant adulterium esSe peceatum, tamen n0 credunt simplicem fornicationem es80 peccatum m0rtale, 0ntra quo ApDSt. Heb. XIII: Fornieatores et adulter0s judicabit Deus. Cor. I: Mitte errare, neque fornicarii, neque adulieri, neque m0lles, neque musculorum concubitures regnum Dei possidebunt a regno autem Dei non excluditur aliquis nisi per peccatum m0rtale ergo Si peccatum m0rtale. Sed 0rte dices : Non est ratio quare sit peccatum m0rtale, cum non detur Orpu uxori S sicut in adulterio Dico quia
Si non detur corpus ux0ris, datur tamen corpus Christi quod sibi datum fuit et c0nsecratum in baptismo. Si ergo nullus debet facere injuriam uxori, multo magis nec Christ0 PC0r. Neseitis quoniam corpora vestra membra sunt Christi. Tollens ergo membra Christi, ut iam membra meretricis Absit. Est ergo haeresis dicerolarnicationem simplicem n0 esse peccatum mortale. Et ideo sciendum, quia in Si praecepto, Non moechaberis, prohibetur n0n solum adulterium, sed omni carnalis corrupti O, praeter eam quae est matrim0nii. Ulterius autem sciendum, quia alii dicunt c0mmisti0nem viri et uxoris non esse sine peccato, qu0 eSi haereticum Apost Heb. XIII : Si honorabile connubium in omnibus, et torus immaculatus. alis autem conjunctio aliquando non 80lum Sine peccato est, Sed etiam eSt meritum vitae aeternae habentibus charitatem Daliquando est cum peccato veniali, aliquando cum m0rtali Quando enim est cum intentione pr0creandae prolis, tunc eSi pus virtutis quando autem cum intenti0n reddendi debitum, tunc est etiam opus justitiae. Quando autem Si cauSa exercendae libidinis, tunc est cum veniali, quando scilicet n0 excedit limites matrim0nii. Quando autem excedit, ut scilicet Si posset, extenderet se ad aliam, tunc est mortale. Sciendum autem qu0d adulterium et fornicatio prohibentur propter multa Primo enim perimit animam Proverb. VI tu adulter est, propter cordis inopiam perdet animam suum. Et dicit, propter cordis inopiam, quod est quando caro dominatur spiritui. Secundo, privat vita talis enim secundum legem debet mori, ut dicitur Levit. XX et Deu t. XXII. Et quod aliquando non puniatur c0rp0raliter, eSt in malum Suum, quia poena c0rporalis, quae cum patientia toleratur, eS in remi8Sionem peccat0rum, punietur tamen p0Stea in Vita futura. Τertio, conSumit substantiam suam, unde Lucae xv, de illi prodigo dicitur, quia dissipavit ubstantium suum vivendo lueturiose EccleS.IX:
Ne des fornieariis animum tuum in ullo, ne perdas te et horredita-
295쪽
tem tuam. Quarto, vili si ea prolem Sap. III: Filii adulleror i in consummati0ne erunt, et ab iniquo t0ro semen aeterminabitur : et siquidem longor vita erunt, in nihilum c0mputabuntur, et in honore. PC0rint h. vii : Alioquin filii vestri immundi essent, nune autem sancti sunt. Nunquam etiam habent h0norem in Ecclesia, si clerici sine dedecore haberi possunt. Quinto, privat h0nore, et sp0cialiter mulieres Eccl. IX Omnis mulier quae est forniearia, quasi stereus in via conculcabitur. Et de viro dicitur, Proverb. vi: Turpitudinem et ignominiam congreget sibi, et opprobrium illius non delebitur Gregorius etiam dicit, quod peccata carnalia sunt majuris infamiae et minoris culpae quam spiritualia. Et ratio hujus est, quia Si commune cum beStiis. Sal. XLVIII inomo eum in honore esset, n0n intelleaeit; e0mparatus est jumentis insipientibus,
Non furtum facies. D0 minus prohibuit principaliter in lego sua injuriam proximi, et prim injuriam in propriam personam, ibi :Non oceides : Secund0, in perSona conjuncta ibi: Non moeehaberis e tertio, in rebus, hic : Non furtum facies. Et Sciendum, quia in hoc praecept prohibetur omne male ablatum. Committitur enim surtum multi modis. Primo occulte accipiend0, Matth. xxiv :S se iret pater familiar, qua h0ra fur venturus esset et huc vituperabile est, quia Si pr0diti quaedam Eccles. Q Super furem enim est confusio Secund0, Vi0lenter auserendo et haec est major injuria. Iob: Vim fecerunt deproedantes pupillus. Inter istos sunt mali principes et rege S. S0ph. III Principes ejus in medio ejus quasi leones rugientes, etc. Isti enim faciunt contra intentionem Domini volentis ju Stum regnum, et dicentis, Proverb. Hi : Per me reges regnant, et legum e0ndit0re justa decernunt. Et aliquando talia faciunt per m0dum furti. Aliquando per Violentiam, Iga. Prineipes tui infideles, et: quae Sequuntur. Aliquando condendo leges, et sta luendo ad lucrandum tantum. ISa. qui ondunt leges iniquas. Et Aug. dicit, quod omni mala donatio furtum est, unde dicit: Quid regna niSi latr0cinia Tertio mercedem non solvendo Levi. XIX Non morabitur opus mereenarii apud te vique mane AEth0 intelligitur, qu0d homo cuilibet aro debet qu0 suum St, Sive principi, Sive praelat0, Sive clerico etc. Rom. xiii Reddite omnibus debita, cui tributum, tributum Geui
296쪽
282 THOMAE AQUINATIS OPUSCULA reetigal, reetigal. Tenemur enim regibus u Stodientibus pacem nostram dare mercedem. Quarto, fraudem in mercationibus committendo, unde dicitur Deut xxii : Non habebis in saetulo diversa p0ndera, et ex Levi. XIM: Nolite facere iniq/ιum aliud in judicio, in regula, in pondere, in mensura. Statera usta, et equa sin p0ndera, justus m0dius, equusque seaetarius Prov. XX rabo minutio est apud Deum p0ndus et p0ndus, statera dol08a non est bona. Η0 eSt etiam Otitra caup0nes, qui mi Scent quam in0. In hoc etiam prohibetur usura. Psal. xiv uis habitabit in tabem nuculo tuo etc. Et post iu peeuniam suam non dedit ad usuram, etc. Hoc est etiam contra campsores, qui multas salsitates
committunt, et c0ntra Venditore pannorum, et aliarum rerum.
Sed dices forsitan : Quare n0n 0ssum dare pecuniam Sicut equum, vel d0mum Dic0ndum, quod in illis est peccatum, quae bis venduntur : in dom autem sunt duo, scilicet substantia, et usus. Aliud autem est habere d0mum, et aliud uti domo Dunde Separatim posSum Sum vendere sine domus venditi0ne, et ita in omnibus hujusmodi, unde si aliqua sunt quae consistant in pS0uSu tantum, et usus eorum etsi distractio, non potest steri id qu0dde domo Denariis enim utimur distrahendo, et frumento Onyumendo, et ideo si gum vendis, bis vendis Qv nto dignitates emendo sive temporales, sive spirituales. De primo, Iob. XX Divitias quas devoravit, evomet, et de ventre illius aetrahet eas Deus. Omn0s enim tyranni qui vi tenent regna, Vel provinciam, vel seudum, ures sunt, et omnes tenentur ad restitutionem. De Seeundo, Joan X Amen, amen dico v0bis, qui non intrat per ostium in ovit ovium, sed asstendit aliunde, ille fur est et latro et ideo simoniaci fures Sunt. Mn furtum facies, etc. Hoc praeceptum, sicut dictum est, prohibet omne male ablatum et debent nos inducere multae rati0nes ad hoc cavendum. Prima sumitur ex gravitate : assimilatur enim h0 peccatum homicidi0, Eccles xxxi v Panis egentium
vita pauperis est, qui defraudat illum, vir sanguinis est. Et iterum ibid sim tui ei undit sanguinem, et qui fraudem facit mercenari0,
fratres sunt. Secunda, ex periculi qualitate : nullum enim peccatum S ita periculosum, nullum enim peccatum remittitur Sine Satisfactione et paenitentia. De omnibus cito poenitet quis, Sicut patet de h0micidio c0ssante ira, ita et de fornicatione ceSSante paSSione c0ncupiscentiae, et sic de aliis. De hoc autem peccato licet aliquando poeniteat quis, n0 lamen de facili sati Silacit, et
297쪽
maxime cum non solum teneatur id quod accepit, sed etiam de damno qu0d secit patr0n ex h0c, et cum hoc etiam tenetur sacere paenitentiam de peccato. Ideo dicitur Abac. I : te ei qui multiplicat 0n sua. Usquequo et aggravat contra se densum lutum Densum lutum dicit, quod n0 de sacili homo egreditur Tertio ex talium inutilitate : non enim sunt utilia, neque spiritualiter. Prov. . Nil proderunt thesauri impietatis. Divitiae enim spiritualiter prosunt ad eleem0Synas et Sacrificia Prov. XIII : Re demptio animae viri divitis suae, sed de n0 pr0priis dicitur. Isa. LXI : Ego Dominus diligens judicium, et odio habens rapinam in holoeaustum. Eccles XXXI : ut Fert sacrificium eae substantia pauperum, quasi qui vi et ima lilium in conspectu patris sui. Nec temporaliter, quia parum durant. Abas. II : σοῦ qui congregat araritiam in malum domui suae, et liberari se putat de manu mali, etc. Prov. XXVIII 0ui coaeeroa divitias usuris, et foenore liberali in pauperes congregat eas. Prov. XIII : Custoditur justo substantia peccat0ris. Quarto, ex n0cumenti singularitate : faciunt enim perdere alia Sunt enim sicut ignis paleis aliis commixtu8. Job. Ignis devoravit tabernaeula eorum qui munera libenter accipiunt. Scias in Super qu0 talis n0n solum suam amittit animam, sed etiam filiorum, quia illi tenentur reddere.
Non loquaris ontra proaeimum tuum falsum testimonium. Prohibuit jam Dominus, quod nullus injurietur pr0Xim Suo opere nunc autem praecipit quod n0 injurietur verbo, et hoc est Non loquaris, etc. Hoc autem p0test esse dupliciter, vel in judicio, vel in communi locutione. In judici autem tribus modis, secundum quod tres personae p0SSunt facere contra hoc praeceptum. Prima persona, scilicet accusantis salso Levit. i. Non eris eriminator, nec susurro in populis. Et n0ta quod sicut n0 de s dicere salsum, ita n0 debes tacere verum. Mat. XVIII : Si peccaverit in te frater tuus, vade et eorripe eum. Item, personae testificantis mentiendo Proverb. XI. Testis falsus non erit impunitus : hoc enim praeceptum includit omnia praecedentia, quia aliquando talis est homicida, aliquando fur etc. Dedent autem isti puniri poena de qua dicitur Deut. i. Cum diligentissime perscrutantes invenerint falsum testem diaeisse contra fratrem suum mendacium, reddent ei situ trotri suo facere cogitavit. Non misereberis ejus.
298쪽
284 TROMAE AQUINATIS OPUScULA sed animam, id est, Vitam, pr anima, culum pro stilo, dentem pro dente, manum pro munu, pedem pro pede eae istes Et Prov. xxv : Iaculi , et gladius, et sagitta acuta humo qui loquitur contra proaeimum suum falsum testim0nium. Item, persona judicis malo sententiando Levi. XI : Non injuste judicabis. Non onsideres personam pauperis, nec h0n0res vultum potentis. Iuste judiea proaetin tuo. In communi locutione peccant aliquando c0ntra hoc praeceptum quinque genera h0minum, Scilicet detract0res. R0 in I: Detraetores Deo odibiles. Dicit enim Deo odibiles, quia nihil est ita carum homini sicut ama. Est les VII : Melius est nomenb0num, quam unguenta pretiosa. ProVerb. XXl : Melius est n0men bonum, quam divitiae multae. Detractores autem auserunt hoc. Eccles X Si mordeat serpens in silentio, nihil eo minus habet quio tuli detrahit unde si famam n0 restituant, salvari n0 possunt. Item, qui detractores libenter audit Eccles xxv Ii : Sepi aures lιus spinis, et linguam nequam noli audire, et ori tuo faeito ostia, et seras auribus tuis. Non debet autem homo tales libenter audire, quin imo debet detrahenti ostendere vultum tristem et torvum Prover XX Ventus aquil dissipat pluvius, et uetes tristis linquum detrahentem. Item, susurratores, qui scilicet recitant quidquid audiunt. Prover. VI eae sunt quae odit Dominus, et septimum detestatur anima ejus, scilicet eum qui heminat inter fratres discordias Ecdies xxvi II : Susurro, et bilinguis maledictus. Nullos enim turbavit pacem habentes, et multa quae Sequuntur. Item, blandit0res, id est, adulatores. Psal. Q Laudatur peceator in desideriis animoe suae, et iniquus benedieitur. ISa. III Popule meus, qui beatum te die unt, ipsi te deeipiunt. Psal cxxxx: Corripiet me justus in misericordia, et inerepabit me, oleum autem peceat0ris n0n impinguet caput meum. Item, murmuratore : et hoc maxime abundat in subditis, I Corin. Neque murmuraveritis, et e Sap. I Custodite v0s a murmuratione, quo nihil prodest. Prov. xv Patientia lenietur princeps, et linqua mollis constringet durit ι.
Non loquaris, etc. In hac prohibitione prohibetur omne menda cium. Eccles VII : Noli velle mentiri omne mendacium Lassiduitas enim illius non est bona, et hoc pr0pter quatuor Prim0, propter diaboli assimilationem. Talis enim ossicitur diaboli silius. Nam h0mo ex verbis suis cognoscitur de qua region et patria sit Nam et loquela tua manifestum te facit, ut dicitur Mat. XXVI, Item, h0mines quidam sunt de genere diaboli, et dicuntur dia-
299쪽
boli filii, qui scilicet loquuntur mendacium quia diabolus mendax
est, et pater ejus, ut dicitur J0an. VIII. I pS enim mentitus stI Gen. IlI: Nequaquam m0riemini, etc. Quidam ver silii Dei, quia scilicet veritatem loquuntur, quia Deu Veritas est Secundo, propter societatis di SS0lutionem. H0mines enim sit nul vivunt, qu0desse n0 posset, si Simul Verum n0n dicerent. Ap OSt. Ephes. v Deponentes mendacium loquimini veritatem unusquisq/ιe eum proaeimo suo, quoniam sumus invicein membra Terti0, propter famae amissionem: qui enim SSue Scit mendaciis non creditur sibi, etiam si verum dicat Eccl. XXXIV : Ab immundo quid mundabitur, et a mendae quid verum dicetur Quart0, pr0pter animae perditionem : occidit enim h0m mendax animam Suam. Sap. I is quod metititur, occidit animam PS aim. Perdes omnes qui loqiruntur menduetum, unde patet qu0d4S peccatum m0rtale unde advertas, quia ipsorum mendaciorum qu0ddam e St 0rtale, qu0ddam
veniale. 0rtale autem est mentiri in his quae sunt dei, qu0d pertinet ad praelat0S, magistr0S, et praedicat 0res. Et h0 est gravius omnibus aliis speciebus mendacii. II et In nobis erunt magistri mendaees, qui introducent sectas perditionis. Et aliqui aliquando talia distunt, ut videantur Scire Isa. LVII : Super quemli istis, super quem dilatustis os, et jecistis linguam. Numquid non vos filii seelesti, semen mendaX' Item, aliquando mentiuntur aliqui in damnum proximi Colo. III: 0lite mentiri et haec duo mendacia mortalia sunt. Aliqui autem mentiuntur pro seipsis, et hoc multipliciter. Aliquando ex humilitate, et h0 in confessione quand0que, de quo ait AuguSt. et Sicut cavendum est ne h0mo taceat quod fecit, ita ne dicat quod non secit. I 0b. XIlI: Numquid Deus indiget vestro mendacio Ecclesiast. XI. Est qui nequiter se humiliat, et interiora ejus plena sunt dolo : et est justus qui se nimium submittit a multa humilitate. Aliqui ex verecundiae levitate, cum scilicet quis credit verum dicere, et dicit salsum, et
hoc advertens Verecundatur retractare EccleSiaSt. IV : Non contradicas verbo veritatis ullo modo, et de mendaei inei uditionis eonfundere. liqui ex utilitate, quando v0lunt aliquid adipisci, vel ab aliquo evadere. Iga. XXVIII : Posuimus mendacium spem n0stram, et mendacio protecti sumus. Proverb. X tui nititur mendaeiis, hic pastit ventos aliqui propter alterius c0mmodum, quando scilicet volunt aliquem a morte, Vel pericul0, Vel damno aliquo liberaro. Et h0c cavendum est, Sicut dicit August. Ecclesiast. Non aeeipies aeteri adser3lis faciem tuam, nec adver3us
300쪽
286 THOMAE AQUINATIS ΡUSCULA animam tuam mendacium. Aliqui pr0pter ludum, et hoc cavendum ne pr0ple consuetudinem ducat ad m0rtale. Sapien. v Fascinatio nugacitatis obscuro bona.
Non concupisces rem proaeimi tui. Haec est dissolentia inter legem divinam et mundanam, quia lex mundana judicat facta, et dicta, diVina autem n0 haec tantum, sed etiam cogitata. Et ratio hujuSest, quia illa est per h0mines, qui judicant ea quae apparent X-terius, Sed divina est a De0, qui exterius interiusque conspicit. PSal. LXXII Deus ordis mei. I Reg. v Γ0mo videt quos Dris Sunt, Deus autem intuetur cur Dictum est autem de praeceptis quae pertinent ad dicta et facta nunc ergo dicendum est de c0 gitatis. Nam apud Deum v0luntas pro acto reputatur, unde Nouc0ncupisces, id St, non solum non ausera facto, Sed nec etiam rem proximi tui concupisces, et h0 pr0pter multa Prim pr0pter concupiscentiae infinitatem : concupiscentia enim quid infinitum est Quilibet autem sapiens debet intendere mem aliquem, immo nullus debet ire per viam infinitam. EccleSiast. Avarus n0n implebitur pecunia. Isa qui conjungitis domum ad 0mum, et agrum agro copulatis. Et quod concupi Scentia nunquam satie tur ratio est, quia cor h0 minis factum est ad recipiendum Deum. Unde August. in I. C0nses si Fecisti nos D0mine ad te, et inquietum eS c0 n0Strum, d0nec requiescat in te. Id ergo quod minus De est, ipsum implete n0n potest seu replet in bonis desiderium tuum. Secundo, quia aufert quietem, quae multum est delectabilis. Semper enim cupidi solliciti sunt acquirere non habita, et habita custodire Ecclesiast. Saturitas divitis non sinit eum dormire Matth. vi ibi est thesaurus tuus, ibi est et cor tuum, et ideo Christus, Lucae viii, divitias spinis assimilavit, ut dicit Greg0r. Tertio, quia causa in divitiis inutilitatem facit enim
divitias esse n0 utiles nec sibi, nec aliis, n0n enim utuntur ei Sni Si 0nservando Ecclesiast. XI : Viro cupido et tenaci sine ratione est substantia. Quarto, quia tollit justitiae equitatem, Ex0d. XXIII accipias munera, quin etiam Xeoecan prudenteS, et sub pertu ut erba ustorum Ecclesiast. xxi tui aurum
ligit, non justificabitur. Quinto, quia necat charitatem Dei et pr0Ximi, quia, Secundum Augustinum quant magis habet quis de charitate, tanto minus de cupiditate, et e con er50. Eccles. VI.